Showing posts with label Vahan Tekeyan. Show all posts
Showing posts with label Vahan Tekeyan. Show all posts

Saturday, January 20, 2018

Վահան Թէքէեան։ Փոշի -- Ազգ

Այդքան պզտիկ, պզտիկցած՝ պէ՞տք է որ դուն տակաւին
Քու խարակէդ ընես մեծ, մե՜ծ շարժումներ՝ կարծելով
Ըլլալ կեդրոնն աշխարհի եւ կարծելով թէ ինքնին
Կրնաս լնուլ, խափանել, ցամքեցընել ամէն ծով։

Պզտիկ, պզտիկ դուն անկիւն, ո՛չ իսկ անկիւն՝ այլ կէտեր
Ցրուած հոս հոն եւ որոնց գիծերն, որմեր են ինկած,
Պէ՞տք է յուսաս տակաւին պալատը մեծ, զոր կերտեր
Կանգներ էր միտքդ, աւա՜ղ, այդ փոշիով գետնամած։

Ու երբ քու շուրջդ այսօր հիմա ամէն հին շէնք վար կ՛իյնայ
Ու ձեւ կ՛առնեն նոր շէնքեր անոնց ինկած տեղին վրայ,
Ինչպէ՞ս, փոշի՛, դուն կազմել նման հին շէնք մը կ՛ուզես։


Մէն մի ցնցում քեզ կրնայ տարանջատել վերջնապէս,
Աշխարհ չընէր պիտի հոգ, հոգը քեզի է, յուսայ
Դիզուէ. փոշին լոկ այդպէս պիտի նորէն քար ըլլայ...
1933

«Հայերգութիւն» (Գահիրէ)

Wednesday, December 07, 2016

Վահան Թէքէեան։ ՊԱՌԱՒ ԱՂՋԻԿ

Պառաւ աղջիկ, ո՞վ պիտի հոգիիդ խորը պահուող
Չորցած անուշ երազին անուշութիւնը գիտնայ...
Ո՞վ քու սրտիդ մէջ պահուած տաճարներուն լուսաշող
              Պիտի ուխտի գայ հիմա…։

Պառաւ աղջիկ, երբ պզտիկ աղջիկ էիր տակաւին`
Ինչեր, ինչե՜ր յուսացիր. – այր ու զաւակ, լեցուն բոյն,
Քենէ սերած ցեղ մ'ամբողջ, որուն էիր տիրուհին՝
               Արքայամօր մը հանգոյն...։

Եւ դուն հակեր ես հիմա ցածուկ հորի մը վերեւ,
Տունի մը մէջ անբընակ` սպասելով որ անցնի
Ջուրին մէջէն դէմքն անոր, որ անցեր է, արդարեւ,
              Կեանքէդ՝ քայլով մը գաղտնի...։

Կ՛ուզես ճանչնա՜լ գոնէ զինք. 
 Ո՞վ էր, ինչպէ՜ս էր արդեօք։
Ետ չի՛ դառնար։ Բայց ինչո՞ւ... Եւ ահա հոն, պատին քով,
Ջուրին մէջէն կը տեսնես սահիլ-անցնիլն արտորնօք՝
              Դագաղիդ վառ մոմերով...։



1941


Վահան Թէքէեան, Հատընտիր, Պէյրութ 1978


Tuesday, December 06, 2016

Վահան Թէքէեան։ Ապրի՞լ թէ ոչ երազել

Ապրի՞լ թէ ոչ երազել,-- չլուծեցի՜նք հարցը դեռ.
Վայելքը ո՞ւր փնտըռել, երազի՞ն մէջ թէ կեանքին,
--Չվճռեցի՜նք տակաւին... Ու մինչեւ Ժամը վերջին
Այս մեծ խնդիրն, ո՛վ հոգիս, վըրադ ըլլայ պիտի բեռ...

Քանզի երազն էր կեանքէն աւելի դիւր ու հեշտին,
Եւ իր արշաւն ալ ՝ անծայր, դաշտէ ի դաշտ, լեռնէ ի լեռ.
Եւ ունէր ինքը միայն գոց դուռներու բանալին,
Որոնց ետեւ լուսասփիւռ կային գանձեր ակնայեռ։

Մենք սիրեցինք երազին երթալ ճամբէն ծաղկալից,
Մինչեւ անդունդը երբեմն, մինչեւ բարձունքը երկնից,
Ու, խե՜ղճ հոգիս, երկուքէն ալ սպառա՛ծ ետ դարձանք։

Զի երազին վէրքերուն կեանքը չեղաւ բալասան,
Եւ յոգնութեան ալ կեանքին չեղաւ երազն ապաստան.
Չառինք երազ մը կեանքէն, ու երազէն չառինք կեանք...։


Saturday, July 02, 2016

Վահան Թէքէեան։ Եկեղեցին Հայկական

Եկեղեցին Հայկական, ծննդավայրն է հոգւոյս,
Ինչպես քարայր մ’ընդարձակ, պարզ ու խորհուրդ, մութ ու լոյս…
Իր գաւիթով հիւրընկալ, իր լայն բեմով, ու հեռուն,
Կանգնած իր լուռ խորանով, որ կարծես նաւ մ’է ծըփուն…

Եկեղեցին Հայկական ես աչքըս գոց կը տեսնեմ,
Ու կը շնչեմ, կը լսեմ՝ իր Յիսուսով մանկադէմ,
Իր սեղանէն մըխացող, գուլայ – գուլայ խունկերով,
Եւ իր պատերը ցնցող աղօթքներով ալեխռով…

Եկեղեցին Հայկական բարձր բերդն է հաւատքին
Իմ պապերուս, որ հողէն զայն քար առ քար հանեցին
Եւ երկինքէն իջուցին զայն ցօղ առ ցօղ , ամպ առ ամպ
Ու թաղուեցան անոր մէջ հանդարտութեամբ, հեզութեամբ…

Եկեղեցին Հայկական մեծ վարագոյր մ’է բանուած,
Որուն ետեւ, սըկիհին մէջ, կ’իջնէ ինքը Աստուած,
Որուն առջեւ գլխահակ կու գայ իմ ազգըս ամբողջ
Հաղորդըւիլ Անցեալին հաց ու գինւով կենսառողջ…

Եկեղեցին Հայկական ծովուն դիմաց ալեկոծ
Նաւահանգիստ մ’է խաղաղ. ցուրտ գիշերին՝ հո՛ւր եւ բոց.
Ու տօթակէզ ցերեկին անտա՛ռ մըն է ըստուերոտ,
Ուր շուշաններ կը ծաղկին Շարականի գետին մօտ…

Եկեղեցին Հայկական մէն մի քարին տակ գետնի
Դէպի երկինք բարձրացող գաղտնի ճամբայ մը ունի…
Եկեղեցին Հայկական Հայ Հոգիին եւ Մարմնոյն
Զըրահանդերձ է փայլուն, մինչ իր խաչերն են դաշոյն


Եւ զանգակներն են բոմբիւն, եւ երգն է միշտ յաղթութիւն…։


A translation by Diana Der Hovanessian and Dr. Marzbed Margosian

The Armenian Church

‘The Armenian church is the birthplace of my spirit,
shadowed and illuminated like a cavern;
but vast and vaulted, its entrance welcomes guests
to the wide sanctuary where the altar floats
in silence in the distance like a mighty ship.

Even with my eyes closed I can see it,
its Christ's face bright as a child's.
When I breathe in, I breathe its holy incense
Smoking on its altar, its sturdy walls quaking
with old and stormy prayers.

‘The Armenian church js the unyielding fortress
of our fathers’ faith. They raised it
stone by stone out of the earth.
They lowered it dewfall by dew from the heavens,
And they were buried in hushed stillness there.

The Armenian church is the tapestry curtain
behind which God Himself descends
into the chalice. And before which my nation
bows its head for communion with the wine
and life-giving bread of our past.

Against storms, our church is haven and harbor.
Against the cold night, itis fire and flame.
It is the shaded forest in the heat of day
where lilies flower watered by sharagans.

‘The Armenian church knows the secret road to heaven
hidden under every stone, For the Armenign spirit
and body itis the shining armor, its crosses swords;
its bells reverberate with the victory we know is ours.

Translated by Diana Der Hovanessian & Dr. Marzbed Margosian

__________

Arthur Ipek's translation follows.

THE ARMENIAN CHURCH


By Vahan Tekeyan


The Armenian Church is the birthplace of my soul.
Like a vast grotto it is simple and profound, dark and light –
With its hospitable court, ample tribune, and hushed altar
Standing in the distance as though it were a ship afloat.

The Armenian Church I see with my eyes closed.
I breathe and hear it through the clouds of incense
Which rise towards the feet of the Infant Jesus,
And through the fervent prayers vibrating its walls.

The Armenian Church is the mighty fortress of my forefather’s faith.
Raised by them from the earth stone by stone,
And descended from heaven, a dewdrop and a cloud at a time.
In it they unfolded themselves peacefully and humbly.

The Armenian Church is a great embroidered tapestry
Behind which the Lord descends into the chalice, and
Before which all my people stand with bowed heads
To commune with the past through life-giving bread and wine.

The Armenian Church is a peaceful haven across turbulent seas.
It is fire and light in the cold of night;
It is shady forest in the scorching midday sun
Where lilies bloom by the River of Hymns.

The Armenian Church, beneath every stone in its floor.
Holds a secret passage leading up to Heaven.
The Armenian Church is the shining armor of Armenia’s soul and body.
Her crosses rise to protect her;


Her bells ring forth and her song is always Victory.


Arthur Ipek is a graduate of Holy Martyrs Armenian Day School and is currently a student at the Diocese’s Khrimian Lyceum. He is volunteering this month in the Zohrab Center. Arthur will start high school in the fall.

Tuesday, May 12, 2015

Live from Holy Cross: Sweta Vikram reading Tekeyan and Komitas

Click to hear the audio segment

Sweta Vikram - photo by Khatchik Turabian



IRAINS, MSON…
It rains, my son… Autumn is wet,
Wet as the eyes of a sad deceived love…
Go, shut the window and the door
And come sit beside me in stately
Silence… It is raining, my son…
Does it at times rain in your soul as well?
Does your heart feel cold and do you shiver
Thinking of the bygone bright sunshine
Now beyond the shut door of dire fate…?
But, you cry, my son… In the dusk, sudden
Heavy tears tumble down your eyes…
Cry the unredeemable tears of innocence,
Cry oblivious, my sad unaware son,
You poor prey of life… Cry to grow up…
……………………Vahan Tekeyan
Translated by Tatul Sonentz

TO THE READER

My soul belongs to me no matter how I offer pieces,
on every page to strangers passing by.
My soul belongs to me. No one can recognize it whole
with its formidable darkness and blinding lights.

Like the unstripped mine for gold, coal, or perhaps lead,
the dredging has bared only the first layer
of joys, and the black floodwaters of pain.
A deeper volcano rumbles underneath it all.

My soul is that mine, only partially excavated.
Who knows how many new pains will burrow
and shaft, blast by blast? It belongs to me.

Today I regret that so many samples were passed
to onlookers when I intended all the while
to give it whole, to only one or two. 


Sacred Wrath: The Selected Poems of Vahan Tekayan, translated by Diana Der Hovanessian and Marzbed Margossian. Ashod Press, NY, 1982



THE PATH by Komitas
The narrow path crawling,
Shivering underneath the feet,
At the end of which
The Tree of Life has grown, shimmering...
What a big heart it has
This road to Eternity
This path for people, plants and beasts alike,
This path of winged birds...


translated by Mher Karakashian

Sunday, May 10, 2015

Live from Holy Cross: Marianela Medrano reading Vahan Tekeyan

Click to hear the audio segment


Marianela Medrano - photo by Khatchik Turabian

"Forgetting" by Vahan Tekeyan

Forgetting. Yes, I will forget it all.
One after the other. The roads I crossed.
The roads I did not. Everything that happened.
And everything that did not.

I am not going to transport anymore,
nor drag the silent past, or that "me"
who was more beautiful and bigger
that I could ever be.

I will shake off the weights
thickening my mind and sight,
and let my heart see the sun as it dies.

Let a new morning's light open my closed eyes.
Death, is that you here? Good Morning.
Or should I say Good Dark?

Translated by Diana Der Hovanessian and Marzbed Margossian

OLVIDANDO

Olvidar. Sí, voy a olvidarlo todo.
Uno tras otro. Los caminos que crucé.
Los que no crucé. Todo lo que pasó.
Y todo lo que no viví.

Ya no voy a transportar más,
ni arrastrar el pasado silencioso, o ese "yo"
que era más bello y más grande
de lo que nunca podré ser.

Voy a sacudir todas las cargas 
que entorpecen mi mente y la vista,
y dejar que mi corazón vea el sol mientras muere.

Y dejar que la luz de una nueva mañana abra mis ojos cerrados.
Muerte, ¿estás aquí? Buenos Días.

¿O debería decir Buena Oscuridad?

Translated from the English by Marianela Medrano

Tuesday, May 05, 2015

Live from Holy Cross: Ralph Nazareth reading Vahan Tekeyan and Siamanto




Ralph Nazareth - photo by Khatchik Turabian

Vahan Takeyan: The Country of Dust

Small. Miniaturized, yet you insist
on shaking your canyons and cliffs with huge
spasms as if you were the centre of the earth
and the magnet that draws out and fills every sea.
So small. A corner. Not even a corner.
Scattered points, dispersed and dispersing lines
of fallen walls, walls you imagine the palace
you once raised from this mantle of dust.
How can you dream of old architecture
today when every edifice caves in
to make way for new shapes?
Any shock can erase you forever and no eye
will even blink. Yours alone the concern. But hope
rises like the sun. Accumulate. Dust consolidates into stone.

Translated from the Armenian by Diana Der Hovanessian and Marzbed Margossian.

Grief by Siamanto

You, stranger soul mate
Who leaves behind the road of joy,
listen to me.
I know your innocent feet are still wet with blood. Foreign hands have come and yanked out
the sublime rose of freedom
which finally bloomed from the pains of your race.
Let its divine scent intoxicate everyone,
Let everyone—those far away, your neighbor, the ungrateful, come and burn incense
before the goddess of Justice
that you carved from the stone with your hammer.
Proud sowers, let others reap with your scythes
the wheat that ripens in the gold earth you ploughed. Because if you are chased down by raw Evil,
don't forget that you are
to bring forth the fruitful Good.
Walk down the avenues of merriment
and don’t let the happy ones see in your eyes
that image of corpse and ash.
Spare the passerby, whether a good man or a criminal, because Armenian pain
rises up in the eye’s visage.
As you walk through the crossroad of merriment
don’t let a speck of gladness or a tear
stain grief’s majesty.
Because for the vanquished, tears are cowardly
and for the victors, the smile is frivolous, a wrinkle.
Armenian woman, with veils darkening you like death.
You, young man with native anguish running down your face,
walk down roads without rage of hate and exclaim: what a bright day,
what a sarcastic grave digger...
What a mob, what dances, what joy
and what feasts everywhere...
our red shrouds are victory flags.
the bones of your pure brothers are flutes... with them others are making strange music. 
But don’t shudder, unknown sister
or brother of fate.
As you study the stars,
take heart, go on.
The law of life stays the same
human beings can’t understand each other.
And this evening before the sunset
all of you will go back to your houses, whether they are mud or marble,
and calmly close the treacherous 
Shutters of your windows.
shut them from the wicked 
Capital, shut them to the face of humanity,
and to the face of your God...,
Even the lamp on your table
will be extinguished
by your soul’s one clear whispers.


Translated from the Armenian by Peter Balakian and Nevart Yaghlian

Wednesday, July 30, 2014

Վահան Թէքէեան: Բարձրացուր

Եթէ կրնաս՝  բարձրացի՛ր, բայց գիտե՛ս ո՞ւր, մինչեւ ո՛ւր,
Եւ քեզի հետ ուրիշներն՝ եթէ կրնաս՝ բարձրացո՛ւր,
Բայց մինչեւ ու՞ր, մինչեւ ո՞ւր...:

Հաւատալով թէ կրնաս՝ օ՛ն բարձրացի՛ր, քա՛ջ տըղաս, 
Սակայն քանի վեր ելլես՝ պիտի մըսիս ու դողաս, 
Մընաս մինա՜կ, խե՜ղճ տըղաս...:

Կարենայի՜ր դուն եթէ բարձրացընել քեզի հետ 

Սիրուած քանի մը հոգի մինչև գագաթն արփաւէտ,
Մինչև սէ՜րը քեզի հետ...

Կարելին այդ է միայն, անըրջակա՜ն կարելին,

Բարեկամնե՛ր՝ որ մէկտեղ կ`ուզեն, կ՛զգան, կը խորհին 
Անկարելին, կարելին...

Միմիայն ա՛յս, մընացեալն ամբողզ պատրանգ է, հոգի՛ս,

Միմիայն ա՛յս, ու անոր գուցէ երբե՛ք չըհասնիս, 
Անոր իղձո՜վը մեռնիս…։


«Սէր» 1920

Thursday, May 29, 2014

Վահան Թէքէեան: ՀԱՇՈՒԵՅԱՐԴԱՐ

Հաշուեյարդար. ի՜նչ մնաց. կեանքէն ինծի ի՞նչ մնաց.
Ինչ որ տուի ուրիշին. տարօրինա՜կ, ա՛յն մնաց.
Խանդաղատանք մը ծածուկ, օրհնութիւններ անիմաց,
Երբեմն հատնումը սրտիս ու մերթ արցունք մը անձայն...:

Ինչ որ գնաց ուրիշին՝ վերադարձաւ անուշցած
Ու զօրացած՝ հոգիիս մէջ մնալու յաւիտեան.
Ինչ որ տարաւ Սէրն ինծմէ՝ չկորսնցուց զայն Աստուած,
Տուաւ ինձ ետ ու ըրաւ կեանքս անով միշտ բուրեան...:

Եւ այժմ, ո՛վ Տէր, հակառակ իմ տանջանքիս, հակառակ
Ինծի համար սա՛ չորցած երջանկութեան աղբիւրին.
Հին գինիով յորդաբուխ ես կ'արբենա՜մ տակաւին...:

Ու չեմ ըսեր «ի՞նչ մնաց...»: Ի՞նչ մնաց հողին տակ
Եղէգներէն դիւրաթէք, կաղնիներէն հաստաբուն,
Արեւն ըմպած ըլլալու մխիթարանքը անհուն:

Wednesday, February 12, 2014

Վահան Թէքէեան։ ՏԱՂ ՀԱՅԵՐԷՆ ԼԵԶՈՒԻՆ


Քե՛զ, Հայ Լեզո՛ւ, կը սիրեմ մրգաստանի մը նման... 
Մեր անցեալին թանձրախիտ ստուերներուն մէջ կարծես 
Մէյ-մէկ պտուղ՝ քու բոլոր բառերդ ինծի կ՚երեւան, 
Որոնց մէջէն կը քալեմ ու կը քաղեմ զանոնք ես։

Մրգաստանի մը նման կը սիրեմ քեզ, Հայ Լեզո՛ւ... 
Մեր հայրենի պալատէն, պարտէզներէն մնացորդ՝ 
Դալարագեղ դուն պուրա՜կ, որ դիմացար դարերու 
Եւ կը մնաս միշտ առոյգ, հին աւիշով կենսայորդ։

Ծառերուդ մէջ հովանուտ կ՚երթամ խինդով մ՚անսահման, 
Արմատներուդ, ճիւղերուդ վրայ նայելով հիացիկ, 
Զարմանալով, թէ ի՛նչպէս դուն մընացիր, երբ սաստիկ 
Քամին քու շուրջդ փչեց եւ տապալեց ամէն բան։ 

Մէյ-մէկ պտուղ գոյնզգոյն բոլոր բառերըդ ահա, 
Հիւթեղ բառերդ, զոր որքան հասունցուցին արեւներ, 
Բառե՛րդ, որքան այս պահուս շրթանցըս վրայ եմ բռներ, 
Բառե՛րդ, որ քիմքըս կ՚օծեն եւ կը սփոփեն սիրտս հիմա...։



Thursday, February 06, 2014

Վահան Թէքէեան։ Գեղօն Սօսեաց Անտառին


Հայոց երկրին մէջ մի՛շտ կ՛ապրին 
Մեծ սօսիներն արմէնաւանդ... 
Եւ լըռութեանն ու ըստուերին
Մէջտեղ անոնց՝ անարգաւանդ
Օրէ մը ետք քերթողն երբ խանդ 
Ու ներշնչում խնդրել կու գայ, 
Խըռովայոյզ ճիւղերն աստ անդ 
Կը փսփըսան «Դո՞ւն ես, արքա՛յ...։»

Կ՛անցնին, կ՛անցնին օրն ու տարին 
Հալածական…։ Դաշտ, դարաւանդ 
Եւ լեռներուն ալ կատարին 
Ձիւնը մաքուր զերդ ադամանդ 
Կը կըրեն հետքն անոնց հիւանդ 
Ծանըր քայլին... Մինչ հոս հսկայ 
Ծառերն, յոյսով միշտ անվկանդ՝
Կը փսփըսան, -- «Դո՞ւն ես, արքա՛յ...։» 

Սեւ աղէտի մը նախօրին ՝ 
Անտառն յուզուած է մանաւանդ, 
Եւ տխրութեամբ սօսիք կ՛օրրին... 
Օ՛հ, թշնամւոյն ըստուե՛րը ժանդ. 
Տունե՛րն, գիւղե՛րը քարուքանդ... 
--Բայց մինչ թաւուտքը կը սըգայ, 
Ահա ձայներ անհընազանդ 
Կը փսփըսան «Դո՞ւն ես, արքա՜յ...։» 



ՁՕՆ

Իշխա՛ն, անյայտ դրռ քու անուանդ
Հայորդիները ապագայ
Ուխտած պաշտում մը մոլեռանդ՝
Կ՛աղաղակեն. -- «Դո՛ւն ես, արքա՜յ...։»

1903

Friday, January 17, 2014

Վահան Թէքէեան։ Պիտի Ըսենք Աստուծոյ


Թէ պատահի որ այսօր անհաւասար այս կռուին
Չըկարենանք դիմանալ և ուժասպառ, ոգեվար
Գետին ինկած՝ չըկրնա՜նք ոտքի ելլել վերըստին
Ու յաղթէ՛ մահը կեանքի ոգորումին մեր երկար…


Թէ լըրրանա՜յ այս ոՃիրն ու վերջին Հայը փակէ
Վըրիժավառ իր աչքերն՝ օրն յաղթութեան չողջունած...,
Ահ, թո՛ղ այժմէն երդուըննայ իւրաքանչիւրը մենէ՝
Որ հանդերձեալ կեանքին մէջ երբոր գտնենք մենք զԱստուած


Ու երբոր Ան՝ երկրային մեր մեծ ցաւին փոխարէն,
Ուզէ ըզմեզ ըսփոփել, վարձահատո՜յց մեզ ըլլալ...,
Իր այդ շընորհն ապաժամ մենք մերժելով ուժգնօրէն՝


Պիտի ըսենք. - «Մեզ դըժոխք, դըժո՜խք ղրկէ՛ անգամ մ'ալ.
ՉԷ՞ որ զայն լաւ կը ճանչնանք, զայն ճանչցուցիր մե՜զ շատ լաւ,
Եւ Թուրքերուն յատկացո՛ւր արքայութիւնըդ ամբաւ...:»

1917


We Shall Say to God


Should it happen we do not endure
this uneven fight and drained
of strength and agonized
we fall on death’s ground, not to rise
and the great crime ends
with the last Armenian eyes
closing without seeing a victorious day,
let us swear that when we find
God in his paradise offering comfort
to make amends for our pain,
let us swear that we will refuse
saying No, send us to hell again.
We choose hell. You made us know it well.
Keep your paradise for the Turk.


-Vahan Tekeyan(1917)
Translation published in Anthology of Armenian Poetry, Diana Der Hovanessian and Marzbed Margossian, Translators and Editors, Columbia University Press, 1978

Sunday, January 05, 2014

Վահան Թէքէեան։ Կ՛անձրեւէ տղաս…


Կ՛անձրևէ, տղա՛ս... Աշունը թաց է,
Թաց աչքերուն պէս խեղճ խաբուած սիրոյն...։
Պատուհանն ու դուռը գնա գոցէ՛
Եւ դէմըս եկուր նստիլ վեհագոյն

Լռութեան մը մէջ...։ Կ՛անձրևէ տղա՛ս...։
Կ՛անձրևէ՞ երբեմն հոգիիդ մէջ ալ,
Կը մըսի՞ սիրտըդ, և կը դողդըղա՞ս`
Խորհելով պայծառ արևին անցեալ,

Դրան մը ներքև գո՜ց ճակատագրին...։
Բայց կու լաս, տղա'ս... Մութին մէջ յանկարծ
Ծանր արցունքներ աչքէդ կը գլորին...։

Լա՛ց անմեղութեան արցունքը անդարձ,
Լա՛ց չգիտնալով, խեղճ, անգէ՛տ տղաս,
Խե՜ղճ որսը կեանքին, ա՜հ, լա՛ց, որ մեծնաս...։


IT RAINS, MY SON…
 
It rains, my son Autumn is wet,
Wet as the eyes of a sad deceived love
Go, shut the window and the door
And come sit beside me in stately
 
Silence It is raining, my son
Does it at times rain in your soul as well?
Does your heart feel cold and do you shiver
Thinking of the bygone bright sunshine
 
Now beyond the shut door of dire fate?
But, you cry, my son In the dusk, sudden
Heavy tears tumble down your eyes
 
Cry the unredeemable tears of innocence,
Cry oblivious, my sad unaware son,
You poor prey of life Cry to grow up
 
……………………Vahan Tekeyan
Translated by Tatul Sonentz

Monday, May 24, 2010

Վահան Թէքէեան: Ընթերցողին

Հոգիս իմս է, եւ որքան թըւիմ յանձնել զայն այստեղ
Անցնորդներուն անծանօթ, իւրաքանչիւր էջի վրայ,
Հոգիս ի՛մս է եւ ոչ ոք պիտի ամբողջ զայն ճանչնայ
Իր լոյսերովը պայծառ, իր մըթութեամբը ահեղ…։


Հոգիս հանքի մ՛է նըման - ոսկի՞, ածո՞ւխ թէ կապար -
Որուն հազիւ հեղեղներ քրքրեցին խաւը վերին,
Մերթ հրճուանքի ու յաճախ սեւ հեղեղները ցաւին,
Մինչ հըրաբուխ մը խորունկ անոր ներքեւ կը գոռար…։


Հոգիս այս հանքն է հիմա՝ զոր բացած եմ ու պահած
Եւ ո՛վ գիտէ դեռ որքա՜ն այսուհետեւ նոր վիշտեր
Պիտի պեղեն ու փորեն զանի հարուած առ հարուած…։


Հոգիս ի՛մս է, եւ այսօր կը մըտածեմ թէ հա՞րկ էր
Զայն այս չափով ալ միայն՝ անցորդներուն ճանչցընել,
Մինչ կ՛ուզէի քիչերուն ամբողջովի՜ն զայն յաձնել…։


1922


TO THE READER


My soul belongs to me no matter how I offer pieces,
on every page to strangers passing by.
My soul belongs to me. No one can recognize it whole
with its formidable darkness and blinding lights.


Like the unstripped mine for gold, coal, or perhaps lead,
the dredging has bared only the first layer
of joys, and the black floodwaters of pain.
A deeper volcano rumbles underneath it all.


My soul is that mine, only partially excavated.
Who knows how many new pains will burrow
and shaft, blast by blast? It belongs to me.


Today I regret that so many samples were passed
to onlookers when I intended all the while
to give it whole, to only one or two. 



Sacred Wrath: The Selected Poems of Vahan Tekayan, translated by Diana Der Hovanessian and Marzbed Margossian. Ashod Press, NY, 1982

Saturday, March 01, 2008

Վահան Թէքէեան: Ես սիրեցի

Click here for the audio clip I loved by Vahan Tekeyan read by Lola Koundakjian.




Ես սիրեցի բայց ոչ ոք
Սիրածներէս գիտցաւ թէ՝
Զինքը որք՜ան սիրեցի...
Ո՞վ կարդալ սիրտը գիտէ:


Ամենէն մեծ հրճուանքիս,
Ամենէն սուր վիշտերուս
Ներշնչողները, աւա՜ղ,
Զիս չե՛ն ճանչնար այս պահուս։


Սէրս կարծես այն գէտն էր,
Որ իր հոսանքը անբաւ
Առաւ լերան ձիւներէն
Ու լեռը զայն չըտեսաւ։


Սէրըս այն դուռն էր կարծես,
Ուրկէ ոչ ոք մըտաւ ներս․
Ծաղիկներով ծածկըւած՝
Գաղտնի պարտէզ մըն էր սէրս։


Ու եթէ սէրըս ոմանք
Երկիքնին վրայ՝ անսահմա՜ն
Տեսան ծուխի մը նման,
Կրակն անոր չտեսան․․․։
․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․


Ես սիրեցի, բայց ոչ ոք
Սիրածներէս գիտցաւ թէ՝
Զինքը որքա՜ն սիրեցի,
Ո՞վ կարդալ սիրտը գիտէ․․․։




1919
Վահան Թէքէեան




I LOVED


I loved but no one
I loved new
why and how.
Who knows how to read a heart?


Those who gave me
the greatest joy
and sharpest pain
do not even know me now.


Love for me was like a river
taking its uncontainable flow
from the distant mountain snow.
The mountain did not even notice.


snow was gone.
Love for me was an unopened door,
a secret garden filled with blossoms
never rained upon.


And if anyone noticed my love
as smoke rising
to the sky,
its fire was never seen.


For I loved
but none I loved knew
how and why.
Who knows how to read a heart?


1919


Sacred Wrath: The Selected Poems of Vahan Tekayan, translated by Diana Der Hovanessian and Marzbed Margossian. Ashod Press, NY, 1982

Monday, January 07, 2008

Վահան Թէքէեան։ Եղեա Տէմիրճիպաշեան

Քեզ, Եղիա՛, կը սիրեմ եւ կ՛ուզէի որ սիրէր
Ամէն տղայ եւ աղջիկ՝ որուն բերնին վանդակէն
Լեզուն՝ թռչուն նորածին, թռվռալով անհամբեր,
Զարնըւելով ձողերուն, կը ճռուողէ՜ հայերէն...

Եղար դուն ալ գորշ սոխակ մ՛որուն գայլայլն ոգեղէն
Մեր պարտէզին մէջ կապոյտ, լուսնի խաղաղ գիշերներ
Կը պղպջար, կը յորդէր, կը հոսէր վար թաւուտքէն
Եւ ամէն թուփ ու ծաղիկ, ամէն ածո՜ւ կ՛ողողէր...

Կը պղտորէ՜ր ձայնըդ մերթ ու կը դադրէ՜ր մերթ յանկարծ...
Պարտէզը քեզ կը մոռնա՜ր... ու կրկնապէս դուն խոցուած՝
Կը պահուէիր տարագիր, բարձր ճիւղի մը ետեւ...

Մինչեւ որ օր մ՛ալ արգիլուած ուղխը երգիդ,
կամ գուցէ ոստ մ՛ոլորուող քու վիզիդ շուրջը վտիտ,
Խեղդեց զքեզ... ու ծառէն ինկաւ Ստուերըդ թեթեւ...



Վահան Թէքէեան

Saturday, November 10, 2007

Վահան Թէքէեան: Երջանկութիւնը

Click here for the audio segment Happiness read by Lola Koundakjian

Երջանկութիւնն այս է լոկ...։ Երկու հոգի ըլլալ հոս,
Երիտասարդ ու հարուստ, գեղեցկադէմ, քաջառողջ,
Որ կ՛ունկնդրեն իրարու երբ կը մնան իսկ անխօս,
Եւ իրարմով են ամբողջ...։

Երկու հոգի մէկ տան մէջ, մէկ սենեակի մէջ մինակ,
Երբ իրիկուան լամբարին կը զեղու լոյսն ընտանի,
Երբ տուն կու գայ այրը՝ ծնած բարի աստղի տակ,
Կինն այդ աստղին կը տանի...։

Երկու հոգի, յաւիտեա՛ն խորհրդակից իրարու,
Որ չեն պահեր եւ չունին իրարմէ բա՛ն մը ծածուկ,
Որոնց աչքին բնութեան առեղծուածն իսկ ահարկու
Կը պարզուի անշշուկ...։

Երկու հոգի, Աստուա՛ծ իմ, հազարներու, բիւրից մէջ,
Որոնց մին ե՛ս ըլլայի, ինչպէս մի՛ւսն ալ անիկա,
Ա՛ն որուն դեռ կը պահեմ սրտիս մէջ յո՛յսը անշէջ,
Եւ որ պիտի ա՛լ չգայ...։

Վահան Թէքէեան

Sunday, October 28, 2007

Վահան Թէքէեան: Քու յիշատակդ այս գիշեր

Քու յիշատակդ, այս գիշեր, զիս լալու չափ կը յուզէ.
Կարծես մեկնած էր սըրտէս, և գաղտնաբար այս գիշեր
Ետ կը դառնայ, իր հին տեղն ու հին գգուանքը կ’ուզէ,
Կը սեղմուի գրկիս մեջ, կը բարձրանայ կուրծքս ի վեր…:


Քու պատկերըդ աչքիս մէջ և քու ձայնըդ՝ ականջիս,
Կը թրթըռան այս գիշեր, երակներուս մէջ կարծես
Քաղցրահոս շունչդ է լեցուած, որ կը զգլխէ, կ’օրրէ զիս,
Մինչ երեսէս ալ կ’անցնին կարծես մատներըդ անտես…:


Ետ կը դառնան մի առ մի մեր հին ժամերն անկորուստ,
Կարաւանին հետ աստեղց անոնք կուգա՜ն վերըստին.
Հոգիս փարա՜խն է բացուող ընդդէմ իր քա՛ղցր հօտին…:


Յիշատակովդ, այս գիշեր, կ’զգամ այնչա՛փ զիս հարուստ,
Այնչա՛փ բարի, երջանիկ… որ գըթութեամբ մը անհուն՝
Կը մըտածեմ զայն բաժնել երկրի բոլոր խեղճերուն…։


1914


THE MEMORY OF YOU


The memory of you tonight moves me almost to tears
as if it secretly returned
to find its nesting place
inside my heart, after these years.


Your image in my eye, your voice inside my ear
and in my blood's own pace
the heave of your sweet breath -- I burn
as if you touched my face.


Our old hours return, one by one,
a caravan of stars whose light
I thought had past.


Their memory makes me so profligate,
so rich, I could share their wealth
to brighten all the wretched of this earth.




1914



Sacred Wrath: The Selected Poems of Vahan Tekayan, translated by Diana Der Hovanessian and Marzbed Margossian. Ashod Press, NY, 1982

Saturday, September 09, 2006

Վահան Թէքէեան: ԱՆՈՒՆԴ

Click to hear Vahan Tekeyan's romantic poem, "Your Name" read by Lola Koundakjian.


Ինչո՞ւ անունըդ այստեղ չըկարենամ գըրել ես
Եւ աշխարհի չըյայտնեմ թէ քեզ ինչպէ՜ս սիրեցի…
Երկու վանկե՜րը անոր ես կը զուրցեմ գաղտնապէս,
Եւ ան ամբողջ կը թուի սիրոյ մատեա’ն մը ինծի…
Ինչո՞ւ անունըդ այստեղ չըկարենամ գըրել ես…:


Հիմա, հեռո’ւ իրարմէ‘ միայն անո’ւնըդ ունիմ
Բերնիս վըրայ, համբոյրի մը պէս աննիւթ եւ անոյշ…
Գիշեր ատեն, սենեակիս մենութեան մէջ մըտերիմ,
Ես զայն կ’ըսեմ եւ ահա‘ քեզ կը տեսնեմ քաղցրայուշ,
Հիմա, հեռո’ւ իրարմէ‘ միայն անո’ւնըդ ունիմ…:


Գեղեցկութիւնդ ու իմ սէ’րս յօրինեցին զայն կարծես…
Սիրտս իր անդուլ տըրոփմամբ անընդհատ զա’յն կը հեգէ,
Թէպէտ վաղո՜ւց մտքիս մէջ քեզ ամբողջ գոց գիտեմ ես…
Քեզ չըճանչցած ունէի՞ր դուն այդ անո’ւնը միթէ…
Գեղեցկութիւնդ ու իմ սէ’րս յօրինեցին զայն կարծես…:


Ո’չ, չեմ ուզեր, չեմ կրնա՜ր ես զայն յանձնել աշխարհի.
Երկու վանկովն իր կ’ուզեմ խնկել իմ կեա’նքըս միայն,
Եւ երբ վերջին արեւիս վերջին ճաճա’նչը մարի‘
Անունըդ ի շուրթ դեռ կ’ուզեմ ողջունել ա’յը մահուան.
Ո’չ, չեմ ուզեր, չեմ կրնա՜ր ես զայն յանձնել աշխարհի…:


1914


YOUR NAME
By Vahan Tekeyan


Why can’t I write your name upon this page
And declare to the world how I loved you?
In secret, I whisper its two syllables,
And it seems to me a rare book of love...
Why can’t I write your name upon this page?


Now, parted with you, I have only your name,
A sweet ethereal kiss upon my lips.
At night, in the intimate solitude of my room,
I murmur your name and you appear before me...
Now, parted with you, I have only your name...


Your beauty and my love invented your name...
My heart in endless palpitation spells it out forever,
Though I have always known you by heart,
I wonder if the name was yours before I knew you.
It is your beauty and my love that invented your name...


No, I cannot—do not want to tell the world.
With its two syllables I want to anoint my life
And when the last ray of my last sun subsides,
I’ll greet the dawn of my death with your name on my lips.
No, I cannot and do not want to reveal it to the world.


Վահան Թէքէեան


Translated from the Armenian by Berge Turabian.
Used here by kind permission.