A video treat for Christmas, enjoy!

Hrand Nazariantz, "Tre Poemi". Poeta bilingue armeno. Tre poemi tradusse dall'armeno. C. Giardini1924

Hrand Nazariantz, armeno di Costantinopoli, intellettuale di spicco della sua comunità, fugge dalla sua città, dal suo sobborgo di Uskudar costellato di moschee ma anche di chiese e sbarca a Bari sospintovi dalla Storia come un battello senza vela dal moto delle onde. È il 1913. La temperie che lo porta a queste rive è drammatica, ed è una persecuzione a un tempo etnica e politica. Del suo popolo non è il solo che fugge e non è il primo. L’esodo degli armeni dall’Impero Ottomano è cominciato dalla fine del secolo precedente, in un doloroso e costante stillicidio e riguarda soprattutto intellettuali come lui e la classe abbiente della comunità armena in Turchia. Per l’esule, Bari, per quanto piccola e marginale, diventa l’unica possibile “altra” Istambul-Costantinopoli, dentro una tensione al ritorno durata tutta la vita. E qui, oggi, riposa: nella Necro- poli di Bari, in un loculo anonimo che reca solo nome, data di nascita e morte, e la definizione di “Poeta”.

Nell`introduzione "Noi siamo armeni" del poeta sovietico armeno Paruyr Sevak. (for the Armenian original, please click here)

Prima parte

recitati da Lia Careddu e Marco Spiga con Irma Toudjian al pianoforte 

Mercoledì 17 ottobre 2012, ore 21 Minimax, via De Magistris 12 , Cagliari

Seconda parte
recitati da Lia Careddu e Marco Spiga con Irma Toudjian al pianoforte 

Live from Holy Cross: Vasyl Makhno reading Paruyr Sevak in Ukrainian

Click to hear the audio segment

photo by Khatchik Turabian

Vasyl Makhno read an excerpt from Paruyr Sevak's "The Unsilenceable Belfry" in Ukrainian. 

Vasyl Makhno is a Ukrainian poet, essayist, and translator. He is the author of ten collections of poetry: Skhyma (1993), Caesar’s Solitude (1994), The Book of Hills and Hours (1996), The Flipper of the Fish (2002), 38 Poems about New York and Some Other Things (2004), Cornelia Street Café: New and Selected Poems (2007), Winter Letters (2011), I want to be Jazz and Rock’n’Roll (2013) and most recent Bike (2015). He has also published two book of essays The Gertrude Stein Memorial Cultural and Recreation Park (2006) and Horn of Plenty (2011), and two plays Coney Island (2006) and Bitch/Beach Generation (2007). He has also translated Zbigniew Herbert’s and Janusz Szuber’s poetry from Polish into Ukrainian, and edited an anthology of young Ukrainian poets from the 1990’s. His poems and essays have been translated into 25 languages. Two poetry collections Thread and Other New York Poems (2009) and Winter Letters (2011) were published in English translation. He is the 2013 recipient of Serbia’s Povele Morave Prize in Poetry. Makhno currently lives in New York City.

Պարոյր Սեւակ: ԳԱՂՏՆԱԲԱՑՈՒԹԻՒՆ

Մտերմուհիս է նաեւ… գիշերը:

Երբ նա` լանջաբաց նեգրուհու նման,
—-Ինձ է յանձնուում
—-Ու ստիպում է ինձ`
Անվերջանալի գրկխառնումից
Ծնուում է ինքը` մեր արշալոյսը,
—-Որ թուխ ու շէկ է`
—-Որպէս խառնածին:

Եւ օրը գրկած, որպէս մանուկի,
Երբ քայլում եմ ես հօր հպարտութեամբ,
Ասես լեռները, դաշտերն ու մարդիկ
—-Լուռ նայում են ինձ
—-Ու միտք են անում,
Թէ այսքա՜ն տգեղ ու այլանդակ հօրից
Ինչպէ՞ս է ծնուել մանուկն այս հրաշք…

DISCLOSURE

The night… is also my intimate.
When, like a dark woman, disrobed,
She yields to me and
Seduces me –
From our endless embrace
She, herself is born – our dawn,                                                                    
Both dark and fair --
As a mulatto.

And hugging the day like a babe,
As I parade like a proud father,
Mountains, fields and folks
Stare at me in silence
And think –
How can such a miracle child
Issue from such a bizarre
And ugly father…?

…………………. Paruyr Sevak
Translated by Tatul Sonentz

ՊԱՐՈՅՐ ՍԵՒԱԿ։ Հայաստան

Իմ քաղցրանո՜ւն,

Իմ բարձրանո՜ւն,
Իմ տառապա՛ծ,
Իմ փառապա՛նծ:
Հների մէջ` դու ալեհեր,
Նորերի մէջ` նոր ու ջահել.
Դու` խաղողի խչմարուած վազ,
Վշտերդ` ջուր, ինքդ աւազ.
Դու   բարդենի սաղարթաշատ,
Առուն ի վար փռուած փշատ.
Դու` կիսաւեր ամրոց ու բերդ,
Մագաղաթեայ մատեանի թերթ.
Դու` Զուարթնոց-աւեր տաճար,
Կոմիտասեան ծիրանի ծառ.
Դու` ջրաղաց խորունկ ձորում,
Դու` հորովել անուշ ծորուն,
Փայլ գութանի արծաթ խոփի.
Դու` նե՛տ, նիզա՛կ, մկո՛ւնդ կոպիտ,
Դու` հայրենի ծխանի ծուխ,
Դու` անգի՛ր վէպ, դու Սասնայ ծո՜ւռ…

Իմ փառապա՛նծ,
Իմ տառապա՛ծ,
Իմ բարձրանո՜ւն,
Իմ քաղցրանո՜ւն:
Դու մրգերի շտեմարան,
Ոսկեւազեան գինու մառան.
Դու` թաւշէ դեղձ, դու` փրփուր հաց,
Արտաշատեան խաղող սեւաչ.
Դու Սեւանի վառուող կոհակ.
Երեւանի սիւն ու խոյակ.
Դու` հանգրուան, կանչող փարոս,
Դու հայկական գերբ ու դրօշ.
Խօսուն վկայ կոտորածի
Ու վճիտ աչք ցամքած լացի.
Արդարութեան ահեղ ատեան,
Սրի պատեան,
Սիրոյ մատեան -
Միշտ հի՛ն ու նո՛ր իմ Հայաստան:

Պարոյր Սեւակ։ Միաչքանին

Մի աչքով եմ նայում կյանքին:

(Երկրորդ աչքըս ապակուց է):

Եվ մի հատիկ իմ այս աչքով 

Շատ եմ տեսնում,

Իսկ երկրորդով՝ ավելի՛ շատ,

Որովհետև

Առողջ աչքով ես տեսնում եմ,

Իսկ կույր աչքով... մի՜շտ երազում...

14.XI.1963 թ.

Երևան

(«Դիմակներ» շարքից)

Պարույր Սեվակ։ ԿԱՐԾՈԻՄ ԵՄ

Ես կարծում եմ. երբ խոր վերքից
Մարդ ժպտում է համառությամբ,
Այդ ժպիտը վերջ ի վերջո
Փոխարկվում է ծամածռության...

Ես կարծում եմ, երբ որ ջուրը
Վարարում է, ելնում ափից,
Թույլտրվություն չի վերցնում
Իրեն հսկող նեղ քարափից ...

Ես կարծում եմ. պաղն ավելի
Լավ ես զգում ամռան շոգին,
Դողն ավելի լավ ես զգում
Ձմռան բքին...

Հողն ավելի լավ ես զգում
Այն ժամանակ,
Երբ նա հանկարծ տատանվում Է
Քո ոտքի տակ...


I T H I N K

I think, when one insists on smiling,
While in pain with a deep wound,
Such a smile – try as one would –
Turns into a sneer …

I think, when the water
crests upwards, surging over its banks,
It just snubs the restrictions
Set by the wharf’s restraints…

I think, one is more aware of the cold
In the scorching heat of summer
And feels the shivers a lot more
Facing the winds of winter…

I think, one is more aware of firm land
Whenever – out of nowhere --
The earth wobbles, quakes and
Shakes beneath one’s feet…


............................ Paruyr Sevak

Translated by Tatul Sonentz

Պարոյր Սեւակ։ Ուզում եմ

Ես  ուզում  եմ,  որ  պարապը  լցվի  լացով,
      բայց ոչ թե մոր, այլ մանուկի։
Ես ուզում  եմ,  որ կարապը  ոչ թե  մեռնի,
      որ  կարապը  ապրի՜   երգով:
Ես ուզում եմ, որ տարափը տեղա արտի,
     ոչ թե՝ իզուր՝ ծովի վրա։
Ես ուզում եմ,  որ քարափը  քարայծ  պահի,
    ոչ  թե օձեր և մողեսներ:
   Ու թե  մահը  անխուսափ է՝
Թող նա  տանի ո՛չ հերոսին,  այլ մարդուկին։
    Թե  կռիվը  անխուսափ է՝
Թող  չկռվեն  երկու  երկիր,  այլ մարդ ու կին։
   Թե  արդուկելն  անխուսափ է՝
Ահա շո՛րը — սի՜րտ մի հանձնեք տաք արդուկին։

Թաղե՞լ է  պետք —
           պառավ մորը որդին թաղի,
           ոչ թե մայրը ջահել որդուն։

Եթե   երգել՝
Այնպե՛ս   երգել,   որ   մտքի   մեջ   չմտածեն,   «Հոգի   հանեց»։
                        Եթե   գրկել՝
Այնպե՛ս  գրկել,  որ նվաղեք իրար  գրկում։
                        Եթե   հարգել`
Այնպե՛ս   հարգել ,  որ  քծնանքի  չվերածվի։
                       Եթե   փրկել `
Այնպե՛ս    փրկել,   որ    փրկվածը    երախտիքի   խոսքեր  չասի:
                      Ու  թե   պառկել՝
Այնպե՛ ս   պառկել,   որ  խափանվի   տանկի՛    ճամփան,
                      Ոչ թե   հրշեջ   մեքենայի։

                      Մի  անգամ Էլ թողեք ուզեմ.
Ես ուզում եմ՝
ինչպես մարդու նախահայրը իր օթևան քարանձավից`
չար նախանձի կերպարանքով հին գազանն   էլ
առանց   ցավի   մարդու    սիրտը   թողած՝   գնա՜...


Ես   ուզում  եմ.
Եթե   գերվել՝
       ոչ թշնամուց,
       այլ խելքահան  աղջիկներից։
Եթե  մերվել՝
       ապա   երբեք  չթթվելով։

Եթե լարվել`
       ապա  միայն   ստեղծելիս։
Եթե  ճարվել՝
       ապա  փրկել  մահամերձին։
Եթե   ներվել՝
       էլ չվիճե՛լ,  Էլ չկռվե՛լ:
Եթե սիրվել՝
      միայն   մեկի՛ց   և   մե՜կ   անգամ.,.
Ես   ուզում   եմ,    ձեր   կարծիքով   անհնա՞րը։
Թո՛ղ,   այդ   դեպքում,   կանայք   ծնեն   առանց ցավի
Երկըրները   պատերազմեն,   սակայն   առանց  արյան ծովի՜ ,
Հրդեհները   առանց   հրի՜    թող  ճարակեն,
Մարդիկ  իրար   առողջությա՜մբ թող   վարակեն
Թե բարակել է   հարկավոր՝
            թող բարակի մե՛ջքը  կանանց ,
Թե   տառակեր   Է   հարկավոր՝
            թող   նա   մնա   մեզ   անճանա՛՛չ։

Պատարագե՞լ է հարկավոր`
     համերգային մեծ բեմերի՜ց պատարագվի,
     ոչ թե երգով դագաղ փակվի:
Կոտորակվե՞լ է  հարկավոր՝
     դպրոցական  տ ե տ ր ա կն ե ր ո՛ ւմ  կոտորակվի,
     ո՛չ թե  մարդկանց սիրտը  ծակվի։
Ի՞նչ,  տրաքվե՞լ  է  հարկավոր.
    թող տրաքվի  մանկան փուչիկ-խաղալիքը,
    այն էլ եթե  անորակ է,
    ոչ թե արդար և մեղավոր
    մեր մարդկային մոլորակը,..

      Ես ուզում եմ...
Այն եմ ուզում՝ ինչ ամենքըդ...

Պարոյր Սեւակ: ՄԵԶԱՆԻՑ ՄԷԿԸ

Մեզանից մԷկը, անշուշտ, այստեղ չէ,
Մեզանից մէկը՝
Կամ ես, կամ թէ դու:
Թէ դու չես այստեղ՝
Ապա ինչպէ՞ս է,
Որ ինձ հետ ես միշտ՝
Իմ սենեակի մէջ,
Իմ մատների տակ,
Իմ լեզուի վրայ:
Թէ ես չեմ այստեղ,
Ապա ինչպէ՞ս է,
Որ ես հետդ չեմ՝
Քո սենեակի մէջ,
Քո մատների տակ,
Քո լեզուի վրայ:
Ճիշտն այն է գուցէ,
Որ մենք երկուսս էլ այստեղ չենք լինում.
Ինքս այնտեղ եմ, որտեղ որ դու ես,
Իսկ դու այնտեղ ես, որտեղ որ ես եմ:
Այսպես գալիս ենք մենք դէպի իրար,
Դու՝ ինձ մօտ,
Ես՝ քեզ
Եւ... մենք չենք հանդիպում... այս քանի տարի:

ԳԻՐՔ ՄՆԱՑՈՐԴԱՑ, 18.XII.1962թ. Երևան



ONE OF US

One of us, certainly, is never here,One of us, certainly, is never here,
One of us,
Either I or you.
If you are not here,
Then how come
You’re always with me,
In my room,
Under my fingers,
On my lips?
If I am not here,
Then how come
I am not with you,
In your room,
Under your fingers,
On your lips?
The truth is, perhaps,
That we’re both not here:
I am there where you are,
You are there where I am.
Thus we are drawn to each other,
You towards me,
I towards you,
And ... we never meet ... for some many years.


Translated by Dora Sakayan

Պարույր Սևակ: Անտառ

Click here for the audio clip Forest read by Lola Koundakjian.


Անտա՞ռն է արդյոք 
Իմ կրծքով շնչում, 
Թէ՞ ես եմ կորչում 
Անտառի շնչում՝ 
Անտառի շնչում
Ամենածավա՜լ։


Սակայն այս հարցով 
Ես ինձ չեմ տանջում։ 
Եվ արժե՞ միթե, 
Երբ գիտեմ, որ ես 
Կարող եմ հիմա 
Կոճղի պես լռել, 
Քամու պես հեւալ, 
Ծտի պես ծվալ, 
Թփերի նման 
Մեղմիկ սվսվալ. 
Անտառի նման 
Շաչե՛լ, 
Շառաչը՛լ, 
Անտառի նման՝ 
Տնքա՛լ, 
Հառաչե՛լ. 
Անտառի նման՝ 
Ահեղ բարկանա՛լ. 
Ու թե մերկանա՛լ՝ 
Տերեւաթափից — 
Անտառի նման 
Երբեք չամաչել…

Ապրիլ 1959, Մոսկւա

FOREST

by Paruyr Sevak

Is it the forest

That breathes through my breast?

Or do I fade

In the forest’s breath?

In the forest’s breath,

That is all-embracing!

I don’t brood, however,

Over this too much.

And why should I ever,

Since I am aware

That I’m able now

To be mute like a trunk,

To wheeze like the wind,

Like a bird to tweet,

And like the bushes

To rustle so sweet.

To be like the forest,

When it clacks

And crackles.

To be like the forest,

When it sighs

And soughs.

To be like the forest,

When it is enraged.

And if in the nude,

After foliage fall,

To be like the forest,

Not ashamed at all...

Translated by Dora Sakayan

June 2009, Montreal
[This translation is unpublished -- ed.]

Պարույր Սևակ: ՄՈՐ ՁԵՌՔԵՐԸ

Այս ձեռքերը` մո՜ր ձեռքերը,
Հինավուրց ու նո՜ր ձեռքերը...
Ինչե՜ր ասես, որ չեն արել այս ձեռքերը...
Պսակվելիս ո՜նց են պարել այս ձեռքերը`
Ի՜նչ նազանքով ,
Երազանքո՜վ՜:
Ինչե՜ր ասես, որ չեն արել այս ձեռքերը...
Լույսը մինչև լույս չեն մարել այս ձեռքերը,
Առաջնեկն է երբ որ ծնվել,
Նրա արդար կաթով սնվել:
Ինչե՜ր ասես, որ չեն արել այս ձեռքերը...
Զրկանք կրել, հոգս են տարել այս ձեռքերը
Ծով լռությա՜մբ,
Համբերությա՜մբ,
Ինչե՜ր ասես, որ չեն արել այս ձեռքերը...
Երկինք պարզված սյուն են դառել այս ձեռքերը,
Որ չփլվի իր տան սյունը`
Որդին կռվից դառնա տունը:
Ինչե՜ր ասես, որ չեն արել այս ձեռքերը...
Մինչև տատի ձեռք են դառել այս ձեռքերը,
Այս ձեռքերը` ուժը հատած,
Բայց թոռան հետ նոր ուժ գտած...
Քար են շրջել, սար են շարժել այս ձեռքերը...
Ինչե՜ր, ինչե՜ր, ինչե՜ր չարժեն այս ձեռքերը`
Նուրբ ձեռքերը,
Սո՜ւրբ ձեռքերը:

...Եկեք այսօր մենք համբուրենք որդիաբար
Մեզ աշխարհում ծնած, սնած,
Մեզ աշխարհում շահած, պահած,
Մեզնից երբեք չկշտացած,
Փոշի սրբող, լվացք անող,
Անվերջ դատող, անվերջ բանող
Ա'յս ձեռքերը`
Թող որ ճաքած ու կոշտացած,
Բայց մեզ համար մետաքսի պես
Խա՜ս ձեռքերը...

30. X. 1955

Պարոյր Սեւակ։ Հպանցիկութիւն

Երբ վերջալոյսն է մխրճում ամպրերի մէջ՝
սանտրի նման,
Ու հոտոտող բարակ քամին, շնիկի պէս,
կանգ է առնում,
Ամէն թփի, ծառի, գուղձի եւ ամէն
մի մարդու առաջ,
Ու երբ ցուրտը երիտասարդ ցոյց է տալիս
իր ուժն արդէն՝
Ստիպելով շապիկ կոճկել ու մրմնջալ
խօսքեր դժգոհ,
Ու իբր մթան թաշի վրայ օրուայ
հաջողն է խլանում,
Իսկ հատ ու կէնտ լոյսերն ասես դառնում
են հին զարդանկար,

Միամիտ եմ դառնում նորից,
Հաւատում եմ արդարութեան,
Ու թւում է, թէ ես պիտի եմ… բնական
մահով մեռնեմ։

«Եղիցի Լոյս»


In Passing
by Baruir Sevag

When twilight sinks among the clouds
like a fine comb,
And the sniffing light wind stands still
like a puppy,
Before each bush, each tree or clod,
and each person,
And when youthful cold starts to show
its real force
Obliging us to button shirts and mutter words
of displeasure,
And when against velvety dark the day's uproar
hushes itself,
And here and there the lights that show seem to become
an old painting.

I have again become naive,
I believe in right and justice,
And it does seem to me that I
Shall die my own... natural death.

Translated by Alice Ezegelyan. Ararat, Spring 1983.

Պարոյր Սեւակ: ՄԵՌՆԵԼ

Եթե մեռնե՜լ...
Թո՛ղ որ մեռնեմ
հուր-կայծակից՝
Միանգամի՛ց,
մի վայրկյանո՛ւմ,
հանկարծակի՛,
Այնքա՜ ն արդար,
խղճիս ձայնին մի՛շտ ունկընդիր,
Որ՝ համաձայն բիբլիական հին լեգենդին՝
Հանգիստ անցնեմ և ասեղի նեղլիկ ծակից...

Եթե մեռնե՜լ...
Թող սպանվե՛մ,
թող կործանվե՛մ
Այնպես ապրած և բան արած,
Որ նորածին մանուկների տեսքով նորից
վերածնվեմ՝
Իմ անունո՛վ կնքեն նրանց...
Եթե գամվել՝
փարոսի՜ պես,
Արնաքամվել՝
հերոսի՜ պես,
Ու քրքրվել՝
դրոշի՜ պես...

Եթե մեռնե՜լ...
Բայց առայժմ ապրե՛լ է պետք:

26.5.57
Մոսկվա

Պարոյր Սեւակ: ՔՈ ԱՆՈՒՆԸ

Ես ատում եմ քո անունը,
Ինչպես որ դու քեզ փայփայած
Իմ ձեռքերն ես ատում գուցե:
Ես ատում եմ քո անունը,
Որ խրվել է իմ լեզվի մեջ
Փշատենու փշի նման:
Եվ դու ինչո՞ւ ինձ չես հարցնում,
Թե քո անունն ի՛նչ գույն ունի:
Ես ատում եմ և այդ գույնը:
Եթե աղջիկ ես ունենամ՝
Նա կկոչվի քո անունով:
Ես ատում եմ քո անունը…


Պարոյր Սեսակ

Պարոյր Սեւակ: ԲԱՐԵՒ

-Բա՛րեւ,-
Մէկ հատիկ այս բառն եմ ասում՝ Կնքուած անձնագիր ցոյց տալու նման, Կենսագրութիւն ցոյց տալու նման, Կամ հարցաթերթիկ լրացնելու պէս:
Եւ կ'ուզենայի՛,
Շա՜տ կ'ուզենայի,
Որ այս բառն իրօք դառնար անձնագիր Աշխարհու՛մ համայն,
Ամէնքի՛ համար:
Եւ կ'ուզենայի՛,
Շատ կ'ուզենայի,
Որ նմանապէս այս բառը լինէր
Նոր եւ իրական մի«Բացուի՛ր Սեզամ»:
-Բա՛րեւ,-
Ասէիր գնացքին,
Նաւին
Կամ օդանաւին,
Ու ներս մտնէիր.
«Բարեւ»,ըդ իբրեւ տոմսակ ընդունէր:
-Բա՛րեւ,-
Ասէիր կնոջն անծանօթ,
Ու նա քեզ սիրէր հենց նո՛յն վայրկեանին Կամ ներումնահայց ժպիտով ասէր,
Թէ բարեւել են քեզանից առաջ:

22

Համադրաբար

-Բա՛րեւ,-
Ասէիր, եւ պարզ երկինքը
Իսկո՛յն անձրեւէր, եթէ պէտք է դա:
-Բա՛րեւ,-
Ասէիր լռակեաց հողին,
Եւ նա ծլարկէր ու հասկաւորուէր:
-Բա՛րեւ,-
Ասէիր մահին էլ անգամ,
Եւ նա հասկանար, որ քեզ մօտ գալով՝ Ինքը շտապե՛լ,
Շա՜տ է շտապել...
-Բա՛րեւ-ը դառնար իրական ու նոր մի...«Բացուի՛ր Սեզամ»: Եւ այն ժամանակ եթէ արջին էլ ասէիր
-Բա՛րեւ,-
Նա էլ մի գուցէ հենց նոյն վայրկեանին
Խաղալիք դառնար մեր մանկան համար
Եւ մի այնպիսի ՛կարգին խաղալիք,
Որ ո՛չ լարւում է,ո՛չ էլ հասարակ բանից փչանում: Այսպէս էլ՝ օձը ծերերի ձեռքին ձեռնափայտ դառնար, Կոկորդիլոսը դառնար խաղալիքների պահարան, Կախարան դառնար եղջերուն վայրի,
Եւ փոթորիկը՝ բեմի պարախումբ, Մարդն էլ՝ Մա՜րդ իրօք... Անկարելի բան աշխարհում չկա՜յ, Եթէ աշխարհում իշխում է բարին, Որ մեր բերանում դարձել է
-Բա՛րեւ.

23

Ուրեմն՝ անձնագիր ցոյց տալու նման, Կենսագրութիւն պատմելու նման Կամ հարցաթերթիկ լրացնելու պէս՝
-Բա՛րեւ,-
Քեզ Ու Ձե՛զ,
Ծանօ՜թ-անծանօ՜թ իմ սիրելիներ: Թո՛ղ անկարելին դառնայ կարելի Աշխարհում համայն,
Ամէնքի՛ս համար,
Դառնայ կարելի վաղն ու հենց հիմա, Դառնայ կարելի մէ՛կ բառով
-Բա՜րեւ...

Պարոյր Սեւակ 

Պարույր Սևակ: Պատահաբար են պատահում կյանքում

Click to hear the audio clip
Պատահաբար են պատահում կյանքում read by Tamar Gasparyan-Chester.

Միշտ էլ սիրածին պատահաբար են պատահում կյանքում
Ու հրաժեշտ են տալիս սիրածին անհրաժեշտաբար…
Թե կուզես ՝ լռի՛ր,
Թե կուզես՝ ոռնա,
Թե կուզես՝ ծամիր սեփական լեզուդ,
Թե կուզես՝ խցիր բերանդ բարձով,
Թե կուզես՝ ոտքով հարվածիր բարձին.
Հավատացյալ ես՝ հայհոյիր աստծուն,
Հավատացյալ չես՝ աստծուն հավատա,
Թե կուզես՝ ուզիր է՛լ չուզել-իզուր,
Թե կուզես՝ ուզիր է՛լ չապրել- իզուր…
Ու եթե կուզես, ապրելն այս է հենց,
Եվ սերն իսկական հենց այս է որ կա.
-Պատահաբար են պատահում կյանքում,
Անհրաժեշտաբար հրաժեշտ տալիս…

Պարույր Սևակ
26.1.62 Երևան

Պարույր Սևակ: ԴՈՒ

Էջը դեռ ավարտված չէ...

ԴՈՒ

Դ՛ու՝
երկու տա՜ռ,
Դ՛ու՝
հասարա՜կ մի դերանուն,
Եվ ընդամենն այդ քո երկու՛ հատիկ տառով
Այս բովանդակ աշխարհին ես տեր անում...

Դ՛ու՝
երկու տա՜ռ,
Ու ես գարնան հողի նման
Քո կենսատու ջերմությանն եմ ընտելանում...

Դ՛ու՝
երկու տա՜ռ
Եվ ահա ես
Երջանկության համն եմ զգում իմ բերանում,
Անջատումին ըմբերանում
Եվ թերանում եվ կատարել հրամանը տառապանքի...

Դ՛ու՝
երկու տա՜ռ,
Ու ես, անգի՛ն,
Ինձանից ինքս վերանում՝
Փոշիացած հերոսների
Դասակին եմ ընկերանում...

Դո՛ւ՝
երկու տա՜ռ,
Ու երբ հանկարծ
Թողնում ես ինձ ու հեռանում՝
Լքվաց տան պես ճեղք եմ տալիս,
Ծեփը թափում, անտերանում,
Եվ կսկիծը, ցեցի նման,
Բույն է դնում իմ սյունի մեջ,
Ձեղունի մեջ ու գերանում...

Դ՛ու՝
երկու տա՜ռ,
Դ՛ու՝
հասարա՜կ մի դերանուն...


Alternate spellings of Baruyr Sevag are used for seach engine purposes only.

Պարույր Սևակ: ՔԻՉ ԵՆՔ‚ ԲԱՅՑ ՀԱՅ ԵՆՔ

Մենք քիչ ենք‚ սակայն մեզ հայ են ասում։
Մենք մեզ ո՛չ ոքից չենք գերադասում։
Պարզապես մենք էլ պի՛տի ընդունենք‚
Որ մե՛նք‚ միայն մե˜նք Արարատ ունենք‚
Եվ որ այստեղ է՝ բարձրիկ Սեւանում‚
Երկինքը իր ճիշտ պատճենը հանում։
Պարզապես Դավիթն այստեղ է կռվել։
Պարզապես Նարեկն այստեղ է գրվել։
Պարզապես գիտենք ժայռից վանք կերտել‚
Քարից շինել ձուկ‚ եւ թռչուն՝ կավից‚
Ուսուցմա՛ն համար եւ աշակերտե˜լ
եղեցկի՛ն‚
Բարու՛ն‚
Վսեմի՛ն‚
Լավի˜ն…
Մենք քիչ ենք‚ սակայն մեզ հայ են ասում։
Մենք մեզ ոչ մեկից չենք գերադասում
Պարզապես մեր բախտն ուրիշ է եղել‚-
Պարզապես շատ ենք մենք արյուն հեղել.
Պարզապես մենք մեր դարավոր կյանքում‚
Երբ եղել ենք շատ
Ու եղել կանգուն‚
Դարձյա՛լ չենք ճնշել մեկ ուրիշ ազգի‚
Ո՛չ ոք չի տուժել զարկից մեր բազկի։
Եթե գերել ենք՝
Լոկ մեր գրքերով.
Եթե տիրել ենք՝
Լոկ մեր ձիրքերով…
Պարզապես մահն է մեզ սիրահարվել‚
Իսկ մենք ինքնակամ նրան չենք տրվել։
Ու երբ ճարահատ մեր հողն ենք թողել՝
Ու˜ր էլ որ հասել‚ որտեղ էլ եղել‚
Ջանացել ենք մենք ամենքի՛ համար.
Շինել ենք կամուրջ‚
Կապել ենք կամար‚
Ամե˜ն տեղ հերկել‚
Հասցրել բերքեր‚
Ամենքի˜ ն տվել մի՛տք‚ առա՛ծ‚ երգե՛ ր՝
Պաշտպանել նրանց հոգեւոր ցրտից‚-
Ամե˜ն տեղ թողել մեր աչքից՝ ցոլանք‚
Մեր հոգուց՝ մասունք‚
Եւ նշխար՝ սրտից…

Մենք քիչ ենք‚ այո՛‚ բայց կոչվում ենք հայ -
իտենք դեռ չանցած վերքերից տնքալ‚
Բայց նոր խնդությամբ ցնծալ ու հրճվել.
իտենք թշնամու կողը մխրճվել
Ու բարեկամին դառնալ աջակից.
Դուրս գալ մեզ արված բարության տակից՝
Մեկի փոխարեն տասն հատուցելով…
Հօգուտ արդարի եւ արեգակի
իտենք քվեարկել մեր կյանքով նաեւ…
Բայց թե կամենան մեզ բռնի վառել՝
Մենք գիտենք մխա՛լ - եւ կրա˜կ մարել.
Իսկ եթե պետք է խավարը ցրել՝
իտենք մոխրանալ որպես վառ կերոն.
Եւ գիտենք նաեւ մեզ կրքոտ սիրել‚
Բայց ուրիշներին մի˜շտ էլ հարգելով…

Մենք մեզ ոչ մեկից չենք գերադասում‚
Բայց մեզ էլ գիտենք -
Մազ հաեյ են ասում։
Եւ ինչու՞ պիտի չհպարտանանք…
Կա՛նք։ Պիտի լինե՛նք։ Ու դեռ - շատանա˜նք։