Անդրանիկ Ծառուկեան։ Ուխտ Արարատին

Պիտի հասնինք, սրբազան լեռ, կատարիդ,
Երբ ջրհեղեղը ռումբերուն գտնէ վերջ,
Ու արիւնի ծովերն հագնին ծիածան...
Երբ մորթուած խաղաղութեան աղաւնին Վերադառնայ արհաւիրքի վիհերէն՝
Ձիթենիի հաշտարար ճիւղը բերնին,- Պիտի հասնի՛նք կատարիդ...


Քաղաքներէն, ճամբաներէն, դաշտերէն,
Աքսորի խուլ գռիհներուն խորերէն,
Պիտի շարքերը մեր խրոխտ փոթորկին
Մեր պապերուն խնդիր սուրբ երազին...
Պիտի փշրին մեզ իրարմէ անջատող Ճակատագրին սեւ պատնէշները բոլոր,
Պիտի հասնինք՝ մեր ջուրերուն ու հողին՝
Ամենասուրբ ըրած կարօտը շեփոր,
Պիտի հասնինք, թէ արեւներն իսկ փլին,
Եւ ճամբաներն ըլլան դժոխք ու արիւն,-
Պիտի հասնի՛նք կատարիդ...


Տե՛ս մեր շարքերը խանդաբորբ ու արի,
Տե՛ս մեր կարօտը՝ խոյանքով Վահագնի,
Տե՛ս մեր հոգին՝ քու ձեռքերուդ պէս մաքուր,
Ու կամքը մեր, տե՛ս, ժայռերուդ պէս ամուր,
Եւ հաւատա՛, գրանիտեայ ո՜վ աստուած,
Սրբազան լեռ, հաւատա՛,
Որ կը հասնի՛նք, մենք կը հասնի՛նք կատարիդ...





A Vow to Ararat


We will reach your summit, oh Holy One,
When the flood of bombs desists,
And the seas of blood are draped in rainbows.
When the butchered dove of peace
Returns from the abyss of distress
With the olive branch of amity in its beak,
We shall make it to the mountaintop…


From the cities, the streets, and the fields,
From the depths of the blind alleys of exile
Our people shall gallantly storm
And make our forebears’ dream a fact,
And the black walls of fate, which separate us
Shall disintegrate.


We will reach our waters and lands,
Trumpeting our Holy-of-Holies,
We shall reach, even if all stars crumbled
And all roads turned to blood and hell—
We will reach your summit…


Come, see our ranks flaming with fire and fervor,
See our yearning that soars on Vahagn’s* wings,
See our spirit, spotless as your hands,
See our will, solid as your stones,
And have faith, oh God of Granite,
Oh Holy Mountain, have faith—
We shall make it to the summit!



Antranig Dzarougian
Translated by Rupen Janbazian and Tatul Sonentz


* Vishapakagh Vahagn (Vahagn the Dragon Reaper) was a god of fire and war worshiped in pre-Christian era Armenia.


The following passages are taken from Antranig Dzarougian’s 1980 memoir, Ethereal Aleppo (Երազային Հալէպը). One of the foremost writers and editors in the Armenian Diaspora, Dzarougian lived and worked in the Armenian communities of Syria and Lebanon. Born in 1913 in the Ottoman town of Gurin (modern Gürün), Dzarougian was rescued during the massacres and brought to Aleppo, where he was raised in an Armenian orphanage. He is best known for a memoir about that period in his life, People without a Childhood (Մանկութիւն չունեցող մարդիկ), as well as for his long poem, Letter to Yerevan (Թուղթ առ Երեւան), and for the various pieces of prose and poetry published in Nayiri, the Aleppo-based, and later Beirut-based, literary journal that he founded and edited.-- Jennifer Manoukian, The Armenian Weekly

Անդրանիկ Ծառուկեան: Հողը Թեթեւ

Հողը թեթե՜ւ գայ ընկեր, ոսկորներուդ վրայ խոնջ.
Հողը թեթե՜ւ ուր գնաց մարմինդ կուլ սեւ փոսին
Գարուններուդ վրայ, կանաչ սէրերուդ,
Մնաց այս քարը դաժան ու մեր արցունքը վերջին:

Հողը թեթե՜ւ - Կ՛ունենա՞յ բայց օտար հողն արդեօք գութ.
Հողը թեթե՜ւ - Դեռ արցունքներուդ ընդմէջէն կ՛ըսէիր
Հողն այս օտար, կարծես սրտիդ, թոքերուդ անկշիռ,
Օդն իսկ ընկեր, ունի ոխու քէն:

Հողը թեթե՜ւ - Ափիս մէջ գորշ ու խոնաւ ափ մը հող.
Ա՜հ տարաբախտ իմ ընկեր, ինչպէ՞ս նետեմ դագաղիդ
Որպէսզի պարտքս յետին չըլլայ նոր վէրք մը այրող
Սրտիս անհայրենիք:

Օտար հողին, օտարական հողին մէջ կռիւ էր կեանքդ
Երէկ, ընդդէմ բախտին աշխարհին:
Հայ ես ընկեր, հայու բախտ, կռուէ նաեւ մահէդ վերջ
Հողիդ համար կորուսեալ ու հողին դէմ այս օտար:

Անդրանիկ Ծառուկեան