ԶԱՐԵՀ ԽՐԱԽՈՒՆԻ։ ՄԵՍՐՈՊԱՏՕՆ

...
Սակայն այսօր, մէկդի դրած
Մեր հին ցաւերն ու նոր հարցերն անդարման
Եկէ՛ք պարզենք սրտցաւ ու վառ մաղթանքներ
վերտառութեան նմանակ.

Երանի՛ թէ զրկուածներն Այբուբենէ եւ գանձերէն հոն դիզուած
գոհ չըլլային լոկ «ծագում»ի կոչնականներ ըլլալէ
ամչնային անհաս անճար մնալէ
Կամք ընէին, մօտենային Հայ հանճարի սեղանին
Կշտանային հազար տեսակ գոհարներու վայելումով...

Երանի՜ թէ մեր լեզուն ալ քիչ մ՚աւելի դիւրին ըլլար, մատչելի
հասութաբեր ու գործնական, յանձնարարուած ի վերուստ
Աւելի ճիշդ` ըլլար լեզուն երկրի մը մեծ, բազմաբնակ եւ հարուստ ...

Երանի՛ թէ մէկ արմատէն բուսած չըլլար երկու ծառ
- ի՞նչն է պակաս միւս ծառերուն հաստաբուն ...

Քերականը ձգենք մէկդի, ամէն հնչիւն ամէն տառ
Լեզուի վրայ թէ տառադարձ օտար բառիª կը շփոթէ տեղ ու տուն...

Երանի՜ թէ Հայնրիխ Հիւպշման շարած չըլլար
բաղաձայններն ու միւսները ձայնական
զուգադրումով լատինական տառերու.
Գոնէ օտար տեղանուններն ու բառերը փոխառեալ
Կը գրէինք միօրինակ` ըստ հնչումին իսկութեան:

Երանի՛ թէ մեսրոպեան տուն ետ դառնային երկբարբառներն աքսորեալ,
Կամայօրէն պաշտօնազուրկ հռչակուած
կամ պարտադիր ծառայութեան ղրկուած
գիրերը մեր տարաբախտ.
Մահէս առաջ ես տեսնէի իմ դարաւոր մականունս ալ
ուղիղ գրուած` ՃԻՒՄՊԻՒՇԵԱՆ
Եւ ոչ այդպէս ճղակոտոր` ՋՅՈՒՄԲՅՈՒՇՅԱՆ ...

Երանի թէ նախագահ մը նախանձայոյզ, բանիմաց
Հանէր ոչ թէ հրովարտակ արքունի
- քանի չկայ միահեծան թագաւոր -
Այլ ընթացիկ հրամանագիր
ներման համայն ուղղագրական ու լեզուական մեղքերուն..

Այո՛, ներում` սուրբ ժառանգին դէմ Մեսրոպի
բոլոր կամաւ թէ ակամայ գործողներուն տարապարտ -
Ներառեալ զիս եւ յանցանքներս ենթադրեալª
Ա՛յսքան երկար քերթուած մը գրելուս
եւ խօսքերուսª կէս կատակ, կէս համարձակ ...

Ապա թէ ոչ` ի՞նչպէս կրնամ
«Երանի մ'ալ ինծի՛՚ ըսել,
Երբ ծանրացեալ այս տարիքիս
Հազիւ կրցայ Իրեն վայել տառապսակ մը հիւսել
Բարձրանալ վեր ու զայն դնել ծունկերուն:


ԶԱՐԵՀ ԽՐԱԽՈՒՆԻ
27 Մարտ, 2005, Ս. Զատիկ

Պոլսոյ մէջ՝ պատմական նկար

Ձախէն աջ՝

Իգնա Սարըասլան, Օննիկ Ֆըչըճեան, Զահրատ, Զարեհ Խրախունի, Վարդան Կոմիկեան եւ Յակոբ Մնձուրի (նստած)։։։ 1975-ին նկարուած Մարի Սարըասլանին կողմէ։

Celebrating the poetry of Zareh Khrakhouni

ԷՍԱԵԱՆ-ԿԵԴՐՈՆԱԿԱՆ ՍԱՆՈՒՑ ՄԻՈՒԹԻՒՆԸ 

ՀԱՃՈՅՔՈՎ ԿԸ ՀՐԱՒԻՐԷ ՁԵԶ ՆԵՐԿԱՅ ԳՏՆՈՒԵԼՈՒ 

ԶԱՐԵՀ ԽՐԱԽՈՒՆԻԻ

(ԱՐԹՕ ՃԻՒՄՊԻՒՇԵԱՆ) 

ԾՆՆԴԵԱՆ 90-ԱՄԵԱԿԻՆ ՆՈՒԻՐՈՒԱԾ ԳՐԱԿԱՆ ՀԱՆԴԻՍՈՒԹԵԱՆ 

ՊՈԼՍԱՀԱՅ ՀՌՉԱԿԱՒՈՐ ԱՍՄՈՒՆՔՈՂ՝ 

ՍԻԼՎԱ ԿՈՄԻԿԵԱՆ 

Տիկին Սիլվա Կոմիկեան կը ժամանէ Պոլիսէն 

յատկապէս այս հանդիսութեան մասնակցելու համար:

«ԶԱՐԵՀ ԽՐԱԽՈՒՆԻ ԵՒ ՄԵՆՔ» ԱՐԹՕ ԽՐԻՄԵԱՆ

«ԽՐԱԽՈՒՆԻ ԵՐԳԵՐՈՒ ԸՆԴՄԷՋԷՆ» ՊԵՐՃ ԹԻՒՐԱՊԵԱՆ

«ԶԱՐԵՀ ԽՐԱԽՈՒՆԻ ՈՒ ԻՐ ԱՇԽԱՐՀԸ» ՏՔԹ. ՎԱՐԴԱՆ ՄԱՏԹԷՈՍԵԱՆ

« ԶԱՐԵՀ ԽՐԱԽՈՒՆԻ ԱՆԳԼԵՐԷՆՈՎ» ԼՕԼԱ ԳՈՒՆՏԱՔՃԵԱՆ

Կիրակի, 11 Դեկտեմբեր 2016, յետմիջօրէին ժամը 4:00ին

ESAYAN-GETRONAGAN ALUMNI OF NEW YORK invites you to

ZAREH KHRAKHOUNI’S 90TH BIRTHDAY LITERARY CELEBRATION 

Sunday, 11 December 2016, at 4:00 p.m. Armenian Society of New York

39-03 Little Neck Parkway, Little Neck, NY 11363 

Մուտքը ազատ է — հիւրասիրութիւն հանդիսութեան աւարտին 

Free admission — Refreshments following the program

ԱԶԳԱՅԻՆ ՅՈՒՂԱՐԿԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ

Զարեհ Խրախունի (1926-2015)

Երէկ գիշեր (27 Նոյեմբեր, 2015) իր մահկանացուն կնքեց 89 ամեայ պոլսահայ վաստակաւոր բանաստեղծ Զարեհ Խրախունին: 

Աստուած հոգին լուսաւորէ։

Armenian poet Zareh Khakhouni passed away at the age of 89 in Istanbul on Nov. 27. Khrakhouni (born Arto Jumbishian) was born in Istanbul on Oct. 26, 1926. After receiving his primary education at Istanbul’s Kapamajian School, he continued his studies in Vienna at the Mkhitarian Secondary College, from which he graduated in 1945. After returning to Istanbul, he studied philosophy, law, and literature at Istanbul University, graduating in 1951.  Khrakhouni went on to continue his education in Paris, studying literature and art history.

Khrakhouni’s first published poem was “Haghtanag” (“Victory”), which appeared in the Mkhitarian Alumni Association’s journal in 1948. From 1952-1958, he taught philosophy, psychology, and Armenian language at Istanbul’s Esayan School. He also taught at Getronagan Lycee, where he was also the vice principal.

During his career, Khrakhouni published several collections of poems, articles, studies, reviews, editorials, and translations—mostly of contemporary French literature. Beginning in 1958, he served as the editor of Istanbul’s “Toh” Armenian literary journal. Many of his collections of poems, including Donagark (“The Celebration Order”), Tyutsaznahantes (“The Parade of Heroes”), Kar Gatilner (“Stone Tears”), Yes Yev Urishner (“I and Others”), and Nshmarner Myus Yeresen (“Glimpses from the Other Side”) have been awarded several literary prizes over the years. In 1989, Khrakhouni was awarded the St. Sahag-St. Mesrob medal from Catholicos Vazgen I.

Khrakhouni was also the recipient of Hamazkayin’s Anahid Literary Award, the AGBU Alek Manougian Cultural Foundation Award, the Elize Kavoukjian Literary Award, the Haygashen Uzunian Literary Prize, as well as the Movses Khorenatsi Medal of the Republic of Armenia, and the Armenian Patriarchate of Constantinople’s highest Medal of Honor.

Khrakhouni will be laid to rest on Dec. 3 at Beyoglu’s Holy Trinity Armenian Apostolic Church, in a national funeral service officiated by Archbishop Aram Ateshian, General Vicar of the Armenian Patriarch.

(Armenian Weekly, November 30, 2015)

ԶԱՐԵՀ ԽՐԱԽՈՒՆԻ: ԼԵՌԸ

Չըլլայ որ

Երբ լեռն ի վեր մագլցիք

Չըլլայ որ
Խօսիք խնդաք պոռաք կանչէք բարձրաձայն -

Ան դառնացած աստուած մըն է նախնական

Որ մարեր է ալ դարբնոցն իր շանթերու.

Հերոս մըն է ձիւնասպիտակ մազերով

Ու խորշոմած երեսով

Ա՛լ անկարող զէն ու զրահ կրելու.

Մարգարէ մ՚է - որ թէպէտ

Մոռցուած է երկինքէն

Դեռ աչքերը վեր է յառած՝ նոր պատգամի կը սպասէ...

Զգո՛յշ որդի - չըլլայ որ

Երբ լեռն ի վեր բաձրանաք

Պատկառանքը ձգէք ձեռքէ յարգանքի մէջ թերանաք

Խօսիք խնդաք պոռաք կանչէք բաձրաձայն

Ու խանգարէք անոր քունը դարաւոր.

Որովհետև

Թէև չունի ո՛չ որոտում աստղագոռ

Ո՛չ կայծակի շեղբը բոցէ ո՛չ անէծքը նախահօր -

Սակայն երբ դուք

Խաղ ու խինդով իր խոնջած սիրտը խոցէք

Իր աչքերը լուսազուրկ

Կու լան կսկիծն անզօրին

Արցունքները կը քարանան կը սառին

Անցեալի հոծ բարձունքին

Հոյաթաւալ ժայռ կ՚ըլլան

Կամ ձիւնակոյտ մը ահեղ

Ձեզ կը ճզմեն ամբարտաւան ճանճի պէս։

ԶԱՐԵՀ ԽՐԱԽՈՒՆԻ

Նոյեմբեր 3, 1964

«Ես և Ուրիշներ»

Իսթանպուլ

Զարեհ ԽՐԱԽՈՒՆԻ: Յետոյ

Ամէնուն պէս ըլլալ – ընել ամէն ինչ

Ծափահարել ամէնուն պէս – ոտնահարել ամէնուն հետ այս կամ այն
Բանախօսել բարեխօսել ամէնուն
Մատ վերցնել հարցում ուղղել ամէնուն մէջ եւ իմանալ ժխոր մը լոկ ամէնքէն
Նստիլ, խոկալ առանձին.

Սիրտը բանալ բոլորին
Հացի նման փշրանք փշրանք բաշխուիլ
Բաժնել ցաւերն ուրիշներուն – պատմել հոգերն ուրիշին
Մատնել ինքզինքն ասոր անոր քմծիծաղի խայթերուն -
Ցաւիլ , տոկալ առանձին.

Ձեռք երկարել աշխարհին
Եղբայրանալ օտարին հետ, եկուորին հետ, անցորդին
Դուռը բանալ մօտաւորին հեռաւորին – ինչպէս սեղանն ու հոգին
Սիրել ու տալ շռայլօրէն – մինչդեռ տեսնել թէ ամէնքն ալ գալ ու տիրել կը ձգտին
Տրտմիլ ու լալ առանձին.

Յետոյ դառնալ – ամէնուն
Եւ աղօթել
Առանձին:

1979

ԶԱՐԵՀ ԽՐԱԽՈՒՆԻ: ԿԱՂԱՆԴՉԷՔ

Հարիւր Կաղանդ ալ կը սպասեմ

Եթէ գիտնամ
Թէ վերջընթեր Կաղանդին
Պիտի նուէրս ընդունիս
Ժպիտներուն ամէնէն կոյս
Ամէնէն լոյս
Եւ ամէնէն երջանիկովն աղուորցած

Հարիւր Կաղանդ ալ կը սպասեմ սիրելիս
Նուէրներուն ամէնէն կոյս
Ամէնէն լոյս
Եւ ամէնէն իշխանականը զատած
Եթէ գիտնաս թէ կը սպասեմ սիրելիս
Զոյգ ձեռքերըս սրտիս նման քու անունիդ երկարած

Հարիւր Կաղանդ ալ կը մընամ առանց քեզի սիրելիս
Գիտնամ միայն թէ վերջընթեր Կաղանդին
Ժպիտներուն ամէնէն կոյս
Ամէնէն լոյս
Եւ ամէնէն երջանիկովն աղուորցած
Պիտի գաս

Հարիւր Կաղանդ ալ կը սպասեմ – սիրելիս
Գիտնամ միայն
Թէ անպայման
Կաղանդներուն ամէնէն կոյս
Ամէնէն լոյս
Ես ամէնէն երազային հարիւրերորդ Կաղանդին
Մշտադալար եղեւինի մը տակ լուռ
Պիտի հալինք պիտի հատնինք անէանանք միասին
Անվերադարձ Կաղանդներուն պէս կեանքին

Հարիւր Կաղանդ ալ կը սպասեմ
Գիտնամ միայն որ դուն գիտես թէ կը սպասեմ սիրելիս:

Զարեհ Խրախունի։ Հրաշատօն

Առտուան դէմ
Երկուքս մէկ - այտ այտի
Հրանման մէկ շունչով
Երբ մէկ առ մէկ ծառին լոյսերը մարենք -
Պիտի առնենք շիջած մոմերը բոլոր
Պիտի շաղուենք, պիտի ձուլենք
հալոցին մէջ մեր ափերուն հրավառ…

Յետոյ մէկտեղ - թեւ թեւի
Պիտի երթանք ամենամօտ աղբիւրին
Քարին վրայ մոմերու տաք խմորով
Գծել խաչեր՝ ամենախոր մեր իղձերուն համրանքով…

Ու մինչ մէկէն
Ինչպէս ամէն Կաղանդի
Պահիկ մը լոկ - ակնթարթի չափ արագ
Գետերն ոսկի պիտի հոսին եւ աղբիւրներն ադամանդ
Մենք երկուքս - աչք աչքի
Ոչինչ պիտի չտեսնենք…

Թէպէտ մոմէ մեր խաչերն ալ իրենց գոյնին համեմատ
Պահիկ մը լոկ
Պիտի դառնան զմրուխտ սուտակ շափիւղայ
Բայց ես ու դուն - դէմ դէմի
Անոնց պիտի չնայինք
Համբոյրով մը միացած…

ԶԱՐԵՀ ԽՐԱԽՈՒՆԻ: ԹՌՉՆԱԾԱՐԱՒ

Առուակը որ կը հոսի
գլգլալէն
մերթ խնդալէն, մերթ լալէն
Ցատկռտելով կոշտ քարերուն վրայէն
ով գիտէ
քանիերորդ՝ սառուցային շրջանին
քշուած բերուած իր հունին
Եւ շոյելով երեսն անոնց
դարձած ողորկ ու փայլուն
Կը կարկաչէ միօրինակ
մերթ մեղմօրօր, մերթ վարար
Բայց չի գիտեր
թէ դէպի ո՞ւր կը դիմէ
ինչո՞ւ կ՚երթայ հոսանքն ի վար
ի՞նչ է վախճանն իր երթին
Ու չի տեսներ
թէ թռչնիկը հասակովն իր անհամեմատ աննշան
թառած հազար հազարամեայ քարի մը հարթ գագաթին
Կը խոնարհի հոսուն ջուրին
Իր կտուցը կը թաթխէ
Յետոյ երկինք կը նայի -
Ան ումպ առ ումպ
Յաւերժութիւն կը խմէ:


12 - 8 - 2000, Շդաուֆէն

Զարեհ Խրախունի: Ծորակ

Երբ ծորակն է աւրուած
Մէկ կողմէ
Կաթիլ կաթիլ ծով կ՛ըլլայ
Միւս կողմէ
Ոչ լիճ ոչ ծով կը դիմանայ
Եւ կամ ալ
Ջրամբարը բերնէ բերան
Այդպէս լեցուն կը մնայ
Եւ անդին
Մարդիկ ծարաւ
Դաշտերն երաշտ կը մահանան կը կենան...

Զարեհ Խրախունի: Տեսարան

Click here for the audio clip The View read by Lola Koundakjian.

Ամառ օրով
Ծառերուն տակ փռուէր նստեր են մարդիկ
Բարձ ու փսիաթ, սան ու տապակ, կուժ ու պնակ,
կրակարան, օրօրօց
Բան չեն մոռցէր - եւ ամէնքով օրուան համը կը հանեն...

Յանկարծ ամպ մը - տեղատարափ մը սաստիկ
Տակնուվրայ կ՛ընէ ամէնքն - ամէն բան ...

Բոլոր ծառերն անմիջապէս կ՛ուզեն մէկմէկ հովանոցի վերածուիլ
Բայց կայծակէն կը վախնան

Օդը կ՛ուզէ անջրանցիկ մեծ վրանի մը փոխուիլ
Սակայն հովէն կը վախնայ

Հողը կ՛ուզէ գիրկը բանալ - ըլլալ շուտով պատսպարան մ՛առժամեայ
Բայց եւ այնպէս ջրհեղեղէն կը վախնայ

Լոյսը կ՛ուզէ միակտուր ապակիի շերտ մը դառնալ
գլխուն վերեւ ամէնուն
Սակայն ան ալ որոտումէն կը վախնայ.

Իսկ արեւը վար կը նայի ու կը դիտէ տեսարանն այս եզական
Եւ կը զուարճանայ...:

Զարեհ Խրախունի: ԱԶԱՏՈՒԹԻՒՆ

ԱՅԲը արիւնն է թափուած
ԶԱն զոհուածներն անանուն
ԱՅԲը անունդ արփավառ
ՏԻՈՆը տենչանքն է տանջող
ՈՒն ուրացումը ոյժին
ԹՕն թուականն է ահեղ
ԻՒն իւրացումը ջահիդ
ՆՈՒն նահատակդ վերջին:

Զարեհ Խրախունի, Ազատութիւն 1993

Զարեհ Խրախունի: Այս ծառը սուրբ

Ծառ տնկեցէք եղբայրներ
կաղնի սօսի եղեւին
Պարտէզին մէջ - դաշտերուն
Լերան վրայ - ժայռերուն
քարքարուտին ապառաժին
Ձեր թաղարին սովորական
կամ սեղանին ամենօրեայ
Ծառ տնկեցէք - պիտի բռնէ անպայման -
Ապառաժը երբ փշրուի հող կը դառնայ արդէն, չէ՞...
Թէ թաղարին հողը քիչ է, շա՜տ է կաւը բրուտին.
Սեղանն - ըսես - չոր տախտակ է
կ՛ըսեմ քեզի՝ առաջ փայտ էր, փայտն ալ ծառ
Ի՞նչ գիտես թէ ցամքած փայտը չ՛արբենար
վրան դրուած շոճիի թարմ աւիշէն
Չի փաթթուիր մատղաշ ու թաց արմատներուն
Ու չի՜ խրեր իր ոտքերն ալ հողին մէջ
ինքն ալ արմատ չի՞ դառնար...

Ծառ տնկեցէք - ո՛ւր ալ տնկէք պիտի բռնէ անպայման...

Դարակուտակ սպասումի ու անհնար ըղձանքի
Հողն է պարարտ - հողն է հպարտ- ջուրն հատդարտ
թափուած արեան եւ արցունքին պէս առատ -
Այս ծառը սուրբ պիտի կանգնի պիտի աճի ուռճանայ
Պիտի երկինք բարձրանայ
Ամէն առտու այգաբացին ստուերն անոր պիտի հասնի մեծ լերան
Շուք պիտի տայ արեւափառ ոսկեծածան հանդերուն
Հազար բարեւ ու բիւր բարիք պիտի առնէ ամպերէն
որոնք կուգան աշխարհի չորս ծագերէն
ու կը շոյեն սաղարթն անոր մշտադալար - ալեւոր...

Օ՜ տնկեցէք
Ամուր ձեռքով խնամեցէք
զարդարեցէք
պաշտպանեցէք
պաշտեցէք
Ազատութեան ծառն է այս ...:

15-12-1991


Զարեհ Խրախունի, Ազատութիւն 1993

Զարէհ Խրախունի: ԿԱԹԻԼՆԵՐ

Երդիկներէն
Անհամար երդիկներէն մէկ հատին
Եզրին վրայ կամ ծայրին
Ջուրի կաթիլ մը կը սահի կը հանդիպի ուրիշի մը ու
կ’ըսէ -
Գիտե՞ս ինչ բան
Քու մէջդ ինչ բան ամենէն շատ
Ամենէն շատ կը սիրեմ -
Դուն ոչ մէկուն եւ ոչ մէկուն կը նմանիս…
Տանիքներէն
Բիւրաւոր տանիքներէն
Մէկուն ծայրին կամ եզրին
Ջուրի երկու կաթիլներ - կաթիլներուն պէս բոլոր
Արեւուն նոյն ճառագայթէն նետահար
Ու նորաբաց ծիածանովն արբեցած
Կը միանան իբրեւ պտուկ մը լոյսի
Կը միանան իբրեւ պտուղ երկնածին
Ու միաձոյլ- ծանրացած
Կ’իյնան հողին երջանկութեան արտասուքի պէս վճիտ
Ու մին կ’ըսէ միւս կէսին -
Գիտե՞ս ինչ բան ամենէն շատ
Պիտի ուզեմ յաջորդ անգամ
երբ աշխարհ գամ ու կաթիմ -
Յար եւ նման քեզի նման կաթիլի մը հանդիպիլ…

Zareh Khrakhouni - getting to know the author

Zareh Khrakhouni (Artin Cumbusyan pronounced Jumbushian) was born October 16, 1926, in Istanbul, Turkey of Armenian parents. After completing high school at the Mekhitarist Fathers' College in 1945, he first completed a year of law school at the University of Istanbul, but then continued in the Faculty of Arts and Letters of the same institution. In 1951, he received his Master's degree in philosophy, psychology and sociology, having studied with professors Ludwig Schwarz, Ernst von Aster, Walther Kranz, Wilhelm Peters, Heinz Heimsoeth, and a number of Turkish professors who were disciples of Nikolai Hartmann and Hans Reichenbach. He later continued his studies in Paris in both literature and art history.

While a student, he actively participated in various literary movements, which in the post-World War II period sought to revitalize poetry and prose in the Armenian community of Istanbul, the largest and oldest center of Western Armenian civilization and culture. Western Armenian as a literary language developed in nineteenth century Istanbul, then Constantinople. From the 1870s to the first decade of the twentieth century, there was an enormous literary explosion responsible for hundreds of Armenian newspapers and journals and thousands of books.

This flourishing cultural life was abruptly and brutally interrupted by the Genocide of 1915. It was to break the stagnant conformity of literary tradition in the period between the two World Wars that a younger generation of writers, starting in 1945, mounted an offensive of innovation in both the ideas, or perhaps better the subjects, of literary expression and its form.

Zareh Khrakhouni was one of the principal promoters of the "modern literature" and the "new poetry" movements in Western Armenian letters. Together with a group of young writers and poets, he created an avant-garde literary journal, San. Later he became the director and editor of the literary and artistic supplement of the Armenian daily newspaper of Istanbul, Marmara. He founded and was the main theoretician of the new school of poetry named by him "objective symbolism," which was based on the principles of phenomenological aesthetics.

Among his 26 volumes of literature there are 16 volumes of poetry, a collection of prose essays and translations, a play, and eight volumes of translations in English, French, German, Russian, Georgian, and Eastern Armenian. Beside these books, which by the originality of their theoretical conception, by their strong artistic inspiration, and by their profound humanity constitute an incontestable contribution to world poetry, Zareh Khrakhouni has also played a considerable role in the socio-cultural life of his Istanbul community.

Editor - Khrakhouni passed away on November 27, 2015, at the age of 89.

Զարէհ Խրախունի: ՄԱԿՈՅԿԸ

Ծովուն վրայ մակոյկ մը կայ
Մակոյկ մը փոքր ու թեթեւ
Տղայ մը կայ մէջը նստած
Պզտիկ տղայ մը նիհար.
Նաւուն թիերը բարակ են
Նուրբ են թեւերը տղուն:
Կը թիավարէ ան շարունակ
Հոսանքն ի վեր, հոսանքն ի վեր -
Ո’չ թիզ մը առաջ, ո’չ թիզ մը ետ...
Կը թիավարէ ան շարունակ:
Մենք ծովեզրէն կը ձայնենք-
-Տղա’ս, ի՞նչու կը ճգնիս
Երբ տե’ս - այնքա”ն դիւրին է
Հոսանքն ի վար ընթանալ...
Նայէ’, ինչպէս քովէդ կ’անցնին
Ղեկը բռնել կը բաւէ....
- Ես ղեկ չունիմ, ղեկ չունիմ
Կը գոչէ ան հեւիհեւ
- Հոսանքն ուժով է, ուժով
Եթէ ձգեմ‘ ը տանի...
Մենք կը նայինք իր թեւերուն
Թիերուն եւ հոսանքին -
Կա’մ ծովուն դէմ կը հայհոյենք
Կա’մ ծովուն մէջ կը թքնենք
Ճակատագրէն խօսք կը բանանք
Յետոյ կ’առնենք կը քալենք...



THE BOAT
There is a boat on the sea,
It is small and light.
There is a boy in that boat,
A skinny, little boy.
The oars are thin,
His arms are delicate.
He endlessly rows
Against the tide, against the tide,
Moves neither forward nor back,
He endlessly rows.
We shout to him from the shore,
–Son, what good are your efforts,
Don’t you see, it’s so much easier
To let the current carry you...
Look, how others pass you by,
Just hold on to the helm...
–I do not have one, I do not have one,
The boy exclaims wearily,
–The current is strong, it is so very strong,
If I let go it will take me...
We look at his arms,
We look at the oars, at the current–
And we curse the sea,
Or spit into it,
Then drop a few words about destiny,
And we each go our own way...

Zareh Khrakuni (Arto Djumbushian) 1926-


translation by Berge Turabian