Աւետիք Իսահակեան: Մեկը չեղավ

Մեկը չեղավ, որ իմանար վշտերս,
Քնքուշ ձեռքով դարման աներ վերքերիս.
Մեկը չեղավ, որ գուրգուրեր վարդերս,
Անուշ բույր տար, վարդի գույն տար երգերիս:

Կյանքս կտամ սրտից բխած համբույրին,
Ա՜խ, թէ մեկը ինձ հասկանա՜ր ու սիրե՜ր:
Ի՞նչ կա երկրում և՛ սրբազան, և՛ անգին,
Քան թէ զոհվել, քան թէ լինել անձնվեր:

Բայց ես կյանքում շա՛տ սիրեցի ու լացի, —
Մեկը չեղավ, որ ամոքեր վշտերս,
Սիրող սրտի ծարավ, ծարավ մնացի,
Մեկը չեղավ, որ գուրգուրեր վարդերս...


Աւետիք Իսահակեան
1875-1957

William Michaelian: My Father’s Shoes

In the summer,
they were dusty outside
and damp inside,
warm, sour.

Late at night,
they whispered softly
about concerns
of their own.

January 31, 2007

Reprinted from Songs and Letters with the author's permission

Գայանե Ղազարյան/Gayane Ghazaryan: Գեղեցիկ հրաժեշտ տվողները երբեք չեն բաժանվում

Click to hear
Գեղեցիկ հրաժեշտ տվողները երբեք չեն բաժանվում read by Tamar Gasparyan-Chester.

Որքան ուզեցինք
Իրար գեղեցիկ հրաժեշտ ասել,
Այնքան ուշացավ բաժանումը մեր:
Մեռած մեղքերին հարություն տվինք,
Որ արդարանանք ու արդարացնենք
Մեր խաղը տգեղ:
Զուր ես մեղադրում.
Մեր պատմության մեջ ինչ որ բան պարզ չէր՝
Չէի ճաշակի խայծն աղետաբեր:
Արգելված պտուղն ուտելուց հետո
Ուզեցինք նորից դրախտում լինել:
Հաճույքից հոգնած՝
Ադամի նման ննջում էիր դու՝
Թողած ինձ դատին մարդկանց և Աստծո:
Հիմա հստակ է՝
Գեղեցիկ ավարտ չէր կարող լինել.
Մենք դեռ դրախտում՝
Վաստակել էինք բաժանումը մեր:

Գայանէ Ղազարյան

Introducing Gayane Ghazaryan

Gayane Ghazaryan is an Armenian born poetess living in Los Angeles, California. Her first book of poems titled “Before the Sun” was published in Los Angeles, in 2004. Her articles, art reviews and essays have been published in numerous magazines and newspapers in Los Angeles and in Armenia.

William Michaelian: Awakening

I feel them all around me:
spring is the moment
when the dead begin to dance.

February 23, 2007

Reprinted from Songs and Letters with the author's permission

Զահրատ։ Կաղանդի Ծառ մը

Կաղանդի ծառ մը շտկելու համար
Երկու բան պէտք է
Նախ ծառ մը - յետոէ զարդեր ծառին վրայ

Կաղանդի ծառ մը շտկելու համար

Երեք բան պէտք է

  - Ծառէն զարդէն զատ

Հաւատքը գալիք աղուոր օրերու

Կաղանդի ծառ մը շտկելու համար

Մէկ բան կը բաւէ - ոչ ծառ ոչ ալ զարդ -

Ատիկա խիճերն ադամանդ կարծող

Միամիտ հոգւոյս բարի խաբկանքն է

Կաղանդի ծառ մը շտկելու համար

Արդէն պատրանքը լրիւ կը բաւէ

Բարի տարի ձեզ եւ բարի պատրանք։

Zahrad: A CHRISTMAS TREE

To prepare a Christmas tree
you need two things.
First the tree itself
and then the ornaments.
To decorate a Christmas tree
you need three things.
Beside the tree and the ornaments,
you need hope for a string
of good days about to begin.
Actually to decorate
a Christmas tree you need
only one thing: eyes
to change tinsel to diamonds.
To decorate your tree
then, take my wishes
for the New Year: wishes
for more illusions.

Translated by Diana Der Hovanessian

L’arbre de Noël
Il faut deux choses
Pour orner un arbre de Noël,
Tout d’abord un arbre, puis des jouets sur l’arbre.

Il faut trois choses
Pour orner un arbre de Noël,
Hormis l’arbre et les jouets, il faut la foi dans les beaux jours à venir.

Une seule chose suffit
Pour orner un arbre de Noël.
Ni arbre ni jouet,
C’est l’illusion de mon âme crédule
Qui prend les cailloux pour des diamants.

Pour orner un arbre de Noël
L’illusion est tout à fait suffisante.
Bonne année et bonne illusion !

Translated into French by Berge Turabian

We remember Zahrad (1924-2007)

We have received news of the passing of poet Zahrad (Zareh Yaldizciyan) in Istanbul on Tuesday Feb. 20, 2007.

Զահրատի (Զարեհ Յալտըզեան) , ծնած է 1924-ին, Կ. Պոլիս:

Աւարտած է Կ.Պոլսի Մխիթարեան լիցեյը (1942), աշխատած պոլսահայ թերթերու, հանդեսներու համար, խմբագրած Մխիթարեան սանունց “Սան” պարբերաթերթը:

Առաջին բանաստեղծութիւնները լոյս կը տեսնեն 1943-ին, ապա “Մեծ քաղաքը”, “Գունաւոր սահմաններ”, “Բարի երկինք”, “Բանաստեղծութիւններ”, “Ծայրը ծայրին” և այլ ժողովածուները:

Հայաստանի մէջ լոյս կը տեսնէ “Մեծ քաղաքը” (1978), “Առանց քարի, առանց խաչի խաչքար” (1998) և “Բառերուն տակի քերթուածը” (2004) ժողովածուները:

Զահրատի գրքերը թարգմանուած են անգլերէն, ֆրանսերէն, հունարէն ու լիտվերէն:

Անցաւ

Նստէր էին
Ոտքի ելան
Նորէն նստան

Դագաղ մը անցաւ

Alec Ekmekji: Her Bell of Glass

And to hear silence
she closes all her eyes,
she lies on bare grass
beneath a glass bell
in a field hushed by
winter's frozen light;
but a song gathers
at the tips of her eyes
to rhythms of dew
blooming into ice,
and through the sun's rays
on her bell of glass
she hears the tempest
gathering in the lungs
of the glass blower
sleeping in Murano.

© 1997 Alec Ekmekji

Announcing a forthcoming publication: Forgotten Bread: First Generation Armenian American Writers

Forgotten Bread: First Generation Armenian American Writers edited by the well-known Armenian American poet David Kherdian is scheduled for publication by Heyday Books in autumn of 2007.

It bears the ISBN-10: 1597140694 and ISBN-13: 978-1597140690. Amazon.com/ca/fr are already accepting pre-orders.

See Hrag Vartanian's interview
with David Kherdian.

Համո Սահյան: ՀՈՐՈՎԵԼԸ

ՀՈՐՈՎԵԼԸ

Իմ մանկությունը վաղուց կորել է,
Վաղուց դարձել է հեքիաթ ու հուշ,
Բայց երբ հնչում է ձեր հորովելը,
Կրկին մանուկ եմ դառնում քնքուշ:

Սրտագին երգերն ինձ միշտ թովել են,
Հրճվանք են տվել ինձ թևավոր,
Բայց նվիրական ձեր հորովելը
Բոլոր երգերից ջինջ է ու խոր:

Ես ամենքի չափ կյանքը գովել եմ
ՈՒ հաշտ եմ ապրել իմ բախտի հետ,
Ա՛խ հայրենաշունչ ձեր հորովելը
Կյանքի չափ քաղցր է և սիրավետ:

Ձեր փառքի համար փույթ չէ մեռնելը,
Իմաստուն հայրեր հայոց երկրի,
Ձեր հորովելը, ձեր հորովելը,
Ձեր հորովելը թող երկարի...

Shushanik Kurghinian: Lined Up

Click the link to hear
Lined Up in the Sky, read by Shushan Avagyan.

Օդում ձգված, շարան շարան
Կռունկները կուգան կերթան.
Ես ո՞ւր փնտրեմ գարուն վաթան,
Ո՞ր մեկ ցավս լամ ու սգամ։

Ա՜խ, կռունկներ, խապար չունե՞ք
Իմ վաթանեն, իմ քույրերեն.
Ղարիբ սրտիս բարեւ չունե՞ք
Իմ հարազատ սեգ լեռներեն։

Ես էլ մի օր ճամփա ընկա,
Անցա սարեր, դաշտ ու ծով.
Ղարիբ-ղուրբաթ երկիր եկա՝
Սիրտս լի ծով հույսերով։

Բայց վաթանի ցավը խեղդեց
Երազներս, հույսերս.
Ա՜խ, կռունկներ, սիրտս ավրեց,
Էլ չչորցան աչերս։

Ա՜խ, կռունկներ, հեռու կերթաք,
Ուր որ գարուն՝ դուք այնտեղ.
Ջան կռունկներ, ես ո՞ւր երթամ,
Իմ ցավը շա՜տ, վերքս անդեղ։


Lined up in the sky, the cranes
come and go in rows; where shall I
look for a homeland in the spring?
Which heartache shall I weep and mourn?

Oh cranes, do you have any news
from my home, from my sisters?
Do you have a greeting for my pilgrim heart
from our sublime native highlands?

One day I left on a journey, too,
passing mountains, valley and sea,
arriving in this foreign land
with a heart full of hope.

But this ache for my homeland
throttled all my dreams and hopes.
Oh cranes, my heart is in despair,
these eyes never dried.

Oh cranes, you are going far,
wherever it is spring, there you are.
Dear cranes, where shall I go?
My wounds unhealed, my sorrow so deep.

S. Kurghinian, 1906

Translated by Shushan Avagyan

Alec Ekmekji: On Beethoven's Appassionata

When I enter heaven - and I will enter heaven -
It will be a heaven of my own making,
Unlike the heavens of fashionable men,
A heaven where the days extend beyond the years,
And where the minutes swallow the hours,
Where hourglasses, coated with hellish glaze,
Revel in the dance of the years minutes days.

And when I enter hell - yes, I will enter hell -
It will be a hell fashioned by my hands,
Unlike the hells of dispassionate men,
A hell where the minutes devour the days,
And where the hours hover above the years,
Where the heavenly sands, falling, in a daze,
Suspend in mid-air to kiss that hellish glaze.



© 1996 Alec Ekmekji

Introducing Shahé Mankerian

Poet/playwright Shahé Mankerian spent his formative years in Beirut, Lebanon. After migrating to the United States, he received his graduate degree in English from California State University, Los Angeles. In 2003, he won both the Erika Mumford Prize and the Daniel Varoujan Award from the New England Poetry Club. Recently, Edifice Wrecked nominated his poem “She’s Hiding My Keys” for the 2004 Pushcart Prize. In 2005, his play Vort (Worm) was adapted into a short film; it premiered at the Silver Lake Film Festival spring of 2006. Recently, his play “Little Armenia” debuted at Hollywood’s prestigious Fountain Theatre.

Shahé Mankerian: My Name

To the American ear
Shahé is a mistake.
It’s a crazy consonant
malfunction, alphabetic
disorder. The boys at Starbucks
want to relabel me: “Shane,
your coffee’s ready!”
“Sean, non-fat latte, extra foam.”
It’s no use correcting them,
because in their world I am
wrong and they’re right.
In their world Armenian is
a typo, it should be American.
Computers often recognize me
as a verb: Shake, shave, share-
Depends who wants to play
Scrabble with me that day.
My name is Shahé;
Shale sounds nice,
but it’s not my name.
In Turkish, “Shash” means
cross-eyed peasant.
It’s not my name.
Shat is the past
tense of shit.
It’s not my name.
Shawe almost sounds
like a playwright.
Shaqe sounds like a basketball player.
Shame,
shame,
shame,
not my name.
My name is Shahé.
It has a powerful connotation of the Shah,
and a simple “héh” like a whisper,
like a sigh on a cold winter day,
like an end of a poem.

Copyright Shahé Mankerian. Used here by kind permission of the author.

Searching for information on poet Harout(h) Constantine

Harout(h) Constantine, aka Harut' Kostandyan, author of two collections of poetry, published in 1935 (by Imprimerie Arax, 46 rue Richer, Paris, and reprinted in Armenia in 1988) and 1974 (in Lebanon).

The first volume is entitled Օրերի Իմաստութիւնը (Wisdom of the Days) and the author's name appears as Յարութիւն Կոստանդեան.The second volume is entitled Բանաստեղծութեամբ (By Way of Poetry) and published by Vahe Setian Press in Beirut, Lebanon.

Member of the "Société des Gens de Lettres Arméniens" in France, in the 1930's.

Born in Bushir, Iran, a city on the southwestern coast of Iran, on the Persian Gulf. At 10 he went to India and studied at Bombay's English High School. In 1926 went to Italy and England. Settled in France from 1927, first in Paris, and then Provence where he lived until his death.

As per the Library of Congress, in Washington DC, he lived 1909-1978, although others state he passed away in 1979.

Anyone with more information about Mr. Constantine, please contact armenianpoetryproject@gmail.com.

Many thanks Per Wik (Sweden) who initially contacted me about his grandfather; Khachig Tololyan (USA), Rev. Nishan Bakalian(Lebanon), Eddie Arnavoudian, Artsvi Bakhchinian (Armenia) who have already contacted me about this author.

Lola

Համո Սահյան: Ես կուզեի

Click to hear
Ես Կուզեի read by the Tamar Gasparyan-Chester.

Ես կուզեի քեզ հետ կիսել
Վերջին պատառն իմ հացի,
Ես կուզեի քեզ հետ կիսել
Վերջին արցունքն իմ լացի:
Ես կուզեի քեզ հետ կիսել
Սրտիս բեկորը վերջին,
Ես կուզեի քո գրկի մեջ
Մթներ իմ օրը վերջին…
Ես կուզեի՝ ինչ որ ունեմ
Իբրև նվեր տայի քեզ,
Ես կուզեի… բայց ի՞նչ անեմ
Եթե հանկարծ դու չուզես:

Համո Սահյան

Nancy Kricorian: Armenia

For Mariam Kodjababian Kricorian

I. Syria


This is what I remember:
I would make fine stitches
in scraps of cloth and my father
would look up from his work
and praise my tiny row of seeds.
I loved to sit among the buttons
and bolts of cloth and hear the rock
of the pedal and sewing machine.

One winter morning when the snow
drifts stood as high as my head,
my father swung me to his shoulders
and carried me two miles to school
past the white mountains of cedar.

I don't know why it happened.
A notice nailed to the wall
in my eighth year and we gathered
few belongings, and all our people
marched and stumbled toward Syria.
My mother fell by the road,
and we left her there.
The great dark birds followed us.
The soldiers were dogs, and we became
less than nothing in the desert.

My father died, and my small sisters
grew thinner to their deaths.
There was me and my brother Sarkis,
and the black tent flapping in the sand.



II. Cyprus


There were twenty beds to make,
double back the stiff cuff of sheet
over the rough blanket, the cotton cover,
and baste it all together twenty times.

Then the long boards of the floors,
quick dance of the broom, splash
of the pail and the mop and thirty
stairs from the top
to the bottom of the inn.

My uncle's wife had me earn my keep.
My brother was made an apprentice
to the drunken tailor in the next village,
where straight seams happened in the morning
and not much in the afternoon.

He arrived late one night at the inn,
a tall narrow man in American suits.
His stare made my hands tremble
and the milk pitcher smash to the floor
when I served his meal.
He tucked notes in my apron pocket
when he passed me in the hall.
I tore them up unopened.
I was sixteen and he twice my age.

My uncle asked, Mariam, will you go
with this man to America?

We left Cyprus one week later
on a ship as big as our village.
My name was made Mary, my age eighteen.
I never saw my brother again.



III. Egypt



Our wedding picture was taken
in Cairo. My husband's cousin
helped me with the row
of small buttons down the back
of the ivory satin gown; she loaned me
gold earrings and a bracelet.
I sat in a chair and my feet
in their pale shoes barely
grazed the floor.
Leo stood beside me,
a hand on my shoulder,
staring straight into the eye
of the machine and the man
under the black cloth behind it.
With the flash of light
I saw the fierce sun of the desert,
and felt the fear rise up,
great wings beating against my ribs.
I saw Sarkis waving from the pier.
I thought of letting my long hair down,
and nothing else.



IV. America

My husband and I stood on the ship’s deck
watching lace-topped waves roll by.
The salt wind blew strands of loose hair
in my face and pulled on my shawl’s edges.
The ocean spread so far in all directions
I felt like a grain of sand in God’s shoe.

From the train I saw pastel wooden houses
speed by and frozen shirts sway on lines.
The bare arms of winter trees held up
low-slung skies. When we reached Boston
I pulled my wool coat tight around me,
breathing air that smelled of exile.

A new cooking pot, a new bed, a new life:
my husband gave me all these things.
No one could return to me
my brother and my dead.

Copyright Nancy Kricorian

Sharon Olinka: The Cutting

Hosep, I've made cuts on my arms with a razor blade.
Little ones at first. Then deeper cuts.
Once I opened a vein.
I started on my breasts,
when the attendant caught me. One of my nipples
will never be the same.
The last look we shared, on the dock,
is all I have. I was on the ship.
You got farther away. You had hazel eyes.
I wonder if the soldiers
cut out your eyes first. You were like a doll
among the crowd of men on the dock
as the ship lurched, and I tried
to see your face. But I saw
malachite-colored water, the corpse
of a dog, a broken gilded clock,
and a woman with no face
all float together. The loud boom
of collapsing buildings made me
shake, then twitch. I saw
the Sporting Club on the quay
fall, the Theatre de Smyrne,
the Oriental Carpet Institute.
I saw sailors push people away
with a whip. One sailor
filmed it, like a home movie.
This is insane, I thought...the English
are our friends, the Americans,
Italians, French...aren't they?
The American ship took me
because the captain knew of my father.
Sailors, though, looked at me
like we were not of the same race.
Freckles, crew-cuts...one of them
shrugged. "It has nothing to do with us."
Then he snorted, "Levantines!"
Our city was killed.
They said the Titanic was important,
but I think we are more important.
Do you know, Hosep,
I'm the only one of my family
to survive Smyrna?
I am your Sirarpi,
and I will love you forever.
Our baby girl died at three months.
I'm seventeen years old now.
I want to join you soon.

Copyright 2000 Sharon Olinka

From The Good City, published by Marsh Hawk Press, 2006. Used here by kind permission of the author.

Sharon Olinka: Bone Cargo

At night beautiful shapes of men and women
floated over the ship Van. Long black hair,
cut by bayonets. Piles of severed heads,
once teachers. A grandfather
who walked too slow. Newborns left to die
in the desert. One day old. One hour old.
And the angel Raphael
floated with them, his naked body
a white blur in the sky. His penis
between two vulnerable thighs. He knew
no one was safe now, not even angels.

The ship left Mudania,
on the Sea of Marmora,
with a load of 400 tons of human bones,
and arrived at the port of Marseilles,
two days before Christmas Eve,
roast goose and plum puddings,
carols and joyous Noel,
on December 22, 1924.
The bones had been sold to French manufacturers.
The bones were of murdered Armenians.

Copyright Sharon Olinka. From The Good City, from Marsh Hawk Press, 2006. Reprinted here by kind permission of the author.

Introducing Sharon Olinka

Sharon Olinka believes in building bridges between cultures.
THE GOOD CITY, her second book of poems, is about Izmir.

Ms. Olinka has won a Barbara Deming Memorial Award grant. Her work has recently appeared in Barrow Street, Poetry East, Confrontation, The Café Review, and Jewish Quarterly in London, Bum Rush the Page: A Def Poetry Jam, from Random House, and An Eye For An Eye Makes the Whole World Blind, from Regent Publishing in California, which won the PEN Oakland Josephine Miles Award.

Ms. Olinka teaches writing workshops, regularly reads her work in universities and conferences all over the world.
She is a member of PEN American Center and currently lives in New York City.

Harout Vartanian/Յարվարդ: ԱՆՈՒՆ ՄԱԿԱՆՈՒՆ

Բոլոր ծաղիկներն անուն ունին
ընտանեկան ծառերն ալ
մականունը մէկ է – Հող

բոլոր անասուններն անուն ունին
ֆինլանտուհի թէ սեւամորթ
մականունը մէկ է – Երկինք

սուտի պէս թէ իրաւ
սիրային ֆիլմերը համբաւ ունին
Բեմադրիչը մէկ է – Սիրտ

մահազդ թէ տապանաքար
հրաժեշտներն անուն ունին
մականունը մէկ է - Փոշի


Յարվարդ

Copyright Harout Vartanian
2006 - Հալէպ

Mariné Petrossian: ԳԵՏԱՔԱՐԵՐ/RIVER STONES

Քաղաքում
ուր ոչ ոք չի խոսում իմ լեզվով
գտա խաղաղությունը
որ փնտրում էի։

Մառախուղի մեջ
լողում են շենքերի սրածայր կտուրները
եւ մարդիկ
ինձ ոչինչ չունեն ասելու։

Ներքեւում խաղաղ հոսում է գետը
ես փակում եմ աչքերս
որ լսեմ նրա ձայնը։

Կամուրջն այս հին է
բայց ավելի հին է
գետաքարերի նման լինելու
մարդկային ցանկությունը։

Copyright Mariné Petrossian.
From the volume Հայաստանի ծովափին (On the Armenian Shores), Actual Art, 2006. Reprinted here by kind permission of the author.

Introducing Michael Minassian

MICHAEL MINASSIAN was born in the Bronx, New York. He currently lives in South Florida and is a professor at Broward Community College in Ft. Lauderdale, Florida. Michael has a certificate in creative writing from California State University (Dominguez Hills) and in 1997, he was named best poet by City Link magazine. His award winning poetry and short stories have appeared in such journals as: Ararat, Bitter Oleander, Common Ground, Karamu, Poet’s Lore, and The Savannah Literary Journal.

Click here for Michael's website.

Michael Minassian: DESERT SONG

Click to hear
DESERT SONG read by the author, Michael Minassian.

I

As I rub my eyes with cracked hands,
objects appear to waver,
dissolving like a mirage
along hot, dusty roads;
we turn the windshield wipers on,
next the headlights;
sand seeps in through the cracks
around windows and doors.
The car stops, its parts
clogged with sand.


The wind blows and blows;
the desert loves itself;
it moves, it changes,
it kills for more.

There is too much dust in the air;
sand spills from the mouth, the nose;
motes the size of boulders
clog the sight.

This is what comes of looking too far.
I yearn to see Ararat,
but stuck here a thousand
nights away, I swim in the desert
like a star lost upon the milky way.












II

Ararat,
I burn for you.

Ararat,
I slit my wrists
for you: out comes sand.

Ararat,
I kiss your breast
shaped peaks;
the nipples I thought
were cool white snow
are sand.

Ararat,
I cry for you;
these tears a mirage,
this smile a scimitar,
this ride a trip back
through deserts of time.


Copyright Michael Minassian

THIS POEM FIRST APPEARED IN ARARAT MAGAZINE IN WINTER-1990; it is reprinted here by kind permission of the author.