Լեւոն Շանթ: Ինչու

«Ինչու՞ կը գրես» հարց կուտան ինծի.
ու ես զարմացած կը նայիմ իրենց:

Ինչու՞ կը գոռա թափովն առյուծի
ալեկոծ ծովը խոժոռ ժայռին մերձ.
կամ հեզամրմունջ վտակը ինչու՞
իր թարմ կարկաչը կոլըրե անուշ,
երբ անփույթ, կայտառ ու զվարթաչու
առաջ կը գայթի նազանքով քնքուշ.
ո՞վ կը հարցընե եռուն ջրվեժին,
թե ինչու՞ անդուլ կը հանե շառաչ,
մինչ սեպ բարձունքեն անդունդ կը խուժին
փրփուր կոհակներ հորդ ու կաթնալանջ.
իսկ դու՞ն. քու վրադ հարցեր թափեցին,
երբ խուռն հյուսքը խինդ ու կսկիծի
երգի մը փարած սրտեդ դուրս հորդեց:

Բայց կը հարցընեն այդ ինչուն ինծի.
ու ես զարմացած կը նայիմ իրենց:

ԼԵՒՈՆ ՇԱՆԹ, Երկեր, Սովետական  Գրող 1989

Լեւոն Շանթ:Փոթորիկ

Ու դուրսը մութ անթափանց.
ոչնչացումը լույսի.
պատուհանիս դեմ հակած`
կեցած եմ լուռ, մեկուսի:

Ու հովն է, որ մոլեգնոտ,
կարծես ոհմակ գայլեու,
կոռնա հանկարծ դեմքիս մոտ
ու խույս կուտա ա'լ հեռու:

Ու բյուր մատերն անձրեւի
պատուհանիս երեսին
կը նվագեն խոլ, վայի
երգերեն մին քաոսին:


ԼԵՒՈՆ ՇԱՆԹ, Երկեր, Սովետական  Գրող 1989

Reading List

With the approach of the holidays, the Armenian Poetry Project invites its readers to submit the title[s] of their favorite poetry book[s]. 


All books must contain at least some Armenian poetry. 
Out of print books may be included

New publications are of particular interest.

Please submit books in this manner:
Author (last name, first name), Title, (City of Publication: Publisher, Year). Personal note about the book.


Example:
Carolyn Forché, ed., Against Forgetting, Twentieth-Century Poetry of Witness (New York: W. W. Norton, 1993). This collection includes more than 140 poets from five continents, bearing witness to war, torture, exile, or repression, from the Armenian genocide to Tiananmen Square. Forché, whose own poems often deal with political history, has written an introduction and a brief sketch about each event. Poets writing on the Holocaust include Nelly Sachs, Primo Levi, Paul Celan, Dan Pagi, Irena Klepfisz, and Miklos Radnoti.


Please send your entry to armenianpoetryproject[at]gmail[dot]com under the heading HOLIDAY BOOK LIST.


With many thanks, Lola Koundakjian

Curator and Producer of The Armenian Poetry Project

Raffi Wartanian: Palabras Del Camino

I

Durante la noche

Queremos amor, Queremos vida.

Durante el día,

Necesitamos bocadillos con queso.

II

Ahora es el tiempo de Cola Cao;

Yalla Habibi, leche calor.

¿Que es eso? ¡Eso es queso!

Queso y jamón en todo mi cuerpo.

III

Hay más en mis pantalones

Mas - amor, chocolates, pimientos -

Verde, rojo, naranja frutas;

Los árboles significan la vida.

IV

Hay un fuego en mi corazón

Por todos las chicas del mundo,

Del país de Contador;

Y Los Catalonskis por supuesto

Y los Basqaderos en Pamplona

V

Cuando el sol entra al día

Tengo mucha felicidad en la vida

Sra. Paetow, muchos gracias,

Tú eres la verdad, no hay más.

VI

Ay árbol - ay. Qué vida.

Qué pueblo.

Necesitas una navaja para lavar

Sus pelos - yalla.

VII

¿Qué significa la vida?

¿Qué significa el amor?

No hay una realidad, no hay.

No hay Tú, no hay usted, no hay yo.

By Raffi Wartanian

El Camino De Santiago, 07/2008

Special thanks to Ana Arzoumanian

3ème Festival du Livre arménien -- Marseille, France

L’ association culturelle « Terre d’Arménie » organisera le Samedi 11 Décembre 2010 la troisième édition du Festival National du Livre Arménien et des trophées Toros de la Culture Franco-arménienne en partenariat avec la Ville de Marseille et le Conseil Régional Provence-Alpes-Côte-d’Azur. Cette journée consacrée à la culture franco-arménienne se déroulera à la Bibliothèque de Marseille à Vocation Régionale.


Elle sera présidée par Charles Villeneuve, journaliste, écrivain, producteur et ancien directeur des sports de TF1. Les délibérations du jury auront lieu au salon Astrolabe du Sofitel Vieux Port au cours d’un déjeuner-débat. Ce festival qui se tient tous les deux ans réunira les auteurs franco-arméniens qui dédicaceront leurs ouvrages au public entre 14 h et 18 h30 à la bibliothèque de l’Alcazar. Le comédien Jacky Nercessian recevra le Toros d’Honneur du festival 2010 pour l’ensemble de sa carrière. Sophie Audoin Mamikonian signera, de son côté, le 8ème tome de la saga Tara Duncan. Gilbert Sinoué, auteur de « Erevan » , dédicacera son dernier ouvrage. Les auteurs de l’ouvrage « Les 12 capitales d’Arménie » Patrick Donabédian et Claude Mutafian seront à l’honneur au cours de la cérémonie de remise des trophées. Pour la première fois, un prix sera décerné à la meilleure bande dessinée par la Fondation Hagop D.Topalian. Le prix Mesrop Machtots du meilleur espoir littéraire en langue arménienne sera décerné à Areg Azatyan venu spécialement d’Erevan pour recevoir son « trophée Toros ». Cette manifestation qui sera placée sous le signe de la pénalisation du négationnisme organisera une table ronde sur ce thème à laquelle participera notamment l’historien Yves Ternon, co-auteur de l’album primé « L’Arménie d’antan ». En fin de journée, Charles Villeneuve remettra, entouré du jury, le Prix Henri Verneuil et le Prix Arménia 2010 au cours de la cérémonie solennelle de remise des trophées Toros de la Culture sous le contrôle de Maître Baccino, Huissier de Justice à Marseille. Cette cérémonie sera suivie d’un cocktail dans le Grand Hall de la Bibliothèque de l’Alcazar.


Programme du Samedi 11 Décembre 2010 12 h00 - Accueil du Président et des membres du Jury du Festival National du Livre Arménien au Sofitel Vieux Port de Marseille


12 h30 - Déjeuner du Jury sous la présidence de Charles Villeneuve, journaliste, écrivain, producteur et ancien directeur des sports de TF1 - Salon Astrolabe - Hôtel Sofitel Vieux Port


14 h - Photo Call - Salon Astrolabe - Sofitel Vieux Port Transfert des membres du jury à la Bibliothèque de Marseille à Vocation Régionale


14 h - Ouverture du Festival à la Bibliothèque de Marseille à Vocation Régionale Rencontres auteurs -public, séances de dédicaces - Auditorium


15 h 30 - Show Case - Levon Minassian présente son ouvrage sur le doudouk : « Le murmure des vents » - Salle de Conférences


17 h00 - Table Ronde animée par Thierry Bezer , journaliste France 3, autour du thème « Négationnisme, stade suprême du génocide ? »


avec Yves Ternon, historien, Norbert Nourian, Directeur des études Sciences Po Aix, Garo Hovsépian, Maire des 13 & 14 ème arts de Marseille, Pascal Chamassian, Secrétaire National du CCAF, Michel Marian, enseignant à Sciences Po Paris , Didier Parakian, adjoint au Maire de Marseille, Jacques Donabédian, Président du CCAF Marseille Provence, Krikor Amirzayan, journaliste et animateur du Collectif « Mémoire et Avenir » - Salle de conférences


18 h30 - Cérémonie officielle de Remise des Toros de la Culture sous le contrôle de Maître Baccino, Huissier de Justice à Marseille :
Toros d’ honneur du Festival National du Livre Arménien 2010 décerné par le Groupe Pernod Ricard - Jacky Nercessian
Toros du meilleur ouvrage sur l’Arménie décerné par la Fondation d’Entreprise Écureuil pour l’Art, la Culture et la Solidarité « Les 12 capitales d’Arménie » de Patrick Donabédian - Claude Mutafian - Somogy - Création de la Maison Arménienne de la Jeunesse et de la Culture de Marseille
Toros du public décerné par le Groupe Melkonian, « Le figuier de mon père » de Vartan Berberian - Anne Carrière
Toros de la meilleure bande dessinée décerné par Fondation Hagop D. Topalian
Toros du meilleur ouvrage Photo décerné par La Maison Pétrossian, « L’Arménie d’Antan » d’Yves Ternon et Jean-Claude Kebabdjian - HC Editions
Toros Mesrop Machtots du meilleur espoir littéraire en langue arménienne décerné par l’Institut d’Etudes Sayabalian à Areg Azatyan
Toros du meilleur Essai : Prix Aménia 2010
Toros du meilleur Roman : Prix Henri Verneuil 2010 - Cérémonie présentée par Thierry Bezer - Salle de conférences


19 h30 - Cocktail dînatoire - Sur invitation et dans la limite des places disponibles.


Le Festival National du Livre Arménien sera présidé par Charles Villeneuve, journaliste, écrivain, producteur et ancien directeur des sports de TF1. Ce festival se déroulera le Samedi 11 Décembre 2010 à la Bibliothèque de Marseille à Vocation Régionale et présentera au public les ouvrages des auteurs suivants :


Ouvrages en compétition Prix Henri Verneuil et Prix Arménia 2010 :
Dialogue sur le tabou arménien - Michel Marian-Ahmet Insel - Liana Levi
Les Vikings de Novgorod - Marina Dédéyan - Flammarion
Deleuze, Sheila et moi - André Manoukian - Calmann-Lévy
L’immortel - Hovik Vardoumian Elisabeth Mouradian - L’ Harmattan
A voix basse - Charles Aznavour - Don Quichotte
Rouge arménien - Françoise Estival - L’ Harmattan
Erevan - Gilbert Sinoué - Flammarion
Deux peuples proches, deux voisins lointains - Hrant Dink - Jean Kehayan - Actes sud
Du gamin d’Istambul au fédaï d’Ourmia - Onnig Avedissian - Thaddée
Le murmure des vents - Levon Minassian - Onésime 2000


Toros d’ honneur du Festival National du Livre Arménien 2010 : Jacky Nercessian


Toros du meilleur ouvrage sur l’Arménie décerné par la Fondation d’Entreprise Écureuil pour l’Art, la Culture et la Solidarité « Les 12 capitales d’Arménie » de Patrick Donabédian et Claude Mutafian - Somogy Création de la Maison Arménienne de la Jeunesse et de la Culture de Marseille


Toros du public décerné par le Groupe Melkonian « Le figuier de mon père » de Vartan Berberian - Anne Carrière


Toros de la meilleure bande dessinée décerné par Fondation Hagop D. Topalian


Toros du meilleur ouvrage Photo décerné par le Groupe Pernod Ricard


« L’Arménie d’Antan » - Yves Ternon - Jean-Claude Kebabdjian - HC Editions


Toros Mesrop Machtots du meilleur espoir littéraire en langue arménienne décerné par l’Institut d’Etudes Sayabalian à Areg Azatyan


Ouvrages hors compétition :- Tara Duncan 8 : L’Impératrice maléfique - Sophie Audoin Mamikonian - Xo Editions
Le jour de Vartavar - Françoise Seuzaret-Barry - Presses du midi
Chroniques d’un journaliste assassiné - Hrant Dink - Galaade Editions
La mécanique des fluides - André Manoukian - Éditions Michel Lafon
L’Almanach Franco-arménien - Reine Cioulatchjian - Les écrits de Thalie
Des admirables secrets de l’Ararat - Chaké Matossian - La part de l’œil
40 ans au service de l’Église arménienne apostolique - Albert Khazinadjian - L’harmattan
Le Souffle du Jasmin - Gilbert Sinoué - Flammarion
Les rhododendrons - Esther Heboyan - Empreinte
Eclats N° 3 - Serge Venturini - Lharmattan
Histoire du peuple arménien - Gérard Dedeyan - Privat
La communauté arménienne de Marseille - Stéphan Boghossian - Lharmattan
Merveilles d’Arménie - Encyclopédie - Sigest
Des serviteurs fidèles - Maxime Yevadian - Sources d’Arménie
Le trou - Annie Agopian - Rouergue
Guerres et paix au Caucase - Bernard Dreano - Non lieu
Chaleureuse Arménie - Zahourie Gasparyan - Publibook
La cuisine arménienne illustrée - Danièle Agopian
Le lotus bleu - Tintin en arménien - Sigest
Melkon - Reine Cioulatchjian - Les écrits de Thalie
Rencontre avec les arméniens du monde - Alexis Gurdikyan - Sigest
Mémé d’Arménie - Farid Boudjellal - Sigest
L’Arménie et les arméniens - Grégoire Tofankejian - Alan Sutton
L’appétit du singe - Arman Gurdikyan - Editions Flam
L’Indépendance - Oh, Arménie, Arménie ! - Krikor Amirzayan - A Style-Erévan
Henri Verneuil, les plus grands succès du cinéma - Roger Vignaud - Autres temps
Mes amis d’Issy et d’ailleurs - Gilbert Leonian - Espoir pour l’Arménie
Légendes de Rapa - Anna et Christian Ghasarian - Au vent des iles
Le chant des rencontres - M.A. Varténie Bedanian - L’ Harmattan
Les ordres religieux-militaires en Arménie-Marie- Anna Chevalier- Guenther
Léon le Dernier Roi d’Armenie - Joël Gourdon - Persée
Traverse Mère de Dieu... Marseille - M.A. Varténie Bedanian - L’ Harmattan
Le cahier à fleurs - Laurent Galandon - Viviane Nicaise - Grand Angle
L’age d’or de l’architecture arménienne - Patrick Donabédian - Parenthèses
Les Chrétiens d’Orient vont-ils disparaître ? Entre souffrance et espérance - Annie Laurent - Editions Salvator
Le Fou - Raffi - Moosheg Abrahamian - Editions Bleu Autour - Prix Herni Verneuil 2009
Par delà les ténèbres - Mihran Mavian - Alice Marietian-Mavian - Edition Mémorial de l’internement et de la déportation
Guide de conversation Français-Arménien - Sigest
Invincible espoir - Mona-Marianne Marikian - Editions Persée


Krikor Amirzayan

Gregory Djanikian: Apartment House At Evening

Something about a hundred windows
lit up like a ship's upper decks, something

about the weed trees
tossing like water below

and the cumulus steam
from the boiler stacks billowing away

and something, too, about a woman
taking off her heels and leaning

dreamily on the balcony railing
as if there's an ocean about her

and something about the laundry
strung up between apartments

like flags signalling the future
and about the samba now

wafting in the cool breeze
and moonlight falling from everywhere

and Nevrig dancing on the rooftop with Aram
and the city blazing with lights

like a harbor about to be left behind
with its customs house and identity cards,

the lines untied, the deep
horizonless night rolling in.

Gregory Djanikian, from Years Later (Carnegie Mellon University Press).

Natalie Bryant Rizzieri: Graveside Voyeurism

        

              - Kapan, Armenia
 

City of our last two years valleys wide
and this, the longest I’ve lived anywhere

with you.  Otherwise, it is not home. 

Concise rows of gravestones stitch
the hill’s skirt in uniform grey.  Sketched
faces assign dead eyes to follow us

with their last memories of a war we know only

by name.   Fake flowers, wind-whipped and

toppled, deplete the stones.  The sky widens

blue and deserted, among unflinching eyes,
we stand.  There is nothing holding us here
or holding us back.  This pain is not ours. 

Copyright Crab Orchard Review. Reprinted here by kind permission of the author

Natalie Bryant Rizzieri: From the Same Fruit

Summer of stone fruit. It’s late July. 

Grandmother cans Armenian plums

for winter jam to sweeten tea,

russet-tinted.  I eat apricot kernels,

the final center.  Yes, the wood pit

encloses a bitter almond. 

We threw them out too quickly,

lost this fact a few generations back. 

And this, the apricot almond

will save a life or lose it. 

She traipses behind me, cracks open

seed to ground, take and eat,

but not so many, pull gold skin back

under sun leaves to suck clean

the wood pit, what opens

to cyanide and latent salves.


Copyright Crab Orchard Review. Reprinted here by kind permission of the author

Michael E Stone: Boomerang Bar in Yerevan

Boomerang Bar in Yerevan

has one real fake boomerang on the wall,

a half-Italian menu of pizza,

and khatchapuri, Belgian soup,

            hamburgers and airconditioning.

As I sat there,

the American music turned into Russian

and there was nary a difference.

Or am I just old and grumpy?

Michael E. Stone, October 2010.

Quote for the month of October

Եղիշե Չարենց։ [ Վ. Մ. ]


Նա սիրում էր մեռնող քաղաքների տենդը
Եվ պատկերներ զարհուր և հռնդուն երգեր: -
Նա - պայքարող մարտի՞կ: - Դա լեգե՜նդ է,
Որ մռայլ մահով նա հավիտյան հերքեց: 

14.III.1930թ.




Written to the memory of Vladimir Mayakovskly

Inside Out: Armenian Perspectives in Poetry and Prose

GARTAL 

& 

the Armenian Poetry Project 

present 

Inside Out: Armenian Perspectives in Poetry and Prose 

Nancy Agabian

Michael Akillian 

and Lola Koundakjian 

Thursday, October 28, 2010 

6:00 PM 

Gallery Z 

259 Atwells Ave 

Providence, RI 02903 

401-454-8844 

www.galleryzprov.com

KAREN KARSLYAN at Abril Bookstore

ԱՊՐԻԼ ԳՐԱՏՈՒՆԸ սիրով կը հրաւիրէ Ձեզ

ԿԱՐԵՆ ՂԱՐՍԼՅԱՆԻ
«ԳՐՈՂԻ ԾՈՑԸ՝ Երեսուն ու ութ տձեւ հայրեն»
Նոր հրատարակուած գրքի ներկայացման

Գիրքը պիտի ներկայացնէ՝ ՄԻՐՆԱ ՏՈՒԶՃԵԱՆԸ, համեմատական գրականութեան 
տոքթորի թեկնածու՝ UCLA

ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ, ՆՈՅԵՄԲԵՐ 11 , 2010 - ԵՐԵԿՈՅԵԱՆ ԺԱՄԸ 8:00-ին
ԱՊՐԻԼ ԳՐԱՏՈՒՆ - 415 E. Broadway, Glendale, CA
Հիւրասիրութիւն. Մուտքը ազատ.
Տեղեկութիւններու համար հեռաձայնել՝ (818) 243-4112.

Ժողովածուն ընդգրկում է 2001-2010 թթ. ընթացքում գրված երեսուն ու ութ տձև 
հայրեններ: Բաղկացած է երեք մասից՝ Տձև հայրեններ, Աժդահա հայրեններ և 
Բոնուս հայրեն: Դրանցում ընդգրկված բոլոր հայրեններն էլ տձև են, քանի որ 
բոլորն էլ ծռել են հայրենի կառուցվածքային ոսկե վանդակի ճաղերը, փախել ու 
հանգրվանել «Գրողի ծոցում»:
«Երեւակայությամբ այդ պատկերները, որ ստեղծում է, մարմնական սիրո վայելքը, 
խինդը, շատ ազատագրող է»: ՎԻՈԼԵՏ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆ
«Կարենի հենց առաջին ստեղծագործությունները կարդալիս հասկացա, որ 
ամբողջովին նոր ձայն է գալիս գրական ոլորտ»: ՄԱՐԻՆԵ ՊԵՏՐՈՍՅԱՆ
http://www.abrilbooks.com/books/11800.html 

ABRIL BOOKSTORE invites you to meet

KAREN KARSLYAN, author of
"GROGHI TSOTSE (WRITER'S LOCK: Thirty and Eight Deformed Hayrens)"
Book Presentation by MYRNA DOUZJIAN, PHD in Comparative Literature, UCLA

THURSDAY, NOVEMBER 11, 2010 - 8:00PM
ABRIL BOOKSTORE - 415 E. BROADWAY, GLENDALE, CA
Admission is Free. Wine and Cheese Reception to follow.
For more information, call (818) 243-4112.

The book is in Armenian and is a collection of thirty-eight deformed 
hayrens (medieval Armenian poetic form) written between 2001 and 2010. 
The book is divided into three parts: Deformed Hayrens, Humongous 
Hayrens and A Bonus Hayren. All of the hayrens included in each of 
these parts are deformed since all of them have bent the bars of the 
golden cage of the hayren structure, booked it and found shelter in the 
"Writer's Lock."
http://www.abrilbooks.com/books/11800.html 

ՇԱՐԱԴՐՈՒԹԵԱՆ ՄՐՑՈՅԹ՝ ՅԱԿՈԲ ԿԱՐԱՊԵՆՑԻ ԾՆՆԴԵԱՆ 85-ԱՄԵԱԿԻՆ ԱՌԹԻՒ

Այս տարի կը նշուի ամերիկահայ նշանաւոր գրագէտ Յակոբ Կարապենցի (1925-1995) ծննդեան 85ամեակը: Կարապենց եղած է 20րդ դարու երկրորդ կէսի սփիւռքահայ արձակի տիրական անուններէն մէկը: Իր պատմուածքներն ու վէպերը« որոնք առանձին գիրքերով սկսած են հրատարակուիլ 1970ին« դարձած են տեսակ մը հայելի՝ սփիւռքահայ անհատի ինքնութեան հարցականներուն եւ տագնապներուն: Անոնք« իրենց գեղարուեստական արժէքով« հայ գրականութեան մնայուն էջերուն մաս կը կազմեն:

Այս յոբելեանին առիթով կազմուած է յանձնախումբ մը Պոսթընի մէջ  որ ծրագրած է կարգ մը ձեռնարկներու կազմակերպումը:

Մեր նորահաս սերունդին մէջ գրագէտին անունն ու գործը ծանօթացնելու նպատակով« այդ ձեռնարկներուն շարքին կազմակերպուած է շարադրական մրցոյթ մը: Այս մրցոյթին կրնան մասնակցիլ 9էն մինչեւ 18 տարեկան ամերիկահայ մանուկներ ու պատանիներ - բաժնուած՝ երկու խումբերու. ա) 9էն 13 տարեկան,  բ) 14էն 18 տարեկան: Նիւթը՝ «Ապրիլ որպէս հայ Սփիւռքի մէջ», կը ցոլացնէ այն որոնումները, որոնք Կարապենցի գրականութեան հիմնական տարրը եղած են: Վստահ ենք  որ մեր նորահաս սերունդը  ըստ իր տարիքային հասկացողութեան« կրնայ խորհրդածել եւ ազատօրէն արտայայտուիլ  այս նիւթին շուրջ: Շարադրութիւնները կարելի է ներկայացնել պատմուածքի կամ փորձագրութեան (essay) ձեւին տակ՝ 500 բառի սահմաններուն մէջ: Գրութիւնները կ’ընդունուին թէ’ հայերէն եւ թէ’ անգլերէն լեզուներով:

Մասնակցութեան պայմանաժամը Հոկտեմբեր 31, 2010ն: Լաւագոյն նկատուած երեք շարադրութիւնները կ’արժանանան պատշաճ գնահատումի եւ պիտի ներկայացուին Նոյեմբեր 21ին« Պոսթընի մէջ՝ Կարապենցի յիշատակին նուիրուած ցերեկոյթին ընթացքին:

Մասնակիցները իրենց գործերը պարտին ուղղարկել հետեւեալ հասցէին՝

Armenian Cultural Foundation

441 Mystic Street

Arlington, MA 024741108

ՅԱԿՈԲ ԿԱՐԱՊԵՆՑԻ ԾՆՆԴԵԱՆ 85ԱՄԵԱԿԻ ՅԱՆՁՆԱԽՈՒՄԲ

Սոնիա Թաշչյան։ ԷՋԱՆԻՇ

“Եկու~ր, իմ պատանի երազ...”

Գիտե՜մ, որ Երևանում ես...

Ամբողջ քաղաքը շնչում է քեզնով...

Ու ես փնտռում եմ քեզ անձրևից մշուշվող` մարդկանց եռուզեռում:

Քո ուրվագիծը թացանում է ամեն խաչմերուկում:

Տարիներ անց,

Նորից պիտի տեսնեմ քեզ

Եւ անհանգիստ մանուկ հոգիս`

Խճճվել է սիրահարված...

Գիտե~մ, որ փախչելու ես ինձանից,

Ինչպես ամբողջ կյանքումդ խուսափել ես ինձանից.

Բայց ես սիրում եմ նաև քո հրաժարումը` ինձանից...:

Մինչդեռ ես, Սէ՜ր իմ առաջին,

Քեզ փնտռել եմ ակընկոր`

Յուրաքանչյուր իմ նոր սիրո մեջ.

(Նույնիսկ խոստովանեմ փակագծյալ,

որ քո սերը վերսկսվել է յուրաքանչյուր նոր տղամարդու մեջ.

այն շարունակվել է անընդհատ պտըտվող զսպանակի  նման.

 իմ սէրը, իր բոլոր ծալքերով` նույնանում է քեզ հետ:  

 Ի՜նչ փույթ, որ անգիտանում ես այն, կամ փորձում մերժել ու փախչել ինձանից...)

Մինչդեռ ես, շարունակում եմ փնտռել

Իմ քերթվածը` քո գրքում.

Չէ՞ որ այն նույն գրքում իմ լուսանկարը էջանիշն է եղել քո կյանքի...

Գուցէ փնտռեմ և քեզ գտնեմ իմ անցյալու՞մ,

Անցյալ կյանքում` որի էջերը մեկ առ մեկ ուրվագծվում են

Կնճիռներիդ ակոսներում...

Ի՞նչ մնաց ինձ այս կյանքից...

Սպասումներով հագեցած կարօտներ...

Անհասանելի սերէր...

Միայնություն...

Անթաքույց թախիծ...

Քողարկված ակնկալիքներ...

Չհասցեագրված ապրումներ...

Տարտամ զգայնություններ....

Չկամեցված ժամադրություններ...

..............................................................................

Եւ այս բոլորի վրա օրհնանքի նման թափառող խենթ սէրս,

Որ թևածում և անցնում կիլոմետրեր` ասուպի նման,

Սպառվելու քո գրկում` հեշտանքի հաճույքի նման...:

Սագօ Արեան: ԹԱՓՈՒՐ ՊԱՐՏԷԶ

Սուրճին հոտը,
Եւ Ֆէյրուզին բարալիկ ձայնին
Արձագանքները կը մտնեն ռունգերէս
Ձեւափոխելու համար կործանումդ եւ որոնումներդ
Ստայօդ:
Նստած եմ քաղաքի պորտին,
Բայց ոչ մի քաղաք,
Ոչ մի պատկանում
Ոչ մի..
Օրը կը կիսուի,
Եւ սուրճի բաժակը ձեռքիս
Կը վառեմ երազներս մայթերուն վրայ,
Նայելով կը նայիմ անոնց դէմքերուն
Բանաստեղծութիւնը պիտի որ փրկէ
Ժամանակս Կորուստի
Ու ելլէ վեր պատուհանէն...
Հազարաւոր դէմքեր կը զառնուին աչքերուս
Եգիպտացի պահակը սեւ թէյ կը վայելէ,
Ես եմ հոս թաղին տէրը կ'ըսէ....
Երեսուն երկու աստիճան է շոգը,
Երեսուն երկու Ըմ Քալթում կը ժպտան դէմքին վրայ,
Այն ալ սեւ Բէրսոլ ակնոցներ դրած:


Զանազան թերթեր կը մնան ցուցափեղին,
Լոսէն եկած երկու Պըրկընսթոք հագած հայեր կը
Խօսին իրենց ապագայի ծրագիրներուն մասին:
Փորշ մը կը սուրայ.
Պատուհաններս կը մաքրեն,
Դէմքս կը սրբեն անէծքներէն,
Երազներս կը դնեն պահարաններու մէջ
Կը ծալլեն զիս
Կ'երկարեն մարմինս գլխաւոր ընդուրանին մէջ.
Կը խօսին իմ բառերով
Կը նիհարանան իմ բառերով
Կը ծնրադրեն իմ բառերով
Մարմինս թեւանցուկ կը տարուի այլ տեղ
Բայց ես կը կառչիմ բանաստեղծութեան փրկիչին
Որ չի լքեր անունս .....
Մեղքէ- մեղք կը հագուիմ նոր շորեր
Ակռաներս կը մաքրեմ,
Ու բերանս կ'օծեմ նոր աղօթքներով
Որ հաւատամքը չկորչի:
Նապաստակները երազ չունին այսօր,
Կինս կը բաւէ այս բոլորին համար.
Ձեր պատերազմին կը մղեմ զաւակներս,
Եթէ բառերս ծամէք
Եւ հալէպէն բերուած ծոթրին խառնէք
Պիտի ստանաք նոր ցաւին իմաստը...
Ապերախտ բանաստեղծութիւնը սակայն պի՞տի
Երկարէ իր մագիլները ճանկելու զիս:
Ես մեռեալներուն համար չեմ գրեր
Չեմ գրեր անոնց համար որոնք ճանապարհը կէս
Թողուցին ու հեռացան ընդհանրապէս:
Ես կը խորշիմ լոյսերէն,
Բայց կը սիրեմ նստիլ այդտեղգաֆէին ծայրը
Լսելու ձայները բոլոր:
Հայրենիքս կը կոչուի Պուրճ համուտ,
Հոն հազիւ մէկ ու կէս բանաստեղծ կ'ապրի:
Այս բոլորը կարմիր կամուրջէն առաջ:
Ուր միտքեր եւ գաղափարներ կը զառնուին
իրարու...
Եւ Էքսփրէսո սուրճին հետ կաթիլ կաթիլ
Կ'իյնան Սանթէք հարիւր սէսէանոց բլասթիքէ
բաժակներուն մէջ.
Որոնց գինը պայմանագրային չէ
Նման այս բանաստեղծութեան որ ղրուշ շահելու
քաջութիւնը չունի այսօր.
Գուցէ յետ մահու:
Չունի կամքը ճամբորդելու
Գուցէ յետ մահու:
Չունի կամքը լինելութեան .....


Բանաստեղծութիւնը,
Խօլ մրրիկներուն կը խառնէ զիս
Մինչեւ ե՞րբ պիտի խառնէ զիս .....
Հայրենիքս է Պուրճ Համուտը,
Հոն մէկ ու կէս քերթողներ հազիւ կ'ապրին .
Մէկը որ չի լսեր ձայնս,
Կամ կոյր կը ձեւանայ
Եսկը բռնանամ ստեղնաշարին
Որ խօսի իմ լեզուովս,
Լեզուս չունի հռչակագիր,
Լեզուս չունի փառատօն,
Լեզուս չունի նահատակուելու կարողութիւն
Շքերդ, յուշատօն կամ դաշտահանդէս...
Լեզոււս այս քաղաքի մայթերէն կ'առնէ իր սնունդը, Յաւիտենական սէրը բաշխելով
Եւ աղօթելով ձմրան յղի ամպերուն որ ցորենի հասկերը մաքրեն փոշիէն.
Սեպտեմբեր է,
Քաղոց ժամանակ...
Մարդիկ հունձքի հաւատքը իրենց աչքերուն
Կը շտապեն հողի կարօտին.
Կարօտը որուն բոյրը ես գիտեմ...
Երբ անձրեւի կաթիլները կ'իյնան աւազին
Եւ խնձորեսքի յիշատակի դամբարաններուն վրայ՝
Արարատ Թրվանցը օղիի շիշը կը պարպէ
Աղօթքի փոխարէն .....


......


Հիմա,
Այս ապերախտ սուրճի բաժակին քրտինքի կաթիլները,
Պիտի աղարտեն յիշատակը մեծ պոռթկումներուն
Պոռթկումներ որ իմս են,
Պոռթկումներ որ փոխանցուած են սաղմիդ,
Ընկերներուս հեռանալէն ի վեր,
Ու ես անընկեր,
Մշակած եմ նոր որթատունկը արգանդիդ մէջ,
Ուր ծալլապատիկ ծլարձակուած են աչքերս
Նայելով դէպի վեր...
Ու խնդալու Թոմ Էնտ Ճէրիիի նոյն ճակատագրային կռիւներու վրայ...
Խնդալու առաքինութիւնը ահա ես փոխանցած եմ ապագայի երթին.
Ու ինչ հոգ եթէ երազներս չեն աճիր ու կը մնան գաճաճ,
Ու ինչ փոյթ որ ես յաճախ պատերուն նայելով կը ծակեմ երեւակայութեանս երկինքը
Կը խօսիմ գրաբարեայ մածունը բերանիս
Կը խօսիմ յանուն գրաբարեայ աղօթքին
Կը խօսիմ յանուն գրաբարեայ անհաւատութեանս
Եւ հաւատամքիս ...
Ես լռութեան մէջ կը սեղմեմ ձեր ձեռքը,
Որպէսզի բռնէք անոր Կարմիր թելը եւ հաւատաք բառին:


....


Լեզուս իմ հայրենիքս.
Ինչքան ուշանան անոր տօները,
Ինչ փոյթ այս ղարիպութիւը
Ինչ փոյթ այս առանձնական ժամանակները,
Երբ տեղ մը անպայման լեզուս պիտի բնակի ձեր մէջ....
Լեզուս հայրենիքս է:
Ամէն որբ ու մինակ օրերուս ,
Լեզուս Էտվիլ է, թթի օղի,
Եթէ ուզէք Րաբիտուս որ մօրս արիւնը կը վերածէ ջուրի.
Քալելու համար, Մաքառելու համար
Այս թափուր Պարտէզին մէջ,
Այս Սփիւռքին,
Լեզուս....










Սագօ Արեան