Showing posts with label Translated into English. Show all posts
Showing posts with label Translated into English. Show all posts

Wednesday, July 26, 2023

Վահան Տերյան: Իմ խաղաղ երեկոն է հիմա

Իմ խաղաղ երեկոն է հիմա
Մեղմալույս, և՛ տխուր, և՛ անուշ.
Քեզ երբեք սիրտըս չի մոռանա,
Իմ մաքո՛ւր, առաջին իմ անուրջ…

Տարիներ, տարիներ կըսահեն,
Կըմեռնեն երազները բոլոր —
Քո պատ՛կերը անեղծ կըպահեմ
Օրերում անհաստատ ու մոլոր։

Ե՛վ տանջանք, և՛ բեկում, և՛ թախիծ —
Սև օրեր ես դեռ շա՜տ կըտեսնեմ.
Անունըդ թող փարոս լինի ինձ
Սուտ կյանքի և դառը մահու դեմ։



My Serene Evenfall by Vahan Teryan

It is my serene evenfall now,
Crepuscular, both sad and tender.
My heart will never forget you,
My pure, first dream.

Years, years will flow by,
All dreams will die –
I will preserve your image perfectly
In uncertain and bewildering days.

Suffering and brokenness and sorrow –
I have yet to see many dark days,
Let your name be a lighthouse for me
Against deceptive life and bitter death.


Translated by Luiza Ghazaryan

Tuesday, July 25, 2023

Հովհաննես Շիրազ: Գարնանամուտ

Մանուշակներ ոտքերիս ու շուշաններ ձեռքերիս,
Ու վարդերը այտերիս, ու գարունը կրծքիս տակ,
Ու երկինքը հոգուս մեջ, ու արևը աչքերիս,
Ու աղբյուրները լեզվիս՝ սարից իջա ես քաղաք,―
Ու քայլեցի խայտալով ու շաղ տալով մայթերին
Մանուշակներ ու վարդեր ու շուշաններ ձյունաթույր,
Ու մարդիկ ինձ տեսնելով՝ իրենց հոգնած աչքերին
Տեսան ուրիշ մի աշխարհ, գարուն տեսան նորաբույր,
― Ի՜նչ թարմություն,― ասացին,― ի՜նչ թարմություն,―
ու բացին
Լուսամուտներն իմ առջև, ու ես իմ սիրտը բացել՝
Անցնում էի երգելով ու շաղ տալով մայթերին
Մանուշակներ ու վարդեր ու հասմիկներ հոգեթով,
Կարծես մի ողջ բնություն մի պատանի էր դարձել,
Քաղաք իջել լեռներից՝ կանցներ զմրուխտ հեքիաթով
Երկրե-երկիր շաղ տալով կակաչներն իր ձեռքերի,
Մեր երգերի լուսաբացն ու գարունը լեռների։



Vernal Equinox by Hovhannes Shiraz


With violets at my feet and lilies in my hands,
Roses on my cheeks, and the spring under my chest,
The sky in my soul, and the sun in my eyes,
And springs of water on my tongue, I descended the mountain to the city –
And walked enchanted, sprinkling the sidewalks
With violets and roses and lilies white as snow,
And when people looked at me, in their tired eyes
They saw another world, saw spring in full fragrance.
“What freshness,” they said, “What freshness,” and opened
Their windows in front of me, and I opened my heart,
And passed by singing, sprinkling the sidewalks
With violets and roses and jasmines bewitching,
As if all nature had become young,
And descended the mountains, passing by in an emerald tale
From country to country, sprinkling the poppies of his hands,
The sunrise of our songs and the spring of our mountains.

Translated by Luiza Ghazaryan



Monday, July 24, 2023

Հովհաննես Շիրազ: Ամեն ինչ ես դու

Ամեն ինչ ես դու, ով կին, ամեն ինչ․
Ե´վ սուրբ մայր ես դու, և´ կին-սատանա,
Ե´վ հրեշտակ ես, և´ դև ես թովիչ,
Համբույրիդ մեջ էլ և´ կյանք ես, և´ մահ,
Ե´վ մութ անդունդ ես, և´ կանթեղ ես ջինջ:

Մի բռունցք սիրտդ՝ բնություն մի ողջ,
Ե՛վ սատանա ես, և՛ աստված անմեռ, –
Աստված՝ մոր սրտում, սատանան՝ կնոջ, –
Ա՜խ, նոր կյանքի պես առեղծված ես դեռ,
Դու, որ դրախտն ես իմ նորաբողբոջ։

Թե գրկածս չես՝ հրաշք ես, ով կին,
Քո մի համբույրով մեռյալն է հառնում,
Ով կին, երբ մայր ես դառնում կաթոգին՝
Սիրո սրբության սանդուղքն ես դառնում,
Չնաշխարհիկ ես դառնում դու, մայր-կին։

Մոր սրբությունն է աշխարհն արարող,
Ե՞րբ պիտի դու էլ զտվես անաղարտ,
Ով սատանուհիս ամենակարող,
Ով աստվածուհիս ամենակախարդ,
Ով կյանքիս ընկեր՝ կյանքս խաթարող։

Ցերեկն անզոր ես, գիշերներն՝ հզոր,
Գիշերը նուրբ դև, ցերեկն` հրեշտակ,
Առյուծն էլ քո դեմ մանուկ է անզոր,
Երբ սուրբ քնքշանքդ դառնում է հեշտանք,
Երբ կին ես, ոչ թե սրբությունը` մոր:

․․․Սիրո սատանան և աստվածն ես դու,
Ե՞րբ պիտի մեռնի սատանան քո մեջ.
Որ մնաս միայն աստվածը մարդու,
Ով կին, ե՞րբ պիտի մարդ մնաս անվերջ,
Չէ՞ որ մարդ ծնող մայր աստվածն ես հար,
Ե՞րբ պիտի մարվի մեղքիդ ծովն անմար:



You Are Everything
by Hovhannes Shiraz

You are everything, O woman, everything -
You are both sacred mother and she-devil,
An angel and a bewitching demon
In your kiss, you are life and death,
A dark abyss, a pristine lantern.

Your fist-sized heart embodies all of nature,
You are both Satan and immortal god –
God, in a mother’s heart; Satan, in a woman’s –
Oh, you are still an enigma like new life,
You, my newly flowering paradise.

If you are not the one I embrace, you are a miracle, O woman,
By your single kiss, the dead is raised to life,
O woman, when you become an affectionate mother,
You become the staircase of love’s divinity,
You become miraculous, mother-woman.

A mother’s divinity is world-creating,
When will you also become pure?
O my almighty satan,
O my enchanting goddess,
O my life partner – ruiner of my life.

You are powerless in the daytime, and potent at night,
You are a delicate devil at night, and an angel in the daytime,
Even the lion is a powerless child before you,
When your sacred tenderness becomes lust,
When you are a woman, not the sacredness of a mother.

… You are the satan and goddess of love,
When will the devil in you die,
So that you can stay a human goddess only?
O woman, when will you remain human evermore?
After all, you are the human birthing mother-goddess,
When will the inexhaustible sea of your sins dry up?


Translated by Luiza Ghazaryan




Sunday, February 26, 2023

Տաթեւ Չախեան: ԵՍ ԹԱՐԳՄԱՆՈՒՄ ԵՄ ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Ես թարգմանում եմ բանաստեղծություններ,
երբ ուզում եմ լինել ուրիշ ներսինիցս,
որ գրում է բանաստեղծություններ:
Երբ ուզում եմ ծնված լինել մեծ քաղաքում
ինչ-որ կարևոր բանից առաջ, հետո կամ ընթացքում,
երբ ուզում եմ ապրել քառասունականների Ամերիկայում,
շահի ժամանակվա Իրանում,
Բեռլինի պատից ձախ,
լինել Կանադա փախած հրեա տատի ծոռ,
Սիբիրի աքսորից հետ եկած պապի անունով թոռ,
երբ ուզում եմ լինել սև, դեղին, կարմիր, զոլավոր,
անգլերենի պես հեշտ,
լեհերենի պես աղմկոտ,
պարսկերենի պես ծորուն ասել անծանոթ բառեր...
...ուրիշի բերանով ասել:

Ես թարգմանում եմ ուրիշի ցավը՝
second-hand ապրումի պես,
չդողացող ձեռքով ու սառը սրտով,
որովհետև ցավն ինձ հետաքրքրում է տեսականորեն,
որովհետև ես ուզում էի բժիշկ լինել...
Ես թարգմանում եմ,
երբ լեզու չեմ գտնում ներսինիս հետ, որ գրում է:


I TRANSLATE POEMS


I translate poems
when I want to be different from this other me who writes them.
When I wish I’d been born in a large city before, during or after a breakthrough,
when I wish I’d lived in America in the ’40s,
at the times of the Shah in Iran,
on the left side of the Berlin wall,
when I wish I’d been a granddaughter of a Jew who ran to Canada,
a grandson bearing the name of an ancestor who survived the Siberian exile,
when I want to be black, yellow, red, striped,
when I want to speak out the hardest thoughts with the mouth of a stranger,
to express me as easily as in English,
as noisily as in Polish,
as seamlessly as in Persian.
I translate the pain of the others as a second-hand feeling,
with a steady hand and heartless,
as pain only interests me in theory,
as I wanted to be a doctor.
I translate when I can’t get along with this other me who writes.




Translated by the author

Saturday, February 25, 2023

Տաթեւ Չախեան: ՍԿՍՆԱԿ ՎԱԶՈՐԴԻ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

Մենք դուրս ենք գալիս շքեղ մեքենաներից
ու վազում դեպի ծառերը`
ամրացնելով մկանները ոտքներիս,
որի շնորհիվ (չգիտես ինչու) ավելի ամուր չենք կանգնում հողին:
Մեր ազդրերը ծառաբնից էլ հաստ են,
քամին տարուբերում է մեր մազերը,
բայցևայնպես, թռչուններն այնտեղ չեն բնավորվում:
Նրանք էլ փախչում են վանդակներից ու նետվում դեպի ծառերը:
Մենք շաբաթական երեք անգամ՝ մեկ ու կես ժամ,
թռչուններն ավելի հաճախ,
հետ չնայելով մտածում ենք, որ
մեկը պիտի հսկի փախուստը,
մեկը պիտի ամուր լինի,
մեկը պիտի մնա կանգնած:



A GUIDE FOR A BIDDING RUNNER


We get out of luxury cars and run to the trees
strengthening the muscles on our feet which
(I wonder, why)
does not help us stand on the ground any firmer.
Our hips are thicker than tree trunks,
the wind streams our hair,
and yet, birds do not nest there. Likewise,
they escape the cages and rush to the trees.
Thrice a week, for an hour and a half,
yet, the birds – more often,
we think, without looking behind –
someone needs to watch the escape,
someone needs to be strong enough,
someone needs to remain standing.




Translated by the author

Friday, February 24, 2023

Տաթեւ Չախեան: ՀԱՅՐԵՆԻՔ. ԱՆԾՈՎ

Լեռներով շրջապատված ճահճոտ լճում
ապրում ենք ես ու երկու-երեք միլիոն ծանոթ ձուկ:
Ծովի մասին լսած բիձեքը վաղուց մեռել են:
Ժայռերը չեն շարժվում. հարմարվել ենք:
Ու մենք ձանձրանում ենք առավոտյան,
ու մենք ձանձրանում ենք կեսօրին,
մինչև գալիս է հյուրն ու մի տափակ քար գցում ջուրը:
Մենք՝ հուզմունքից շնչակտուր, թպրտում ենք,
ցատկոտում վեր-վար, բերանքսիվայր
լողում՝ շուրջպար բռնած, ոլոր-բոլոր-մոլոր,
պարուրաձև, գլանաձև, ձվաձև:
Ու մենք ձանձրանում ենք երեկոյան,
ու ձանձրանում ենք գիշերը...
Բացվում է օրը, սպասում ենք հյուրին:



MOTHERLAND: NO-SEA


In a muddy lake surrounded by mountains
I live with some two, three million familiar fish.
Old men who heard of the sea are long dead.
Rocks are motionless; we have adjusted.
We are bored in the morning, we are bored in the afternoon,
until a guest comes and drops a stone.
Excitement leaves us breathless,
we slap about,
we spring up and fall down grasping the air,
we start dancing, braided, twisted, bonded, spiral, cylindrical, oval.
And we are bored in the evening, we are bored at night…
A day comes, we wait for a guest.



Translated by the author

Thursday, February 23, 2023

Տաթեւ Չախեան: ՀԵՏԱՀԱՅԱՑ

Դանդաղ էինք ապրում,
որովհետև խաղաղություն էր։
Կորածը վաղ թե ուշ գտնվում էր,
և այնքան ապահով տարածք էր կյանքը,
որ տնից դուրս էինք գալիս ու կորչում ինքնակամ։
Աստծու մասին հիշում էինք լավ առիթներով,
վատ առիթներով՝ հիշեցնում մեր մասին
․․․ ու Աստված հիշում էր:

Մեր կյանքը՝
ժամացույցի սլաքները հետ տալիս շահած ժամ,
պատերազմի հետաձգումն էր -
անկողնում ծուլորեն պտտվելու ճոխությունը,
կրակին հանդարտ բարձրացող սուրճը,
ամեն տարի կախվող նույն խաղալիքը տոնածառին,
լուսանկարներում ծերացող մեր հայրերը,
մեր հետաձգվող սերերը,
կիսատ թողած գրքերը,
մեր մանրախնդիր վեճերը,
որ աշխարհի վերջն էին թվում,
մեր փլատակները կենցաղային...

Քանի որ խաղաղություն էր,
մենք մեռնում էինք դանդաղ, հերթով, կարգով՝
մեծից փոքր,
սրտի զարկերի աստիճանական խլությամբ,
լավ կահավորված հիվանդասենյաներում՝
հարմարեցված արժանապատիվ ապրելու համար։




RETROSPECTIVE


We used to live slowly
in times of peace.
Lost was found eventually,
life was a safe place to live in,
moreover, to fade away willingly.
God was recalled on good occasions,
in misfortune, we called him
to bear us in mind… and God did!


Our life –
a gained hour in an adjusted time
was the postponement of the war…
The luxury of morning laziness,
the serene ritual of coffee-making,
our loves left to be loved,
our books unfinished,
the same toys on the Christmas tree over and over,
our fathers ageing in the photos,
our ridiculous quarrels,
our superficial ruins;
every day a doomsday!

We used to die slowly
in times of peace
keeping the right order;
from the aged to the young,
having a life-long time to moan
the gradual slowdown of our hearts
in well-equipped hospitals
designed for a dignified life



Translated by Lucille Janinyan

Tuesday, February 21, 2023

Տաթեւ Չախեան: MIGRANT POINT

Եվրոպա –
Որպեսզի իրար ճիշտ հասկանանք՝
ես սովորեցի մի քանիսը քո լեզուներից,
իսկ դու անգամ չջանացիր ճիշտ արտասանել ազգանունս։

Մեր առաջին հանդիպմանը
երջանկությունից կրկչացի բարձրաձայն (իմ երկրի մարդկանց պես),
հետո գոռացի ցավից (սովորույթի ուժով),
իսկ դու զգուշացրիր, որ այստեղ 22: 00-ից
ցանկացած ձայն աղմուկ է համարվում։


Եվրոպա –
դու զարմացրիր ինձ, ու ես ինձ զարմացրի՝
թե ոնց դարձա քեզնից էլ սպիտակ ու շիկահեր,
թե ինչ հաճույքով ձայնակցեցի ցույցերիդ՝
ընդդեմ նրանց, ում չէի ընտրել․․․

Կապույտ աչքերով, կապույտ արյունով, կարմիր անձնագրով
տղաներիդ գիշերներում ես քո երազը տեսա,
բայց առավոտներդ երբեք իմը չեղան, Եվրոպա․․․
Դու սիրեցիր ինձ, բայց կնության չառար․․․

Եվրոպա –
Դու ինձնից հազար ու մի գիշերվա հեքիաթներ ուզեցիր,
բայց հեքիաթային ոչինչ չեկավ մտքիս
պայթյուններով ու պատերազմի ճիչերով լի
իմ մանկությունից։
Իմ ներսի բոլոր երեխեքը մեծացել են․․․
Իմ ներսի բոլոր զինվորները հոգնել են, Եվրոպա․․․
Իմ ներսի թափառականները կորել են անդարձ․․․
Եկել եմ գիրկդ, որ մի պահ ոչմիպիսին լինեմ, որ խաղաղվեմ․․․

Եվրոպա, սիրտս այս երևացող 56 կիլոյից էլ ավելի ծանր է,
բայց եթե սիրտդ սրտիս համար չի ցավում,
ուրեմն մարմինս էլ չտեսնելու դիր:


MIGRANT POINT


Europe —
To understand each other better
I’ve learnt a couple of your languages,
but you haven’t even tried to pronounce my surname correctly


On our first date
I guffawed — as my people used to do,
then howled of pain — as I used to,
but you warned
that here after 10 PM any sound is considered to be noise.


Europe —
You’ve surprised me as I did myself
by becoming much paler and blonder than you,
by feeling in my waters screaming at your protests
against those not chosen by me.
In the nights of your blue-eyed, blue-blooded, red-passport men
I’ve seen your dream,
but your mornings have never belonged to me, Europe.
You’ve made love with me but never asked for my hand.

Europe —
You’ve expected the tales of thousand and one nights,
but I couldn’t recall any from my childhood darkness
full of shelling and screams of war...
All the children inside me have grown up…
All the soldiers inside me are tired…
All the wanderers inside are wholly lost…
I’ve come to sit on your laps and to be nothinglike,
to calm down for a while…

Europe —
My heart is heavier than this 56 kilos you see,
but if you don’t care about my heart,
then also connive my body.


Translated by the author

Monday, February 20, 2023

Տաթեւ Չախեան: 2016



Այդ ձմեռ ես չունեի անձնագիր։
Ասել է թե՝ գոյություն չունեի
հարկայինի համար,
ոստիկանության,
տեղական ինքնակառավարման մարմինների,
ու մյուս բոլոր մարմինների, բացի մեկից, որի սրտում
դեռ ապրում էի։
Այդ ձմեռ նրան սրտի կաթվածով
հիվանդանոց տեղափոխեցին։
Այդ ձմեռ անունս հոլովվեց հազար օտարալեզու բերանում՝
Տաթի, Տատյանա, Տանյա, Թինա․․․
Բոլոր այլընտրանքներին համաձայնեցի լուռ`
ինչպես անծանոթի հասակին ու քաշին ես համաձայնում
առաջին հանդիպմանը։
Այդ ձմեռ ես սկսցեի մարզվել, որ չկորցնեմ վերջին կապս նրա հետ,
որ բառեր է ասում իմ բերանով․․․
Իսկ երբ մարզչին հարցրի․ «Ո՞ւր են գնում կորցրածս կիլոները»,
խնդրեց իր պես պարզ տղուն նման բարդ հարցեր չտալ ու,
իր խելքով, կատակեց․ «Ուրախ չե՞ս, որ վերանում ես»։




2016


I had no passport that winter.
Means, I existed neither for the tax authorities,
nor the police,
nor the local official bodies,
just like any other body, except for the one
whose heart I still lived in.
That winter that body was rushed to hospital with a heart attack.
That winter my name was inflected in a thousand unfamiliar ways -
Tatie, Tatyana, Tanya, Tinah...
I silently succumbed to it all,
like one who accepts the height and weight of a stranger
at the first meeting.
I hit the gym that winter not to lose the last connection with the one,
who articulates words through my mouth...
And when I asked my trainer, “Where do my lost kilos go?”
he begged me to spare a simple guy like him from tough questions
and joked to the best of his ability, “Aren’t you happy just to disappear?”


Translated by the author

Saturday, February 18, 2023

Տաթեւ Չախեան: ՏԱՂ ԹԱՐԳՄԱՆՉԱՑ

Նախ նրանք թարգմանում են մարմինդ,
հետո՝ բանաստեղծություններդ,
ապա մեկնում են մի պատահական առավոտ՝
քեզ թողնելով ծանոթ բառիդ առաջ
անճանաչելիորեն մերկ,
անօգնական ու տագնապած,
մեկը, որ անծանոթ լեզվով խոսող քաղաքում
հարձակված շանը չգիտի ոնց սաստել։



ODE TO THE TRANSLATORS


First, they translate your body, then your poems,
finally, they depart in an accidental morning
leaving you unrecognizably naked
in front of your own words, worried and helpless,
as a stranger who doesn’t know
how to calm down a barking dog in a foreign-speaking city.




Translated by the author

Friday, February 17, 2023

Տաթեւ Չախեան: ԴԻՏԱԿԵՏ. ՉՈՐՍ ՏԱՐԵԿԱՆ ԷԻ

Հորս ուսերի բարձրությունից
արտագաղթը
ձգվող դատարկությունն է
մարդկանց ու թռչունների արանքում։


VIEWPOINT։ I WAS FOUR


From the height of his father's shoulders
emigration
is a stretching emptiness
between humans and birds.




Translated by the author


Thursday, February 16, 2023

Տաթեւ Չախեան: ԱՆԱՆՁՆԱԳՐԱՅԻՆ

Զարմիկս կարդաց ծննդավայրս՝ «Չեխոսլովակիա»
ու կարգին հռհռաց.
«Սենց երկիր չկա, դու ոչ մի տեղ ես ծնվել, դու չկաս»:
Լեզուս կուլ գնաց,
կապտեցի ամուր կապված բարուրի պես,
որ թողել են պատմության պատահական աղբանոցում
ու գնացել:
Հիմա նույն տեղում բարեկարգ այգի կա,
ուր շների հետ զբոսնում են ինձ նմանները,
ում պատմությունը, փոխնակ մոր պես, չի ճանաչում:




unIDentical


My cousin read my birthplace — “Czechoslovakia”
and mockingly cackled,
“There is no such country, you were born nowhere, you don’t exist.”
I swallowed my tongue,
I went blue as an infant too tightly swaddled
abandoned on history’s doorstep.
Now, in this place, there is a beautiful park
where people like me walk their dogs,
people who are not recognized by history
as by a surrogate mother.


Translated by the author



Saturday, December 04, 2021

Մարօ Մարգարեան: ԱՌԱՋԻՆ ՁԻՒՆԸ


Լուսաբաց էր մարմար,
Թափւոմ էր թեթեւ առաջին ձիւնը.
Հոգիս ուզեց յանկարծ
Այդ անդորր պահին
Տեսնել քո տունը:

Եւ անցայ ես խաղաղ,
Անցայ ես խաղաղ ձեր փողոցով.
Նիրհում էր աշխարհը պաղած
Լռում էր ճերմակ մի ծով:

Եւ քո տան մուտքի մօտ,
Հեռուից դեռ,
Տեսայ քո համաչափ քայլերը
Խառնուած ուրիշի
Քայլի հետ,
Իսկ շուրջը
Մաքուր ու անդորր էր:
Իսկ յետով աշխարհում այս,
Որ անհուն ու անծիր է,
Երբ տեսնում եմ ձիւնին
Քայլերի հետքեր կան,

Թւում է ամէն տեղ
Նրա հետ անցել ես,
Եւ աշխարհի սրտում
Սրտիս պէս
Վէրքեր կան:


Մարօ Մարգարեան
1952


FIRST SNOW

It was a dawn like marble
The first light snow was falling.
In that quiet moment
My soul suddenly wanted 
to see your home.

And I passed by serenely,
I passed peacefully by your street.
The world was dormant frozen
The white sea was silent.

And near the entrance of your house,
From afar,
I saw your symmetrical steps
Mixed with someone 
else’s steps
And around
It was clean and tranquil.
And after this world,
which is endless and infinite,
When I see human steps 
on snow

It seems that everywhere 
You passed by
in the heart of the world,
Like my heart,
There are wounds.

Maro Markarian
Translated by Lola Koundakjian

Monday, August 30, 2021

Հենրիկ Էդոյան: ՕԳՈՍՏՈՍ


ԱՐԵՎԸ սրբում է ուսերս հոգնությունից –

ես այստեղ մնալ չեմ կարող, որովհետև


ամառն ասում է – «Հավաքիր իրերդ,

գնանք այստեղից, արդեն ուշանում ենք»:


Սա իմ ժամանակն է,

իսկական ժամանակը –

կատարելու այն, ինչ պետք է կատարվեր,

եվ ասելու այն ինչ պետք է ասվեր:


Խոսքի ժամանակը,

փրկության ժամանակը,

բարձրացումը սիրո հզոր թևերի –

ապրելու ժամանակը,


եւ վերջապես կատարյալ

իմ կյանքի ժամանակը,

պսակի մեջ Կույսի համաստեղության:


AUGUST

The sun wipes away tiredness from my shoulders

I can't stay here, because

summer is saying - “Pack your things,

let's go from here, we're already late.”


This is my time,

the real time -

to do that which must have been done,

and say that which must have been said.


The time of the word,

the time of salvation,

the raising of love's mighty arms-

the time to live,


and finally the perfect time

of my life,

in the nuptials of the Virgo Constellation.


Henrik Edoyan

translated by Hasmig Kurdian

Thursday, June 03, 2021

Յարութ Կոստանդեան: Ճշմարի՜տ, ճշմարիտ ասում եմ քեզ …


Այսօր մարմինս ոչ ստուեր ունի, ոչ հոգի
Ոչ շղթայ ծանր, եւ ոչ էլ թեւ լուսեղէն,
Կէս սովամահ մի գայլի պէս՝
Դունչը մեկնած աներեւոյթ լուսնեակին…
Ոռնում է ցաւն իր ապրելու,
Տենչաքն անզուսպ պատառելու, լափելու
Տաքուկ արիւնն եղնիկին՝ դեռ կենդանի…։
Բայց պատասխանն իր ոռնոցին

Ոռնոց է զի՜լ, անձագանգ.
Եւ յուսահատ, հերոսական վայրի կամքով՝
Թաթն է փշրում ժանիքներով իր սրածայր,
Լափում արիւնն իր սրտի…։
Այսօր մարմինս ոչ ստուէր ունի, որ հոգի…։

Յարութ Կոստանդեան «Օրերի Իմաստութիւնը» Փարիզ 1935



Verily verily I say unto thee


Today, I am a body with no shadow and no soul
neither heavy chains nor shining wing,
like a wolf half starved to death
its chin turned to the moon unseen
howling its pain of life,
its burning desire to tear apart and devour
the warm blood of the deer, still alive …
But the answer to its howl
is its own echo returning,
and in despair with one wild heroic act
its ferocious teeth smash to pieces its paws,
as it devours its own life-blood.
Today, I am a body with no shadow and no soul.






translated by Vahe Oshagan. Published in RAFT Volume 8, 1994

Monday, May 03, 2021

Najwan Darwish: IDENTITY CARD

بطاقة هُويّة

رغم أَنّ الكردي مشهورٌ بقساوة الرأس ــــ كما يتندّر الأَصدقاء ـــــ إلا أَنني كنتُ أَرقَّ من نَسْمة الصيف وأَنا أَحتضنُ إِخوتي في أَربع جهات الأَرض.


وكنتُ الأَرمني الذي لم يصدِّق الدموع تحت أَجفان ثلجِ التاريخ


وهي تغطّي المقتولين والقَتَلَة


أَكثيرٌ بعد ما حَصَل أَن أُسْقِط مخطوطةَ شعري في الوحل؟


وفي جميع الأَحوال كنتُ سورياً من بيت لحم أَرفع مخطوطةَ أَخي الأَرمني وتركياً من قونيّة يدخلُ الآن من باب دمشق.


وقبل قليلٍ وصلتُ "بيادر وادي السِّير" واستقبلني النّسيم الذي وحده يعرف معنى أَن يأتي المرء من جبال القفقاس مصحوباً بكرامته وعِظام أَهله. وحين وطئ قلبي ترابَ الجزائر لأَوّل مرَّة لم أَشكَّ للحظةٍ أَنّي لستُ أَمازيغيّاً.


في كلِّ مكانٍ ذهبتُ إليه ظنّوني عراقياً وكان ظنّهم في مكانه. وطالما حسبتُ نفسي مصرياً عاش ومات مراراً بجانب النيل مع أَسلافه الأَفارقة.


وقبل كل شيء كنتُ آرامياً. ولا غرو أَن أَخوالي على الأقل مِنْ بيزنطة وأَنني كنت الصبي الحجازي الذي نال حلوى الدلال من صفرونيوس وعُمَر في فَتْحِ بيت المقدس.


ليس من مكانٍ قاومَ غزاته إِلا وكنتُ من أَهله، وما مِنْ إِنسان حُرّ لا تجمعني به قرابة، وما مِنْ شجرة أَو غيمة ليس لها أَفضالٌ عليّ. كما أَن ازدرائي للصهاينة لن يمنعني من القول إِنني كنتُ يهودياً طُرِدَ من الأَندلس وإِنني ما زلتُ أَنسج المعنى مِنْ ضوء ذلك الغروب.


في بيتي نافذة مفتوحة على اليونان وأَيقونة تشير إلى روسيا


ورائحة طيبٍ أَبديّ تهبّ من الحِجاز

ومرآةٌ ما إِن أَقف أَمامها إلا وأَراني أَتَدَبَّرُ الربيعَ في حدائق شيراز وأَصفهان وبُخارى.


وبأَقلَّ مِنْ هذا لا يكون المرء عربياً.


 

 IDENTITY CARD

Despite—as my friends joke—the Kurds being famous for their severity, I was gentler than a summer breeze as I embraced my brothers in the four corners of the world.

And I was the Armenian who did not believe the tears beneath the eyelids of history’s snow

that covers both the murdered and the murderers.


Is it so much, after all that has happened, to drop my poetry in the mud?


In every case I was a Syrian from Bethlehem raising the words of my Armenian brother, and a Turk from Konya entering the gate of Damascus.

And a little while ago I arrived in Bayadir Wadi al-Sir and was welcomed by the breeze, the breeze that alone knew the meaning of a man coming from the Caucasus Mountains, his only companions his dignity and the bones of his ancestors.

And when my heart first tread on Algerian soil, I did not doubt for a moment that I was an Amazigh.


Everywhere I went they thought I was an Iraqi, and they were not wrong in this.

And often I considered myself an Egyptian living and dying time and again by the Nile with my African forebears.

But above anything I was an Aramaean. It is no wonder that my uncles were Byzantines, and that I was a Hijazi child coddled by Umar and Sophronius when Jerusalem was opened.


There is no place that resisted its invaders except that I was of one its people; there is no free man to whom I am not bound in kinship, and there is no single tree or cloud to which I am not indebted. And my scorn for Zionists will not prevent me from saying that I was a Jew expelled from Andalusia, and that I still weave meaning from the light of that setting sun.


In my house there is a window that opens onto Greece, an icon that points to Russia, a sweet scent forever drifting from Hijaz,

and a mirror: No sooner do I stand before it than I see myself immersed in springtime in the gardens of Shiraz, and Isfahan, and Bukhara.


And by anything less than this, one is not an Arab.

© 2012, Najwan Darwish

© Translation: 2012, Kareem James Abu-Zeid

First published on Poetry International, 2012

Monday, April 26, 2021

Նիկողոս Սարաֆեան։ ՃԱՄԲՈՐԴՈՒԹԵԱՆ ԽԵՆԹ ՍԷՐԷՍ

Խռֆած բուեր կը սուլեն գիշերները ու կ’անցնին

Կայարանէ կայարան։ Հեռուներէն տակաւին,

Շոգեկառքե՛ր, կը դողամ. ձեր հեւոցին, ցուրտ հովին

Դէմ ես տըղայ մ’եմ կարծէք ու պատուհանըս՝ հանի։



Նոճիներու պէս հոսուն՝ ձեր ծուխերուն մէջէն դեռ

Ես կը տեսնեմ մեռելներ։ Վիշապներու բոցացան՝

Պըտուտակները կ’ոռնան։ Քաղաքներէն` որ անցանք,

Շոգեկառքե՛ր, մերկ սրտէս միս ու արիւն են փետտեր։



Քարափներու գոյնըզգոյն ճըրագներ դեռ կը ծորին

Խէժի նըման՝ ուղեղէս։ Սրճարաններ կան վհուկ։

Ճամբաներուն ծառը քար՝ որուն օձերն էիք դուք,

Շոգեկառքեր, քանդըւէր ծառը կախարդ խնձորին։



Ճամբորդելու խենթ սէրէն առողջութիւնըս գընաց։

Ապսենթներու յորդում մ’է անիւներնուդ շունչը սառ։

Ծաղկախտաւոր խափշիկը պաղ գետերէն կը յուսայ

Մարել կըրակը ներքին ու կը մեռնի արբեցած։



Շոգեկառքե՛ր, սեւ յուշեր, ո՜հ, ձըգեցէ՛ք զիս հանգիստ։

Դադրեցուցէ՛ք ձեր անքուն մեքենաները կարի։

Հոգիս յոգնած ու հիւանդ՝ մեռելի պէս կ’երկարի։
Ոչ ուժ ունի, ոչ փափաք ճամբորդելու՝ ա՛լ հոգիս։






«Անջրպետի մը գրաւումը»




























A Wild Love of Travel

From station to station a crowd of night owls
whistle and pass. Even from far away I tremble
with its heaving breath as if I were a boy
in an open window in a cold wind.


I see dead men standing like cypresses surrounded
by it. And like vishab* dragons
its metal screws howl. Cities we pass are peeled
from my flesh, bone, and heart.


Colored lights trickle on the edge of black
precipices and stick like gum to my brain.
The coffee houses have faceless clocks and
the roads grow trees with snakes and poison apples.


No wonder then because of my crazy love of travel
my health deteriorates. The cold breath
of the wheels is slow absinthe. The porter
trying to extinguish its flame dies drunk.


Trains, black memories, pass and leave me
in pain. Stop this sleepless sewing machine.
My soul has neither the strength nor will
to travel any more. But the tracks stretch on.


* Evil dragon of Armenian legends

Translation by Diana Der Hovanessian

Sunday, February 14, 2021

Kevork Topalián: La ciudad







Del libro Un texto en ruinas, de Kevork Topalian (Argenta, 2016; Amazon, 2019).


Pasa el río entre las columnas que sostienen
parte de la noche bajo el puente;
se desliza, divide y fragmenta en múltiples
cursos —agentes de un ejército de sombras
a la zaga de algún concepto oscuro

engendrado en el trastorno. Se tensa el arco
del puente cada vez más contra la noche
—a esa hora no habrá cuerpo que lo atraviese—;
fluye en cambio por debajo la corriente
de incontables, ignoradas cartas y misivas
dirigidas con justicia por remitentes,

sin encontrar destino. En hileras la luz
de los postes alcanza iluminar
el breve paso del correo fluvial
en su curso nocturno río abajo.

……..Sobres cerrados y lacrados
de remisiones nunca recibidas,
tintas corridas por el agua,
la humedad de viajes sin arribo:
noticias, promesas, intenciones
mantienen continua la corriente,
la desmemoria del sinsentido.

También sucede durante el día
que la sensación creciente de un fluir
toma por sorpresa al caminante,
quien transita con la muerte por callejones.
A medida que se desplazan, escalas de grises
del blanco al negro la delatan.
Surgen vagas formas, siluetas nacidas
de sí mismas, salen a las calles hipnotizadas,
ebrias de bruma opaca: el polvo las confunde
con su materia vana, las engaña.

*
……..No dejan detrás de sí las calles
ni esquinas transitadas:
a medida que el caminante y la muerte
se trasladan, van quedando en la memoria,
de resto se desvanecen (tal fue la suerte
del antiguo tranvía).

Bastará el menor destello
para errar el cruce y caminar
en la improbable dirección opuesta,
la del eco de sus pasos.
Primero sentirá quedarse detrás,
poco a poco sentirá quedarse más atrás,
luego habrá desaparecido;
entonces ya no será él sino su sombra:

un sueño oculto
tras la esquina donde duerme
ese desconocido morador
de qué otro tiempo, sabrá Dios.
A la noche del vivir
arrojado,
noche de sí mismo
al amparo
de aquella identidad
opalescente;
más clara y familiar
en ocasiones
que otras en que se abisma,
una sombra
atravesada en la vigilia.


……..Puebla una muchedumbre de siluetas,
colmando la escisión, la pérdida de vista;
desconocidos rostros siempre en formación
asaltan el campo de la mirada; es el caos
siempre nuevo e inesperado, tan visible
como cambiante y sin aviso, que esquiva el rastro
de todos los que se buscan a sí mismos
inadvertidamente en torno a la espiral,
gravitan hacia su centro siempre descendente.

Todo encuentro ocurre al mediodía.
Se puede ir entonces en contra del sentido
de la corriente abismal; a contraflujo,
si no se repara demasiado en direcciones,
se puede arribar a las afueras de la ciudad.
Allí la tierra es un campo baldío,
guijarros y pardo verdor se mezclan,
indiferencia, contraste, retazos
de asfalto desprendido, con oxidadas
tuercas y pesados jirones
de concreto. La tierra desnuda y seca.
Vago rumor,
allí no hay diálogo que valga;
no existe fuga
más allá de los linderos;
tan sólo se da la espalda
y desanda de vuelta al destierro.


The river passes between the columns that hold up
part of the night under the bridge;
it slides, divides and fragments into multiple
courses - agents of an army of shadows
in the wake of some obscure concept

engendered in the upheaval. The arch of the bridge
of the bridge tighter and tighter against the night
-at that hour there will be no body to cross it-;
flows instead underneath the stream
of countless, ignored letters and missives
addressed with justice by senders,
without finding a destination. In rows the light
of the posts is enough to illuminate
the brief passage of the river mail
in its nocturnal course downstream.

........Secured and sealed envelopes
of mail never received,
inks smeared by water,
the humidity of journeys without arrival:
news, promises, intentions
keep the current going,
the dismemory of meaninglessness.
It also happens during the day
that the growing sensation of a flowing
takes the walker by surprise,
who walks with death through alleys.
As they move, scales of grayscale from white to black
from white to black give it away.
Vague forms emerge, silhouettes born of themselves, emerge
of themselves, they go out to the hypnotized streets,
drunk with opaque mist: the dust confuses them with their vain matter.
with its vain matter, deceives them.

*
........They leave behind them neither streets
nor busy corners:
as the wayfarer and death
they move, they remain in the memory,
and then fade away (such was the fate of the old tramway).
of the old tramway).
The slightest glimmer will be enough
to miss the crossing and walk
in the improbable opposite direction,
that of the echo of his footsteps.
First you will feel yourself falling behind,
little by little he will feel himself falling further behind,
then he will have disappeared;
then it will no longer be him but his shadow:
a hidden dream
behind the corner where he sleeps
that unknown dweller
of what other time, God knows.
To the night of living
thrown,
night of itself
in the shelter
of that opalescent
opalescent;
clearer and more familiar
at times
than others in which it is abysmal,
a shadow
crossed in the vigil.

........Puebla a crowd of silhouettes,
filling the splitting, the loss of sight;
unknown faces always in formation
assail the field of the gaze; it is the chaos
always new and unexpected, as visible
as changeable and without warning, that eludes the trace
of all those who search for themselves
around the spiral,
gravitate towards its ever descending center.
Every encounter occurs at noon.
One can then go against the direction of the abyssal current
of the abysmal current; against the flow,
if one does not pay too much attention to directions,
one can arrive at the outskirts of the city.
There the land is a wasteland,
pebbles and brown greenery mingle,
indifference, contrast, patches
asphalt, with rusted nuts and heavy tatters.
nuts and heavy shreds of concrete.
of concrete. The bare, dry earth.
Vague rumor,
there is no dialogue there;
there is no escape
beyond the boundaries;
only one turns one's back
and wanders back to exile.



Kevork Topalian

Poeta venezolano (Caracas, 1969). Ganador del premio Fernando Paz Castillo de poesía (2007). Ha publicado los poemarios Lámpara de oscuridad (Celarg, 2008; Amazon, 2019), Un texto en ruinas (Editorial Argenta, 2016; Amazon, 2019), La irrupción (Amazon, 2019), Arte del gesto (Amazon, 2019) y Diario del nihilista (Amazon, 2019).

Thursday, December 31, 2020

Ժողովրդական։ ՏԱՂ Ի ՎԵՐԱՅ ԿՌՈՒՆԿԻՆ

ՏԱՂ Ի ՎԵՐԱՅ ԿՌՈՒՆԿԻՆ

Կռո՛ւնկ, ուստի՞ կուգաս, ծառայ եմ ձայնիդ,
Կռո՛ւնկ, մեր աշխարհէն խապրիկ մի չունի՞ս.
Մի՛ վազեր, երամիդ շուտով կու հասնիս.
Կռո՛ւնկ, մեր աշխարհէն խապրիկ մի չունի՞ս:

Թողեր եմ ’ւ եկեր եմ մըլքերս ու այգիս,
Քանի որ ախ կանեմ, կու քաղուի հոգիս,
Կռո՛ւնկ, պահ մի կացի՛ր, ձայնիկդ ի հոգիս.
Կռո՛ւնկ, մեր աշխարհէն խապրիկ մի չունի՞ս:

Քեզ բան հարցանողին չես աներ տալապ,
Ձայնիկդ անուշ կու գայ քանց ջրի տօլապ,
Կռո՛ւնկ, Պաղտատ կիջնուս կամ թէ ի Հալապ.
Կռո՛ւնկ, մեր աշխարհէն խապրիկ մի չունի՞ս:

Սրտերնիս կամեցաւ, ելանք գնացանք,
Այս սուտ աստնուորիս տէրտերն իմացանք,
Աղուհացկեր մարդկանց կարօտ մնացանք.
Կռո՛ւնկ, մեր աշխարհէն խապրիկ մի չունի՞ս:

Աստնուորիս բաներն կամաց-կամաց է,
Միթէ աստուած լսէ, դրունքն ի բաց է,
Ղարիպին սիրտն՝ ի սուգ, աչերն ի լաց է.
Կռո՛ւնկ, մեր աշխարհէն խապրի մի չունի՞ս:

Աստուա՛ծ, քեզնէ խնդրեմ մուրվէթ ու քէրամ,
Ղարիպին սիրտնէ խոց, ճիկէրն է վէրամ,
Կերած հացն է լեղի, եւ ջուրն է հարամ.
Կռո՛ւնկ, մեր աշխարհէն խապրիկ մի չունի՞ս:

Ո՛չ զլուր օրն գիտեմ, ո՛չ զկիրակին,
Զարկած եմ ի շամփուրն, բռնած կրակին,
Այրիլս չեմ հոգար, ձեզնէ կարօտ եմ.
Կռո՛ւնկ, մեր աշխարհէն խապրիկ մի չունի՞ս:

Հաւասով պառկեր եմ, ներքեւս է խուշկի,
Հոտոյն այլ չեմ գարշեր, կու թուի մուշկի,
Շատ հասրէթ մնացանք անկողնու, տօշկի.
Կռո՛ւնկ, մեր աշխարհէն խապրիկ մի չունի՞ս:

Ի Պաղտատու կու գաս, կերթաս ի սէհրատ,
Թղթիկ մի գրեր եմ, տամ քեզ ամանաթ,
Աստուած այլ թող վկայ լինի քո վերադ.
Կռո՛ւնկ, մեր աշխարհէն խապրիկ մի չունի՞ս։

Գրեր եմ մէջ թղթիս, թէ հոս մնացի,
Օրիկ մի օրերուս զաչերս չի բացի,
Սիրելի՛ք, ձեզանէ կարօտ մնացի.
Կռո՛ւնկ, մեր աշխարհէն խապրիկ մի չունի՞ս:

Այսօր ղարիպութիւն միակ միաւոր,
Հոգով, այլեւ մարմնով ես եմ մեղաւոր,
Սուրբ Սարգիս օգնական՝ ճերմակ ձիաւոր.
Կռո՛ւնկ, մեր աշխարհէն խապրիկ մի չունի՞ս:

Աշունն է մօտեցեր, գնալու ես թէպտիր,
Երամ էս ժողովեր հազարներ եւ բիւր,
Ինձ պատասխան չի տուիր, ելար գնացիր.
Կռո՛ւնկ, մեր աշխարհէն գնա՛, հեռացի՛ր:



(մօտ XVII դարասկիզբ)

Crane, whence dost thou come? I am a servant of thy voice.
Crane, hast thou not news from our country?
Hasten not to thy flock, thou wilt arrive soon enough!
Crane, hast thou not news from our country?

I have left my possessions and vineyard, and I have come hither.
How often to I sigh, it seems that my soul is torn from me.
Crane, stay a little, thy voice is in my soul,
Crane, hast thou not news from our country?

Thou dost not carry disappointment to those who ask thee,
Thy voice is sweeter to me than the sound of the well-wheel:
Crane, thou alightest at Baghdad or Aleppo,
Crane, hast thou not news from our country?

Our hearts desired it and we arose and departed,
We have found out the miseries of this false world,
We are deprived of the sight of our table-companions.
Crane, hast thou not news from our country?

The affairs of this world are long and tedious,
Perhaps God will hear and open the little gate,
The heart of the pilgrim is in sorrow, his eyes in tears.
Crane, hast thou not news from our country?

My God, I ask of thee grace and favour,
The heart of the pilgrim is wounded, his lungs are consumed,
The bread he eats is bitter, the water he drinks is tasteless.
Crane, hast thou not news from our country?

I know not either the holy day, nor the working day,
They have put me on the spit and placed me at the fire,
I mind not the burning, but I feel the want of you.
Crane, hast thou not news from our country?

Thou comest from Baghdad and goest to the frontiers
I will write a little letter and give it to thee,
God will be the witness over thee;
Thou wilt carry it and give it to my dear ones.

I have put in my letter, that I am here,
I have never even for a single day opened my eyes
O my dear ones, I am always anxious for you,
Crane, hast thou not news from our country?

The autumn is near, and thou art ready to go,
Thou hast joined a large flock,
Thou hast not answered me and thou art flown!
Crane, go from our country, and fly far away!

translated by Father Ghevont Alishan, or Leo Alishan, a Mekhitarist monk.

Wednesday, December 30, 2020

Vahé Godel: Je vous écris

avec un brin de chance

et l’écume d’un jour d’orage

je vous écris quelques lignes tremblantes

sur une pétale de tulipe


avec un aiguillon d’hyménoptère

et la salive d’une veuve

je vous écris ma dernière missive

sur une écorce de platane


avec une plume liliputienne

et le sang d’une taupe je vous écris mes

souvenirs de déserteur sur

la coquille d’un œuf de caille


avec le pinceau du silence et le bleu du 

ciel je vous écris l’histoire de mes

fugues sur l’aile d’une libellule


avec une allumette et l’encre des tenèbres

je vous écris le fond de ma pensée

sur un caillou blanc parfaitement lisse


avec un cure-pipe et le venin du verbe

je vous écris ce que je vois

sur les paupières

de l’invisible


avec une tigelle d’or et la semence

d’un bouc mythologique

je vous écris ma vie sur un ticket de bus


avec le bout de mon index

et l’urine d’une vestale

les yeux fermés je  vous écris ma mort

sur la queue d’un iguana


avec un spray de peinture incolore

la nuit dans les sous-sols j’invente des

écritures je vous écris sur tous les murs

où que je sois je vous signale ma présence



I write you
translated from French by Victor Pambuccian



with a touch of luck
and the froth of a stormy day
I write you a few trembling lines
on the petal of a tulip

with the stinger of some hymenopteran
and the spittle of a widow
I write you this last missive
on the bark of a plane tree

with a Lilliputian feather
and the blood of a mole I write you the
memoirs of a deserter on
the shell of a quail egg

with the paintbrush of silence and the blue
of the sky I write you the story of my
fugues on the wing of a dragonfly
with a matchstick and the ink of darkness
I write you the bottom of my thought
on a perfectly smooth white pebble

with a pipe cleaner and the verb’s poison
I write you what I see
on the eyelids
of the invisible

with a golden seedling stem and the seed
of a mythological male goat
I write you my life on a bus ticket

with the tip of my index finger
and the urine of a Vestal virgin
eyes closed I write you my death
on the tail of an iguana

with a spray can of colorless paint
at night in basements I invent
writing systems I write you on all walls
wherever I happen to be I give you a sign of my presence


This poem appeared in VESTIGES