Լեւոն Շանթ: ԺԱՆԳԸ

Գզրոցիս մեջ գրիչս ինկած է հիմա

 գրած-ջնջած թղթերուս մեջ ցանուցիր.

 ժանգե պատանք մը աճած է իր վրա

 ու ալ հպարտ չառկայծիր:

 Մինչ նայվածքս այդ հին գրչին է հառած,

 մեջս միտք մը զիկզակ կուտա` մի՞ գուցե

անշարժ կյանքես զգացումներս ալ հանկարծ

ժանգի խավ մը գա գոցե:

ԼԵՒՈՆ ՇԱՆԹ, Երկեր, Սովետական  Գրող 1989

Լեւոն Շանթ: Ուրվանկարներ

Ունիմ նկարչի տետրակ մը սիրուն, 

որ ժամանակի ձեռքեն խլելով

տարեր պահեր եմ աչքերե հեռուն

խորքը հուշերուս, խորշ մը ապահով:

Առաջին էջը իրարու փարած

Թերատ գծերու ցանց մըն է նրբին,

որոնք հոն մրոտ խառնուրդեն հանկարծ

այն չար աղջկան դենքը կը ծնին:

Ուրիշ կուսական դեմքեր շարունակ

կը գտնեմ այնտեղ հայացքիս գերի,

միայն բոլորն ալ անորոշ, խառնակ,

անփույթ վրձինի մարզանք են թերի:

Անդին երազուն եւ ընկեր դեմքեր

կը ժպտին ինծի անուշ կարոտով.

իրենց նայվածքի թարմ մութերն ի վեր

բոցեր կը ժայթքեն. ե'ւ կյանք, ե'ւ կորով:

Բանաստեղծական ֆանթազիներ ալ

պատկերներուս մեջ կան գծված հստակ.

Ոգեւորություն, Սեր ու Իտեալ,

եւ Գիտությունը` կին դիմակի տակ:

Ու խենթ իղձերու, սպասման, հուզման

եւ աշխատանքի, անհաս տենչանքի

հոն խառնափնթոր մարմնացումներ կան,

գծած ու ավրած, գծած կրկնակի:

Այո', նկարչի տետրակ մը սիրուն,

որ մոռացության ճանկեն խլելով

իբրեւ նվեր մը գալիք օրերուն

պահեր եմ մտքիս մեկ խորշն ապահով:

ԼԵՒՈՆ ՇԱՆԹ, Երկեր, Սովետական  Գրող 1989

Լեւոն Շանթ: Ինչու

«Ինչու՞ կը գրես» հարց կուտան ինծի.
ու ես զարմացած կը նայիմ իրենց:

Ինչու՞ կը գոռա թափովն առյուծի
ալեկոծ ծովը խոժոռ ժայռին մերձ.
կամ հեզամրմունջ վտակը ինչու՞
իր թարմ կարկաչը կոլըրե անուշ,
երբ անփույթ, կայտառ ու զվարթաչու
առաջ կը գայթի նազանքով քնքուշ.
ո՞վ կը հարցընե եռուն ջրվեժին,
թե ինչու՞ անդուլ կը հանե շառաչ,
մինչ սեպ բարձունքեն անդունդ կը խուժին
փրփուր կոհակներ հորդ ու կաթնալանջ.
իսկ դու՞ն. քու վրադ հարցեր թափեցին,
երբ խուռն հյուսքը խինդ ու կսկիծի
երգի մը փարած սրտեդ դուրս հորդեց:

Բայց կը հարցընեն այդ ինչուն ինծի.
ու ես զարմացած կը նայիմ իրենց:

ԼԵՒՈՆ ՇԱՆԹ, Երկեր, Սովետական  Գրող 1989

Լեւոն Շանթ:Փոթորիկ

Ու դուրսը մութ անթափանց.
ոչնչացումը լույսի.
պատուհանիս դեմ հակած`
կեցած եմ լուռ, մեկուսի:

Ու հովն է, որ մոլեգնոտ,
կարծես ոհմակ գայլեու,
կոռնա հանկարծ դեմքիս մոտ
ու խույս կուտա ա'լ հեռու:

Ու բյուր մատերն անձրեւի
պատուհանիս երեսին
կը նվագեն խոլ, վայի
երգերեն մին քաոսին:


ԼԵՒՈՆ ՇԱՆԹ, Երկեր, Սովետական  Գրող 1989

Reading List

With the approach of the holidays, the Armenian Poetry Project invites its readers to submit the title[s] of their favorite poetry book[s]. 


All books must contain at least some Armenian poetry. 
Out of print books may be included

New publications are of particular interest.

Please submit books in this manner:
Author (last name, first name), Title, (City of Publication: Publisher, Year). Personal note about the book.


Example:
Carolyn Forché, ed., Against Forgetting, Twentieth-Century Poetry of Witness (New York: W. W. Norton, 1993). This collection includes more than 140 poets from five continents, bearing witness to war, torture, exile, or repression, from the Armenian genocide to Tiananmen Square. Forché, whose own poems often deal with political history, has written an introduction and a brief sketch about each event. Poets writing on the Holocaust include Nelly Sachs, Primo Levi, Paul Celan, Dan Pagi, Irena Klepfisz, and Miklos Radnoti.


Please send your entry to armenianpoetryproject[at]gmail[dot]com under the heading HOLIDAY BOOK LIST.


With many thanks, Lola Koundakjian

Curator and Producer of The Armenian Poetry Project

Raffi Wartanian: Palabras Del Camino

I

Durante la noche

Queremos amor, Queremos vida.

Durante el día,

Necesitamos bocadillos con queso.

II

Ahora es el tiempo de Cola Cao;

Yalla Habibi, leche calor.

¿Que es eso? ¡Eso es queso!

Queso y jamón en todo mi cuerpo.

III

Hay más en mis pantalones

Mas - amor, chocolates, pimientos -

Verde, rojo, naranja frutas;

Los árboles significan la vida.

IV

Hay un fuego en mi corazón

Por todos las chicas del mundo,

Del país de Contador;

Y Los Catalonskis por supuesto

Y los Basqaderos en Pamplona

V

Cuando el sol entra al día

Tengo mucha felicidad en la vida

Sra. Paetow, muchos gracias,

Tú eres la verdad, no hay más.

VI

Ay árbol - ay. Qué vida.

Qué pueblo.

Necesitas una navaja para lavar

Sus pelos - yalla.

VII

¿Qué significa la vida?

¿Qué significa el amor?

No hay una realidad, no hay.

No hay Tú, no hay usted, no hay yo.

By Raffi Wartanian

El Camino De Santiago, 07/2008

Special thanks to Ana Arzoumanian

3ème Festival du Livre arménien -- Marseille, France

L’ association culturelle « Terre d’Arménie » organisera le Samedi 11 Décembre 2010 la troisième édition du Festival National du Livre Arménien et des trophées Toros de la Culture Franco-arménienne en partenariat avec la Ville de Marseille et le Conseil Régional Provence-Alpes-Côte-d’Azur. Cette journée consacrée à la culture franco-arménienne se déroulera à la Bibliothèque de Marseille à Vocation Régionale.


Elle sera présidée par Charles Villeneuve, journaliste, écrivain, producteur et ancien directeur des sports de TF1. Les délibérations du jury auront lieu au salon Astrolabe du Sofitel Vieux Port au cours d’un déjeuner-débat. Ce festival qui se tient tous les deux ans réunira les auteurs franco-arméniens qui dédicaceront leurs ouvrages au public entre 14 h et 18 h30 à la bibliothèque de l’Alcazar. Le comédien Jacky Nercessian recevra le Toros d’Honneur du festival 2010 pour l’ensemble de sa carrière. Sophie Audoin Mamikonian signera, de son côté, le 8ème tome de la saga Tara Duncan. Gilbert Sinoué, auteur de « Erevan » , dédicacera son dernier ouvrage. Les auteurs de l’ouvrage « Les 12 capitales d’Arménie » Patrick Donabédian et Claude Mutafian seront à l’honneur au cours de la cérémonie de remise des trophées. Pour la première fois, un prix sera décerné à la meilleure bande dessinée par la Fondation Hagop D.Topalian. Le prix Mesrop Machtots du meilleur espoir littéraire en langue arménienne sera décerné à Areg Azatyan venu spécialement d’Erevan pour recevoir son « trophée Toros ». Cette manifestation qui sera placée sous le signe de la pénalisation du négationnisme organisera une table ronde sur ce thème à laquelle participera notamment l’historien Yves Ternon, co-auteur de l’album primé « L’Arménie d’antan ». En fin de journée, Charles Villeneuve remettra, entouré du jury, le Prix Henri Verneuil et le Prix Arménia 2010 au cours de la cérémonie solennelle de remise des trophées Toros de la Culture sous le contrôle de Maître Baccino, Huissier de Justice à Marseille. Cette cérémonie sera suivie d’un cocktail dans le Grand Hall de la Bibliothèque de l’Alcazar.


Programme du Samedi 11 Décembre 2010 12 h00 - Accueil du Président et des membres du Jury du Festival National du Livre Arménien au Sofitel Vieux Port de Marseille


12 h30 - Déjeuner du Jury sous la présidence de Charles Villeneuve, journaliste, écrivain, producteur et ancien directeur des sports de TF1 - Salon Astrolabe - Hôtel Sofitel Vieux Port


14 h - Photo Call - Salon Astrolabe - Sofitel Vieux Port Transfert des membres du jury à la Bibliothèque de Marseille à Vocation Régionale


14 h - Ouverture du Festival à la Bibliothèque de Marseille à Vocation Régionale Rencontres auteurs -public, séances de dédicaces - Auditorium


15 h 30 - Show Case - Levon Minassian présente son ouvrage sur le doudouk : « Le murmure des vents » - Salle de Conférences


17 h00 - Table Ronde animée par Thierry Bezer , journaliste France 3, autour du thème « Négationnisme, stade suprême du génocide ? »


avec Yves Ternon, historien, Norbert Nourian, Directeur des études Sciences Po Aix, Garo Hovsépian, Maire des 13 & 14 ème arts de Marseille, Pascal Chamassian, Secrétaire National du CCAF, Michel Marian, enseignant à Sciences Po Paris , Didier Parakian, adjoint au Maire de Marseille, Jacques Donabédian, Président du CCAF Marseille Provence, Krikor Amirzayan, journaliste et animateur du Collectif « Mémoire et Avenir » - Salle de conférences


18 h30 - Cérémonie officielle de Remise des Toros de la Culture sous le contrôle de Maître Baccino, Huissier de Justice à Marseille :
Toros d’ honneur du Festival National du Livre Arménien 2010 décerné par le Groupe Pernod Ricard - Jacky Nercessian
Toros du meilleur ouvrage sur l’Arménie décerné par la Fondation d’Entreprise Écureuil pour l’Art, la Culture et la Solidarité « Les 12 capitales d’Arménie » de Patrick Donabédian - Claude Mutafian - Somogy - Création de la Maison Arménienne de la Jeunesse et de la Culture de Marseille
Toros du public décerné par le Groupe Melkonian, « Le figuier de mon père » de Vartan Berberian - Anne Carrière
Toros de la meilleure bande dessinée décerné par Fondation Hagop D. Topalian
Toros du meilleur ouvrage Photo décerné par La Maison Pétrossian, « L’Arménie d’Antan » d’Yves Ternon et Jean-Claude Kebabdjian - HC Editions
Toros Mesrop Machtots du meilleur espoir littéraire en langue arménienne décerné par l’Institut d’Etudes Sayabalian à Areg Azatyan
Toros du meilleur Essai : Prix Aménia 2010
Toros du meilleur Roman : Prix Henri Verneuil 2010 - Cérémonie présentée par Thierry Bezer - Salle de conférences


19 h30 - Cocktail dînatoire - Sur invitation et dans la limite des places disponibles.


Le Festival National du Livre Arménien sera présidé par Charles Villeneuve, journaliste, écrivain, producteur et ancien directeur des sports de TF1. Ce festival se déroulera le Samedi 11 Décembre 2010 à la Bibliothèque de Marseille à Vocation Régionale et présentera au public les ouvrages des auteurs suivants :


Ouvrages en compétition Prix Henri Verneuil et Prix Arménia 2010 :
Dialogue sur le tabou arménien - Michel Marian-Ahmet Insel - Liana Levi
Les Vikings de Novgorod - Marina Dédéyan - Flammarion
Deleuze, Sheila et moi - André Manoukian - Calmann-Lévy
L’immortel - Hovik Vardoumian Elisabeth Mouradian - L’ Harmattan
A voix basse - Charles Aznavour - Don Quichotte
Rouge arménien - Françoise Estival - L’ Harmattan
Erevan - Gilbert Sinoué - Flammarion
Deux peuples proches, deux voisins lointains - Hrant Dink - Jean Kehayan - Actes sud
Du gamin d’Istambul au fédaï d’Ourmia - Onnig Avedissian - Thaddée
Le murmure des vents - Levon Minassian - Onésime 2000


Toros d’ honneur du Festival National du Livre Arménien 2010 : Jacky Nercessian


Toros du meilleur ouvrage sur l’Arménie décerné par la Fondation d’Entreprise Écureuil pour l’Art, la Culture et la Solidarité « Les 12 capitales d’Arménie » de Patrick Donabédian et Claude Mutafian - Somogy Création de la Maison Arménienne de la Jeunesse et de la Culture de Marseille


Toros du public décerné par le Groupe Melkonian « Le figuier de mon père » de Vartan Berberian - Anne Carrière


Toros de la meilleure bande dessinée décerné par Fondation Hagop D. Topalian


Toros du meilleur ouvrage Photo décerné par le Groupe Pernod Ricard


« L’Arménie d’Antan » - Yves Ternon - Jean-Claude Kebabdjian - HC Editions


Toros Mesrop Machtots du meilleur espoir littéraire en langue arménienne décerné par l’Institut d’Etudes Sayabalian à Areg Azatyan


Ouvrages hors compétition :- Tara Duncan 8 : L’Impératrice maléfique - Sophie Audoin Mamikonian - Xo Editions
Le jour de Vartavar - Françoise Seuzaret-Barry - Presses du midi
Chroniques d’un journaliste assassiné - Hrant Dink - Galaade Editions
La mécanique des fluides - André Manoukian - Éditions Michel Lafon
L’Almanach Franco-arménien - Reine Cioulatchjian - Les écrits de Thalie
Des admirables secrets de l’Ararat - Chaké Matossian - La part de l’œil
40 ans au service de l’Église arménienne apostolique - Albert Khazinadjian - L’harmattan
Le Souffle du Jasmin - Gilbert Sinoué - Flammarion
Les rhododendrons - Esther Heboyan - Empreinte
Eclats N° 3 - Serge Venturini - Lharmattan
Histoire du peuple arménien - Gérard Dedeyan - Privat
La communauté arménienne de Marseille - Stéphan Boghossian - Lharmattan
Merveilles d’Arménie - Encyclopédie - Sigest
Des serviteurs fidèles - Maxime Yevadian - Sources d’Arménie
Le trou - Annie Agopian - Rouergue
Guerres et paix au Caucase - Bernard Dreano - Non lieu
Chaleureuse Arménie - Zahourie Gasparyan - Publibook
La cuisine arménienne illustrée - Danièle Agopian
Le lotus bleu - Tintin en arménien - Sigest
Melkon - Reine Cioulatchjian - Les écrits de Thalie
Rencontre avec les arméniens du monde - Alexis Gurdikyan - Sigest
Mémé d’Arménie - Farid Boudjellal - Sigest
L’Arménie et les arméniens - Grégoire Tofankejian - Alan Sutton
L’appétit du singe - Arman Gurdikyan - Editions Flam
L’Indépendance - Oh, Arménie, Arménie ! - Krikor Amirzayan - A Style-Erévan
Henri Verneuil, les plus grands succès du cinéma - Roger Vignaud - Autres temps
Mes amis d’Issy et d’ailleurs - Gilbert Leonian - Espoir pour l’Arménie
Légendes de Rapa - Anna et Christian Ghasarian - Au vent des iles
Le chant des rencontres - M.A. Varténie Bedanian - L’ Harmattan
Les ordres religieux-militaires en Arménie-Marie- Anna Chevalier- Guenther
Léon le Dernier Roi d’Armenie - Joël Gourdon - Persée
Traverse Mère de Dieu... Marseille - M.A. Varténie Bedanian - L’ Harmattan
Le cahier à fleurs - Laurent Galandon - Viviane Nicaise - Grand Angle
L’age d’or de l’architecture arménienne - Patrick Donabédian - Parenthèses
Les Chrétiens d’Orient vont-ils disparaître ? Entre souffrance et espérance - Annie Laurent - Editions Salvator
Le Fou - Raffi - Moosheg Abrahamian - Editions Bleu Autour - Prix Herni Verneuil 2009
Par delà les ténèbres - Mihran Mavian - Alice Marietian-Mavian - Edition Mémorial de l’internement et de la déportation
Guide de conversation Français-Arménien - Sigest
Invincible espoir - Mona-Marianne Marikian - Editions Persée


Krikor Amirzayan

Gregory Djanikian: Apartment House At Evening

Something about a hundred windows
lit up like a ship's upper decks, something

about the weed trees
tossing like water below

and the cumulus steam
from the boiler stacks billowing away

and something, too, about a woman
taking off her heels and leaning

dreamily on the balcony railing
as if there's an ocean about her

and something about the laundry
strung up between apartments

like flags signalling the future
and about the samba now

wafting in the cool breeze
and moonlight falling from everywhere

and Nevrig dancing on the rooftop with Aram
and the city blazing with lights

like a harbor about to be left behind
with its customs house and identity cards,

the lines untied, the deep
horizonless night rolling in.

Gregory Djanikian, from Years Later (Carnegie Mellon University Press).

Natalie Bryant Rizzieri: Graveside Voyeurism

        

              - Kapan, Armenia
 

City of our last two years valleys wide
and this, the longest I’ve lived anywhere

with you.  Otherwise, it is not home. 

Concise rows of gravestones stitch
the hill’s skirt in uniform grey.  Sketched
faces assign dead eyes to follow us

with their last memories of a war we know only

by name.   Fake flowers, wind-whipped and

toppled, deplete the stones.  The sky widens

blue and deserted, among unflinching eyes,
we stand.  There is nothing holding us here
or holding us back.  This pain is not ours. 

Copyright Crab Orchard Review. Reprinted here by kind permission of the author

Natalie Bryant Rizzieri: From the Same Fruit

Summer of stone fruit. It’s late July. 

Grandmother cans Armenian plums

for winter jam to sweeten tea,

russet-tinted.  I eat apricot kernels,

the final center.  Yes, the wood pit

encloses a bitter almond. 

We threw them out too quickly,

lost this fact a few generations back. 

And this, the apricot almond

will save a life or lose it. 

She traipses behind me, cracks open

seed to ground, take and eat,

but not so many, pull gold skin back

under sun leaves to suck clean

the wood pit, what opens

to cyanide and latent salves.


Copyright Crab Orchard Review. Reprinted here by kind permission of the author

Michael E Stone: Boomerang Bar in Yerevan

Boomerang Bar in Yerevan

has one real fake boomerang on the wall,

a half-Italian menu of pizza,

and khatchapuri, Belgian soup,

            hamburgers and airconditioning.

As I sat there,

the American music turned into Russian

and there was nary a difference.

Or am I just old and grumpy?

Michael E. Stone, October 2010.