Նորա Պարութճեան։ ՊՂՊՋԱԿԸ

Գաւաթին  մէջ

շատոնց լեցուած

մատ մը ջուրին յատակէն

 ատեն ատեն

 պղպջակ մը

-       ուրկէ՞ ուր -

 վեր բարձրանալ կը փորձէ։

Ինչո՞ւ կ’ուզէ

ցնցել արդեօք

մատ մը ջուրին

անշարժութեան մատնուած

երկարատեւ հանգիստը։

Ի՞նչ է արդեօք փնտռածը,

երբ աջ ու ձախ

հրմշտկել-հրելով,

մէկը՝ նեղի մատնելով,

միւսը՝ տեղէն զրկելով                  

ճամբան կ’ընէ

մատ մը ջուրին մակերեսին հասնելու,

 քիթը օդին կոխելու,

 ազատ շունչ մը քաշելու

 ու լայնօրէն պայթելու։

Երբ պայթիլն է

 վերջիվերջոյ

իր ճակատին գրուածը,

ինչո՞ւ հանել

այսքան աղմուկ-աղաղակ։

Ազատ շունչ մը քաշելէն ետք պայթելով,

յատակներու յատուկ կեանքէն

միս մինակը

փախուստ տուած

պղպջակը  

ճակտի գիրէն

մի քանին

ջնջա՞ծ ըլլալ կը կարծէ։

Թող կարծէ

                                                                                 

Նորա Պարութճեան։ ԱԿՆԹԱՐԹԸ

Նեղ անցքին մէջ

այդ վայրկեանին

երբ բարկացած արագ հասաւ ետեւէս,

զիս հրելով բան մը շարժեց,

արիւնս եռալ սկսաւ,

ու երեսիս քսուելով մինչ անցաւ՝

դէմքս ուրիշ կողմ դարձած էր այլեւս.

Ուրի՜շ բան մը ես տեսայ.

Զարմանքի անգոյն թելերէն կախուած         

եղածէն ոչինչ հասկնալ կրցայ.            

օրօրուելով, երերալով                             

ինկայ գոգը պարապին                             

ու լափռտել սկսայ                                   

արդէն ինձմէ հեռացող                             

Ակնթարթը                                                

զոր բռնել ես չկրցայ

Ճամբան շուար որբի պէս կարկամ

 այս անգամ ալ իրմէ՜ որբացայ. 

արիւնս՝ միայն իր գոյնը փոխեց,

ուրիշ լեզու մը լեզուիս վրայ խաղաց,

աշխարհ ու մարդիկ տարբեր հագուեցան,

գաղտնի վայրերու գիւտը ես ըրի.

ու այսքան։

Նեղ տեղերը հովի պէս կտրող անցորդին

բիւր բարեւներ, բիւր ողջոյն.

աւաղ, զայն ճանչնալու չհասայ.

չեմ գիտեր հիմա՝

անցած տեղը ուրիշ անգամ կը դառնա՞յ

ետին մոռցած թիւ մը, իր մը, գոյն մը, շունչ մը ման գալու

ձայնի մը շեշտը դնելու։

ատեն ատեն կ’ափսոսա՞յ.         

եթէ երբէք պատահի
յաջորդ անգամ
զիս ալ հետը կը տանի՞։

Վահագն Դաւթեան։ Խաչքար

Տատասկների, քարերի մէջ,
Քամիների, արեւի մէջ,
Ձիւների մէջ, շոգ ու տօթի,
Այսպէս մենակ, այսպէս ոտի,

Այսպէս խոնարհ, այսպէս ըմբոստ,
Այսպէս փխրուն, այսպէս շիտակ,
Այսպէս խրթին ու այսպէս պարզ
Կանգնել է նա երկնքի տակ…

Կանգնել է նա արեւի դէմ,
Որպէս թախիծ ու խղճի սիւն,
Կանգնել է նա դարերի դէմ,
Որպէս խաչուած գեղեցկութիւն…

Վահագն Դաւթեան (1922-1976)

Dans les ronces, dans les pierres,
Dans les vents, au soleil,
Dans la neige, la chaleur et la touffeur,
Si seul et si alerte,

Si docile, si rebelle,
Si fragile et si droit,
Si difficile et si simple
Il est là debout sous le ciel…

Il est debout face au soleil,
Comme une tristesse et un pilier de conscience,
Il est debout face aux siècles,
Comme une beauté crucifiée…

trad. Élisabeth Mouradian & Serge Venturini

Khatchkar

(stone carved cross)

In thorns, amongst rocks

in windstorms and bright days

under the snow, in scorching heat or burning sun

alone, it stands still

So humble and stubborn

crumbling, but upright

always difficult and yet simple

it stands under the sky

It stands against the sun

as a pillar of grief and conscience

intact against the passage of time

like crucified beauty.

Translated by Lola Koundakjian

Սեւան Հանէշեան-Պետուրեան: ԵՐԱԶԱՆՔԸ

Ծիլ առաւ երազանքը,
հոգւոյն խոր ալքերէ՞ն
ժպտուն թեւածումով,

Ապրումներէ՞ն անուշ ու դառն,
վիշտը ժպիտին միաձուլելով...

Միտքի անծիր սլացքներէ՞ն,
տիեզերքը շրջող, երազը շնչող...

Խոյանքներէ՞ն օրերու,
ապրումներուն ակունքով...

Թէ՞ պարզ ու սպիտակ բաղձանքէ մը,
որուն շաւիղն է ցայտուն...

Բոլոր երանգածիլերով
երազանքը մտքին
երդիքին մէջ չի մնար,
կը ժայթքէ պատերէն դուրս,
կը հաւաքէ կամքի ցոլքերը,
միգապատ շաւիղը կը լուսաւորէ
ու կը դառնայ կեանքին ապրումը։

Կեանքո՜վ շաւիղ կը բանայ
գալիք երազանքներուն։


Սեւան Հանէշեան-Պետուրեան



MUSINGS


Did all reverie sprout
from the deep surges of the soul
on the wing, smiling?

Melding sorrow and smile
from experiences sweet and sour…?

From the unfettered flights of fancy,
flipping the cosmos, respiring dreams…?

From the fleeting days
skimming the founts of countless forays…?

Or, from a simple, sallow desire
With a thrusting pathway…?

With burgeoning of colors galore,
the mind’s meandering
does not remain in the attic,
it erupts through the walls,
gathering the gleams of resolve
and throwing light on the fog-bound road,
becomes the very life of existence.

With life, it sprouts new pathways
for all future reverie.

Sevan Haneshian-Bedourian
Translated by Tatul Sonentz

Սեւան Հանէշեան-Պետուրեան: ՄԱՐՄՆԱՑՈՒՄ

Աշուն է։
Հասած եմ բնութեան մէջ,
ուր կանաչին մէջէն երանգներ կը ծլին
ու կեանքը գոյներո՜վ կը ցոլայ։

Հասած եմ խորհուրդին մէջ
ու կը փնտռեմ հին աշխարհը,
մանո՜ւկ հայեացքին
գաղտնիքները,
որոնք ապագայ առեղծուածին
ճանապարհը հիւսած էին
ու մտածումները,
որոնք կը թեւածէին
կեանքին բոլոր անկիւնները։

Խորհուրդին մէջէն
խորհուրդնե՜ր կը ծնին,
հին աշխարհը կը միանայ
խորհուրդին
բաղձանք մը ծիլ տալով։

Աշուն է…
Պա՞հն է կամրջումի,
Կամ հին ու նոր խորհուրդներու միացումի,
Կա՞մ նորաստեղծ երանգներով ընթացումի։

Նորահայեացքին մէջ կþարտացոլայ անցեալը
իր նո՜ւրբ երանգներով,
կեանքը մարմնացումն է խորհուրդին։

Սեւան Հանէշեան-Պետուրեան


INCARNATION

It is autumn.
I am here among nature,
where hues bud through greenery
and life radiates with colors.

I have entered the mystery
seeking the old creation –
the secrecy
of juvenile world’s observation
that had woven the itinerary
of the future hesitation
and the reverie
that sailed on
to all corners of creativity.

Through the mystery
mysteries are born,
the old world makes its entry
offering a budding wish
to the mystery.

It is autumn…
Is it the moment to construe,
or merging of mysteries old and new,
or a course of improvised hues?

The past reflects in the newly viewed
with its finely-tuned hues –
life is the incarnation of mystery.

Sevan Haneshian-Bedourian
Translated by Tatul Sonentz

Introducing Sevan Haneshian-Bedourian

Sevan Haneshian- Bedourian was born in Kessab, Syria. She graduated from Ousoumnasirats Armenian High School in her town then received a Bachelor’s degree in Business Administration from Tishreen University. She also holds an Associate degree in Armenology from Karen Jeppe Armenian College in Aleppo.

Sevan was a member of the Armenian Syrian Writers Union. She moved to the United States with her husband Rev. Fr. Karekin Bedourian. They have two daughters and live in Orange County, CA.Sevan's poems have appeared in various Armenian newsletters, magazines and yearbooks: Yert, Aztag, Kantsasar, Gamar, Shavigh, Karoun, Narcis, Hayrenik and Asbarez.

ՄԱՅՐՈՒԹԻՒՆԸ

Սեւան Հանէշեան-Պետուրեան 

Լուռ է գիշերը…
Ակնախտիղ աստղերը կ՛աւետեն
ճշմարիտ երջանկութիւնը,
արտասուքը կը միաձուլուի ժպիտին
եւ աշխարհը կը նուագէ մեղեդին։

Ակնթարթ մը՝ անբիծ սիրտ մը
կը տրոփէ սրտի՛ն վրայ,
ակնթարթ մը՝ սէր մը
կ՛ողջագուրէ աշխարհը։

Հոգի՜ մըն է հոգիէ բխած,
կեանք մը՝ երկինքնե՜ր շաղկապած։
Կայծկլտացող զոյգ աչուկնե՜ր,
աստղերու ցոլանք՝ յոյս պարգեւող,
աստղերու պերճանք՝ հրճուանք սփռող։

Երկու մանր թաթիկնե՜ր
տիեզերքը գալարող։

Լուռ է գիշերը…
Լոյս մը անծիր կը շողայ հոգւոյն մէջ,
մայրութիւնը՝ քաղցրութիւնն է կեանքի,
մայրութիւնը՝ առեղծուածն է աշխարհին։

MOTHERHOOD 

Silent is the night… 

The dazzling stars herald
veritable delight and glee,
tears merge with smiles
and the world hums the melody.

For a mere moment a spotless heart
beats over the heart,
for a moment a pure affection
embraces all creation.

It is a soul surged from a soul,
A life entwining entire skies.

A pair of sparkling eyes,
offering hope and starlight,
spreading astral glory and delight.

Two tiny paws
cuddling the cosmos.

In the silent night…
An infinite light in each and every soul,
motherhood, wholesome and bright,
sweet enigma mystifying one and all.

Translated by Tatul Sonentz

Michael Minassian: THE GREAT DEPRESSION

In 1929, my grandfather’s boss 

at Hovanian Oriental Carpets 

ran out of money, so paid him his wages 

in brightly woven rugs from Armenia, Turkey,

Afghanistan and China, “Take this, home,”

the owner said, “d’ram cheega.”

So week after week he brought home carpets,

tacking them to the floors then the walls 

of the three bedroom apartment 

in the Bronx, using a large 

Persian rug as a bedspread, 

and another to protect the couch.

Then my grandmother covered 

the kitchen table, refrigerator, and stove,

the bathtub, toilet, and sink;

next, she stitched together clothes:

pants, shirts, underwear, and socks,

and convinced the cobbler down the block

to make shoes for the whole neighborhood;

then they lined the street and sidewalk

with carpets and tapestries, remnants, and rugs.

Soon you could walk barefoot on Bathgate Avenue,

while up in the apartment, my grandmother 

cut strips of fabric to bake or fry,

serving the pieces mixed with rice pilaf,

or toasting thin slices in the morning,

stuffing the rest into the coffee grinder

boiling it down as thick as Turkish coffee,

a stiff bitter tonic

served with salt and sand.

Michael Minassian

"The Great Depression" was originally published in the Red Earth Review 's Summer 2015 issue.

Poetry reading at NAASR

Please click to expand the poster

Sylva Boyadjian Haddad Reading at the Lincoln Public Library, Lincoln MA

Sylva Boyadjian Haddad will be reading her poems and excerpts of her memoir at the Lincoln Public Library, Lincoln MA, on November 8, 2015 2:00 PM

ԳԻՐՔ ՄԸ ՀԵՂԻՆԱԿ ՄԸ։ Թամար Պոյաճեանին «Ինչ որ է ան է» հատորը

 

Antares (Publisher) Անտարես (Հրատարակչութիւն), 2015 Yerevan 

Experimental poetry in Western Armenian

Թամար Պոյաճեան միջնադարեան եւ տարբեր ազգերու գրականութեան դասախօս է Միշիկանի պետական համալսարանին մէջ: «Ինչ որ է ան է» գիրքը լոյս տեսաւ Երեւանի մէջ։

A reading in New York City, November 19, 2015

ԻՆՏՐԱ: ԴՐԱՑԻ ԿԱՏՈՒՆ

Երբեմն եկուր` կատու,

Դուռնէն նայելու...
Երբոր անօթի ես,
Իմ տունս եկուր շիտակ.
Ու մլաւիւնդ երկար
Ու ցաւագին,
Երգէ մենութեանս մէջ
Ուր վիշտերը կ'ապրին...
Միտքս` քաղցր ու դիւային
Տեսիլներ կը փնտռէ...
Երբեմն եկո՛ւր, թո՛ւխ կատու
Կանանչ նայուածքով`
Դուռնէն նայելու...:
Ես ոսկոր պիտի տամ քեզի.
Եւ ձուկի պոչեր.
Որպէս զի նիհար կողերդ
Խնջոյք մը ընեն...
Եւ տխուր հապճեպով
Քու ճաշդ դիտեմ ես.
Մի վախնար, ես կը խորհիմ.
Ես չեմ շարժիր բնաւ.
Ափսո՛ս որ չեմ շարժիր...
Բռնելու քեզի,
Ո՛վ անծանօթ աղքա՛տ կատու,
Շոյելու համար վտիտ ծոծրակդ
Ուրկէ դիւայնութիւնդ կը ծնի:
Իմ տունս եկուր երբեմն.
Ես ուտելիք պիտի տամ քեզի.
Ձուկի պոչեր
Ու ոսկորներ հաւու:
Եկո՛ւր աղքատ կատու,
Կանանչ նայուածքով,
Դուռնէն նայելու...:

Արտատպուած 2014ին Սարգիս Խաչենց-Փրինթինֆօ հրատարակչատան կողմէ տպուած Ինտրայի «Հովին Ձայնը» ամբողջական երկերու երկհատորեակին Ա հատորէն.

ԱՐՈՒՍՅԱԿ ՕՀԱՆՅԱՆ։ ԵՌՄԱՆ ՎԱԽ

Փոքրացել է

ճաշի կաթսան մեր տան,

ու ապրում եմ մանուկներիս՝

հորս ու մորս հետ,

որոնց բնից ճյուղատարած

շիվ առ շիվ, թոռ առ թոռ՝

կարոտը խուլ

երկրից երկիր

արձագանքող

սիրտը նրանց

քրքրել ու քարտեզել է:

Փոքրացել է 

ճաշի կաթսան մեր տան,

հստակում է զարկերը իր

լռության մեջ

ծերացած, հին ժամացույցը,

ճաշն եփելիս էլ շտապելու

ոչինչ չկա,

ոչ էլ՝ շուտ է:

Լռությունը այնքան բութ է,

կար ժամանակ՝

երազանք էր

պատերից ներս

երեկոյան մենությունը,

որ խռովքս փռեմ թղթին:

Հիմա տանը

նույն աղմկող լռությունն է,

ու… չի գրվում:

Փոքրացել է

ճաշի կաթսան մեր տան,

մեծ է միայն երանելի երկվորումս, 

որ մեր տանը

թե՛ ծնող եմ, թե՛ երեխա:

Երեք օր է իմ ապակուն

զարկվում է նույն թռչունը՝

երկու լուրը ստացա արդեն,

երրորդ լուրը ուշանում է,

վախենում եմ՝

ծերանում են մանուկներն իմ,

ծերանում են,

կաթսայի մեջ

շահասպրամը դեռ բուրում է...

ԱՐՈւՍՅԱԿ

Video of Tamar Boyadjian's "it is what it is" book event at Abril Bookstore

Ապրիլ Գրատուն կը ներկայացնէ Թամար Պոյաճեանի «ինչ որ է ան է» գրքի շնորհանդէսը Հոկտեմբեր 4, 2015 Ապրիլ Գրատուն։ Գիրքը կը ներկայացնէ Կարեն Ղարսլյանը։ Abril Bookstore presents the book release reception of Tamar Boyadjian's "it is what it is" on October 4, 2015 at Abril Bookstore. Introduced by Karen Karslyan.

Karen Karslyan featured in Poetry International's website

Poetry International is a world class literary magazine based on the campus of San Diego State University which caters to an international community of poets.

Click on this link to read the original piece in Poetry International's website, including the poem below which appears with its translation.

Ուռենիների այգում

Ճաքճքած շուրթերի թեփերը սոսափում են
Ուռենիների այգում
Անպարզահունչ ցածրաձայն աղաղակները
Մառախուղի զարդեղենն են
Քամին խմբագրում է նրա աչքերի չափերը
Նրա կոպերը ծառերի սաղարթներից ծանր են

Ամենաստորին հոսանքալարին թառած
Մին ճռվողում է սի բեմոլ
Հարդարում փետուրները ապա ցատկում դեպի
Ամենավերին հոսանքալարն ու կենակցում ֆայի հետ
Կործանելով երաժշտության ավանդական տեսության հիմքերը

Նրա շուրթերը ճաքճքել են երկրաշարժից
Հազարավոր բառեր մնացել են
Փլատակների տակ
Պոկվում են ու ընկնում
Պարարտացնելով ուռենիների այգին
Որտեղ ինչ-որ մեկի բլթակները
Հպվել էին իր բլթակներին
Ու ձայն չէին հանել

Willow Garden

Tr. by Erica Blunt and Arthur Kayzakian

The scurfs of chapped lips rustle

In the willow garden

Unintelligible faint cries

Are the jewelry of the fog

The wind edits the size of her eyes

Her eyelids are heavier than tree foliage

Perched on the lowest power line

E chirps the tone C sharp

E preens then feathers to the highest

Power line and mates with F

Destroying the foundations of traditional music theory

An earthquake has cracked her lips

Thousands of words stuck

Under the ruins

They crumble and fall

Fertilizing the garden of willows

Where someone’s earlobes

Had touched hers

Producing no sound

Michael E. Stone: April 2015 in Yerevan

It was a mixed grill of

Genocide centennial,

manuscripts, friends,

my glad thanks to those

lovers of the treasures

that are hand-written

painted manuscripts, 

who welcomed

me from the first day 

for I share that love.

Those treasures of beauty,

of language, art, and craft

enfold within the power 

for a mighty transmutation

of victims into the bearers,

witnesses and lovers

of that history and beauty,

those songs and tales,

that the singers of this time

and the next will turn 

from unbearable pain 

into the imperative of life, 

of living, of breathing,

The pain of the past,

demands life, 

new birth.