Այս գարնան հետ, այս ծաղկունքի,
Այս թռչնակի, այս առուակի,
Հետն այս երգի ու զարթօնքի
Բացուեց լեզո՜ւն իմ մանկիկի:
Տե՛ս թոթովեց բառ մի անգին
Հայկեան լեզուից մեր սրբազան,
Ասես՝ մասո՜ւնք հաղորդութեան
Դիպաւ մանկանս շրթունքին...
- Լսի'ր, ո՛րդի, պատգամ որպէս
Սիրող քո մօր խօ՜սքը սրտանց,
Այսօրուանից յանձնում եմ քեզ
Հայոց լեզուն հազարագանձ:
Կտրել է նա, հանց աստղալոյս,
Երկինքները ժամանակի,
Շառաչել է խռովայոյզ
Սլացքի հետ Հայկեան նետի.
Ու Մեսրոպի սուրբ հանճարով
Դարձել է գիր ու մագաղաթ,
Դարձել է յոյս, դարձել դրօշ,
Պահել երթը մեր անաղարտ...
Նրանո'վ է մրմրնջացել
Հայ պանդուխտը վէրքն իր սրտի,
Նրանո'վ է որոտացել
Կռուի երգն իմ ժողովրդի,
Նրանո'վ է մայրս ջահել
Ինձ օրօրոց դրել մի օր,
Հիմի եկել, քեզ է հասել
Նրա կարկաչը դարաւոր...
Բա'ց շուրթերդ, խօսի՜ր, անգի'ն,
Ժիր դայլայլի՜ր, ի'մ սիրասուն,
Թող մանկանայ քո շուրթերին
Մեր ալեհեր հայոց լեզուն...
Պահի'ր նրան բարձր ու վճիտ,
Արարատի սուրբ ձիւնի պէս,
Պահի'ր նրան սրտիդ մօտիկ,
Քո պապերի աճիւնի պէս,
Ու ոսոխի զարկիցը սև
Դու պաշտպանի'ր կրծքով նրան,
Ինչպես մօրդ կը պաշտպանես,
Թէ սուր քաշեն մօրըդ վրան։
Ու տե'ս, որդիս, ո'ւր էլ լինես,
Այս լուսնի տակ ո՜ւր էլ գնաս,
Թէ մօրդ անգամ մտքից հանես,
Քո մա՜յր լեզուն չմոռանա'ս…
Avec ce printemps, cette floraison
Avec ces oisillons, ces ruisselets,
Avec ce chant et ce renouveau,
S'est déliée la langue de mon bébé,
Il a balbutié un mot inestimable
De notre langue sacrée de Hayk,
Comme une hostie de communion
Touchant la lèvre de mon petit…
Elle a traversé la voie lactée,
Les cieux du temps,
Elle a crié son trouble,
En un vol de flèches arméniennes
Et grâce au saint génie de Mesrob,
Est devenue écriture et parchemin;
Est devenue espoir, est devenue drapeau !
Et a gardé notre départ intact.
Avec elle a fredonné,
L'émigré arménien la plaie de son cœur.
Avec elle a retenti
Le chant de guerre de mon peuple;
Avec elle ma jeune mère
M'a mis un jour dans mon berceau.
Maintenant est venu jusqu'à toi
Son murmure séculaire…
Ouvre tes lèvres, parle mon trésor,
Gazouille bien fort, mon amour,
Que rajeunisse entre tes lèvres
Notre vieille langue arménienne…
Garde-la noble et pure
Comme la sainte neige de l'Ararat
Garde-la près de ton cœur,
Comme les cendres de tes aïeux,
Et du choc noir des ennemis,
Défends-toi avec son bouclier,
Comme tu défends ta mère,
Si l'on tire l'épée sur elle.
Et veille, mon fils, où que tu sois,
Ou que tu ailles sous cette lune,
Même si tu oublies ta mère,
A ne pas oublier ta langue maternelle.
Silva Gaboudikian
(Traduction Louise Kiffer)
Words to my Son by Silva Kaputikyan
(translator unknown)
With this spring season and blossoming of flowers,
And the flight of birds and the flow of the brook,
With these songs and awakening,
My child’s speech awoke.
He uttered a precious word
From our sacred Armenian language,
As if it was a part of the Holy Sacrament
That touched the lips of my baby…
-Listen, my son, to my message to you,
From the heart of your loving mother,
From this day I entrust you
The most precious Armenian language.
It cut through the starlight
From the skies of centuries,
And cracked with turbulence
With the flight of an Armenian arrow.
And with the intelligence of Saint Mesrop,
It became a letter and a scroll,
It became a hope, it became a flag
It kept our journey intact…
With it, they mumbled
The Armenian immigrant, with the wounds in their heart
With it rumbled
The battle song of my people
With it my young mother
put me in craddle one day,
Now has reached to you
with its centuries old murmur
Open your lips and speak, my precious one,
Quick, chirp my dear one,
Let it be young again on your lips
Our gray haired Armenian language…
Keep it high and pure
Like the holy snow of Ararat
Keep it close to your heart
Like the ashes of your forefathers,
And against the enemy’s black stroke
Protect it with your chest
Like you would protect your mother
When they threaten her life with a sword.
So look, my son, wherever you may be,
Wherever you may go under this moon,
Even if you take your mother out of your head,
Your mother tongue don’t you forget.
Palabras a mi hijo: Silva Kaputikyan
Junto a esta primavera, este florecer,
Este pajarillo, este arroyuelo,
Junto a este canto y despertar,
Mi niñito habló por primera vez.
Y balbuceó una palabra invaluable
De nuestro sagrada lengua armenia,
Como si la ostia de la eucaristía
Tocara los labios de mi pequeño…
-Escucha, hijo, como un mandato,
La palabra cordial de tu madre que te ama,
Desde este día te traspaso
El tan preciado idioma armenio.
A través de la luz de las estrellas,
Cruzó los cielos del tiempo,
En un tronar turbulento,
Con el vuelo pronto de la flecha de Hayk.
Y con el sagrado genio de Mesrop
Se volvió letra y pergamino,
Se volvió esperanza, se volvió bandera,
Guardó nuestra marcha inmaculada…
Con él murmuró
El peregrino armenio las heridas de su corazón,
Con él retumbó
El canto guerrero de mi pueblo,
Con él mi joven madre
Me puso un día en la cuna,
Ahora ha llegado, te ha alcanzado
Su murmullo centenario…
Abre tus labios, habla, tesoro,
Trina alegre, querido mío,
Que en tus labios vuelva a ser nuevamente un niño
Nuestro idioma armenio de blancos cabellos…
Guárdalo alto y puro
Como la sagrada nieve del Ararat,
Guárdalo cerca de tu corazón,
Como las reliquias de tus antepasados,
Y del negro golpe del enemigo
Protéjelo junto a tu pecho,
Tal como defenderías a tu madre,
Si blandieran un sable sobre ella,
Y mira, hijo mío, donde sea que estés,
Donde sea que bajo esta luna fueras a dar,
Si a tu madre quitaras de tu mente alguna vez,
Tu lengua materna no habrás de olvidar.
