ԽԱՉԻԿ ՏԷՏԷԵԱՆ։ ՀԱՇՈՒԵԿՇԻՌ

Ա՛յն ինչ տեսար ու ապրեցար,

Այդ բոլորը որ տեսար

Այդ բոլորը որ եղար

Ի՞նչ արժեն այս անհաշիւ աշխարհի

    հաշուեցոյցերուն մէջ մանրազնին։

Եւ այն ինչ լսեցիր ու մոռցար,

Եւ այն ինչ մրոտեցիր ու մոռցուեցաւ,-

Ի՞նչ արժեն այս անհոգի աշխարհի

Կաճառներուն մէջ փառապանծ,

            տաճարներուն մէջ խուլ։

Ա՛յն ինչ տեսար ու ապրեցար,

Եւ այդ բոլորը որ այգեկութքի ճնշեփին նման

         մղկտացին ամէն րոպէ, անդադար,

Ի՞նչ արժեցին տոմարներուն մէջ հաշուետուութեան,

Եւ ա՜յն ինչ խորհեցար,

Զոր նզովեցիր բայց չմոռցար,

Ի՞նչ տուաւ քեզի օրուան աւարտին,

Երբ ճիրաններուն մէջ խուլ գիշերին

Հոգիդ բզկտելով արիւնեցիր վարար,

Ի՞նչ տուաւ քեզի այս աշխարհը ապերախտ։

Այն բոլորը որ սիրեցիր

Այն բոլորին որ տենչացիր

Բայց չգտար, մոռցար մէկ առ մէկ,

Ջլատեցին հոգիդ ու անցան,

Փոթորիկներ ցնցեցի՞ն քեզ երբ հեռացան,

Ի՞նչ արժեցին քեզի՜ որպէս թիւ ու հաշուարկ՝

Հաշուեմատեանին մէջ պատառուն,

Բացի խայտանքներէն չկիսուած։

Այդ բոլորը որ ապրեցար

Այդ բոլորը որ տեսար, զգացիր խորապէս,

Ի՞նչ արժեցին քեզի

Ի՞նչ արժեցին աշխարհին

Ու ի՞նչ տուաւ քեզի քու շրջապատդ՝

         որպէս պարտամուրհակ անվճար։

Այն բոլորը որ սիրեցիր,

Այն բոլորը որոնցմէ սիրուեցար,

Բաւարար չէի՞ն միթէ տանջուած հոգիիդ յար,

Որ տոմարին մէջ հաշուետուութեան,

Դուն քեզ հարուստ նկատէիր օրուան աւարտին,

Ու երբ հնչէր ժամը, ղօղանջը գուժկան,

Դուն քեզ երջանիկ մա՜րդ զգայիր խորապէս...։

Այն բոլորը որ սիրեցիր,

Այն բոլորը որոնցմէ սիրուեցար,

Միմիայն անո՜նք

Չեղա՞ն հոգիիդ հունձքը` օրուան վերջին...։

Lola Koundakjian: A trip to Egypt

Two friends announced they were planning
To discover Cairo and the desert
I said I’d go remembering my school trip there --
My twelve-old self touring Giza and the pyramids,

Stopping for tea at the Mena House,
Taking a boat ride to King Tut’s tomb,
An overnight train ride to Karnak-Luksor
and the Valley of the Kings.

The following week I sold my camera
a beautiful single lens reflex Nikon
with a gorgeous macro lens.
I was young, fearless and ready for heat stroke.

The men were giddy with excitement,
We talked about shots and malaria pills,
Eating great food on a student budget.
In my mind I visited the souk with endless
Stalls of ladies gallabiahs,

Ate dried dates coated in chocolate,
And bought books by the new Nobel laureate*.
But I never made it to the tarmac at JFK.
The camera paid that month’s rent.


Published in Mizna, Volume 13, Issue 2, 2012

* Naguib Mahfouz, Nobel Laureate in Literature, 1988.

Лола Кундукян

Подорож до Єгипту

Двоє приятелів сповістили,

що хотіли б відвідати Каїр та пустелю. 

Я сказала, що поїду, пам’ятаючи про шкільну подорож-- 

коли, дванадцятилітньою відвідала Ґізу та піраміди, 

Зупинялися тоді на чай у Мена Гаузі, 

Пливли човном до усипальниці Короля Тутанхамона, 

А нічним потягом - до Карнак-Луксора

та до Долини Королів. 

Наступного тижня я продала свій фотоапарат 

чудовий Nicon з дзеркальною лінзою 

та прекрасним макро об’єктивом.Я була підлітком

І нічого не боялася, навіть теплового удару. 

Чоловіки були запаморочені й піднесені, 

Ми говорили про заштрики та піґулки проти малярії, 

Добре харчування як на бюджет студента 

Подумки яуже швендяла базарчиком довгими 

рядами жіночоих сукенок, 

та смакувала сушеними фініками,залитими шоколадом, 

А придбавши книжки нового нобелівського лавреата. 

я ніколи не доїхала до летовища JFK. 

Тепер фотоапарат коштував місячну квартплату за житло..

Переклад Василя Махна

Գրքի շնորհանդէս

Բանաստեղծ Գրիշ Դավթյանի նորահրատարակ՝ «ԱՇԽԱՐՀՔՈՎ ՄԵԿ ԵՄ ԵՂԵԼ» գրքի շնորհանդեսը, կազմակերպությամբ Կալիֆորնիայի Հայ Գրողների Միության (ԿՀԳՄ), տեղի կունենա Գլենդելի Կենտրոնական Գրադարանում, Glendale Central Library, 222 E. Harvard St, CA 91205, հինգշաբթի, մարտի 7ին, երեկոյան ժամի 5ից 6ը հյուրասիրություն, ժամի 6ից 8ը շնորհանդես: Կլինեն հեղինակային ընթերցումներ, գրչի ընկերների խոսք: Հրավիրվում է գրասեր հայ հասարակությունը:

ԿՀԳՄ

Եղիշէ Չարենցի նուիրուած երեկոյ (Գանատա)

Համազգային Հայ Կրթական եւ Մշակութային Միութեան «Գլաձոր» մասնաճիւղի գրական յանձնախումբը կազմակերպած է հայրենի բանաստեղծ՝ Եղիշէ Չարենցի ծննդեան 115 եւ մահուան 75 ամեակներուն նուիրուած՝ «Արեւի ճամբորդը»  յուշ երեկոն: Յ

Ձեռնարկը տեղի պիտի ունենայ Ուրբաթ, 22 Մարտ 2013, երեկոյեան ժամը 8:00-ին, Հայ Երիտասարդական Կեդրոնի «Համազգային» թատերասրահին մէջ: Տոմսեր ապահովելու կամ յաւելեալ տեղեկութիւններու համար կրնաք պատասխանել այս ե-նամակին կամ հեռաձայնել Վարագ Պապեանին (647-308-8264): 

Լիայոյս ենք որ ձեր ներկայութեամբ կը յարգէք մեծանուն բանաստեղծին յիշատակը: 

Mark Gavoor: Fall Poem # 12

9-28-12

it was that kind of day
i should have writ a poem about
i should have strolled
golden sunshined through
crunch leafy paths amid trees
not quite in full color
me khakied and
sweat shirted
almost camouflaged
thinking deep thoughts
casually

i should have written
that poem
not this one

Orange Book Prize Armenia, 2012 winners announced

Congratulations to Chouchanik Thamrazian, 2012 winner in poetry at the Orange Book Prize, Armenia for her poem, Magus Kings.

Շուշանիկ Թամրազյան

Ծնվել է Երևանում, 1978 թ.: Հաճախել է թիվ 170 դպրոցը: Առաջին բանաստեղծությունները, գրված 4-5 տարեկանում, լույս են տեսել «Ծիծեռնակ» ամսագրում: 1994 թ. ընդունվել է Պետական Համալսարանի Ռոմանագերմանական ֆակուլտետի ֆրանսիական բաժին: 1997 թ. մեկնել է Ֆրանսիա` կրթությունը շարունակելու, գրվել է Ֆրանսիայի Մոնպելյե քաղաքի Պոլ Վալերիի անվան համալսարանի գրականության դասընթացներին: Նույն համալսարանում պաշտպանել է թեկնածուական և դոկտորական ատենախոսությունները՝ նվիրված ֆրանսիական ժամանակակից պոեզիայի մեծագույն հեղինակներից մեկի՝ Իվ Բոնֆուայի ստեղծագործությանը: 2000 թ. նրա թարգմանությամբ լույս են տեսել Իվ Բոնֆուայի «Անկարելին,» 2001-ին՝ «Արտ-Երկիր»-ն ու «Թափառող կյանք»-ը, 2007-ին «Հռոմ, 1630» արվեստաբանական մենագրությունը, և վերջապես 2012-ին լույս տեսան նույն հեղինակի «Գեղեցկությունը առաջին օրից», «Հայելու մի բեկորի մեջ», «Երկու տեսարան և ծանոթագրություններ» երկերը՝ հեղինակի հատուկ առաջաբանով: Ունի մի շարք այլ թարգմանություններ՝ Անրի Միշո. «Պլյում» (2007, Ակտուալ Արտ) , Ժան էշնոզ. «Ռավել» (2010, Ակտուալ Արտ), Անդրե Ժիդ. «Օսկար Ուայլդ» (1997, Աննա և Միքայել): Ունի սեփական 3 ժողովածու՝ «Ոսկեվանդակ» (2001), «Չկախարդվող» (2005), «Կարծրերկիր» (2010): Ունի տպագրության պատրաստ երկու նոր ժողովածու՝ «Ձկների լեզու»-ն և «Լեննական»-ը: 1997 թվականին արժանացել է Ֆրանսիայի Ազգային Ակադեմիայի (AMOPA) սահմանած ճարտասանության մրցույթի գլխավոր մրցանակին: 2005-2008 թթ. աշխատել է «Ոսկե Ծիրան» կինոփառատոնում՝ որպես ֆրանսիական ծրագրերի պատասխանատու: Անմիջապես ֆրանսերեն լեզվով գրված ստեղծագործությունները լույս են տեսել Ֆրանսիայում՝ մի շարք բանաստեղծական ամսագրերում (ARPA, Europe, Encres vives): Ունի նաև գրականագիտական հոդվածներ՝ տպագրված ֆրանսիական պարբերականներում (Les cahiers de l’Herne; Le procès de l’histoire au XX siècle): 2010 թ.-ից դասավանդում է Բրյուսովի անվան Լեզվաբանական համալսարանում՝ ֆրանսիական ժամանակակից գրականություն և ֆրանսերեն լեզու:

Յովհաննէս Ասպետ։ԱՐԵՒՄՏՅԱՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻՆ

Լքված սար ու ձոր, լեռ ու վիրան,
Ճանապարհներ ամայի ու տրտում,
Դատարկ անդաստաններ լո՜ւռ ու հուզում,
Դո՝ւ սիրուն հայրենի՛ք մերիկ ջա՜ն:

Մեր քանդված սուրբ հայրենիքի,
Ավերակ կոթողները դարավոր,
Ճամբորդները արեւին ուղեվոր,
Լուռ վկաները մեր հին փառքերի:

Նվիրական հողից տարանջատված,
Տարագրյալ հայեր ցիր ու ցան.
Մի օ՝ր կվերադառնանք միացած,
Քե՜զի, սիրուն հայրենիք մերիկ ջա՜ն:

Մեր անփարատելի երազին,
Ե՜րբեք չկա՝, ո՝չ չկա վախճա՛ն,
Մենք կհասնենք մեր սուրբ նպատակին,
Քե՜զի, սիրուն հայրենի՛ք մերիկ ջան:


Յովհաննէս Ասպետ
Սոյն բանաստեղծութիւնը քաղուած է ՛՛Սիրոյ Քնար՝՝ի էջերէն

Armenian Writers Association of California event

On February 7, 2013, the Armenian Writers Association of California (AWAOC), honored literary critic and poet Gevorg Kristinian.Held at the Glendale Public Library Auditorium. The event was dedicated to Kristinian's 60 year career in the literary arena. The program was emceed by AWAOC Chair Mr. Chahe Keuroghelian. Representing the Primate at the honorary event was Archpriest Fr. Hovsep Hagopian, who read the Primate’s congratulatory letter addressed to the honoree.

Յովհաննէս Գրիգորեան

Այսօր, Փետրուար 7, 2013-ի  առաւօտեան, ծանր ու երկարատև հիւանդութիւնէ մը ետք մահացաւ բանաստեղծ, Հայաստանի գրողների միութեան քարտուղար Յովհաննէս Գրիգորեանը։ Ան ութը ժողովածուներու հեղինակն է, որոնցմէ վերջինը՝ 2010 -ին տպագրուած կը կոչուի  ՝«Երբեք չմեռնես - ահա թէ ինչ կասեմ քեզ»:

Յովհաննէս Գրիգորեանի բանաստեղծութիւններու անդրանիկ ժողովածուն տպագրուած է՝ 1979 թ. « Բոլորովին ուրիշ աշուն », ապա՝ « Անձրև մի տխուր առիթով » (1982 թ.), « Դանդաղ ժամեր » (1986 թ.), « Հրեշտակներ մանկութեան երկնքից » (1992թ.), « Երկու ջրհեղեղի արանքում » (1996 թ.), « Կէս ժամանակ » (2002 թ.), « Գիշերահաւասար » (2006թ.):

Յովհաննէս Գրիգորեանն ունի մանկական բանաստեղծութիւններու ժողովածուներ. «Քո առաջին բառերը» և « Ամենա, ամենա Սոնան »: Ան թարգմանութիւններ կատարած է իսպաներէնէ և ռուսերէնէ։

Կարիկ Պասմաճեան։ Վերջին գիշեր

Click here to view the video.

‘Dernière Nuit’ is an experimental short film by Dessil Basmadjian, inspired by a 1973 poem of Garig Basmadjian, depicting the end of the world. Earth is overwhelmed by mankind’s obsession with destruction. This Final Night will end our planet’s ordeal by triggering the showdown between humanity’s actions and consequences.
With this 2012 film, Dessil Basmadjian, a director currently working between Los Angeles and Paris – where he sets the action – pays tribute to his father, whose disappearance in Moscow back in 1989 still remains a mystery…

"Dernière nuit" est un court métrage expérimental de Dessil Basmadjian.
Illustration visuelle inspirée du poème de Garig Basmadjian décrivant la dernière nuit de notre planète.
La terre succombe à la rage destructrice des hommes, et c'est la nuit qui se charge de mettre fin à son calvaire et déclenche sa destruction.
Dessil Basmadjian, aujourd'hui réalisateur de films à Paris où il situe l'action, rend hommage à son père disparu.

"Վերջին գիշերը" Տեսիլ Պասմաճեանի կարճամետրաժ փորձարարական ֆիլմն է։
Պատկերային շարքը ներշնչված է Կարիկ Պասմաճեանի պոեմից, որում նկարագրվում է մեր մոլորակի վերջին գիշերը։Երկիրը պարտվում է մարդկային ոչնչացնող զայրույթից։ Եվ գիշերը ինքն իսկ որոշում է վերջ տալ իր տառապանքին ՝ ազդարարելով սեփական կործանումը։
Տեսիլ Պասմաճեանի ֆիլմը, որի գործողությունը կատարվում է Փարիզում, ուր և ապրում է ռեժիսորը, հարգանքի տուրք է վաղաժամ հեռացած իր հորը։

'Dernière nuit' это экспериментальный короткометражный фильм и визуальные иллюстрации вдохновлены одноименной поэмой армянского автора Гарига Басмаджана.
Земля становится жертвой уничтожающей ярости людей, ночь наступает и запускает разрушение. Дессил Басмаджан, режиссер фильма в Париже (где происходит действие фильма), отдает дань уважения своему отцу, который пропал без вести и сейчас считается исчезнувшим.

Արամ Քէթէնճեան: Ճշմարիտ Հայը

Մինչեւ ե՞րբ պիտի նիւթեն դաւերը,

Մշտավառ ջահի լոյսն աղօտելու,

Նուիրեալ հայու գործն արատելու,

Նոյնիսկ  թիկունքէն դաշոյն խրելու:

Անոնցմէ, աւա՜ղ, ազգի ուսն ելած,

Հայրենասէրներ, սակայն՝ երեսանց,

Հաւատացեալներ, բայց անգութ ու նենգ

Եւ ճշմարիտը հերքած, անտեսած:

Ազգասիրութեան անունին ներքեւ

Անոնք ամրակուռ պատը կը քանդեն

Ու հետզհետէ դողդոջուն ձեռքով՝

Հայուն վախճանը սեւո՜վ կը գրեն...

Իսկ երնէ՜կ անոնց ու բի՜ւր օրհնութիւն,

Ովքեր կ՛ընդունին  Եկեղեցին՝ տէր,

Հայրենիքը՝ վեր, Ազգն անհատնում սէր

Եւ իրենց եսը՝ ուրիշին ընկեր:

                                                Արամ Քէթէնճեան - Մարտ 2012

                                       (Նախապէս անտիպ)

                                                

Shahé Mankerian: Turkish Coffee with Mrs. Hovsepian

On my last visit, I decided
to wash my hands before joining
you at the coffee table.

In the bathroom bowl, the strainer
cupped a clump of white hair
and a morsel of bread.

I was tempted to reach
with my index and pick a souvenir.
Instead, from the brush on the counter,

I pulled a strand from a tangled
disarray of whiskers and placed it
in my wallet. Marguerite, I didn't know

what to make of the wet crumb,
the wafer. Your late husband
saw visions in the Syrian desert.

On bended knees, he drooled
on the sand and imagined
kneading the dirt into dough.


Shahé Mankerian, our winner for the adult category, is the Principal of the St. Gregory's A. & M. Hovsepian School, in Pasadena, CA. He tells us "Mrs. Marguerite Hovsepian (1915-2012) is the benefactor of Alfred & Marguerite Hovsepian School in Pasadena. She was the daughter of Ezra and Alice de Witz Schuknicht of New York. She was married to Alfred Hovsepian who was a genocide survivor. "

Sarah Abigail Stites: My Baby Sister

I wake suddenly.

My lips are cracked and caked 

With the salt of tears I shed in the night

And the saliva which oozed from my dozing mouth. 

My muscles are rigid as I draw my tongue 

Over the roughness of my lips, 

Tasting the iron tang of blood.

Yeraz?  I hear the faintness of my baby sister calling. Yeraz?  

From above, she knows the nightmare I have.

Although it has been years since the genocide, the sharp, stark images are there:

The mirage of the blazing, summer sun,

Clangs and cries, bleatings and brutality.

The sickening, cloying smell of rotting flesh

And blood fermenting in the sun. 

The leering faces of nameless tormenters. 

Panic.

My legs are lead. I cannot run. Not now. Papa is dead.

And there is Mama, heavy with child. 

Her hand extends toward mine. Yeraz, come!

There is subdued urgency in her voice. Has she accepted our fate?

But from the corner of my eye, a scintillation in the sky! A flash of silver!

In my child-like faith, I believe a prince in shining armor has come to our rescue.

My neck twists up toward the brazen sky, but it is then that the scimitar swings.

Mama’s pregnant belly rips from her body. 

Entrails twist and burn in my gut as my legs give way. 

I hover in space as rage races to support my skeletal form. 

My dove grey eyes, those soft eyes my papa called his dreamy orbs, harden to steel

And flash with the anger of the scimitar.  

I was seven then, but I could not remain a child anymore. 

For as I collapsed, the last thing burned on my retinas was something any girl of seven understands. 

Something that that same girl of seven, twenty years later, has still never forgotten.  

The loss of a human history, the loss of a life that never lived, the loss of a girl I would never know: 

The mangled flesh of my unborn baby sister. 

Sarah Abigail Stites, the winner in the College category, is a student at Grove City College, and is from 

Reston, VA. She is 18 years old and her mother's name is Mooshian. 

Hovig Manoyan: Sickly

Green Buddha on a fruit stand

with mangos, strawberries, bananas,

blueberries, apricots, lemons, and oranges.

On good days, the Buddha serves you politely,

hands you a pear. It's like farmer's market

with free coconut and pineapple drinks.

Today, Buddha prays to Brahmin

to take greenness away. He barfs

hairballs on your horrible, horrible fruit bowl.

Hovig Manoyan has received honorable mention in this year's poetry competition, in the student category. He is 11 years old and in 6th grade at St. Gregory Hovsepian School, Pasadena, CA