Monday, December 31, 2007

Ղազարոս Աղայեան։ Յիշողութիւն

Ծիծեռնակը բոյն էր շինում,
Ե՛ւ շինում էր , և՛ երգում,
Ամէն մի շիւղ կպցնելիս՝
Առաջուան բոյնն էր յիշում:

Մէկ անգամ էր նա բոյն շինել
Եւ շատ անգամ կարկատել,
Բայց այս անգամ վերադարդձին
Բոյնն աւերակ էր գտել:

Այժմ նորից բոյն էր շինում,
Ե՛ւ շինում էր , և՛ երգում,
Ամէն մի շիւղ կպցնելիս՝
Առաջուան բոյնն էր յիշում:

Նա յիշում էր անցած տարին
Իր սնուցած ձագերին,
Որոնց ճամբին յափշտակեց
Արիւնարբու թշնամին:

Բայց նա կրկին բոյն էր շինում,
Ե՛ւ շինում էր , և՛ երգում,
Ամեն մի շիւղ կպցնելիս՝
Առաջուան բոյնն էր յիշում:

Ղազարոս Աղայեան
(1840-1911)

The Swallow

The swallow slowly builds her nest,
Her voice unravelling.
With every twig, with every leaf,
She yearns for last year’s home.

She remembers her young chicks,
Hungry for her return.
A wolf snatched the chicks away,
And devoured their tender flesh.

But the swallow again builds her nest,
Her voice unravelling.
With every twig, with every leaf,
She remembers last year’s song.

Translated from the Armenian by Judith Saryan

Sunday, December 30, 2007

New Volume of Poetry by Arpine Konyalian Grenier




NeO Pepper Press proudly presents:

Arpine Konyalian Grenier's Part, Part Euphrates

With an eternal lack of selfhood and longing for ancestry I am creeping along the sidelines of rhetoric and process hoping for an outcome that transcends my ability to determine the good in it.
—AKG

What better way to conclude a successful year than with Arpine Konyalian Grenier’s Part, Part Euphrates.
Yet if forced to specify what kind of a punctuation mark Part, Part Euphrates represents, we would face a hard choice: is it a question mark, period, or an ellipsis?
Maybe it’s all three, and more, yes, that’s it—Part, Part Euphrates is a paper-and-ink poetical hyperlink conflating space with thought and time with word in a unique expression mirroring the many-sidedness of the world.
Arpine’s verse blossoms in unexpected ways, scaling like ivy the crumbing walls of the idea that universal understanding rest on the dominance of a single language—offering in return an endless game of meaning and interpretative opportunity.

What others have said:
“… heavily impressionistic and often surrealistic, reckless talent... a unique voice,”
John A. Greppin, Ph. D., Professor of Linguistics, Cleveland State U.
“Konyalian Grenier gives provocative expression to personal experience in a voice unique and forceful,”
Frederick M. Swensen, Ph. D., Professor Emeritus, California State U, Long Beach.
“… varied registers sources and textures of language… provocative and
engaging… sublime,”

Heather Fuller, Washington Review.
“… long list of strengths: the quiet (Dickinsonian) gift of knowing all about nature, the explosive gift of shooting words at the page in glee, the gift for metaphor and a complimentary one that knows how to organize sprawling material, riding the herd as we used to say out west. always coming up with what Eliot might have called one's objective correlative... she takes us out of our provincial concentration on American life to encompass broader social and geopolitical issues, tying them cleverly to the personal - relationships histories feeling,”
Kevin Killian, Krupskaya.

Arpine Konyalian Grenier holds graduate degrees from the American University of Beirut and the Milton Avery Graduate School of the Arts, Bard College, New York. Her work has appeared in How2, Columbia Poetry Review, Sulfur, The Iowa Review, Phoebe, Fence, Verse, Big Bridge and elsewhere, including several anthologies. She has repeatedly been chosen finalist for the National Poetry Series and the Greg Grummer Award, and has authored two volumes of poetry.
For orders and additional information visit us at: NeO Pepper Press, December 2007

Saturday, December 29, 2007

Arusyak Ohanyan: Անհրաժեշտություն

Click to hear
Անհրաժեշտություն read by Narine Karamyan.

Ինչեր որ ասես մենք չենք հորինել
Անսանձ, կիսասուտ այս մեծ աշխարհում`
Ձեվ ու բանաձեվ, չափ ու կանոններ,
Օ~, աստվածաշնչյան հինգ զույգ պատգամներ,
Տեղյա՞կ եք արդյոք, ստում ենք այնքան,
Որ երազներում, հոգնաբեկ, անմեղ ու անսուտ քնում
Մեր խիղճը արդեն քսանմեկ դար է, ինչ էլ չի քնում:
Ինչե~ր, որ ասես մենք չենք հորինել`
Ստի տիրույթում ճիշտը որոնել,
Ձեվ ու բանաձեվ, չափ ու կանոններ,
Օ~, աստվածաշնչյան ազնիվ պատգամներ,
Կուզեի շարվեք երկնի գմբեթում,
Ու հենց երկնքից, լուռ ու աստղատառ,
Բոլորիս հոգին մաքրելու համար
Մի աստվածամաղ, հեզ անձրեվ տեղար:

07.02.07

Copyright Arusyak Ohanyan

Thursday, December 27, 2007

Sevana Bagdasarian: Chorale

To the spirit of Dikranouhi and to all women who have
been forced to the ground on the banks of the Euphrates


There is death in this river
you can hear it sing.

The people dancing
or watching the great fish
swim in massive schools
cannot hear it.
They have not been made to listen.

I dance
and swim backwards
splashing water
on my face

for downstream
the women's bodies are found

naked and nameless
on the river's shore.

If I could
I would drain the death from this river.
I would shower it like rice
over a bride,
but today the mountain hands
disfigured and defaced
as if saying
it to has had enough.

My hand molts wet silt
touch homeland touch earth
They say if you are lost
touch earth.
If the duduk's wind changes direction
or if you forget to swim
touch earth.

Her obsidian hair reaches
downstream
becoming tributaries
she won't know which to choose.

I close my eyes to push
back her memory
but there is no stopping it.
No force to mind
no threat of retaliation.

Only the song
of the big dipper breaking
into a million-and-a-half pieces
falling, scattering
and the sound
that only those who have heard
a star's dancing fall
can hear.

Copyright Sevana Bagdasarian. This poem has appeared in Aspora, volume 1, No 2, Spring 1994.

Wednesday, December 26, 2007

Փանոս Ճերանեան: Պատկեր

Պարապութեան մէջ արձակուած
կապար մը կոյր կը սուլէ,
Թնդանօթի հարուածը թունդ
կը թեւածէ եօթ թաղ անդին,
Մինչ հրթիռ մը մեծաղմուկ
կը խեղդէ ճիչն հիւղակին...


Copyright Panos Jeranian
Փանոս Ճերանեան, Ի Լուր... (բանաստեղծութիւններ), Տպարան Կիլիկիոյ Կաթողիկոսութեան, Անթիլիաս-Լիբանան, 1999

Tuesday, December 25, 2007

Gregory Djanikian: FIRST SUPPER IN THE NEW COUNTRY

Uncle Hagop was grilling kebab
in the fireplace, sitting on a crate,
basting each morsel of lamb
with yogurt and oil.

"This is for your mother," he was saying,
as he drew the brush along a skewer,
"and this is in memory of your grandfather
who swims with the fishes."

There was hardly any furniture,
all our rugs had been left behind,
there were so many echoes.

Outside, it was Pennsylvania
heavy with snow, the sidewalks
had disappeared, streets had become
a mirage of dunes.

"Uncle Hagop," I said, "the place
is filling up with smoke." Our eyes
had begun tearing, we were opening windows,
flapping towels by the front door.

"Look at these beauties," he said, turning
the onions on their sides, singing
O rise up my Armenian heart
above the jeweled Caucasus!

There was nothing to do but shrug helplessly
as the neighbors passed by the door
looking in, amazed to see something
like a campfire in the middle of the city
and Uncle Hagop lifting up his glass

to the sheep herders of Yerevan
and the hardy grasses and grape vines
rooted deep in the rocky soil.

My grandmother was looking heavenward,
my sister was asking if we could return
to normal, we were all wiping our eyes,
waiting for sirens or the eviction notice

and Uncle Hagop was singing another chorus
about the heartland, forking the lamb
to its soft pink center, and bringing
platefuls of it like an offering
to the makeshift table

where we sat down, raising
a toast to the old life and new,
eating and saying as we ate
how everything had been done
to a turn, how really there was
no other way of doing it.

GREGORY DJANIKIAN


COPYRIGHT 2003 Modern Poetry Association

Monday, December 24, 2007

Վրէժ Գլընճեան։ Խօսք Նոր Գրիչիս

Ցոյց տուր հնարքդ տեսնեմ հիմա այս թերթ մը թուղթին,
Որ փորձաքարդ է անշուշտ, պիտի կրնա՞ս քանդակել
Հոն Քերթուած մը դաշնաւոր, որ խոհերուս սա մթին
Հանդիսանայ ապաւէն յոյսի ճրագ մը վայել...

Վաճառորդդ մինչ երէկ կը հիւսէր գովքդ ինծի,
Ու կը թուէր դրական յատկանիշներով անթիւ,
Անշուշտ անի չէր գիտէր, որ ճոխ տեսքէդ աւելի,
Կ՛որոնէի քու կոչման գիտակցութիւնը ազնիւ։

Ի՞նչ գրիչ ես դուն եթէ չտարփողես յարաժամ,
Խաղաղութեան եւ սիրոյ Աստուածատուր մեղեդին,
Եւ չդառնաս գոռ բողոք էնդդէմ վատին ու չարին։

Երանի թէ աշխարհի ողջ գրիչներն ապաժամ
Զղջումով մը խոր, անդարձ եւ անխափան որպէս ուխտ,
Առաջադրեն չաղարտել իրենց գիրով ո՛չ մէկ թուղթ...։


Copyright Vrej Klendjian. This poem has appeared in Volume 1 of Yert, the Syrian-Armenian Writers Association's annual publication and is used here by kind permission of the author.

Sunday, December 23, 2007

Diana Der-Hovanessian: Not Meeting Mark Gavoor

On the dock at Camp Hayastan
the summer I had gone to teach
the English course on Armenian
poets, I saw you sprawled
on the gray wooden pier. It was
noon and hot. I sighed at
the sight of so many water lilies
blanketing the skin of Uncus Pond.
"You can't pick them. They are
protected," you warned.
Unlike us, I thought. Anyone
who picks these lilies drowns.

But no need to worry. I am not
one who picks anything. Unfortunately
things pick me.

Suddenly you leaped up saying
"Oh, I know you. I hope
you will have a chance to look
at my poems. My name is Mark."

You moved like all the summer
boys I had known in my youth.
You spoke with the voice of all
the mountain poets I had never
heard in our own tongue.

You smiled with the eyes of the son
I would never have. "Mark?
Mark Gavoor?"

"No," you answered and faded into
the noon light. The lilies shrivelled.
Ice formed on Uncus Pond.

Men from Franklin in rough coats cut
it into blocks to pack into straw
on sleighs. Uncus Indians peered
through the trees.

You and I left to cross two continents.
I to say old poems, you to cut them
into new shapes.


Copyright Aspora Press. This poem has appeared in Aspora, volume 1, No 2, Spring 1994.

Saturday, December 22, 2007

Գէորգ Թեմիզեան։ Բանաստեղծութիւն՝ Ուշացած Քերթուածի մը Համար

Click to hear the audio clip of today's poem read by Lola Koundakjian.


Բարեւ ձեզ,
Ես եկայ, հոգ չէ,
Քիչ մը ուշ,
Որովհետեւ սպասեցի որ հասնիմ
առօրեայ խօսակցութեան
մակարդակին՝
Ձեր տան ու գաղտնի կարծուած երազներուն...
Սխալ չհասկնաք,
Բառերը ուրիշ իմաստ չունին,
Ոչ ալ անոնց ետին
Խորհուրդ կայ
պահուած.
Օրինակ՝ երազները՝
Ըսել ուզեցի գիշերային
Կամ ցերեկային ձեր երազները,
Ո՛չ աւելի
Ո՛չ պակաս։
Սպասեցի որ խօսելու պէս գրեմ
Գրելու պէս շարժիմ
Եւ շարժելու պէս գրեմ
Ձեզի...

Պէտք չկայ իմաստութեան,
Որովհետեւ եկած եմ միայն ըսելու՝
Բարեւ ձեզ,
Կամ՝
Բարի լոյս,
Որ լոյսով հանդիպինք իրարու՝
Ուր որ կ՛ուզէք,
Սակայն պիտի չըլլայ սալոնի մը մէջ,
Ուիսքիի կամ օղիի
սեղանին շուրջ,

Ո՞ւր որ կ՛ուզէք,
Կարեւորը՝
Նստած կամ քնացած չըլլանք,
- Նոյնիսկ մութին մէջ -

Աշխատանքի՝
Կամ
Բան մը ընելու ատեն,
Բան մը շինելու,
Քանդելու ատեն,
Դպրոց կամ գործի,
Ցոյցի կամ ճակատ
երթալու ատեն,
Երբ որ պատրաստ էք
Բարեւ ըսելու,
Բան մը ընելու
Բան մը քանդելու -
Շինելու ատեն,
Շինելու ատեն,
Շինելու ատեն...

Բարեւ ձեզ,
Նախ ըսեմ,
Որ մինակ չզգաս,
Տաքնաս շունչով իմ լուռ բարեւիս,
Չերթաս մանկութեան անապատներուն,
Մահուան հետ կրկին չնստիս խաղի՝
Որպէս առանձին ու անզէն զինուոր.
Ճակտի գիր ըսիր՝
Ուրֆայէն...Տէրզօր
Տէրզօրէն Հալէպ...
Սակայն բառ չունիս
եւ բացատրութիւն՝
Հեռատեսիլի
Թիւ 10-11 կամ 12
Կայանին փակած.
Այնթապի կայանն ի՞նչ ունի տալիք
Բացի հատնելու
Բան մը չընելու
Բութ-լեղի համը
Մինակութեանդ...
Երանի իրաւ մինակ ըլլայիր,
Չունենայիր քիթ,
Չունենայիր պեխ,
Պատմութիւն կռուի՝
Բազուկ հարուածող,
Չունենայիր տուն,
Չունենայիր հող,
Չըլլար հայրենիք,
Չըլլային թոռներ՝
Ամէն տեղ ցրուած,
Որ այսպէս մինակ
Մինակ չըզգայիր...
Այնթապի կայանն
ի՞նչ ունի տալիք այս մինակութեան։
Գիտէիր սակայն որ այդ կռիւը
Չէր կրնար այսպէս
Սպառիլ,
Հատնիլ,
Կայան թիւ 10-ի կամ 12-ի մօտ.
Չէր կրնար հատնիլ,
Բան մը՝
Տեղ մը,
Սխալ մը կար,
Ու անոր չափ,
Անկէ ուժեղ,
Կեանքի հեւքին,
Առօրեային
Մօտիկ -
Մօտիկ
Բարեւ մը կար
Ու բան մը կար,
Բաներ կային
Շատ ընելիք
Համտեսելիք,
Շարունակող... շարունակուող՝
Տեղ մը,
Դի մը,
Բարեւ բերող-
Կռիւ բերող
Խենթ,
կռուազան
տղայ մը կար,
Որ պիտի գար
Հալէպ քաղաք,
Հացնէր Տէրզօր
եւ Ռասիւլայն,
Ըլլար բառը եւ շարժումը ամենօրեայ
Ասդին - անդին ցրուած... կորսուած
մեր քայլերուն,
Ու թափ առնէր արձակուելով՝
- Յստակ - ուղիղ
Թիրախին...

ՇԱՐԺՈՒՄ
Հալէպ 1983

Գէորգ Թեմիզեան
Kevork Temizian (1945-1999)
This poem has appeared in Volume 1 of Yert, the Syrian-Armenian Writers Association's annual publication.

Friday, December 21, 2007

Փանոս Ճերանեան: Անդրադարձ...

Երբ դուն լսես
Անապատի տաք շրթներուն քու անունդ աւազէ,
Երբ իմանաս,
Թէ արձանին մէջ տրոփող ժամանակը քու սիրտդ է,
Գուցէ յանկարծ անդրադառնաս,
Թէ անքթիթ աչքերուդ մէջ՝
Տուներ կային դուռ-դրացի,
Թէ քարացած շրթունքներուդ լռութեան մէջ՝
Սրտեր կային,
Բամբասանքն իր կիներն ունէր՝
խօսքերու տաք թոնիրին շուրջ բոլորուած.
Ու ձմեռը,
Իր դողացող մատներուն մէջ սեղմած քամին,
Պատուհանէ պատուհան՝
Կուգար երգեր յօրինելու,
Եւ յուզումի յորդ կաթիլներ անձրեւելէն
Կը հեռանար։

Ու փողոցի դուռ-դրացի տուներն ի վեր
կը վազէր,
Միջօրէին արեգակը բերելու...

Այն ատեն մենք
Փոքր էինք՝ մեր անսահման ստուերներուն
յանձնուած.
Կեանքն իր երգը կը գրէր ափերուն մէջ փոքրերուն
Ու տարագիրն իր ճանապարհը չունէր...

Օ՜, իմ անցեալ,
Ըսէ՛,
Ինչպէ՞ս վերադառնամ ես հիմա,
Այն փողոցին մտերմութեան եռուն,
Երբ աչքերէս ապակիներ փշուր-փշուր կը թափին
Քաղաքի մը չվերջացող մայթերուն...


Copyright Panos Jeranian
Փանոս Ճերանեան, Ի Լուր... (բանաստեղծութիւններ), Տպարան Կիլիկիոյ Կաթողիկոսութեան, Անթիլիաս-Լիբանան, 1999

Thursday, December 20, 2007

Zepure Arman: untitled

I feel your spine
tingle
in mine.

the nape
of your neck
I defect
with meditation
and song.

hear me
in a windowless
moment.


Copyright Zepure Arman. Used here by kind permission of the author.

Wednesday, December 19, 2007

Ռուբէն Որբերեան: Գիւղիս Ճամբան

ԳԻՒՂԻՍ ՃԱՄԲԱՆ


Կեանքի նաւակն հետք չի թողուց իր ետին,
Մոռացումը առա՛ւ ինձմէ ամէն բան,
Հին երազներս ամպերու պէս կփանհետին,
Յիշատակն ալ կփանցնի երգի մը նման…

Հոգիս սակայն կը յիշէ՛ քեզ,
Ո՜վ ծաղկաւէտ գիւղիս ճամբան,
Ուր քալէինք գառնուկս ու ես,
Դէպի պուրակն ու բուրաստան,
Անմեղութեան երազին պէս։

Ու քովիկէդ դողդողագին
Սահէր աղուոր վճիտ առուն
Մերթ կամուրջին ու մերթ մարգին
Տակ պահուելով կ՛երթար հեռուն,
Ամայութեան իբրեւ ոգին։

Բարակ, նիհար, քանի մը ճիւղ
Կը զատուէին վտիտ բունէդ,
Մին՝ կը դիմէր դէպ՛ անշուք գիւղ,
Կը տարածուէրշ կ՛ըլլար անհետ,
Բոլորելով խրճիթն ու հիւղ։

Մին՝ մագըլցէր բըլուրն ի վեր,
Միւսը կ՛իջնէր ձորակէն վար,
Ուր ուռենին կու տար ստուեր,
Ուր սըրինգն իր երգը կուլար,
Զոր կրկնէին գարնան հովեր։

Ձմրան ալ երբ ձիւնն սպիտակ,
Կը գտնէր մեզ շուրջ թոնիրին,
Անհետ կ՛ընէր իր ծալքին տակ
Մեր հին գիւղին վտիտ ուղին,
Ինչպէս մարգերն ու մանիշակ։

Տաշուած քարէ, ուղիղ ճամբան
Կը տանի զիս արդ ի ծովափ,
Կը ճմլըոի հոգիս սակայն,
Մըտածումով մը հըրատապ,
Ու կը թռչիմ հին մանկութեան։

Հոն՝ փակ թէեւ՝ սակայն աղուոր
Ու երփնագե՛ղ էր հորիզոն,
Հմայքներով լի բիւրաւոր
Անմեղութի՛ւնը խայտար հոն
Ճամբուն վրայ ոլոր մոլոր։

Մին՝ մագլցէր բլուրն ի վեր,
Միւսը կ՛իջնէր ձորակէն վար,
Ուր ուռենին կուտար ստուեր,
Սրինգն ալ իր ե՛րգը կու լար,
Զոր կրկնէի՛ն գարնան հովեր։

Կեանքի նաւակն հետք չի թողուց իր ետին,
Մոռացումը առաւ ինձմէ ամէն բան,
Հին երազներս ամպերու պէս կ՛անհետին,
Յիշատակն ալ կ՛անցնի երգի՛ մը նման…


Իզմիր


Ռուբէն Որբերեան (1874-1931)

Tuesday, December 18, 2007

Esther Heboyan: PROVENCE-PARIS

Outside darkness
flows
swaying along
railways
i so wish
i could hold it
inside
all lights
grate
like a razor’s edge
whereas
across the aisle
lovers
grasp hands
kiss lips
oblivious to
un-lovers
you so wish
you could love too
but instead
eyes closed
we look away
to search
that space
replete with silences
and fidget
in our seats
to undo
our redundant selves
still
on the station platform
you may have said
shall we meet again
i don’t remember
saying
love trains are
so scarce these days

© Esther Heboyan, Paris, November 2006



Photo of Esther Heboyan by Azra Deniz OKYAY

Monday, December 17, 2007

Սագօ Արեան: ԱՆԻԾԵՄ ՎԱՐԺԱՊԵՏ ԴԱՌՆԱՍ

Բարեկամիս նամակը կը կարդամ.
Չինական կերակուրներ կը պատրաստեն իր մօտ։
Հեռու Փէքինի մէջ
Իմ կամ Մհեր Արշակեանի երգերը չկան.
Հոն մարդիկ բանաստեղծութիւն չեն կարդար — կը թուի ինծի։
Կը թուի նաեւ որ մարդիկ կ՚ապրին մեծ քաղաքին մէջ
Առանց մշակոյթի։
Կը թուի նաեւ որ օգոստոսեան տապին,
Պատշգամբէն սպիտակ պրոթէլով, երկնքի աստղերը հաշուելու ելած՝
Այդ անտուն Չեխովը
Որ Պէպօ Սիմոնեանի տան դրացին է,
Եւ որ բանաստեղծութիւն չի կարդար ընդհանրապէս,
Աւելի հանգիստ կը մտնէ քուն։
Քան ես կամ ուրիշ մը,
Որ համահայկական երազներ կը սղագրէ օրագրին մէջ,
Եւ կ՚աղօթէ աստուած պապային,
—Հաճիս աստուած պապա,
Թիւ 106 յօդուածը ընդունի սա Ամերիկան
Եւ հայերը սաղին...։

Բարեկամիս նամակը կը կարդամ
Ու յաջորդ օր,
Ձեռքս կ՚երկարեմ պատուհանէն, օրուան թերթը գնելու
Պիտի կարդամ բանաստեղծութեան մահուան լուրը,
Եւ վերաքաղ ընեմ...
Կային բարեկամներ հիմա չկան,
Կային ընկերներ հիմա չկան։
Կը բողոքէ Մհեր Արշակեան,
Որ գրելու անկարողութեան առջեւ է նորէն,
Ուրեմն պիտի կարդայ շատ,
Ուրեմն պիտի չստէ,
Ուրեմն պիտի չխափէ որ,
Բանաստեղծութեան աղաւնին
Ողնածուծին մէջ մտնելով
Արիւն դառնայ...
Արիւն դառնայ ու գրէ
Գրէ երազներուն մասին...։


Հոկտեմբեր է գիտես,
Հոկտեմբերը չեմ սիրեր,
Անընդհատ Վազգէնի ժպիտի կը հալածէ զիս...
Բանաստեղծութիւն չի կարդար
Չեխովեան անտունը
Եւ գիշերը բիժամայով,
Անկիւնի Ճիրոյէն,
Երկու տուփ Մարլպորո լայթ առնելու ի խնդիր
—որ 106 յօդուածին համազօր որոշում է—
Սանկ յեղափոխական հին երգ մը կը սուլէ ...
Զահրատ— մահրատ չեմ գիտեր կ՚ըսէ
Զահրատի գիրքը բաղնիքը ձգեր եմ,
Երբ փորս ցաւի կը բանամ անոր էջերը
Մեռեալ բանաստեղծութիւնն ինչ ընեմ
Ես մեռելներուն հետ գործ չունիմ կ՚ըսէ...
..............................
Ուրիշ ընկեր մը Փարիզէն կը խնդրէ.
—Բարեկամս դուն հեռուն մի նայիր,
Քու մէջ նայիր կը խրատէ...
Գրպանումս փող շատ է այսօր,
Երթամ համրա
Ծօ սանկ հին ընկերներուս հետքով ապրիմ քիչ մը,
Սարքուն Պուլոսը մեռեր է արդէն,
Մօտքան փակեր են արդէն
Ամէն մարդ, դդում կտրած,
Առաւօտեան ժամը եօթին,
Առանց աղօթքի ինչպէս եւ միշտ,
Յօրանջելով երկաաաաաա՜՜՜՜՜՜՜՜ր ուղիներուն վրայ,
Կ՚որոնէ իր ճակատագիրը։

Ես դժգոհ չեմ,
փողկապ կապողներուն հետ գործ չունիմ այլեւս...
Եարի փոխան զէնք ալ գրկողներէն չեմ ...
Ըսեմ, թիւ 106- ն ալ կը սպառի անպայման...
Ինչ էր անունը, Հիլտա Չոպոեան էր ինչ էր,
Ամէն օր կը զանգէ ինծի,
Ըսելու համար որ նայիր քու պապերդ ....
Լաւ Յետոյ ի՞նչ...
Հիլտա Չոպոեաններու քլոնները
Պաշարած են զիս ..
Ամէն օր, ամէն ժամ դաս կուտան
Հայերէն ապրելու ...
Թուրքը նոյն թուրքն է— ճանըմ— պիտ յառաջէր Պարոն Միքայէլեանը,
Սանկ աղուոր ապտակ մը նետէր երեսիս։
Սիրելի Պարոն Միքայէլեան,
Եթէ թուրքը նոյն թուրքն է
Հայն ալ նոյն Հայն է։
Գիշերով իր փորին ետեւէն վազող
Կնիկ—մնիկ ճամբան նետող,
Զաւակներէն հաշիշի վաճառական սարքող...
Քիչ մը փորիկով
Սանկ տաբատը մինչեւ կուրծքը քաշած,
Սրիկայ հայն է
Աչքը դրացիին նոր օդոյին
Մէկ ձեռքով քիթը կը խառնէ
Միւսով ուրիշին կեանքը....

....
.....
......

Մերձաւորս յիշեր է զիս,
Նամակը Փէքինէն նոր ստացայ,
Արեւի կաթիլներ ինկան
Հեռու անցեալին վրայ,
Ու լաւ յիշեցի որ տղան
Ջուր չի նախընտրեր
Ու միակ կերածը ան ալ,
Գիշերուան 11—էն յետոյ լաւ եփուած ձուազեղն էր.
Մհերը սեւ հացը իւղոտ միւղոտ —ուտելէ ետք.
Ձեռքերը առանց լուալու,
Կ՚ելլէ ֆորմիլա —ուան կը խաղայ
Մասի՜վ ինչ երջանիկ լռութիւն
Դուրսը անձրեւ է,
Բայց շուտով Պէյրութ պիտ հասնիմ
Բոլոր դժգոհութիւններս պիտ մարին։

Այսօր սփիւռքի պորտին նստած,
Ամէն օր կ՚ապրիմ անոր թոյնով,
Հոս ոչ իսկ ընկեր մը մնաց...
Դարձեալ ճիշդ է,
Պռաւ՛օ սագօ արեան
Գիտցար պատասխանը...

Երկուութեան մէջ ապրող մարմինս ասդիէն,անդիէն
Ցաւ ու մաշում կը հաւաքէ ...
Ըսէք անոր անոր որ Արամ Արման կը գովերգէ,
Ըսէք որ Հայաստանի երազը,
Լոս Անճելըսի սրճարաններէն չ՚անցնիր...
Ես Փեքին պիտ երթամ երեւի,
Հոն հայերէն կարդացողները աւելի են,
Հոն ոգի պիտի տան ինծի ...
Իսկ այս քաղաքը,
Արիւնս ջուր կը դարձնէ...
Սիրտս կը գողնայ...
Թեւերս ատախաղձագործին կը տանի...
Որ սղոցեն։


Ինչ պատմութիւն է ասիկա,
Ես յոգնած եմ այսօր,
Մէկը չկայ որ գաւաթ մը զառնեմ,
Սանկ ուժեղ ....
Օդին մէջ ապակիի փշուրները իյնան...
Ու սիրտս պարպեմ ...

Եա՜՜՜՜՜խկկկկկկկկկ
Եա՜՜՜՜խխխխխխխխխխխխ
Ս’իւռք անիծեմ...


....
Անիծեմ վարժապետ դառնաս

Սագօ Արեան

Copyright Sako Aryan. Used here by kind permission of the author.

Sunday, December 16, 2007

Alan Whitehorn: Hayastan

We journey in search of a path,
back to Ararat,
back to my ancestors' village,
along centuries-old trails
that meander across the dry, rocky landscape
that I call my homeland.
To cradle a bit of soil
amidst my weathered fingers
that have been numbed
from too much pain.
And so,
I caress the soil to my face
to feel one last time
my Hayastan,
my precious Hayastan.



Copyright Alan Whitehorn December 14, 2007. Used here by kind permission of the author.

Saturday, December 15, 2007

Narine Karamyan: Two new poems

Click to hear the audio clip of two poems read by the author, Narine Karamyan.


Քո լույսի ներքո
Խաղում եմ
Երեխայիդ պես:

Հրճվում եմ,
Ժպտում քեզ:
Լու~յս իմ,
Տուր, Տեր`
Քո ճամփեն:

23/1/2007

My light
Beneath your light
I’m playing like your child.
Showered with joy
I’m smiling to you.
My Light - Lord,
Lead me through your way.

23/1/2007
Translated by the author

***

Փայփայում եմ
Փայփայում եմ –
Խաչած ձեռքերը –
Երբ բոլորը քնած են`
Սերը:

Տաքացնում եմ,
Սեղմում կրծքիս,
Պինդ պահում եմ`
Չփխրվի:

Կարծես մի թռչուն լինի,
Կարծես – էակ կենդանի:
Չսնես – ուժերն կհատի,
Չպահես – վեր կթռչի:

23/1/2007


Nourishing

I’m nourishing, keeping in hands -
When world is asleep - Love.
Warming it up, holding to breast,
Keeping it gentle and firm.
It seems to be like a bird,
Like alive being to be.
Not nurtured – will lose the force,
Not hold - will fly away.

23/1/2007
Translated by the author

***

Copyright Narine Karamyan

Friday, December 14, 2007

Գուսան Շերամ: Նա Մի Նազ Ունի

Եկան գարնան անուշ օրեր,
Ծաղկով լցվան դաշտեր, ձորեր,
Յարս զուգվել, սեյրան կերթա`
Հագած կապած ալվան շորեր:

Նա մի նազ ունի,
Նազ ունի, նազ ունի,
Ձեռքին սազ ունի,
Սազ ունի, սազ ունի,
Չալելով սեյրան կերթա,
Դարձել է ջեյրան` կերթա...

Արտուտն եկավ մըտավ արտը,
Բըլբուլն իջավ գըրկեց վարդը,
Հազար սիրուն, հազար հեքիմ
Չեն իմանա սրտիս դարդը:

Նա մի նազ ունի,
Նազ ունի, նազ ունի,
Ձեռքին սազ ունի,
Սազ ունի, սազ ունի,
Չալելով սեյրան կերթա,
Դարձել է ջեյրան` կերթա...

Հավքերն եկան երամ-երամ,
Անուն ունիմ` աշուղ Շերամ,
Էնքան պիտի յարիս կանչեմ,
Տեյմոր վառվիմ որպես Քյարամ:

Նա մի նազ ունի,
Նազ ունի, նազ ունի,
Ձեռքին սազ ունի,
Սազ ունի, սազ ունի,
Չալելով սեյրան կերթա,
Դարձել է ջեյրան` կերթա...

Thursday, December 13, 2007

Zepure Arman: Pomegranate

pomegranate spills its seeds

across the
lands of sable obsidian
sprouting hope
deep rooted
from a past.

Zephyr finds her breath
and breathes
into the new moon

and under it she blossoms.


Copyright Zepure Arman. Used here by kind permission of the author

Wednesday, December 12, 2007

Յարվարդ: Անվերնագիր

Սիրտեր մէկտեղող
Կարճագոյն ուղին
Գիծ մըն է Ուղիղ
- Ըստ Երկրաչափին -

Եկո՛ւր տե՛ս որ այս
Աշխարհագրութեան
Էն կարճը սակայն
Էն դիւրինը չէ

Գագաթներ կապող
Կարճատեւ ճամբան
Կամուրջն է ճօճուող
Ու սարսափազդու

Քարտէսին վրայ
Բեն մօտ է Այբին
Բայց եւ իսկին մէջ
Հեռաւոր - հեռո՜ւ

Սիրտեր մէկտեղող
Հին ու կուռ ուղին
Գիծն է Ծուռումուռ
- Ըստ Հողագործին -

Կ'իջնէ փշածածկ
Ցից կածանն ի վար
Ու կը մագլցի
Բարձր Սարն ի վեր

2007
Յարվարդ


Copyright Harout Vartanian (Harvart). Used here by kind permission of the author.

Միսաք Մեծարենց: ԵՐԱԶ ՕՐԵՐ

Կարմիր ծաղիկ մը գարունի
Առտու մը ինծի նվիրեցիր.
Ըզգացի թե տենդեր ունի
Երազկոտ միտքըս ուշացիր։

Խանդաղատանք մը հորդեցավ
Իմ նըվաղկոտ լանջքիս տակ՝
Դողաց սիրո սարսուռն անցավ՝
Ու թովանքը համբույրին հուր։

Եվ ըղձակաթ իմ հեգ հոգիս
Ըզգաց սիրտիդ հուրքն արծարծուն,
Ու մետաքսե ուղի մը զիս
Սեր-Ծաղիկին տարավ ածուն։

Հոն ժըպտեցավ կյանքը ինծի,
Հըմայքներու հույլովն անցավ,
Եվ ուրվական մը կասկածի
Անոր մոտեն երբեք չանցավ։

Tuesday, December 11, 2007

Lola Koundakjian: Snowflakes

Snowflakes dancing to the 37th floor

sticking my arm out the window,
they land on my hand,
and melt in 2 seconds.

Copyright Lola Koundakjian
January 2001

Monday, December 10, 2007

Interview with Aram Saroyan

Here's my article in the December 8, 2007 issue of the Armenian Reporter.



Գուսան Շերամ: Դուն Իմ Մուսան Ես

Դուն իմ մուսա՜ն ես,
Առանց քեզի երգել չեմ կարող:
Սրտիս տավի՜ղը
Բացի քեզնից էլ չունիմ լարող:

Սի՜րուն սև աչերուդ,
Կա՜րմիր վարդ այտերուդ,
Շանթ ունքերուդ,
Շուխ մազերո՜ւդ,
Էլ ինչ սուրմա է,
Հարկավոր էդ աննման փերուն:

Զարդ ու զարդարանք
Ինչիդ է պետք, դուն անգին զարդ ես:
Մարմինդ զուգված
Ալ խալերով, դրախտի ղուշ ես:

Սի՜րուն սև աչերուդ,
Կա՜րմիր վարդ այտերուդ,
Շանթ ունքերուդ,
Շուխ մազերո՜ւդ,
Էլ ինչ սուրմա է,
Հարկավոր էդ աննման փերուն:

Ափսոս ջահել ես,
Նոր ես ծաղկել, ՞՞՞՞՞՞ գարնան:
Քեզ ջան եմ տալի, չես հասկանում,
Անգութ հոգեհան:

Սի՜րուն սև աչերուդ,
Կա՜րմիր վարդ այտերուդ,
Շանթ ունքերուդ,
Շուխ մազերո՜ւդ,
Էլ ինչ սուրմա է,
Հարկավոր էդ աննման փերուն:

Sunday, December 09, 2007

Zepure Arman: Pacts

I’m making a pact
with some wormhole of fury
to spiral me out of control

licking my wounds
I fall faintly to the thief
who stole my mind

treasure me softly
pleasure me barely
and give me a minute
full of air

air for the day
air for an hour
air which is mine and I’ll sell you through
the mail

yes I’ll sell you this air for
a bucket of fury
to buckle me back in control

Copyright Zepure Arman. Used here by kind permission of the author

Saturday, December 08, 2007

Mariné Petrossian: ՏՐԱՄՎԱՅ TRAMWAY

Click the link to hear TRAMWAY read by the author,Mariné Petrossian.

ՏՐԱՄՎԱՅ
TRAMWAY

պատահական
անակնկալ զվարթ
պատահար որ պատահեց
Պարոնյան փողոցում
արդեն երկու ժամ
կանգնած էի
տրամվայը չէր գալիս
հանկարծ հիշեցի որ
ոչինչ ախր
չկա կորցնելու

From the volume Հայաստանի ծովափին (On the Armenian Shores), Actual Art, 2006.

Tramway

comme par hasard
joie surprenante
un incident est survenu
rue Baronian
depuis deux heures
que j'attendais
un tram qui ne venait pas
tout à coup je me suis souvenu
qu'il n'y avait ben
rien à perdre

Traducteur Denis Donikian

Friday, December 07, 2007

Միսաք Մեծարենց: ՍԻՐԵՐԳ

Գիշերն անույշ է, գիշերն հեշտագի՜ն,
հաշիշով օծուն ու բալասանով.
լուսեղեն ճամփեն ես կ’անցնեմ գինով՝
գիշերն անույշ է, գիշերն հեշտագի՜ն…
Համբույրներ կուգան հովեն ու ծովեն,
համբույր լույսեն՝ որ չորս դիս կծաղկի,
այս գիշեր Տոն է հոգվույս՝ Կիրակի
համբույրներ կուգան հովեն ու ծովեն:
Բայց լույսն իմ հոգվույս քիչ քիչ կմաշի՜,
շրթունքս են ծարավ միակ համբույրին…
Ցնծագին գիշերն է լույս ու լուսին՝
բայց լույսն իմ հոգվույս քիչ քիչ կը մաշի…
Կը մըտածեմ զայն բաժնել երկրի բոլոր խեղճերուն…:

The night is sensuous, the night is so sweet,
Anointed with hashish and with luscious
balm.
Along luminous roads I stroll almost drunk.
The night is sensuous, the night is so sweet.
Kisses come to me from the wind and the
sea.
Tender kisses of light blossom all around.
This night, this Sunday is a feast for my
soul.
Kisses come to me from the wind and the
sea.
The light in my soul is slowly fading out!
My lips are still thirsty for that single kiss.
The night is so festive, the moonlight so
bright!
But the light in my soul is slowly fading
out!

“Love Song,” translated by Gerald Papasian,
from Sojourn at Ararat: Poems of
Armenia
, published, compiled and edited
by Gerald Papasian, 1987.


SONG OF LOVE
 
The night is sweet, the sensual night,
Anointed with hasheesh and balsam,
I pass by this road, luminous and bright,
The night is sweet, the sensual night….
 
Kisses appear from wind and sea,
Kisses of light blossom around me,
The night is festive, Sunday of my soul,
Kisses appear from wind and sea,
 
But my soul’s light sputters slowly,
My lips are thirsty for that one kiss…
Exalted night, with light and moon,
But my soul’s light goes out, so soon….
 
…………………… Missak Medzarents

Translated by Tatul Sonentz

Thursday, December 06, 2007

Alene Terzian: Not a Love Poem #10: Modern Day Religion

Now that the worst is over, I will find
you kneeling in church, asking forgiveness
from one savior or another because you
were never good with god or apologies.

The light through stained-glass will form
rings around your head, and you will see
a halo, think you’ve been saved, flip
through genesis and chant god is great.

You will understand the language,
but never the faith, not with apostolic
conviction, not like the saints, staring
at your pinched up face.

Instead, you will pretend the messiah
will spare you for your five minute
prayer, your full-throated halleluiah,
your aching knees.

You will come away having eaten a wafer
or two, drank cheap wine, knelt before
the cross, father and holy ghost, thought jesus
should have been a little less naked.

It will make sense next week when you become
a buddhist or taoist or jew. Then you will know
how quickly each wick burns to reveal
the shiny metal bottom.



Copyright Alene Terzian. Used here by kind permission of the author.

Wednesday, December 05, 2007

Մարո Մարգարյան: [Կյանքն ու սեր բառը ինձ համար մեկ է]

Կյանքն ու սեր բառը ինձ համար մեկ է.
Թե սեր չկայ, ես չկամ աշխարհում.
Երկինքը կապույտ, արեւը շեկ է,
Արեւ չլինի, ո՞րտեղից գարուն:

Իմ սիրո համար երկմտանք չունեմ,
Անբավ սիրուց է իմ տառապանքը,
Միայն գիտենամ, որ սիրում են ինձ,
Որ ես աշխարհին մի բանով թանկ եմ:

Որ ժպտալով են անունն իմ հիշում,
Իմ իղձերն ամեն, ճիգերն ու ջանքը,
Որ տարիներն իմ չեն անցել իզուր,
Որ ինձմով մի բան շահել է կյանքը:


Մարո Մարգարյան 1952
«Լիրիկա» գրքէն, (Խոսք սիրո մասին բաժինէն)

Tuesday, December 04, 2007

William Michaelian: My Old Black Sport Coat

Someday I think I’d like to wear it in Ireland,
And maybe even be buried in it there.
I could fall asleep while leaning on its sturdy
Unfaded elbows, surrounded by strangers in a pub,
And then simply not wake up — as if I’d lost
My train of thought, or managed to forget
The most important thing. Perdóneme,
What did you say again? Ah. He’s dead.
But what a fine sport coat.

That same train is calling in the wilderness.
Now it’s moving slowly past the docks.
Men look up: the beast sniffs along the track,
But knows not where to stop.

Six years ago, when I helped lay my dear Basque
Mother-in-law to rest, I was wearing this coat.
Her grave is beside her husband’s
In a cemetery adjacent to an onion field.
Earlier, in the church,
The man who rented her vineyard
Looked at me as if I were strange.
Jealous of the coat, I thought,
Or puzzled by my hair and beard.
And now, he is dead.

His tractor is calling in the wilderness.
Now it’s moving slowly past the docks.
Men look up: the beast sniffs along the furrow,
But knows not where to stop.

I taught three sons how to drive
While wearing this old black coat:
Country roads, parking lots, residential streets.
I taught them how to use their mirrors
And to back up along a curb.
Hills were easier, they learned,
In first or second gear.

Frequently, along the way, I remembered
When my father had taught me.

After our youngest son got his license,
I was wearing this coat when the two of us
Stopped at a tobacco shop after buying his insurance.
I bought a cigar and smoked it in this coat,
To celebrate what he’d done, but also in memory
Of my old man,

Who somehow became lost in the wilderness.
Now he’s walking slowly past the docks.
Men look up: maybe they know him.
But if they did, wouldn’t they call out?

When I held my grandson for the first time,
I was wearing this coat. Outside, rain.
Along a scented, night-black street,
I walked away from the hospital in this coat,
Pleased and wondering what it meant.

You never know who you’ll meet in the wilderness.

Copyright William Michaelian, November 26, 2007

Monday, December 03, 2007

Սմբատ Շահազիզ: ԵՐԱԶ

Ես լսեցի մի անո՜յշ ձայն, -
Իմ ծերացած մօր մօտ էր, -
Փայլեց նշոյլ ուրախութեան,
Բայց ափսո՜ս որ երազ էր:

Կարկաչահոս աղբիւրն այնտեղ
Թաւալում էր մարգարիտ, -
Նա յստակ էր, որպէս բիւրեղ,
Այն երա՜զ էր ցնորամիտ:

Եւ մեղեդին տխուր, մայրենի
Յիշեց մանկութեան օրեր.
Մօրըս համբոյրն ես զգացի,
Ա՜խ, ափսո՜ս, որ երազ էր:

Կուրծքին սեղմեց կարօտագին,
Աչերս սրբեց - շատ թաց էր, -
Բայց արտասուքս գընում էին...
Ա՜խ, այդ ինչո՞ւ երազ էր...

Սմբատ Շահազիզ
(1841-1901)

Sunday, December 02, 2007

Esther Heboyan: LEO KRIKORIAN’S IMPLIED SPACES



Rue des Blancs Manteaux

there
was
Leo’s
art
studio
and
there
stood
Leo
with stories

of
San Francisco

Blabbermouth Monday
at
The Place
Beat drifters’
indigo credence
Ginsberg’s howling angels
Kerouac’s likes’
ochre
decadence



Rue des Blancs Manteaux

there
was
Leo’s
art
studio
and
there
poised
Leo
with stories

of
Armenian Fresno

violet years into
crop-picking urgency
the longest ride East
in a brown jalopy
the G.I. Bill
to change his destiny
Black Mountain College
under
Ilya Bolotowsky



Rue des Blancs Manteaux

there
was
Leo’s art studio
and
there
held out Leo

with stories

of
artsy overflow

in them days
paying homage
to monochromatic
orange
chiselled
at the exact edge
greenness craves for
salvage



Rue des Blancs Manteaux

there
was
Leo
’s art studio
and
there
smoked away
Leo
with stories

of
Parisian come and go

lookers look in
and all around
collectors collect
to no amount
op art’s jagged
jazzy sound
yellowness red cadmium
does
mound



Rue des Blancs Manteaux

there
was
Leo’s art
studio
and
there sat
Leo
to muse

with stories

of
azulene Sausalito

four times wed to
winsome women
in beige
fourfold gone
no children
it just
never
happen’d



Rue des Blancs Manteaux

Passing by Leo’s art studio
I see Leo
through a stained glass window
drawing on grid paper
in amber glow

I wish
I had passed by
more often
Leo I know
smiles at Piet Mondrian

and no doleful music
from the white organ
shall disarray
the immaculate mauve of
your yin and yang



© Esther Heboyan, Paris, October 2007



Esther Heboyan was born in Istanbul, Turkey. She moved at an early age to Germany then to France, and lived in Great-Britain and the United States before settling back in Paris.

She has an M.A. in Journalism, from University of Iowa, Iowa City; a Ph.D in American literature, Université Paris III-Sorbonne Nouvelle, and is an Associate Professor at the Université d’Artois, Arras.

She has completed literary translations from Turkish into French. Her short stories have been published in Ararat Quarterly, New York. Her collection of stories, Les Passagers d’Istanbul, was published in Marseilles, Parenthèses, in 2006. She writes in French and in English.

Saturday, December 01, 2007

Lola Koundakjian's interview with Lorne Shirinian

This article has appeared in the December 1, 2007 issue of the Armenian Reporter.