ՀԵՆՐԻԿ ԷԴՈՅԱՆ: ԵՐԿՈՒ ՎԻՃԱԿ

1.

Արեւը խաղում է դեմքիս վրա,

վազվզում ինչպես ճանճ,

փողոցը լողում է

մակընթացության մեջ ամռան։

Ես հիշում եմ

մի քանի մանթրաններ (թարգմ.

սանսկրիտից), մտածում նրանց

էության մասին։

Ավաղ, ես Հիսուս չեմ,

ոչ էլ Բուդդա,

ոչ ոքի չեմ կարող կեդանություն տալ,

չեմ կարող սրբացնել

ոչ մի Մարիամ Մագթաղինացու,

անգամ հիվանդ ձեռք չեմ կարող բուժել։

Մոտենում է մի մարդ,

խնդրում մի սիգարետ։

Ավաղ, ես չեմ ծխում։

2.

Անձրեւի կաթիլը

ընկնում է, գլորվում

տերեւից տերեւ,

վազվզում, խաղում,

ինչպես երեխա։

Իմ աչքերի առջեւ

ահա նույն աշխարհն է,

չի փոխվել կարծես ոչինչ,

նույն կաթիլն է վազում –

բայց արդեն թեք ճյուղերով իմ տարիների։

Ես այսօր նստած

այս փայտե նստարանին

չեմ հիշել քո անունը,

քո մասին չեմ մտածել,

չեմ ասել – «Լսիր ինձ, եթե կարող ես»։

Այգով անցնում են մի տղամարդ, մի կին-

սպիտակած մազերով,

նրանք տանում են մի փոքրիկ շնիկ։

Ինձ նրանք չնայեցին։ Լուռ մնացին։ Գնացին։

TWO STATES

1.

The sun plays on my face,

Flittering like a fly.

The street swims

In the tide of summer.

 

I recall

Several mantras (translated all

From Sanskrit.) and contemplate

Their quintessence.

 

Alas! I am neither Christ

Nor Buddha,

I cannot resurrect anyone,

I cannot anoint

Any Mary Magdalene.

I can’t even heal an ailing hand!

 

A man approaches

Asking for a cigarette.

Alas! I do not smoke.

 

2.

The raindrop drops

Falls, rolls

From leaf to leaf

Runs around, frolics

Like a child.

 

Facing my eyes

Is the same world.

It Seems nothing changes –

The same drop runs

Around the bent branches of my years.

 

Today, sitting

On this wooden bench,

I cannot recall your name.

I have not bothered with you.

I have not said, “Listen to me, if you can”.

A man and a woman pass by the park,

Grey haired –

They are walking a puppy.

They did not look at me. They were silent. They left.

 

…………………………… Henrik Edoyan

Translated by Tatul Sonentz

ՌԱԶՄԻԿ ԴԱՎՈՅԱՆ։ ԱՐԱՐՉԱԳՈՐԾՈՒԹՅՈՒՆ

Ես գրկում եմ ծառը

այնքան՝ մինչեւ

Վերանում է սահմանն

իմ ու ծառի միջեւ:

Ես հղկում եմ քարը

այնքան՝ մինչեւ

Վերանում է սահմանն

իմ ու քարի միջեւ:

Ես հղկում եմ քարը

այնքան՝ մինչեւ

Հայտնվում է Աստված

իմ ու քարի միջեւ:

CREATION

I embrace the tree until

The bounds disappear

Between the tree and me

I carve the rock until

The bounds disappear

Between the rock and me

I carve the rock until

God appears

Between the rock and me.

Razmik Davoyan. Translated by Armine Tamrazian

ՌԱԶՄԻԿ ԴԱՎՈՅԱՆ։ ԵՍԵՆԻՆ

Տառապանքում կա ձայն,

Եւ ձայնի մեջ կա լույս,

Եւ լույսի մեջ ոգի.–

Եւ ոգու մեջ ահա դու կանգնած ես մենակ,

Որպես տրուբադուրը չթվարկված զորքի:

Բարի՜, եղբայրորե՜ն ինձ ասում ես՝ ապրիր,

Թող բուքը քեզ երբեք չհալածի,

Թող չծեծի՛ քամին, մտրակ չիջնի՛ վրադ,

Ոչ ոք քեզ ճորտության

Համար թող չվարձի,

Ասում ես ինձ՝ ապրիր ուրախ ու երջանիկ,

Առանց հարստության, առանց փառք ու գանձի,

Ասում ես ինձ՝ ապրիր անխարդախ ու աննենգ,

Ասում ես ինձ՝ ապրիր,

Ապրիր՝ որպես բույրը ցորեն հացի,

Եւ մեկ-մեկ էլ կրկնիր՝ «Եղբայր ենք մենք»:

Ոչի՜նչ, ասում ես դու: Մի՛ տառապիր, ոչի՜նչ,

Լեռները չեն չոքում քամիների վախից.–

Եւ օրորվում ես դու՜,

Եւ շնկշնկում ես դու՜,

Որպես տափաստանի մի անկյունում բուսած

Հավերժական թախիծ:

Ոչի՜նչ, ասում ես դու, ոչի՜նչ, ոչի՜նչ, ոչի՜նչ,

Տե՛ս չի եղել ոչի՛նչ, չի լինելու ոչի՜նչ,

Մի պուտ մարդկայնություն պահիր կրծքիդ խորքում,

Եւ չեն մթնի երբեք աչքերդ ջինջ:

Ես հավատում եմ քեզ, երբ նայում եմ ցավիդ,

Եւ հավատում եմ քեզ, երբ նայում եմ ահիդ,

Եւ քո խաչը ահա ես տանում եմ հլու.–

Եւ չգիտեմ՝ վաղվա խաչերի մեջ

Մեր խաչն ո՞վ է արդյոք շալակելու:

Ոչի՜նչ, ասում ես դու, մի՛ տառապիր, ոչի՜նչ,

Լեռները չեն չոքում քամիների վախից.–

Եւ օրորվում ես դու՜,

Եւ շնկշնկում ես դու՜,

Որպես տափաստանի մի անկյունում բուսած

Հավերժական թախիծ:

YESSENIN

There is sound in suffering

And there is light in sound

And there is spirit in light

And within the spirit you stand alone

As the troubadour of some endless army.

With kindness, as a brother, you tell me to live,

May the storms never get you,

May the winds never strike you, may no whip ever hit you,

May no one ever hire you

As a slave.

You tell me to live happily

With no wealth, glory and treasures,

You tell me to live a good and honest life,

You tell me to live

As the sweet smell of wheat bread

And to repeat now and then “we are brothers”.

It is all right, you tell me, do not suffer,

Mountains never kneel in fear of winds –

And you swing

And you rustle

Like some eternal sorrow

Born in some corner of the wide plateau.

Razmik Davoyan. Translated by Armine Tamrazian

The poem is dedicated to Sergei Yessenin (1895-1925), one of the most lyrical

figures in Russian classical poetry, who committed suicide in a hotel

in Leningrad.

KADŌ Calea Poeziei's issue dedicated to Armenian poetry

The November 2013 issue of KADŌ is dedicated to Armenian poetry. Many thanks to Alan Whitehorn for sending us a copy.

Սոնիա Թաշճեան։ Ձիւն

Յուշիկ, բայց տիրական,
Անյետաձգելի ու անկանխատեսելի,
Իջի'ր օրերիս միապաղաղութեան վրայ
Ու մաքրի'ր ինձ, Ձիւն:

Մաքրի'ր ինձ պարուրող խաւարից,
Սրբի'ր ու ջնջի'ր կեղծն ու սուտը,
Եւ եղիցի~ լույս, Ձիւն:

Թո'ղ սառչեն ու  կորչեն
Վախերն իմ մանկութեան.
Թո'ղ հալչեն ու անէանան,
Յիշողութիւններս տխուր.
Թո' ղ իւրաքանչիւր փաթիլ
Ծնեն քո անաղարտութիւնը, Ձիւն :

Փափուկ ինչպէս սէրը,
Պուճուր, բայց յախուռն,
Սպիտակ հանց արև,
Անմնացորդ ու իրաւ,
Անչափելի հաւասար,
Ձիւն, յեղափոխի'ր ինձ:

Ջերմացրու' հոգիս քո բարութեամբ,
Վարակի'ր քո խաղաղութեամբ,
Հաղորդի'ր տիեզերականութիւնը քո
Ծիրից այս ու այն կողմ,
Դառնամ ինքս Ձիւն:

11-01-2014

ԻԳՆԱ ՍԱՐԸԱՍԼԱՆ: ՄԱՅՐԱՄՈՒՏԻՆ ԹՈՏՈՐԻ

(Հատուածներ)

Այս շաբաթ մայրամուտին
Թոտորիի ճաշարանին մէջ պիտի հաւաքուինք

Այս շաբաթ մայրամուտին
Գալամըշ – Թոտորիի ճաշարանին
Հսկայ սօսիներուն շուքին տակ
Պատմութեան էջերը – դարերու շերտերը
Քով քովի պիտի բերենք
Եւ մոռացումի անջրդի հողերը մենք
Վերյիշումի բաժակներով պիտի ողողենք

Այս շաբաթ մայրամուտին
Մենք Թոտորիի ճաշարանը պիտի հաւաքուինք
Դուք ալ հրամեցէք – եթէ արգելք մը չունիք

Թոտորին – մանչը Սթավրոն – փեսան Ֆիլիփը
Այս շաբաթ վերջալոյսին
Փառաւոր ճաշասեղան մը պիտի սարքեն
Այոս Եոանիս Խրիսոսթոմոս եկեղեցւոյ պարտէզին մէջ
Երկաթեայ զանգակատան կից – ծառերուն տակ
Ճիշդ լուսաղբիւրին քով Այոս Եոանիս Բրոտրոմոսի
Թոտորին – գիրուկ եւ ճաղատ –
Մանչը Սթավրոն եւ փեսան Ֆիլիփը
Հոյակապ ճաշասեղան մը պիտի սարքեն մեզի

Այս շաբաթ մայրամուտին
Գիտէ՞ք թէ ովքեր պիտի գան
Հոն – Գալամըշ
Ծառերուն տակ Թոտորիի ճաշարանին

Պատանի Պետրոս Դուրեան
Որ դեռ ուսանող է Սկիւտարի Ճեմարանին
Եւ կ՚աշակերտէ նշանաւոր Սրապիոն Թղլեանին
Պիտի գայ իր հոգեկցորդ ընկերոջ Վարդան Լուֆթեանի հետ
Մայրը Տիկին Արուսեակ լուր ունի թէ ոչ
Չենք գիտեր

Միսաք Մեծարենց – ծնունդ Բինկեանի –
Որ հիմա աքասիաներու շուքին տակ կ՚ապրի
Պիտի գայ «Ծիածան»ով ու «Նոր Տաղեր»ով
Պիտի գայ
«Ու ճամբուն վրայ մենաւոր
Ու ճամբուն վրայ ոսկեման
Եկուորներուն դիմաւոր»
Ան բարեւի մը փոխան
Հազար բարիք պիտի տայ
Հազար բարիք եւ «բոլոր միրգերն աշունի
Ու մեղր ու կաթ ու գինի»
Յետոյ սիւքի նման պիտի մրմնջէ մեղմօրէն
«Ես հայրօրէն լայնաբաց
Երկու թեւս պարզէի
Միշտ քաղցրագին նիւթացած
Հրաւէրն ես ըլլայի»

Մատթէոս Զարիֆեան – Կէտիկփաշայի ծնունդ –
Այսօր Սկիւտարի Պէրպէրեան վարժարանին մէջ
Մարզանք կը դասաւանդէ
Դասը երբ աւարտի – դէպի Սէլամսըզ պիտի ուղղուի
Երկյարկանի տան դուռը պիտի բախէ Տիրան Չրաքեանի
Երկու պաշտօնակից Ինտրա եւ Զարիֆեան
Թեւանցուկ Գալամըշ պիտի գան

Յակոբ Պարոնեան Օրթագիւղէն
«Հոսհոսի Ձեռատետրը» ձեռքին
Գուրգէն Թրենց Րումէլիհիսարի բարձունքէն
Հայկազուն Գալուստեան
Չարշըգափը – Թավուքբազարի իր տունէն
Քրոջը Զապէլին հետ միասին

Եւ Կարպիս Ճանճիկեան
- Սամաթիոյ այդ տարաբախտ տղան –
Մարմարա պողոտայի թիւ 55 իր բնակարանէն
Կը շտապէ շրթներուն վրայ տողեր – տողեր հրեղէն
-------------------------------------------

Թէեւ մենք այս շաբաթ Գալամըշ պիտի ըլլանք մայրամուտին
Բայց այլեւս ոչ անոնք մնացին – ոչ ալ Թոտորին

Բոլորն ալ մէյմէկ «կռունկ» էին
Կռունկներու նման երամ-երամ գաղթեցին

Անոնք պատմութեան գունաւոր ղենջակներուն մէջ փաթթուած
Չաստուածներու չափ հին երգի մը նման անցան ու գացին

Մենք այս տողերով
Երկնքի մարգագետիններուն մէջ երազի սերմեր ցանեցինք
Ծիածանի գոյներով յիշատակներ ծաղկեցան

Գալամըշի պատմական անունը Գալամիս էր
Գալամիս որ յունարէն «եղէգներ» կը նշանակէ

Հիմա – սիրոյ բանաստեղծութեան առաջին տողին նման
«Եղէգներ»էն «կռունկներ» կը բարձրանան

Մի մտահոգուիք
Մի յուսալքուիք
Օր մը չէ օր մը անպայման
Ղարիբներու սրտերուն բալասան
Բանաստեղծ մը «Կանչէ կռունկ»ը պիտի երգէ

«Կանչէ՜, կռունկ, կանչէ՜, քանի արօտ է,
Աշխարհն է արեգակ, սիրտս կարօտ է»

Եւ բոլոր կռունկները մէկ առ մէկ պիտի վերակենդանանան
Եւ բոլոր կռունկները երամ երամ պիտի վերադառնան

Վահան Թէքէեան։ ՏԱՂ ՀԱՅԵՐԷՆ ԼԵԶՈՒԻՆ

Քե՛զ, Հայ Լեզո՛ւ, կը սիրեմ մրգաստանի մը նման... 

Մեր անցեալին թանձրախիտ ստուերներուն մէջ կարծես 

Մէյ-մէկ պտուղ՝ քու բոլոր բառերդ ինծի կ՚երեւան, 

Որոնց մէջէն կը քալեմ ու կը քաղեմ զանոնք ես։

Մրգաստանի մը նման կը սիրեմ քեզ, Հայ Լեզո՛ւ... 

Մեր հայրենի պալատէն, պարտէզներէն մնացորդ՝ 

Դալարագեղ դուն պուրա՜կ, որ դիմացար դարերու 

Եւ կը մնաս միշտ առոյգ, հին աւիշով կենսայորդ։

Ծառերուդ մէջ հովանուտ կ՚երթամ խինդով մ՚անսահման, 

Արմատներուդ, ճիւղերուդ վրայ նայելով հիացիկ, 

Զարմանալով, թէ ի՛նչպէս դուն մընացիր, երբ սաստիկ 

Քամին քու շուրջդ փչեց եւ տապալեց ամէն բան։ 

Մէյ-մէկ պտուղ գոյնզգոյն բոլոր բառերըդ ահա, 

Հիւթեղ բառերդ, զոր որքան հասունցուցին արեւներ, 

Բառե՛րդ, որքան այս պահուս շրթանցըս վրայ եմ բռներ, 

Բառե՛րդ, որ քիմքըս կ՚օծեն եւ կը սփոփեն սիրտս հիմա...։

Lancement de livre - Book Launch - Montréal, Quebec, Canada

Vous êtes cordialement invités au lancement du nouveau livre de Vrej-Armen Artinian, Իմ ուղեպատումը (Mémoires). Le livre sera présenté par Vahakn Karakashian, rédacteur de l'hebdomadaire Horizon, en arménien, au Centre communautaire arménien, 3401 Olivar-Asselin, Montréal, jeudi, le 13 février 2014 à 20 h. 

L'événement est organisé conjointement par les associations Hamazkayin, UGAB, Tékéyan et Bolsahay. Il y aura lecture d'extraits, une présentation powerpoint et un échange avec l'auteur. Une session de signature et une réception suivront. 

You are cordially invited to a book launching event, on Thursday, February 13, 2014 at 8 p.m., at the Armenian Community Centre, 3401 Olivar-Asselin, Montreal, organized jointly by the Hamazkayin, AGBU, Tekeyan and Bolsahay associations. Vahakn Karakashian, editor of Horizon Weekly, will present in Armenian Vrej-Armen Artinian's new book "My Travelogue" – memoirs. There will be readings, a powerpoint presentation and a conversation with the author. Book signing and a reception will follow.

Krikor N. Der Hohannesian: Elegy

Old Granary, graveyard

of loyalists and revolutionaries,
merchants and mercenaries,
poets and philistines.

Their gravestones, frost-heave skewed
cock deaf ears to the cacophony
of human industry. But listen…

in the wind shadows of ancient elm and maple

and you may hear it…

the wispy, low keening
of founding ghosts
mourning the sins of us,
their promise. Take heed,
take heed they whisper – refuge

from their judgment elusive as grace
for the inattentive, redemption
for the sinner drawing raspy breath
only in the listening …

Boston, Mass.

Krikor Der Hohannesian lives in Medford, MA. He serves as Assistant Treasurer of the New England Poetry Club.

ՎԵՀԱՆՈՅՇ ԹԵՔԵԱՆ։ ՊՍԱԿ ԵՌԱՀԻՒՍ

Արեւը` անանկիւն ամրաբերդ,

Բնութեան հետ բերկրանքի բոյրեր,

Գուսան գետը գլգլալէն

Դաշտի դալարը կը դարպասէր:

Երկնաձիգ երազի երամներ,

Զուրաթունք` զարթնող զմայլանք,

Է՜ր երբեմն, էութիւն բարեբեր,

Ըղձանքի ընծայման ըմպանակ:

Թոթով թուղթերուն թաթախուած

Ժամերը ժրաջան ու ժլատ.

Իրա՞ւ է իրիկունը չիջած

Լիարծաթ լուսինը լրանայ:

Խնկալի խորանի խորհուրդին,

Ծնծղագին ծնունդին` ծնրադիր,

Կամարնե՜ր կը կապուին ու կուռքեր

Հեռացած, հրկիզուած հոգիներ:

Ձեռակերտ կանթեղ ձմեռուայ անձէթ,

Ղենջակին մօր` մատաղ գառնուկի

մղձուկ.

Ճանաչման ճրա՛գն է ճանապարհը նեղ,

Մատեանը` մասունք, ու մատուռը դուռ:

Յիսո՜ւս, յարութեան յենարան,

Նկանակ ու նուռ ու նկարչածին,

Շա՞տ էր շատրուանը որ յուշեց

Ոչինչը, ոչինչէ, ոչինչին:

Չարչարանք: Չքացած չարխափան:

Պրկուած պարաններու պոռթկում,

Ջրամոյն ջրանոյշներու ջերմանաւ,

Ռեհանին հեռացնոր` բուրվառում:

Սա՛ է սարը, սառն չէ սիրտը,

Վեհանոյշ է վիշտն ու վէրքը,

Տաք է տունը, եւ տունկն է տաք,

անտա՛ռ կենաց,

Րոպեն սակայն գոռգոռաց եւ

անդորրը երերաց:

Ցորեններու ցոլցլուն դէմքեր,

հացի ամպեր մթնաճեմ,

Ուրուակա՞նն է աւերակի սեւերուն:

Փողոցներէն օտարափառ եւ հայրենի

ափերէն

Քաղցր է մեր սէրն այս

քնքշագին գիրերուն:

Օրհնեալները օղակ օղակ հո՛ղ կ՚օծեն,

Ֆոսֆորի ֆոնը չ՚այրիր արեւէն:

JACQUELINE TCHAKALIAN: LISTENING TO LEONARD COHEN IS BETTER THAN….

It’s the slide in
   his voice – enticing
      to sublime – that

I ride, infused, under
   sleep’s cover of bare
      dreams: lips busy,

limbs tangled, faces
   blurred:  silent
      angels all,  

scuddering about. Thank
   you, Leonard.     
      I hear rumble

in your voice, cracks
   to slip through,
      kneel of your knees

as you kiss the night
   away and I slide in
      and out of reverie

Four Armenian poems set to music by Ottorino Respighi

Gosdan Zarian or Kostan Zaryan (1885-1969) studied grabar (classical) and ashkharhapar (vernacular) Armenian with the Mekhitarists on the island of San Lazzaro degli Armeni in Venice (1910-1913), where he also published Three Songs (1916), a book of poems in Italian (originally written in French), one of which, titled La Primavera (Spring), was set to music by Ottorino Respighi and first performed in 1923.

The full song cycle is: Quattro Liriche Su Poesie Popolari Armene by Ottorino Respighi

I. No Non E Morto Il Figlio Tuo
II. La Mamma E Come Il Pane Caldo
III. Io Sono La Madre
IV. Mattino Di Luce Sole Di Giustizia

As per the link:
http://www.naxosdirect.com/title/8.223595

There is no precise record of Respighi's contacts with Zarian and his interest in Armenian poetry might already have been aroused during the periods he spent in Russia in 1900-1901 and 1902. In a letter of February 1917 he mentions his intention of setting Zarian's poem Voci di Chiesa (Church Voices). After abandoning this project, it appears that in July 1918 he had started working on La Primavera (Spring), a poem from a cycle by Zarian, the first part of which has the title Sirvard, figlia della terra (Sirvard, daughter of the earth). Sketches of a further cantata, Inverno (Winter), have come to light and it seems that two symphonic poems without vocal parts, Estate (Summer) and Autunno (Autumn), were also planned. Poema autunnale for violin and orchestra (1925) may have belonged to this unfinished "Spring" cycle.


«Ձայներ եկեղեցում»էն
(Բ. մաս «Երեք երգեր ասելու համար վիշտը երկրի եւ վիշտը երկնքի», Վիեննա, 1931)

Io Sono La Madre

Ես եմ Մայրը...
Ընդ մի՛շտ, ընդ միշտ մեկնեցաւ
զաւակ իմ որ խաչուեցաւ։
Ես եմ Մայրը...Աչքերս յառած
դէպի ճամբան երկայնատարած
ուրկից անցաւ իմ Աստուած։
Սիրտ եմ ես, լալիւն եմ ցաւ,
ողբը նրա որ մեռաւ։
Ես եմ Մայրը - Մարիամը -
վշտի ժամը
որ զարնում է հեռուներէն
ձեռքը հրազէն
զաւկիս, զաւկիս, որ մեռաւ,
որ խաչուեցաւ։
Ե՛ս եմ Մայրը։

ԿՈՍՏԱՆ ԶԱՐԵԱՆ

Contemporary Armenian-American authors read their work in New York City

Կազմակերպութեամբ՝ Նիւ Եորքի Համազգայինի Մասնաճիւղին

 Organized by the New York Chapter of HAMAZKAYIN

  

ԵՐՐՈՐԴ ԱՄԵՆԱՄԵԱՅ ՀԵՂԻՆԱԿԱՅԻՆ ԸՆԹԵՐՑՈՒՄՆԵՐ՝

ՄԵՐ ԺԱՄԱՆԱԿԱԿԻՑ ՀԵՂԻՆԱԿՆԵՐԸ ԿԸ ՆԵՐԿԱՅԱՑՆԵՆ ԻՐԵՆՑ ՍՏԵՂԾԱԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆՆԵՐԸ

THIRD ANNUAL PRESENTATION OF YOUNG AUTHORS

Contemporary Armenian-American authors read their work

Maryam Dilakian Passley

Aaron Poochigian

Meline Toumani

Arto Vaun

  

Շաբաթ, Փետրուար 22, 2014,  եր. ժ. 8:00-ին
Saturday, February 22, 2014 at 8:00 p.m.

Waltz Astoria

23-14 Ditmars Boulevard 
Astoria, NY 11105

(718) 956-8742 

Նուազագոյնը 1 խմիչք՝  $10.00                                       Drink minimum: $10.00

For more information, please contact Arevig 718-459-2757

or Aida aidaz1973@hotmail.com