Նորա Պարութճեան։ ԿԸ ԼՌԵՆ

 ու կը լռեն ի վերջոյ 

չենք գիտեր ինչ ըսած էին մինչ այդ 

ինչ պատկերներ անոնց աչքը խոցած էր 

եւ ինչ հառաչ կիսատ ծուխի վերածուած 

անոնք կ’իյնան տերեւի պէս խշռտած 

եւ ուրիշներ հաճոյքով խենթ 

անխնայ կը կոխկռտեն 

ոչ ինկողը եւ ոչ քալողն զղջում կը զգայ ներսիդին 

քամին պատմութիւն մը կը պատմէ 

ամէն մարդու մէկ տեսակ 

ամէն պահու համեմատ 

բոլոր ցաւերն այլանդակուած կ’երեւնան 

հիւանդութիւն մը խուլ 

զանոնք ի սպառ կը ջնջէ 

կը մաքրուին 

հոգի լեզու միտք մարմին 

ու կը սկսին փառաբանել ամենակալ պատիժը 

որ ամէն տեղ հունտերէն 

փշեպսակ կը ծլի 

խեղճուկրակ եսերու աղբամանէն 

սեռագոյն կաթնաղբիւրներ կը հոսին 

ու կը փակեն մարդու առջեւ մարդ ըլլալու ապագան 

ձգախեժի թացութիւն մը 

այս բոլորը կը կապկպէ իրարու 

փունջ մը արեւու պէս գոյնառատ 

հովանիին տակ ճշմարտութիւնն կը խեղդէ 

դեռ ամէն բան կը սպասէ 

Նորա Պարութճեան։ ՁԱՅՆԸ

 լսել ձայնին միջուկը 

ու խլանալ զարնուողի հաճոյքին 

փակուիլ իջնել կծկուիլ 

մուտք գործել կէտին մէջը բջիջին 

ուրկէ օր մը մենք ծնանիլ սկսանք 

ու բռնեցինք կորուստներու մեղկ ճամբան 

պատասխանին հիացումը ըմբոշխնել 

ու միշտ պահել պարոյկը 

շեշտ փորագիր 

քանի չկայ հաշտութիւն 

կատարեալին սահմանագիծն ծռմռել 

որ հաշմանդամ երակէն գեղեցկութիւնը բխի 

ու շունչ իյնայ երթալիքին մայթն ի վեր 

ուրկէ բռնած փնտռելու ելեր ենք 

ջերմութիւնը 

հազար անգամ հազար կտոր հազար մասով բզկտիչ 

սրտին խորը ներշնչումի բռնկումի ափերուն մէջ կը հալի 

ու կը խածնէ ականջը 

մեծ օրկանը սէրուսեռի 

Աստուծոյ 

ուրկէ ձայնը կը մտնէ 

ու կը մնայ 

նոյնիսկ մահուընէ անդին 

Նորա Պարութճեան։ ՀԱՅԿԱՆՈՅՇ

ան չներեց քեզի Աստուած 

չներեց 

ամէն առթիւ կը մօտենայ դռանդ 

ու կը պոռայ փակ պատուհանիդ ներքեւէն 

սիրահար մ’հպարտաղաչական 

բացատրութիւն չի պահանջեր 

գիտէ չկայ 

ներողութեան հայցդ կ’ուզէ 

եւ պատրաստ է ներելու 

բայց կը սպասէ որ խնդրես 

այո մարդէն ներողութիւն պիտ’ խնդրես 

դուն Աստուած 

քանի որ զինք լքեցիր 

երբ կը հաւատար ան քեզի 

աստուածութիւնդ ո՞ւր թողուցիր այն օրը 

որ կծիկը դրիր առանց ետիդ նայելու 

երբ եկան իր մեծ հայրը մորթելու 

իր մանկական սարսափազդու վախին տակ 

որմէ ոչ ոք սարսափեցաւ 

ոչ իսկ դուն 

ինչո՞ւ այսքան քաշքշեցիր հայցդ իրեն 

մանկութենէն ծերութիւն 

ու դեռ իրմէ խաղաղութիւն կը սպասես 

խաղա՞ղ է սիրտդ արդեօք 

որ նման բան կ’երազես 

ան կրնայ 

չԷ ան չէ ոչ 

իր փորէն դուրս ելածը 

քիչ մը անդին ծառի մը տակ քէֆի ատեն 

բաւարարուած յիշելու պէս զայն մոռնալ 

ու զայն թաղել իբրեւ հինցած պատմութիւն 

դո՞ւն հապա դո՞ւն 

ցաւէն վախը իր վրայէն շպրտած 

խոստումներդ պատառոտած 

քեզի դէմ ապստամբած հայհոյալից 

փոսի մը չափ բաց բերնին մէջ 

պիտի կրնա՞ս իր չթաղած մարմինները շպրտել 

դուն չես կրնար զայն անտեսել աւելի 

յաջորդ անգամ երբ մօտենայ դռանդ 

դիմաւորէ անձնապէս 

մեծաբար հրաւիրէ 

գահիդ ձախի մինչեւ հիմա գործ չտեսած առաքեալիդ ժամանակը անցած է 

աշխատելու պահն է հիմա 

ներողութիւն խնդրելու պէս 

զայն բազմեցուր անոր տեղ 

եւ սկսէ մտիկ ընել այլեւս։ 

Albert Kapikian: Every madness has its miles

Mine was the walking on the rails, 

the head down walking on the rails

in the rain was mine.

If I was sad, I wasn’t broken,

when I went walking on the railroad tracks

where I went looking for the spokens, 

the ancient spokens

inside the depots and the dead ends 

where I found my family

and made my friends.

Every madness is its miles.

Mine was the walking on the rails, 

the head down walking on the rails 

in the rain was mine.






This poem appeared in "The Sligo Journal",  an online, campus- and community-based arts and letters journal which features the work of the Montgomery College-Takoma Park / Silver Spring campus and the Takoma Park / Silver Spring community in Maryland. 

Арсений Тарковский: Комитас

Ничего душа не хочет
И, не открывая глаз,
В небо смотрит и бормочет,
Как безумный Комитас.

Медленно идут светила
По спирали в вышине,
Будто их заговорила
Сила, спящая во мне.

Вся в крови моя рубаха,
Потому что и меня
Обдувает ветром страха
Стародавняя резня.

И опять Айя-Софии
Камень ходит подо мной,
И земля ступни босые
Обжигает мне золой.

Лазарь вышел из гробницы,
А ему и дела нет,
Что летит в его глазницы
Белый яблоневый цвет.

До утра в гортани воздух
Шелушится, как слюда,
И стоит в багровых звездах
Кривда Страшного суда.

1959

Diana's Diaspora: Diana Der Hovanessian's Influence on Armenian-American Writers

ԶԱՀՐԱՏ։ ՏԱՐԻՔՈՏ ԱՂՈՒԷՍԸ

Ես տարիքոտ աղուէս եմ ըսաւ
Ըսելու պէտք չունէր

Յայտնի էր թէ տարիքոտ է
Բայց կասկածելի էր
թէ աղուէս է

Իսկ եթէ աղուէս էր
Կասկածելի էր թէ
տարիքոտ է

Բայց նորէն կրկնեց
թէ տարիքոտ աղուէս է

Իսկ մենք խորհեցանք
Թէ Ագապիի հին մէկ սիրողն էր



ԶԱՀՐԱՏ [Զարեհ Եալտըզեան] (1924-2007)



THE OLD FOX

I am an old fox [he] said
Did not need to say it

Obviously he was old
But doubtful whether
he was a fox

But If he was a fox
doubtful that
he was old

Then he repeated again
he is an old fox

And we thought
he was one of Akabi’s old lovers




Zahrad (Zareh Yaldizian, 1924-2007). Translation by Hratch Tchilingirian

ՍՈՆԱ ՎԱՆ։ ՏԻԵԶԵՐՔԸ ՔՈ ՄԵՋ

Ուիթմենը տեսնում է տիեզերքը
խոտի տերևներում,
Բլեյքը՝ ավազի հատիկի մեջ,
Գինզբերգը՝ աչքերում սովորական մարդու
ու էրոսի...

Ես, որպես կին, տեսնում եմ
բոլորն այս պատուհանից հիմա,
և լվացք եմ փռում կիսաժպիտ...

Մահվան դեմքը անվերջ մեծանում է
կյանքիս ծիծաղելի հայելու մեջ,
կշռում եմ քաղաքն այս
փակ կոպերով.
քար է... օդ է... ու ժամանակ։

իսկ դու ամենուր ես խենթուկ օդի նման.
խոտի տերևներում, ավազի մեջ,
աստղերի մեջ ես դու, և աչքերում
տղաների այն սովորական...

ՍՈՆԱ ՎԱՆ

Lola Koundakjian: In Search of Rilke at the Metropolitan Museum of Art

  

Photo by Lola Koundakjian, Metropolitan Museum of Art

After a reading of Archaic Torso

A Sunday afternoon, the final lazy weekend of the summer, I escape to the cool, bright corridors of that art institution. I am in search of Apollo or Rilke.

In the Hellenistic and Roman wing I find Hermes, Eros, Heracles, headless torsos of young men and women, centaurs, athletes and heroes. I turn around each statue and sepulchre, reading labels and descriptions.

In desperation, I ask a guard but she’s clueless.

I search for him in a cubiculum nocturnum (i.e. bedroom), in galleries, in the faces and camera lenses of tourists, finally finding him through old-fashioned help, the humble assistance of the information desk clerk.

There are two Apollos here. One in worse shape than the other, one slightly taller, one still resting against a marble trunk, one with more genitals intact, more of the hip areas defined, with both feet, perfect toes and toenails.

***

The Japanese tourist photographs her friend grabbing, or is it covering, the genitals; I hear the guard laughing heartily. Men, women and children walk by, few stop by to look at the headless torso, few read the description, few acknowledge that THIS was Apollo, this WAS the god of music and poetry, son of Zeus, father of Orpheus, one of the twelve Olympians, Dii Consentes. Who cares for those lesser gods and heroes when Apollo is in the room?

And still, I don’t find Rilke, a man at least in some form or manner representing him, his essence, or a man who has read his work, a man aware of that dilemma called mid-career or life crisis.

I wonder if I tear a piece of paper, write in bold capital letters RILKE, and hold it up, will someone stop and chat with me, sit and read with me that poem, ask me questions about it, maybe exchange something about himself, a revelation found through this encounter.

If any answer to man’s inner quest is to be found on Earth, it could be at these feet, or another work of art, at this museum or another like it, in this city or another metropolis such as the many found on this or other continents.

And yet his torso

is still suffused with brilliance from inside,

like a lamp, in which his gaze, now turned to low,

gleams in all its power.

Lola Koundakjian, NY, USA

September 2011

Published in Naugatuck River Review

John Kaprielian: CHURCH OF THE HOLY GUNS

Someday all poems will have to be
about shootings and killing sprees
It seems that's all that happens these
days and if we do not change our ways
there will be no time to write about things
like the first light of dawn that kisses the
treetops aflame against a carmine sky or
waves that wash dancing silver
fish across shell-flecked sand

No, there will be no time for that only
blood and fear and hate and tears
the sick sweet smell of gunpowder
that hangs in the air like incense
at some perverse Church of Holy Guns
while mothers kiss cold lips and
bleach washes crimson stains
from shell-shocked floors and walls

Who needs poems about nature
and love when there are elegies
and laments to be written thoughts
and prayers to be mouthed
and promises to be made
and forgotten until the next time
which will probably be the day
after tomorrow


This poems appeared in The New Verse 

A natural history photo editor by day, John Kaprielian has been writing poetry for over 35 years. In 2012 he challenged himself to write a poem a day for a year and self-published the poems in a book 366 Poems: My Year in Verse available on Amazon. His poems have been published in The Five-Two Poetry Blog, Down in the Dirt Magazine, TheNewVerse.News, Naturewriting.com, The Blue Nib, The Blue Mountain Review, and Minute Magazine. He lives in Putnam County, NY with his wife, teenage son, and assorted pets. He is thoroughly sick of writing poems like this.

John Kaprielian's work in Minute Magazine

50+4

The first birthday I can recall
was fifty years ago today
It’s my first memory
I was four
I remember the game
“Kerplunk”
and a cake of rainbow
Jello that jiggled and swayed

But I was finally four
and that meant
I was a man
because I received
a real fishing rod
hand wound, with a
top quality DAM Quick reel

My father didn’t buy
kiddie tackle
crappy pushbutton Zebcos
and stubby molded
plastic rods

No, I was old enough
for a real reel
and a fine rod
and I knew I had
to take care of it
to be responsible
because now
I was a man

That summer I caught
a 13-inch pickerel
on a yellow worm
We nailed the head to a tree
to dry and preserve it
It stank and writhed with maggots
and 40 years later
my dog ate it

I still have my pole though
eventually the tip broke
when I was much older
and less responsible
and the reel
wore out from
overuse

But the rod has lasted
though my father is gone.
I am still a man
and so is my son.


Paeonia

I walk out the door
and the peonies
remind
me that you’re
not here

You loved how they
would burst forth
slow motion fireworks
right around
your birthday

an empty day now
without celebrations
only memories of
celebrations past

yet I find myself
struggling to remember
those past birthdays
surely full of
fishing and laughter
and probably lobsters
and gin and love

The peonies are
huge and pink
their petals brimming
with the morning rain
like eyes
full of tears.



These poems appeared in Minute Magazine. Please visit the website for the audio portions.

John Kaprielian: Selection of poems from The Blue Nib Literary Magazine

Tins of Dust
They say you should change
your spices every year or
they lose potency and aroma
but in the back of my
spice cabinet
behind the cinnamon-sticks
and whole allspice
a few old
faded Anne Page tins sit
with yellowed masking-tape
and slanted blue ball-point
Palmer-method
handwritten labels
identifying the gray
flavorless
scentless dust within

The writing is my mother’s
gone 25 years now
and the spices are
decades past their
best-by date but I can’t
throw them out or even
refill them
like cremains they are sacred
and useless
but when I look at them
I see them sitting in place
in our old pantry
right side, third shelf up
with the other spices
a ragtag mix of bottles, tins and
baby food jars
some labelled only in Armenian
others even more cryptically
in English — a dessicated fish juts
from a jar marked “Bombay Duck”
and potentially magic seeds
lie in a bottle labeled “Keens”

They entranced me then
and fling me back now to
a time when that kitchen was
crowded with people
steaming with flavors
and I would cook with my mother
father or grandmother

The tins are old
the spices ashen
but for conjuring
their potency
is undiminished



Ice Storm

The trees glisten
under the frigid sun
outside you can hear them
groan and crackle under
the weight of ice
layer upon layer laid down
drop by drop until
the burden is almost
too much to bear
but they hide their distress
behind sparkling
luminous facades
like her
radiant eyes belie
bones rimed with years of
anguish and regret
the weight of pain and
sorrow making any action
agony

When the thaw comes
the ice will leave
drop by drop
as it came and the trees
will stand tall and
quiet again but
who or what will
warm her bones and
melt her melancholy?



Spoons


Entwined we lay
contours aligned like
silverware
full length contact
body to body
breathing, pulsing
warm
intimate
but not exactly

romantic
your freezing feet wedged
between mine
bare skin against
flannel and fleece
the dog taking up
half the bed and
cat pacing the rest
clambering over us
complaining
loudly

This is middle-age
not furtive stolen kisses
and hidden passions
but flat out, solid love
perfect in imperfection
outstanding in subtlety
an impenetrable heavy
blanket of warmth

I would not trade for
youthful indiscretions
unless they were
again
with you.




These poems appeared in The Blue Nib Literary Magazine

John Kaprielian: Letters From My Father

Words were not just words
in my father’s house
they had weight
and character
and were not to be
placed on a page
thoughtlessly.

He thought about them
differently than I do
with a designer’s eye
not a poet’s
but
he loved them just as much.

Words and letters
serifs and sans
leading and kerning
bold
condensed
points and
picas

I was born into this.
my baby book was a
California job case.

When he died
his house was filled with
so many words
type books
old jobs
layouts
proofs
stats
and a bag of
wooden type
old and mildewed.
Mostly his initials –
Ws and Ks
with a smattering
of others
I guess he liked.


They used to live in his office;
a few I remember from walls or shelves
in the house where I grew up.
A tall and sleek J I always liked
rich with wood grain
sat dejected in the bottom of the bag.

I spent a good part of a day
cleaning my father’s letters
brushing and washing and oiling them
till they looked as I remembered them
so many years ago.

Despite the lack of vowels
they speak to me
murmuring stories from the past
a physical manifestation of
one of my father’s
many voices
frozen
in wood

backwards.


 John Kaprielian


This poem originally appeared in Foliate Oak Literary Magazine

John Kaprielian: SUMMER OF '77

I remember that summer
when we were so careful
watching every car wondering
if it was him, waiting to
hear who the next victim
would be or what note he
might leave for the police.
It had gone on so long
since last fall and now it was
the heat of the July and
he was still out there.
Everyone was nervous
I was 13 and terrified
my cousins lived in Queens
and we were not far from the
city line so we didn't feel
safe either in that awful
sweltering summer of
murder arson and despair
when the City had turned to
shit and there was graffiti
everywhere and in the
middle of that

the lights went out
25 hours without power a
dirty hot sweaty night people
in the streets singing, helping,
looting, hooting, dancing
sharing, shouting

but come daybreak
the City hadn't burned down
and the Son of Sam didn't
kill anyone that night.
The power came back on
and we knew that if we could
live through that we could get
that bastard and in less than
a month he was behind bars
and everyone could relax again.


John Kaprielian

This poem appeared in the The 5-2, which publishes poems about crime.

ԻԳՆԱ ՍԱՐԸԱՍԼԱՆ։ ՀԵՏՔ

Բոլոր այն անխնայ պայքարներէն
          ապարդիւն ձեռնարկներէն
          ծափերէն - ծիծաղներէն - արցունքներէն

Բոլոր այն քրտնաթոր գիշերներէն
          անքուն հերթերէն
          յաջողութիւն կամ յուսախաբութիւններէն

Բոլոր այն յաղթանակ կամ անտեսումներէն
          առանց վարձատրութիւն սպասելու կատարուած
          անհատնում զոհողութիւններէն

Այսօր ոչ մէկ բան մնաց ափերուս մէջ
Ամէն ինչ սահեցաւ - հալեցաւ - շոգիացաւ
Ամէն ինչ մոռցուեցաւ
          կամ դիտմամբ մոռացութեան տրուեցաւ

Ոչ մէկ բան մնաց այսօր - ոչ մէկ բան
Միայն քու շրթներուդ հետքը մնաց շրթներուս վրայ

ԻԳՆԱ ՍԱՐԸԱՍԼԱՆ

ԻԳՆԱ ՍԱՐԸԱՍԼԱՆ։ ԴՈՒՆ ՍԷՐ

Մսեցայ
Տաքցուցիր զիս

     Ծարաւցայ
     Յագեցուցիր զիս

       Տառապեցայ
       Ամոքեցիր զիս

         Սայթաքեցայ
         Ուղղեցիր զիս

            Մթագնեցայ
            Լուսաւորեցիր զիս

Թօշնեցայ
Ծաղկեցուցիր զիս

     Հիւանդացայ
     Բժշկեցիր զիս

         Սխալեցայ
         Սրբագրեցիր զիս

           Անտեսուեցայ
           Գնահատեցիր զիս

             Կորսուեցայ
             Գտար զիս

Մեռայ
Ողջնցո՛ւր
Ողջնցո՛ւր զիս
Դուն ով սէր


ԻԳՆԱ ՍԱՐԸԱՍԼԱՆ

ԻԳՆԱ ՍԱՐԸԱՍԼԱՆ։ Կ՛ԱՆՑՆԻ ԿԵԱՆՔԸ ՍԷՐԸ ԿԸ ՄՆԱՅ

Սեւ վարդ մըն է յիշատակը - կը թօշնի
Յաղթանակը հին աղբիւրի մը նման կը ցամքի
Ճակտի քրտինքը կը շոգիանայ
Վաստակը կը մոխրանայ
Անհանդարտ ճնճղուկ մըն է ժամանակը որ կը թռի կ՛երթայ
Կ՛անցնի կեանքը - սէրը կը մնայ

Նուաճումներն ու համբաւները տակաւ կը տժգունին
Թագերն ու շքանշանները կը ժանգոտին
Գահերն ու գահակալները կը մոռցուին
Սրընթաց գետ մըն է ժամանակը որ կը հոսի կ՛երթայ
Կ՛անցնի կեանքը - սէրը կը մնայ

Մարմինները կը հիւծին
Բառերը կը մաշին
Վրէժը - քէնը - նախանձը փսոր - փսոր կը փշրուին
Բազմութիւնները առանձնութեան անձրեւներուն տակ կը թրջին
Անզսպելի հով մըն է ժամանակը որ կը սուրայ կ՛երթայ
Կ՛անցնի կեանքը - սէրը կը մնայ

Կ՛անցնի կեանքը
           Կ՛անցնինք մենք
                        Սէրը կը մնայ


ԻԳՆԱ ՍԱՐԸԱՍԼԱՆ

ԻԳՆԱ ՍԱՐԸԱՍԼԱՆ։ ՎԱՌԷ՛ ԿՐԱԿ ՄԸՆ ԱԼ ԴՈ՛ՒՆ ՎԱՌԷ

Մարած կրակներու մոխիրներով մի՛ զբաղիր
Նոր կրակ մըն ալ դո՛ւն վառէ

Դեղնած տերեւներով մի՛ պարապիր
Թօշնած ծաղիկներով մի՛ տագնապիր
Նոր ծառ մը - նոր ծաղիկ մըն ալ դո՛ւն տնկէ

Հին առասպելներու հոսանքն ի վեր մի՛ նաւարկեր
Նոր դիւցազներգութիւն մըն ալ դո՛ւն կերտէ
Նոր հերոս մըն ալ դո՛ւն ստեղծէ

Լուռ հրաբուխներու գագաթին թառած
Լիճերուն մէջ մի՛ լողար
Հրաբուխ մըն ալ
Նոր հրաբուխ մըն ալ դո՛ւն եղիր
Եւ գաղափարի լաւաներով խաւարները փարատէ՛

Ժանգոտած կղպանքներով մի՛ մաքառիր
Փակ դռներով մի՛ պայքարիր
Լուսաւոր հորիզոններու վրայ բացուող
Նոր դուռ մըն ալ դո՛ւն եղիր

Մարած կրակներու մոխիրներով մի՛ զբաղիր
Մի՛ վարանիր - վառէ՛
Ճրագ մըն ալ
Կրակ մըն ալ դո՛ւն վառէ

ԻԳՆԱ ՍԱՐԸԱՍԼԱՆ

Զահրատ։ Ծովէն վերջ

Ծովափը
Մենք ու մեր ժպիտները փոքրիկ
քով քովի էինք
- Սիրաբանելու յարմար օդ է -
ըսի՞ր թէ չըսիր -
Դուն չըսիր - աչքերդ ըսին -

Արա Ճուհարեան։ ՀՕՐՍ ԳԻՐՔԵՐԸ

խիտ անձրեւները
թրջեր էին հօրս գիրքերը

ես զգուշութեամբ գրկեցի զանոնք
եւ փռեցի տանիքներուս վրայ

սպասեցի արեւներուն
որ գան եւ տանին խոնաւութիւնը գիրքերէն
ապա եկաւ սիւգը
եւ գիրքերուն էջերը թերթատեց
մէկ առ մէկ

մեղուները թողուցին դաշտերուն ծաղիկները
եկան եւ թառեցան
հօրս գիրքերուն վրայ



Արա Ճուհարեան

David Garyan's illustrated poem about the Genocide was published

David Garyan is a poet and resident of California. His poem about the Armenian Genocide previously appeared in the Summer 2019 issue of the American Journal of Poetry. Click on the link below to read his poem.

Click on the link here

Young Poets Network launches international poetry translation challenge based on Armenian poem

Hello Readers and Poets:

I am thrilled to announce that Modern Poetry in Translation (UK) has teamed up with Young Poets Network for an online translation workshop, based on my poem Այսօր Today.

This challenge is for writers aged up to 25 based anywhere in the world. You have until Sunday, August 25, 2019 to submit! I hope you can participate.

For more details see:
Young Poetry Network 


Good luck,


Lola Koundakjian
Curator and Producer of The Armenian Poetry Project
ArmenianPoetryProject[at]gmail[dot]com

Գէորք Կառվարենց։ Աշնանային ծեր ծառը

Անցան յիսուն տարիներ,
Ամենածախ աւարի.
Անցայ եւ ես տարուբեր
Ընդմէջ լոյսի, խաւարի:
Սրսըփացի դառնօրէն
Եւ սակայն ոչ ի դերեւ .
Տերեւաթափ անտառէն
Ջի կորչիր ոչ մի տերեւ …

Ու չի կորչիր մեղեդին
Որուն հոգին կուտայ թիռ.
Զայն կ՛ընդունի վերստին
Անհունը՝ հայր մըտադիր:
Բայց մինչեւ օրն այն բարի,
Անառակին վերադարձ,
Պիտի պանդուխտ թափառի
Երգէ վէրքին զուգընթաց.
Եւ քանի որ ազցաւեր
Բաներ են սէրն ու գորով,
Մեր հոգիներն ալ վեհեր,
Պիտի լեցուին մոխիրով…
Բայց ոչ մէկ հով ու ժըխոր,
Վըհատութեան վայնասուն ,
Ջեղաւ այնքան մեծ ու խոր
Որքան իմ ցաւս, ո՜վ աշուն։

Արդ նըշանտուքն է նորէն,
Անագորոյն փեսային.
Արմատն ի վար կատարէն
Սեւ սարսուռներ կը սահին;
Իր կեանքն երազ մ՛էր համակ
Երազի կեանք մր պայծառ.
Որ միայն սէր ու նըւագ,
Ուրիշ ոչինչ չէր բաղձար :
Հիմա արմատն եմ այն ծեր
Ծառին հսկայ երրեմնի,
Զոր կայծակներն են կոծեր
Եւ սակայն դեռ կը կանգնի։
Կը կանգնի հեզ եւ հըլու
Նահաատակի մը նըման
Նախապատրաստ զոհուելու,
Եւ սակայն ոչ ընդունայն...

Ու կը յիշէ՜։ Մեղմօրօր
Ան բարունակ մ՛էր կանաչ
Ու, սըլացիկ, օրէ օր
Կ՛ըմպէր շաղեր ու ճաճանչ:
Կողերն ի վեր կենսուրախ
Ոխտն աւիշին կը ցայտէր,
Բեղմնափոշին փրփրերախ,
Ծաղիկ ծաղիկ կը կայթեր։
Արդ ի խորոց կը ցաւի,
Վակժուժելով իր կաւին,
Ամէն հովի, արշաւի
Դէմ յուսալով տակաւին:
Գիտէ թէ որդը փոսին
Կը սպասէ զինք, — եւ արդէն
Անկասելի օրհասին Կը շողայ շեղբը մօտէն.

Ո՞վ գիտէ մութ ապագան,
Գուցէ վաղոտըն հանենք,
Երբ ամառներ կը սըգան
Ձըմեռն ունի հարսանիք:
Կը տապալին մի առ մի
Ծառերն ամէն թալ ի թալ,
Եթէ գարունն իսկ տանի,
Անոնց պարտիքն է երթալ…
Խեցեվըճիռն է անոնց,
Ըլլալ դագաղ մը դժնէ,
Կամ դիւրարեկ օրօրոց,
Ուր մահը լոյս կը տեսնէ...

Կամ արծարծել անըզգած
Մէծատան բովն անոպայ,
Մինչդեռ աղքատն՝ իր առկայծ
Օճախին դէմ կը զոփայ...

Օճախն մ՛ալ ես ունիմ եոս
Բոյն ազնուական գորովի
Որ թեւերուս վըըայ գօս
Աստանդական կ՛օրօրուի։
Գէթ ձագերուն ու մ՛օրկան
Որ վախ ի վախ կը գաղթեն,
Տէր իմ շնորհէ մշտական
Թառ մը գութիդ սաղարթէն։

Ո՞վ պիտ՛ երգէ ծառը ծեր
Մենաւոր ծառը սարին,
Որուն ճիւղերն արփաջեր
Մահուան դողէն կը սարին...
Իցի՜ւ թէ ծառ ալեւոր
Երբոր իյնամ տախտապար
(Քանի որ մեզ ամէն օր
Կը տապալէ նոյն տապար...)
Թող մահս ի վեր ծովէ ծով
Կանանչն անհուն ծաւալի,
Եւ թող հնչեն ջովէ ջով
Գեղգեղանքներ հրճուալի։
Իսկ ես, դագաղ իմաստուն,
Անմեղ օրրան մ՛էր երբեմն,
Օրրեմ անկումը մարդուն
Մահուան զարթօնքն ամփոփեմ...
Այլ մանալանդ, եւ ի գին
Ողջակիզմանըս բարի,
Տաքցընեմ ուղն ու հոգին
Ամէն անյոյս թշուառին...;


Լիտօ, Վենետիկ, Յունիս 1945



Գէորք Կառվարենց
(1892-1946)


Յառաջ 1978

Շուշանիկ Մանոյեան։ [ Լռի՛ր]

Լռի՛ր։
Հորիզոններում մթնշաղը թող մակարդուի։
Բնա՛ւ՝ մեկնումները չեն դառնում վերադարձ։
Ես քեզ վերլուծում եմ անսխալ.
Դու ինձ հետ կը լուծուես հեռուներին։

Խօսի՛ր։
Մի՞թէ հասկերը ձգտող սրտեր չեն,
Հասուն կրքեր չեն, -- ոսկեայ խոստումներ։
Մի՞թէ երգերը սիրոյ տենչեր չեն, --
Զուր սպասումներ։

Ու հոսի՛ր։
Անհունութիւնն է գաղտնիքն աշխարհի.
Ու արտը հասուն, որ կրակի պէս
Հողի կուրծքն է այրում՝
Պարզապէս խոստում։

Աստղերը ինձ խոստովանել են ճշտարտութիւնը։
Ես քեզ կը սերմանեմ ամէնո՛ւր՝ ամբարելով ի՛մը։




Շուշանիկ Մանոյեան
Մարսէյլ

Յառաջ 1978

Alan Whitehorn: Olden Times

These days

I am reading lots

Writing less

Worrying more

And mostly aging.

Alan Whitehorn

Raffi Wartanian: Ani

Ani

Are you a city?
Are you a person?
Are you an angel?

Were you my love?
Were you my home?
Were you always baking softly in the sun?

When did the fortress start to crumble?
When were the churches scorched to earth?
When were crescents cut from crosses?

Whose eyes absorbed this unthinkable dismantling?
Whose voice was swallowed by the Akhurian River?

For how many centuries has that bird sung?
For how many revolutions will these bees swarm?
For how many miles will this vast chamber
Echo the dog bark, the church bell, our wavering voices,
Into the bottomless gorge?

Is man so stubborn as to think his questions matter?
That countries can endure?
That species can survive?

As our ruins shudder
As our population declines
As the black smoke rises over the minaret
    Chilling a headless church in its shadow,
Do we see ourselves in you, Ani?

Do you return to us as we honor you with namesakes and stories?
Or have you hidden forever
Behind the cloak of
History and nation,
Memories and myth,
As we helplessly try uncovering the mystery
And capture justice
In our dogged pursuit
Of something lasting
Something fair
Something ours?

We as individuals
As a people
As a humanity
Bound by genetic hope

And a vision of the future before our very eyes
In this fallen city.


Raffi Wartanian.
This poem originally printed in h-pem

Վահագն Դավթյան։ ԱՆՔՆՈՒԹՅԱՆ ՊԱՀԵՐԻՆ

Կես է գիշերն արդեն... Ու խավարում այս գաղջ
Ծխախոտիս նման հուշն է մխում...
Ի՞նչ իմանամ, հոգիս,
Հեքիաթներ կան ուրախ,
Բայց այս մեկը տխուր, շա՜տ է տխուր։

Ու չգիտեմ ինչո՞ւ, ու չգիտեմ ինչպե՞ս
Ինձ այցի է գալիս հարբած մի մարդ,
Ցնցոտիներ հագած մի շրջմոլիկ,
Մի խենթ,
Ցնցոտիներ հագած, բայց քրմի պես հպարտ։

Ծաղիկներ էր ծախում նա մայթերի վրա,
Իսկ ավելի հաճախ բաժանում էր ձրի,
Գինետուն էր մտնում
Ու այնտեղից ելած,
Տերն Էր դառնում բոլոր ծաղիկների:
Ու նա ոչինչ չուներ ծաղիկներից բացի
Ու երկնքից բացի` այլ տեղ ու տուն...
Միայն հուշեր ուներ նա «Չարյանցից»,
Որ պատմում էր հարբած ու մղկտում։

Ու նա հարբած էր միշտ,
Հարբած, ինչպես քամին,
Ինչպես երգը,
Սերը
Ու ծովն անեզրական...
Ու նա ազատ էր միշտ,
Ազատ, ինչպես քամին,
Ինչպես երգը,
Սերը
Ու ծովն անեզրական։

Խոստովանանք լինի, որ ես ինքս էլ կյանքում
Շատ ուզեցի հասնել մարդուն այդ խենթ
Ու չհասա սակայն։

Եվ նա մեռավ մի օր,
Մենակ,
Արձակ դաշտում,
Ծաղիկների մեջ թաց
Ու անձրևի ներքո աստղակաթի։

Ախ, ինչ ասեմ քեզ, տե՜ր,
Ախ, ինչ ասեմ քեզ, կյա՜նք,
Որ չտվիր ինձ բախտն այդ հեքիաթի:
Մեկն իմ ծաղիկների քնքշությունը խլեց,
Եվ հողմերին տվեց ժամանակի,
Մեկը առևանգեց խենթությունն իմ հրե,
Մեկը լեղի խառնեց իմ բաժակին։

Կես է գիշերն արդեն... Ու խավարում այս գաղջ
Ծխախոտիս նման ցավն է մխում...
Ի՞նչ իմանամ, հոգիս,
Հեքիաթներ կան ուրախ,
Սակայն իմը տխուր, շա՜տ է տխուր...


Վահագն Դավթյան  1964

Նորա Պարութճեան։ ՅԵՐԻՒՐԱՆՔԻՆ ՏԱԿ

յերիւրանքին տակ լուսէ
թիւր բերկրանքով
ստուերներու շէկ դերձաններ կը մանէ 
ոչ երդիքը
ոչ ալ պատերն չորս բոլոր
սիլուէթին բախտին համար հոգ կ’ընեն
ճմռթկուած դրօշի պէս
կը շարժտկի ծածանելու հովերով
ատենօք փախուստ տալ կ’ուզէր
բարի կամք մը զինք պայտեց կարմրաւուն բառերով
հիմա վեր-վար
ոսկորներէն մէկէն միւսին
ցատկռտելով արիւնին մէջ չխեղդուիլ կը փորձէ
ու տակաւին չէ հասկցած որ
խայծը մարդուն բջիջին մէջ կը վերածուի կրակի
ինք յանցաւոր եղնիկի պէս     
գազանին դէմ կը փռուի   
իր մարմինին պատասխան մը գտնելու     
ու մորթին տակ հաւաքուածը
հոսեցնելով նուաղումի հալումին
դէպի ներքեւ դէպ’ խորխորատ կը սահի

ալ յոգնած է
ճեղք-ճեղք մատին ծայրերէն
վերջին փուշերն կը ցցէ
իր մնալը մեկնելէն ետք ձգելու

ան եղած էր նրբահիւս
լարերու վրայ պարելու պէս ապրելու
բայց լարերը
հիւանդացած ստամոքսի հիւսկէններ
այսուհետեւ նոր ախորժակ չեն շալկեր

Նորա Պարութճեան։ ՁԵՒ ՉՈՒՆԻՄ ԸՍԵԼՈՒ

երբ գաս վրաս գծելու
այն վայրկեանին որ մոմի պէս կը հալիմ
բռնած կ’ըլլաս յատակս
ու պէտք չըլլար ձեռքերուդ լոյս բռնելու
երկաթաշունչ մկաններս լեզուախաղի պէս ճարպիկ
կ’ելեւէջին պարապութեան մէջ խօսքին   
ու կը հանգչին ձեւին մէջ քու գիծերուդ
մորթերը կ’իյնան մէկիկ մէկիկ եւ արագ
վախէն անկրկնելի զօրութեան
որ ինկած տեղն երբ իր տեղը չգտնէ
փախուստի պէս անճար փոշի կը ձգէ

ես ձեւ չունիմ ըսելու
կարծրանալիք յուզիկութիւնը մաշկիս
կ’երթան պահերն անգութ ծլարձակման
երբ ըլլալուն մէջ յարատեւ մանուկ մը նոր
անարտօնեալ պարոյրին մէջ կը մտնէ
 մոռցուելու
ձեւ չունիմ զայն քեզի ըսելու

կը ջրիկնայ շիկացումը ժամերուն
ու երբ հանգին ժամերը
իբրեւ միւռոն կը ծորի ան դղրդալէն
պատերուս դէմ զարնուելու
փախուստ չունիմ ու
ձեւ չունիմ ըսելու

Sonia Van invited to the prestigious Festival Internacional de Poésia in Medellín, Colombia

Congratulations to Sona Van, invited to appear and read at the International Poetry Festival in Medellín, Colombia, June 29 to July 6, 2019.

https://www.festivaldepoesiademedellin.org/es/Festival/29/SonaVan/

New book release

The Silent G

Howling Prowling, The Beat:

Intersecting Lines, Lives, Memory, History

by Arpine Konyalian Grenier

whereas one cannot aptly read vulnerability whereas we have unfinished business with grief greed gratitude and google— here’s an ode to tears an investment return to the investment returns of clinging to the river— Euphrates Araxes or other— consumed as aligned yet remarkably free of anxiety of influence




Arpine Konyalian Grenier is an independent scholar, born and raised in Beirut, after the post-Ottoman era induced French rule of the region ended. Her work has appeared in numerous publications, often awarded or as finalist. Other credits include published collections, multi-disciplinary collaborations, guest editing, and participating at conferences, both as co-convener and presenter. Her archives are being held at the Lilly Library, Indiana University, Bloomington.

France 15€ / shipping to US available

ISBN: 979-10-90394-60-5

www.corruptpress.com


Howling Prowling, The Silent G (Corrupt Press, 2019)

The poetry of The Silent G (Corrupt Press, 2019) comes from an inability to be distracted into an extinction of reality— an extinction that stems from the arcane democratization of matter over time, and the resulting expansion of capitalization into the personal domain, our gods— quasi god, demi god, God god, all; and we, with the body and status of an absent body, without the need to establish voice.

The collection may be considered a songbook of whats, why and hows, experienced ontologically, culturally, socially and multi-nationally against a backdrop deemed Armenian— its prolific and full bodied history, all too subtle and volatile a song for legal restraint, as enchanted syllables lash the wind, unwilling to match desire to the attenuation of the passion it comes from. It is dedicated to Nora Rose, the poet’s grand-daughter, and Grandma Gul the grandmother she never had the chance to meet (Gul is rose in Turkish).

The love I love is one, but one, the only rose!" reads the inscription under the statue of priest, scholar, historian, poet and community leader, Fray Angelico Chavez (1910-1996) at the downtown plaza in Santa Fe. And Celan, translated reads, "Bolt the door: There are roses in the house … where they beat my father and mother to death: what bloomed there, what blooms there?"

Rhetoric is out. Persuasion, unnecessary. One ponders the chaos sustaining the world of languages, after a derivative of the past, the longing to connect just because we’re human overshadowing the politic of the human. Pli by pli, the beat provides position, that minutia, while the excessive endorses disposition; form, therefore perception, sensation, plasticity. If it weren’t for love, weren’t for ethics, cured of speech, she says and writes.

Ռուբէն-Խաժակ։ Մասունք գագաթից

Բան կա՞յ քարից աննշան,
Անկարեւոր ու անիմաստ.
Բայց դու,
Դու ուրիշ ես...
Յատկանշական.
Բեկոր թանկագին,
Մասունք սրբազան...



Սեպտեմբեր 2013, Թորոնթօ

April 24th 2019 reading in New York City (streamed event)

The event was streamed:

https://www.facebook.com/AsianAmericanWritersWorkshop/videos/2117403338561093/

Aaron Poochigian: THE COUNTDOWN

Click here to hear the poet reading his poem

10, 9, 8, 7, 6 …
so many things are tough to fix—
love-lives and people, politics.
Me? On the threshold of the year to come
I hope to lose at last
the sad reluctance of my past,
like a grasshopper shedding his exuvium.
5, 4, 3, 2, 1 …
now, with the old year nearly done,
my molting labor has begun:
I swear harder than I have ever sworn
that I will live all-out
and all-in and to Hell with doubt.
You hear me, everyone? I am a man reborn.


Published in the Rattle—from Poets Respond January 1, 2019

Aaron Poochigian: The living will

Too grizzled now to play the wunderkind,
too apt to sit where I have often sat,
I, Aaron Vaughn Poochigian, now that
my nose has thickened and my hair has thinned,

do hereby most imprudently rescind
the rulebook I propounded, all my sessile
growths and impediments, so that, a vessel
beholden only to the waves and wind,

I may be free to drift out of the bay.
Hereafter I shall whiff the fragrant coasts
of Araby, Dundeya, and Cathay

and, further out, beyond the round world’s spalling
margin, hear Odysseus’s ghosts
squeaking like hinges, hear the Sirens calling.


Aaron Poochigian is the author of the verse novel Mr. Either/Or (Etruscan Press) and the poetry collection Manhattanite (Able Muse Press).

This article originally appeared in The New Criterion, Volume 37 Number 7, on page 27

ՎԱՀԷ ՕՇԱԿԱՆ։ԻՆՔՆՈՒԹԻՒՆ

Ես սուտ մարդն եմ

ցուցափեղկի գաճէ արձան
որուն ոչ ոք բարեւ կու տայ
կարծելով թէ տեղս կայնած
մէկը կայ
համեղ պատառ անօթութեան աչքերուն մէջ
սովը սառած՝ ճերմակ լոյսի ակռաներով
զիս կը լափեն հազար կողմէն ու կը կլլեն
բայց չեն գիտեր ինչու քաղցը դեռ կը կրծէ
ներսը տեղ մը մթին փոսը յատակ չունի
հուժկու հովը լուռ անդադրում
կը փչէ:


Անքուն գաղտնի
էլեքթրոնիք սեւ աչքն եմ ես
թանգարանին դուռը գոց էր
իր բացումին առաւօտէն
կը դիտեմ
վանտալներու խելառ
գրոհ գիշերին մէջ
թաղի լաճեր ապակիները կը փշրեն
ներսը արդեօք գանձեր կա՞ն թէ պարապ է
ոչինչ երբեք հոն չէ մտած չէ պահուըտած
ես եմ միայն չռած պշնած ու շուարուն՝
հրաշքի մը երեւումին
կը սպասեմ:

Անտես անյայտ
անէութիւն մարդն եմ ես
անպէտ շքեղ մեծղի ռատար
հսկայ փարոս գիտակցութեան
լոյս կու տամ
տիեզերքի հարթավայրը կը շողշողայ
բայց ես ներսը մութին նստեր՝ ինչպէ՞ս գիտնամ
ուր է լուցկին զարնեմ կեանքին յանկարծ վառի
կարելի է ես եմ միակ տեսանելին
բառերու մէջ խանձարուրուած միակ ողջը՝
խորհրդաւոր կրաֆիթի
կը գծէ:

Ես լրտեսն եմ
ըլլայ բայի նրբանցքներուն
կը սլքտամ զիս կը փնտռեմ
ո՞վ է ի՞նչ է տեղս անցեր
ու կ՛ապրի
կեանքս փախեր ինձմէ ծածուկ վանք մտեր է
ետին թողած անթիւ անդէմ դերանունը
մարդոց մասին իրար ձեռքէ ի՞նչ կը խլեն
յետոյ չկան՝ կարօտներու գիրկը ինկած
մինչ սգաւոր հիւլէները մեծ բակ կու գան՝
ես եմ միայն որ տակաւին կը փնտռեմ:

Անգոյ մարդն եմ
որ չէ եղած ու ալ չ՛ըլլար
բանդագուշակը կրկներեւոյթ՝
ամէն ինչի ձեւը առնող
դեւին պէս
ձեր կեանքին մէջ առօք փառօք կը բնակիմ
կը յօշոտեմ ներսէն դուրսէն ձեզ կը պարպեմ
մինչեւ ձեզմէ ուշքի կեղեւ միայն մնայ
ու ներս նայիք բան չգտնէք բացի ինձմէ
ու փոխանցէք մէկզմէկու՝ մինչեւ հասնիմ
անմահութեան դարպասները
ու հատնիմ:

Ոճրագործն եմ
բանտ նետուելիք միա՛կ մարդը
փախստական կը թափառիմ
փողոցներէն ազատ անմեղ
բայց ես եմ
մարդոց ցեղի աննախընթաց պատուհասի
ազդանշան տիւ ու գիշեր թակը լախտը
թաղանթներուն ու կոպերուն՝ ճամբայ բացէ՛ք
ճշմարտութեան թաքսիներով պիտի սուրամ
պիտի անվերջ ձեզ կոխկռտեմ որ արթննաք –
ապրիլ չի կայ առանց մահէն
անցնելու:

Մարդ էակն եմ
վկայ չունիմ նոտար չունիմ
բառէ լաստ մը վրան ելեր
նշան կ՛ընեմ բան մը կ՛ըսեմ
թէ ինչպէս
ես սա մարմնին վարձակալն եմ ու տանտէրը
զիրար գրկած դանակ դանկի ողջ ողջ թաղուած
վայրկեաններու շաղախին մէջ քար չկտրած՝
գուցէ յոյս կայ կեանքի ծէսը հեղ մը լարել
բանալ սիրոյ գաղտագողի ամբարտակը
ու փորձ ընել մահը չեկած
ապրելու:

Խեղճին մէկն եմ
տաշեղ ցեխոտ՝ սեւ սրինգէն
ժամանակի՝ գետին ինկած
խուլ սուրբերու խօլ շուրջպարէն
կոխոտուած
ունայնամիտ եպերելի մեղծ թերածին
բառատունէն վռնտուած լկտի սիղեխ
փօձագալար մեղք ու յանցանք զիս կը հեղձեն
եղծ շուշփան եմ ժանգոտ սռնակ խորտակ յեսան
նեխ դոժինքի քակոր ժահս աշխարհ բռներ՝
ուրիշ կեղերջ ուրիշ կորուստ
չունիմ ես:

Ես Աստուածն եմ
որ պիտի գայ ստեղծելու
լոյսի շողը խաւարին մէջ
փսփսալու անցաբառը
խեղճ մարդոց
ծուղակ ինկեր՝ ապուշապուշ կը ծիծաղիք
յոյսի յիմար թռուցիկներ բռներ կեցեր
դաշտերու մէջ տգիտութեան տառապանքի
մրրիկներու ցաւի ճիչէն ա՛լ խուլցեր եմ
արդէն կոյր եմ լեզուս շատոնց բռնուած է �
ես աս եմ:

2 Նոյեմբեր 1988
Սան Ֆրանսիսքօ