Tuesday, May 29, 2012

Կալիֆորնիայի Հայ Գրողների Միութեան

ԿՀԳՄ ԳՐԱԿԱՆ ՀԱՆԴԻՊՈՒՄ

Կալիֆորնիայի Հայ Գրողների Միութեան (ԿՀԳՄ) առաջիկայ գրական հանդիպումը տեղի կունենայ հինգշաբթի, յունիսի 7ին, երեկոյեան ժամի 5ից 6ը հիւրասիրութիւն, ընկերային ժամ: Ապա ժամի 6ից 8ը գրական նիստ: Հրանտ և Մանուշ Սիմոնեանների Գրական Մրցոյթը շահող հեղինակները ելոյթ կունենան իրենց ստեղծագործութիւնների ընթերցումով: Մրցոյթին մասնակցած բանաստեղծներից առաջնութիւն է շահել բանաստեղծուհի Ագնեսը. իսկ արձակագիրներից՝ առաջնութիւն է շահել Ռուբէն Կորիւնը: Մրցոյթի հիմնադիր և պարգևը հայթայթող հրապարակագիր Հրանտ Սիմոնեանը շահող հեղինակներին կյանձնի պարգևը: Մուտքը ազատ է, հրաւիրւում է գրասէր հասարակութիւնը:

ԿՀԳՄ

Vahé Arsen to participate in upcoming poetry festival in Rotterdam, the Netherlands



APP is proud to share the news that for the second time in its history, an Armenian poet will be present at the International Poetry Festival in Rotterdam, the Netherlands.

To read more, please visit the official website and Vahé's page.

Վահե Արսեն։ Արևը և ծխախոտը

Ես զգում եմ ապրելու անասելի ցանկություն,
երբ ամեն առավոտ զարթնում-ընդվզում եմ փարավոնյան քնի դեմ,
որսում արևի փամփուշտն առաջին
և հանգուցելով կոշիկիս փոփոխվող կապերը՝
ժայթքում եմ փողոց:

Թաղամասերի գետնախորշերից մեկում
առավոտը աշխատանքային շորերն է հագնում
և ամենօրյա հարության համար
սպասում երկնի հրահանգ-ազդանշանին,
և չի լսում, որ…
կավատ գիշերվա ցաք ու ցրիվ մայթերին
դեռ արձագանքվում է չծնված մանուկի
ճիչը… առաջին… ու … վերջին…

Այստեղ՝ փողոցում կարող եմ խմել մուրացկանի ողորմաթասը
և սուրճի բաժակի պես շրջել մանրադրամները խղճիս,
միայն այստեղ կարող եմ մոռանալ
սուգ-լուրերի կպչուն շարանը,
ուր ինքնաթիռ է պայթում, կամ գնացք, կամ ուղղակի մի ռումբ ուղղակի
պայթեցնողի հետ միասին
(որը նույն մետաղն է, ինչ գնացնք ու ինքնաթիռը)
կարող եմ մոռանալ սերը
և սեր երգող կիսամերկ գեղեցկուհուն,
որ նրբորեն ուղղում է վերջերս սեփականաշնորհված
իր կաուչուկե անտառ-հատվածը:

Այո՛,
Ամենքին պետք է սեփական անտառ-հատված,
Ամենքին պետք է հավատարիմ-խորամանկ կոշկավոր կատու,
Ամենքին պետք է երկաթբետոնյա թիկնապահ,
ու քաղաքում ամեն րոպե հատուկ դրություն մտցնող մեքենաների շարասյուն,
Ամենքին պետք է հավերժության սեփական պատրանքը
ու վայելքների գաղտնի բնակարան,
ուր անտակ նկուղի կավե դռնակը երկնային
ցավ-աղոթք է խոստանում,
հրամայում ծաղկամանում կախաղանված ծաղիկներին
կրկին ժպտալ… և…

Այսպես, մարդ-շարժում էի փնտրում մանեկենազարդ ցուցափեղկերում,
փնտրում էի հոգիների գերեզմանատներում,
անհույս հիվանդների մոտակայքում,
որպեսզի ապացուցեմ գոյությունս եւ ապրեմ հավերժ,
սփոփվեմ-գիտակցեմ, որ դեռ չեմ գործել տիեզերական մեղքեր,
Եվ հին-հարազատ իմ բակում միշտ ունեմ հեծանիվ քշելու պահեստային մի շրջան-ուղեծիր:

Վերադարձի ճամփին փոքրիկ մի Արև
խնդրեց կրակս,
որ ծխախոտն այրեր:

Վահե Արսեն

Saturday, May 26, 2012

ԳԷՈՐԳ ԷՄԻՆ: ՄԵՆՔ

Եւ ի՞նչ էինք մենք
Ու երկիրը մեր,
Եթէ ծուռ նստենք, բայց խօսենք շիտակ.
Եթէ նաւ՝ ապա չոր ժայռի վրայ,
Եթէ գաւ՝ ապա արցունքով լեցուն,
Եթէ հող՝ապա քարացած ահից,
Եթէ քար՝ապա ճչացող ցաւից,
Հզոր մի ոգի, որ չունէ՜ր մարմին,
Եզակի որակ՝ առանց քանակի,
Քաջարի սպա՝ առանց բանակի,
Պաշտամունք՝ հնի ու աւերակի…

Եւ ի՞նչ էինք մենք
Ու երկիրը մեր,
Թէ շիտակ նստած՝ծու՜ւռ խոսենք անգամ,
Զբոսաշրջի՜կ իր հայրենիքում,
Հիւր՝իր սեփական օջախ ու յարկում.
Գետ, որի լոկ մի ափին ենք նայում,
Լեռ, որ հեռուի՛ց է միայն երևում,
Անժողովուրդ հո՛ղ,
Անհող ժողովո՛ւրդ
Եւ ցրուած հուլունք, Որ չէր ժողովում:

Մենք խո´ւլ ենք կիսով.
Ամէն մի նոր ձայն թէև շուտ լսում,
Բայց անկարո՜ղ ենք ետևից գնալ.
Մեր ականջներում
Հայոց պատմութեան քաո՜սն է խշշում՝
Փնտռելով խօսքեր դառնալու հնար:

Մենք կա´ղ ենք կիսով,
Քանզի ո՜ւր էլ մեր մի ոտքը դնենք՝
Սուրիոյ աւազին,
Փարիզի մայթին,
Նեղոսի ափին…
Մեր միւս ոտքը
Խրուած է Մասիս լերան ձիւնի մէջ,
Եւ մենք չե՜նք քայլում,
Մենք տեղ չե՜նք հասնում՝
Գծում ենք միայն
Մեր պանդխտութեան շրջագիծն անել՝
Մասիսի շո՜ւրջ ենք պտըտուում անվերջ…

Մենք կոյր ենք կիսով.
Միշտ թաց է եղել մեր աչքն արցունքից,
Եւ աղո՜տ ենք մենք տեսնում,
Անկատա´ր.
Մի ձեռքո՜վ ենք մենք կառուցել միայն,
Ստիպել են զէնք բռնել միւսով՝
Պատերա՜զմ էր մեր հողում անդադար:

Մենք հա՛մր ենք կիսով.
Քանի՜ անգամ են կտրել մեր լեզուն,
Մեր մտածածը չասելու համար…

Որ չուրախանա՛նք մեր ուրախութեամբ,
Չհպարտանանք մեր հպարտութեամբ
Ու… չսգանք մեր զոհերն անհամար:

Արայի պէս ենք մենք սիրահարուում.
Մեզ թւում է միշտ,
Թէ սիրով տարուած՝մեր հողն ենք լքում
Եւ… վախենո՜ւմ ենք նոր Շամիրամից.

Կէս ուղեղո՛վ ենք աշխարհն ընկալում՝
Մթագնե՜լ է կէսն
Անեծքի՜ց,
Ցաւի´ց…

Մենք կէս,
Կէս ենք մենք,
Չլինէինք կէս՝
Հայ կը լինէինք,
Եւ ոչ թուրքահայ,
Կամ ֆրանսահայ.
Կամ Արաբահայ,
(Իսկ վաղն աստղահայ
Եւ կամ լուսնահայ…)

Կէս ենք,
Երկճեղքուած,
Կիսուած,
Երկգագաթ
Մեր խորհրդանիշ սո՜ւրբ լերան նման…
Բայց վկայ ճեղքուած Մասիս լեռը մեր,
Վկայ մեր կէսը մորթուած Տէր Զօրում
Եւ այն կէսը,
Որ ես եմ,
Դո՛ւ և նա՛,
Մենք կը միանանք
Մենք կ’ամբողջանանք,
Կը գտնենք մի օր
Լրիւ դառնալու հնա՛րն անհրար:

Մենք փո՜քր ենք, այո՛,
Փո՛քր,
Լեռների ծերպից սուրացող այն քարի՛ նման,
Որ դաշտում ընկած ժայռի ո՛ւժն ունի.
Փո՛քր,
Լեռնային մեր գետերի պէս,
Որոնք վիթխարի ո՛ւժ են ամբարել,
Անծանօ՜թ՝
Հովտի ծոյլ-ծոյլ գետերին:
Մենք փո՜քր ենք, այո,

Փո՛քր ենք,
Բայց ինչպէս գնդակը՝փողո՛ւմ,
Ինչպէս կաղնու սերմն՝արգաւանդ հողում

Ոսկու մի հատի՛կ,
Որ վերևի՛ց է նայում
Կապարի ու թուջի քաշին.

Մենք փո՜քր ենք,
Սակայն համեմունք ենք մենք…
Ա՛ղն այն մի պտղունց,
Որ հա՜մ է տալիս մի ամբողջ ճաշի…

Մենք փո՜քր ենք, այո՛,
Ձեզ ո՞վ էր ասում,
Մեզ սեղմէ՛ք այնքան,
Որ մենք ստիպուած…ադամա՜նդ դառնանք.

Ո՞վ էր ստիպում՝
Մեզ աստղերի պէս ցիրուցա՜ն անէք,
Որ միշտ մե՛զ տեսնէք՝
Ուր էլ որ գնաք…

Մենք փոքր ենք,
Սակայն մեր երկրի նման,
Որի սահմանը
Բիւրականից մինչ Լուսի՛ն է հասնում,
Եւ Լուսավանից մինչև Ուրարտո´ւ…

Փո՛քր,
Այն հրա՜շք ուրանի նման,
Որ դար ու դարեր
Փայլո՜ւմ է,
Շողո՜ւմ,
Սակայն չի՜ հատնում…


WE…
 
And what were we
And our land?
Let us stand tall, and tell the truth! If a vessel -- then on dry rock;
If a cask – then full of tears;
If soil – then petrified by fear;
If stone – then screaming with pain;
A mighty spirit, devoid of body;
A unique quality, devoid of quantity;
Valiant, yet without army,
A creed of antiquity and relics
And what were we
And our land?
Even if we told the truth, standing tall --
Tourists all,  in our own homeland;
Guests in our own home and hearth;
River, with only one bank in our view;
Mountain, visible only from far;
Land without people;
People without land,
And scattered beads, that never gather.

We are half deaf,
Though acutely aware of any new sound,
Yet unable to fall in line and follow; In our ears,
Rumbles the chaos of Armenia’s history
Trying to turn into clear words.
We are half lame,
For wherever we set foot --
On Syrian sand,
On a Paris sidewalk,
On the banks of the Nile,
Our other foot
Is sunk in the snow of Masis Mountain,
And we do not walk,
We do not reach,
We only trace The closed circle of our exile
Wandering endlessly around Masis…
We are half blind;
Our eyes were always wet with tears,
And we see things in a mist,
Incomplete;
We have built only with one hand,
Forced to hold a weapon with the other,
With incessant warfare on our land.
We are half mute;
They have cut off our tongue so many times,
Preventing us to speak our thoughts… So that we may not rejoice in our joy,
To stand proud with our pride And… not to mourn our countless dead.
We fall in love like Ara;
It always seems to us,
That we leave our land with feelings of love
And… the fear of a new Semiramis.
We are assessing the world with half a brain,
The other half has gone dark
With curses
And pain
Bisected --
We are halved, Had we not been half,
We would be Armenian,
Not Turkish-Armenian, Not French-Armenian,
Or Arab-Armenian,
(And tomorrow, Star-Armenian
Or Moon-Armenian…)
We are half,
Bisected,
Split,
Bi-summitted
Like our Mountain, our sacred symbol…
But, as our split Masis Mountain is our witness,
As our half,  slaughtered at Der Zor is our witness, And that half, Which is me,
Which is you,  and the other,
We shall unite
And become whole,
Finding someday the unattainable way Of becoming one…
We are small, yes,
Small,Like a stone breaking loose from a mountain top,
That has the clout of a rock fallen in a field;
Small,Like our mountain streams,
that have dammed up enormous might,Unknown
To the languid rivers of the valley.
We are small, yes,
We are small,
But like the bullet in the barrel,
Like the seed of the oak tree in fertile soil,
A nugget of gold,
That looks from above
Upon lead and tin;
We are small,
But we are spice…
That pinch of salt,
That gives taste to an entire meal
We are small, yes --
Who told you
To squeeze us with such force
That … turned us into diamonds?
Who forced you
To scatter us like stars,
So that you always see us
Wherever you go…?
We are small,But, like our country,
whose boundary
Stretches from Biurakan to Luna, the Moon, and from Lunavan to Urartu…
Small,
Like that awesome Uranium, Which, for century after century
Radiates
Emitting its light
With no end in sight…
 
………………….GEVORG EMIN
Translated by Tatul Sonentz

Friday, May 25, 2012

Պարոյր Սեւակ։ Ուզում եմ

Ես  ուզում  եմ,  որ  պարապը  լցվի  լացով,
      բայց ոչ թե մոր, այլ մանուկի։
Ես ուզում  եմ,  որ կարապը  ոչ թե  մեռնի,
      որ  կարապը  ապրի՜   երգով:
Ես ուզում եմ, որ տարափը տեղա արտի,
     ոչ թե՝ իզուր՝ ծովի վրա։
Ես ուզում եմ,  որ քարափը  քարայծ  պահի,
    ոչ  թե օձեր և մողեսներ:
   Ու թե  մահը  անխուսափ է՝
Թող նա  տանի ո՛չ հերոսին,  այլ մարդուկին։
    Թե  կռիվը  անխուսափ է՝
Թող  չկռվեն  երկու  երկիր,  այլ մարդ ու կին։
   Թե  արդուկելն  անխուսափ է՝
Ահա շո՛րը — սի՜րտ մի հանձնեք տաք արդուկին։

Թաղե՞լ է  պետք —
           պառավ մորը որդին թաղի,
           ոչ թե մայրը ջահել որդուն։

Եթե   երգել՝
Այնպե՛ս   երգել,   որ   մտքի   մեջ   չմտածեն,   «Հոգի   հանեց»։
                        Եթե   գրկել՝
Այնպե՛ս  գրկել,  որ նվաղեք իրար  գրկում։
                        Եթե   հարգել`
Այնպե՛ս   հարգել ,  որ  քծնանքի  չվերածվի։
                       Եթե   փրկել `
Այնպե՛ս    փրկել,   որ    փրկվածը    երախտիքի   խոսքեր  չասի:
                      Ու  թե   պառկել՝
Այնպե՛ ս   պառկել,   որ  խափանվի   տանկի՛    ճամփան,
                      Ոչ թե   հրշեջ   մեքենայի։

                      Մի  անգամ Էլ թողեք ուզեմ.
Ես ուզում եմ՝
ինչպես մարդու նախահայրը իր օթևան քարանձավից`
չար նախանձի կերպարանքով հին գազանն   էլ
առանց   ցավի   մարդու    սիրտը   թողած՝   գնա՜...


Ես   ուզում  եմ.
Եթե   գերվել՝
       ոչ թշնամուց,
       այլ խելքահան  աղջիկներից։
Եթե  մերվել՝
       ապա   երբեք  չթթվելով։

Եթե լարվել`
       ապա  միայն   ստեղծելիս։
Եթե  ճարվել՝
       ապա  փրկել  մահամերձին։
Եթե   ներվել՝
       էլ չվիճե՛լ,  Էլ չկռվե՛լ:
Եթե սիրվել՝
      միայն   մեկի՛ց   և   մե՜կ   անգամ.,.
Ես   ուզում   եմ,    ձեր   կարծիքով   անհնա՞րը։
Թո՛ղ,   այդ   դեպքում,   կանայք   ծնեն   առանց ցավի
Երկըրները   պատերազմեն,   սակայն   առանց  արյան ծովի՜ ,
Հրդեհները   առանց   հրի՜    թող  ճարակեն,
Մարդիկ  իրար   առողջությա՜մբ թող   վարակեն
Թե բարակել է   հարկավոր՝
            թող բարակի մե՛ջքը  կանանց ,
Թե   տառակեր   Է   հարկավոր՝
            թող   նա   մնա   մեզ   անճանա՛՛չ։

Պատարագե՞լ է հարկավոր`
     համերգային մեծ բեմերի՜ց պատարագվի,
     ոչ թե երգով դագաղ փակվի:
Կոտորակվե՞լ է  հարկավոր՝
     դպրոցական  տ ե տ ր ա կն ե ր ո՛ ւմ  կոտորակվի,
     ո՛չ թե  մարդկանց սիրտը  ծակվի։
Ի՞նչ,  տրաքվե՞լ  է  հարկավոր.
    թող տրաքվի  մանկան փուչիկ-խաղալիքը,
    այն էլ եթե  անորակ է,
    ոչ թե արդար և մեղավոր
    մեր մարդկային մոլորակը,..

      Ես ուզում եմ...
Այն եմ ուզում՝ ինչ ամենքըդ...

Wednesday, May 16, 2012

Tatul Sonentz: Butterfly

 
A butterfly
With wings white
As two snowlakes
Fluttering together
Joined in that ecstasy
Of a single winter day’s
Endless Illusion of eternity
Landed on your shoulder
On that warm spring day
As I held your hand
In mine and said
I love you
 
………….Tatul Sonentz
2012
 

Tuesday, May 15, 2012

World Poetry Movement event in NYC

World Poetry Movement:
a New York celebration
 
Nancy Agabian, host
 
Amir Parsa Sandra A. García- Betancourt
Lola Koundakjian Vasyl Makhno
Alan Semerdjian Alhaji Papa Susso
 
Tuesday, May 22, 2012
7:00PM
 
@ the Nuyurican Poets Café
236 East 3rd Street, New York, NY 10009
$10 entrance
The World Poetry Movement was founded during the World Gathering of Directors from 37 International Poetry Festivals, held in Medellin, Colombia, July 4-8th, 2011. The New York event will bring together poets in support of this newly established organization, whose aim is “the relationship between poetry and peace and reconstruction of the human spirit, nature reconciliation and recovery, unity and cultural diversity of the peoples, material misery and poetic justice, and actions to take towards the globalization of poetry”.
For more information visit, http://www.wpm2011.org/


Tickets may be purchased at:


Վահան Տէրեէան: ՑՆՈՐՔ

Նա ունէր խորունկ երկնագոյն աչքեր
Քնքոյշ ու տրտում, որպէս իրիկուն.
Նա մի անծանօթ երկրի աղջիկ էր ,
Որ աղօթքի պէս ապրեց իմ հոգում:

Նրա ժպիտը մեղմ էր ու դողդոջ,
Որպէս լուսնեակի ժպիտը տխուր.
Նա չունէր խոցող թովչանքը կնոջ.-
Նա մօնենում էր որպէս քաղցր քոյր...

Իմ յուշերի մէջ ամենից պայծառ,
Իմ լքուած սրտի մաքուր հանգրուան
Քո՜յր իմ , դու չկաս , քո՜յր իմ , դու մեռար,
Ու քեզ հետ հոգուս լոյսերը մեռան...

1904

Sunday, May 06, 2012

Էդուարդ Հարենց։ԻՍԻԿԱՎԱ ԹԱՔՈՒԲՈՔՈՒ


Մահվան հեռավոր արվարձաններում
ետընտրական անդորրի
բարձերը միշտ
կարմիր են,
ինչից հրեշտակների քունը տանում է:
Իսկ նրանց նորածին երազների աղմուկից
գրգռվում են օզոնի վերին ենթամաշկերը:
Փրփրադեզ ճերմակը
լցվում է տիեզերքի շնչափողը,
և Աստված մոռանում է հանկարծ
իր աղոթքի 27-րդ հիերոգլիֆը,
որն ընկնում ու գալարվում է
Հավերժության պորտին`
իբրև ականջօղ…

Saturday, May 05, 2012

Գիրք մը, հեղինակ մը։ Էդուարդ Հարենց ու «Լեթարգիական Արթնություն»


Ես սիրում եմ քեզ,
հայրի’կ,
որովհետև
վարդերը բախտիդ մարգագետնի`
ծակծկում են ոտքերս:

Տողերս փշերն ի վար
կարմիր գետեր են,
որոնք ոռոգում են արմատները
սիրուս…

Friday, May 04, 2012

Translations of Siamanto's The Dance into English and Spanish


The Dance
by Siamanto (Atom Yarjanian 
1878-1915).
(Translated by Peter Balakian and Nevart Yaghlian)

In a field of cinders where Armenian life
was still dying,
a German woman, trying not to cry
told me the horror she witnessed:

"This thing I'm telling you about,
I saw with my own eyes,
Behind my window of hell
I clenched my teeth
and watched the town of Bardez turn
into a heap of ashes.
The corpses were piled high as trees,
and from the springs, from the streams and the road,
the blood was a stubborn murmur,
and still calls revenge in my ear.

Don't be afraid; I must tell you what I saw.
so people will understand
the crimes men do to men.
For two days, by the road to the graveyard …

Let the hearts of the world understand,
It was Sunday morning,
the first useless Sunday dawning on the corpses.
From dawn to dusk I had been in my room
with a stabbed woman —
my tears wetting her death —
when I heard from afar
a dark crowd standing in a vineyard
lashing twenty brides
and singing filthy songs.

Leaving the half-dead girl on the straw mattress,
I went to the balcony of my window
and the crowd seemed to thicken like a clump of trees
An animal of a man shouted, "You must dance,
dance when our drum beats."
With fury whips cracked
on the flesh of these women.
Hand in hand the brides began their circle dance.
Now, I envied my wounded neighbor
because with a calm snore she cursed
the universe and gave up her soul to the stars …

"Dance," they raved,
"dance till you die, infidel beauties
With your flapping tits, dance!
Smile for us. You're abandoned now,
you're naked slaves,
so dance like a bunch of fuckin' sluts.
We're hot for your dead bodies."
Twenty graceful brides collapsed.
"Get up," the crowed screamed,
brandishing their swords.

Then someone brought a jug of kerosene.
Human justice, I spit in your face.
The brides were anointed.
"Dance," they thundered —
"here's a fragrance you can't get in Arabia."

With a torch, they set
the naked brides on fire.
And the charred bodies rolled
and tumbled to their deaths …

I slammed my shutters,
sat down next to my dead girl
and asked: "How can I dig out my eyes?"

Siamanto, Bloody News from My Friend, Wayne State University, 1996.


"El Baile"
Por Siamanto (Atom Yarjanian 
1878-1915).
Traduccion de Nicolas Alvarado

En un campo de cenizas donde la vida armenia
seguia muriendo,
una alemana, tratando de no llorar,
me narro el horror que atestiguo:

“Esto que te cuento
lo vi con mis propios ojos.
Tras mi ventana infernal
aprete los dientes
y vi el pueblo de Bardez ser reducido
a un monton de cenizas.
Los cadaveres se alzaban en pilas tan altas como un arbol
y, de los manantiales, de las corrientes y de los caminos,
la sangre emitia un terco murmullo
que aun clama venganza en mis oidos.

No temas; debo contarte lo que vi
para que la gente conozca
los crimenes que el hombre inflige al hombre.
Durante dos dias, junto al camino al cementerio.

Que los corazones del mundo comprendan!
Era una manana de domingo,
del primer domingo inutil que amanecia sobre los cadaveres.
Del crepusculo al ocaso habia estado en mi habitacion
con una mujer apunalada
-su muerte humedecida por mis lagrimas-
cuando escuche a lo lejos,
parada en un vinedo, a una turba oscura
que azotaba a veinte virgenes
y entonaba cantos inmundos.

Deje a la chica medio muerta en el colchon de paja
y sali al balcon de mi ventana.
La turba parecia crecer como una mata.
Un animal humano grito “ Debeis Danzar,
danzar al son de nuestro tambor!”
Con furia chasquearon los latigos
sobre las carnes de estas mujeres.
Tomadas de la mano, las virgenes comenzaron su
danza circular. Envidiaba ahora a mi vecina herida
quien, con un calmo ronquido,
maldecia al universo y entregaba su alma a las estrellas...

“¡Bailen!, clamaban
“¡Bailen hata la muerte, bellezas infieles!
¡Bailen con vuestras tetas batientes!
¡¡Sonreidnos!! ¡Estais perdidas!
¡Sois esclavas desnudas!
¡Bailen, pues, como un racimo de miserables putas!
¡Vuestros cuerpos muertos nos ponen calientes!”
Veinte agraciadas virgenes se desplomaron.
“¡Levantaos!”, gritaba la turba
blandiendo sus espadas.

Alguien trajo entonces un jarro de keroseno.
Justicia humana, escupo tu faz.
Los virgenes fueron ungidas.
“¡Bailen!, rugieron:
“¡He aqui una fragancia que no se encuentra en Arabia!”

Con una antorcha
prendieron fuego a los cuerpos desnudos
y los cuerpos calcinados rodaron
hasta alcanzar la muerte...

Cerre mi ventana,
me sente junto a mi muerta
y pregunte: “¿Como puedo arrancarme los ojos?

Thursday, May 03, 2012

ԳԻՐՔ ՄԸ ՀԵՂԻՆԱԿ ՄԸ Սիամանթօ ու «Կարմիր Լուրեր Բարեկամէս»






ՊԱՐԸ
Նամակ Առաջին 


Եւ արցունքներն իրեն կապոյտ աչքերուն մէջը խեղդուելով,
Մոխրադաշտի մը վրայ, ուր հայ կեանքը դեռ կը մեռնէր,
Այսպէս պատմեց մեր սարսաբին ականատես Գերմանուհին.

-- Այս անպատմելի պատմութիւնը, որ ձեզ կ՚ընեմ,
Ես իմ անգութ աչքերովս այս մարդկային,
Իմ անվտանգ տնակիս գեհենադիր լուսամուտէն,
Ակռաներս կրճտելով ու զայրոյթէս զարհուրելի…
Այս աչքերովս անգթօրէն մարդկային, ես տեսայ։
Մոխրակոյտի վերածուած Պարտէզ քաղաքին մէջն էր,
Դիակները դիզուած էին մինչեւ կատարը ծառերուն,
Եւ ջուրերէն, աղբիւրներէն, առուներէն եւ ճամբէն,
Ձեր արիւնին կարկաչիւնն ըմբոստաձայն…
Դեռ ականջիս իր վրէժն ահաւասիկ որ կը խօսի…

Օ՜, չի սոսկաք, երբ անպատմելի պատմութիւնս ձեզի պատմեմ…
Թո՛ղ մարդերը հասկնան, մարդուն ոճիրը մարդուն դէմ,
Երկու օրուան արեւին տակ, գերեզմանին ճամբուն վրայ
Մարդուն չարիքը մարդուն դէմ,
Թո՛ղ աշխարհիս բոլոր սրտերն իմանան…։
Այդ մահաշուք առաւօտը կիրակի էր,
Դիակներուն վրայ ծագող դեռ առաջին եւ անօգուտ կիրակին,
Երբ սենեակիս մէջը, իրիկունէն մինչեւ արշալոյս,
Դաշունահար աղջկան մը հոգեվարքին վրայ ծռած…
Արցունքներովս անոր մահը կը թրջէի…։
Յանկարծ հեռուէն սեւ խուժան մը անասնական
Քսան հարսներ իրենց հետ՝ մոլեգնօրէն մտրակելով,
Շուայտութեան երգերով, այգիի մը մէջ կանգնեցան.
Ես կիսամեռ խեղճ աղջիկն իր խշտեակին վրայ լքած,
Դժոխհայեաց պատուհանիս պատշգամին մօտեցայ…։
Այգիին մէջ սեւ խուժանն անտառացաւ։
Վայրենի մը՝ հարսներուն —Պէտք է պարէ՛ք, որոտաց,
Պէտք է պարէք, երբ մեր թմբուկը հնչէ։
Եւ մտրակներն սկսան մահակարօտ հայ կիներուն՝
Մարմիններուն վրայ կատաղութեամբ մը շառաչել…։
Քսան հարսերն ձեռք ձեռքի, իրենց շուրջպարն սկսան…
Աչուըներէն իրենց արցունքը վէրքերու պէս կը հոսէր,
Ա՜՚հ, ես ո՜րչաբ նախանձեցայ իմ դրացի վիրաւորիս,
Որովհետեւ լսեցի, որ հռնդիւնով մը հանդարտ,
Տիեզերքն անիծելէն, խեղճ հայուհին գեղադէմ,
Իր տատրակի շուշան հոգուն դէպի աստղերը թեւ տուաւ…։

Ունայնօրէն կռուփներս ամբոխին դէմ շարժեցի…
«Պէ՛տք է պարէ՛ք, կ՚ոռնար խուժանը մոլեգին,
Մինչեւ ձեր մահը պէ՛տք է պարէք, դո՛ւք անհաւատ գեղեցիկներ,
Կուրծքերնիդ բաց՝ պէտք է պարէք, մեզ ժպտելով եւ անտրտունջ…
Յոգնութիւնը ձեզ համար չէ, ո՛չ ալ ամօթը ձեզ համար,
Ստրուկներ էք, պէտք է պարէ՛ք եւ մերկանդամ եւ հոլանի,
Մինչեւ ձեր մահը՝ պէտք է պարէ՛ք պագշոտօրէն եւ ցոփութեամբ,
Մեր աչքերը ծարաւի են ձեր ձեւերուն եւ ձեր մահուան…։»
Քսան հարսներն գեղադէմ, գետին ինկան պարտասած…
«Ոտքի՛ ելէք», գոռացին, մերկ սուրերնին օձերու պէս շարժելով,
Յետոյ մէկը սափորով մը քարիւղ բերաւ խուժանին…
Ո՜վ մարդկային արդարութիւն, թո՛ղ ես թքնեմ քու ճակատիդ--
Քսան հարսներն շտապով այդ հեղուկով օծեցին…
«Պէ՛տք է պարէ՛ք, որոտաց, ահաւասի՛կ ձեզի բուրմունք մը,
որ Արաբիան իսկ չունի…»
Յետոյ ջահով մը բռնկեցուցին մերկ մարմինները հարսներուն.
Եւ ածխացած դիակները պարին մէջէն դէպի մահը գլորեցան…
Զարհուրանքէս՝ պատուհանին փեղկերը՝ փոթորիկի մը պէս փակելով՝
Իմ մենաւոր մեռեալիս մօտենալով հարցուցի.
Ի՞նչպէս փորել այս աչքերս, ի՞նչպէս փորել, ըսէ՛ ինձ…։

ՍԻԱՄԱՆԹՕ 1878-1915
(Ատոմ Եարճանեան)
Կարմիր Լուրեր Բարեկամէս, Հրատակչութիւն Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Պէյրութ 1985

Wednesday, May 02, 2012

Պարոյր Սեւակ: ՄԵԶԱՆԻՑ ՄԷԿԸ

Մեզանից մԷկը, անշուշտ, այստեղ չէ,
Մեզանից մէկը՝
Կամ ես, կամ թէ դու:
Թէ դու չես այստեղ՝
Ապա ինչպէ՞ս է,
Որ ինձ հետ ես միշտ՝
Իմ սենեակի մէջ,
Իմ մատների տակ,
Իմ լեզուի վրայ:
Թէ ես չեմ այստեղ,
Ապա ինչպէ՞ս է,
Որ ես հետդ չեմ՝
Քո սենեակի մէջ,
Քո մատների տակ,
Քո լեզուի վրայ:
Ճիշտն այն է գուցէ,
Որ մենք երկուսս էլ այստեղ չենք լինում.
Ինքս այնտեղ եմ, որտեղ որ դու ես,
Իսկ դու այնտեղ ես, որտեղ որ ես եմ:
Այսպես գալիս ենք մենք դէպի իրար,
Դու՝ ինձ մօտ,
Ես՝ քեզ
Եւ... մենք չենք հանդիպում... այս քանի տարի:

ԳԻՐՔ ՄՆԱՑՈՐԴԱՑ, 18.XII.1962թ. Երևան



ONE OF US

One of us, certainly, is never here,One of us, certainly, is never here,
One of us,
Either I or you.
If you are not here,
Then how come
You’re always with me,
In my room,
Under my fingers,
On my lips?
If I am not here,
Then how come
I am not with you,
In your room,
Under your fingers,
On your lips?
The truth is, perhaps,
That we’re both not here:
I am there where you are,
You are there where I am.
Thus we are drawn to each other,
You towards me,
I towards you,
And ... we never meet ... for some many years.


Translated by Dora Sakayan

Tuesday, May 01, 2012

Յովհաննէս Շիրազ։ Յուշարձան Մայրիկիս

Թէ մայր չլինէր աշխարհում այս նոր՝
Ես կը փախչէի անապատը խոր,
Ես կը փախչէի ողջ աստղերն ի վէր՝
Թէ մօրս սէրը մագնիս չլինէր։

Յովհաննէս Շիրազ, Սով գրող Հրատարակչութիւն 1986