Thursday, July 08, 2010

Raffi Wartanian: We Are All


We are all gods

We are all devils

We are the howling spirits

We are all obstetricians

We are all murderers

We are the mirror fragments pointed at each other

We are all brilliant

We are all buffoons

We are the shards of meta-meninges

We are all alive

We are all dead

We are the nightmares of Jupiter

We are constructive destructors

We are destructive constructors

We are the cotton wrecking balls

We are all rising

We are all falling

We are dancing in our sleep

We are all sporks

We are all shovel-fingers

We are the children of economic dictatorships

We are all friends

We are all freaks

We are the Deepwater Horizon



We are all Jacques Cousteau

We are all British Petroleum

We are the earth’s exploitation

We are all humble

We are all self-obsessed

We are the cohesion of left and right


We are all spokes

We are all sparks

We are the true wheel

Wednesday, July 07, 2010

ՀԱՄԲԻԿ ՄԱՐՏԻՐՈՍԵԱՆ։ [Ախ, արդէ՞ն...]

Ախ, արդէ՞ն...
Երազներն իմ կապոյտ, յուսավառ
Նրբերանգ թրթիռներ... յոյս են վառ...
Ի՜նչ անուշ ու քաղցր է տենչն անմար...

Արդէօք դո՞ւն...
Ո՞վ վառեց հրդեհն իմ ահալի,
Նոր բոցով ու կայծով կը վառի՝
Իմ հոգին ու սիրտը յիրաւի...

Ակամա՞յ...
Բայց ինչպէս դուն մտար հոգւոյս մէջ,
Ներէ զիս, անծանօթ քոյր անկեղծ՝
Իմ խռովքն ալեկոծ ծով է մեծ...

Առանց քե՞զ...
Իմ շուրջը ծաղիկներ բուրմանուշ,
Նազելի՛ս, ինչ չքնա՜ղ ես, անո՜ւշ
Ինձ համար դուն անանց... քաղցր յուշ...

Ամէն օ՞ր...
Կը փնտռեմ անհամμեր, յոյսով քեզ,
Նորայոյս ցանկութեամբ, սիրով հեզ,
Իրա՞ւ է այս երազն սիրակէզ...

Անո՞ւնդ...
Գրեցիր արցունքո՜վ... վիրաւո՜ր...
Նուրբ ու ջինջ անունդ այդ աղուոր
Իմ սրտի մատեանին մէջ այսօր...

Tuesday, July 06, 2010

ՀԱՄԲԻԿ ՄԱՐՏԻՐՈՍԵԱՆ։ ԱՊՐԻԼ...

Խաչուած է իմ հոգին... Վաղո՜ւց...

Քարանձաւներու մէջ չղջիկները
կը պարեն...
Ամայութիւնը կ՛ոռնայ չորս դիս
Անո՞ւնը այս տխուր խաղին՝
Գա՜ղթ է... ջա՜րդ... Եղեռն սոսկալի...

Գետ ու լճակ արեան ծով են... հիմա...
Ձուկերը կարմիր են հագած... լո՜ւրթ...
Արիւն կը ծծէ հողը ծարաւէն,
Երկինք կ՛այրի... կը շիկնի ամօթէն
Գարուն է անունն այս եղանակին...
Ապրի՜լ...
Ծառերը ցամքեր են... Անտէ՜ր են...
Անձրեւը դարձած է մեղքի կարկուտ...
արցու՜նք...
Պարտիզպանը կախուած է
իր սիրած ծառէն...
«Չարիք» է անունը
այս բեմադրութեան...
Չարագո՞րծն... Ան կը ժպտի՜ անփոյթ...
Շուրջս մեռելներ են... Ո՜ղջ...
ու կը պարե՜ն...
Գերեզմաննո՜ց է
աշխարհն այս համայն...
Մարդիկ անտարբեր,
գինո՜վ են ցասումէն,
Զայրոյթը կը զարթնի թմբիրէն զգո՜յշ...
Խուլ աշխարհը
կը մռնչէ խելագարօրէն...
Մայրեր կու լան լուռ եւ անարցունք...
Սերունդներ կը վառեն յոյսի մոմեր...
Հոգեհանգիստ է պէտք
ապրողներուն համար...
Իսկ խունկ ու ծուխէն կը հոտի վրէ՜ժ...
Ու դարը կու լայ իր մեղքն ու մեղան...
Շրթունքներուս վրան երգ է եւ աղօ՜թք
Ու աղօթքէս կը վառի կամքս, հրդե՜հ...
Ոտքերս տատամսոտ...
կը կառչին հողին...
Սիրտս կ՛ուզէ գոռալ...
խուլ աշխարհին...
Ես, ես կը մերժեմ մահը...
վճռած եմ ապրիլ...

Monday, July 05, 2010

UNESCO: Yerevan designated World Book Capital 2012

Click here for the original press release at the UNESCO website.

Erevan nommée Capitale mondiale du livre 2012


La ville de Erevan (Arménie) a été désignée Capitale mondiale du livre pour l’année 2012 à l’issue de la réunion du comité de sélection, composé des représentants des trois principales associations professionnelles internationales du monde du livre et de l’UNESCO, le 2 juillet au siège de l’Organisation.

Erevan est la douzième ville à être désignée Capitale mondiale du livre après Madrid (2001), Alexandrie (2002), New Delhi (2003), Anvers (2004), Montréal (2005), Turin (2006), Bogota (2007), Amsterdam (2008), Beyrouth (2009), Ljubljana (2010) et Buenos Aires (2011).  
La ville d’Erevan a été choisie pour la qualité et la variété du programme proposé, « très détaillé, réaliste et ancré dans le tissu social de la ville, centré sur des aspects universels et mettant en valeur tout les acteurs de la chaîne du livre », selon les membres du comité de sélection.  
« Je félicite la ville d’Erevan, qui a présenté un programme particulièrement intéressant, avec de nombreux volets thématiques, dont la liberté d’expression, ainsi que plusieurs activités pour les enfants, qui seront les lecteurs et les auteurs de demain », a déclaré la Directrice générale de l’UNESCO, Irina Bokova. « Le fait de mobiliser l’ensemble du secteur du livre et de la lecture, des auteurs aux imprimeurs et aux éditeurs, contribuera sans doute à assurer un grand succès et un impact durable au programme d’Erevan », a-t-elle ajouté.   
Chaque année, l’UNESCO et les trois organisations professionnelles internationales du monde du livre que sont l’Union internationale des éditeurs (UIE), la Fédération internationale des libraires (IBF) et la Fédération internationale des associations et institutions des bibliothécaires (IFLA) identifient la Capitale mondiale du livre pour la période d’une année séparant deux célébrations de la Journée mondiale du livre et du droit d’auteur (23 avril). Cette initiative manifeste la collaboration entre les représentants des principaux acteurs du livre ainsi que l’engagement des villes pour promouvoir le livre et la lecture.  


- At present, the UNESCO website has published the press release only in French. -- Lola Koundakjian

ՍԱՐԳԻՍ ԿԻՐԱԿՈՍԵԱՆ: ԾԱՂԻԿ ՄԱՐՄԻՆ

Կը բազմիս ցանկութեան գահին
մերկ՝ բացի զգեստէդ
եւ ծաղիկը մարմինին
կը մնայ որբ

ժամանակը չի կրկնուիր
իսկ խաւարը գաղտնիքներն իր քնացած
ա՛լ չի բացայայտեր

Երազը գալիք
գիշեր է անդէմ
կը փառաբանէ զօրութիւնը բոցին
կը սրբացնէ նահատակութիւնը կրակին
եւ կը մեկնի ինքնագոհ
Լոյսէն առաջ

Sunday, July 04, 2010

Vacation Notice/Արձակուրդ/Vacances

Kind Reader:

The Armenian Poetry Project is currently on VACATION and traveling to the International Poetry Festival in Medellín, Colombia.

Some texts have been scheduled to appear while I am out of town, but audio segments and all correspondence will resume after my return on Sunday, July 18th, 2010.

During this period, I encourage you to read through the Project's archives by clicking on the Author or Monthly links found on the right side of the page.

I look forward to hearing from you.

Best regards,

ձ՝

Լօլա Գունտաքճեան/Lola Koundakjian
ArmenianPoetryProject[at]gmail[dom]com

Saturday, July 03, 2010

ՍԱՐԳԻՍ ԿԻՐԱԿՈՍԵԱՆ։ ԱՂ

Մարմինըդ
հէքեաթ դարպասն է ծովին,
խիճ մը վերցուցի եւ շպրտեցի
ջուրը արթնցաւ եւ բոյրն ուխտաւոր
կոպերն իր շարժեց
ալեակ առ ալեակ

Ոտքերով բոպիկ
քալեց ծովափին.
արեւն սպասման
եւ աղը յանկարծ կտրեցաւ կրակ
շրթներուս վրայ

Friday, July 02, 2010

Armenian Writers Awarded for Outstanding Contributions

As per Armenpress, Times.AM and Grakan Tert (7-2-10 issue), Hranush Hakobyan, the Armenian Diaspora Minister, presented awards to several Armenian writers for their "outstanding contribution to preservation of the Armenian identity". The ceremony was part of the 5th Pan-Armenian writers' conference.

The receipients of the William Saroyan Medal are:
Torkom Postajian (USA)
Toros Toranian (Syria)
Levon Ananyan (Armenia)
Aram Arsenyan (Armenia)

The minister's certificate was awarded to:
Vartan Hakobian (Artsakh)
Madeleine Karakashian (Romania)
Kevork Ankhchyan (Georgia)
Rober Haddejian (Turkey)
Dikran Kapoyan (Syria)
Sarkis Guiragossian (Lebanon)
and, Varant (Iran)

ՍԱՐԳԻՍ ԿԻՐԱԿՈՍԵԱՆ: ՍՏՈՒԵՐ


Ստուերը
հայելին է սրտատրոփիս
կը հետեւի քայլերուս
կը դարպասէ զիս
կ՛որսայ մարմինն իմ
եւ ես կ՛ըլլամ ստուերը ստուերիս
Օրը կ՛ըլլայ կէս
կեանքը կ՛ըլլայ կէս
եւ խօսքերը կիսկատար
փախուստ կու տան շրթներէս

Thursday, July 01, 2010

ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆ: ՆՈՐ ԺԱՄԱՆԱԿՆԵՐ

Ուղիղ մի կոշիկի չափ երկիր՝
ահա թե ինչ էր մնացել
նախկին բավականին ընդարձակ Հայաստանից.
ընդամենը մի,
այն էլ 29.8 համարի կոշիկի չափ երկիր,
եւ երկար տասնամյակներ արագիլի նման
մի ոտի վրա ցցված ժողովուրդ,
որն ահա արդեն
երկու տասնամյակ է, ինչ պայքարում է
եւս մի կոշիկի չափ տարածության համար,
որպեսզի, ի վերջո, կարողանա մյուս բոլոր
ժողովուրդների նման
երկու ոտքով կանգնել
մայր հողին:

Wednesday, June 30, 2010

Quote for the month of June

Pénétrez dans les neiges de la plus longue nuit
sombrez dans l'aveuglante obscurité du livre
enivrez-vous de l'hiver du poème
neigez neigez sans fin sur les yeux de la nuit
écrivez votre nuit sur les mains du silence
où le poème brûle tel un oiseau de neige

Vahé Godel, Quelque choise quelqu'un, 1987

Karen Karslyan's first poetry collection

Գրողի ծոցը -- loosely translated as Writer's Unblock -- is a collection of thirty-eight deformed hayrens, the medieval Armenian poetic form. 


Composed by Karen Karslyan in the last decade, it's the author's first book of poetry in Armenian. Karen is the author of Postmodern American Poetry: An anthology (1999), and, X Frames/Sec (2003). His work has appeared in several periodicals and anthologies.

Published by the prestigious Inknagir Literary Club in Yerevan, Armenia on June, 2010, Writer's Unblock is divided into three parts: Deformed HayrensHumongous Hayrens and A Bonus Hayren


Writer's Unblock  is currenly on sale in Armenia, at Noyan Tapan, Artbridge, and the Club. It will soon be available in the U.S. A book launch event is scheduled at Abril Bookstore in Glendale, CA, and volumes will become available for online purchase soon after.


For more information on the book and Karen's prose and previous publications, visit his website .

Tuesday, June 29, 2010

Վահան Զանոյեան: Վայոց ձոր

Կէս գիշեր: Անսահման անդորր:
Սարի գլխին այս հեռաւոր՝
Ո՛չ մի շշուկ, ոչ մի շարժում
Լռութեան մէջ այս խլացնող՝
Լոկ Էութիւն եւ Ներշնջում:

Տանըս դիմաց, բարդիները,
Ձուլուած իրենց ստուերի հետ՝
Սու՜ս ծփում են գիշերուայ մէջ
Ո՛չ մի սարսուռ տերեւներում,
Ո՛չ մի թրթիռ նուրբ ճիւղերում...

Սարերն հեռուից լուռ հսկում են
Գոհարազարդ երկնքի տակ—
Վեհ ու ահեղ՝ նրանք են տէրն
Խորհրդաւոր այս տիրոյթի
Տէրն այս պահի՛, այս գիշերի...

Ու փորձում եմ ըմբոշխնել այն՝
Ինչ բաշխում է գիշերը լուռ—
Կեա՛նքը յորդող այս սարերից
Աներեւոյթ յորձանքն ամզուսպ
Սրտատրոփ կշռո՛յթը հողի...

Ու թուում է, որ լեռները
Որոշել են ինձ ընդունել
Ու խօսում են ինձ հետ ահա
«Քո մի մասը վաղու՜ց մե՛րն էր,
Մեր մի մասն էլ քո՛նն է հիմա...»

Monday, June 28, 2010

Վահան Զանոյեան: Նորմալ...

Դուն գիտե՞ս արդեօք, որ կրնայ գալ օր
Երբ ես վերջապէս
Վարժուիմ քեզի
Եւ նստիմ քովդ առանց յուզմունքի
Ու նայիմ քեզի ու տեսնեմ ներկան
Ու մենք հանդիպինք առանց շալակի
Փակ պահենք բոլոր հինէն մնացած
Մեզ զիրար կապող յիշատակներու
Ծանր ու փոշոտ վարագոյրները
Մնանք առանձին
Ու ապրինք օրը
Եւ ես հաստատուիմ ու տեղաւորուիմ
Առօրեայիդ մէջ
Ինչպէս ամէն մարդ,

Կրնա՞յ պատահիլ
Որ օր մը ես ալ
Ամէն մարդու պէս
Քալեմ ժամերով
Ու չնկատեմ յուշարձանները
Ու չանդրադառնամ
Որ փողոցներու
Աղմուկն ու ձայնը այստեղ կը հնչէ
Հարազատ լեզուով
Միամիտօրէն չ'զգացուիմ այսպէս
Ամէն հարազատ վանկով, շշուկով
Չտարուիմ այսքան
Խորունկ հեշտանքով
Ամէն հարազատ ոճի ու ձեւի
Քաղձր ճանաչումով

Կրնա՞յ գալ օրը,
Երբ այդ բոլորը,
Ինծի ալ թուի շատ սովորական
Պարզ ու ընտանի
Ինչպէս ամէնուն, ինչպէս ամէն տեղ,
Եւ ես թօթափեմ
Այս ջերմ բայց յոգնած
Վիպական լեզուն
Ու զգաստացած՝
Ես ալ իմ կարգիս
Ընդունիմ կարգը՝
Այնպէս ինչպէս է
Ու Դառնամ «նորմալ…»

Եւ արդեօք գիտե՞ս,
Թէ երբ օրն այդ գայ
Պիտի կարծրանայ ոգին մեր միջեւ
Պիտի հանդարտին փոթորիկները
Պիտի սթափին
Կիրքերն անցեալի
Դիւթանքն զգլխիչ պիտի ամփոփուի
Ինքն իր մաշկին մէջ
Եւ մեկուսանայ,
Անձայն, անբողոք
Ու աչքերը փակ՝ սպասէ մեզի

Ու երբ օրն այդ գայ
Պիտի տանջուինք այս նոր կացոյթէն
Ես՝ հիասթափուած
Պիտի որոնեմ Որոնումը մեծ
Պիտի տառապիմ ամայութենէն,
Ամէն կողմ տիրող ունայնութենէն,
Ու երբ ճարահատ ծունկի գամ կրկին
Բացն այդ լեցնելու
Պիտի չգտնեմ,
Քու անծայրածիր հմայքներուդ մէջ
Հին աստղն առաջնորդ,
Ոչ ալ այն նախնի ներշնչումն անշէջ...

Իսկ դու՞ն...
Պիտի յարմարուի՞ս այս նոր ծիրին մէջ
Քու կորուստիդ հետ պիտի հաշտուի՞ս
Պիտի ընդունի՞ս նոր կարգը մեր մէջ
Երբ տեսնես որ ես,
Պիտի ունենամ քեզմէ առնելիք
Ո՛չ միայն տալիք
Պիտի ունենամ ակնկալութիւն
Եւ ո՛չ միայն յոյս
Պիտի յայտնուիմ քու դռան սեմին
Ներկայացնելու պահանջքներ արդար
Ո՛չ միայն խորհուրդ
Ո՛չ միայն բաղձանք
Ո՛չ միայն խնդրանք

Գիտե՞ս դուն արդեօք,
Որ երբ օրը գայ
Եւ ես մկրտուիմ, նոյնանամ կեանքիդ
Իմ «նորմալ» կեանքով
«Նորմալ» կեցուածքով
Ուզես կամ չուզես
Թէկուզ յամառիս,
Թէկուզ պայգարիս
Ու չընդունիս զիս
Աւելի քան ես,
Աւելի քան միշտ
Դու՛ն պիտի փոխուիս...

Sunday, June 27, 2010

ԳՐՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՀԱՅԿԱԿԱՆ 5-ՐԴ ՀԱՄԱԺՈՂՈՎ

ՀԱՄԱԺՈՂՈՎԻ ԺԱՄԱՆԱԿԱՑՈՒՅՑ
(Մասնակիցներ՝ 90 պատվիրակ 20 երկրից, 50 գրող Հայաստանից)

Հունիսի 27-28-ին Պատվիրակների ընդունում եւ տեղավորում Գրողների Ծաղկաձորի
ստեղծագործական տանը

Հունիսի 28-ին, երկուշաբթի
9.00.- 10.00 Նախաճաշ
10.30 ՀԳՄ լուսանկարիչ Բախշի Խաչատրյանի լուսանկարների ցուցահանդեսի բացումը
11 - 11.30 Գրքի ցուցահանդես-վաճառք
11.30 - 13.00 «Թռիչք եւ թեւեր» (Հանդիպում երիտասարդ գրողների հետ. քննարկում եւ նոր գործերի ընթերցում
Հանդիպումը վարում է ՀԳՄ քարտուղար Հովհաննես Գրիգորյանը)
13.00 - 14.00 Ճաշ
15.00 Այցելություն Էջմիածին, հանդիպում Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ Ամենայն Հայոց կաթողիկոսի հետ
18.00. Վերադարձ Ծաղկաձոր
18.30 - 19.00 «Մթնշաղի կամուրջներ» Գրական-երաժշտական երեկո՝ նվիրված Վահան Տերյանի ծննդյան 125-ամյակին
20.00 Ընթրիք

29 հունիսի, երեքշաբթի
9.00-10.00 Նախաճաշ
11.00 Համաժողովի բացումը
Ծաղկաձորի Գրողների ստեղծագործական տան Մեծ դահլիճում
Բացման խոսք ՀԳՄ նախագահ ԼԵՎՈՆ ԱՆԱՆՅԱՆ
Ողջույնի ուղերձներ
ՀՀ Նախագահ ՍԵՐԺ ՍԱՐԳՍՅԱՆ
ՀՀ Սփյուռքի նախարար
ՀՐԱՆՈՒՇ ՀԱԿՈԲՅԱՆ
Ուղերձներ, ելույթներ
12.30 - 13.00 Սրճադադար
13.00. - 14.30 Թեմատիկ նիստ.
ա) «Նոր իրականություն եւ նոր գրականություն (զարգացման միտումները)»
Բանախոսներ
ՍՈՒՐԵՆ ԱԲՐԱՀԱՄՅԱՆ (Հայաստան)
ՍԱՐԳԻՍ ԿԻՐԱԿՈՍՅԱՆ (Լիբանան)
Ելույթներ
15.30.-16.30 Ճաշ
16.30 - 18.30 Թեմատիկ նիստ.
բ) «Հայ գրականությունն արդի աշխարհի համատեքստում»
Բանախոսներ
ԱԶԱՏ ԵՂԻԱԶԱՐՅԱՆ (Հայաստան)
ՏԻԳՐԱՆ ԳԱԲՈՅԱՆ (Սիրիա)
Ելույթներ
18.30.-20.00 Այցելություն Կեչառիսի վանական համալիր եւ Ծաղկաձորի ճոպանուղի
20.00 Ընթրիք

30 հունիսի, չորեքշաբթի
9.00-10.00 Նախաճաշ
10.00 Մեկնում Գյումրի
Ազատ ծրագրով (ցանկացողների համար)
այցելություն Երեւան
Գյումրիում
11.30 - գ Հանդիպում Շիկակի մարզպետի հետ
- Այցելություն Ավ. Իսահակյանի տուն-թանգարան
- Այցելություն Հովհ. Շիրազի տուն-թանգարան
- Հովհ. Շիրազին նվիրված հոբելյանական հանդիսություն
Ճաշ
- Այցելություն Մարմաշենի վանական համալիր
20.00 Ընթրիք Ծաղկաձորում

1 հուլիսի, հինգշաբթի
9.00-10.00 Նախաճաշ
10.00-10.30 Բանաստեղծուհի Նաթելլա Լալաբեկյանի (ԱՄՆ) «Բազմակետ» ժողովածուի շնորհանդեսը
11.00 Համաշխարհային հայկական կոնգրեսի եւ Ռուսաստանի հայերի
միության նախագահ ԱՐԱ ԱԲՐԱՀԱՄՅԱՆԻ ողջույնի ուղերձը եւ
«Հայ արձակ. 21-րդ դար» գրական մրցանակաμաշխության մրցանակների հանձնում
13.30.-14.00 Ճաշ
14.00 - 16.00 Թեմատիկ նիստ.
ա) «Ժամանակակից հայ գրականության միջազգայնացումը»
Բանախոսներ
ԱԼԵՔՍԱՆԴՐ ԹՈՓՉՅԱՆ (Հայաստան)
ՊՈՂՈՍ ԳՈՒԲԵԼՅԱՆ (ԱՄՆ)
Ելույթներ
16.30 Մեկնում Երեւան
17.30 Այցելություն Մեծ Եղեռնի հուշահամալիր
19.00 Տոնական համերգ Երեւանի Կամերային երաժշտության տանը
21.00 Ընթրիք Ծաղկաձորում

2 հուլիսի, ուրբաթ
9.00-10.00 Նախաճաշ
10.00-11.00 «Արդի հայ քնարերգություն. Սփյուռք» անթոլոգիայի շնորհանդեսը
11.00 Թեմատիկ նիստ. «Գրական մամուլը Հայաստանում եւ Սփյուռքում»
Բանախոս
ՄԱՆՈՒԵԼ ԱԴԱՄՅԱՆ (Անգլիա)
Ելույթներ
13.00.-14.00 Ճաշ
14.00-15.30 Ամփոփիչ նիստ Համաժողովի հայտարարությունը
16.30 Մեկնում Երեւան
17.30 Գրական-երաժշտական երեկո
ՀԳՄ Մեծ դահլիճում
21.00 Հրաժեշտի ընթրիք

3 հուլիսի, շաբաթ
Պատվիրակների մեկնում

6-29-2010: ArmenPress reported that according to Levon Ananyan - chairman of the Writer's Union -  the number of participants was an unprecedented 80 writers from 20 countries, and about 250 writers from Armenia.

Ռուբէն Սեւակ: ՓՈՂՈՑ ԱՒԼՈՂԸ

Click here for the audio clip of Rouben Sevak's the Street Sweeper read by Lola Koundakjian.


Սիկառ մը բերնիս, բաց պատուհանէս՝
Խոռոչ մը թաքչած ծեր բուի մը պէս՝
Կը դիտեմ փողոցը ամայի՜, լա՜յն,
Անտերեւ ծառի զոյգ շարքը երկայն,
Հալած ձիւնի ծոյլ անձրեւը բարա՜կ,
Գոցուած հազուադէպ կառքերը արա՜գ.
Ու ծառերուն վրայ, դողդո՜ջ ցըրտահա՜ր
Որոնք աչերէս արցունք կը բերեն…
Ա՜խ, մարդերն ի՜նչ նուրբ կենդանիներ են։

Ճիշտ տանըս դիմաց, այս ցուրտ օրերո՜ւն,
Հին համազտեստով ծեր մը երերուն,
Այս անձրեւի տակ, աւել մը ձեռքին,
Մինչեւ իրիկուն լո՜ւռ, դանդաղագի՜ն,
Երկուքի կոտրած հասակն ալեւոր,
Կը մաքրէ մայթին ցեխը՝ այնպէս որ
Չաղտոտի կօշիկն ազնիւ անցորդին…։
Ի՜նչպէս թոյլ կու տանք այս բուքին, ցուրտին,
Որ ծերերն այսքա՜ն կըռնակնին ծըռեն…
Մարդերն ի՜նչ անգութ կենդանիներ են։

Գըլուխն է կըքած թաց գըլխարկին տակ,
Լա՜յն առատ մօրուք մ՛ունի ըսպիտակ,
Թագաւորի հին դէմք մ՛ըլլար կարծես.
Բայց ձեռքը կըմախք կը խըրտչեցնէ ձեզ։
Աչքերը թաց են. արցո՞ւնք մ՛է ծերի,
Անձրեւն է, ճակտէն վար կը կաթկըթի։
Բայց գոհ է, նոյնիսկ երգ կը մըրթմըրթայ,
Որովհետեւ տուն գիշերն երբ երթայ՝
Որբ թոռներուն հաց պիտի տայ նորէն…։
Ա՜խ, մարդերն ի՛նչ սուրբ կենդանիներ են։

Սէրն ինչո՞ւ կերտեց Մարդը ոչինչէն.
Ա՞յս կեանքին համար…։ Իրեն համար չե՛ն
Երկինքն աստղազարդ, պըլպուլը ցայգին,
Զեփիւռն առտեւան, գինեբեր այգին,
Կապոյտ երակները՝ թոնիրին մօտ,
Իր ծեր հասակին՝ ձեռներ խընամոտ…
Բաբէ՜, կեա՞նք է այս. աշխատիլ սովա՜ծ,
Ուտելու համար գիշերը սոխ-հաց…։
Մեռնիլը լաւ չէ՞ այսպէս ապրելէն…
Մարդերն ի՜նչ անհագ կենդանիներ են…։

Մինչեւ ճերմկցան իր մօրուքն ու մազ,
Կեանքէն սորվեցաւ բան մը հազի՜ւ հազ, -
Ճակատագրական ուժը Արգանդին։
Իր խելքը չ՛անցնիր այդ կէտէն անդին։
Աշխատութենէն ահա դարձաւ ծեր,
Բայց իր հացը չոր շո՛ւն մը չի կրծեր.
Մինչ անդին ոմանք ծնած վայրկեանին
Իշխան են արդէն, կամ ոսկի ունին,
Ու աղքատին բախտ կը տնօրինեն…։
Մարդերն ի՜նչ քոսոտ կենդանիներ են…։

Վաղը եթէ քաղցը կամ ցուրտ քամին
Յանկարծ մեռցնէ որբ թոռներէն մին,
Ամբողջ ունեցած դրամը միասին
Չը պիտի բաւեն մահուան հանդէսին…։
Բայց ի՜նչ փոյթ, կեցցէ՜ կառավարութիւն,
Ի՛րն է անտունին դիակն անարիւն,
Նախ կը սպաննէ, բայց կը թաղէ ձրի…
Ծուռ խօսողին թող բերանը ծռի.
Արքան խեղճերուն տէ՛րն է համօրէն.
Մարդերն ի՜նչ գթոտ կենդանիներ են…։

Կառավարութի՜ւն… ինչ բարի՜, բարի՜…։
Աղքատին դպրոց բացէր է ձրի,
Որ հոն սորվեցնէ կարդալ ու գրել,
Օրէնքի առջեւ կռնակը ծռել…
Գիտնալ որոշել չարը ու բարին,
Սեփական փողէն տուրք կալ կեսարին…
Ըլլալ հնազանդ մէկ կաթնատու կով,
Զօրք գրուիլ, մեռնի՜լ արքային կամքով…
Յարգել հարուստին վաստակն անօրէն…
Մարդերն ի՛նչ խելօք կենդանիներ են…։

Աւլէ՛, ծե՛ր, աւլէ՛, աշխատէ տքուն,
Ձմեռուան ցուրտին, ամառուան տաքուն,
Աւլէ՛ մարդկութեան աղտը ցնցոտի,
Ու գիտցի՛ր, որ մի՛շտ պիտի աղտոտի…
Գիտցիր որ հա՛ցդ է աւելի մաքուր,
Քան ջոջին կարմիր հացը թաքթաքուր։
Գիտցիր դուն բաւե՛լ՝ քեզի որպէսզի
Օգնեն, ըսելով, չի խեղդեն քեզի…
Գիտցի՛ր, որ ինչ ալ ըլլան կամ ընեն,
Մարդերը զազիր կենդանիներ են…։

Ու սորվէ ատե՛լ նողկանքով անհուն.
Անոնք որ «փրկչի» կը կրեն անուն
Ու ճոխ խօսքերով տունըդ կը քանդեն.
Սորվեցուր տղոցդ ատել արգանդէն՝
Քաղաքագէտնե՛րը ամէն գոյնի,
Որոնք կը սպաննե՛ն քեզ առանց թոյնի։
Սորվեցուր իրենց խօսքը հետագայ՝
«Աղքատին համար բարեկամ չի՛կայ».
Փոքրերն անվրէպ մեծերուն կեր են.
Մարդերն կատղած կենդանիներ են…։

Աղքատասէր սիրտ մ՛ունիմ ես ի՛նքս ալ .
Թէ անկեղծ է այդ՝ քաղցր է ինձ յուսալ.
Այդ ծերն եղբայրս է, գրա՛ծըս վկայ.
Մէկ տարբերութիւն միայն եթէ կայ,
Մինչ ես կը գրեմ տողեր խնամոտ,
Սիկառ մը բերնիս, վառարանիս մօտ,
Ու բիւր յանգերու մէջ քաղցրահնչիւն
Կը փնտռեմ կեանքի «ինչպէսն ու ինչուն».
Ծերը այս ցուրտին կ՛աւլէ խեղնօրէն…
Մարդերն ի՜նչ ահեղ կենդանիներ են…։

Ի՜նչ ատեններու հասեր ենք, Աստուա՜ծ,
Փըշրեցինք ինչ որ կար վըսեմ կերտուած։
Կրօնքը բառ մ՛է, իսկ հոգի չի կայ,
Ով դեռ կը հաւատայ, խենթ մ՛է անիկա.
Իսկ Յիսուս ապուշ մըն է յետնագոյն
Չունի ծրագիր, քաղաքական գոյն…
Գութն ըզգացում մ՛է գրեթէ մանկական,
Պէտք է դաւանանք մը ընկերական,
Այսպիսով կ՛երթայ աշխարհք ինքնիրեն…
Մարդերը չէ՞ որ կենդանիներ են…

Ո՜վ փողոց աւլող, ո՜վ եղբայր, ո՜վ ծեր.
Քու պարզ ներսիդիդ դժոխք են դարձուցեր։
Ու դուն կը խորհիս. Ինչո՞ւ է այս կեանքը.
Լաւ չէ՞, որ շուտով մեռնինք, հող դառնանք.
Թէ վարձատրութիւն չիկայ աղքատին
Ոչ մահէն ասդին, ոչ մահէն անդին,
Թէ պատիժ չիկայ հարուստ անգութին
Ոչ մահէն ասդին, ոչ մահէն անդին,
Ապա թող ամէնքն իրար յօշոտեն…
Մարդերը ի՛նչ երկչոտ կենդանիներ են։

Թէ Արդարութիւն, թէ միտք գերբնական,
Թէ սուրբ իտէալ, թէ Աստուած՝ չի՛ կան,
Ապա ո՞ր ուժով, ո՞ր օրէնքով, ո՞ր
Արդարութեամբ, ո՞ր կամքով ահաւոր
Կըրնան արգիլել քեզ ծերուկ բարի,
Որ օր մ՛երբ վըճիտ հոգիդ փըրփըրի,
Թէ արժան չէիր դուն այս վատ կեանքին,
Օր մը քու դողդոջ ձեռներդ մոլեգին
Անխիղճ մեծերուդ աղիքը պատռեն…։
Մարդերն պատռելիք կենդանիներ են…։

Սակայն ո՛չ, ո՛չ, ո՛չ։ Ձիւնին, ցուրտին մէջ
Աւլէ՛ մարդկութեան ցեխն ոգ կեղտն  անվերջ,
Աւլէ՛ ու գիտցիր որ միշտ կ՛աղտոտի…։
Մի՛ խորհիր. Միտքը զարդ մ՛է սնոտի…
Աւլէ՛, որբիկներդ հացիդ կը սպասեն։
Աւլէ՛, սուրբ է պարտքն հացիդ կը սպասեն։
Աւլէ՛, որպէսզի իրիկուան երբ տան
Նիհար սակագին քու սրտկութեան՝
Նըզովես այդ ձե՛ռքը սերտիդ խորէն…
Մարդերն անիծած կենդանիներ են…։

Ու ես գիտեմ որ, ցած խշտեաքիդ մէջ
Ձըմեռ գիշերներ գետնին վրայ գէջ,
Լուռ մըտմետանքով երբ որ կը դիտես
Որբերըդ քնած հըրեշտակներու պէս,
Որ կը հասուննան վաղուան գերութեան
Ու անվաղորդայն անիմաստ Մահուան,
Կը փղձկի ծեր սիրտըդ սուգով լեցուն՝
Ձեր միակ պաշտպան բարի Աստծուն…։
Որ մեռցուցին քու մէջդ անգթօրէն…
Մարդիկ ինչու՞ վատ կենդանիներ են…։

1911

Saturday, June 26, 2010

Վահան Զանոյեան: Փոթորիկ

Էնքա՜ն նուաղ, էնքա՜ն փխրուն,
Ամենատես նայուածքը քո,
Բխում է յորդ աղբիւրի պէս
Ու ողողում է իմ հոգին
Ամոքում է ջղերս լարուած,
Հոգսերս արթուն,
Պարզաբանում խառնիճաղանճ
Իմ բարդ ու մութ մտքերն թաքուն

Ամենագէտ ժպիտը քո,
Խոցող նետի սլացքով սուր՝
Կայծակի պէս տարածուում է
Մարմնիս բոլոր բջիջներով,
Զինաթափում,
Մերկացնու՛մ է էութիւնս, ջնջում վախերս
Ու անխնա՛յ բնաջնջում
Իմ բազանթիւ դիմակներըս

Ու ջարթուած դիմակներիս
Փշրանքների դէզի ներքոյ՝
Ժպիտն էդ քո
Խնայում է լոկ մի՛ նշոյլ,
Մի երերուն, տժգո՜յն էակ,
Իմ դէմքերից ամենից լուռ ու անկեղծին՝
Սրտիս խորքում, գլուխը կախ՝
Երկչոտ կծկուած, Բանաստե՛ղծին...

Ազատագրո՛ղ համբոյրը քո,
Արարչական պա՛չն էդ հրա՜շք
Արձակում է բանաստեղծին,
Կենդանացնում հոգին մրսած
Մի րոպէյում՝
Ք՛ո արձակած բանաստեղծն է փաթաթուում քեզ
Իմ աչքերով՝
Նա՛ է նայում քո աչքերին՝... ու գերում քեզ

Դու հարց մի՛տուր
Թէ ես ինչու՞ ընդունում եմ միայն քեզնից
Այն ինչ երբեք չեմ ընդունել
Ուրիշ ոչ մի բնավայրից
Իմ անզիջող միտքը ինչու՞
Ներում է բիւր մեղքերը քո
Հանդուրժում է աններելի
Քմայքներն ու ամօթնե՛րն քո

Դու հարց մի՛տուր
Թէ ես ինչու՞ վերադարնում եմ միշտ դէպ քեզ
Որքան էլ որ դառնացնես ինձ,
Հազիւ մեկնած՝ փնտռում եմ քեզ
Ինչու՞ ջարթուած դիմակները
Էլ չեն կարող հրապուրուել
Օտար ո՛չ մի հրապոյրով,
Սիրոյ ո՛չ մի նոր խոստումով

Դու մի՛ հարցրու
Թէ արիւնս ինչու՞ լոկ քո՛ կանչն է լսում....

Friday, June 25, 2010

MY LITERARY PROFILE, A MEMOIR by Helene Pilibosian

MY LITERARY PROFILE, A MEMOIR by Helene Pilibosian, Ohan Press, 171 Maplewood St, Watertown, MA, 324 pages, ISBN 9781929966080, Bibliography, Index, $20.00 plus $4 mailing.

The author provides a remarkable historical journey through subject matter
that can be important in many fields such as education, social studies,
medicine and nutrition with many intriguing events out of her experience
with excellent writing. I can recommend this read to anyone.
—BURTON RABINOWITZ, M.D., cardiologist, Mount Auburn Hospital



A moving story, superbly told, of personal growth, self awareness and
fulfillment on many levels, tracing the author's fragile formative years in the
postwar Armenian community of Watertown, Massachusetts, bravery and resilience in the face of numerous personal and cultural obstacles and immersion in the richness of Harvard's humanities. It tells of metamorphosis and self discovery together with an insightful analysis of the craft of writing, and the transformative and healing aspects of poetry.

—HARRY N. MAZADOORIAN, Distinguished Senior Fellow, Center for
Dispute Resolution, Quinnipiac University Law School

HELENE PILIBOSIAN was an editor of The Armenian Mirror-Spectator,

and is now a freelance writer of prose and poetry and owner of Ohan Press. She has published poems in such magazines as North American Review, Weber: The Contemporary West, Journal of the Society for Armenian Studies, Poetry Salzburg and has won prizes and honors for poems and two of her books. Her early poetry has been cited in the Greenwood Encyclopedia of Multiethnic American Literature.

40% discount for retailers
For multiple copies, add $1 per additional book
617-926-2602
hsarkiss@comcast.net
http://home.comcast.net/~hsarkiss

Distributors: BowkerLink, Ohan Press, Baker & Taylor
Also available at amazon.com, bn.com or on order from any bookstore

Վահան Զանոյեան: Կորած Տարիներին

Սէ՛ր իմ,

Եթէ գամ մի օր քեզ մօտ,
Մի սրտաչափ կսկիծով
Ու թափանցես խորքն հոգուս,
Տեսնես խէթ մի անծանօթ
Զոր չեն կարող փարատել,
Նոյնիսկ աչքերդ կրակոտ

Իմացիր, որ ինձ տանջողն
Քո անցեալը չէ յանկարծ
Այլ կեանքիդ մաս չկազմած
Տարիները իմ կորած
Քո անցեալից բացակայ՝
Ժամանակը իմ անդարձ

Սէ՛ր իմ,
Եթէ գամ մի օր քեզ մօտ,
Միտքս լիքը կասկածով
Նկատես որ հայեացքս
Հեռանում է քեզանից
Եւ ի զուր փնտռես սէրը,
Որ միշտ յորդել է ինձնից

Լաւ իմացիր, սէ՛ր անգին,
Ինձ քաշող անցեալ չկայ
Ոչ էլ կարօտ հին սիրոյ—
Լոկ անյայտ մի ափսոսանք
Իմ անցեալից բացակայ՝
Տարիներին քո անդարձ

Սէ՛ր իմ, Հայրենի՛ք
Քո անցեալը հեռաւոր՝ մեղաւոր չի—չի էլ եղել
Իմն էլ նոյնքան հեռաւոր՝ մեղաւոր չի—չի էլ եղել
Բայց յաւէրժ կորած տարիների հատուցման համար,
Ու՞մ պէտք է դիմել...

Կորած Տարիներին

Սե՛ր իմ,
Եթե գամ մի օր քեզ մոտ
Մի սրտաչափ կսկիծով
Ու թափանցես խորքն հոգուս,
Տեսնես խեթ մի անծանոթ
Զոր չեն կարող փարատել
նույնիսկ աչքերդ կրակոտ,

Իմացիր, որ ինձ տանջողն
Քո անցյալը չէ հանկարծ,
Այլ կյանքիդ մաս չկազմած
Տարիները իմ կորած,
Քո անցյալից բացակա՝
Ժամանակը իմ անդարձ

Սե՛ր իմ,
Եթե գամ մի օր քեզ մոտ
Միտքս լիքը կասկածով
Նկատես, որ հայացքս
Հեռանում է քեզանից
Եվ իզուր փնտրես սերը,
Որ միշտ հորդել է ինձնից,

Լավ իմացիր, սե՛ր անգին,
Ինձ քաշող անցյալ չկա,
Ոչ էլ հին սիրո կարոտ—
Լոկ անհայտ մի ափսոսանք
Իմ անցյալից բացակա՝
Տարիներին քո անդարձ

Սե՛ր իմ, Հայրենի՛ք...
Քո անցյալը հեռավոր՝ մեղավոր չի—չի էլ եղել,
Իմն էլ նույնքան հեռավոր՝ մեղավոր չի—չի էլ եղել:
Բայց հավերժ կորած տարիների հատուցման համար
Ու՞մ պետք է դիմել...

Thursday, June 24, 2010

Վահան Զանոյեան: Հեռաւոր Սէր

Դու մի՛ զարմանայ—
ես ի սկզբանէ քե՛զ եմ որոնել
Օտար վայրերում,
Ամէն ծիծաղի եւ արցունքի մէջ,
Անհանդարտ հոգիս,
որպէս մութի մէջ խարխափող ստուեր՝
Քո հետքն է փնտռել...

Դու մի՛ զարմանայ—
վաղուց, վաղու՜ց, եմ ես քեզ յօրինել
Քեզմով ու միա՛յն
քեզմով եմ չափել ամէն ուրիշ սէր
Մտքիս մէջ գգուել,
Գուրգուրել անվերջ, մշակել եմ քեզ,
Ուռճացրել եմ քեզ...

Դե՛ռ մի զարմանայ՝
ամենասկզբից դու ի՛մն ես եղել
Երազանքներիս սեւեռումները
Միշտ քե՛զ են ուղղուել
Իրենց օթեւանն
այդ պլպլացող աչքերդ են եղել
Ես քո՛նն եմ եղել...

Ինչպէ՞ս մարմնացաւ
Երազանքներիս յօրինումն այդ հին
Եւ անժամանակ, համարձակօրէն, տասնամեակներ ուշ՝
Կանգնեց իմ առաջ...
եւ մի ժպիտով գերեց իմ հոգին,
Քմայքով անոյշ...

Ինչպէ՞ս հարթուեց
Ճամբան մեր միջեւ—ճամբան՝ որ չկար
Քո մտերմութեան ջերմ ապաւէնը
Որ տենչացել եմ
Երկար տարիներ,
Իմ մայրամուտին ո՞նց է յայտնուել
Ու ինձ կախարդել...

Մենք ե՞րբ կնքեցինք
ժամադրութիւնն այս—Ժամադրութիւ՞ն էր
Թէ ու՛ժն բազմամեայ
Իմ անլռելի ու յամառ կանչի
Մոլու՛ցքն անսփոփ եւ անմխիթար
Տասնամեակների անյագ տենչանքի...

Ու, ահա մօտս ես... 
Դէ՛, հիմա ասա՛, ո՞նց չսիրեմ քեզ...
Ո՞նց չգրկեմ քեզ,
Ո՞նց չյանձնուեմ ես քո դիւթանքին
Չէ՞ որ դու վաղու՜ց ի՛մն էիր արդէն, իմ տա՜ղն առաջին
Ո՞նց չբաղձամ քեզ...

Դու մի զարմանայ, որ ի սկզբանէ, ես քե՛զ եմ սիրել...



Հեռավոր սեր

Դու մի՛ զարմանա—
ես ի սկզբանե քե՛զ եմ որոնել
Օտար վայրերում,
Ամեն ծիծաղի ու արցունքի մեջ,
Անհանդարտ հոգիս,
որպէս մութի մեջ խարխափող ստվեր՝
Քո հետքն է փնտրել...

Դու մի՛ զարմանա—
վաղուց, վաղու՜ց եմ ես քեզ հորինել
Քեզնով ու միա՛յն
քեզնով եմ չափել ամեն ուրիշ սեր,
Մտքիս մեջ գգվել,
Գուրգուրել անվերջ, մշակել եմ քեզ,
Ուռճացրել եմ քեզ...

Դեռ մի' զարմանա՝
ամենասկզբից դու ի՛մն ես եղել
Երազանքներիս սևեռումները
Միշտ քե՛զ են ուղղվել
Իրենց օթևանն
այդ պլպլացող աչքերդ են եղել
Ես քո՛նն եմ եղել...

Ինչպե՞ս մարմնացավ
երազանքներիս հորինումն այդ հին
Եվ անժամանակ, համարձակորեն, տասնամյակներ ուշ՝
Կանգնեց իմ առաջ...
և մի ժպիտով գերեց իմ հոգին,
Քմայքով անուշ...           

Ինչպե՞ս հարթվեց
            Ճամփան մեր միչև—ճամփան՝ որ չկար
Քո մտերմության ջերմ ապավենը
Որ տենչացել եմ երկար տարիներ
Իմ մայրամուտին ո՞նց է հայտնվել
Ու ինձ կախարդել...

Մենք ե՞րբ կնքեցինք
ժամադրությունն այս—ժամադրությու՞ն էր
Թե ուժն բազմամյա
իմ անլռելի ու համառ կանչի,
Մոլու՛ցքն անսփոփ եւ անմխիթար
Տասնամյակների անհագ տենչանքի...

Ու, ահա մոտս ես... 
Դե՛, հիմա ասա՛, ո՞նց չսիրեմ քեզ...
Ո՞նց չգրկեմ քեզ,
Ո՞նց չհանձնվեմ ես քո դյութանքին.
Չէ՞ որ դու վաղու՜ց ի՛մն էիր արդեն, իմ տա՜ղն առաջին,
Ո՞նց չբաղձամ քեզ...

Դու մի զարմանա, որ ի սկզբանե ես քե՛զ եմ սիրել...

Վահան Զանոյեան

Մեծցած է Լիբանան:  Ապրած է ԱՄՆ, Շուեցարիայ եւ Պահրէյն:  Ուսանած է Պէյրութի Հայ Աւետարանական Գոլեճ վարժարանին, Պէյրութի Ամերիկեան Համալսրանին եւ Ամերիկայի Բենսիլվանյա Համալսարանին մէջ:  Շատ կանուխ տարիքէն սկսած է գրել, ու 1970-անական թուականներուն «Բագին» ամսագրին մէջ քանի մը պատմուածքներ հրատարակած է։ Այս իր առաջին ժողովածոն է։