Friday, February 29, 2008

Շահպան։ Վարդերը



Վարդերը կարմիր
շրթներուդ նման
համբոյրի կարօտ

(համբոյրի կարօտ շրթներուդ նման կարմիր վարդերը)

Զորս ինծի տուիր
եւ որ թօշնեցան
այս իսկ առաւօտ

Դարձան զիս տանջող սրտեր ամբասիր...

Գիտեմ որ ինծի սրտիդ տեղ տուիր
Վարդերը կարմիր...


Շահպան


Խորանարդ, Պէյրութ, 2006

Thursday, February 28, 2008

William Michaelian: Magical Realism (First Prize)

Thank you. Thank you very much. This is truly an honor. I don't know what to say, except that I would still like to learn photography someday. But first I'd better learn to write.




Magical Realism (First Prize)

Just as this photograph was taken,
the agile subject leapt inside the camera,
burned a village, took a bride, sired a son,
emerged naked through the view finder,
and bit the photographer’s nose.


Adjoining Negative
Subject apprehensive, wearing a suit.
DISCARD




Introduction and poem reprinted from the author's Collected Poems, with permission.

Wednesday, February 27, 2008

Շահպան։ Էջը


Էշը գէշը էշին գէշը

ահը գահը եւ ագահը

ակը խակը եւ մեխակը կամ սոխակը
ակը սակը եւ հասակը
ակը հակը եւ Սահակը կամ պահակը եւ մահակը
ակը ծակը եւ պիծակը կամ մոծակը
ակը տակը եւ յատակը կամ կատակը եւ մատակը

աղը շաղը մթնշաղը
աղը խաղը բառախաղը
աղը ծաղը եւ ծանծաղը
աղը պաղը եւ ճապաղը

եռը սեռը միասեռը

իրը կիրը բեռնակիրը համակիրը խաչակիրը
իրը գիրը գլխագիրը խորագիրը վերնագիրը տպագիրը
գրագիրը ծրագիրը յայտագիրը խմբագիրը

ողը տողը փարատողը անջատողը մկրատողը կարկտողը
ողը կողը եւ հերկողը սակարկողը առարկողը ձեռնարկողը
ողը գողը բանագողը անարգողը
ողը փողը եւ չափողը կամ ծափողը

ԷՋԸ
ՄԷՋԸ
ՍՆԱՄԷՋԸ

Շահպան


Խորանարդ, Պէյրութ, 2006

Tuesday, February 26, 2008

Սագօ Արեան: ՄԱՆՐԱՔԱՆԴԱԿ ԵՐԿՐԻՍ ՀԱՄԱՐ

Լիբանան, այլեւս չեմ կրնար ցաւդ ամոքել,
Բոլոր րնկերներս լքեցին քեզ,
Լքեցին ու հեռու ճամբորդեցին.
Մնացի ես,
Երբ թախիծը մեծնայ
Կը նայիմ վիրաւոր երկինքիդ
Ու ժպտալով կը յիշեմ յոյսի առաւօտներդ...
Լիբանան, պահարաններս լեցուն են պատկերներովդ,
Քաղաքներովդ, քարափներովդ,
Բայց այսօր ախուր ես
Ու հոգիդ քեզմէ կր վախնայ,
Հոգիդ քեզմէ կր ճամբորդէ...

Պայծառ ամրոց Պիպլոսր հայերէն կր խօսի այսօր,
Ու խոնաւ հողիդ
Բանաստեղծութեան պատառիկներ կր ցանուին...
Կ'ատեմ սուտը,
Կ'ատեմ ողբացեալ ազգական-մազգական հանդիպումները,
Կ'ատեմ կիրակի կէսօրէ ետքերը,
Երբ Պուրճ Համուտդ կր թաղուի քէպապի արքայութեան մէջ
Ու գիշերային ագռաւներր բարձր կր բանան
Յիմար ոռնոցր երգերուն,
Կր ոռնան, կ'ոռնան։
Չեմ ցաւիր վէրքերուդ ու արիւնիդ համար,
Դուն այդպէս ես սկիզբէն։
Ոչ էգ, ոչ արու,
Երկուութեան մէջ մեռնող,
Շէնշող, ապրող Լիբանան:

Կարապներդ, որոնց քիթերուն
Անյայտ վիրուսը կը քնանայ
Կը ճամբորդեն, կը հեռանան վախուորած։
Մարդիկ հազար-հազարներով կր լեցնեն հրապարակներդ,
Տե'ս, Րիատ Ալ Սոլհի ֆէսը գողցեր են,
Եւ «Ալ Նահար» թերթիդ աքաղաղը բարձրօրէն կը կանչէ,
Կը կանչէ՝ մեղայ...
Ու կատուներդ ելած են Ապու Նաուաֆի տանիքը,
Որուն ձախ կողմէն երեւելի են
Պաղեստինեան կրակակէտերր։
Տե'ս, Լիբանան, տե'ս տղերքը
Քէֆի են նորէն,
Ապու Գոգոյին փաչան խենթենալիք է, կ'ըսեն ...
Անձրեւր շըրխ-շըրխ կր ծակէ ճերմակ փէժոս,
Բայց հոգս չէ,
Ես Պիքֆայա կր բարձրանամ.
Գուցէ Գարեգին Վեհափառր նորէն տեսնեմ,
Գուցէ վարդապետ ընկերներս տեսնեմ,
Անոնք, որ իրենց գդակներր հոս մոռցան
Ու Ամերիկայի կանաչ երկինքին տակ
Կ'աղօթեն հիմա։Իբրեւ կ'աղօթեն։
Ո՜հ, Լիբանան, ինչ խելառ են խաղերդ,
Ու 4-րդ յարկի Տիկին Սատանան նորէն
Կր պոռչտայ: Գինով է նորէն։
Ո՞ւր են ֆեդայիներդ,
Տղերքր քէֆի են, Լիբանան,
Հանգիստ տուր այսօր, մի կրակեր։
Տղերքր փաչա ուտելու գացին.
Յետոյ Արաքսէն պիտի անցընեն եղեր թաղումը՝
Մեղք եղաւ, երիտասարդ էր,
Շուտ գնաց, պիտի րսեն,
Ինքր գնաց, Ուտը մնաց յիշատակ:

Լիբանան արդեօք արձակազէնդ
Նապպայի տանիքէն
Մարդորսի մէկր՝ մատաղ գոհեր պիտ ը՞նտրէ։
-2.15 - ի «Սաութ Լուպնան»-ի լուրերր մարէ այլեւս,
Մուխս մարեցին աս լուրերը.
Կինս օր մր հեռատեսիլր բալկոնէն վար պիտի նետէ,
-Մարէ այս անիծեալ արաբերէնը,
-Ճանիկս, արաբերէնր անիծեալ չէ,
Ունսի Հաժի եւ Մարսէլ Խալիֆի լեզուն է,
Ճանիկս, հանդարտ, հիմա լուրերր կր պրծնեն
Ու ամէն բան պարզ կրլլայ...
-Սագ ճան, վատ ա՞ վիճակը,
Գործերդ ո՞նց են.
Ինձ 100 տոլար ա պէտք,
100 տոլար Ճեմարանին:

Լիբանան, հողանիւթ ես,
Ոչ էգ, ոչ արու,
Երբեմն կը դառնաս կատաղի ցուլ,
Ու մերթ քեզ նայիՖ խոյի պէս կը զոհեն
Դահիճի սեղաններուն։
Գինիներդ կը կուտակուին մառաններուն մէջ
Ու գմբէթներէդ աղօթքի հառաչանքներ կը լսեմ.
Կը սիրեմ մզկիթներդ հոյակերտ,
Որոնց շուքին տարիներ առաջ,
էեւոն Շանթն ու Նիկոլր Սյբ
Քալած են երկար
ու սիրահարուած են քեզի։
Լիբնանան, յոգնած եմ,
Յոգնած՝ պատերազմներէն.
Կը լսե՞ս գիս,
Այլեւս փամփուշտներ չկան պատռելու,
Նահատակաց յուշարձանին կիսադէմքը,
Որ կը փայլի ու աչք կ'ընէ ինծի։
Ի՞նչ նահատակ,
Մենք բոլորս նահատակներդ ենք, կըսէ ձայն մը,
Ու Մարսել Խալիֆէի երգր կը լեցուի ականջներուս.
«Արթննաք ու հայրենիք տեսնէք,
Բարի լոյս ըսէք անոր,
Արթննաք ու հայրենիք տեսնէք,
Բարի լոյս տուէք անոր...»:

ժամը 6-ն է,առաւօտը լուռ, համրաքայլ
Կը հասնի քաղաք.
Մինչ Պէյրութր տխրութեան հաշիշին ւոակ,
Կը գըկէ իը վերջին մեռելը:
Միայն հանրակառքերուն անհրաւէր
Ու Սրիկայ ոռնոցն է։
Լիբանանը նոր կ'արթննայ սանտրելու իր մազերը,
Կարթննայ արիւնէն ու ցաւէն։
Ինչ հգօը եմ, կըսէ հայելիին...
Կը նետուի փողոց,
Որ հասնի ժամադրութեան.
Բոլորը շնչակաուր կը հետեւին անոր։
....
Եթէ յանկարծ արթննաք այս մահաքունէն,
Բարի լոյս ըսէք անոր...
Եթէ յանկարծ արթննաք այս մահաքունէն,
Բարի լոյսով դիմաւորեցէք
Ճմռթկուած ու վիրաւոր երազներու այս երկիրը,
Որուն բոլոր ճակատներուն վրայ սէգ,
Որուն բոլոր արցունքներուն վրայ կարմիր,
Կայ փրկութեան մասունք մը.
Անոր անունր օրհնեալ է սկիգբէն...
Անոր անունր սուրբ պիտի ըլլայ,
Փառքի, հացի, հայրենիք,
Ո՜հ, Լիբանան, Սուրբ Երկիր։

Ո՜վ Լիբանան,
Արեան հետքեր կան
Գետնին,
Ճանապարհները կը խաչուին իրար վրայ,
Ամբոխներր կը կտրեն ճանապարհներու ամայութիւնր
Եւ վերյուշր կը մտնէ մէջս՝
Շանթին հետ Սին Էլ ֆիլի ճամբան կր յիշեմ.
Նորէն Քէթէյիպ կը թաղեն,
Տամուրցի է հաւանաբար,
Ու մենք կրակոցներէն ետք գետին ծռելով,
Դատարկ փամփուշտները հաւաքելու կը նայինք,
Ամէն տեղ դրօշներ են,
Ամէն տեղ պայթիւններ,
Պայթիւններ՝ ուղեղներուն մէջ:
Անգգալաբար կը տխրիմ,
Լեղիէս ցաւի եւ թախիծի հառաչանքներ
Կը կապեն ուղեղիս լարումր:
Դիմացս, հեռաաեսիլի կայանները կը հայհոյեն իրարու,
Երկար ժամեր կը յօրանջեմ հեռատեսիլին առջեւ.
Ու չեմ հասկնար, թէ ի՞նչ է պահանջուածը մեզմէ.
Փոքրիկ երկիր, Լիբանան,
Զմրուխտ ես դուն.
Այդպէս կր գրէր Գէորգ Թորոեանր ԼԵՄ–ի օրերուն,
Այդպէս կ'ապրէինք մենք.
Զմրուխտը կը դառնար ներշնչանքի կեդրոն։
Զմրուխտը կը ծնէր Վահէ Օշականի բանաստեղծութիւնը,
Զմրուխտը կ'օրհնէր մեզ
Եւ նահատակներ կուտայինք այս հողին:
Ու հողր, ո՞վ ըսաւ, որ հայրենիք չէր,
Լիբանանը կը դառնար հայրենիք։

Լիբանան, այլեւս չեմ կրնար ցաւդ ամոքել,
Երբ թախիծր մեծնայ,
Պիտի նայիմ պայծառ երկինքիդ...
Պահարաններս լեցուն են պատկերներովդ,
Քաղաքներովդ, քարափներովդ,
Բայց այսօր ախուր ես
Ու հոգիդ քեզմէ կր վախնայ,
Հոգիդ քեզմէ կր ճամբորդէ...

Այլեւս պիտի չցաւիմ վէրքերուդ համար,
Դուն այդպէս ես սկիզբէն։
Ոչ էգ, ոչ արու,
Երկուութեան մէջ մեռնող,
Շէնշող, ապրող Լիբանան:

Copyright Sako Aryan

Monday, February 25, 2008

Ռաֆայել Պատկանեան։ ՕՐՈՐՈՑԻ ԵՐԳ

Click here to view the award winning video by Irina Patkanian, great-great-granddaughter of the poet Rafayel Patkanian, aka Kamar-Katiba.




Արի՛, ի՛մ սոխակ, թո՛ղ պարտէզ մերին,
Տաղերով քուն բե՛ր տղիս աչերին.
Բայց նա լալիս է. դու, սոխակ, մի՛ գալ.
Իմ որդին չ՛ուզէ տիրացու դառնալ։


Ե՛կ, աբեղաձա՛գ, թո՛ղ արտ ու արօտ,
Օրորէ՛ տղիս, քնի է կարօտ.
Բայց նա լալիս է. դու, ձագուկ, մի՛ գալ,
Իմ որդին չ՛ուզէ աբեղայ դառնալ։


Թո՛ղ դու, տատրակի՛կ, քու ձագն ու բունը,
Վուվուով տղիս բե՛ր անուշ քունը.
Բայց նա լալիս է, տատրակի՛կ, մի՜ գալ,
Իմ որդին չ՛ուզէ սգաւոր դառնալ։


Կաչաղա՛կ ճարպիկ, գո՛ղ, արծաթասէր,
Շահի զրուցով որդուս քունը բեր.
Բայց նա լալիս է, կաչաղա՛կ, մի՛ գալ.
Իմ որդին չ՛ուզէ սովդաքար դառնալ։


Թո՛ղ որսըդ, արի՛, քաջասի՛րտ բազէ,
Քու երգը գուցէ իմ որդին կ՛ուզէ․․․
Բազէն որ եկաւ` որդիս լռեցաւ,
Ռազմի երգերի ձայնով քնեցաւ։


Ռաֆայել Պատկանեան


CRADLE SONG


Come, nightingale, leave our garden,
With your songs bring sleep to my son's eyes;
But now he cries, don't come, nightingale,
My child doesn't wish to be a deacon.


Come, monk-child, let hill and valley
Rock my son, he's in need of sleep;
But now he cries, don't come, O monk-child,
My child doesn't with to be a monk.


Turtledove, leave your young and your nest,
And with your cooing bring gentle sleep to my son;
But now he cries, don't come, O turtledove,
My son doesn't wish to be a mourner.


Magpie, silver-loving, thieving, clever one,
Bring sleep to my son with a story of profit;
But now he cries, don't come, magpie,
My son doesn't wish to be a dealer.


Come, brave falcon, quit your prey,
Maybe my son will favor your song...
When the falcon appeared my son fell still,
And slept to the sound of battle songs.


Rafael Patkanian


Armenian poetry, old and new : a bilingual anthology / compiled and translated with an introd. by Aram Tolegian.

Detroit :  Wayne State University Press , 1979. 

Sunday, February 24, 2008

Tina Demirdjian: IN BARREN LANDS

They’re
planting
trees
in dusty fields
where their mothers
and fathers
once soiled their feet

two women
wear
flowered
scarves
on their heads

bend
and
dig
with their hands:

fleshy shovels
holding the earth,
tilling the soil,

digging passages
like human veins:
calling their ancestors
beneath
the
ground
to send us prayers,
to chant
the ancient songs.

Copyright Tina Demirdjian

Saturday, February 23, 2008

Printemps des Poètes 2008 à la Maison d’Europe et d’Orient

Lundi 3 mars à 19h00 :
Performance poétique et musicale
Consacrée à Emirali Yagan


sous la direction d’Esther Heboyan
avec la participation d’Emirali Yagan
musique Nat Devries (piano)

Tarif unique :5 euros

Maison d’Europe et d’Orient
3, passage Hennel
Paris 75012
Métro : Gare de Lyon/ sortie bd Diderot, accès par le 105 av Daumesnil
Métro : Reuilly-Diderot / sortie rue de Chaligny, accès par le 140 rue de Charenton
Tél : 01 40 24 00 55

Յարութ Կոստանդեան: ԱՅՍ Է ԻՄ ՏՈՒՆ …

Click to hear the audio clip This is my home read by Lola Koundakjian.

Մըթին ու նեղ սանդուխներով` ութը յարկեր երբ բարձրանամ,
Նրբանցքներով նեղ ու մըթին շէնքի սրտումն երբ խորանամ,
Ես կը խորհեմ, սենեակիս դուռն հազիւ բացած,
_ Այս է իմ տուն, իմ հայրենիք, ա’յս է բոլոր իմ ունեցած …

Արեւելքից հետըս եկած մաշուած մի գորգ,
Գոյնը նետած, վըտիտ ու մերկ, կարծես մի որբ,
Խօսում է մերթ յիշեցնելով ձայնովն իր ցած`
_Այս է իմ տուն, իմ հայրենիք, ա’յս է բոլոր իմ ունեցած …

Պատից կախուած նըրա պատկերն գեղեցկադէմ,
Փայլում է մերթ յիշատակով քաղցր ու վըսեմ:
Սիրում էր Նա, սակայն վաղո~ւց է մոռացած,
_Այս է իմ տուն, իմ հայրենիք, այս է բոլոր իմ ունեցած …

Գրքակալում գրքերի հոծ ամբոխը լո~ւռ,
Պատմել է ինձ իմաստութիւն, հեքեաթ, ի զո~ւր …
Քանզի գիտեմ` նըրանց խորհուրդն ես գոց սորված`
_Այս է իմ տուն, իմ հայրենիք, այս է բոլոր իմ ունեցած …

Ու քարտէսը Հայաստանի _ ծովի~ց ի ծով _
Դէմըս է փըռում խոցուած սրտին թոյնն ու գորով …
Սակայն մտքումս քարտէսն հազար մասի պատռած`
Որոնում եմ մի հայրենիք, ուր մարդը չէ մարդից ատուած …

Յարութ Կոստանդեան
Օրերի Իմաստութիւնը

Harout Kostandyan, Wisdom of the Days, Paris, 1935

In the dark and narrow staircases as I climb 8 flights
And make my way through the narrow passages of the building
I think to myself as I enter my room
- This is my home, my homeland, all that I've got.

A worn out rug brought from the East,
Its colours washed out, thin, naked as an orphan
It speaks in its low voice
- This is my home, my homeland, all that I've got.

On the wall hangs its beautiful picture
Sometimes reflecting a memory tender and noble,
It loved but has long forgotten,
- This is my home, my homeland, all that I've got.

In the bookcase, the silent books
have taught me wisdom and stories in vain
Because I know their advice by heart
- This is my home, my homeland, all that I've got.

And the map of Armenia, from sea to sea
Burns injured by the heart's poison and love
While in my mind the map is torn in a thousand pieces
I search a homeland where men do not hate each other.

Translated by Lola Koundakjian.

Friday, February 22, 2008

Lorne Shirinian: My Wife

The whole night spent preparing
lessons for those kids
while I drink Turkish coffee
and study Armenian

Even at night I am selfish
I leave you sleeping
silhouetted against my dreams
I light an unused Sabbath candle
on my desk
I want to give you something more than this poem

Soon I will drive you to work
then return to my desk
to plot other courses
while you teach

Already I am thinking of what
to make for supper tomorrow

Copyright Lorne Shirinian, Armenian-North American poets: an anthology. 1974

Thursday, February 21, 2008

Պետրոս Դուրեան։ Զղջում

(Օր մը վերջը)

Երեկ երբ պաղ քրտանց մեջ
Սև մըրափ մը կ՚առնէի,
Եւ թօշնած զոյգ մը վարդեր
Այտերուս վրայ կ՚այրէին,
Անշուշտ ճակտիս վրայ մահու
Դալկութիւն մը կը պըլպըլար,
Եւ մահու թռիչք մ՚ունէի,
Լըսեցի մօրս հեծեծում…
Բացի աչերս խոնջած,
Մօրըս արտօսրն տեսի՜…
Ո՜հ, ճշմարիտ գորովի
Մարգարիտներ լոյծ ու կեղծ…։
Մայրըս անհուն ցավ մ՚ուներ,
Այն սև ցավը ե՜ս էի…
Ա՜հ, գըլուխըս փոթորկեց…
Այս սև հեղեղն տըվի դուրս…
Ո՜հ, ներէ՛ ինձ, Աստուած իմ,
Մօրըս արտօսրը տեսի…։


Պետրոս Դուրեան
1871

Wednesday, February 20, 2008

Vivian Kurkjian: To A Sagittarian

(The Archer -- Prudence, with Curved Lines)

That studious face you wear, My Pet,
Deprives you of the sweet mundane.
And so I beg, if once again
We chance to meet and you should
Whisper "Dearest" to my back,
Do me the favor so I will know
That you and I are blood and flesh--
Pinch me--very hard.

Tuesday, February 19, 2008

ՊԵՏՐՈՍ ԴՈՒՐԵԱՆ։ ՏՐՏՈՒՆՋՔ

Է՜հ, մնաք բարով, Աստւած եւ արեւ,
Որ կը պլպլաք իմ հոգւոյս վերեւ...
Աստղ մ’ալ ես կե՛րթամ յաւելուլ երկնից,
Աստղերն ի՞նչ են որ, եթէ ո՛չ անբիծ
Եւ թշւառ հոգւոց անէծք ողբագին,
Որք թռին այրել ճակատն երկնքին.
Այլ այն Աստուծոյն՝ շանթերո՜ւ արմատ՝
Յաւելուն զէնքերն ու զարդերն հրատ...:
Այլ, ո՜հ, ի՞նչ կըսեմ... շանթահարէ զի՛ս,
Աստւա՜ծ, խոկն հսկայ, փշրէ հիւլէիս,
Որ ժպրհի ձգտիլ, սուզիլ խորն երկնի,
Ելնել աստղերու սանդուղքն ահալի...:
Ողջո՜յն քեզ, Աստւած, դողդոջ էակին,
Շողին, փթիթին, ալւոյն ու վանկին,
Դու որ ճակտիս վարդն եւ բոցն աչերուս
Խլեցիր թրթռումս շրթանց, թռիչն հոգւոյս,
Ամպ տւիր աչացս, հեւք տւիր սրտիս,
Ըսիր մահւան դուռն ինձ պիտի ժպտիս,
Անշուշտ, ինձ կեանք մը պահած ես ետքի,
Կեանք մ’անհուն շողի, բոյրի, աղօթքի.
Իսկ թէ կորնչի պիտի իմ հուսկ շունչ
Հոս մառախուղի մէջ համր անշշունջ,
Այժմէն թո՛ղ որ շանթ մ՚ըլլամ դալկահար,
Պլլւիմ անւանդ մռնչեմ անդադար,
Թող անէծք մ՚ըլլամ քու կողդ խրիմ,
Թող յորջորջեմ քեզ «Աստւած ոխերիմ,
Ո՜հ, կը դողդոջեմ, տժգոյն եմ, տժգո՜յն,
Փրփրի ներսս դժոխքի մ՚հանգոյն...:
Հառաչ մ՚եմ հեծող նոճերու մէջ սեւ,
Թափելու մօտ չոր աշնան մէկ տերեւ...:
Ո՜հ, կայծ տւէ՛ք ինձ, կայծ տւէ՛ք, ապրի՜մ...
Ի՜նչ, երազէ վերջ գրկել ցուրտ շիրի՜մ...
Այս ճակատագիրն ի՜նչ սեւ է, Աստւա՛ծ,
Արդեօք դամբանի մրուրո՞վ է գծւած...:
Ո՜հ, տւէ՛ք հոգւոյս կրակի մի կաթիլ,
Սիրել կուզեմ դեռ ւ’ապրիլ ու ապրիլ.
Երկնքի աստղե՛ր, հոգւոյս մէջ ընկէ՛ք,
Կայծ տւէ՛ք, կեա՛նք ձեր սիրահարին հէք:
արունն ո՛չ մէկ վարդ ճակտիս դալկահար՝
Ո՛չ երկնի շողերն ժպիտ մ’ինձ չե՛ն տար:
իշերն միշտ դագաղս, աստղերը՝ ջահեր,
Լուսինն յար կուլայ, խուզարկէ վհեր:
Կըլլան մարդիկ, որ լացող մը չունին,
Անոր համար Նա դրաւ այդ լուսին.
Եւ մահամերձն ալ կուզէ երկու բան,
Նախ՝ կեա՜նքը, վերջը՝ լացող մ՚իր վրան:
Իզո՜ւր գրեցին աստղերն ինծի «սէ՜ր»,
Եւ իզո՜ւր ուսոյց բուլբուլն ինձ «սիրել»,
Իզո՜ւր սիւքեր «սէ՜ր» ինձ ներշնչեցին,
Եւ զիս նորատի ցուցուց ջինջ ալին,
Իզո՜ւր թաւուտքներ լռեցին իմ շուրջ,
աղտնապահ տերեւք չառին երբե՜ք շունչ,
Որ չխռովին երազքս վսեմ,
Թոյլ տւին, որ միշտ զնէ երազեմ,
Եւ իզո՛ւր ծաղկունք, փթիթնե՜ր գարնան,
Միշտ խնկարկեցին խոկմանցս խորան...
Ո՜հ, նոքա ամենքը զիս ծաղրեր են...
Աստուծոյ ծաղրն է աշխարհ ալ արդէն...:

ՊԵՏՐՈՍ ԴՈՒՐԵԱՆ 1871

Saturday, February 16, 2008

Armenian Mirror-Spectator publishes article about Dead Armenian Poet's Society

Dead Poet's Society article in the Armenian Weekly

Վերճիհան Զիֆլիօղլու։ Խաբեբայ Գարուն

Click to hear the audio clip Deceitful read by Lola Koundakjian.

Դո՛ւն
Խաբեբայ գարուններու որդի
Գիտնալով - ես քեզի
- Գարնան ծաղիկ - է ըսի

Թէեւ գիտեմ խաբեբայ գարուն
Պիտի խաբես զիս
Սուրէ սուտ խօսքերով պիտի վիրաւորես հոգիս
Տակնուվրայ պիտի ընես յոյսերս
Ու զիս
Անծանօթ հովերուն յանձնելով
Պիտի հանգչիս

- Գարնան ծաղիկ իմ-
Դարերով ես անծանօթ հովերուն ձեռքը
Միշտ պիտի փչեմ գարուններուն այսպէս
Առանց քեզի
Ես անծանօթ հովերուն ձեռքը
Հազար - հազար գարուններ պիտի ապրիմ
Գարուններ գարուններ պիտի գան
Ու պիտի անցնին
Դարերով ես անծանօթ հովերուն ձեռքը
Միշտ գարուններուն այսպէս պիտի սարսափիմ։

Դո՛ւն
Խաբեբայ գարուններու որդի
Գիտնալով - ես քեզի
- Գարնան ծաղիկ- է ըսի։

March 3, 1996

Copyright Vercihan Ziflioğlu, published by ARAS PUBLISHING, Istanbul, 2000. Used here by kind permission.



Vercihan Ziflioğlu was born and resides in Istanbul. Her poems have appeared in Մարմարա (Marmara) and Ժամանակ (Jamanag) daily papers, Ակօս (Agos) weekly, Նոր Սան (Nor San) quarterly and Շիրակ (Shirag), a Lebanese monthly literary newsletter. She has served on the editorial board of Nor San and is a representative of Shirag's board in Istanbul.
Her work has appeared in several anthologies, including Diana Der- Hovanessian's The Other Voice: Armenian Women's Poetry Through the Ages. Her 2nd collection of poetry was published in 2007.

Friday, February 15, 2008

Արամայիս Սահակյան: Քո տիրության սահմանները չգիտես

Դու իմ սե՛րը իմ սրտի,
Միակ տե՛րը իմ սրտի,
Սակայն ինչու՞ չգիտես
Սահմանները իմ սրտի:


Արամայիս Սահակյան (1956)
Ես քո զավակն եմ ՀայաստանԵրեւան (1986)

Wednesday, February 13, 2008

Տիգրան Գաբոյեան: Apocalypse

Զծուխս 
—Դատարկութիւն—
Apocalypse* 





Գլխուս մէջ Ռոպէրթ Ֆիսք*
Միջին արեւելեան տագնապի չաստուած





Գլխուս մէջ Իան Փալա(ք)*
21-րդ դարու ճառաքման թմբիր ու վառելանիւթ
Քրիստափոր Միքայելեանի չսահմանուած սփիւռքի
առեւանգման համար






Գլխուս մէջ Սիպերիական վերարձակուած մոլեգնութեան
Աքսոր
Չէկէվարա—Քասթրօ հիւանդագին լաւայով





Գլխուս մէջ թել
Էրօթիզմի ապաշխարհայնացման նուէր






Գլխուս մէջ արտադրանք
Հայրենական—ազգային ստորագրութիւններով
Ու պանիր տան հոտով ծօդուած
Զուիցերիա արտադրող նախշ ու պաշարէն փոքր մշակոյթի







Գլխուս մէջ NBA channel*
ու Հօլիուտի հայկական խնդրակերտում
Պիլ Կէյց կամ Ուալիտ պըն Թալալ
Սրս’ուն խսիրով խաղաղած

Գլխուս մէջ Անանեան Լյովա *
Լոռիի հանքերուն նաֆթ






Գլխուս մէջ Ես որ Չեմ երբեմն
Ջուրով կտրուած օղիէն
Պարահանդէսի սհովռին մէջ
Տղոց ու առանց տղերքին
Կամ
Տղերքով ու առանց տղոց —միտովին—
Բայց միշտ միասին





Գլխուս մէջ Ղարաբաղի ազատագրական շարժումի կնիք
Ուժ եւ արդարութիւն տարածող





Գլխուս մէջ ունայն ձայնը
Եւրոպականացումի ԸՍՊԱՏՐԻՆին*
Որ կը քալէ առանց տէսքիս
Հրավառեցնելով պատկերացումս իմ մասիս





Գլխուս մէջ Dolce & Gabana
Ու յաճախ Ferrari

Կամ հայու մը միւռօն ճակտիս անկիւնը
(գրելով գլխուս մաշկին մասին)







Գլխուս մէջ 33 թիւ մը տարիք
PC-ներով լարուած ու խորտակուած






Գլխուս մէջ պագ հոգուն համար
Ծափ—ծափ Կարոյին*
Ապրող ու շնչող





Գլխուս մէջ Թայրա Պանքս* ու Փարիզ Հիլթըն*
Մհեր Փապուճեանին* տենդը մկրտող
Կամ հայօրէն ճոխացնող



Ու տօն մը անթուակիր
Ցմահ
Ցայսօր





Գլխուս մէջ սրիկա Փէնթակօնէն չժամանած հրաման
Արեւմտահայաստան կերտելու

Ետքը ռուսական մաֆիայի տանջալից ջանք
Դիմա—արտայայտութեան






Գլխուս մէջ Քրիստոնիա Մարիամի սերմեր վեր ու վար
Եւ չեկած — չեղած արժէք
Վարմունքի— քունի տիեզերականացման






Գլխուս մէջ բանաստեղծութեան կտղուցքը չգրուած
Քաղաքներու հաւաքագրկման պահեստով






Գլխուս մէջ սպանական ցուլ շեշտակի ինձ նայող
Ու հայերէն խօսելակերպով դաջուած
Անկատար եզրացումի աւիշ



Տ.Գաբոյեան


Apocalypse* =Քօղազերծում ։
Րոպէրթ Ֆիսք* = The Independent թերթի թղթակից ։
Իան Փալաք* = Հունգարացի յեղափոխական, որ առաջին անգամ իր անձը հրկիզեց բողոքելով Սովէտ Միութեան դէմ ։
NBA T.V channel* = Ամէրիկեան արհեստավարժ պասքէդպալլ խաղերու արբանեակային կայան ։
Անանեան Լյովա* = Լեւոն Անանեան’ ներկայ նախագահը Հայաստանի գրողներու
միութեան։
ԸՍՊԱՏՐԻՆ=Մեր խօսակցական Հայերէնին մէջ գործածուող բառ, որ կը նշանակէ մարզական կօշիկ։
Ծափ—ծափ Կարօ*= Հ.Մ.Ը.Մ—ի համակիրներու ներկայացուցիչնէն մէկը։
Թայրա Պանքս*=Մօտէլ , խօսնակ ։
Փարիզ Հիլթըն*=Երգչուհի .....եւյլն։
Մհեր Փապուճեան*= Շատ մտերիմ ընկեր Պէյրութէն ,Քանատա փոխադրուած 1991-ին։

Մայիս -2007
Տիգրան Գաբոյեան

Monday, February 11, 2008

Մարո Մարգարյան: [Լուսամփոփը հանկարծ շոշաց]

Լուսամփոփը հանկարծ շոշաց
Եվ ես հանկարծ քեզ հիշեցի,
Ծառը խշշաց, ճյուղը դողաց,
Եվ ես հանկարծ քեզ հիշեցի,
Առուն փախավ խոխոջալով,
Եվ ես հանկարծ քեզ հիշեցի,
Ծածկվեց լուսնյակն ամպի շալով
Եվ ես հանկարծ քեզ հիշեցի:

Դու ինչու՞ ես լցվել այդպես
Աշխարհով մեկ,
Դու ինչու՞ ես այդպես անհուն
Ու անեզերք:

Մարո Մարգարյան 1957
«Լիրիկա» գրքէն, (Խոսք սիրո մասին բաժինէն)

Sunday, February 10, 2008

William Michaelian, a New Voice in American Poetry

Simplicity, Sincerity, Sonority: A New Voice in American Poetry

The following excerpt is from an excellent review of William Michaelian's two books of poetry, Winter Poems and Another Song I Know, posted recently online. The review is by Russ Allison Loar, a journalist, writer, and poet who lives in Claremont, California.

"Michaelian has a way of reflecting on so many familiar yet untranslated parts of our lives with a language that is clear, crystalline and communicative. It is a language that does not seek to impress either literary colleagues or pretentious poetry devotees. It is a language that seeks to communicate. As Robert Frost once described himself, there is no doubt that Michaelian is also 'one of those poets who wants to be understood.' He is willing to shed the literary egotism of the academic crossword-puzzle poets of our age in order to be understood."

The complete review is available at Amazon.com and on the Powell's Books Website.

Saturday, February 09, 2008

Արա Ճուհարեան։ Բանաստեղծը

Click to hear the audio clip The poet read by Lola Koundakjian.

Ես կը վառեմ ձեր տան լոյսը
դուք կը մտնէք սեմէն ներս

կը փնռէք նստասենեակը - ննջարանը
կը գտնէք բաղնիքը - խոհանոցը
կ՛որոշէք ուր դնել հեռատեսիլը
գրադարանը
կը կախէք վարագոյրները
նկարները

յետոյ երբ սուրճ մը ուզէք առնել
որպէս սկիզբ
ձեր նոր տան նոր օրերուն
մի մոռնաք
ես էի ձեր նոր տան լոյսը վառողը


Արա Ճուհարեան


Copyright Ara Djouharian. This poem has appeared in Volume 1 of Yert, the Syrian-Armenian Writers Association's annual publication and is used here by kind permission of the author.

Friday, February 08, 2008

Gregory Djanikian reading at the Glendale Public Library in March 2008

Gregory Djanikian will be in California to read from his new
collection of poetry, So I Will Till The Ground, at the Glendale Public
Library, 222 East Harvard Street, Glendale, CA, on Monday, March 10.

He will be introduced by fellow poet Lory Bedikian.

Click on the thumbnail below to expand and print the flyer.

Տիգրան Գաբոյեան: Տեսակ Թափ

///////Տեսակ/////
,,,,,Թափ,,,,,
Եւ 
.

ՄԵՐ ԺԱՄԱՆԱԿՆԵՐՈՒՆ







Արի պայուսակս
եւ ընտրեցի խմբակ մը

թեքերումի



Ինչքան տարբեր են մարդիկ

Ամբոխին մէջ
Տունէս անդին
օտար քաղաքներու ընթացքին հետ




Գտայ
անզէն բջիջներուս համով
շարժումներ
չկերտուած դէմքերու
Բնազդը ինքնակոչ
Սնուած է արդէն
Տեսակով մը
Անձայն դարի մը համար
Եւ
Ուտեստեղէնի





Հաստ ու կլոր ոտքերը
Նոյն գոյնը դէմքի
Հայկական
Թրքական
Տեսականիի միախառնութեամբ
Կը սառեցնեն առատը թափի
Եւ եւրոպացիի ընկերաբանութեամբ
Կը լուացուին







Արի պայուսակս
ու
քալեցի
փողոցի մը մէջ
Ուր պատերը մօտ են ամպերու պէս
յուսալով թէ
թախիծը պիտի մաղուի հիմա
ժխորի զարանցանքէն
Աստ
Կը ննջէ երազը
Ազգագրական խտացմամբ
Իբրեւ համատարած
Նոր տարուայ ծառ ու հոգի


Զրոյցը
ընկերութեան շերտացող
Ու երաժըշտութեան սիրտը
Տեսակի կշռոյթը կրծող

Զմրսած են եւ իմ ապագան





Հեռացայ հաստ ոտնաթաթէն
Ու
Մազի գոյնէն սիրելի





Առի պայուսակս
բեղուն նկարներով
Տեսակաւորման


Եւ քիչ ետք շպրտեցի զայն
Մայթի երեսին

Thursday, February 07, 2008

Siroun Kaloustian: Ghazal for Hayastan

Frosted peaks patiently wait in forgotten sleepy Armenia
Noah’s hallowed resting ground in a wronged weepy Armenia

Generations displaced, raped and expelled ripped from a weakly Armenia
Oh––what ancestral black tears drown seepy Armenia

Children of diaspora listen to wrinkled lips paint a dreamy Armenia
Lush, green, majestic laughter rising to the top––a creamy Armenia

Almond eyes lost to foreign lands wound a dreary Armenia
Her call tugs the soul beckoning them home to strengthen a meekly Armenia

I, Siroun, am too a daughter of unbroken steely Armenia
Awaiting spring to produce new fruit upon the branches of a leafy Armenia


11/20/06

Siroun Kaloustian

Wednesday, February 06, 2008

Փանոս Ճերանեան: Ինքներգութիւն

Քաղաք մը օտար,
Պանթոկ մը շռայլ,
Լուսահեղ սենեակ,
Երկու մահճակալ։

Երկու մահճակալ,
Մարդ մը միայնակ,

Որ առանձնութեան
Մեծ հայելւուն մէջ՝
Իր խորունկ վշտին
Հետ կը վշտակցի...



Copyright Panos Jeranian
Փանոս Ճերանեան, Ի Լուր... (բանաստեղծութիւններ), Տպարան Կիլիկիոյ Կաթողիկոսութեան, Անթիլիաս-Լիբանան, 1999

Tuesday, February 05, 2008

Siroun Kaloustian: Signature Performance


Master composer
Born to create
His lips part with purpose
Bass penetrates
tone
delivery
rhythm
crafted to perfection,

Her favorite symphony of hollow promises

First movement¬¬––piano, languid sonnet
teary tales woven into crescendo
(her ear unravels)
Second movement––forte, striking rondo
fierce passion fabricated to thaw viscous souls
(plucked, she spills open…)
now lost somewhere between “Hello Baby” and his malign melody,
siphoned through sticky staccato beats,
played skillfully––she
in final measure
accepts apology.



10/30/05
Siroun Kaloustian

Monday, February 04, 2008

Դանիէլ Վարուժան: ԿԱԼԵՐՈՒ ԳԻՇԵՐ

ԿԱԼԵՐՈՒ ԳԻՇԵՐ

Ամարուան քա՜ղցր գիշեր, գլուխը կամին վրայ դըրած`
Աշխատանքի սուրբ Ոգին կալերուն մէջ կը նընջէ:
Կը լողայ մեծ Լէռութիւնն աստղերուն մէջ ծովացած:
Անհունը` բիւր աչքերու թարթափով` զի՛ս կը կանչէ:

Կ’երգեն, հեռուն, ծըղրիդներ: Ջուրերուն մէջ լըճակին
Կ’ըլլայ հարսնիք մը ծածուկ նայադներու` այս գիշեր:
Սիւքն յուզելով ուռենին ափերուն վրայ գետակին`
Կ’արթընցընէ անծանօթ լարերու վրայ նըւագներ:

Ծոթրիններու բոյրին մեջ, պառկած կատարը դէզին`
Ես կը թողում որ սըրտիս դըպչի ամէն մէկ ճաճանչ.
Ու կ'արբենամ գինիովն Անհունի մեծ կարասին`
Ուր կը ճըմլուին ասուպներ քայլի մը տակ անճանաչ:

Հե՜շտ է մըտքիս ընկըղմիլ կապոյտին մեջ լուսալիք,
Նաւաբեկիլ – թէ հարկ է – կըրակներուն մէջ վերին.
Գըտնել աստղեր նորանոր, կորսըւած հի՜ն հայրենիք`
Ուրկէ ինկած հոգիս դեռ կուլայ կարօտն եթերին:

Վերանալ քա՜ղցր է ինծի թևերուն վրայ լըռութեան,
Լըսել միա՛յն Միջոցին շընչառութիւնն անխըռով,
Մինչև աչքերըս գոցուին քունի մը մէջ դիւթական,
Ու կոպերուս տակ մընայ Անհունը իր աստղերով:

Ա՛յսպէս, ա՛յսպէս կը նընջեն գիւղին մարդիկը ամէն.
Հօտաղն է իր սայլին վրայ, վերմակին տակ լուսածոր,
Հարսն է դէզի կատարին` ծոցը բացուած զեփիւռէն`
Ուր կը պարպէ Յարդգողն իր կաթը սափոր առ սափոր:

Եւ այսպէս` օր մը պառկած` փողփողումին տակ երկնի,
Իմ ծընողներըս մըշակ` զիս յըղացան կաթոգին,
Զիս յըղացա՜ն սևեռած իրենց աչքերը բարի
Վերն ամենէն մեծ Աստղին, ամենավառ Հըրայրքին:

ՀԱՑԻՆ ԵՐԳԸ



"Nuit sur l'aire"

Douce nuit d'été. La tête posée sur la charrue,
l'Ame sacrée du Travail dort sur l'aire.
Le grand Silence nage dans la mer des étoiles.
L'Infini m'appelle de dix mille clins d'œil.

Chantent, au loin, les grillons. Dans l’eau de l’étang,
Cette nuit se célèbrent les noces secrètes des naïades.
La brise agitant le saule sur le bord de la rivière
réveille des airs sur des cordes inconnues.

Dans l'odeur du serpolet, couché au sommet de la gerbe,
je laisse chaque rayon toucher mon coeur;
et je m'enivre du vin du grand tonneau de l'Infini,
où les étoiles filantes sont pressées par un pas inconnu.

Il est délicieux pour mon esprit de plonger dans le bleu de l'onde de lumière,
de faire naufrage, s'il faut, dans les feux célestes;
de trouver des étoiles toutes nouvelles,  ancienne patrie perdue!
d'où mon âme, tombée, pleure encore la nostalgie du ciel.

Il est doux pour moi de monter sur les ailes du silence,
d'écouter uniquement la respiration imperturbable de l'Espace,
jusqu'à ce que mes yeux se ferment dans un sommeil enchanté,
et que demeure  sous mes paupières l'Infini avec ses étoiles.

Ainsi, ainsi s'endorment tous les gens du village;
Le berger sur son char, sous la couverture qui ruisselle de lumière,
L'épouse au sommet d'une gerbe, le sein découvert par le zéphyr,
où la Voie Lactée déverse son lait cruche après cruche.

Et c'est ainsi qu'un jour, couchés sous l'étincellement du ciel,
mes parents paysans m'ont conçu avec tendresse,
ils m'ont conçu, leurs bons yeux cloués
tout en haut, à l'Étoile la plus grande, à la Flamme la plus ardente.

Daniel Varoujan, Le chant du pain (1921)



Traduction parue dans J.-C. POLET (éd.), Patrimoine littéraire européen, vol. 12: Mondialisation de l'Europe (1885-1922), Bruxelles : De Boeck Université, 2000, p. 669-679 (notice sur D. Varoujan avec choix de textes et une traduction inédite par V. Calzolari).

Sunday, February 03, 2008

Siroun Kaloustian: Organic Yearning



Sliced halves, each

expose nature’s luscious work
juicy nude in the afternoon breeze
bound in armor, leathery rust-red skin

colony of translucent tear-shaped globes nestle together
crimson Salmon-roe, cling one to the next
embody unity aching to burst at a glance

anchored in walls of white sponge membrane
bunches uneven in number
separated by gauzy skin, cousin to serpent’s shed attire

individual bulbs of sweet
await release,
glisten,
pulse,
bleed pomegranate red



10/07/05

Siroun Kaloustian

Introducing: Siroun Kaloustian



Born and raised in San Diego, California, the granddaughter of Genocide survivors from Marash. Studied neuroscience at UCLA then transferred to UCSD and switched her major to writing.

Siroun's work has never been published prior to her appearance in the pages of the Armenian Poetry Project.

Saturday, February 02, 2008

Leo Hamalian: "Suite for Shushanik VIII" [Explicit]

Click here to hear the poem Suite For Shushanik VIII read by Lola Koundakjian.

This poem was written by Leo Hamalian, in the voice of Arshile Gorky

VIII: GORKY'S LAST WORDS

People of Turkey, this is Arshile Gorky speaking to you,
the son of Sedrak and Shushanik Adoian.
Listen to me.
With my last breath, I forgive you.
I forgive you for driving Shushanik and her children
across the desert,
for shoeing neighbor Sarkis like a horse,
for eating Armenian babies because you were hungry,
for burning Armenian children in self-defense,
for violating Vartoosh with your thick cocks.
Your country was at war
and these acts were necessary.
Now you have our house near Aghtamar
you are rich with Armenian real-estate
and every day you get more and more
cars, radios, and American dollars.
You take vacations at the seashore.
And I, Arshile Gorky,
about to leap out of this life,
forgive you for everything.

This poem has appeared in the Summer 1997 issue of Ararat Quarterly and in the Summer 2004 tribute to Leo Hamalian (1920-2004).

Friday, February 01, 2008

Միսաք Մեծարենց: ՄԵՐԺՈՒՄ

Մեկ համբույրդ զիս պիտ ըներ երջանիկ
դուն զլացար ինձի շնորհն այդ գողտրիկ,
դժնե «ոչ» ըդ թքիր ինձի անտարբեր,
ես այն օրեն կը տառապիմ տարուբեր:

Դուն զլացար ինձի շնորհն այդ գողտրիկ
ու սևերու մեջ թաթխեցիր իմ մեղրիկ
ժպտիս ցոլքը, մերթ վառվռւն, մերթ հանդարտ
ես այն օրեն եղա թշվառ մը անբախտ:

Դժնե «ոչ» ըդ թքիր ինձի անտարբեր,
այդ «ոչ» ըդ սուր սրտես սորեց արյուններ:
Մերժումի այդ սառ լախտն, ավա՜ղ, վշտագին
գալարեցուց սևերու մեջ իմ հոգին:

Ես այն օրեն կը տառապիմ տարուբեր.
վիշտը սիրտըս իմ ըրավ քանդ ու ավեր,
այն օրեն, երբ սև բաժակըն այդ թույնի
ըմպեցի ես, սիրտըս բյուր բյուր կ՛արյունի:


Միսաք Մեծարենց