Վահան Թէքէեան։ Եկեղեցին Հայկական

Եկեղեցին Հայկական, ծննդավայրն է հոգւոյս,

Ինչպես քարայր մ’ընդարձակ, պարզ ու խորհուրդ, մութ ու լոյս…

Իր գաւիթով հիւրընկալ, իր լայն բեմով, ու հեռուն,

Կանգնած իր լուռ խորանով, որ կարծես նաւ մ’է ծըփուն…

Եկեղեցին Հայկական ես աչքըս գոց կը տեսնեմ,

Ու կը շնչեմ, կը լսեմ՝ իր Յիսուսով մանկադէմ,

Իր սեղանէն մըխացող, գուլայ – գուլայ խունկերով,

Եւ իր պատերը ցնցող աղօթքներով ալեխռով…

Եկեղեցին Հայկական բարձր բերդն է հաւատքին

Իմ պապերուս, որ հողէն զայն քար առ քար հանեցին

Եւ երկինքէն իջուցին զայն ցօղ առ ցօղ , ամպ առ ամպ

Ու թաղուեցան անոր մէջ հանդարտութեամբ, հեզութեամբ…

Եկեղեցին Հայկական մեծ վարագոյր մ’է բանուած,

Որուն ետեւ, սըկիհին մէջ, կ’իջնէ ինքը Աստուած,

Որուն առջեւ գլխահակ կու գայ իմ ազգըս ամբողջ

Հաղորդըւիլ Անցեալին հաց ու գինւով կենսառողջ…

Եկեղեցին Հայկական ծովուն դիմաց ալեկոծ

Նաւահանգիստ մ’է խաղաղ. ցուրտ գիշերին՝ հո՛ւր եւ բոց.

Ու տօթակէզ ցերեկին անտա՛ռ մըն է ըստուերոտ,

Ուր շուշաններ կը ծաղկին Շարականի գետին մօտ…

Եկեղեցին Հայկական մէն մի քարին տակ գետնի

Դէպի երկինք բարձրացող գաղտնի ճամբայ մը ունի…

Եկեղեցին Հայկական Հայ Հոգիին եւ Մարմնոյն

Զըրահանդերձ է փայլուն, մինչ իր խաչերն են դաշոյն

Եւ զանգակներն են բոմբիւն, եւ երգն է միշտ յաղթութիւն…։

A translation by Diana Der Hovanessian and Dr. Marzbed Margosian

The Armenian Church

‘The Armenian church is the birthplace of my spirit,

shadowed and illuminated like a cavern;

but vast and vaulted, its entrance welcomes guests

to the wide sanctuary where the altar floats

in silence in the distance like a mighty ship.

Even with my eyes closed I can see it,

its Christ's face bright as a child's.

When I breathe in, I breathe its holy incense

Smoking on its altar, its sturdy walls quaking

with old and stormy prayers.

‘The Armenian church js the unyielding fortress

of our fathers’ faith. They raised it

stone by stone out of the earth.

They lowered it dewfall by dew from the heavens,

And they were buried in hushed stillness there.

The Armenian church is the tapestry curtain

behind which God Himself descends

into the chalice. And before which my nation

bows its head for communion with the wine

and life-giving bread of our past.

Against storms, our church is haven and harbor.

Against the cold night, itis fire and flame.

It is the shaded forest in the heat of day

where lilies flower watered by sharagans.

‘The Armenian church knows the secret road to heaven

hidden under every stone, For the Armenign spirit

and body itis the shining armor, its crosses swords;

its bells reverberate with the victory we know is ours.

Translated by Diana Der Hovanessian & Dr. Marzbed Margosian

__________

Arthur Ipek's translation follows.

THE ARMENIAN CHURCH


By Vahan Tekeyan


The Armenian Church is the birthplace of my soul.
Like a vast grotto it is simple and profound, dark and light –
With its hospitable court, ample tribune, and hushed altar
Standing in the distance as though it were a ship afloat.

The Armenian Church I see with my eyes closed.
I breathe and hear it through the clouds of incense
Which rise towards the feet of the Infant Jesus,
And through the fervent prayers vibrating its walls.

The Armenian Church is the mighty fortress of my forefather’s faith.
Raised by them from the earth stone by stone,
And descended from heaven, a dewdrop and a cloud at a time.
In it they unfolded themselves peacefully and humbly.

The Armenian Church is a great embroidered tapestry
Behind which the Lord descends into the chalice, and
Before which all my people stand with bowed heads
To commune with the past through life-giving bread and wine.

The Armenian Church is a peaceful haven across turbulent seas.
It is fire and light in the cold of night;
It is shady forest in the scorching midday sun
Where lilies bloom by the River of Hymns.

The Armenian Church, beneath every stone in its floor.
Holds a secret passage leading up to Heaven.
The Armenian Church is the shining armor of Armenia’s soul and body.
Her crosses rise to protect her;


Her bells ring forth and her song is always Victory.


Arthur Ipek is a graduate of Holy Martyrs Armenian Day School and is currently a student at the Diocese’s Khrimian Lyceum. He is volunteering this month in the Zohrab Center. Arthur will start high school in the fall.

Honoring Peter Balakian, 2016 Pulitzer Prize winner for Poetry, video excerpts

Click the link to hear Peter Balakian reading.

Winner of the 6th “Arthur Halvajian Memorial” Armenian Poetry Competition - Adult category

The winner is Mrs. Rosemarie Maljian Akian, of Belleville, NJ who writes under the pen name ԱՄՊԷԱՐ. Honorable mention to Michael Minassian of San Antonio, TX and Aram Luke Nahabedian of Porter Ranch, CA.

ՀԱՆԳՉԵՑԷ՜Ք ԴՈՒՔ ԱՆԴՈՐՐ ԵՐԱԽԱՆԵՐ ԱՆԹՈՒՐԱՅԻ

ԱՄՊԷԱՐ


Անթուրա, բլուրներ զմրուխտեայ, իսկ Ասորերէն՝ աղբիւր սարերու,
Պէյրութէն քսանմէկ քիլոմեթր հիւսիս, «փոքր Փարիզ» Լիբանանի,
Կը փրփրին բարձունքէն վէտվէտուն ալիքները Միջերկրականի,
Արեւելքէն բազկատարած՝կանաչախիտ անտառները մայրիի։

Փարոս ու ջահ է ուսման Սէն Ժոզէֆ Գոլէճը Լիբանանի
Հազար ութ հարիւր եօթանասուն չորսէն հասցուցած բազում շրջանաւարտներ,
Իսկ տասընհինգին հազարերկու հարիւր հայ երախաներ
Մահացան ճչալով… թաքուն, վախուորած որբերու դամբարան։

Ուսուցիչները դպրոցի Սուրբ Ղազար միաբանութենէն
Աքսորուեցան, վտարուեցան իրենց բնակավայրէն,
Անհետացաւ Տիրամօր արձանը Պէլֆրայէն
Թուականն էր՝հազարինն հարիւր տասընհինգ։

Մզկիթի աշտարակ կայնած էր այդ քարաշէն դպրոցի
Շքեղ ու պղինձէ զանգակատան փոխարէն։
Բուժարանի վերածուած մատուռին մէջ կը հանգչին
Թիֆիւսէ վարակուած երեքհարիւր զոհերը Մեծ Եղեռնին։

Թլփատեցին երեխաները, կոչեցին մահմետական անուններով,
Հայկական առաջին տառերը պահելով՝ թրքակա՛նը տուին անոնց.
Յարութիւն Նաճարեան՝ Համիտ Նազիհ, Պօղոս Մերտանեան՝
Պեքիր Մուհամէտ, Սարգիս Սաֆարեան՝ Սաֆուատ Սիւլէյման։

Աչքին առջեւ դահիճ Ճեմալ Փաշայի ու թիկնապահին իր գերման
Իրիկնադէմին երբ մուազզինը կ՚երգէր աշտարակին բարձունքէն,
Շարուած էին մահմետական աղօթքի մասնակցելու
Զանգուածները հայ որբերու կիսամերկ ու անճանաչելի։

Ամէն արեւամուտի՝ ներկայութեամբ նոյն Ճեմալ Փաշայի
Թրքական դրօշը վար իջած պահուն կ՚արտասանուէր բարձրաձայն
«Ճեմալ փաշան շատ ապրի». ու կը հասնէր հայերէն խօսելու համար պատիժը
ֆալախայով հարուածել որբերուն, երկաթեայ ցուպով անզգայ։

Հազար ինն հարիւր տասնըվեցին երբ Գառնիկ Բանեան* կը հասնի Անթուրա
«Հայերէն անուանդ տեղ՝ ա՛ռ անձնաթիւդ, հինգ հարիւր յիսուն մէկ».
Վեց տարեկան որբո՜ւկ Գառնիկ, ճակատագրի բռունցքի տակ
Թեւաբեկ թռչունի նման վիրաւոր, ոսոխին կողմէ հարուածուած։

Օ՜, ճեմալ Փաշա, դուն՝ բիրտ երկրաչափը տասնըհինգի ջարդին,
Բիժ Հալիտէ Էտիպ Ատըվար, ներկայացուցիչ թուրք իգական սեռի,
Մահաբոյր դպրոց վարեցիր՝ սփռելով ահուդող ու սոսկում
Երախաներուն մէջ Անթուրայի։ Մայր չէի՞ր դուն, դուն զաւակներ չունէի՞ր։

Անոնք, գիտէ՞ք, գիշերները ծածուկ անտառ կ՚երթային խնձոր գողնալու,
Ոսկորներու վրայ սայթաքելով զանոնք սենեակ կը բերէին,
Անօթի ու անսուաղ՝ կը խառնէին ոսկորները՝ ապուրին
Անգիտակցաբար մահացած ընկերներու ոսկորները կը կրծէին։

Ամէն օր հարիւրաւոր հայ մանուկներ կը ստիպէիք մարզանքի
Անբարտաւան ճեմալ փաշա եւ Հալիտէ Ատըվար անխիղճ,
Ի՜նչ դիւրութեամբ ընդունած էք այս պաշտօնը, հիմա ինչո՞ւ կը ժպտիք,
Չէ՞ք տեսներ անոնց տամուկ աչուկներուն՝ կարօտը մօր գուրգուրանքի։

Տակաւին լուսանկարները կը պահուին այդ հողերուն վրայ,
Տասնըութ թուի Սթեֆըն Թրոպրիճի* յօդուածը, ինք Կարմիր խաչի պաշտօնեայ,
Նոյնը կ՚ըսէ Հայր Լոփինզ*, հիմնուած Միսաք Քէլէշեանի* վկայութեան վրայ
Թէ «հայերէն, քիւրտերէն, որեւէ հետք ու յիշատակ պէտք է անյապաղ անհետանայ»։

Սթըֆըն Թրոպրիճ կ՚արձագանգէ թէ երբ Լեւոն բերուեցաւ Մալկարայէն
Վտարուած իր տունէն՝ երկու քոյրերով որբ
Հոն թուրքերն ու քիւրտերը հայ աղջիկներ կ՚առեւանգէին
Իսկ սոված մանչերը չարչարանքով կը ստիպէին մտնել որբանոց։

Հալիտէ եւ ճեմալ Փաշա, իբրեւ Օսմանեան կայսրութեան ներկայացուցիչ
Երբ նկարուեցաք որբանոցին աստիճաններուն վրայ՝
Պահ մը մտածեցի՞ք թէ աշխարհ ի՛նչ պիտի ըսէ ձեր մասին
Երբ տեսնէ ձեր նկարները թանգարանին մէջ ցուցադրուած։

Միայն վեցհարիւր վաթսունհինգ երախայ վերապրեցաւ
Հայ՝ չորս հարիւր յիսունվեց, քիւրտ՝ հարիւր ութսունչորս եւ քսանինը Սուրիացի։
Ցասման վրէժով՝սպաննուեցա՜ւ Թալէաթ Պերլինի փողոցի մը մէջ
Իսկ Թիֆլիսի մէջ ահաբեկուեցաւ Ճէմալ, նոյն քսաներկու թուին։

Անցան տարիներ։ Օր մը երբ վարդապետներ* փորեցին հիմերը վանքին
Մեռած երախաներու աճիւնները տեսան, անզուսպ յուզումով պատրաստեցին
Գերեզմանատուն մը գողտրիկ։ Մահացած որբերը քարացած աչքերով
Խնկաբոյր տուն ունեցան։ Վերջապէս ննջեցին անդորր։

Օգնեցի՜ր, Միսաք Քէլէշեան*, մասնագէտ հայոց պատմութեան,
Որ մագլցիմ* հինգ ոտք պատը՝ տեսնելու այն տխրաղի վայրը
Լռած ողբերով յորդուն, մայրիներով պատսպարուած,
Ո՛չ քանդակ, ո՛չ տապանաքար, միայն վկայութիւն մը թաքնուած։

Միայն աննշան, փոքրիկ, քառակուսի, դամբարան մը աժան
Շաղախով շինուած, ուր ինքնաբոյս շուշաններով օրհնուած
Կը հանգչին անթիւ գանկերն ու ոսկորները մեր ազգին
Երեք հարիւր հայ որբերուն, փոքրի՜կ զոհերը Մեծ Եղեռնին։

Ո՜վ նահատակ որբ մանուկներ Անթուրայի,
Զմմառի վանքի Տիրամօր թեւերուն մէջ
Աստուծոյ հայրական հովանիին տակ
Ննջեցէ՜ք դուք անդորր…

Հոգեհանգի՛ստ է այս.
Տէ՜ր, տուր բոլոր որբուկներուն
Եւ մօտակայ ու հեռաւոր եւ այցելող վերապրողած՝
Խաղաղութիւն…

Գառնիկ Բանեան* ...1916ին, որբ Գառնիկ Բանեան երբ կը հասնի Անթուրա, Հայերէն անուան տեղ, իբրեւ անձնաթիւ`հինգ հարիւր յիսունմէկ կ՝ստանայ...1989ին, չ՝մեռնելէն առաջ ան կը պատմէ ինչպէս Մահմետականին ստիպեցին, հայերէն խօսողը բրտօրէն ծեծեցին, անօթի, ծարաւ հիւանդներուն արիւնամաղձ ու ոխակալ վարուեցաքն, Վատառողջ ու սովահար մանուկները մատուռին ետեւը թաղեցին, հողը փորող ու ոսկորները ցրուող գիշատիչ գայլերուն թողուցին։

Սթեֆըն Թրոպրիճ*... Ամերիկացի Կարմիր Խաչի Պաշտօնեայ, հասաւ Անթուրայ Անգլիական և Ֆրանսական ազատագրումէն յետոյ, և խօսեցաւ վերապրող երախաներուն:

Հայր Լոփինզ*... 1947... ըստ տեսուչ Հայր Էմիլ Ճոբիին, թէ 1915ին, ուսուցիչներն դպրոցին, Սուրբ Ղազարեան միաբանութեան հայրերը, աքսորուելով վտարուեցան իրենց հին հողերէն, եւ Տիրամօր արձանը Պէլֆրայէն հեռացուցին:

Միսաք Քէլէշեան*... Ծնած Լիբանան, հայ-Ամերիկացի, մեքենագէտ, պատմաբան:

Սթեֆըն Թրոպրիճ կ՝ըսէ Միսաքին... ՝Օգնեցիր,Որ մագլցիմ հինգ ոտք պատը, եւ ես կարենամ տեսնել այդ տըխուր վայրը...՝

վարդապետներ*...1993ին Սուրբ Ղազարեան միաբանութեան հայրերը վերադարձան Անթուրայ:

MAY YOU REST IN PEACE, CHILDREN OF ANTOURA!

(ambear)


ANTOURA, Emerald Hills.
In Syriac: Fountain of the High Lands—
Twenty-one kilometers north of Beirut
(The “little Paris” of Lebanon).
From the summit,
Rippling white waves froth, fall
And fuse with the Mediterranean blue.
From the East,
Open armed shaggy cedars try to cover the woods.

St. Joseph College, Lebanon’s lighthouse of education
Since its 1874 foundation,
Has given us many scholars.

While in 1915, twelve hundred children
— Hidden, fearful, howling in pain —
Died here:
Now the orphans’ mausoleum.

As the teachers of Saint Lazar Brotherhood College are exiled,
Expelled from their living quarters,
The statue of the Virgin Mary
Vanishes from the belfry.
The year is 1915.

A minaret replaces the beautiful copper bell tower.
The school, built of stone -- and its chapel --
Are converted into a first aid center:
A resting place
For the more than three-hundred
Typhus victims of XXth century’s First Genocide.

They circumcise the children.
And, keeping their initials, give them Turkish names.
Thus, Haroutiun Nadjarian becomes Hamid Nazih.
Boghos Merdanian becomes Bekir Mehmet.
Sarkis Safarian: Selim Suleiman…

Every evening, under the watchful eye of the executioner,
Jemal Pasha
And his German bodyguard,
The Muezzin calls from the makeshift minaret.
The half-naked, unrecognizable Armenian orphans
Lined up en masse, recite Muslim prayers.

At sunset, in the rhapsody
Of the exalted name of Jemal Pasha,
The Turkish flag is lowered.
“Long live – chok yasha -- General Pasha!”
They chant aloud.
This is followed by harsh retribution
Inflicted upon the Armenian children:
The orphans’ feet are scourged bloody with the falakha
For speaking Armenian…

In 1916, when*Karnig Panian arrives in Antoura:
“Instead of your Armenian name, here is your ID number…551.”
Six–year-old orphan Karnig receives a gruff fist from his destiny —
Like a broken-winged, wounded bird
Smitten by the foe.

Oh Jemal Pasha,
You monster architect of the Genocide of 1915!
And you, evil Halide Edin Adivar,
Turkish feminist representative!
You run a lethal school,
Spreading terror and fear among the children of Antoura.
You are not a mother,
You never gave birth to a child!

Did you know?
That the children sneak out
Late at night to the nearby forest
To steal apples.
They trip over bones,
Which they bring back to their rooms,
And mix into their soup.
They are so hungry and wasted,
Unaware, they chew on their dead friends’ bones.

Every day you force,
Hundreds of near-naked waifs in rags
To perform physical exercise;
You, merciless Jemal Pasha, and heartless Halide Adivar—
Who, after some reluctance, agreed to run this orphanage?
Don’t you see in their languished eyes
The yearning for their mothers’ love?

Why are you smiling?
(Photographs are still on display in those ghastly premises.)

Per a 1918 article by Stephen Trowbridge,
(an officer of the American Red Cross),
Of eye-witness accounts documented by *Father Joppins,
And the words of Missak Keleshian.
Per his testament, Jemal, servant of Satan:
“Every vestige,
And as far as possible every memory of the children,
Armenian or Kurdish origin, was to be done away with.”

The accounts of Stephen Trowbridge echo other horrors.
When Levon is brought from Malgara,
He is exiled from his home with two orphaned sisters.
Armenian girls are taken by Kurds and Turks and raised as concubines.
And the boys are starved and tortured.
Eventually, they are tossed by their captors into the orphanage.

Halide Hanum and Jemal Pasha:
When you had your photographs taken
On the steps of the orphanage,
Posing as the leaders of the Ottoman Empire…
Did you think, for a moment, what
The world would think of you —
Seeing those photographs displayed in public?

According to Trowbridge,
Only 669 children survived:
456 Armenians, 184 Kurds, along with 29 Assyrians.
In 1922,Talaat Pasha was assassinated by Tehlirian on a street in Berlin.
Jemal Pasha was shot in Tbilisi, Georgia’s Capital, in 1922.

Years later, in 1993, when the priests dug the premises of the convent,
They discovered the crumbling bones and skulls
Of the children that died.
Deeply moved and saddened, they built a proper crypt.
The martyred orphans finally reached a hallowed place to eternal rest.
Finally, they do sleep in peace!

Missak Keleshian:
You helped me climb over the five foot wall,
To see this place of sadness,
Silenced by haunting lamentations,
And shaded by tall cedars,
Where there is neither plate nor headstone,
Only a wandering witness to mark the mass grave.

There:
Only an insignificant small grave,
A rectangle of cheap concrete,
Marked by blessings and blooming wild yellow lilies.
Laid there:
Countless skulls and bones
Of Armenia’s three-hundred martyred orphans,
Small, helpless victims of the great crime of Genocide.

Oh, you martyred orphan children of Antoura,
In the bosom of our Merciful Heavenly Mother of Bzommar,
Ever under the protection of our Heavenly Mother of God…
May you rest in Peace!
This is a Holy Requiem.
O Heavenly Father:
Grant all little orphan children
And all pilgrim survivors,
Who come from near and far,
Your blessed and loving Peace!


Translated by the author and edited by: Tatul Sonentz-Papazian


*Karnig Panian… described, before he died in 1989, how after cruel treatment,
Or through some poor physical condition many children died.
They were buried, behind the old college chapel. "At night, the
Jackals and wild dogs, would dig them up; disperse their bones
Here and there.

*Father Joppins… In 1947, Emile Joplin, the head priest at the Lazarite Antoura,
College, using College records, wrote in the school's magazine that,

"The Armenian orphans, were circumcised and given new Muslim or,
Turkish names. Their new names always, kept the initials of the names,
In which they were baptized. Thus, Haroutioun Nadjarian, became
Hamid Nazih, Boghos Merdanian became Bekir Mohamed, Sarkis Safarian
Was given the name, Safouad Suleiman."

*Major Stephen Trowbridge… Arrives to Antoura in 1918 after its Liberation by British,
And French troops and interviews the surviving orphans. His much earlier account,
Entirely supports that of Father Joppin's

*Missak Kelechian… A Lebanese-born, Armenian-American
Electrical engineer, And history research fellow; hunts down a very rare
1918 report, about an American Red Cross officer, Major

Stephen Trowbridge, who arrived at the Antoura College,
After its Liberation by British, and French troops and who spoke
To the surviving orphans. His much earlier account entirely supports
That of Father Joppin's 1949, Research. “Every vestige, and
As far as possible every memory of, the children, Armenian
Or Kurdish origin was to be done away with.”

Announcing the winner of the 6th “Arthur Halvajian Memorial” Armenian Poetry Competition - Student category

The winner in the Students category (ages 12-17) is:

The Wind and the Pomegranate

by Elizabeth Dovlatyan

The wind snatched the little pomegranate from the tree.
When it fell on the grassy knoll, the relentless wind

forced the little pomegranate to roll up mountains,
down the rocky hills, pass flowers, bushes, and fences.

The wind kept blowing. The pomegranate couldn't
bear the torture. It went through rosebushes.

Thorns cut right through her. Her jewels spilled out.
She could no longer move from the wind.

This was the end
of the little pomegranate… or was it?

Congratulations to Elizabeth. 

Honorable mention to Lorents Assadourian for his poem "Experiencing Vegas".

Many thanks to Shahé Mankerian, Principal, St. Gregory's A. & M. Hovsepian School, Pasadena, California. 

Mihran H. Azhderian: Things

But this? What
is it? ... And that and that.
All are pirouetting
in a flight.

Oh how I cling
like a bat to any wall
in the void:
to any gossamer...

to a mere dust
of moonlight straw
pirouetting
(Oh how I fail I fall)

in the void.


Mihran H. Azhderian, Fruit Under Leaves,  Howell-North Press, Berkeley, CA, 1946

Mihran H. Azhderian: Shadows

Here now

mistress clair
de lune
weaving her tune -
ful tuneful wiles.

On land
water and air

(here now)
over night's essential theme.



Mihran H. Azhderian, Fruit Under Leaves,  Howell-North Press, Berkeley, CA, 1946

An author, a book: Mihran H. Azhderian and "Fruit Under Leaves"

Pierrot in Metropolis

Let us
each be
frivolous a pea
or a lettuce.
Planted shallower than the least deep
down down
in middle of town
let's weep.


Let us stand like silly
lettuce
or white lily
'midst the multitude.
And as prelude
to our moist laugh over tears
shed for vain fears


let us
dressed like silly
lettuce
or white lily
be clown
and in the deep
tall town
let's weep.


Mihran H. Azhderian, Fruit Under Leaves,  Howell-North Press, Berkeley, CA, 1946

Honoring Peter Balakian, 2016 Pulitzer Prize Winner for Poetry

Join us to honor

PETER BALAKIAN

June 27, 2016 at 7PM

John Pashalian Hall

Saint Illuminator Cathedral

221 East 27th Street, New York, NY

Book Presentation and Reception

Professor Balakian’s work will be presented by Professor Khachig Tololyan

Reception to follow

Signed copies of “Ozone Journal” will be available.

Kosrof Chantikian participates in the MARIN POETRY CENTER SUMMER TRAVELING SHOW

Յովհաննէս Ասպետ։ Գարնան Կանչ

Գարուն դու նորէն կը վերադառնաս,
Կեանք ու եռանդով.
Կը տոգորես դաշտ ու ձոր,
Բուրեան ծաղիկներով.
Վերստին զգալ կու տաս քու վայելչութիւնը՝
Մեր սրտերը ոգեւորելով։

Իմ կիսաթոյլ զգացումներս կ՛արծարծես,
Բոց ու կայծով.
Օհ, սիրուն գարուն տար իմ պանդուխտի ողջոյնը՝
Իմ հեռաւոր գիւղիս,
Ու իմ կարօտալի աղերսանքիս,
Պատասխան մը տուր։

Իմ բեկուած սիրտը՝ վերակենդանացուր
Սիրով մ՛ուժգի՝ն,
Որ սլանամ, հասնիմ անսպառ իմ սիրոյն
Տենդոտ համբոյրին.
Ա՜խ, յիշեցուր իրեն ալ, որ վերադառնայ
Իր տունը նախկին։

1964 Այնճար

ԼՕԼԱ ԳՈՒՆՏԱՔՃԵԱՆ: ԱՅՍՕՐ

Այսօր գործս է թանգարան երթալ՝

Բարեւել հոն ապրող գոյները,

լոյսերն ու շուգերը.

մոռնալ անցեալը ու

երեւակայել ապագան։

Այսօր գործս է գիրք կարդալ՝

վերյիշել առօրեան, կեանքը ու հասարակ մարդը.

գրել քերթուածներ ու

ստեղծել նոր գաղափարներ։

Այսօր գործս է ներկել՝

չափել ու կիսել թուղթի էջերը

կատարել վրցինին մենապարը,

նախքան ջուրին հետ սիրաբանութիւնը։

Ինքնանկար մը.

վերացական պատկեր մը.

դիմակ մը.

Այսօր գործս է ստեղծել։

ԼՕԼԱ ԳՈՒՆՏԱՔՃԵԱՆ, Նիւ Եորք

Լոյս տեսած է ՀՈՐԻԶՈՆ գրականին մէջ, Մայիս 2016

Talin Tahajian: No Vacancy by

You say, look at me, and I say,

this is a house, and when you say

that bellboys cannot be counted

and preserved between the folds

of your neck, I say that we should

name the rooms on the sixth floor

after the presses and magazines

and professors who never liked us,

and you mention Little, Brown & Co.

and Dr. Greene, and suddenly

we are coughing colors, and you

tell me that you don’t appreciate

waking up to cold mugs of coffee,

unsweetened because this honey

is stilted with flies, black blood

mushrooming in our peach tea

like storm clouds, and I am sorry

about anemia, lost jobs, living

in a hotel room for fifty-one days,

stale mornings spent taping together

playing cards, turning to you

and pleading, this is a house.

This poem appeared in WordRiot blog.

Talin Tahajian: IMAGE AS FISHMONGERS

I have seen you as fishmongers

in an effort to forget. Twelve of them

selling thick pearls of meat.

All of them are you. Headless

as prawn. Bass filleted & frozen, muscle

grey as dusk. I know what it is like

to lie naked across ice, feel flesh slice.

I pretend to know.

      • •

I want to know what you passed into my mouth

as you slid upward, chest first. I remember a fisherman

unloading his boat. Herring packed

into a tackle box, snug bodies. Eyes slick,

glossy. Their silver is something I want to ingest.

I bite their eyelids softly, pull them shut.

      • •

There is nothing here

that I want to remember as fact. It is a fact

that every person believes they are more than a god.

That is the part of me you harpooned. Cut your name into.

This poem appeared in Kenyon Review

Melissa King: An interview with sisters

The younger’s fidgeting embarrassed the older,

the “good Armenian daughter” in her UCLA sweatshirt,

modest ponytail and disguised eyes.

The dirty orange chili fries were meant to distract us,

give the younger sister something to do

with her paint-flecked, swaying hands

which flung her emotions all across the sticky table

into the ice-cold, air conditioned atmosphere where

it twisted into an apricot thunderstorm

catching us up in it so I couldn’t breathe,

causing her sister to cry tiny tears and whisper

“I can say nothing.”

They were shifty, textured mirrors of one another,

energies moving in tandem,

and private broken windows

into different experiences of survivorship

that only they could look through,

sharing desire across the borders of Armenian-“ness,”

their way of protecting self and sister

from angry alcoholic rants,

sleeping in a cold car out of frustration,

or collapsing, a sudden wild breath

of memory, loneliness, a death in the family,

tortured at not remembering how to play chess,

too intimate to talk about

but so loud the thunder and lightening: “When

is it going to be enough?”

I can say nothing.

Copyright 2016, Melissa King

Melissa King: Akhtamar Effect

Copper, warm, and silent on the wall,
Akhtamar stares east and I write
my academic body, 
thinking of her desperate desire for the other 
that she’s taken as a bridge, and the power
of time travel. 

She looks different here at home, 
frail and insecure with slim hips
not like by the black lake there
where she towers a Soviet warrior woman
over the forested shore and highway,
hands together above her head, looming,
ready to dive, fly in an arc over us
with our raisin buns at a red picnic table,
splash into that wormhole to save 
what remnants are left and bring 
back what was lost and drowned
in forgetfulness, remembrance, and the silences
of so many similar words over and over,
point the way to intimate communion, 
but she still doesn’t, waiting
like she has all these hundreds of years 
obedient and frustrated.
I understand that part.

When I remember the activists’ chant,
I rethink Akhtamar’s mythic patience, 
the waiting and watchfulness of a survivor 
for the crane of justice to hoist it all out of the water.
I raise my hands together over my head, 
in my dining room, where I write, 
My toes grasp sandy rocks under the table. 
I sense her tension 
and put her body into my words.


Copyright 2016, Melissa King

Melissa King is Faculty Chair of the Anthropology Department at San Bernardino Valley College in San Bernardino, California. Her anthropological research has concerned memory of genocide within Armenian American youth activisms in the Los Angeles area. She received her doctorate from University of California, Riverside, in 2013, and has both published and presented her ideas through such organizations as the American Anthropological Association. She has previously published poetry in Anthropology and Humanism.