Մարուշ Երամեան։ ԿԸ ՅԻՇԵՄ ԵՒ ԿԸ ՊԱՀԱՆՋԵՄ

Կը յիշեմ բոլոր այն քերթուածները
Որ չեմ կարդացած
Որովհետեւ չգրուեցան
Բայց իմս էին իրաւունքովը հողերուս
Բռնագրաւուած

Կը յիշեմ լռութիւնըԿոմիտասին
Որ չեմ լսած
Որ պէտք չէր ըլլար
Եւ որուն շուրջ մեղեդիները
Թեւածեցին վիրաւոր արծիւներու պէս
Եւ ձայն չդարձան

Կը յիշեմ ցաւը ժայռերուն
Որոնց տրուեցաւ բացառիկ ուղեղներու
Ճիչին դիմանալու բեռը

յիշեմ Սասնայ լեռներուն վեհութիւնը
Որ միայն երազ է կանաչ
Եւ ուրկէ բորենիները վանելու
Կրակը կը պահանջեմ

Կը յիշեմ կարմիրը Եփրատին
Եւ կը պահանջեմ զայն լուալու
Իրաւունքը

Ե՛ս է որ կը յիշեմ եւ կը պահանջեմ
բայց որմէ՞ պիտի պահանջեմ
հատուցումը աննիւթեղէնին
ոչ միայն հողերուն
բայց մանաւանդ
մնացեալին
եթէ գիտնային անոնց արժէքը
չէին խողխողեր արդէն

Եւ ո՞վ ինձմէ պիտի պահանջէ
Բառին շարժումը
Ձայնին փոթորիկը
Եւ ըմբոստացումը անկասելի
Վերը տեղ մը Մէկը նստած կ'ողբայ
Եւ անօգուտ են անոր արցունքները
Ա՛լ

JE ME SOUVIENS ET J’EXIGE
Maroush Yéramian, Le Caire, 17 avril 2020
[Traduction en français : Hervé Georgelin]

Je me souviens de tous ces poèmes
Que je n’ai pas lus
Car ils n’ont pas été écrits
Mais ils étaient miens par le droit des terres
Accaparées
Je me souviens du silence de Gomidas
Que je n’ai pas entendu
Qui n’aurait pas dû être
Et autour duquel les mélodies
S’envolèrent comme des aigles blessés
Et ne devinrent jamais son
Je me souviens de la douleur des précipices
Auxquels furent livré le fardeau de supporter les cris d’exceptionnels cerveaux
Je me souviens de la majesté des montagnes du Sassoun
Qui n’est que rêve vert
Et j’exige le feu
Pour en repousser les hyènes
Je me souviens du rouge de l’Euphrate
Et j’exige le droit
De l’en laver
C’est moi qui me souviens et qui exige !
Mais auprès de qui exigerai-je
Le dédommagement immatériel
Pas seulement pour les terres ?
Mais surtout
Pour le reste
S’ils en connaissaient la valeur
Ils ne le massacreraient pas
Et qui exigera de moi
Le mouvement du verbe
La tempête de la voix
La résolue insurrection ?
Là-haut quelque part Quelqu’un assis se lamente
Et ses larmes sont inutiles
Désormais !

Ara Alexandre Shishmanian: La fereastră cu singur

uneori parcă am merge pe cer –
parcă asfaltul însuşi s-ar rătăci undeva
în dosul amurgului •
fiecare pas e ca un pariu – nu-l ai decît după ce-l cîştigi •
nimic – şi anume doar pentru nimeni •
de asta poate ne consolăm mereu
cu tunele – ne consolăm cu o lume sub pămînt
tot pămîntul ăsta e un corp format din alte corpuri
ce se-nghit unele pe altele •
pămîntul e de fapt monstrul absolut –
numai vidul, pe care nu-l întîlnim niciodată
deşi-l purtăm adânc în noi înşine,
e mai monstruos •
un fel de aripi-pleoape – priveam în timp ce zburam –
numai nimicul •
eu, nimeni •
am luat asupră-mi rănile ei –
mă ura acum
pentru că nu se mai putea vindeca singură
prin nefiinţă dureroasă •
oricum, dacă nu s-ar fi simţit vinovată
ar fi rămas mereu ceva fals •
de fapt încercam s-o trezesc
la adevărul rănilor ei ruşinoase •
se apăra şi rămînea astfel prizoniera
nevinovăţiei ei factice •
sufletul ei nu avea nevoie de răşină –
dublu, se jena să-i fie ruşine –
ruşinii-i prefera răşina neutră a uitării •
amnezia mai degrabă decît vindecarea •
e greu să respiri cu ochii închişi –
cu aripile ochilor închise •
căci ochii sunt şi un soi de plămâni –
respirăm cu ei nu aerul ci cerul înăuntrului •
nu doar plecarea de-acasă ci şi plecarea din lume •
de aceea nu mă întorc pur şi simplu acasă
ca să nu mă-ntorc niciodată în lume •
înainte îmi făceam grefe de ceasuri pe creier –
omul-oră devenea omul-minut •
mai recent am început să-mi fac grefe de ceasuri pe inimă –
semn că omul dispăruse de tot •
acum orele se-nşirau singure
la fereastră cu singur •
nimeni nu era în stare să-mi citească litera •
scriam texte ce curgeau deasupra literelor
ca peste nişte pietre de râu •
doar nimeni citeşte pietrele din albia râului •
doar nimeni ştie să mai citească râul în adânc •
doar nimeni poate să intre de două ori în aceeaşi apă •
cu siguranţă – doar nimeni •

Fenêtre avec esseulement

Parfois c’est comme si on marchait à même le ciel
comme si l’asphalte lui-même s’égarait quelque part
derrière le couchant,
chaque pas est un pari – tu ne l’achèves qu’après l’avoir gagné
pour rien – et précisément rien que pour personne
c’est pourquoi peut-être nous nous consolons toujours
avec les tunnels – avec un monde souterrain
toute cette terre est un corps formé d’autres corps
qui se dévorent les uns les autres
la terre est en fait le monstre absolu –
seul le vide, que nous ne rencontrons jamais,
bien que nous le portions profondément enfoui en nous-mêmes,
est encore plus monstrueux –
une sorte d’ailes-paupières – je regardais pendant le vol –
seul le rien…
Moi, personne,
j’ai pris sur moi ses blessures – elle me haïssait maintenant
parce qu’elle ne pouvait plus guérir toute seule
par douloureux non-être
de toute façon, si elle ne s’était pas sentie coupable
quelque chose de faux aurait toujours persisté
en fait je tâchais de la réveiller
à la vérité de ses blessures honteuses
elle se défendait et restait ainsi prisonnière
de son innocence factice
son âme n’avait pas besoin d’être ointe –
double, elle se sentait gênée d’avoir honte
à la honte elle préférait la neutralité ointe de l’oubli
l’amnésie plutôt que la guérison
Il est difficile de respirer les yeux fermés –
les ailes oculaires occultées
car les yeux sont aussi une sorte de poumons
nous respirons avec, non pas l’air mais le ciel du dedans
non seulement le départ de la maison mais le départ du monde
c’est pour cela que je ne retourne pas tout simplement à la maison
pour ne jamais retourner dans le monde
Avant je me greffais des montres sur le cerveau –
l’homme-heure devenait l’homme-minute
dernièrement j’ai commencé à me greffer des montres sur le cœur
signe que l’homme est disparu complètement
maintenant les heures s’étalent toutes seules
à la fenêtre avec esseulement
personne n’était capable de lire au moins mon écriture
j’écrivais des textes qui s’écoulaient par-dessus les lettres
comme sur les galets d’une rivière
personne seul sait lire le lit d’une rivière
sait encore lire le texte du tréfonds
personne seul peut entrer deux fois dans la même eau
certainement – personne seul


Traduction de Dana Shishmanian. Parût dans http://www.latoiledelun.fr/

Ara Alexandre Shishmanian: Păpădia albastră

ţin în mână o păpădie albastră – neştiută –
ce mă priveşte încet gânditoare •
opţiunea ei ciudată ar fi să mă culeagă cu privirea •
eu însumi sînt un ciudat copac –
cu multă clorofilă în dreptul ochilor •
plămâni şi aripi – zburînd respir •
păpădia albastră gândeşte încetinind secunde –
şi-n palmele mele secundele înoată ca nişte peşti •
obraz lipit de vid cântăresc impalpabilul •
plină de neant mi se descuie ruginita poartă a inimii •
fiara adoarme sub lumină ca o pagină în ghiarele semnelor •
păpădia albastră-i o navă cu care navighez
împărat al imperiului gândurilor •
purtat de briză-n crepuscul
mă preschimb într-un zeu cu paşii de toamnă •
învăluit în dezamăgire •
splendori de frunze mi se ofilesc sub tălpi
şi ning în vreme ce înaintez prin aer –
în mână cu sceptrul meu albastru şi magic •
cu sceptrul care mă priveşte şi mă gândeşte •
pe când la rîndu-mi privindu-l nu mă pot dumiri –
care din doi îl visează pe celălalt •


Le pissenlit bleu

Je tiens dans la main un pissenlit bleu – inconnu –
qui me regarde lentement et pensif
son option étrange serait de me cueillir avec son regard
moi-même je suis un arbre bizarre
avec plein de chlorophylle au niveau des yeux
des poumons et des ailes – en volant je respire –
le pissenlit bleu réfléchit tout en ralentissant les secondes
et dans mes paumes les secondes nagent comme des poissons.

La joue collée au vide, je pèse l’impalpable,
pleine de néant s’ouvre la porte enrouillée de mon cœur
la bête s’endort sous la lumière
telle une page dans les griffes des signes…

Le pissenlit bleu est un navire sur lequel
je navigue – empereur d’un empire de pensées –
porté par la brise au crépuscule,
je me change en dieu aux pas d’automne
enveloppé de déception
splendeurs de feuilles se fanent sous mes pas
et je neige
tandis que je m’avance dans l’air
tenant à la main mon sceptre bleu et magique
le sceptre qui me regarde et me pense
alors qu’à mon tour, le regardant, je ne peux me résoudre :
lequel de nous deux rêve de l’autre ?




Blue Dandelion

I hold in my hand a blue dandelion—an unknown one
it is watching me thoughtfully
its strange option would be to harvest me with its eyes
I am myself a strange tree—
with a lot of chlorophyll around my eyes
my lungs and my wings—flying I breathe
The blue dandelion thinks slowing down the seconds—
and in my palms the seconds swim like fish
A cheek glued to the void, I weigh the impalpable
Full of nothingness the rusty gate of my heart unlocks
The beast falls asleep under the light
like a page in the clutches of signs
The blue dandelion—a ship I navigate
Emperor of my thoughts’ empire
carried into the crepuscule by the breeze
I change into a God with autumnal steps
wrapped up by deception
carpets of beautiful leaves wither under my soles
and I am snowing
while I advance through air
In my hand I carry my blue, magical scepter
my scepter that is watching me and thinks of me
while watching it in my turn I can’t figure out—
which of the two is dreaming the other

Traduction de Dana Shishmanian. Parût dans http://www.latoiledelun.fr/
English translation by Flavia Cosma, previously published in http://ragazine.cc/2016/07/3-poems-by-ara-alexandre-shishmanian/

Ara Alexandre Shishmanian est historien des religions, auteur de plusieurs études sur l’Inde védique et la Gnose, parues dans des publications de spécialité en Belgique, France, Italie, Roumanie, États-Unis. Il est également l’auteur de 15 volumes de poèmes parus en Roumanie depuis 1997.

Ara Alexandre Shishmanian is author of several studies in Vedic literature and Gnosis, written in French and English and published in specialty revues and collective volumes in Belgium, France, Italy, Romania, United States. He also has published fifteen collections of poems in Romanian. His first collection in French, Fenêtre avec esseulement (Window with solitude), translated by Dana Shishmanian, was published in 2014 by Editions Harmattan (Paris). 

Վահագն Դաւթեան։ Խաչքար

Տատասկների, քարերի մէջ,
Քամիների, արեւի մէջ,
Ձիւների մէջ, շոգ ու տօթի,
Այսպէս մենակ, այսպէս ոտի,

Այսպէս խոնարհ, այսպէս ըմբոստ,
Այսպէս փխրուն, այսպէս շիտակ,
Այսպէս խրթին ու այսպէս պարզ
Կանգնել է նա երկնքի տակ…

Կանգնել է նա արեւի դէմ,
Որպէս թախիծ ու խղճի սիւն,
Կանգնել է նա դարերի դէմ,
Որպէս խաչուած գեղեցկութիւն…

Վահագն Դաւթեան (1922-1976)

Dans les ronces, dans les pierres,
Dans les vents, au soleil,
Dans la neige, la chaleur et la touffeur,
Si seul et si alerte,

Si docile, si rebelle,
Si fragile et si droit,
Si difficile et si simple
Il est là debout sous le ciel…

Il est debout face au soleil,
Comme une tristesse et un pilier de conscience,
Il est debout face aux siècles,
Comme une beauté crucifiée…

trad. Élisabeth Mouradian & Serge Venturini

Khatchkar

(stone carved cross)

In thorns, amongst rocks

in windstorms and bright days

under the snow, in scorching heat or burning sun

alone, it stands still

So humble and stubborn

crumbling, but upright

always difficult and yet simple

it stands under the sky

It stands against the sun

as a pillar of grief and conscience

intact against the passage of time

like crucified beauty.

Translated by Lola Koundakjian

Նազենի Տէր Միքայէլեան։ ՎԱՐԴԵՆԻՍ

Վարդենի՛ս աղուոր, լեցուն վարդերով, 

Շուքիդ տակ  նստած՝ լուսնակ գիշերով՝ 

Երազ հիւսեցի արծաթ թելերով,

Արծաթ թելերով,  ծաղկի բոյրերով։

Գարունը   գնա՜ց,  տիաւր  ես հիմակ, 

Կմախք մը չորցած, լո՜ւռ ու գլխահակ.

Ու տերեւդ դեղնած , թերթերըդ ցամքած,

Յոգնած կը նային՝ աչքերն ինծի բաց։

Հատ մը վարդերէդ՝ թերթերով թաւիշ,

Պահեր եմ  գաղտնի ,  խորքը  դարակիս. 

Բիծերով նաշխուն,   գիծերով   թագուն. 

Որոնք կր խօսին,  ինծի  օրն ի բուն։

Ձմեոը կ՚անցնի՜, կուգայ  նոր գարուն, 

Կը ժպտի՜ս  նորէն , վարդենիս եւ դուն, 

Ու մենք քով քովի կ՚երազենք նորէն, 

Երագներ աղուոր,  երագ նկարէն: 

Քեգի  նոր  վարդեր,  ինծի  նոր  իղձեր, 

Նոր նոր տենջանքներ, նոր արշալոյսներ, 

Երկինքներ  կապոյտ, շողեր  արեւի, 

Հոգւոյս   չափ  անմեղ,  սրտիս չափ բարի:

Nazénie Der Mikaélian

Née à Arapkir, ville d'Arménie, Mlle Der Mikaélian 

est la plus jeune de nos poétesses. Comme une rose 

de Chiraz, son âme délicate et nostalgique est toute 

imprégnée des parfums d'Orient. Elle a publié en 1927, 

à New-York, un beau recueil, « Les Lis », qui a été 

favorablement accueilli par nos cercles littéraires.

A mon rosier

Mon beau rosier chargé de roses, 

Assise sous ton ombre, à la nuit étoilée, 

J'ai tissé des rêves par des fils d'argent, 

Par des fils d'argent, aux parfums de fleurs.

Le printemps n'est plus.  Comme un frêle squelette,

Tu parais courbé, triste, silencieux:

Et tes pétales fanés, tes feuilles desséchées

Me regardent, hélas ! mélancoliquement...

Mais je cache, discrète, au fond de mon tiroir, 

Une seule de tes roses, avec ses feuilles de velours, 

Avec ses taches vermeilles et ses lignes délicates, 

Qui parle à mon cœur un secret charmant.

L'hiver va passer ; au nouveau printemps 

Tu souriras bientôt, ô mon rosier ! 

Et nous allons faire encore côte à côte, 

Des rêves caressants, des rêves délicieux.

Les nouvelles roses pour toi, les nouveaux désirs pour moi :

O tendresses liliales, aurores radieuses,

Ciels bleus et clairs, rayons du soleil,

Purs comme mon cœur, innocents comme mon âme !

ԳՐԻԳՈՐ ՊԸԼՏԵԱՆ: ԱՆԺՈՂՈՎՈՒՐԴ ԼԵԶՈՒ

1
աղ կերանք
աւազ
յետոյ փշատները սեւ ձիւնին
լեռներու վրայ
հիմա
ցամաք ցուրտը
ցաւող մինչեւ չքացում
կռնծած
ձեռքերով
կակազող
անվհատ նոյն
հերքուած
վկան
ոչինչի

2
ջուրը
աճեցաւ
մինչեւ կոկորդ մը հուրէ
ապրիլը կը բուրէ դիակ այրածի
եւ ահա լոյսը պատառուն կ՚ըլլայ
դէմք մորթազերծ
թիթեղի սփիւռք
շունչս տուի զգետնուած քերթուածին

4
չորցանք
տղա՛ս
ատ արեւներէն ջուրերէն
օսկոր ու քար էղանք
խօսէ՛ մեզի
միւս շուքերէն
միւս դիէն խօսէ՛
եթէ կրնաս
եթէ դեռ կաս դուն
կ՚ըսեմ ինչպէս կայիր
դեռ մինչեւ ե՞րբ
պիտի ըլլաս
քու ձայնովդ այդ չանցնող արեւները փռես
խօսքերուն վրայ
դուն գիտես
օհ
հալեցանք
լեզու երազ փսխեցինք աւազին
մսեցանք տղա՛ս տարմատարմ լոյսին մէջ
հիմա
խօսքդ մորճիկ ըլլայ թող
ըլլայ փայտ ու գերան երդիկ ու անտառ որ
ծնինք
բայց անցնի կող կանաչ արեւներէն ու
ջուրերէն
դեռ մինչեւ ո՞ւր
պիտի ըլլանք
շամ սատակ վկայ
կռնծումէն
մոռցի՛ր
տղաս
որ չմոռնաս

երկրին հետ կորսուեցաւ ամեն պատկեր.

5
չեմ գիտեր ո՞վ
մէկը
ձեր լեզուն կտրեց ձեր բերնին մէջ
հատեց իմաստը լեզուէս
եղաւ
կանաչ խաղաղութի՜ւն
կատարներուն վրայ երկրին
եղաւ պարզկայ լուսին երկփեղկ
կոկորդի մէջ թխմուած
եթէ խօսիմ

կը մխրճուիմ ճիչի մէջ դատարկութեան
չեմ գիտեր ո՞ւր
հողի՞ն
երկնքի՞ն մէջ
երբ հանդիպիս մեռելներու
մեռած աստուածին
չըլլաս յարալէզ ու լէշի տարփաւոր
խզէ՛ իր հետ մեր դաշնութիւնն
սկզբնական
խլէ՛ անոնց
կը ճանչնաս
անոնց մարմինը որդնոտած
որպէսզի դադրիմ
լսելէ
աղմուկը կատարներու երգին
ընտրեց զիս երկիր մը ոչինչ
եթէ իմաստը կը պակսի
թաղէ՛
դիակն ապրողներու
թերի բառերուն մէջ
մնացորդ
համր անապահով նեխող
հոտով սատկած աղուէսի
այն ատեն

ոսկորէն կը բուսնի ծիրանենին

6
գիշերաշրջիկ ոգիներ
օր ցերեկով
կու գաք
կը բնակիք
սենեակին մէջ
դատարկ
կ՚ընդարձակէք պատերը խաւարով
կը լքէք ինծի ձեր մրմունջը ապաբան
երբ հակիմ սեղանին
կը գտնէք հետքն ու ձեւը ձեր մարմնին
զիս կոչեցիք արթուն
ու դարձուցիք խաւարախօս
որպէսզի տամ
ձեզի ներմարդացում խաբուսիկ
օ բռնկած ոգիներ
թեւթափող

որ չունիք հանգիստ
եւ կ՚անցնիք երազէ երազ
փողէ փող ու տանիքէ տանիք
կը շոյէք ծնօտն ու այտը քնատ մանուկին
կ՚ոլորէք վիզը պատմասանին աներկիր
կը խուժէք կրակին աչքին մէջ
պիտի պատմէք ձեր քայքայումը ամպ առ
ամպ
երամ առ երամ կը չքանաք օդին մէջ
աստուածներու պէս թափանցիկ եւ
անօգուտ
երբ կը սուրաք ձեռքէս
դէպի խօսք մը հերքիչ
ո՛չ իսկ ոգիներ
մնացա՛ք օ հեռուն
ժողովուրդ անհետացմամբ ժողովեալ
սահմանին
խաղաղ
ձայնին մօտ օրուան հրեշտակին որ գոչէր
Ղազար
ե՛լ արտաքս
քանի ոչ ոք կը վկայէ չգոյէն
երբեք չեղան քերթողները կապուած
ծառին
ու փողոտուած
մեծ հիմնոսներու քերթողահայր
ոչինչ մնաց որ ըլլար հաստատելի
քերթողաբար
այլ ոչինչը միայն
օ
գիշերապահներ անտէր շունչի
անդին
գացէ՛ք անդին մոռցէ՛ք զիս
քնացէք
լքեցէք լեզուահողը մահացու
ստուերներուն
ոճրապարտ անմեղներ
եղէ՛ք հօտաղներ աստղերու ջոլիրին
վերադարձէ՛ք երբ չըլլամ
կը փնտռեմ այս խարդախ
ծէսով
մոխիրը մորթին
ինչպէս լեզուն իր բառերը վերապրող
ես

ձեր չքացումը թարգմանող ձայնեղ գրիչ

8
բայց գարշելին

անխառն ծագումն է
պատկերին
որ կերար
ահա կրկին անժողովուրդ լեզուն

Langue dépeuplée 
traduit de l’arménien occidental par Lise Nazarian et l’auteur
1 

nous avons mangé du sel 
du sable 
et puis les ronces noires de la neige 

sur les monts 
maintenant 
un froid sec 
douloureux jusqu'à expiration 

les mains 
tranchées 
bègue 
le même obstiné 

témoin 
nié 
du néant 

2 

l'eau 
en crue 
jusqu'à une gorge s'épanouissant en flammes 
avril pue le cadavre brûlé 
et voilà la lumière déchiquetée 
visage dépouillé de sa peau 
diaspora de fer-blanc 

j'ai donné mon souffle au poème terrassé 

4

ces soleils ces mares
nous ont desséchés

mon fils

nous sommes devenus os et pierre
parle-nous
des ombres
parle-nous de l'autre côté 
si tu peux
si tu existes encore

je te parle
comme tu étais avant
et jusqu'à quand
vas-tu exister
pour étendre de ta voix ces soleils impassibles 
sur les mots ? 

tu le sais
nous avons fondu
craché langue et songe sur les sables
nous sommes devenus translucides dans cette
lumière dispersée 
à présent
que ta parole devienne rameau
qu'elle se transforme en bois et poutre toiture et forêt
pour qu'on naisse 
mais qu'elle retraverse les soleils verts et les eaux

jusqu'où
serons-nous encore ces chiens crevés

de témoins

du desséchement? 
oublie

mon fils

pour ne plus oublier

avec le pays s'est perdue toute image

5

je ne sais qui

quelqu'un

vous coupa la langue dans la bouche

sépara de la langue le sens

je mordis la paix des champs

sur les crêtes de la terre

la lune limpide à double tranchant

plantée dans la gorge

si je parle

je m'enfonce dans le cri du vide

je ne sais où
sur la terre
au ciel
si tu rencontres
le dieu des morts
romps alors notre alliance initiale

arrache-les
tu les connais
les corps grouillant de vers 
pour que je cesse
d'entendre
la rumeur du chant des crêtes

un pays anéanti m'a élu
si le sens manque 
enterre
le cadavre des vivants
dans le reste des mots
qui ont failli
muets désabrités putréfiés 
à l'odeur de renard crevé

alors
de l'os poussera l'abricotier

6
noctambules
vous venez
esprits
en plein jour
habiter la pièce
vacante
repousser de votre souffle les murs
pour ne me laisser que votre discordant murmure

lorsque je me penche sur la table
vous retrouvez la trace et la forme de votre corps 
vous m'avez appelé « l'éveillé »
et fait de moi un diseur de paroles ténébreuses

pour que je vous spectres enflammés

donne une illusoire incarnation 

spectres enflammés

qui volez à tire-d'aile

sans repos 
et passez d'un songe l'autre
d'un clairon l'autre d'un toit l'autre
vous caressez la joue de l'enfant endormi 
vous tordez le cou du narrateur apatride 
pour vous enfoncer dans le feu et les yeux 
et faire le récit de votre décomposition 
dans les nuées

vous disparaissez dans l'air
comme des dieux diaphanes et inutiles 
et vous vous glissez à travers mes mains
vers les mots du déni

esprits 
pas même
peuple rassemblé par sa disparition 
demeurez au loin
à la limite des limbes
paisibles
proches de la voix de l'ange du jour qui va clamant 
« Lazare
veni foras »

mais personne ne témoigne de ce qui ne fut pas 
et jamais n'ont existé les poètes attachés à l'arbre
poignardés
ô pères du récit et des grands hymnes
rien ne demeure de ce qui poétiquement demeurait 
ne demeure que le rien
ô gardiens de nuit souffles sans maître 
allez au loin
oubliez-moi 
dormez
quittez le pays-de-langue 
mortifère
des fantômes 
criminels innocents
bouviers de la meute des étoiles
féroces
revenez quand je ne serai plus
dans ce cérémonial mensonger 
je cherche
traducteur vocatif de votre disparition 
la cendre d'une peau brûlée
comme la langue recherche ses mots rescapés

8
mais le plus sordide
est l'origine sans mélange

de l'image
que tu as dévorée
voici de nouveau la langue dépeuplée

Krikor Beledian est né à Beyrouth, en 1945. Il s'est installé à Paris en 1967. Maître de conférences en langue et littérature arméniennes à l'Institut de langues et civilisations orientales (INALCO), ancien professeur à l'Université catholique de Lyon (Chaire d'Arménologie), il vit à Paris. Auteur de plusieurs ouvrages en arménien (poésie, essais, récits), en français, notamment Cinquante ans de littérature arménienne en France, 1922-1972, (CNRS éd., 2001), Seuils (Parenthèse, 2011), et bilingues, dont Avis de recherche. Une anthologie de la poésie arménienne, (Parenthèses, 2006). Il prépare une étude sur le génocide arménien (Perspectives sur la Catastrophe, 1895-1922).

Seizième secousse, Juin 2015

Նահապետ Քուչակ։ [Էրնեկ ես անո´ր կու տամ]

1.
Էրնեկ ես անո´ր կու տամ,
       որ առեր իւր եարն է փախեր,
Ոնց որ ըզկամուրջն անցեր,
       ջուրն ելեր, զկամուրջն է տարեր.
Ձընիկ - եղեմնիկ եկեր,
       զոտվընուն հետքն է կորուսեր.
Առեր, ի պաղչան մըտեր,
       ցորեկով զդընչիկն է պագեր:

Heureux le ravisseur

Qui prend la fuite avec celle qu'il aime:

A peine ont-ils passé le pont

Que le torrent déborde, et le pont se disloque,

Et la neige abolit la trace de leur pas;

Le ravisseur, portant sa douce proie,

Gagne le coeur du plus beau des jardins,

Et cependant que s'unissent leurs bouches,

Le jour se lève. 

Traduit par Vahé Godel