Ապրել եմ ուզում, բայց ո՛չ մեղկ կյանքով,
Անհայտության մեջ, անշահ, բթամիտ,
Կամ արդ ու զարդին գերի ողջ մտքով՝
Որպես թույլ էակ, քնքուշ ու վտիտ. ―
Այլ ձեզ հավասար, ձեզ պես բախտավոր
Ով դուք այր մարդիկ, ուժեղ եւ համառ,
Փորձանքի դիմաց՝ առողջ, մտավոր
Կատարելությամբ եւ մարմնով կայտառ։
Սիրել եմ ուզում՝ անկե՜ղծ, անդիմակ ―
Ձեզ պես ինքնիշխան. որ երբ սիրեցի՝
Երգեմ աշխարհին իմ սիրո նվագ
Եվ սիրտս բանամ, սիրտս կանացի՝
Ամբոխի առաջ․․․ նրա խիստ դատին
Արհամարհանքի դիմեմ վահանով
Եվ սո՜ւր նետերը ուղղված իմ սրտին
Փշրե՛մ, ջախջախե՛մ աննվաճ թափով։
Գործել եմ ուզում ձեզ հետ հավասար,
Որպես ամբոխի հարազատ անդամ.
Եվ անկախության իդեալի համար
Թող գիշեր ցերեկ, միշտ, ամեն անգամ
Կրեմ հալածանք, երկրե-երկիր
Թափառեմ, տոկամ․․․ եւ թող տանջանքի
Բեռը ինձ ճնշե թեեւ տարագիր
Միայն՝ ձեռք բերեմ իմաստը կյանքի։
Ուտել եմ ուզում՝ հանգիստ ձեզ նման՝
Այն արդար հացից ― որին ճարելու
Սուրբ աշխատանքին տվի իմ լուման.
Գոյության կռվում խոնարհ եւ հլու
Ամոթ չզգալով օրհնած վաստակից
Թող թափեմ աղի քրտինք-արտասուք
Ապրուստիս՝ բանվոր իմ ժիր ձեռքերից
Հոսե ալ արյուն, հոգնե իմ թիկունք։
Կռվել եմ ուզում, նախ՝ ձե՛զ ախոյան
Ձեր դիմաց կանգնած հի՜ն-հի՜ն վրեժով.
Որ անմտորեն, առանց գթության
Ինձ ճորտ դարձրիք սիրով եւ ուժով․․․
Ձեզ հետ իմ սեռի հաշիվը մաքրած ―
Կռվել եմ ուզում եւ բիրտ կյանքի դեմ ―
Ձեզ պես համարձակ, ձեր ձեռքը բռնած
Լինել-չլինելուն կանգնած դեմ առ դեմ․․․
Հունիս 9, 1907
I Want to Live
I want to live–but not a lavish life
trapped in obscurity–indifferent and foolish,
nor as an outright hostage of artificial beauty,
a frail creature–delicate and feeble,
but equal to you–oh men–prosperous
as you are–powerful and headstrong–
fit against calamities–ingenious in mind,
with bodies full of vigor.
I want to love–unreserved–without a mask–
self-willed like you–so that when in love
I can sing my feelings to the world
and unchain my heart–a woman’s heart,
before the crowds?ignoring their stern
judgmen’s with my shield and destroy
the pointed arrows aimed at me
with all my vitality unrestrained!
I want to act–equal–next to you–
as a loyal member of the people,
let me suffer again and again–night or day–
wandering from one place to another–
always struggling for the ideal
of freedom?and let this burden
torment me in my exile,
if only I may gain a purpose in this life.
I want to eat comfortably–as you do,
from that same fair bread–for which
I gave my share of holy work;
in the struggle for existence–humble and meek,
without feeling shame–let me
shed sweat and tears for a blessed earning,
let scarlet blood flow from my worker’s hands
and let my back tire in pain!
I want to fight–first as your rival,
standing against you with an old vengeance,
since absurdly and without mercy you
turned me into a vassal through love and force.
Then after clearing these disputes of my gender,
I want to fight against the agonies of life,
courageously like you–hand in hand,
facing this struggle to be or not.
7 June 1907
translated by S. Avagyan
