Friday, December 18, 2009

Բիւզանդ Թօփալեան: Երկիրներ

Հոս՝ արեւի ոսկեզօծումն անարատ
Կը պարուրէ, լուռ կ՛այրէ քարերն հսկայ ճակատին
Միջնաբերդին Հալէպի։

Գետնարած միջոցէն վեր՝ լայնօրէն
Այրող բոցեր հեռաւոր,
Ու անդրադարձ ճառագայթ՝
Հոգիներուն մեր կը բանան յաւերժակա՛ն կեանք մը խոր։

Մտի՛ր ու լուռ՝
Հսկայական կամարէն այս դռներուն
Աստղն ուղեղիդ բարձրացո՛ւր
Բարձունքներուն առասպելին մարդկութեան…։

Ճամբաներէն բազմաճիւղ
Դարերն այստեղ կ՛ամփոփեն անապատներ ու լեռներ
Մարդկային շունչ հեւացող, բազմութիւններ անկայան։
Ճամբաներէն բազմագոյն
Կեանքի նորոգ տարածութիւն մը հիմա
Կ՛անցնի ինչպէս հազարամեակ մ՛երկարող։

Հացարամեայ տարածութիւն մը անծանօթ
Կը հեղեղէ որմափակերն այսօր ալ
Ու կիսափուլ խոռոջներէն աչքեր խոր
Կը հսկեն դեռ աղեղն իրենց պրկելով…։

Հողմեր անսանձ ու վայրի, լարերու վրայ տարածուն,
Անապատի ծովերէն կը յարուցեն ալիքներ
Ու ղօղանջներ յարըմթաց…

Անապատի ծո՛վն ահա… ու տարիներն ահաւոր,
Անհետացած ըստուերնե՜րն մարդկային գորշ ձեւերու…
Մարդկային գորշ ձեւերու փոթորկավար անցքը դեռ…
Քաղաքն ահա, խուլ ու խոր…
Հարթաքանդակ ապառաժ, ու փոշիի, արեւի բարկ շփոթումն…




…Խելապըտոյտ բարձրութեան հազիւ աչքերդ հետեւին
Կու գան յանկարծ տեսիլներ, արծուաթեւի շառաչիւն
Ու դիւթախաղ անհունի բիբերուդ մէջ թրթըռալ…

Ու փշրըւած ճակատէն դիտարանին երկնալսաց
Ճառագայթներ կ՛իյնան վար ու միավանկ հնչիւններ…

Ու միայնակ՝ միջոցին մէջ ես հիմա
Հանդիսատես՝ ունկնդիր տիեզերքի ձայներուն
Մինչ ձեռքերուս կը թափին դարերու շունչն ու փոշին
Կամարներէն կենդանի,
Ուր օձադրոշմ քանդակներ արաբական տառերու
Կը փաթթըւին համբոյրով՝ բերդաբընակ օձերուն,
Ուր՝ մութ բառեր կը ստանան կենդանութիւն
Կը դողան՝ իմաստալից ու խրթին լրութեամբ,
Ու քարերէն արձանագիր, անկիւններէն փոշեպատ
Դեռ կը շարժին էջ առ էջ դիմաստուերներ յաղթական։


Հազարամեայ միջոցներ բախեցան այս դռներու
Դըղըրդացող զանգուածին,
Ու ոտքիդ տակ դողացող այս քարերը ապրեցան
Անյիշատակ դարերու գեղեցկութիւն որ սարսափ…
Եփրատի ձայնը երբեմն ու փրփուրներն հեւացող
Նժոյգներուն քաջատրոփ,
Ու կիլիկեան իշխարններու սլացումն
Ու Հեթումի ձայնը դեռ…

Լսե՛նք այստեղ, ծանրանիստ մուրճերն հիմա կը դարբնեն
Պատմութեան էջ, արիւնի հէքեաթ, քանդակ առ քանդակ…
Ու տակաւին խելայեղ՝ արեւահար ռազմիկներ
Կուրզերն իրենց կը շարժեն դարերուն դէմ յաւիտեան…

«Արեւագալ»

1932


ԱՐԴԻ ՀԱՅ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ (Ժողովածու), Ա. Հատոր, Արտասահմանի Գրողներ, ՀԱՅ ԳՐԱԳԷՏՆԵՐՈՒ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐ Մատենաշար 11, Փարիզ 1939.

Thursday, December 17, 2009

Ռաֆֆի Սէթեան։ [Առանձին պառկիլը]

Առանձին պառկիլը
այնքան անհաճոյ չէ
որքան առանձին ճաշելը։


Libreville: 21-XI-1973)

Cahier noir by Ralph Setian, The Corybantic Press, Pasadena, 1975. Reprinted by permission of the author.

Wednesday, December 16, 2009

Marjorie Deiter Keyishian: Traders

Women weeded, they hoed. Sweat, the river that ran
between their breasts, poisoned their milk. Such hot sun—
such long days—making room for rye in stony
fields. Their infants left behind perished,
though their grandmothers softened the flat
cakes of rye they warmed for supper with water.

The lovely Maritza’s husband was shot down
for his watch by a friend who called for him
at midday—and, ever after, the family waited,
paying for news of him. She had five small
mouths open round her table. In spring,
she climbed the hard hills to sparse Turkish
villages to bring candy, to bring thread. Once
a Singer sewing machine went over
the pebbled roads. The donkey groaned. She,
alone, loaded that donkey and went herself
two times each year, to the Turkish village
to bring bright threads; tawny, raspberry,
and blue. Bent over looms they set up themselves,
villages of young women wove themselves
into fantastic beasts and birds, gardens
that keep alive their hungry children
no one but they are left to feed.

Tuesday, December 15, 2009

Գէորգ Կառվարենց։ Սոնատ

Գիշերն -- ածո՜ւ աստղածիր --
Կը բուրէ ծով ու ծոթրին.
Հովերուն հետ եւ լուսնին՝
Ո՜վ իմ հոգիս, քաղցրացի՜ր…

Փոսուռաներ՝ վիրապէ
Վիրապ արե՜ւ կը ցաթեն.-
Կ՛անցնի տեսիլ մը դաշտէն.-
Ո՜վ իմ հոգիս, տառապէ՜…։

Հոն ուր կանթեղն աղօ՜տ է,
Կուլայ տաւիղ մ՛ոսկելար.
Գրկած իղձերդ ոգեվար՝
Ո՜վ իմ հոգիս, աղօթէ՜…։

Կոպերուս վրայ կապտածիր
Կը թառի թե՛ւն անդորրին.
Մինչ երազներ կը թորին՝
Ո՜վ իմ հոգիս, քընացի՜ր…։

«Գերեզմանի Ծաղիկներ»


ԱՐԴԻ ՀԱՅ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ (Ժողովածու), Ա. Հատոր, Արտասահմանի Գրողներ, ՀԱՅ ԳՐԱԳԷՏՆԵՐՈՒ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐ Մատենաշար 11, Փարիզ 1939.

Monday, December 14, 2009

Marjorie Deiter Keyishian: We Didn’t Know

That our stone houses, our high raftered roofs,
were tents—shredding as we feasted and sang,
snug within, though wind keen (though wind break sleep
with those hollow sounds the ear shapes, those words
the ear invents), that hooting wind—great train—
rounding square corners of our houses, eating
them away. Where villages climbed a hill
are paths and a crumbling wall. Under earth
are shards of pots that flushed us rosy red:
steaming stews we spooned out, quarrelling all
the while. Portions were measured, you see,
and rugs (the moths ate) to be divided.

A morning like any other: rounded up,
flushed like hunted birds, we took what we ate—
nothing else. We ate the village.

In five days it was gone. The old died first.
Then the young cried in the night for food, but
there was none. Next day, they, too, were gone
away. Look! I’ve drawn those streets. These boxes
were fine timbered houses. This one was ours.
Where we live now is warmer and stronger.

Sunday, December 13, 2009

Արմէն Սեւան։ Քմայք…

Մանուկ մը կայ հոգիիս մէջ որ կ՛երգէ,
Կը ծիծաղի, մերթ կը ժպտի ու կուլայ.
Ու տարէց մը՝ որ սառնասիրտ կը հեգնէ
Ճիգն՝ ի խնդիր իմաստի մը որ չիկայ…։

Իրարու պիրկ, ցուրտ գաղտնիքին հանդիման,
Կը պաղատի հոգիս, տրտո՜ւմ արցունքով.
Մինչ նորէն ա՛ն որ կուռքի մը նըման,
Կ՛արհամարէ, անտրտունջ ու անվրդով։

Տըղա՛յ մըն է հոգիս ու ծեր մը դժնէ.
Երբ կը ցնծայ մին՝ միւսը կը խոկայ.
Երկբայանքի գիշերներէն լուռ կ՛իջնէ
Այսօ՛ր նորէն բո՛ւ մը սրտի՛ս, սիրո՛յս վրայ։


Արմէն Սեւան (1892-)


ԱՐԴԻ ՀԱՅ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ (Ժողովածու), Ա. Հատոր, Արտասահմանի Գրողներ, ՀԱՅ ԳՐԱԳԷՏՆԵՐՈՒ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐ Մատենաշար 11, Փարիզ 1939.

Saturday, December 12, 2009

Թորոս Ազատեան։ Մահաշուք Կղզին

ՄԵԾԱՐԵՆՑԻ յիշատակին

Բայց ո՞ր ուղին էր արդեօք, ուրկէ անցար հէ՛ք քերթող,
Վերջին անգամ, յուսաբեկ, դէպի հիւղակըդ անշուք.
Ո՞ր նոճին էր ըզգայուն, որուն մարմինն ինկաւ դող՝
Քու հեւքըդ երբ տըւաւ իր սաղարթներուն սըրսըփուք։

Բայց ո՞ր տեսիլն էր արդեօք-ծովո՞ւն, կապոյտ եթերի՞ն
Թէ խարակէն փըշրուած նաւակի մը ուրուային -
Զոր ակնարկըդ ընդունեց վերջին անգամ, հըծծելով
Հըրաժեշտի մեղեդին՝ անանձնական բարբառով։

Աչքերդ թաց, կ՛որոնեմ հիւղն այն տխուր, թաքթաքուր,
Ուր ոսկի սիւնը փըլաւ իր տաղանդին արքենի,
Ուր զենիթէն մայր ինկաւ յանկարծ արեւը երկնի…

Ու չե՛մ գտներ։ Կը թըւի գերեզմաննոց մը թափուր
Դալարածուփ այս կղզին, ուր բերնին մէջ հովերուն
Կ՛եղերերգեն անընդմէջ յուշեր, վիշտեր անանուն…։

1936


ԱՐԴԻ ՀԱՅ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ (Ժողովածու), Բ. Հատոր, Արտասահմանի Գրողներ, ՀԱՅ ԳՐԱԳԷՏՆԵՐՈՒ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐ Մատենաշար 12, Փարիզ 1941



ԱՐԴԻ ՀԱՅ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ (Ժողովածու), Բ. Հատոր, Արտասահմանի Գրողներ, ՀԱՅ ԳՐԱԳԷՏՆԵՐՈՒ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐ Մատենաշար 12, Փարիզ 1941

Friday, December 11, 2009

Marjorie Deiter Keyishian: Sweets

In spring his mother strapped a store of candy
to the donkey’s back. They walked the hills.
Those stone roads took them to village after
village of Turkish young, shouting for barley
sugar. Louder than a cornering wind,
those children surrounded their fathers. How
they implored, mouths wet already with sweet
toffee they wanted so loud valleys ring.
Even now; the wind wants sugar candy.

That young boy who scaled (leading the beast or
following after) those lava hills knew
climbing was easy. What the others—
the children of that village never knew—
was that he did not eat candy. That sweet
taste, he bartered away so his people
ate bulghar and rice all the cold winter long.

His dying father refused fresh yogurt,
told him: “You live to feed others! Eat this.”

Thursday, December 10, 2009

Ոստանիկ: Ելքը

Չկա՛յ ոչինչ օտար
Աշխարհում այս հին,
Ո՜ւր ել լինես, պայծառ,
Ժպտա՛ ամէնքին.-

Ուղիներում անծիր,
Սրտաբա՛ց, հրկէզ,
Հանդիպողին գրկի՛ր
Հարազատի պէս։

Եւ ուր մի հո՛ւր շողայ,
Մօտիկ՝ թէ հեռուն,
Կարծիր քո լո՛յսն է դա,
Դո՜ւ ես վառել կեանքում.

Պալատներում՝ թէ մի
Խրճիթում աժան,
Մէ՜կ է, ժպտա, անցի՛,
ԱՆՑՈ՛ՐԴ բարեկամ…


ԱՐԴԻ ՀԱՅ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ (Ժողովածու), Ա. Հատոր, Արտասահմանի Գրողներ, ՀԱՅ ԳՐԱԳԷՏՆԵՐՈՒ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐ Մատենաշար 11, Փարիզ 1939.

Wednesday, December 09, 2009

Թորոս Ազատեան։ Լռող Դաշնակին

Ըստեղներուդ տակ, լուռ, կը քընանան
Խորհուրդներ, իղձեր, երգեր դիւթական,
Ներշնչումով լի, կարգի կը սպասեն
Հոգիներ վըսեմ…։ Լըռութեան խորէն

Ի՜նչ փոթորիկներ, ի՜նչ վառ երազներ,
Ի՜նչ ցանկութիւններ ու վիշտեր անհուն,
Երաժշտութեան մէջ հիւծող կեանքերու
Ցօ՛ղը կ՛աղերսեն, ցօղը կենսաբեր…։

Կ՛ուզես որ ըստէպ մատներ ըզգայուն
Ըստեղներէդ դուրս լուս-աշխարհ բերեն
Յոյզեր անկորուստ, անոնց կըրակէն
Վառեն հոգիներ, կե՛անք տան սըրտերուն…։

Սիրահար մ՛ինչպէս, կարօտն ունիս միշտ
Գըգւոտ մատներուն քնքուշ հըպումին,
Նոր ապրումներուն տենչով մոլեգին՝
Վանելու քեզմէ տառապանքն ու վիշտ…։

1934

ԱՐԴԻ ՀԱՅ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ (Ժողովածու), Բ. Հատոր, Արտասահմանի Գրողներ, ՀԱՅ ԳՐԱԳԷՏՆԵՐՈՒ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐ Մատենաշար 12, Փարիզ 1941

Tuesday, December 08, 2009

ՅԱԿՈԲ ԿԱՐԱՊԵՆՑԻՆ «ՄՏՈՐՈՒՄՆԵՐ» հատորի հրատարակութիւն


Կազմակերպութեամբ Թէքէեան Մշակութային Միութեան Լոս Անճելըսի Մասնաճիւղի
Գործակցութեամբ Կլենտէյլի Հանրային Գրադարանի

ՄԵԾԱՐԱՆՔԻ ԵՐԵԿՈՅ նուիրուած
ՅԱԿՈԲ ԿԱՐԱՊԵՆՑԻՆ «ՄՏՈՐՈՒՄՆԵՐ» հատորի հրատարակութեան առիթով

Ելույթ կ'ունենան՝
ԱՐԱ ՂԱԶԱՐԵԱՆՑ - Հատորի խմբագիր
ԱՆԱՀԻՏ ԱՐԱՄՈՒՆԻ ՔԷՇԻՇԵԱՆ
ՓՐՈՖ. ՕՇԻՆ ՔԷՇԻՇԵԱՆ
ԲԱՐՍԵՂ ԳԱՐԹԱԼԵԱՆ - Հանդիսավար

ՈՒՐԲԱԹ, 11 ԴԵԿՏԵՄԲԵՐ, 2009 - ԺԱՄԸ 8:00
ԿԼԵՆՏԷՅԼԻ ՀԱՆՐԱՅԻՆ ԳՐԱԴԱՐԱՆ
222 E. Harvard Ave., Glendale, CA

Validated Parking at Marketplace Parking Structure at Harvard & Maryland
Մուտքը ազատ եւ հիւրասիրութիւն

Monday, December 07, 2009

Փանոս Ճերանեան։ Օրագիր

Այս առաւօտ
աղաւնիները
առօրեայ իրենց թառերուն վրայ
չյայտնուեցան։
Հեռաւոր կտուրներէ բարձրացող
ոլոր-մոլոր ծուխին նման,
բան մըն ալ իմ ներաշխարհէս կը բարձրանայ
միանալու համար ամպերու կարաւանին։
Թեւաւոր մը,
մառախուղէ մառախուղ կը շտապէ
պայծառ օրերու իր յուշերուն մէջ
անհետանալու…
շուրջս,
ամէն բան
դէպի ներս սեւեռող
հայեացք մը կը մատնէ,
յայտնելու համար, թէ,
մշուշի մէջ կանգնած այդ ծառը
կը պատկանի նաեւ մշուշին…

2009 Մոնթրեալ

Ազդակ Պարբերաթերթ, 2009 թիւ 10

Sunday, December 06, 2009

Արսէն Աճէմեան։ Լօռային

Click here for the audio clip To Lora read by Lola Koundakjian.


Խնձորն ես կարմիր պսակւած հարսին.
Մրմունջն ես գետին դաշտին մէջ նարօտ.
Երգն ես կաքւուկի նոր վերադարձին
Կեանքին պէս աղուոր հարսնուկն ես տարփոտ։

Իմ մօրըս թրծած անօթն ես հիրիկ
Որուն մէջ ծըլուն մեղրն է քաղցրանոյշ.
Գիւղի աղջըկան դու սէրն ես բաղձիկ,
Գետափին կանգնած ծաղիկն ես քնքոյշ։

Հազար կոյսերուն մէջ բացուած մինակ
Պարզութեան մէջ մեծ արեւն ես այգուն,
Այտերդ անոր բոցերն են արձակ
Շրթներդ ալ անոր համբոյրն է ոսկուն…

Ու բոյրն ես Լօռա, բո՜յրը մեղրածոր
Ճերմակ տընակիս պարտէզին սիրուն,
Գարնան պէս չքնաղ ու կարմրած բոլոր
Ծաղիկն ես հպարտ աղբերանց արուն…


ԱՐԴԻ ՀԱՅ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ (Ժողովածու), Բ. Հատոր, Արտասահմանի Գրողներ, ՀԱՅ ԳՐԱԳԷՏՆԵՐՈՒ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐ Մատենաշար 12, Փարիզ 1941

Saturday, December 05, 2009

SOFIA KONTOGEORGE KOSTOS: WITNESS©

Like a ghost, his silhouette hovers
tall through the street shadows of Smyrna––
until all that will be left
will be traces of its skeletal remains.
The beloved Doktor’s vision is blurred by tears
and the smothering smoke.
He’s overcome by the stench of burning flesh,
the moans of the dying, the piercing screams,
and the destruction surrounding him!
Aghast he gazes down at his empty hands
that until these days healed the sick
and held the newly born.
Now, his fingers tremble.











Picture of Smyrna, 1922, source unknown.







Not to be obvious,
he exits his home wearing his fez
and summons his courage
needing to understand the
encircling devastation:
Elisa his wife; their children,
Hatcher, Sirarpi, Krikor,
Hovhannes, Vartouhi––
their youngest is one;
Araxi their housekeeper,
and their neighbors.

Night after night,
from the end of August through September,
he ventures into the side streets,
secretively scrawling
into his journal:

Wednesday, the 13th
I see a Turk, he thinks I am one of them,
he says to me,
“We did what was due; you turn back.”

The Turk, who assumed an active role
he advises me not to advance,
but to turn back. I answer, “Very well”
with the attitude of someone who understands
the situation. I stop for a moment to distance
myself from the Turk–– to avoid conversation.


At last, the Doktor finds escape from this hell.
Except for his smoke scarred journal,
nothing remains of his worldly goods.
As he embarks on the rescue ship
to unknown safe Greek shores,
he holds his wife, his five children,
and their housekeeper
with all his might, and hides his journal,
the lone witness to all he has seen
deep within his double vest.

Fifty miles far from the billowing black clouds over Smyrna––
in his home town of Akhisar,
Christians ––- ten from his and his wife’s family,
all were massacred!
Men, women, children;
butchered, hanged, machine gunned,
––the young pretty ones violated,
then dragged away to harems, and the young males
forced into slave labor battalions— were never seen again!
Their fatal mistake was to believe the empty promises of peace,
made by those who swore on the Koran.

––SOFIA KONTOGEORGE KOSTOS

WITNESS was inspired by Dr. Garabed Hatcherian’s journal. An Armenian Doctor - Garabed Hatcherian: My Smyrna Ordeal of 1922 Edited by his granddaughter, Dora Sakayan, Ph.D. Montreal: Arod Books, 1997. Translated into 9 languages––including Turkish. The Turkish publication was banned in Turkey; its publisher and translator have been repeatedly summoned to court and relentlessly fined.
Garabed Hatcherian, M.D. (1876-1952) held the position of general surgeon and gynecologist at The Armenian Saint Gregory’s National Hospital in Smyrna. (SKK)

Friday, December 04, 2009

ԸՆԹԵՐՑՄԱՆ ՀԱՆԴԻՊՈՒՄ


ԲԱԳԻՆ գրական հանդէսի կազմակերպութեամբ`

ԸՆԹԵՐՑՄԱՆ ՀԱՆԴԻՊՈՒՄ

Բանաստեղծ Սարգիս Կիրակոսեան կը ներկայացնէ ֆրանսահայ արձակագիր Մովսէս Պչաքճեանի «Անցողիկը եւ Անժամանցելին» երկհատոր վէպը։

Ներկաները կը կատարեն ընթերցումներ՝ նշեալ վէպէն։
Տեղի պիտի ունենայ Չորեքշաբթի, 9 Դեկտեմբեր 2009, երեկոյեան ժամը 7ին, ԲԱԳԻՆի խմբագրատան մէջ, Շաղզոյեան կեդրոն, 2րդ յարկ, Պէյրութ։

ՀՐԱՒԷՐ

Ralph Setian: [Rising like a spastic somnambulist]

Rising like a spastic somnambulist
I somehow manage to slip off
my underpants in the darkness,
tossing them into the corner...
And when I wake up in the morning
I am surprised and chargrined
to find a swarm of avid ants
voraciously lapping up
the still-moist, sticky semen.

Libreville: 18-IX-1973

Cahier noir by Ralph Setian, The Corybantic Press, Pasadena, 1975. Reprinted by permission of the author.

Thursday, December 03, 2009

Սագօ Արեան: Անձրեւ Նոյեմբերի

Տանջուած անձրեւ Նոյեմբերի,
Ե՞րբ պիտի սրբես վէրքի թաղանթի վրայ գոյացած արցունքը եւ վերադառձնես զիս դէպ իմ ճանապարհ
Անձրեւ բարի ու ռիթմիկ, ինկող անձրեւ նման տերեւի Թաւալքին որ կը հպուի Նախնեաց հողին...
Զի արմենիան հող Ա
....
Ես չեմ կարող
...
Ես չեմ կարող հետ այսու լռութեամբ նայիլ ու խածնել Վէրքին ցաւը...
Աղ Ու կերկեր...
Սրբոց խորանին ու մուշկ ինչպէս,
Ցաւերէն յառնող մարմինն իմ ահա,
Ո՜հ անձրեւին վերջին հեռացողները
Եւ դռան թակուիլը ուշ լռութեան մէջ...
Բոլոր ընկերներս շարուած
Ու ես կանգնած, հաղորդութեան մասնիկ տալու
Ես անաղօթքս ու անսուրբս
Մարմնէս կ՚աճին թեւեր ու կը սրբեն դռան ճակատը.
Կը սրբեն զիս
Հոկտեմբերի դժգոհ սուլոցներէն ...
Անձրեւին հետ հաշուի նստելու եւ մաքրուելու ...Անձրեւին հետ
Կտոր մը սեւ հաց,
Շիշ մը գինի,
Հին բանաստեղծներուն վէրքին համար,
Իբրեւ մասունք եւ մատեան աղօթքի.
Սա հեթանոս պահերուն,
Իբրեւ վերադարձ մեծ ճանապարհներէն ...
Ամբողջ գոյութեան մը շաղկապը ուղեղիս Մասնատու’ին մէջ
Ու ՃԻՆՅԸՍ մկնիկին աչքերուն շըխկոչը...
Հէ՜յ գիտի ֆէսպուքեան ընկերութիւն
Դեռ չտեսանք կենացը
Դեռ չտեսանք մերկութիւնը գինիի տակառներուն վրայէն քալող Էգերուն
Բայց կիսաքանդ դէմքեր ու կարմիր մորուքներ ֆըըշշշշշշշշշշշշդ սանկ օդանաւի պէս կը սուրան
Վահան թամարեանի խենթութիւնը ուր մնաց
Ուր մնաց կիրակնօրեայ աղօթքը իմ հեթանոս Եղբայր
Ու հարք մեծաց մեղաւորաց,
Ուր մնաց գրաբարեայ կարկանդակը
Ուր մնացին սաղմոսներուն մարմնէն հոսող խունկը
Շատ է այս վերադարձը ինծի,
Թանկ է այս վերադարձը ինծի,
Վերադարձ գրաբարեայ մանկութեան,
Ուր պուրճ համուտի սրտէն ծորող
Մեր պատմութիւնները աղօտ, կը մտաբերեմ մայթին մերկացած խոնաւասէրներուն հետ ...
Թագաւոր ու մանուկ, որ ձեռաց խաչով կը մկրտես առնո պապաճանեանի երկարող քիթէն դուրս վազող խազը մեղաւոր ...
Ու տաքդեղ Կապոյտ քսուկ որ կը ‘արուիս ուսերուս մարելու համար հայ—թուրքական թուրք—հայկական ինչ որ անօրինակ վկայութիւն մը, որուն դեռ վարժ չէ մարմինս....
Ի՞նչպէս մարել արցունքին հրդեհը
Ու լուսոյ մելանով գրել պատերուն վրայ,
Առանց լուսանկարներու
Առանց ֆոթոշո’ի գիւտերուն, առանց ոչինչի...
Գիտեմ, մեր մէջ կը բնակին հին ցաւոտ կայաններ ...
Որ գիտեն պոռալ...
Երբ նոյեմբերի անձրեւէն ուրախացած երկիրը տաք կը խլրտայ մեր ոտքերուն տակ։
Ու խխունջի ‘ոխարէն արցունքէ մորուքաւորներ,
Լուսէ վերարկուներ հագած կուգան ճամբան եզերելու ...
Արթուն պոեզիայի պահն է ասիկա...
Արթուն ու վէրքին դէմ դնող հասարակաց կարմիր գիծին երկարութեամբ...
Ռեհի գիծին երկարութեամբ...
Երբ արեւածագին բոլոր շնչաւորները կը նային դէպի վեր..
Կը նային դէպի խորունկը..
Կը նային հողի խորունկներուն մէջ թաղուած յիշողութեան կարասներուն ...
Հոն է,
Այն է պահը մեծ երանութեան,
Անձրեւէն ետք, սորվիլ ու մաքրել հոգին հողէ կտաւներով ...
Որ քնանաս երկ՜՜ար հողը գրկելու ...
Բոլոր երակները կը ցցուին դէպի վեր ...
Եւ կը խայտայ երկիրը գրկելու մեզ
Ու առաջին շողքերը արեւու։
Այս ամէնը կարիք չկայ լուսանկարներու...
Աշխարհը պիտի ծիծաղի ցաւին համար...
Պիտի խնդայ ցաւին համար.
Պատճառը մենք ենք...
Վեր առէք ձեր ձեռքերը...
Ու մատները բլթակներուն...
Ահա սպիտակ ձիաւորը կ՚անցնի
Ու Հոկտեմբերի արցունքը կը քարանայ
յանժամ ...
Դադրեցուցէ՛ք աղօթքը .
Մինչեւ երբ պիտի չհաւատանք մեր երակին։
Աղօթքի դարերը պրծան,
Աշխարհ մէջքով տուած կը սուրայ
Իսկ մենք դեռ նոյեմբերի անձրեւներուն տակ Խխունջ կը հաւաքենք.
Կը սպասենք որ մաքրուի մեր հոգին..
Բայց ի՞նչէն մաքրել զայն։
Մեր գիրն է ատիկա
Ճակտի գիր,
Մեծ մօրս ճակտին խորշոմած ու սուրբ,
Անզուսպ
Իմ հայհոյանքներուս դիմաց ու կողքէս քալող իբրեւ պահապան...
Իբրեւ պահապան։
Մեր գիրն է ատիկա
Ճակտի գիր։
...Մտէք ներս Նոյեմբերի անձրեւէն,
Մտէք ներս։


Սագօ Արեան

Wednesday, December 02, 2009

Գէորգ Կառվարենց։ Գարնան Առաւօտ

Փըշատիներ, նուշիներ
Շաղ ու շափրա՜կ են ձիւներ՝
Մարմանդներուն վըրայ զով…
Եւ ակաղձուն, ակաղձուն

Գարնան հըզօ՛ր աւիշով՝
Այգին շաքլե՜ր է այգուն…
Շաղով շողուն՝ կը հեւան
Այգն ու այգին հոտեւան՝

Նոր կութքերու երազով…
Ու կաքաւուն, նորածին
Ուլեր ծաղի՜կ կ՛արածին
Մարմանդներուն վըրայ զով…։

* * *

Ամէն թերթի ունկն ի վար՝
Օղեր ցօղէ թրթռավար…

Ուռիներու շըւաքին՝
Գուռերուն հե՛ծքը մեկին…

* * *

Օ՜ թիթեռներն ոսկեման
Եթերին մէջ ցանուցիր.
Ու երգը, ե՜րգն անսահման
Ծիծառներուն ժիրաժիր…։

Կը պսպըղայ -- կարկեհա՛ն՝
Շուրջը զմրուխտն ու սափիր --
Հիւղիս կատա՛րը կարմիր՝
Արտեւանին վրայ բլրան…։

* * *

Շոճիներու շուքին -- հո՜վ
Ու լըճակներ ըստուերի…
Հեռո՜ւն -- կածան մը գինով՝
Որ սարն ի վեր կը ծիւրի…

Այստեղ նարկիս, հոն նարդոս,
Հոգիս այստեղ, հոգիս հոն …
-- Երանութի՜ւն յորդահոս՝
Հորիզոնէ հորիզոն…։

1921, «Տաւիղ Եւոլեան»

ԱՐԴԻ ՀԱՅ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ (Ժողովածու), Ա. Հատոր, Արտասահմանի Գրողներ, ՀԱՅ ԳՐԱԳԷՏՆԵՐՈՒ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐ Մատենաշար 11, Փարիզ 1939.

Tuesday, December 01, 2009

140th anniversary of the birth of Hovhannes Toumanyan


The New York Hamazkayin Literary Club Presents

An evening dedicated
to the 140th anniversary of Hovhannes Toumanyan

Lecturer: Liza Yessaian

Performances from the poet's work will be presented during the program

The evening will also be a remembrance of the 6th anniversary of the passing of H.E. Archbishop Mesrob Ashjian (Former prelate of the Easter United States and Canada)

Date:12/4/2009
Place: Armenian Center
69-23 47th Avenue
Woodside, NY 11377


Admission fee: 5.00
Refreshments will be served

Monday, November 30, 2009

Quote for the Month of November


…Թէ դիմակով ես՝
Հայելուն թքի՛ր.
Թէ հայելի կայ՝
Կարիք չկայ… դիմակի:


Վարանդ

Sunday, November 29, 2009

Ոստանիկ: Այն Հեռու Հեռաւորին

Click here for the audio clip Այն Հեռու Հեռաւորին read by Lola Koundakjian.


Ի՜նչ անուն տամ քեզ աշխարհումը այս,
Որ ամէն մի սիրտ զգայ ու ապրի
Այնպէս, ինչպէս որ ԵՂԵ՜Լ ես ու ԿԱ՛Ս
Սահմաններէն դուրս մարդու ԵՐԱԶԻ։

-- Ո՛չ աղջիկ ես դու, ո՛չ փառքի ճամբայ,
Ոչ էլ աշխարհիկ մի վեհ զգացում,
Բայց շունչդ արդէն շարժում է ահա
ՀԱՍԿԵՐՆ՝ ԻՄ ՀՈԳՈՒ ՀՈՍԱՆՔՈՎ ՀԱՍՈՒՆ…



ԱՐԴԻ ՀԱՅ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ (Ժողովածու), Ա. Հատոր, Արտասահմանի Գրողներ, ՀԱՅ ԳՐԱԳԷՏՆԵՐՈՒ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐ Մատենաշար 11, Փարիզ 1939.

Saturday, November 28, 2009

The Beauty of Disaster by VERONICA PAMOUKAGHLIAN




This book is available as download as well as hardcopy. Click here to get the new poetry collection by VERONICA PAMOUKAGHLIAN.

Monique Avakian: Leave the Machine

and what of the white heat between us?

you feel it everytime I look at you
I hear it everytime you dream of me

that alive and glowing place between us

pure in intent
and
potentially destructive

a living warmth more silver than gold
ancient and evolving

an unmistakable sureness



handshakes and snakes
land mines and quakes
these are easy to glorify

but what of the will of the fledgling sprout…
the patient trust of the dying star…

a treasure can not always be held

what is it
exactly
that we’re looking for?

something beyond incredible to behold
something elusive in its measure to unfold
something so far, untold

Be peace. Be bold. Our hearts know enough of the cold.



--Monique Avakian


This poem has appeared in Poets Against War.

Monique Avakian regularly performs her "musical," "inventive" and "off the hook" poetry around Westchester and Manhattan. Her work has appeared in several poetry publications, and she has earned awards for both poetry and non-fiction. Whether teaching of performing, Monique seeks to spark everyone's intuitive love of language and natural enthusiasm for imaginative depth.

Friday, November 27, 2009

Արմէն Անոյշ։ Թաղում

Յաջողեցայ վերջապէս. սէ՛ր, կը թաղեմ քեզ այսօր.
Այսուհետեւ ես կրկին պիտի քալեմ յաղթական.
Երէկ դուն տէրն էիր իմ, ես քու գերիդ յանցաւոր,
Այսօր դարձած ես արդէն օրերուս շուքն անկենդան։

Լուսնի լոյսին տակ դողդոջ՝ կը թաղեմ քեզ այս գիշեր,
Յիշատակներս զերթ կերոն կը փայփըլին տրտմագին,
Հոգիէս փերթ փերթ կ՛իյնան անցեալի խե՛նթ անուրջներ,
Կ՛իյնաս անդարձ, յուսահատ, ու քեզի հետ կը թաղուին։

Կը թաղեմ քեզ. բայց ինչու՞ սիրտըս յանկարծ կը հեւայ,
Զղջումի դառըն շունչէն մատուըներըս կը դողան…
Ու հոգիիս մէջ կը զգամ ապաշաւը մեղանչման…

Բայց կը թաղեմ ես զքեզ, թէեւ քեզի հետ ահա
Պիտի թաղուի անկասկած մենաւոր սիրտս այս հըպարտ.
Կը թաղեմ քեզ, Սէր . արքայ, հողը թեթեւ գայ վըրադ։

ԱՐԴԻ ՀԱՅ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ (Ժողովածու), Բ. Հատոր, Արտասահմանի Գրողներ, ՀԱՅ ԳՐԱԳԷՏՆԵՐՈՒ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐ Մատենաշար 12, Փարիզ 1941

Wednesday, November 25, 2009

Ralph Setian: [I have taken to sleeping]

I have taken to sleeping
with my socks on,
since the nocturnal insects
seem to like the taste
of my feet best of all.


Libreville: 14-IX-1973

Cahier noir by Ralph Setian, The Corybantic Press, Pasadena, 1975. Reprinted by permission of the author.

Tuesday, November 24, 2009

Արամ Գառօնէ։ Ես հաւատում եմ

Ես հաւատում եմ քո դարձին կրկին,
Ու միշտ քո ճամբին եզրով եմ քայլում,
Քո հմայքներն եմ պատմում ամէնքին՝
Ու մատաղ սրտեր քո սիրով վառում։

Եւ բոյր է լցւում հոգիների մէջ,
Լոյս երազներ են հիւսւում անդադրում,
Ո՛վ շքեղ գալիք, ի՛մ ցնորք, ի՛մ տենչ,
Դու բիւր սրտերի խինդ ու արբեցո՛ւմ։

Քո մէջ նոր կեանքի գարունն է փթթում, -
Յակինթ օրերի, - կոկոն ու բողբոջ,
Քո մէջ լո՛յս, ժպի՛տ, կեա՛նք ու խլրտում,
Մի կախարդ երգի կարկաչ, հեւք ու կոչ…

Ես հաւատում եմ, պիտի գաս կրկին,
Ո՛վ լոյս առաւօտ, - անկարծ հանդիպում,
Դո՛ւ շքեղ հեքեաթ, դու Արեւածին,
Դո՛ւ բիւր սրտերի լուսեղ ցնծութիւն։


ԱՐԴԻ ՀԱՅ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ (Ժողովածու), Բ. Հատոր, Արտասահմանի Գրողներ, ՀԱՅ ԳՐԱԳԷՏՆԵՐՈՒ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐ Մատենաշար 12, Փարիզ 1941

Monday, November 23, 2009

Monique Avakian: My Country Right or Wrong

beds built under bridges
the old and sick, just cast aside
infants take their Ritalin
women shun their tides

bosses ride in motorcades
thugs lurk behind black glass
bank guards hold machine guns
flash the sign, boy, you’ll get past

yeah, boy, you get to pass
in my country, right or wrong
trained to follow orders
you can’t dream or build a song

you know how push a button
you know how to fill in dots
you won’t know what hit you
when your weary body rots
in the war
it’s all for war
that’s what they made you for

TV sells you “booty”
keeps you high on sugar and fries
game cube pulls you under
you can’t let go, even to cry out

leaders twist and shoot up poison
colors flash to keep you pronged
when did a warning become controlling
don’t ask, just move along

boy, you better watch your ass
make like you belong
make a chain and follow orders
just pretend to be strong

you know how push a button
you know how to fill in dots
you won’t know what hit you
when your weary body rots
in the war
it’s all for war
that’s what they made you for

my country, right or wrong
my country, right or wrong

it’s our country, gone wrong


--Monique Avakian
8/04

This poem has appeared in Poets Against War.

Saturday, November 21, 2009

Veronica Pamoukaghlian: The Word

My blood is marked by genocide
on the two sides
of these Atlantic lines

My fate was sealed with the blood stains
of cotton workers from Marash
slaughtered by the ottoman
and the mixed blood
of conquerors
and massacred
of masters and estranged slaves

The rot of colonialism
lurks underneath
our 15 seconds democracy

My eyes were numbed
by what I hadn´t seen
after the dirty war was over
after the bowels of the Earth
had vomited
bones in Uruguay
lifeless infant mummies
in the soft heart
of Africa

after the tide brought in
the loot
of generals,
green men of power and no shame

My past was carved with knives
on children´s bones
in the mountains
of Leninakan
with hanged peasants
on the slopes of Ararat

My human pride was dumped
in Rio de la Plata
one summer night
in a death flight
that time when I
had learnt to sing
before I grasped
the word
The word was born
from the colonial rot
under our soil
and under Africa

The word was black
and cast a deadly storm
before the sun

The word was Genocide


April 2006 Published by ARABESQUES REVIEW (Algiers)

Friday, November 20, 2009

Ralph Setian: [Les pluies effacent tout]

Les pluies effacent tout,
rien ne dure ici,
rien ne demeure intact --
les herbes couvrent tout,
les lianes étranglent tout,
la forêt engloutit tout --
même les illusions,
même les contre-illusions,
même les idées,
même les débris d'idées...

Libreville: 23-XI-1973

Cahier noir by Ralph Setian, The Corybantic Press, Pasadena, 1975. Reprinted by permission of the author.

Thursday, November 19, 2009

Վազգէն Եսայեան։ Իմ երգերս

Իմ երգերս, պա՛րզ, դաշտային,
Ծաղիկներ են, հեզ ու խոնարհ.
Չունի՜ն թովիչ բոյրեր, չունի՜ն
Ակնախըտիղ երանգներ վառ։

Բայց, անոնց վրա՛յ տարիներո՜վ
Դողացեր է սի՛րտըս պարման
Եւ սընուցեր զանոնք սիրո՜վ՝
Կաթիլներովն ի՛ր իսկ արեան։

ԱՐԴԻ ՀԱՅ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ (Ժողովածու), Բ. Հատոր, Արտասահմանի Գրողներ, ՀԱՅ ԳՐԱԳԷՏՆԵՐՈՒ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐ Մատենաշար 12, Փարիզ 1941

Wednesday, November 18, 2009

Daniel Varoujan at Ghent University's Library

The Armenian Poetry Project is happy to report that the plaque dedicated to the memory of Daniel Varoujan at Ghent University has been recently photographed at my request.

I am most grateful to Patricia Naets of Mechelen, Belgium for contacting the university, and, Geert Roels, photographer and co-ordinator of the digital studio at the University's library. Mr. Roels informed me that a webpage will be available soon on the author Daniel Varoujan at Booktower Library.

Pictures by Geert Roels, taken on November 18, 2009. Copyright © 2009 University Library Ghent. Used here by kind permission.













Gérard Hékimian: PAYSAGE 3

…la mer est la sueur de la terre _
(Empédocle d'Agrigente) _


Bleue, la nue est lavée, violettes sont les vagues,
Mais l'orange solaire est sanguine.
Elle prie A genoux sur les flots grisés qu'elle incendie
Quand Collioure s'étire, et rêveuse extravague.

Chair à peinture et bel oubli comme une bague
Perdue-promise, elle attend le pur hallali
De midi seul. La guerre grosse de midi
Tuera ombre et couleur par aveuglante dague.

Royal un château gît et l'église est son chai.
De port claquant que Matisse et Derain hantaient
Se perpétue, image inerte qu'on célèbre.

Beaux corps, épaves là contre un quai sans issue,
Les catalanes sont au naufrage une algèbre
Comme la mer grosse de nuit : Collioure sue.

, Paris 2001

Tuesday, November 17, 2009

Armine Iknadossian: Beirut Blues

Remember the curtains Mother?
How they wrapped their arms
around the sofa on windy days,

how the blue-tongued ocean below our window
licked the painted toes of French tourists in bikinis?

Remember tea parties on the balcony,
the red dress you sewed for me
right out of the latest issue of Burda magazine?

And then the missile's cry,
how its whiny trajectory fooled us

as it lit up the summer sky during rooftop dinners.
They weren't for us, were they?

But that day we hid behind the sofa,
you and I, they were for us that day,
the day we ran down the stairs

to the damp and dim below,
down where death could not reach

and the breath of life was quick at our feet.
I remember more,
but let's talk instead about

the dancing curtains, the wide mouthed sea,
porcelain tea cups and Father coming home.


This poem has appeared in the website Poets Against War.

Monday, November 16, 2009

"FEAST OF HOLY TRANSLATORS” literary event in New York City.


FEAST OF HOLY TRANSLATORS

ORGANIZED BY THE LITERARY COMMITTEE OF
HAMAZKAYIN OF NEW YORK

WITH SPEAKERS

THE SACRAMENT OF THE FEAST OF HOLY TRANSLATORS
REV. NAREG TERTERIAN
Pastor, St. Sarkis Armenian Apostolic Church, Douglaston, NY



THE PRESENT STATE OF TRANSLATION ACTIVITY
MR. ARIS SEVAG
Editor, Translator, Writer

BIOGRAPHY READINGS BY:
ANAHID HADJIAN, SOSSI ESSAJANIAN, NORIKA BOYATCHIAN,
TAMAR HARUTUNIAN and TAMAR LAKISSIAN
with translations by Avedis Hadjian


RECITATIONS BY:
STUDENTS FROM ST. ILLUMINATOR’S & HOLY MARTYRS ARMENIAN DAY SCHOOLS

FRIDAY, NOVEMBER 20, 2009 AT 8:05 PM
THE ARMENIAN CENTER, 69-23 47th AVE, WOODSIDE, NY

Admission: $5.00 Refreshments will be served.

FOR MORE INFORMATION CONTACT hamazkayinny@yahoo.com
Website: www.Hyecenter.com

ԹԱՐԳՄԱՆՉԱՑ ՏՕՆԻՆ ՆՈՒԻՐՈՒԱԾ
ԳՐԱԿԱՆ ԵՐԵԿՈՅ

ԲԱՆԱԽՕՍՆԵՐ՝

«Թարգմանչացի Խորհուրդը»
Արժանապատիւ Տէր Նարեկ Թրթռեան
(Հովիւ Սուրբ Սարգիս Եկեղեցւոյ)

«Թարգմանչական Գործունէութեան Ներկայ ՎիՃակը»
Արիս Սեւակ
(Խմբագիր, Թարգմանիչ, Գրող)

Ընթերցողներ՝ — Անահիտ Հաճեան, Նորիքա Պոյաճեան, Սօսի Էսաճանեան,
Թամար Լագիսեան, Եւ Թամար Յարութիւնեան
Թարգմանութիւն — Աւետիս Հաճեան

Արտասանողներ՝ — Սբ. Լուսաւորիչ եւ Սրբոց Նահատակաց Վարժարաններու
աշակերտներ
Ուրբաթ, Նոյեմբեր 20 երեկոյեան ժամը 8-ին
Հայ Կեդրոն

Our new annual poetry writing competition

The Armenian Poetry Project and the Armenian Students Association, Inc. are proud to announce their new annual poetry writing competition
1. All residents of the U.S. and Canada are invited to submit an Armenian or English poem (Armenian preferred).
2. All entries are to be sent to ArmenianPoetryProject@gmail.com with the subject heading of ASA/APP Poetry competition. Deadline is set for January 15, 2010.
3. A maximum number of 1 submission per poet will be accepted.
4. The three age categories are: teenagers (14-17); college age (18-22) and 23 years and older
5. Prizes in each of the categories are: US$50, $100 and $250.
6. Each poem must to be accompanied by the author’s full name, age, school name, sponsoring teacher’s telephone number, home address and telephone number. For the adult category, you can omit the school information.



The competition is open to individuals with one or more parents with at least partial Armenian heritage

Prizes will be announced in mid-February, 2010.
The Armenian Poetry Project can be accessed at http://armenian-poetry.blogspot.com

Ա. Սեմա։ ՁՄԵՌԸ ՑՈՒՐՏ ՄՇՈՒՇՈՎ...

Ձըմեռը ցուրտ մշուշով ներս կը սուզի մանտերէս
Ու հոգիիս կւ հըպի մեռելի ցուրտ մատին պէս,
Օրը հանդարտ կը հակի մայրամուտին ու իր հետ,
Իր մըշուշին պլլըւած, կ'ըլլայ տարին ալ անհետ:

Այսօր ուրախ ու գոհ եմ: Պզտիկներու ծիծաղէն
Ու նոր հարսի պէս պճնած կաղանդի սա՜ սուրբ ծառէն՝
-Որու ճիւղէն առկախուած մեզ կը ժպտին ընծաներ-
Խաղաղութի՜ւն մ'անսահման կը բարձրանայ սիրտս ի վեր:

Կը բարձրանայ սրտէս վեր ու կը հըպի՜ հոգիիս
Մանկութենէս յուշ մը հին, բայց չի յուզեր հիմա զիս.
Քանզի նոր կեանքն է ձըգած արմատներն իր սրտիս խոր:

Ամանորեան նո՛ր կամքով, նո՛ր իղձերով բեռնաւոր,
Հին տարիէն` նո՛ր տարի, խօ՜լ վերելքի ճիգով մենք
Կիսատ թողուած յոյսերու իրագործմա՛ն կը դիմենք...

ԱՐԴԻ ՀԱՅ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ (Ժողովածու), Բ. Հատոր, Արտասահմանի Գրողներ, ՀԱՅ ԳՐԱԳԷՏՆԵՐՈՒ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐ Մատենաշար 12, Փարիզ 1941

Sunday, November 15, 2009

Esther Heboyan: BUS OF THE HEART

Click here for the audio segment BUS OF THE HEARTread by Lola Koundakjian.


among the places
where he’s done time
there’s a street
i know
i see
every time i ride
Bus number 43

heading North (to work)
an Eastern lane
marked “Bus”
carries
Bus number 43
to 74, Rue Taitbout
Paris

how unwonted
i ponder
the day of the mustache
up on the fifth floor
the world’s a laughter
will the Manboy
i wonder

will he
or will he not
peek out his Parisian window
stroll out that perfect door
in the slack water of dawn
and no horizon
dear or sleek


enters
every sad bureau
more than sad boutique
a Manboy
to tell
(the same world, unfinished)
that after all

there shall be times when
your heart
shall be
unable to give
your tongue one word of speech
to utter*

– օր պիտի ըլլայ
սիրտդ
մէկ բառ
անգամ
խօսիլ չպիտի ուզէ

այսօր ես քեզի ըսեմ

*William Saroyan, The Human Comedy, 1943.


Used here by permission of the author.

Saturday, November 14, 2009

Ժանոյ Իփճեան։ Գարնանային Երգ

Շուրջս ամէն ինչ լեցուն է գարնան
Բերած զարթօնքով, երգով սրբազան.
Դաշտերը դալար՝ խելառ կը պարեն,
Ծաղիկի բոյրով յարբած զեփիւռէն։

Ծաղիկներ՝ գոյն-գոյն սէրով են փթթուն,
Մեղուներ դեղին կը ժողվեն անհուն
Նեկտարը դեղին՝ գարնան համբոյրին.
Ձմեռը արդէն մղձաւանջ է հին։

Այս բոլորին հետ, ասոնց հանդիման,
Սրտիս մէջ ամպեր դեռ կը յամենան…
Ձմեռն է ներկաս, գարունը՝ երազ,
Իսկ ես կþօրօրուիմ իղձերով անհաս։

Չեն հեռացներ խինդերը գարնան
Տրտում յոյզերը մթին ձմեռուան
Ու կը մնամ ես լուռ ու վշտահար,
Սիրտս ճաքճքած, կարծես ըլլար քար։

Երեւան - 1976

Friday, November 13, 2009

Խաչիկ Մարկոսեան։ Ակը…

Ձորակի մը մէջ մենաւոր,
Ծորող ակին նման զուլալ,
Բան մը սրտիս մէջ՝ հեշտօրօ՜ր
Կայլակներով կու գար թաւալ։

Կը կարծէի, թէ չե՛ն ցամքիր
Ջուրերն արծաթ՝ սրտիս ակին՝
Զոր բաշխեցի ես ամէնքին,
Արաբի մը նման ջրկիր…։

Երբեմն անոր ափունքներուն
Կը բուսնէին դաղձ, երիցուկ,
Ու երգելո՜վ կ՛երթար ծածուկ
Սրտիս մէջէն՝ սիրոյս առուն,

Բաշխուելու ամէ՜ն տարրի…
Ո՛չ ո՛ք սակայն, այցի եկաւ
Անոր ակին՝ որ ա՛լ տակաւ
Լքուած մենիկ՝ պիտի ցամքի…։



ԱՐԴԻ ՀԱՅ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ (Ժողովածու), Բ. Հատոր, Արտասահմանի Գրողներ, ՀԱՅ ԳՐԱԳԷՏՆԵՐՈՒ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐ Մատենաշար 12, Փարիզ 1941

Thursday, November 12, 2009

Boghos L. Artinian: Unwitting-vehicle bomber

Boghos Artinian is a 65 years old physician practicing in Beirut since 1968, and writing poetry since 1982. This poem has appeared in the website Poets Against War.

The perpetrators were terrorists sly,
For they chose someone who didn't love to die;
A spinster who happened to work at a site
They wanted to penetrate and ignite!
While she slept they booby trapped her car,
And next morning they watched the embassy afar.
When her car, unchecked, entered the compound
They blew it up; just bits of her were found.

Boghos L. Artinian MD

Wednesday, November 11, 2009

Nor Haratch: Journal bihebdomadaire en langue arménienne

Nor Haratch, a new Armenian newspaper, has been launched in Paris. Named after the now defunct Haratch daily newspaper, it will be published twice a week.

Please click on the image on the right, download the form, and won't you subscribe?



Հայկ Օհանեան։ Առաւօտ

Բացւել է իմ դէմ մի նոր առաւօտ,
Հրաշք է դարձել աշխարհը համակ.
Ժպտում է հեռուն ոսկի արեւոտ,
Ու թափ են առել երգերս յստակ։

Խօսում է մեղմիկ առաւօտն ինձ հետ,
Հէքեաթ է պատմում քրոջ պէս քնքուշ.
Տխուր յուշերս մոռցել եմ անհետ,
Մոռցել եմ եւ մութ եւ ամպ ու մշուշ։

Սիրտս մանկան պէս խայտում է ազատ,
Յորդել է նորից ոյժ, եռանդ ու սէր.
Որհնում եմ անվերջ կեանքս հարազատ,
Կեանքս լուսաշող, անվիշտ, սիրաջեր։

Ծփում է հեռուն լոյսերի մի ծով,
Ու երփնագեղ է հորիզոնն այսօր.
Արբել է հոգիս մի զով համբոյրով,
Դիւթւած արեւի շողերով բոսոր։

Ու լուսածածան առաւօտն անհուն,
Բացել է իմ դէմ ճամբաները նոր…
Սիրում եմ բոլոր գոյները ժպտուն,
Ողջոյնս նետում մարդկանց հեռաւոր։


ԱՐԴԻ ՀԱՅ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ (Ժողովածու), Բ. Հատոր, Արտասահմանի Գրողներ, ՀԱՅ ԳՐԱԳԷՏՆԵՐՈՒ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐ Մատենաշար 12, Փարիզ 1941

Tuesday, November 10, 2009

Ralph Setian: [Après les pluies]

Après les pluies
fougueuses
de la nuit
cette odeur
frôleuse
ce matin
évoquant
le souvenir
de la senteur
de ta chair
saturée et suintante
d'amour.

Libreville: 18-XI-1973

Cahier noir by Ralph Setian, The Corybantic Press, Pasadena, 1975. Reprinted by permission of the author.

Monday, November 09, 2009

ԸՆԹԵՐՑՄԱՆ ՀԱՆԴԻՊՈՒՄ


ԲԱԳԻՆ ԳՐԱԿԱՆ ՀԱՆԴԷՍԸ

Գործակցութեամբ

Համազգայինի Շրջանային Գրական-Գեղարուեստական Յանձնախումբին

Կը Կազմակերպէ

ԸՆԹԵՐՑՄԱՆ ՀԱՆԴԻՊՈՒՄ

Նուիրուած՝

ԿԱՐՕ ԱԲՐԱՀԱՄԵԱՆԻ ,ԺԱՄԱՆԱԿԱԿԻՑ ԻՍԹԱՆՊՈՒԼԱՀԱՅ ԳՐՈՂՆԵՐե ԳՈՐԾԻՆ Ա. ՀԱՏՈՐԻՆ

Տեղի կևունենայ Չորեքշաբթի, 11 Նոյեմբեր 2009-ին, երեկոյեան ժամը 6-ին, Համազգայինի, Լեւոն Շանթ կեդրոնին մէջ, 4-րդ յարկ։ Պէյրութ։

Ծանօթ.- Ձեռնարկին ներկայ պիտի ըլլայ հեղինակը եւ յաւելեալ մանրամասնութիւններ փոխանցէ իր կատարած պրպտումներուն եւ հետագայ ծրագիրներուն մասին։ Նոյն հատորէն պիտի կատարուին ընթերցումներ՝ ներկաներուն ճաշակ մը փոխանցելու համար իսթանպուլահայ ժամանակակից գրողներու գործերէն։


ՀՐԱՒԷՐ

Ա. Սեմա։ ՍԵՄԻՆ ՎՐԱՅ

ԻԶՈ՛ՒՐ կ'ուզեն մտքիս վըրայ հին օրերուն
Տրտում ու հէք յուշերն ընդմիշտ տիրել: Ահա՛
Ես նոր կեանքի անիւին եմ փարած հիմա
Ու նոր իղձեր արդ կը տանին սիրտըս հեռուն...

Հեռու՜ն, հեռու՜ն, հայրենիքիս վերածընող,
Որ կեանք կ'առնէ, եւ նո՛ր յոյզեր, եւ նո՛ր աւիշ,
Եւ ուր սրտերը կը վառեն ջահեր ուրիշ,
Եւ ուր փառքի արդ կը կերտեն ուրիշ կոթող:

Օտար եմ ես կեանքի անել այս ճամբուն վրայ
Ու ա՛լ չըկայ սիրտըս այրող մոծի՜ր մը կրակ,
Ու հէք հոգիս խաւարին մէջ լոյս կը մուրայ:

Երթա՜լ, երթալ ու իյնալ մէջն այդ բոցերուն.
- Խորտակելով սրտիս մտքիս դռները փակ –
Ու խառնուիլ վերածնունդի խօլ երգերուն...:

ԱՐԴԻ ՀԱՅ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ (Ժողովածու), Բ. Հատոր, Արտասահմանի Գրողներ, ՀԱՅ ԳՐԱԳԷՏՆԵՐՈՒ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐ Մատենաշար 12, Փարիզ 1941

Sunday, November 08, 2009

Արմէն Սեւան։ ՈՒՂԵՒՈՐՆԵՐ…

Click here for the audio segment ՈՒՂԵՒՈՐՆԵՐ…read by Lola Koundakjian.

… Եւ բոլորը կը քալեն. ուղեւորնե՛ր ակամայ.
Ոմանց ճամբան է լուսեղ, ուրիշներունը՝ մըթին.
Մին սըրընթաց կ՛արշաւէ, միւսին՝ ոտքը կը կաղայ,
Ու ամէնքը անվըրէպ կը հասնին նոյն վախճանին։

Փոսի մ՛եզերք կեցած են. ալ հանգի՜ստն է վերջնական.
Ինչ որ տուած էր աշխարհն, ե՛տ կ՛առնէ. թագ ու մական,
Ոսկի, փառք ու ծիրանի, եզերքին վրայ կը մընան՝
Ու բոլորը ձեռք ձեռքի կ՛առնեն հաղորդը մահուան։

1934



ԱՐԴԻ ՀԱՅ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ (Ժողովածու), Ա. Հատոր, Արտասահմանի Գրողներ, ՀԱՅ ԳՐԱԳԷՏՆԵՐՈՒ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐ Մատենաշար 11, Փարիզ 1939.

Saturday, November 07, 2009

Veronica Pamoukaghlian: INDIAN KINGS

I'd seen them
in the galleys
under the dust
and bleach

cleaners, servants
lesser men
who made my bed
and made me feel ashamed

I saw them dance
on INDIAN night
after a fourteen hour day
under the rugs

I saw them frown and sweat
on elevators
and fear me
because I had more stripes
upon my vest

And just today
a picture
an Indian honeymoon

I recognized the faces
but they´d no uniforms

Princes, Kings
and colourful
jewels, women
the happiness
of being yourself

Kings they had been
in INDIA

KINGS with their turbans
their tunics, silk and threads of gold

with the same faces
of the galley boys
and their dead souls

I never thought
those small dark men
who learnt Yes sir, before they learnt their name
and scrub and dust
and dance like girls
on Indian day

Could have been KINGS
one day in INDIA
not long ago

And of me too,
a Wanderer
I thought perhaps
I´m nothing now
in Spain
or in America

and once perchance
I´ve been
a King
in Uruguay

and I forgot

the regal music
the regal dance
CANDOMBE
my soul
the thing I am


Copyright, Veronica Pamoukaghlian.
All rights reserved by author.

Friday, November 06, 2009

Ralph Setian: [You are my friend, Lizard]

You are my friend, Lizard --
do not be afraid --
you are mon semblable.
More than any other tiny creature
you are welcome
in this house.
You are my frère d'armes --
between your jaunty saurian jaws
and my harrying human heels
we will decimate
the insect-cohorts.


Libreville: 14-IX-1973

Cahier noir by Ralph Setian, The Corybantic Press, Pasadena, 1975. Reprinted by permission of the author.

Thursday, November 05, 2009

Վահէ-Վահեան։ Մեկնում

Հոգիս ծըփուն ծով մ՛է այսօր կապուտաչուի,
Ուր կը նաւէ լոյսէ կարապն երանութեան.
Հոգիս կապոյտ հով մ՛է այսօր, որ կը բացուի
Կեանքի կանաչ դաշտին վըրայ բազմաբուրեան։

Միտքս է խորան մ՛որուն լոյսին կ՛իջնէ այցի
Անհետախոյզ խորհուրդներուն քո՜ւրմը խոհուն.
Անտառ մը հոծ, ըստուերամած, ուր կը յածի
Ոգին՝ պայծառ ու չերգըւած նըւագներուն։

Կ՛աճիմ այսօր, կը բազմանամ, կը տարածուի՝մ
Մահկանացու իմ ձեւերուս ցանցէն անդին,
Կ՛ըլլամ երկինք մը բուրումի եւ արեւի,
Ուր հաշտութեան երփնալոյեր կը բողբոջին։

Կը զարնուի հոգւոյս թեւին անապաւէն՝
Շե՛րտ մը բոսոր, շունչ մ՛Հոգիէն անեզրական,
Նե՛տ մը կարծես, մէկնած կապոյտ անհուններէն,
Ու կը թռչի, հոգիիս հէտ, անհունութեան։



ԱՐԴԻ ՀԱՅ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ (Ժողովածու), Ա. Հատոր, Արտասահմանի Գրողներ, ՀԱՅ ԳՐԱԳԷՏՆԵՐՈՒ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐ Մատենաշար 11, Փարիզ 1939.

Wednesday, November 04, 2009

Ralph Setian: SEREINADE

Nuit douce
et sérénissime
je suce
le serein visqueux
de ton sein suant
et de tes cuisses
qui frémissent

Libreville: 17-I-1974

Cahier noir by Ralph Setian, The Corybantic Press, Pasadena, 1975. Reprinted by permission of the author.

Tuesday, November 03, 2009

Ա. Սեմա։ ՀԱՅՐԵՆԱԲԱՂՁՈՒԹԻՒՆ

ՀՈ՜Ն, հեռաւոր ու լըքուած, ահե՛ղ ծովու մը ափին,
Ուր հովն իր երգն հընօրեայ դեռ կը նետէ ափերուն,
Կանաչներու մէջ կորած դեռ կայ գիւղակն իմ սիրուն,
Գամբռի մը պէս յանձնըւած տիւանդորրի մըրափին...:

Ես կը կարծեմ դեռ տեսնել հսկայ ծառերը խոհուն`
Պարտէզին մէջ օծանուտ բուրեան ցողովը ցայգին,
Որոնց վըրայ կը լայննար աղօթքի պէս սրբագին`
Զանգն հեռաւոր մատուռին այգուն շողովն ակաղձուն:

Վերադառնա՜լ, ա՛հ ի՛նչպէս, քու մայրական գգուանքին,
Մոռնալ, այլեւըս մոռնա՜լ պանդուխտի ցաւն ու նորէն
Եղբայրանա՜լ յիշատակ դարձած նախնի՜ մեր կեանքին...:
Գիտեմ, հիմա ա՛լ չըկան հին դէմքերն այն գուրգուրոտ,
Որոնք պիտի աչքերուս մէջ ծովանան ուղխօրէն...
Բայց այդ լալու՜ հաճոյքին հոգիս այնքա՛ն է կարօտ...:

ԱՐԴԻ ՀԱՅ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ (Ժողովածու), Բ. Հատոր, Արտասահմանի Գրողներ, ՀԱՅ ԳՐԱԳԷՏՆԵՐՈՒ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐ Մատենաշար 12, Փարիզ 1941

Monday, November 02, 2009

ԱՐԴԻ ՀԱՅ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ

1929 Սեպտեմբերին հիմը դրուեցաւ ՆԱՀԱՏԱԿ ԳՐԱԳԷՏՆԵՐՈՒ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐ հրատարակչականին, որուն նպատակն էր «Հաւագել եւ հրատարակութեան տալ արեւմտահայ նահատակ կամ մեռած գրողներուն երկերը»։

Ուրախ ենք յայտնելու, որ անցած տասը տարիներուն ընթացքին, հակառակ տնտեսական անօրինակ տագնապին, կրցինք լոյս ընծայել տասը լաւագոյն հատորներ ծանօթ գրողներէ։

Արդ, կը գտնուինք գործունէութեան նոր շրջանի մը սկիզբը։ Նահատակ կամ մեռած գրագէտներուն հրատարակութիւնը վերջացած չէ անշուշտ։ Մէկէ աւելի դէմքեր իրենց կարգին, արդէն կազմուած է Արտասահմանի նոր գրականութիւն մը, գրական բոլոր սեռերով։ Հրատարակչական ուրիշ որ եւ է մարմին գոյութիւն չունի այն նոր հոգը ստանձնելու համար։ Նկատի ունենալով ուրեմն օրուան պահանջները, Նահատակ գրագէտներու բարեկամներ հրատարակչական մարմինը նպատակայարմար կը գտնէ ինքզինքը կոչել ասկէ յետոյ

ՀԱՅ ԳՐԱԳԷՏՆԵՐՈՒ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐ
իր գոյութեան տալով աւելի ընդհանուր եւ ընդարձակ իմաստ մը։

Առանձ երբեք շեղելու իր հիմնական նպատակէն, կ՛ընդարձակէ իր գործունէութեան դաշտը, եւ կ՛առաջադրէ հրատարակել նաեւ երիտասարդ կամ տարէց, կենդանի հեղինակներոււ գործերն եւս, պահանջին եւ իր կարելիութիւններու սահմանին մէջ։

ՀԱՅ ԳՐԱԳԷՏՆԵՐՈՒ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐ
Ս. Վրացեան, Մկրտիչ Պասամեան,
բժ. Լ. Գրիգորեան, Շ. Նարդունի,
Հրաչ Սարգիսեան եւ Ա. Խանէտանեան



ԱՐԴԻ ՀԱՅ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ (Ժողովածու), Ա. Հատոր, Արտասահմանի Գրողներ, ՀԱՅ ԳՐԱԳԷՏՆԵՐՈՒ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐ Մատենաշար 11, Փարիզ 1939.

Sunday, November 01, 2009

ARPINE KONYALIAN GRENIER and LORY BEDIKIAN reading

ABRIL BOOKSTORE invites you to join

ARPINE KONYALIAN GRENIER as she reads from her poetry
with guest, local poet LORY BEDIKIAN

THURSDAY, NOVEMBER 5, 2009 - 8:00PM
ABRIL BOOKSTORE- 415 E. Broadway, Glendale, CA

Arpine Konyalian Grenier’s work has been described as a mosaic of narrative that takes us out of our provincial concentration on American life to encompass broader social and geopolitical issues with a decidedly urban and postmodern sensibility. Her poetry and translations have appeared in numerous journals including several anthologies.

while light slowly if it were
ordinary language terrain
life riding over

one bears witness to
with the body and place of an absent body
without the need to establish voice

disclosing addressing
negotiating for place


Admission is Free. Wine and Cheese Reception to follow. For more information, call (818) 243-4112.

Saturday, October 31, 2009

Quote for the Month of October

Common speech is what we hear when we do not listen. Common words are what we use when we do not think. Everything else is poetry — the restless, bountiful, uncommon common. And the poem itself is a reminder, a way of changing "I've heard it all before" to "I may never hear this again."


William Michaelian

Thursday, October 29, 2009

The Armenian Poetry Project is heading to LOC

APP will be taking a brief break to conduct research at the Library of Congress.

During this period, I encourage you to read through the Project's archives by clicking on the Author or Monthly links found on the right side of the page.

I look forward to hearing from you.

Best regards,

ձ՝

Լօլա Գունտաքճեան/Lola Koundakjian
ArmenianPoetryProject[at]gmail[dom]com

Wednesday, October 28, 2009

ԱՐՓԻ ԱԼԵՔՍԱՆԴՐ: ՔԵԶ՝ ԻՆՁԱՆԻՑ

Եթէ որ բացես հոգուս ծալքերը,
Այնտեղ կը տեսնես գրւած է միայն՝
Ես սիրել եմ քեզ:
Թէ որ թափանցես սրտիս խորքերը,
Այնտեղ կը տեսնես գրւած է միայն՝
Ես սիրել եմ քեզ:
Երգերիս փունջը,
Միայն ու միայն
Նւիրել եմ քեզ,
Դու սէր իմ յաւերժ:

Tuesday, October 27, 2009

ՄՈՒՇԵՂ ԻՇԽԱՆ: ՀՐԱԺԵՇՏԻ ԳԻՆԵՁՕՆ

Կ'ուզեմ նստիլ սա քարին, գարնան անուշ արեւին
Եւ ծառերուն հետ անշարժ դիտել երկինքը կապոյտ,
Կ'ուզեմ ըլլալ իմաստուն, ինչպէս ծերերը գիւղին,
Որ անդորրին հեշտանքով կ'արբենան լուռ ու անփոյթ։

Կ'ուզեմ նստիլ, ծառին տակ ճամբորդի մը պէս յոգնած,
Որ կը նայի կարօտով անվերադարձ այն ճամբուն,
Ուրկէ անցաւ մերթ մանուկ, մերթ պարմանի փառապանծ
Եւ մերթ կեանքի բեռան տակ կքած ստուեր մ'օրօրուն։

Այս պահը բաւ է ինծի իր արեւով ոսկեշող,
Հողէն, ջուրէն բարձրացող իր համերգով կենսալի.
Կ'ուզեմ ըլլալ սրտագոհ ինչպէս խոնարհ աղօթող
Եւ փառք տալ միշտ որ դեռ կամ իբրեւ մարմին ու հոգի։

Ոչ անցեալի ափսոսանք, ոչ գալիքի սպասում.
Աշխարհն ահա իմ դիմաց հորիզոնէ հորիզոն.
Արարչութեան երկնային չունիմ գանգատ եւ հարցում,
Կեանքս դարձեր է արդէն հրաժեշտի գինեձօն…


Դեկտեմբեր 1, 1989

«Իրիկնալոյս Ռումբերու Տակ»

Monday, October 26, 2009

ԱՐՓԻ ԱԼԵՔՍԱՆԴՐ: [Օրն իր վերջին]

Օրն իր վերջին
Ճառագայթն է ճամբում
Տիեզերքի օրէնքով
Գրւած գրքում:
Գիշերը գալիս է լուռ,
Խորհրդաւոր,
Որ կատարի
Խորհուրդը նոր:
Սակայն մարդը
Զինւած ամուր
Քէն ու ոխով՝
Պիտ ողջունի այգաբացը:

Հոկտեմբեր 2008

Sunday, October 25, 2009

Alec Ekmekji: Just like that

Click here for the audio segment of Alec Ekmekji's Just Like That read by Lola Koundakjian.

Just like that
he found a girl,
he found a riverbank,
just like that
she lay her back
on the knowing grass,
just like that
he found her lips
he found her buttoned blouse,
just like that he married
he married someone else.
Now sometimes she sees him
at the riverbank,
looking for loose gold buttons
in the dew on the grass.




This poem has appread in BIRTHMARK, a bilingual anthology of Armenian-American poetry. Published by Open Letter, 1999.

Ճիշտ այդպէս
գտաւ աղջիկ մը,
գտաւ գետափ մը,
Ճիշտ այդպէս
աղջիկը պառկեցաւ
խոտին վրայ,
Ճիշտ այդպէս
գտաւ աղջկան շրթունքները,
գտաւ աղջկան կոճկուած շապիկը,
Ճիշտ այդպէս ամուսնացաւ,
ամուսնացաւ ուրիշի մը հետ։
Հիմա ան երբեմն կը տեսնէ զինք
գետափին,
ցրիւ ոսկէ կոճակներ փնտռելով
ցօղաթուրմ խոտին մէջ։

Translated by Vartan Matiossian

Saturday, October 24, 2009

ՄՈՒՇԵՂ ԻՇԽԱՆ: ՀԱՅԸ

Նիւ Եորքէն Փարիզ, մինչեւ Սահարա,
Մինչեւ Հնդկաչին
Հայ կայ ու չկայ…
Ունկնդիր օտար ձայներու կանչին
Աշխարհատարած հայն ամենուրեք
Արքայ ու ծառայ…
Հայը տարագիր այսօր վառ արեգ,
Վաղը՝ լուսնկայ
Եւ դեռ բօթաբեր հողմունք ու ամպեր
Երկինքին վրայ.
Երկրի երեսին, Սփիւրքը վկա՛յ,
Հայ կայ ու չկայ…
Հիւսիսէն Հարաւ, մինչեւ Արեւմուտք,
Մինչեւ Արեւելք,
Անցեալի արցունք, նոր կեանքի սիրերգ,
Թոռնիկ ու հանի,
Իրարմէ բաժան, իրար անծանօթ,
Հողմավար ծղօտ,
Աշհարհի սրտին բացուած դառն վէրք,
Հազար նոր երանգ հին ծիածանի,
Հողազուրկ այգի ու ծառ ծիրանի,
Հայը կÿարիւնի,
Հայը կը հալի…

Երկրի երեսին գնա ու գնա,
Սփիւռքը վկայ,
Հայ կայ ու չկայ…


«Արեւամար»

29 Մարտ 1982

Friday, October 23, 2009

ԻԳՆԱ ՍԱՐԸԱՍԼԱՆ: ԿՈՅՍ ԱՆՁՐԵՒԸ ՈՐ ԿԸ ՄԱՂՈՒԻ




Խափշիկ ամպերու քօղին տակ
կիթառներու հեծկլտուքը կ'ըմպեն բաժակ - բաժակ
Յամեցող աղջամուղջներէ անդին
ապրումներ կ'որոնեն անկորնչելի
Լեզու ունին չեն խօսիր - աչք ունին չեն դիտեր
ականջ ունին չեն լսեր

Կոյս անձրեւին տակ որ կը մաղուի
բոց շրթներ կ'ընձիւղին
Մինչ խոպան դարձած սրտերու վրայ
հէքեաթունակ գարուններ կը ծաղկին
Եւ մոխրացած երակներու մէջ
սիրատենչ հրաբուխներ կը թնդան

Խափշիկ ամպերու քօղին տակ
սիրոյ անձրեւը կը մաղուի կայլակ - կայլակ


18. 3. 1971

Thursday, October 22, 2009

William Michaelian: Some Mornings the Silence

Some mornings
the silence
in this house
is so profound,
I wonder
if my mother
will ever wake again.

Will I be the one
who finally opens
her bedroom door,
or will she?

Eight o’clock, nine,
ten — and yet instinct,
or something like it,
tells me it will not
end this way.

If her mind
doesn’t wake her,
her body will.

When at last I hear
her toilet flush,
I feel the strangest
sense of grief.

I feel the pain
of disappointment,
and the joy
of pure relief.

August 25, 2006

Wednesday, October 21, 2009

Ժանոյ ԻփՃեան։ [Տասը կարճ օր դրախտային]

Տասը կարճ օր դրախտային,
Սէր ու արցունք, կսկիծ ու խինդ,
Տասը կարճ օր ցնորային
Մէկս կիւսին պարգեւեցինք։

Տասը կարճ օր յագեցնելու
Տարիներու քաղցը բարդած,
Տասը կարճ օր նոր կեանք տալու
Մեր հին սէրոյն ա՛լ նորոգուած։

Տասը կարճ օր հրատոչոր,
Գիրկ ու համբոյր, պահեր քնքուշ
Անկրկնելի տասը կարճ օր
Քսանեւութ տարիներ ուշ։

Նիկոսիա -2004

Tuesday, October 20, 2009

William Michaelian: The Sunlight on My Mother’s Face


These soft, newborn leaves remember the sunlight that warmed
my mother’s face, they bear the scent of soap and sweat and meals
rising from her skin, they recall the rough broom in her hand,
the mirror she wiped clean to reveal her sweet astonished childhood,
her father splitting wood with his patient care-worn axe,
her mother’s tired back, her wood stove, pies, and peaches,
the sparrows in the trees outside, barking dogs, tramps at the door,
hard green plums in spring, honey-white alyssum crowding the walk,
flour on the floor, fragrance, sound, voice, bone, spirit,
a soot-filled rail car bringing letters home, a lullaby for children
sleeping in their graves, a song for wise old men who have forgotten
their best friends’ names.

Who remembers everything? One clear moment is enough,
distilled by warm hands and taken from a cup, cradled by the tongue,
whispered, swallowed, praised, sung, nourishing the blood,
calling from the marrow, an orange-scented breeze, the hum of bees,
nerves, fingertips, muscles, toes, a solemn recitation of what no one knows.
One clear moment is enough, for the petal of the rose pressed soft against
a young girl’s lips, for the story composed by the drama of her senses,
of a brave ship lost while still in sight of home, her mad crew guided
by unknown constellations.

Now she is eighty-three, and the sunlight on her face remembers me.
It remembers the boy I have been and will never be again, caresses the lines
and fences with eyes blind to my disgrace, inscribes a message on the wind,
seeks, blesses, grieves, attends, ceaseless in its toil, eager to begin,
the sunlight on my mother’s face remembers me.


March 21, 2005

Monday, October 19, 2009

Եղիա Տէմիրճիպաշեան։ [Կը նմանիմ ես…]

Կը նմանիմ ես այն ծառին, որ կիսով հողէն խլուած է եւ որոյ արմատին նրբագոյն ծայրերէն մինչեւ երկնաբերձ կատարին բարակ ճիւղերն հեծեծանք մը կը պտտի օրն ի բուն։ Սենեակիս առաստաղն երկնամարի կը փոխուի իր կաթէ ճանապարհով եւ իր համաստեղութիւններով, եւ ադամանդներ ոտիցըս տակ ցանուած կը տեսնեմ, որոնց վրայ կիսամերկ կը պարեմ օդանոյշ ոգիներուն հետ, երկնահոս նուագաց ընկերակցութեանբ։


Եղիա Տէմիրճիպաշեան Նամականի

Sunday, October 18, 2009

New Book publication by William Michaelian




William Michaelian’s newest release is The Painting of You, the first volume in his Author’s Press Series. He is the author of two poetry collections, Winter Poems and Another Song I Know, published in 2007 by Cosmopsis Books. His other books include Songs and Letters, a 716-page collection of poetry and prose; A Listening Thing, a novel published here in its first complete online edition; No Time to Cut My Hair, a collection of seventy stories; and One Hand Clapping, a daily journal in two volumes. Michaelian’s stories, poems, and drawings have appeared in many literary magazines and newspapers, including Ararat, a quarterly that features literary and historical work on Armenian subjects. His work has been translated into Armenian, published in Armenia’s leading literary periodicals, and read on Armenian National Radio. His artwork continues to capture attention, and is used widely online; one of his drawings is included in a William Saroyan centennial edition released by Heyday Books in 2008. The author lives with his wife and family in Salem, Oregon.

To purchase copies of the book, click here.

Կարիկ Պասմաճեան։ Աշուն

Click here for the audio segment of Garig Basmadjian's Fall read by Lola Koundakjian.

Ջրերը ներկուել են
անվնաս կարմիրով։

Փակուած սենեակում անգամ
ամէն բան շարունակում է
ծերանալ։

Բոպիկ ոտքերով հրեշտակներ
քայլում են, պարում
տանիքների վրայ։

Թռչունների թեւերը
կարկատանուած են։

Անձրեւը շիրմաքարեր է լուանում
եւ այլանդակում դէմքերը
շպարուած կանանց։

Թողութի՞ւնդ.
այն գնացքի մէջ չէ,
ուր գտնւում ես,
այլ այն մէկի, որ հենց հիմա
կողքիցդ է անցնում, հեռանում։


Կարիկ Պասմաճեան, Բեղմնափոշի, 1976 Փարիզ

Saturday, October 17, 2009

Ժանոյ Իփճեան: Լապտերներ Թղթեայ

Ես ու դուն,
Յոյսի ու սիրոյ լապտերներ թղթեայ,
Կեանքի սայթաքուն գետակին վրայ,
Կը նաւարկենք մենք մեզմէ ակամայ։

Ես ու դուն,
Գետակին վրայ դեռ մնանք պիտի,
Մինչեւ որ հասնինք ափը դիմացի,
Կամ լապտերներուն թուղթն ամբողջ այռի։

Նիկոսիա - 2004

Friday, October 16, 2009

Nayiri: In the Fall of Life

Golden leaves, sweaters and chills
Winter sliding down the hills
Arthritis, medicine and pills
Are somebody else’s ills.

Attaining three scores and ten
(when did this aging happen?)
Hit me like an absurd farce
Who? Me? I don’t grow that fast.

Shaky knees that disengage
Bones turning to cartilage
White hair growing on my crown
Are happenings I disown.

My heart beats much louder now
More than I care to allow.
I get sensational thrills
Sans those damned blood pressure pills

And if I were not so shy
I would write to Santa dear:
“Next time, please, when you stop by,
Knock louder, ‘cause I can’t hear.”

Thursday, October 15, 2009

Յակոբ Պալեան։ ԱՀԱԳՆԱՑՈՒՄ

Հին օրերուն բարութիւնը ցնորք չէր
ի՜նչ յուզումով կը կարդայի կակաչ
հեթանոս հարճ մշակ Վահագն երգող
ճիչն ահաւոր բանաստեղծին Վարուժան
Վարուժա՜ն, ցաւդ երգ դարձուցիր
մողոքներուն դէմ կանգնած երգեցիր`
«Ուղեղս կերան իշամեղուներն
ամբարշտութեան»
Գռիհներուն մէջ վաշխառուներու
բնազդներով կը տեւեն իշամեղուներ
կիրք են ընչաքաղց բարին կրծող
դափնիներու երազներով տոչորուն
Հիւանդ է բանաստեղծ երէկի տղան
լքուած ու անտէր քէներու թիրախ
զգայուն սրտի խօսքերն շողարձակ
դատարկ փառքերու եղան ստուեր
Հիմա ինք գիտէ որ հաւատարիմ
անաւարտ եւ անաղարտ սէրերու
լոյսն ինք կրեց եւ պիտի կտակէ
Ոսկի Հորթի երկրպագուներն անարեւ
մարախներու աւեր ձգած իրենց ետին
տապանաքարն իրենց ամբարիշտի
պիտի ըլլայ մարմար անլեզու:

Յուլիս 2004

Wednesday, October 14, 2009

Ժանոյ Իփճեան: Սիրոյ Անէծք

Թող որ անգղերը անապատներուն
Հրեղէն աչքերդ այդ կտցահարեն,
Ինչպէս քամահրանքն այդ քու մութ հոգւոյն
Կը խլէ անոյշ կեանքը իմ սրտէն։

Ես ամէն գիշեր աղօթեմ պիտի,
Որ հոգիդ տանջուի՝ ցերեկ եւ գիշեր,
Սիրոյդ տիրանայ մէկը տմարդի,
Դժբախտանաս դուն, ունենաս ցաւեր…

…Բայց երբ այս բոլորն իրականանան,
Պատկերդ երկա՜ր ես պիտի դիտեմ
Ու հոգիս խեղդեմ արցուքով ու լամ.
Ես ծաղիկներով դամբանդ պիտ կերտեմ։

Նիկոսիա - 1975

Tuesday, October 13, 2009

Robert H. Sarkissian: A Choice and a Breath

To serve is a choice and a great joy and fire
But it takes a while and a while to take
A slow-cooking slaking of passionate thirst
Like walking for miles to a wandering lake

To yield is a death but a life and a breath
When birthed it will give in its natural state
And one of the choices will fall by the side
No longer a voice that would have any weight

Monday, October 12, 2009

Ժանոյ Իփճեան: Երեկոյ

Երեկոյեան՝ չմթնցած,
Արեւմուտէն քիչ մը առաջ,
Թռիչք կ՛առնեմ, մտքով կու գամ
Գերեզմանիդ այցելութեան։

Ու հոտաւետ, բունջ մը ծաղիկ,
Հազար փաթիլ՝ հատիկ-հատիկ,
Հողաթումբիդ գլխուն դրուած
Խաչին շուրջը կը զետեղեմ։
Կը զրուցենք՝ հոսկէ-հոնկէ,
Օրուան մասին որ անցեր է,
Փսփսալով կը զրուցենք
Մեր անցեալէն, ապագայէն։

Երեկոյեան՝ չմթնցած,
Արեւմուտէն քիչ մը առաջ,
Գէթ մի քանի հապճէպ վայրկեան
Ես կը մոռնամ լեղի ներկան։

Կը կատակենք զուարճաբար,
Ինչպէս ամէն անգամ կ՛ըլլար,
Կարծես տակաւ բան չէ փոխուած,
Մեր առօրեան չþայլափոխուած։
Շուտով սակայն հրաժեշտի
Ժամը տխուր մեզ կը հասնի,
Բաժանումի պահը արդէն
Զիս կը խթէ համառօրէն։

Երեկոյեան՝ չմթնցած,
Արեւմուտէն քիչ մը առաջ,
Հոգիս լեցուած՝ սէր անթառամ,
Ես միս-մինակ տուն կը դառնամ։

Լոնտոն - 2009

Introducing Jean Ipjian/Ժանոյ Իփճեան

Born in Beirut in 1958. After a brief say in Kuwait, is sent to Cyprus to the Melkonian Educational Institute. Graduates in 1975 and moves to Armenia to study engineering.

In 1977 while still in Yerevan marries Lola, a fellow student at the University, and moves from Cyprus. Works closely with Artsakank and Gibrahayer papers.

From 1986 to 2008 lives in Cyprus then moves to London due to his wife's ill health.

Jean and Lola have three sons, a daughter, a grandson and a granddaughter.

Sunday, October 11, 2009

Յակոբ Պալեան։ ԻՆՉ ՓՈՅԹ

Անձրեւէն ետք
Բացուած է կապոյտը անհուն
Պարտէզին մէջ
Չեն լսուիր գոռոցները զազիր
Ոչինչ ըսող
Հեռատեսիլին եւ ձայնասփիւռին
Բառեր բառերը
Կիրքի եսի սուտի վարագոյր
Տերեւներուն մէջ թզենիի
Պարը խօլ եւ անհոգ
Սարեակներու
Անօթիի թափահարումներով
Առաջի եւ վերջի մղձաւանջէն
Ազատ եւ զերծ
Բնութեան կարգը
Կը յուշէ ընդդէմ աղմուկին
Փսխունքն
Շահախնդիր քաղաքակրթութեան
Չարին դէմ
Անզօր են նկուն ազնիւն ու բարին
Դաւին ու վատին
Կայսրութիւնը ամենակալ
Անձրեւէն ետք
Սաղարթներու վրայ կը փայլին
Կաթիլներ բիւրեղեայ
Որոնց վրայ կը փշրուին
Ճառագայթներն արեւուն
Ջերմ ու կենսաբաշխ
Ծնելով շռայլ գոյներ
Ծիածանի մը երբներանգ
Հեռուէն կը լսուին
Դաշնակի հնչիւններ մեղմ
Կը տարածուին
Եթերին մէջ անշարժ միջօրէի
Այն պահն է
Երբ հորիզոնները կը հեռանան
Ի~նչ փոյթ
Եթէ անսահմանութիւնը կը վերցնէ
Կապանքները կապարային
Աչքերու եւ սրտի
Անեղծութեան համանուագին հետ
Եւ նախքան
Մեծ խորհուրդը եւ հանդիպումը
Գերիրական
Որոնումը իմաստներու
Երթը ճշմարտութեան
Թեւ կ’առնեն
Եւ ինչ որ անդին կայ անցաւորէն
Կը նուաճուի
Փայլատակումը առաջի եւ վերջի
.....

25 Յուլիս 2007

This poem appears courtesy of the author, Hagop Balian.

Saturday, October 10, 2009

Վիոլետ Գրիգորյան: ԿԵՍԳԻՇԵՐ

Եվ լիալուսինն է բեմ բարձրանում՝ ձույլ ճենապակի, վարժ խամաճիկվար, մատներն է շարժում, թելերը ձգում…
Ու բարձրանում են հմայված ջրերը, ժիր առնանդամները, քնաշրջիկները, շների դնչերը…
Վեր, ավելի վեր, քան ավազը, քան կինը, քան տանիքներն ու կամուրջները, քան պանդոկներն ու գնացքները…
Բայց ես, ես չեմ կարող անգամ ձեռքերս բարձրացնել…
Բայց ես, ես չեմ կարող անգամ հայացքս բարձրացնել…
Ես չեմ կարող խոսքը բարձրացնել խոսքից։
Ես քայլեցի մինչև բեկումը վարդի, վերջին փուշը սիրտս ծակեց։
Ես մոտեցա մինչև վարքը սոճուտի – երանելի ծառեր՝ նիրհած կանաչ օրգազմի մեջ – թափված կոների վրա գայթեցի։
Ես սառույցի վրա մահպար պարեցի, բայց սկուտեղով կաղամբի գլուխ ինձ մատուցեցին։
Ես ոսկի տվի դրամափոխին, նա գույնզգույն թղթեր տվեց, շոր կկարեմ այդ թղթերից ես ինձ հարմար։
Ես նայեցի ու տեսա՝ լալիս եմ։
Ես նայեցի ու տեսա՝ տխուր եմ։

Աչքերս փակում եմ – տխուր է, աչքերս բաց արի – տխուր է, գլուխս շրջեցի – տխուր է, հինգ լուցկի կվառեմ – տխուր է, լուսամուտի տակ Մառետը փողոցում թունդ սակարկում է, գիրքը բացում եմ – ճերմակ եղջերուն էջով մեկ ցատկոտում է, ճյուղավոր եղջյուրները տողերի մեջ են խճճվում, կեռնեխը ճյուղից ճյուղ թռավ, սպասեց-տեսնի՝ բան չի՞ փոխվում, վարազը երկու տող վազվզեց բացատում, տրորեց խոտերի օրորը, կայծոռիկներն ասացին՝ եղիցի լույս, բվեճն ու խլուրդը շշմած մնացին, իմ մոմի լույսը թրթռաց (մթնում Մառետը դեռ սակարկում է), փայտփորիկն ասաց՝ թըխկ-թըխկ, կտցարը – հո հիմար չէ՞ – չի հավատում, կեռնեխը տողից տող թռավ, սպասեց- տեսնի՝ բան չի՞ փոխվում, եղջերուն գլուխը թափահարեց, եղջյուրը հանեց տողերի միջից, վարազը մի թումբ էլ տրորեց, ո~նց է իրեն երևակայում, դաշտամուկը գլուխը հանեց – նույն անշնորհքն է լոպպազություն անում, մի կիսատող էլ ցիռը արածեց՝ միեղջյուրի աչքից հեռու, կեռնեխը էլի սպասեց, տեսավ՝ բան չի փոխվում, հետ թռավ մյուս ճյուղին… Ու մեկ էլ՝ ես հազացի, Պանը ինձ տեսավ, ուրախ մոտեցավ, մազերս շոյեց, ինձ համար շվի է նվագում, մեղմ ծածանվեցին վարագույրներս (դրսում Մառետը դեռ սակարկում է), նիմֆաները ինձ զարդեր տվեցին, սնգույր ու սուրմա, բարկօծանելիք, սիրո հմայիլ ինձ նվիրեցին, մազերիս վրա՝ մետաքս վարշամակ, ոտքերիս հարմար սիրուն սանդալներ ինձ հագցրեցին, չար աչք ճաքեցնող կապույտ ուլունքն էլ թևիս կապեցին, ինձ տարան գետափ, ասացին՝ նայիր, չքնե՞ս հանկարծ, ուշադիր նայիր…
Սև ջուրն եկավ՝ չմտա,
մոխրաջուրն եկավ՝ չմտա,
ժանգաջուրն եկավ՝ չմտա,
ոսկեջուրն եկավ՝ մազերս լվացի,
կաթնաջուրն եկավ՝ երեսս լվացի,
վարդաջուրն եկավ՝ մարմինս լվացի,
թափանցիկ ջուրը որ եկավ, գետը ցատկեցի, ջրահարսի հետ ջրում խաղացի, ջրում երգեցի, ջուրը ցայտեցրի (լուսամուտի տակ Մառետը գոռաց,- «Էս ի՞նչ խուժան է կեղտաջուր թափում»),- վարշամակս քամին պոկեց, սանդալներս ջուրը տարավ, գլխաբաց ու ոտաբոբիկ՝ ես խոտերին թավալվեցի, անտառահարսներն ինձ հավանեցին, ինձ գուրգուրեցին, դեմքս գգվեցին, պորտս լիզեցին, իրենց նուրբիկ ստինքները ստինքներիս մեղմ հպեցին, ազդրերն իրենց ազդրերիս մեջ խճճեցին, տամուկ լեզվով խուտուտեցին, նվաղեցրին, ճապաղ դոնդող՝ ես խոտերին լղոզվեցի… Մեկ էլ տեսա` պատմելու բան ունեմ արդեն, ձիգ ձգվեցի, ցողունաբար օրորվեցի – ահա հիմա ես ասողիկ եղեգ դար… շը’խկ – լուսամուտի տակ մեր Մառետին ապտակեցի,- «Այ տուֆտա քած, դոլարը ո՞ւր ես կոխում»,- Պանը փչեց, ու էջերը խառնվեցին, ու ես էդպես կենտավրոս էլ հենց մնացի,- կես եղեգ ու կես Վիոլետ, ինձնից արդեն ՝ էլ ի՞նչ սրինգ։ Գիրքը փակեցի- տխուր է։ Լուսամուտը փակեցի - տխուր է։

Եղեգերեն լավ չգիտեմ,
Վիոլետը – քիչ է գալիս,
բայց դե, մի ձև կյանքս պատմեմ,
ախ, մառետներ, լացուկոծեք
մեկ ինձ վրա, մեկ էլ՝ բախտիս։
Կեսգիշերին մատս մեռավ։
Ես նստեցի դռան շեմին
ու լաց եղա մատիս վրա
ու լաց եղա՝ առհասարակ։
Իմ հայրը ինձ բռնաբարեց,
մայրս ծախեց իմ մատանին,
եղբայրս ինձ ասաց՝ վհուկ,
քույրիկներս ինձ ծաղրեցին,
սիրածս ինձ հղիացրեց
ու թողլքեց մութ գիշերին,
խորթ հարևանս մոտ եկավ
ու թու… թքեց իմ երեսին,
քեռիներս քորոցներով
ողջ մարմինս ծակծկեցին,
ու մեխապատ տակառի մեջ՝
ինձ վերևից գլորեցին,
կաղնեփայտե՝ հարմար դագաղ
զարմիկներս նվիրեցին,
ընկերուհիս փեսացուիս
շուտ քաշ տվեց իր անկողին,
ավագ որդիս կազինոյում
տանուլ տվեց իր մամային,
կաղ աղջիկս նկուղներում
գոհացնում է վարորդներին…
Ի լրումն ամենայնի՝
կեսգիշերին մատս մեռավ։
Ախ, մառետներ, բարձր լացեք,
մատիս տվեք մի ողորմի։

Ես յոթ տարի չեմ խոսել ու չեմ ծիծաղել,
ես յոթ տարի թել եմ մանել,
ես յոթ տարի կտոր եմ գործել,
ես յոթ տարի շապիկ եմ կարել,
բայց ոչ մի կարապ եղբայր չդարձավ,
իսկ արքայազնը ինձ չի ճանաչում,
աչքերիս չի նայում, մազերիս չի նայում,
միայն կոշիկիս չափն է ստուգում…
Մոխիրների մեջ, մոխիրների մեջ,
Մոխիրների մեջ կթաքնվեմ ես նրանից։

Բայց ես, ես տեսել եմ, թե ինչպես է վարդը աչքերը փակում, իրանը ձգում, գլխիկը դնում երկնքի բարձր զոհասեղանին. նա ինձ շշնջաց՝ իմ տեղը կանգնիր։
Բայց ես, ես տեսել եմ, թե ինչ հզոր շիթով արյունը խփեց մարդու դարպասից ու ինձ ողողեց – գույնզգույն որդեր ինձ շուլալվեցին։
Բայց ես, ես քանի անգամ թղթե շորերով ձմեռվա մեջ եմ ելումուտ արել, իսկ իմ փնտրածը՝ միշտ սառույցի տակ, աչքս տեսնում է, ձեռքս չի հասնում, աչքս տեսնում է, շուրթս չի դիպչում, աչքս տեսնում է, հոտը չեմ առնում, աչքս տեսնում է…
Բայց ես՝ ոտքիս զանգուլակ, բորոտի հանգույն քանի ~ անգամ եմ – զընգ-զընգ՝ հեռացեք, առողջ մանուկներ, զընգ-զընգ՝ շրջանցեք, հարուստ աղջիկներ, զընգ-զընգ՝ չնայեք, սիրուն տղաներ, զընգ-զընգ՝ չվթարվածներ, զընգ-զընգ՝ չխոտանվածներ, զընգ-զընգ՝ չորդնածներ, զընգ-զընգ՝ չժահրոտածներ, զընգ-զընգ՝ չխաթարվածներ… Քանի ~ անգամ եմ ես ինձ պարտակել գուժկան զրինգի կայլակների մեջ… Բայց խուլ մի մեղու՝ թիռ ճեպընթացիկ, շուրջս է պտտվում, մոտենում է ինձ բոլոր կողմերից, նա ինձ կակոսի սիրո կնճիթով, նա իմ վերքերից նեկտար կքաղի…
Բայց ես, վերջապես, տասնչորսերորդ գիշերը որ գա, կպառկեմ ջրի կաթիլի վրա, սիրտս՝ կարմիր խայծ, կհենեմ ճկուն, ձիգ ողնաշարիս, ու մի ծղոտիկ ատամներիս մեջ՝ լյա-լյա, լյա-լյա-լյա՝ դիպվածից անդին…
Իսկ երբ բարձրանա լիալուսինը, շը’խկ կբարձրանա ժիր առնանդամս՝ վեր, ավելի վեր, քան ավազը, վարդը, մոխիրը, դրոշը, խոսքը, դրամափոխը, ողբերգությունը, ֆարսը, հայրս, մայրս, սպորտը, մաթեմատիկան, պատվիրանը, անեծքը…
Վեր, շատ ավելի վեր, քան այս ողջ, այս ամբողջ ճապաղ դոնդողը։



Violet Grigoryan

Midnight

Translated by Margarit Tadevosyan-Ordukhanyan



And the full round moon enters the stage, hand-painted porcelain, a skilled puppet-master of sorts, spreading its fingers, pulling the cords….

Enchanted by it, everything rises: the agile male organs, the waters, the dogs and the sleep-walkers.

Rising higher and higher, higher than the sand, higher than the woman, higher than the roofs, higher than the bridges, higher than the taverns, higher than the trains.

But I cannot raise so much as my arms….

But I cannot raise so much as my eyes….

But I cannot raise a word from a word.

I walked on until the passing of the rose, but it pricked my heart with its final thorn.

I walked on closer to the thicket of the pines, those dreamy trees that gently swayed in their green orgasm, but then I tripped on their pinecones and fell.

I danced the dance of death on ice, but all I got for it was a head of cabbage on a trey.

I gave some gold to a money-changer, and he gave me colored shreds of paper for them; I’ll use them all to make a dress that covers me and fits my body.

I looked and discovered that I was crying.

I looked and discovered that I was sad.

* * *

I close my eyes, it makes me sad; I open them-still makes me sad; I turn my head, it makes me sad; I light five matches-still makes me sad; in the street, right under my window, Maret is haggling passionately; I open a book and lo, a white deer skips down the page, and its branching horns get tangled between the lines; a thrush hops from one branch to another, waiting for some sign of change; the wild boar runs around the meadow for a couple of lines, stomping out the undulating grass; the fireflies declare, let there be light; the mole and the owl just sit in one place, dazed; the light of my solitary candle flickers (in the dark Maret’s still haggling); the woodpecker says knock-knock; the snipe-it’s no dope-doesn’t answer, it knows better than that; the thrush hops from one line to another, waiting for some sign of change; the deer shakes its horns free, disentangling them from the lines; the boar stomps out another bush-just watch it gloat; the field mouth peeks out to check what the commotion is to find the same ham wreaking havoc, and nibbles on another leaf, safely hidden from the unicorn’s eyes; the thrush waits for a little longer, despairs of change, and moves to a different branch. Suddenly I cough; Pan notices me and approaches me with joy, he touches my hair, plays his flute for me; the wind gently ripples my curtains (outside, Maret is still haggling); the nymphs bring me offerings of ornaments, blush and hair-dye, and sandalwood oil; they give me charms, a silk kerchief for my hair, they fasten a blue bead to my arm to ward of all the evil eyes, they take me to the bank of the river and bid me to look, beware, don’t you fall asleep, look closely….

The black water came, I didn’t go in,

the ash water came, I didn’t go in,

the rust water came, I didn’t go in,

the gold water came, I washed my hair in it,

the milk water came, I washed my face in it,

the rosewater came, I washed my body in it,

and when the clear water came, I jumped into the river, frolicked with a mermaid, sang in the water, splashed in the water (under my window, Maret yelled out-what miscreant is dumping dirty water?), the wind ripped the kerchief off my hair, the water washed away my sandals, I rolled around in the grass, my head and feet completely bare; the forest spirits fancied me, they pampered me, caressed my face, they licked my belly-button clean, they pressed their luscious breasts to mine, they wrapped my wanton thighs in theirs, they tickled me with their lithe tongues, they turned me into a soft mass, just spread around in the grass. Then suddenly, I realized that I had something to tell, so I stood up, swayed in the wind-a blade of grass, then, as I began changing into a singing re…. whack, under my windows someone slapped our Maret, you stupid bitch, why are you shoving me these dollar bills? Pan blew up a storm, the pages got mixed up, and I stayed like that, a centaur-half-reed and half-Violet. What kind of a reed-pipe would I make now? I shut the window, sad. I shut the book, sad.

* * *

I don’t speak reed very well

For Violet doesn’t come much,

Yet I still feel I must somehow tell

The story of my sorry life,

Marets, go forth with your laments,

Bemoan my luck, bemoan my fate.

At midnight, sharp, my finger died.

I went outside, sat on my porch,

Let myself go, and cried and cried,

Over my finger and my life.

My daddy raped me at some point,

My mommy went and sold my ring,

My brother, well, he called me “witch,”

My sisters all derided me,

My lover left me with a child

Inside my womb and left one night,

Our weird neighbor came to me

And sa… and spat upon my face.

My uncles stuck me with sharp pins,

And then they rolled me down the hill

Inside a barrel, lined with nails,

A cozy coffin made of oak,

My nephews gave me as a gift.

My friend seduced my fiancé,

My eldest gambled me away.

My young lame daughter pleasures drivers.

And to the sound of utter silence

My finger died today at midnight.

Marets, begin your loud laments,

Offer a prayer for its peace.

* * *

I have not talked or laughed for seven years

I have done nothing but spin yarn for seven years,

I have been weaving a cloth for seven years,

I have been stitching shirts for seven years,

But none of the swans turned into a brother,

Nor does the prince ever recognize me,

He doesn’t look into my eyes or at my hair,

He just keeps checking the size of my shoe….

In the ashes, in the ashes,

In the ashes I will hide from him.

* * *

But I, I have seen a rose closing shut its eyes, stretching its long spine, placing its own head on the sacrificial stone; it whispered to me, come and take my place.

But I, I have seen how the blood gushed out from the gates of man, washed all over me, and how multicolored warms wove their cocoons in my flesh and skin.

But I, I have wandered long in the winter’s chill, in my paper clothes, and that which I

sought was covered with ice; what my eyes could see, my hands couldn’t reach, what my eyes could see, my lips couldn’t touch, what my eyes could see, my nose couldn’t smell, what my eyes could see….

But I, with the leper’s bell tied around my leg, many times I’ve chimed, ring-ring, healthy babes, run away from me, ring-ring, wealthy dames, move away from here, ring-ring, look away, pretty little boys, ring-ring, unafflicted folk, ring-ring, the unrancored ones, ring-ring, the unworméd ones, the unscathéd ones…. How many times did that tinkle of forewarning shield me! But a deaf bee with a stealthy flight buzzes over me, probes me on all sides, wants to furrow me with its trunk of love; it will gather nectar from my oozing sores….

But I, after all, at the fortnight’s end, will recline upon a single water-drop, with my heart as bait; I will stretch my back, lie down, supine, with a blade of grass pressed between my teeth, and la-la la-la-la, undaunted by what’s passed.

And when the full moon appears, bang, up will go my penis, higher than the sand, higher than the rose, higher than the ash, higher than the flag, higher than the word, than the money-changer, the tragic and the farce, higher than my parents, higher than the sports, math and the commandments, higher than the curse….

High and higher still, higher that this whole, this entire trembling mass….

Friday, October 09, 2009

Robert H. Sarkissian: Booktellers

Books on shelves, on reserve, those that sell
hard and soft, spines and covers
diagnoses in chapters, science or characters
they sit and smell like musty cellars
worlds inside unto themselves
carried and borrowed, traveling onward
coming full circle and tumbling downward
beautiful pages of pulpous delight
yellowing corners, but lovely, and only
if I could understand or maybe remember
that which I read last year in September
I’d eat all the paper my stomach could hold
digesting the letters, and numbers, in bold
and cough up the words I love to recite
the words that deserve to be told I would tell

ԸՆԹԵՐՑՄԱՆ ՀԱՆԴԻՊՈՒՄ՝Պէյրութի մէջ


ԲԱԳԻՆ գրական հանդէսի կազմակերպութեամբ՝

ԸՆԹԵՐՑՄԱՆ ՀԱՆԴԻՊՈՒՄ՝

Պէպօ Սիմոնեանի «Միջերկրականի լոյսերուն դիմաց» քերթողագիրքէն եւ «Էջեր եւ նիւթեր գրականութեան» Ա. հատորէն։

Տեղի պիտի ունենայ Չորեքշաբթի, 14 Հոկտեմբեր, երեկոյեան ժամը 6-ին, ԲԱԳԻՆի խմբագրատան մէջ, Շաղզոյեան կեդրոն, 2-րդ յարկ։


Ծանօթ.- Հանդիպման ներկայ պիտի ըլլայ նաեւ հեղինակը։


ՀՐԱՒԷՐ

Thursday, October 08, 2009

Անահիտ Հայրապետյան: [Ես սովորեցի ծաղիկների ներկայացումը]

Ես սովորեցի ծաղիկների ներկայացումը,
Մշտարթուն կամակորությունը
ծիածանագույն մազերը թափում է աչքերիս,
Շարում տեսադաշտիս պատնեշը…
Բողոքի ելեւէջները քնքուշ են ու առկայծուն,
Մաքուր է ծաղիկը,
Ես սովորեցի պաշտել, ինչպես ծաղիկը,
Տենչում եմ բացակայությունը,
Գլուխս լիքն է գաղափարներով,
Համրում եմ…

Wednesday, October 07, 2009

Robert H. Sarkissian: The Icon


In a room emptied
Light shone like fast heat on a road
The colors lucid
Sensuous fire flowed
Who would not have heard
Or could have ignored
Sound from another world
That always glowed

Introducing Robert H. Sarkissian


Robert H. Sarkissian lives in Newton MA with his wife Audrey. He attended Northeastern University and received a degree in electrical engineering in 1995, and currently works as a technical writer. He writes poetry and satire and has had several poems published in literary magazines.

Tuesday, October 06, 2009

Անահիտ Հայրապետյան: [Բարեբախտաբար դու ունես]

Բարեբախտաբար դու ունես
Բոլոր հարցերի պատասխանները,
Եվ ես ստիպված չեմ փորփրել հանրագիտարանները,
Ուղղի՛ր իմ խոսքը,
Չգիտեմ, թե որքան կմնամ այստեղ,
Գուցե մեկ,
Երկու կամ երեք տարի,
Ճոճանակը դատարկ է,
Այն երբեք դատարկ չէր լինում,
Անգամ գիշերը,
Չգիտեմ որքան կմնամ այստեղ,
Գուցե մեկ, երկու կամ երեք
տարի...

Monday, October 05, 2009

Archie Minasian: The Tiger Wind

The wind,
playing in the violets,
sprang upon me.


Oh! I thought,
if I could be so familiar
with her.
____________________________


Published in ARMENIAN-NORTH AMERICAN POETS: AN ANTHOLOGY (St-Jean-sur-Richelieu, Manna Publishing, 1974), Lorne Shirinian, editor.


In 1945, Khatchik Minasian won the Edwin Markham Gold Medal for Poetry. He was born in Fresno, CA in 1913.


El Viento del Tigre
(Traducción de Carolina Contino)
El viento,
jugando en las violetas
saltaba sobre mí.

Oh! pensé,
si pudiera serle a ella
así de familiar.

Sunday, October 04, 2009

Փանոս Ճերանեան։ [Սէ՛ր]

Click here for the audio segment Love read by Lola Koundakjian.

Սէ՛ր,
քեզի համար
աշխարհի տարբեր երկինքներու
տակ շրջագայեցայ։

Տարիները,
քառուղիներուդ՝
կանաչ կարմիր լոյսերու պէս զիս պահեցին։

Հետքերէդ տարուած՝
չվարանեցայ հետազօտելու
տիեզերքն անգամ.

տե՛ս,
իմ ոտնահետքը
լուսնի վրայ,
կանաչ կարմիր լոյսի նման կը մնայ։

2008



ԱԶԴԱԿ Գրական Պարբերաթերթ, Թիւ 1-2, 2009

Saturday, October 03, 2009

Լիլիա։ [Լցրո՛ւ, Գայանե, մի բաժակ գինի]

Լցրո՛ւ, Գայանե, մի բաժակ գինի,
Այն օրերից է, որ խմել է պետք,
Հոգնած ես դու էլ ու ես էլ հիմի,
Մեկն էլ է եկել՝ դատարկ փողատեր։

Ասում ես մարդը լրիվ ճաղա՞տ է,
Ճածատը ոչինչ, ներսից չլիներ,
Ու՞ր է, Գայանե, լցրու գավաթը…
Ա՜խ, եթե, իրոք, ներսը չլինե՜ր…

Սկուտեղդ առ ու դեմքիդ վրա
Մի ժպիտ սարքիր տանջանքիդ վայել,
Վազիր, մատուցիր, նետվիր աջ ու ձախ,
Որ թաքուն փղձկաս նորից այս գիշեր։

Աչքերիդ փոսում հոգսդ ծրարիր,
Երազդ պահ տուր պահված քո ժամին…
Երեւի մեկ-մեկ մեզ գինի է պետք,
Որ մեզ մեր ներսից երբեմն հանի։



Լիլիա, Անունս սեր է, Երեվան, 2003

Friday, October 02, 2009

Lola Koundakjian: Six Balloons








Six balloons, illustration by Alan Semerdjian, based on the poem



Six happy balloons,
six orange balloons went uptown to enjoy the New York Philharmonic in Central Park.

But it rained, in fact it stormed that evening.

The six happy balloons were
quickly saddened, their multicolored ribbons were stained, they were bombarded by rain drops.

So they went home, scarred;
one didn't make it through the night, two others wouldn't stay aloft.

And, on day two, there were none.


July 14, 2007

Six Ballons

Six joyeux ballons oranges
six ballons se sont levés
dans les airs pour écouter
l'orchestre philarmonique de New York, à Central Park.

Mais il a plu, dans la soirée, il a même fait du tonnerre
les joyeux ballons très vite se sont remplis de tristesse
leurs rubans tout bariolés se sont tachés sous la pluie

Ils sont rentrés chez eux
détruits
l'un d'eux ne passa pas la nuit,
deux des autres ne savaient
plus comment rester en l'air

Lorsqu’on fut au second jour,
Ils avaient tous disparu





Traduit de l'anglais par Sylvie M.  Miller

Thursday, October 01, 2009

Peter Balakian: Post-Traumatic Shock, Newark, New Jersey, 1942

Shirts hang in the glass showcase
behind the gold French Cleaners,


when I open the door,
naphthalene rises
into the no-legs.


Delphiniums are blue like
the decanters of cologne from Paris.
That’s my brother’s house.


God’s face on a wooden belfry.
God’s lips. God’s nose.
God’s innocent little prick.


At the butcher’s those are cow’s eyes
with the visionary gleam of things
in the dead sand.


I’m the star of a Jew
rising from the beery foam
of Chaplin’s moustache.


It was a dirt road
like the head of an elk
or these hanging ribs.


Figs at Delaney’s all
the way from Smyrna
like shit in cellophane.


On the road. We were going there,
and then Hawaii turned into white light
on the screen of the Philco.


Kamikaze metal.
A runway of gin and broken glass.
Naphthalene of the Red Cross nurses.


Yes, yes, the child’s mine.
No Armenians left?


Jimmy Stewart you bastard
I’m here with some shopping bags.


Peter Balakian, “Post-Traumatic Shock, Newark, New Jersey, 1942” from June-Tree: New and Selected Poems 1974-2000. Copyright © 2001 by Peter Balakian. Used by permission of HarperCollins Publishers.