Վահագն Դավթյան։ ԱՆՔՆՈՒԹՅԱՆ ՊԱՀԵՐԻՆ

Կես է գիշերն արդեն... Ու խավարում այս գաղջ
Ծխախոտիս նման հուշն է մխում...
Ի՞նչ իմանամ, հոգիս,
Հեքիաթներ կան ուրախ,
Բայց այս մեկը տխուր, շա՜տ է տխուր։

Ու չգիտեմ ինչո՞ւ, ու չգիտեմ ինչպե՞ս
Ինձ այցի է գալիս հարբած մի մարդ,
Ցնցոտիներ հագած մի շրջմոլիկ,
Մի խենթ,
Ցնցոտիներ հագած, բայց քրմի պես հպարտ։

Ծաղիկներ էր ծախում նա մայթերի վրա,
Իսկ ավելի հաճախ բաժանում էր ձրի,
Գինետուն էր մտնում
Ու այնտեղից ելած,
Տերն Էր դառնում բոլոր ծաղիկների:
Ու նա ոչինչ չուներ ծաղիկներից բացի
Ու երկնքից բացի` այլ տեղ ու տուն...
Միայն հուշեր ուներ նա «Չարյանցից»,
Որ պատմում էր հարբած ու մղկտում։

Ու նա հարբած էր միշտ,
Հարբած, ինչպես քամին,
Ինչպես երգը,
Սերը
Ու ծովն անեզրական...
Ու նա ազատ էր միշտ,
Ազատ, ինչպես քամին,
Ինչպես երգը,
Սերը
Ու ծովն անեզրական։

Խոստովանանք լինի, որ ես ինքս էլ կյանքում
Շատ ուզեցի հասնել մարդուն այդ խենթ
Ու չհասա սակայն։

Եվ նա մեռավ մի օր,
Մենակ,
Արձակ դաշտում,
Ծաղիկների մեջ թաց
Ու անձրևի ներքո աստղակաթի։

Ախ, ինչ ասեմ քեզ, տե՜ր,
Ախ, ինչ ասեմ քեզ, կյա՜նք,
Որ չտվիր ինձ բախտն այդ հեքիաթի:
Մեկն իմ ծաղիկների քնքշությունը խլեց,
Եվ հողմերին տվեց ժամանակի,
Մեկը առևանգեց խենթությունն իմ հրե,
Մեկը լեղի խառնեց իմ բաժակին։

Կես է գիշերն արդեն... Ու խավարում այս գաղջ
Ծխախոտիս նման ցավն է մխում...
Ի՞նչ իմանամ, հոգիս,
Հեքիաթներ կան ուրախ,
Սակայն իմը տխուր, շա՜տ է տխուր...


Վահագն Դավթյան  1964

Վահագն Դաւթեան։ Խաչքար

Տատասկների, քարերի մէջ,
Քամիների, արեւի մէջ,
Ձիւների մէջ, շոգ ու տօթի,
Այսպէս մենակ, այսպէս ոտի,

Այսպէս խոնարհ, այսպէս ըմբոստ,
Այսպէս փխրուն, այսպէս շիտակ,
Այսպէս խրթին ու այսպէս պարզ
Կանգնել է նա երկնքի տակ…

Կանգնել է նա արեւի դէմ,
Որպէս թախիծ ու խղճի սիւն,
Կանգնել է նա դարերի դէմ,
Որպէս խաչուած գեղեցկութիւն…

Վահագն Դաւթեան (1922-1976)

Dans les ronces, dans les pierres,
Dans les vents, au soleil,
Dans la neige, la chaleur et la touffeur,
Si seul et si alerte,

Si docile, si rebelle,
Si fragile et si droit,
Si difficile et si simple
Il est là debout sous le ciel…

Il est debout face au soleil,
Comme une tristesse et un pilier de conscience,
Il est debout face aux siècles,
Comme une beauté crucifiée…

trad. Élisabeth Mouradian & Serge Venturini

Khatchkar

(stone carved cross)

In thorns, amongst rocks

in windstorms and bright days

under the snow, in scorching heat or burning sun

alone, it stands still

So humble and stubborn

crumbling, but upright

always difficult and yet simple

it stands under the sky

It stands against the sun

as a pillar of grief and conscience

intact against the passage of time

like crucified beauty.

Translated by Lola Koundakjian

Վահագն Դավթյան: Դեմ դիմաց

Ես ամեն գիշեր գնում եմ այնտեղ

Կանգնում եմ այնտեղ ու ոգիանում...

Ու պետք չէ ինձ մոմ ու պետք չէ կանթեղ

Մի ուրիշ լույս եմ ես ինձ հետ տանում:

Տունս կքել է իր բախտին հլու,

Մանկության բույրն է օդում թրթռում...

Այնքան բան ունենք իրար ասելու

Եվ դրա համար լռում ենք, լռում:

Ահապնանում է լռությունն այդ մեծ,

Ժամանակն անգամ իր շունչն է պահել,

Գիտեմ, չի լսել նա այլ մի անեծք,

Որ այդքան լուռ է ու այդքան ահեղ...

ԱՆՔՆՈՒԹՅՈՒՆ 1986

Վահագն Դավթյան: Սիրտս

Մի նուրբ ձնծաղիկ հողից նոր ելած`
Արցունքի մի շիթ թերթերի մեջ թաց,
Մի ծիծեռնակի սրաթև սլացք,
Ինչ-որ աղջկա քնքուշ մի հայացք,

Արևի մի շող բեկբեկուն ու տաք,
Ու թրթռում ես, սի՛րտ իմ, կրծքիս տակ…
Ի՞նչ ես դու հիշում,չգիտեմ բայց ես
Շնորհապարտ եմ. սիրտ իմ, քեզ այնպես,
Որ դու կարող ես այդպես թրթռալ
Եվ որ խենթացած կարող ես դու լալ,
Մի նուրբ ձնծաղկից, մի բեկոր հուշից,
Դաշտերին իջած կապույտ մշուշից,
Գարնան հալոցքից, հավքի սլացքից,
Ինչ-որ աղջկա քնքուշ հայացքից:

ՎԱՀԱԳՆ ԴԱՎԹՅԱՆ: [Ասում են հին վերքն...]

Ասում են հին վերքն հաճախ է ցավում,
Երբ եղանակը ամպոտ է ու վատ...
Բայց գարունն այսօր այնքան արևում,
Փռում է լույսի հրճվանքն անարատ:

Ծիծառներն այնպես հարբա՜ծ են թևում,
Այնպե՜ս է շիկնել ծաղկած դեղձենին,
Ու ես չգիտեմ ինչո՞ւ է նվում
Սիրտն իմ, որի մեջ բեկոր կա մի հին:

...Ե՞րբ է գարունն այս դառնալու ամառ,
Որ խաղաղ զարկի սիրտն իմ խենթացած,
Վա՜տ եղանակ է սա սրտի համար,
Որ հին բեկոր կա սիրուց մնացած:

THEY SAY THE OLD WOUND…

 

They say the old wound very often aches

When the weather is cloudy and inclement…

Yet springtime today, so full of sun’s rays,

Spreads the delight of spotless sunlight.

 

The swallows soar in such intoxicated bliss,

The flowering peach tree is blushing pink

And I wonder why something is amiss,

Embedded in my heart like a shard’s sting.

 

…When is this spring to turn to summer,

To turn the lunacy in my heart to repose?

For many a heart, this season is harbinger

Of an old shard’s pain, so remote, so close.

 

………………………….Vahagn Davtyan

Translated by Tatul Sonentz   

ՎԱՀԱԳՆ ԴԱՎԹՅԱՆ: [Ժամն է արդեն...]

Ժամն է արդեն, սիրելիս, եկ բաժանվենք մենք անձայն,
Ամեն մեկս մեր բախտին ու կորստին մեր հլու...
Ամառային խելահեղ այն ամպրոպները անցան,
Սիրտս խաղաղ է հիմա և ուժ ունի ներելու:

Աշնան հավքերը չվել, կարկաչել են երկնքով,
Եվ հոգնաբեկ ծառերից քամին տերև է տանում,
Համբուրելով է տանում ու տանում է քնքշանքով
Ու տանում է նա այնպես, ասես շնորհ է անում:

Այս կորստի ցավի հետ ես մտերիմ եմ վաղուց,
Ծանոթ ու լավ եմ ծանոթ, աշնան քամու արածին...
Ինչ տխո՜ւր է, երբ բարակ, անգույն անձրև է մաղում,
Երբ խանդի շանթը չկա, ու ներում են սիրածին...

ՎԱՀԱԳՆ ԴԱՒԹԵԱՆ: ՁՄԵՌՆԱՅԻՆ

Ձիւնն է իջնում դրսում: Եւ ինչքան լա՜ւ է այս

Գիշերի մէջ ննջել ու անրջել,
Խորհիլ, որ կեանքը կայ, որ աշխարհում դու կաս,
Որ գարուն կայ պահուած հողի մէջ ջերմ:
Խորհիլ, որ մենք անցանք տառապանքի ուղին
Եւ խլեցինք բախտն այս մեր իսկ ձեռքով
Որ այդ ձիւնն է իջնում մեր խաղաղուած հողին,
Ու լոյսերն են թարթում քաղցր ու գոհ:
Որ դու իջնող ձիւնի լոյս երազը հագած
Այս գիշերով խաղաղ կարող ես տունն իմ գալ,
Ներշնչանքի նման սպասուած, եւ սակայն
Ներշնչանքի նման անակնկալ:
Որ կարող ենք քեզ հետ գիշերուայ մէջ շրջել
Այս ձիւնի տակ մաքուր, անապական,
Պատմել իրար սիրոյ հեքիաթը մեր շքեղ,
Եւ անրջել մեր բախտն ու ապագան:
Որ կարող է քո սեւ թարթիչներին իջած
Ձիւնափոշին հալուել իմ տաք շնչից,
Որ կարող ես դու ինձ գիշերի մէջ ժպտալ
Սիրոյ մաքուր, մաքուր, արտասուքի միջից…
… Ձիւնն է իջնում դրսում: Եւ ինչքան լաւ է այս
Գիշերի մէջ նստել ու անրջել,
Խորհիլ որ կեանքը կայ, որ աշխարհում դու կաս,
Որ գարուն կայ պահուած հողի մէջ ջերմ…:

Վահագն Դաւթեան: Եւ կար ժամանակ

Եւ կար ժամանակ, որ իմ քաղաքի
Քնած մայթերով շրջում էինք մենք
Ու չէինք փնտրում աշխարհում ոչինչ...

Իբրև լոյս ու դող
Մատներդ ունէի ես իմ ձեռքի մէջ,
Եւ դու ունէիր
Կոպիցդ կախուած արցունքը քո ջինջ:

Եւ չէինք փնտրում աշխարհում ոչինչ:

Հետոյ իմ ձեռքն էր
Քո ուսի վրայ այրվելով տխրում,
Տառապում իբրև չարձակուած մի ճիչ...

Ուսը, քո ուսն էր
Այրվող ձեռքիս տակ քնքշորէն փխրում,
Ու ծանրանում էր արցունքը քո ջինջ:

Եւ չէինք փնտրում աշխարհում ոչինչ:

Վահագն Դաւթեան (1922-1996)

There Was a Time…

And there was a time when we rambled

on the drowsy sidewalks

Asking nothing from the world…

For radiance and tremor,

In my hand, I had your fingers

and your hand --

At your eyelid, a pure teardrop dangling.

And from the world, we asked nothing.

Then, it was my hand

On your flank, feeling sad, feverish,

Miffed like a muffled scream…

It was your shoulder,

Crumbling under my scorching hand

And your crystalline tear

turning heavier.

Yet, we asked nothing from the world.

…………………….Vahagn Davtyan

Translated by Tatul Sonentz

Վահագն Դաւթեան։ Կղզին

Մի փոքրիկ, փոքրիկ կղզի կար գետում,
Մի ափ կանաչ էր ու մէն մի ուռի,
Ջրի զով շնչից սեզը վէտվէտում
Ու նմանւում էր կանաչ սարսուռի։

Ես պառկում էի սեզերին այդ թաց,
Ես իմն էր ամբողջ կապոյտը վերին,
Ու այդ կապոյտով աչքերս փակած,
Հաւատում էի ես հրաշքներին։

Ջնգում էր գետի արծաթը վարար,
Ու թէեւ սիրտս թախիծով էր լի,
Բայց թւում էր, թէ աշխարհը արար
Կղզի է չքնաղ ու երանելի։

…Անցան օրերն այդ կապոյտ երամով,
Բախուեցան ահեղ հողմերին, դարին…
…Ոչինչ, չեմ ուզում՝ մի քանի ժամով
Անմարդաբնակ այդ կղզին տային…


Վահագն Դաւթեան, Բանաստեղծութիւններ, 1992

Վահագն Դաւթեան։ Առաջին իմ երգ

Առաջին իմ երգ, կորել ես, չկաս,
Ու չեմ էլ յիշում՝ ինչ ես դու եղել՝
Տխուր ուռենի ՞ -- ջրերին կքած,
Թէ՞ հովի շնչից զնգացող եղէգ։

Գուցէ թիթեռ ես եղել տերեւի,
Երկնքին յղուած անմեղ մի հարցում…
Չէ՛, ծաղկաթերթ ես եղել երեւի,
Ծաղկաթերթ մի բիլ ու վրան՝ արցունք…



Վահագն Դաւթեան, Բանաստեղծութիւններ, 1992