Quote for the month of August 2024

 «Հոգիս բուրվառ է մշտավառ, ուր կը ծխան սէրերս համայն,

Կը խնկարկեմ ես զայն կեանքի տաճարին մէջ յաւերժական,
Բազմահազար հաւատացեալ ամբոխներու երեսն ի վեր,

Ու կը ժողովեմ անոնց դէմքէն հաւատամքի լոյսեր տարբեր...»

- «Կեանքիս երգը»

Միսակ Մանուշեան

Peter Balakian: Moonlight

Published in the New Yorker June 17, 2024. Click this page to hear the author reading the poem.


I was walking through the muddy pastures of Woodstock.

Even now, what do I know?




My days on the football field were numbered.

And—then—what did I know?




I pumped iron, ran down-and-outs—followed a pulling

guard. It was 1969 and men had just landed




on the moon; we watched it on TV two miles

from where a car went off a bridge at Chappaquiddick.




And so—Chappa-quid-dick floated

in the air; what matters more, the bridge or the moon?




Then—I thought I understood the moonlight

on the water snakes in “The Rime of the Ancient Mariner.”




I knew that three women broke down the door at McSorley’s

that summer. Liberty was not just for men on the moon.




I walked out of McSorley’s with Coleridge’s poem

in my pocket, uplifted by their breakthrough.




I didn’t know Coleridge was high on dope.

I thought I knew his poem was an ode to love.




When I entered the pasture of love Canned Heat

needled my head. The sky was acid blue.




Whatever I knew—I didn’t know. The moon

stared over the groaning planet and that pasture.



Peter Balakian is the author of books including “No Sign” and “Ozone Journal,” which won the 2016 Pulitzer Prize for poetry. He teaches at Colgate University.

Learning Armenian through Poetry

This is not news to us, and is in fact one of the reasons APP exists.
 

A new language learning tool has discovered and mentions APP on their site. TalkPal AI mentions the Armenian Poetry Project as a valuable resource. Music to my ears.

However, dear Readers, I was not contacted by this company and have written to them since many of the poets posted on APP are alive and retain copyright or publishers have copyrights to their work.

Lola Koundakjian, Curator and Producer of APP in New York

Մատթէոս Զարիֆեան։ ԴԵՌ ՉՀԱՍԱԾ...

Դեռ չըհասած այն մութ հեռուն,

Արցունք տեսայ իր աչքերուն...

        Մըտերմօրէն

        Ըսի իրեն՝

        Թէ պէտք չէ՛ լայ -

        Սիրե՜լ կ՚երթայ...

Եւ ուզեցի ժպտի՜լ, խնդա՜լ՝

Բայց իրե՛ն պես լացի ե՛ս ալ... ։

Jen Siraganian: How To Teach Atom Egoyan’s Ararat To Twelfth Graders

Pause the film. Ask them to Google the Armenian Genocide.

Lazy but keeps my voice from quaking.

A girl in a hoodie looks up from her computer,

why weren’t we taught this in school?

Toss (underhand) key words. Denial. Forgetting. Jailed journalists.

One student asks to be excused,

half-hides his phone in his sleeve. Is he Turkish

or just rejected from Stanford?

Don’t tell them I’m Armenian. 

A colleague told me she recommended a book

about the genocide to her student. She was called

into the headmaster’s office the next day.

Turn the movie back on. 

The boy and his phone haven’t returned.

Maybe he’s texting his mom. Maybe I’ll be fired.

A moth lands on the screen. I swat it away.

Don’t nudge the girl in the hoodie when she falls asleep. 

The boy slips back in the room as a mother

is raped on a horse cart. The camera tilts down.

She is holding her daughter’s hand. 

Mention nothing about this morning, wrapping a towel around my hair, asking the shower-steamed mirror if Turks would take me.

After the credits, a girl comments,

Schindler’s List made me feel more. Another

complains, the Turks were too villainized.  

As they leave class, don’t speak of my grandmother who was raped, or what happened to her mother. Smile, the secrets lodged like seeds in teeth.

_____________

Jen Siraganian, Los Gatos Poet Laureate, has been featured in San Francisco Chronicle, the Mercury News, and NPR’s KALW. Her chapbook Fracture was released in 2014, and her writing has appeared in Best New Poets, Southwest Review, Cream City Review, Mid-American Review, and other journals and anthologies.

Reprinted from MIZNA

Ատրինէ Տատրեան: ՎԻԷԹՆԱՄՑԻՆ

Աչքեր մթին

  կեանքի եզրին

ծուռ բերաններ

  խորշոմ ճակտին

յօնքեր դարձած

  ու քէն ըրած

իրենց սրտին

  պայքար անզէն

  անհաւասար

  կռիւ

  ցրիւ:

 

Ունի սակայն,

  սիրտը յուզող

  հերոսութիւն

  ու լեռներու

  մացառներու

  ապառաժին

  վիէթնամցին...

 

Մահը իրն է

  մահը խրոխտ

  մահը խորհուրդ

  հայրենիքին

  փրկութիւն

  վիէթնամցին,

 

Հպարտ է ան

  վիէթնամցին

  Հերոսացած,

Արեւներէն ուժը առած

  վիէթնամցին...

սիրտն է ազնիւ

բազուկն է յաղթ

հողով յուռթի

կրնայ կռուիլ

Վարդանի պէս

Վիէթնամցին

Վահանի պէս

հալածողին

  ինկած սուրին

  չըլլար գերին

  վիէթնամցին:

 

Թող ամչնան

անոնք որոնք՝

փոքր են սրտով

եւ կը չափուին

փոքր ազգի մը

մեծ այդ սրտով:

 

  Լայն ճակատով

  սեւ քու մորթով

  փայլուն աչքով

  վիէթնամցի՛...

  լաւ կը ճանչնամ

  քու կռուողի

  քու հերոսի

           սի՛րտդ

  վիէթնամցի...

  լաւ կը ճանչնամ

  տոհմդ հերոս

  իմ տոհմիս պէս

  որ միշտ գիտէ

          մեռնի՛լ...

  հերոսօրէն

  նոյնքան սակայն,

          ապրիլ...

          ապրիլ:

Ատրինէ Տատրեան

 Լոյս տեսած է «Պայքար» (Պոլիս), 11 Յուլիս 1968

 

UNTITLED by JOSEPH POLADIAN

I

Am Cupid’s daughter.

Mistake and design begot me.

Under the silver sun,

I brush away my identity.

A few blots here, a few strokes there,

And all the men gather round me.

The people above,

Impeached,

Glare down at me,

Yet, still I dance

And cherish this ineffable circumstance.

I spend the nights

Swinging between restless arms,

Swathed in sordid kisses

And garnished with love bites.

Beyond this place

Of discord and hate,

I move my hips

And feel the night

Gently stroke my face

With the long, dark blades of its fingers.

I go home,

Smelling like a thousand men.

My flamboyance

Lures natural nonconformists

Out of their comfort.

I shake their grounds

With every coaxing sway,

Until I mitigate their pangs

Of unjustified guilt.

Passersby under the sun

Think I’m a harlequin.

But all I am

Is a goddess,

Devoid of coarse remorse.

My very being is nothing

But benign poison.

When the harrowing hour of the dawn strikes,

Ghost-quiet as every truth awakes,

Then,

And only then,

Does my freedom disintegrate

Back into the infinite sunset.

Only then,

Do I see

What they see

Only then,

Just then,

Do I remember,

I am somebody’s son.

This poem was previously published in Rusted Radishes, the Beirut Literary and Art Journal, founded in 2012. 

Joseph Poladian

Joseph Poladian is a 20-year-old student of English literature at the Lebanese University. He has been passionate about the written word ever since he knew what different combinations of the alphabet can do. Being an avid reader, he started writing his own poems and short stories, experimenting with words, genres, and structure.

Arpine Konyalian Grenier RIP

Suchness, What Noise

Daftar blue dualities intervene to convene
lines and shapes of context and word
levitation surmises

        remember architecture?

the tool-master’s need stands in the way
congruence and correlation fester
main tenant
                    full scale social/political lungs oh yes

        transience

how different that is from all things durable
to come together to just become so
this and that
experience

conditioned and mediated ausgang haben
how is ownership generated then?
(some rocks at Death Valley are walking they say)

gauge symmetries are unobservable
what I say to my love is the song
chew it slightly for taste

I wanted a last word with you
no schnell no halt
no gyavoor
                    the rub is otherly
déjà rêvė déjà parlė
déjà lu
                    vėcue



what social basis do I come from?

Published in Word For/Word

I and U at IU and the Dogwoods



Ajune in Armenian is what remains after passing
Ajine in Arabic is yeast which makes bread
living continues Ajine to Ajune
to Ajine and so on

                        said Arpine, and passed



Arpine Konyalian Grenier, a frequent contributor to APP, died on January 9, 2024.

Michael E. Stone: Ambert’s Soft succor

Ambert, round towers
black fortress remains
battlements cast down
dressed stones scattered
chunks broken off walls

    gaping breaches
And parts still standing.

And she
helped me softly,
down to there,
by there,
beyond there,
and back.

September 2021

Թորոս ԹՈՐԱՆԵԱՆ։ ԶԱՀՐԱՏԻՆ

Ուշ աշնան քամին ծառերը սանտրեց
Ու մէկ-մէկ խլեց տերեւներն ամէն,
Աշունը ահա մազերս ներկեց
Լոյս-սպիտակով խաբել զիս կարծեց…

Գարնան հետ քիչ ետք ծառերը բոլոր
Կը ծաղկին դարձեալ հարսնեւորի պէս,
Բայց ծաղկումիս իմ կայծը քիչ առ քիչ
Կ’աղօտի աւա՜ղ, արեւմարն ինչպէս…

Բայց գիտեմ աշնան ու ձմրան դէմ ալ
Կուրծք տալ քաջաբար երգերով իմ խեռ,
Որոնք պիտ ընդմիշտ սէրերս տանին
Յոգնած բայց յամառ դարերուն անմեռ…

Ու պիտի դարձեալ արեւծագի պէս
Ողողէ լոյսով աշխարհը համայն.
Ու գիտեմ՝ գիտեն բոլորը արդէն
Որ սկիզբ ունիմ բայց չունիմ վախճան:

Remote 3-Hour Workshop: Lory Bedikian: The Ode

 Lory Bedikian, a long time poet, award winner and APP collaborator will be teaching a virtual class on Thursday, November 16, 12-3pm ET   at Poets House. 

The Book of Lamenting
by Lory Bedikian

begins on edges of highways

where the sun raises its swollen belly,
grasses outgrow themselves,
vineyards wither their nerves.

The sun cracks the dashboard,
slithers between rows of eucalyptus, juniper,
rolls along the wheels of trucks.

Past crows that caw, pod atop railroad crossings,
the engine cranks its monotonous pulse, distracts me
from posted signs, the yellow snake that guides me along.

This is where I find reasons to question the living,

my father’s face held
in his hands, his brows etched
in the stained glass of the missions,

my mother’s sacrifice dwelling
in deserted turnpikes, her eyes
gazing from overgrown orchards.

Trees disappear. Dried brush crumbles
into camel’s fur. In the distance, no horizon,
but tumbleweed large as sheep.

This is where I am when the world has closed its ears,

alongside rusted tractors, abandoned fruit stands,
roaming for hours, nothing but barbed-wire fences,
nothing but the smells of harvest and gasoline.

The road matters more than the earth,
more than those on the road, it turns
into a spine, ladder of teeth and bone.

In the passenger seat, my grandmother’s ghost
holds a palm full of seeds, scatters them
skyward for the crows to eat.

All of it behind us now. She tells me
not to tangle my nerves, not to stop
the creed of the open road—

nothing that runs can stay the same.


Copyright © 2011 Lory Bedikian. This poem originally appeared in The Book of Lamenting (Anhinga Press, 2011). Used with permission of the author.

Raffi Joe Wartanian: Phantom Tongue

The Armenian Poetry Project is proud to share this unpublished poem by the Inaugural Poet Laureate of Glendale, California,  Raffi Wartanian, and his pictures of Խուլավանգ, which is the church in Kharpert that he referenced in the poem.

Phantom Tongue

by Raffi Joe Wartanian

Somewhere in the world 

my history is erased

my name is changed

Րաֆֆի Վարդանեան 

կլլա

Րաֆֆի Վարդանեան 

glla

Raffi Vartanian 

becomes

Rayfee Wartaynyin

Wartanian

Like the tan on your wart

Stylized melanoma

Signifying the end

Or Wartanian

A song of war

Death, destruction, murder

Nothing I stand for

Mixed into the moniker 

Not here: Vartanian

Warrior sons and daughters 

Defiantly defending a people

Only to have their nom de guerre lathered

Like suds swirling down the drain

Of the car wash on Jackson Street

Under an American sun baking flesh white

Calls for change, or at least a discount, stifled by the heat

Somewhere in the world 

my ancestor’s creations are destroyed

          crosstones of a medieval Armenian necropolis on the banks of the Araxes River reduced to rubble

a stone church, Խուլավանգ, in the golden wheat fields of Kharpert, on its crumbling column defiled with a spray-painted swastika

homes in Hajin, Adana, Zara, and Kumkapi

 never to be known

only to be evoked

during visits, with maps, in verse

their names are ghosts who saunter in meadows of the amnesia I recall

so that sometime in the future

I can sit down with my boy

look him in the eye

and have “the talk”

Will the news destroy his innocence 

The day I tell him

That we were, are, will be

Objects of genocide?

How will he come to understand the unfathomable?

A series of moments…by osmosis…

Lighting candles at the church

The old typewriter hanging on the wall

A grainy image of emaciated corpses

Their sunken eyes somehow familiar

Protestors demanding recognition from violent nations we now or once called home

Or will he already know? Was it coded in his bones? 

When will he learn that the imposed tension 

Between erasure and endurance

Is not just a thing of the past

But a choice today

Between internalizing the oppressors’ will, 

And facing the question

Answers illuminating a path

Fraught with the promise of truth’s daggered thorns

Poking holes in our language

“Endangered” like a fading phantom living in my throat

Կոկորդս, Լեզուս

Spoken to my child

Hearing him voice the revenant

On his tongue does she live or die? 

Maybe both. Maybe none of it matters, especially once we’re erased. 

Have we already arrived?

And once we’ve arrived, can we finally begin to return?

Banned Books Week 2023

 “This is a dangerous time for readers and the public servants who provide access to reading materials. Readers, particularly students, are losing access to critical information, and librarians and teachers are under attack for doing their jobs.”

- Deborah Caldwell-Stone, director of the ALA’s Office for Intellectual Freedom 

The Armenian Poetry Project supports the FREADOM to read. 

For more information, visit the American Library Association's site

Knar Gavin:APPTUS INTERRUPTUS

Up early

flirting, knucks

jambed

into

the reel.

Some hungering

line unfolding

along a

plastic

wire

haggard as a hedge

ha-ha’ing

at the edge

of the

lawn.

But the way we are rapt

now is nothing

like you

in the sun.

I was free with the nectarine

blossoms, a

tree in the world

that was

our life.

At least

it’s summer

forever

now.

Tiny fuzz-less

heads rolling

into mash.

Knar Gavin: After Meriye B. Ouzounian

O, captains of infamy, again 

you’ve battered and eaten the world. 

Borges had it almost right. Every cata

clysm happens for the first time, 

and in a wash that is infernal.

                         With fighting

fossil capitalism 

               there’ve been attempts — over the sink

               and under the moon, some white-lit

               trying, as if 

               to cleanse 

               buttered hands  

               with cold water.

Our bodies are shitting credit cards

               by the week, so plastiform is this life. 

Some things work themselves into you, 

               and that is the only getting them gone.

Where we might’ve broken bread

               or even 

broken it off with the land-swallowers

instead capital’s tyrant uncles drove

their straws beneath beautiful surfaces

to guzzle past and future all at once. 

When we think of tenure

we ought to think 

of the land, & 

of those who 

would hold

nothing 

back 

to get 

to a settled future. 

Catastrophe fills the scope, but my Armenian blood knows

brutality is as old as the fossil record. 

I remember my great, great

               grandfather, Krikor. Buried alive, but first

                         he put mud on our faces

                         so we wouldn’t look pretty. 

               I realize, now, that I am in the situation of communication 

where Krikor could not be.

 

The truth is 

in the pudding, 

& its still blood. Or, 

               the medium is

               the massage that

                              structure will have been.

Krikor, 

               he had pigeons

                                             he left all.

This full world is in flight for the stationed few. 

               O, Sinemas and, likewise, Pelosis and Kochs,

               O, Manchins — hot wives in cold houses

                              amidst this inferno 

                         of a near-future 4-degrees. 

I vow this: to cut the arms off every lifeboat. (1)

               To let them, all lovers of pigeons, survive the road out,

               to tear the fossil-hankering factory down, glitch

               the bone machine

                         with the incandescent power of those 

                                             neither wealthy nor insatiable 

               to wretch and howl the brute money men down.

Petes Buttigieg, Brians Deese: we’re coming.

               We’ve got mud on our faces 

and pigeon eyes in the millions.

We will not look pretty. 

               We will not back down.  

Wimmer of the 2022 William Carlos Williams Prize, University of Pennsylvania 

Վահան Տերյան: Իմ խաղաղ երեկոն է հիմա

Իմ խաղաղ երեկոն է հիմա
Մեղմալույս, և՛ տխուր, և՛ անուշ.
Քեզ երբեք սիրտըս չի մոռանա,
Իմ մաքո՛ւր, առաջին իմ անուրջ…

Տարիներ, տարիներ կըսահեն,
Կըմեռնեն երազները բոլոր —
Քո պատ՛կերը անեղծ կըպահեմ
Օրերում անհաստատ ու մոլոր։

Ե՛վ տանջանք, և՛ բեկում, և՛ թախիծ —
Սև օրեր ես դեռ շա՜տ կըտեսնեմ.
Անունըդ թող փարոս լինի ինձ
Սուտ կյանքի և դառը մահու դեմ։

My Serene Evenfall by Vahan Teryan

It is my serene evenfall now,
Crepuscular, both sad and tender.
My heart will never forget you,
My pure, first dream.

Years, years will flow by,
All dreams will die –
I will preserve your image perfectly
In uncertain and bewildering days.

Suffering and brokenness and sorrow –
I have yet to see many dark days,
Let your name be a lighthouse for me
Against deceptive life and bitter death.


Translated by Luiza Ghazaryan

Հովհաննես Շիրազ: Գարնանամուտ

Մանուշակներ ոտքերիս ու շուշաններ ձեռքերիս,
Ու վարդերը այտերիս, ու գարունը կրծքիս տակ,
Ու երկինքը հոգուս մեջ, ու արևը աչքերիս,
Ու աղբյուրները լեզվիս՝ սարից իջա ես քաղաք,―
Ու քայլեցի խայտալով ու շաղ տալով մայթերին
Մանուշակներ ու վարդեր ու շուշաններ ձյունաթույր,
Ու մարդիկ ինձ տեսնելով՝ իրենց հոգնած աչքերին
Տեսան ուրիշ մի աշխարհ, գարուն տեսան նորաբույր,
― Ի՜նչ թարմություն,― ասացին,― ի՜նչ թարմություն,―
ու բացին
Լուսամուտներն իմ առջև, ու ես իմ սիրտը բացել՝
Անցնում էի երգելով ու շաղ տալով մայթերին
Մանուշակներ ու վարդեր ու հասմիկներ հոգեթով,
Կարծես մի ողջ բնություն մի պատանի էր դարձել,
Քաղաք իջել լեռներից՝ կանցներ զմրուխտ հեքիաթով
Երկրե-երկիր շաղ տալով կակաչներն իր ձեռքերի,
Մեր երգերի լուսաբացն ու գարունը լեռների։



Vernal Equinox by Hovhannes Shiraz


With violets at my feet and lilies in my hands,
Roses on my cheeks, and the spring under my chest,
The sky in my soul, and the sun in my eyes,
And springs of water on my tongue, I descended the mountain to the city –
And walked enchanted, sprinkling the sidewalks
With violets and roses and lilies white as snow,
And when people looked at me, in their tired eyes
They saw another world, saw spring in full fragrance.
“What freshness,” they said, “What freshness,” and opened
Their windows in front of me, and I opened my heart,
And passed by singing, sprinkling the sidewalks
With violets and roses and jasmines bewitching,
As if all nature had become young,
And descended the mountains, passing by in an emerald tale
From country to country, sprinkling the poppies of his hands,
The sunrise of our songs and the spring of our mountains.

Translated by Luiza Ghazaryan

Հովհաննես Շիրազ: Ամեն ինչ ես դու

Ամեն ինչ ես դու, ով կին, ամեն ինչ․
Ե´վ սուրբ մայր ես դու, և´ կին-սատանա,
Ե´վ հրեշտակ ես, և´ դև ես թովիչ,
Համբույրիդ մեջ էլ և´ կյանք ես, և´ մահ,
Ե´վ մութ անդունդ ես, և´ կանթեղ ես ջինջ:

Մի բռունցք սիրտդ՝ բնություն մի ողջ,
Ե՛վ սատանա ես, և՛ աստված անմեռ, –
Աստված՝ մոր սրտում, սատանան՝ կնոջ, –
Ա՜խ, նոր կյանքի պես առեղծված ես դեռ,
Դու, որ դրախտն ես իմ նորաբողբոջ։

Թե գրկածս չես՝ հրաշք ես, ով կին,
Քո մի համբույրով մեռյալն է հառնում,
Ով կին, երբ մայր ես դառնում կաթոգին՝
Սիրո սրբության սանդուղքն ես դառնում,
Չնաշխարհիկ ես դառնում դու, մայր-կին։

Մոր սրբությունն է աշխարհն արարող,
Ե՞րբ պիտի դու էլ զտվես անաղարտ,
Ով սատանուհիս ամենակարող,
Ով աստվածուհիս ամենակախարդ,
Ով կյանքիս ընկեր՝ կյանքս խաթարող։

Ցերեկն անզոր ես, գիշերներն՝ հզոր,
Գիշերը նուրբ դև, ցերեկն` հրեշտակ,
Առյուծն էլ քո դեմ մանուկ է անզոր,
Երբ սուրբ քնքշանքդ դառնում է հեշտանք,
Երբ կին ես, ոչ թե սրբությունը` մոր:

․․․Սիրո սատանան և աստվածն ես դու,
Ե՞րբ պիտի մեռնի սատանան քո մեջ.
Որ մնաս միայն աստվածը մարդու,
Ով կին, ե՞րբ պիտի մարդ մնաս անվերջ,
Չէ՞ որ մարդ ծնող մայր աստվածն ես հար,
Ե՞րբ պիտի մարվի մեղքիդ ծովն անմար:



You Are Everything
by Hovhannes Shiraz

You are everything, O woman, everything -
You are both sacred mother and she-devil,
An angel and a bewitching demon
In your kiss, you are life and death,
A dark abyss, a pristine lantern.

Your fist-sized heart embodies all of nature,
You are both Satan and immortal god –
God, in a mother’s heart; Satan, in a woman’s –
Oh, you are still an enigma like new life,
You, my newly flowering paradise.

If you are not the one I embrace, you are a miracle, O woman,
By your single kiss, the dead is raised to life,
O woman, when you become an affectionate mother,
You become the staircase of love’s divinity,
You become miraculous, mother-woman.

A mother’s divinity is world-creating,
When will you also become pure?
O my almighty satan,
O my enchanting goddess,
O my life partner – ruiner of my life.

You are powerless in the daytime, and potent at night,
You are a delicate devil at night, and an angel in the daytime,
Even the lion is a powerless child before you,
When your sacred tenderness becomes lust,
When you are a woman, not the sacredness of a mother.

… You are the satan and goddess of love,
When will the devil in you die,
So that you can stay a human goddess only?
O woman, when will you remain human evermore?
After all, you are the human birthing mother-goddess,
When will the inexhaustible sea of your sins dry up?


Translated by Luiza Ghazaryan

Luisa Muradyan: My Favorite YouTube Channel

think Beetlejuice without Michael Keaton

but with one hundred Geena Davises
 
dressed in floral nightgowns


think absolute freedom

standing in a house

of haunted women


listen to the music

furniture moving

without explanation
 
in this video

you can clearly see

the outline of a face

in the fireplace

This poem appeared in the Missouri Review, November 2019

William Zeytounlian: Armenia

 Armenia

By William Zeytounlian

There is a dual dimension of history written from the testimonies of a survivor. It’s certainly a speech about the past. But first of all, it is a discourse about the present, or rather, a discourse about the project that the survivor has about the interlocutor. With a survivor, we enter the collective ditch of the past with our present-day clothing, like the apostles of a Renaissance painting in ancient Jerusalem or Dante in hell.

The alphabet on the shield

Unveils the grass,

The abridged sand

We – weak morrow

Muffled breath

Us – oblivion, memory

Of a breed

 

Ottoman moon

Shiny epidermis —

Reveals the seed,

The sober aria

Over sand:

 

Before we’re past

Breaths we were

 

Translated from Portuguese by Shushanik Hovakimyan

William Zeytounlian: Di-áspora:

 Di-áspora:

sêmen somos e óvulo

lançados de novo à terra –

um dia duvidaram do gérmen;

hoje somos bifurcação incontável.

Di-áspora:

como um auspício,

Tumanian leu o futuro

no voo de um grou.

Mas teria imaginado

que entre as bananeiras e arranha-céus,

entre as catedrais góticas

e os rios de leite da Califórnia

prescrutaríamos

apenas com a memória,

todo o deserto da Síria?

Teria imaginado que

buscaríamos o que fosse,

lasca de osso,

feixe de cabelo?

William Zeytounlian

William Zeytoulian (nascido em São Paulo em 1988) é mestre em História pela Universidade Federal de São Paulo (UNIFESP), esgrimista, poeta e tradutor.

Luisa Muradyan: Schwarzenegger in Prayer

There's a scene in Predator
where Arnold Schwarzenegger slaps the hand
of Carl Weathers and the camera focuses
for a moment on the flex of their palms
and I think this is how prayer works.
Two tulips brush against each other in the rain
And when I watch action movies I believe
there is a reason Bruce Willis
can jump out of a helicopter
and propel into a circus tent, that perhaps
Yippee-ki-yay is really
another way to say Baruch ata Adonai
that perhaps the choppa is a temple,
and when he says Get to da choppa
this is the call to return or just a call
to stand in the garden and marvel at the beauty
of wet flowers.

This poem appeared along with an interview in Houston's Public Radio.

Raffi Joe Wartanian Named Glendale’s First Poet Laureate

GLENDALE, CA— Raffi Joe Wartanian is the City of Glendale’s first Poet Laureate. The position serves as an ambassador for Glendale’s rich culture and diversity, promoting the art of poetry. As Poet Laureate, Wartanian will develop a project that engages community members of all ages in poetry writing, performance, and poetry appreciation; write a poem that celebrates Glendale’s rich culture and diversity; and read poetry aloud at special events throughout the City.

Following a grassroots call from a citizen of Glendale, the request of Mayor Ardy Kassakhian, and the approval of the City Council, Glendale Library, Arts & Culture created the City’s first Poet Laureate program and requested applications from resident poets. The selection panel was comprised of Arts & Culture Commissioner Sevana Zadorian, Los Angeles Poet Laureate Lynne Thompson, Poet and Founder of The Los Angeles Press Linda Ravenswood, and Poet and Instructor at Glendale Community College Julie Gamberg.

Raffi Joe Wartanian was selected as Glendale’s first Poet Laureate in recognition of his accomplishments in poetry and his vision for the “Glendale Poet Laureate as someone who can utilize writing to promote self-expression, find common ground across communities, and foster solidarity that celebrates diversity while embracing individuality.” His poems have appeared in No Dear Magazine, h-pem, Ararat Magazine, Armenian Poetry Project, and The Armenian Weekly and performed live with the Asian American Writers’ Workshop, and International Armenian Literary Alliance. His essays have appeared in The New York Times, Los Angeles Review of Books, Outside Magazine, Lapham’s Quarterly, The Baltimore Sun, Miami Herald, and elsewhere. His hybrid piece “A Letter to My Great-Grandson” is forthcoming in the anthology “We Are All Armenian: Voices from the Diaspora” (University of Texas Press, March 2023). Raffi currently teaches writing with UCLA Writing Programs, and his work has received grant and fellowship support from the Fulbright Program, Humanity in Action, and the Eurasia Partnership Foundation. In 2017, Raffi collaborated with Abril Books, the Lakota People’s Law Project, and In His Shoes to launch Days of Solidarity: Celebrating Armenian and Native American Survival, a multi-day performance and workshop that united Armenians and indigenous American tribes in Glendale. Raffi currently serves on the advisory board of the International Armenian Literary Alliance and advises the Tumanyan International Storytelling Festival.

“We are thrilled to have Raffi Joe Wartanian serve as our City’s first Poet Laureate,” said Mayor Ardy Kassakhian. “Wartanian’s work reflects the diversity and intricacies of our city and residents. His experience as an educator and organizer, leading creative writing workshops for incarcerated writers, veterans, and youth affected by war through Letters for Peace, a conflict transformation workshop he created, make him a great first Poet Laureate for Glendale.”

Մարո Մարգարյան։ [խշշում է գետը]

Խշշում է գետը, թշշում է գետը,
Կռվում է ափի քարերի հետ։
Իսկ բանաստեղծը բառերի հետ է,
Հոգում ծանրացած քարերի հետ է,
Տառերի հետ է,
Դարերի հետ։




Մարո Մարգարյան « Լցված Լռուիւն» 

Հայաստան Հրատարակչութիւն, Երեվան 1972

Տաթեւ Չախեան: ԵՍ ԹԱՐԳՄԱՆՈՒՄ ԵՄ ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Ես թարգմանում եմ բանաստեղծություններ,
երբ ուզում եմ լինել ուրիշ ներսինիցս,
որ գրում է բանաստեղծություններ:
Երբ ուզում եմ ծնված լինել մեծ քաղաքում
ինչ-որ կարևոր բանից առաջ, հետո կամ ընթացքում,
երբ ուզում եմ ապրել քառասունականների Ամերիկայում,
շահի ժամանակվա Իրանում,
Բեռլինի պատից ձախ,
լինել Կանադա փախած հրեա տատի ծոռ,
Սիբիրի աքսորից հետ եկած պապի անունով թոռ,
երբ ուզում եմ լինել սև, դեղին, կարմիր, զոլավոր,
անգլերենի պես հեշտ,
լեհերենի պես աղմկոտ,
պարսկերենի պես ծորուն ասել անծանոթ բառեր...
...ուրիշի բերանով ասել:

Ես թարգմանում եմ ուրիշի ցավը՝
second-hand ապրումի պես,
չդողացող ձեռքով ու սառը սրտով,
որովհետև ցավն ինձ հետաքրքրում է տեսականորեն,
որովհետև ես ուզում էի բժիշկ լինել...
Ես թարգմանում եմ,
երբ լեզու չեմ գտնում ներսինիս հետ, որ գրում է:


I TRANSLATE POEMS

I translate poems
when I want to be different from this other me who writes them.
When I wish I’d been born in a large city before, during or after a breakthrough,
when I wish I’d lived in America in the ’40s,
at the times of the Shah in Iran,
on the left side of the Berlin wall,
when I wish I’d been a granddaughter of a Jew who ran to Canada,
a grandson bearing the name of an ancestor who survived the Siberian exile,
when I want to be black, yellow, red, striped,
when I want to speak out the hardest thoughts with the mouth of a stranger,
to express me as easily as in English,
as noisily as in Polish,
as seamlessly as in Persian.
I translate the pain of the others as a second-hand feeling,
with a steady hand and heartless,
as pain only interests me in theory,
as I wanted to be a doctor.
I translate when I can’t get along with this other me who writes.




Translated by the author

Տաթեւ Չախեան: ՍԿՍՆԱԿ ՎԱԶՈՐԴԻ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

Մենք դուրս ենք գալիս շքեղ մեքենաներից
ու վազում դեպի ծառերը`
ամրացնելով մկանները ոտքներիս,
որի շնորհիվ (չգիտես ինչու) ավելի ամուր չենք կանգնում հողին:
Մեր ազդրերը ծառաբնից էլ հաստ են,
քամին տարուբերում է մեր մազերը,
բայցևայնպես, թռչուններն այնտեղ չեն բնավորվում:
Նրանք էլ փախչում են վանդակներից ու նետվում դեպի ծառերը:
Մենք շաբաթական երեք անգամ՝ մեկ ու կես ժամ,
թռչուններն ավելի հաճախ,
հետ չնայելով մտածում ենք, որ
մեկը պիտի հսկի փախուստը,
մեկը պիտի ամուր լինի,
մեկը պիտի մնա կանգնած:



A GUIDE FOR A BIDDING RUNNER


We get out of luxury cars and run to the trees
strengthening the muscles on our feet which
(I wonder, why)
does not help us stand on the ground any firmer.
Our hips are thicker than tree trunks,
the wind streams our hair,
and yet, birds do not nest there. Likewise,
they escape the cages and rush to the trees.
Thrice a week, for an hour and a half,
yet, the birds – more often,
we think, without looking behind –
someone needs to watch the escape,
someone needs to be strong enough,
someone needs to remain standing.




Translated by the author

Տաթեւ Չախեան: ՀԱՅՐԵՆԻՔ. ԱՆԾՈՎ

Լեռներով շրջապատված ճահճոտ լճում
ապրում ենք ես ու երկու-երեք միլիոն ծանոթ ձուկ:
Ծովի մասին լսած բիձեքը վաղուց մեռել են:
Ժայռերը չեն շարժվում. հարմարվել ենք:
Ու մենք ձանձրանում ենք առավոտյան,
ու մենք ձանձրանում ենք կեսօրին,
մինչև գալիս է հյուրն ու մի տափակ քար գցում ջուրը:
Մենք՝ հուզմունքից շնչակտուր, թպրտում ենք,
ցատկոտում վեր-վար, բերանքսիվայր
լողում՝ շուրջպար բռնած, ոլոր-բոլոր-մոլոր,
պարուրաձև, գլանաձև, ձվաձև:
Ու մենք ձանձրանում ենք երեկոյան,
ու ձանձրանում ենք գիշերը...
Բացվում է օրը, սպասում ենք հյուրին:



MOTHERLAND: NO-SEA


In a muddy lake surrounded by mountains
I live with some two, three million familiar fish.
Old men who heard of the sea are long dead.
Rocks are motionless; we have adjusted.
We are bored in the morning, we are bored in the afternoon,
until a guest comes and drops a stone.
Excitement leaves us breathless,
we slap about,
we spring up and fall down grasping the air,
we start dancing, braided, twisted, bonded, spiral, cylindrical, oval.
And we are bored in the evening, we are bored at night…
A day comes, we wait for a guest.



Translated by the author

Տաթեւ Չախեան: ՀԵՏԱՀԱՅԱՑ

Դանդաղ էինք ապրում,
որովհետև խաղաղություն էր։
Կորածը վաղ թե ուշ գտնվում էր,
և այնքան ապահով տարածք էր կյանքը,
որ տնից դուրս էինք գալիս ու կորչում ինքնակամ։
Աստծու մասին հիշում էինք լավ առիթներով,
վատ առիթներով՝ հիշեցնում մեր մասին
․․․ ու Աստված հիշում էր:

Մեր կյանքը՝
ժամացույցի սլաքները հետ տալիս շահած ժամ,
պատերազմի հետաձգումն էր -
անկողնում ծուլորեն պտտվելու ճոխությունը,
կրակին հանդարտ բարձրացող սուրճը,
ամեն տարի կախվող նույն խաղալիքը տոնածառին,
լուսանկարներում ծերացող մեր հայրերը,
մեր հետաձգվող սերերը,
կիսատ թողած գրքերը,
մեր մանրախնդիր վեճերը,
որ աշխարհի վերջն էին թվում,
մեր փլատակները կենցաղային...

Քանի որ խաղաղություն էր,
մենք մեռնում էինք դանդաղ, հերթով, կարգով՝
մեծից փոքր,
սրտի զարկերի աստիճանական խլությամբ,
լավ կահավորված հիվանդասենյաներում՝
հարմարեցված արժանապատիվ ապրելու համար։




RETROSPECTIVE


We used to live slowly
in times of peace.
Lost was found eventually,
life was a safe place to live in,
moreover, to fade away willingly.
God was recalled on good occasions,
in misfortune, we called him
to bear us in mind… and God did!


Our life –
a gained hour in an adjusted time
was the postponement of the war…
The luxury of morning laziness,
the serene ritual of coffee-making,
our loves left to be loved,
our books unfinished,
the same toys on the Christmas tree over and over,
our fathers ageing in the photos,
our ridiculous quarrels,
our superficial ruins;
every day a doomsday!

We used to die slowly
in times of peace
keeping the right order;
from the aged to the young,
having a life-long time to moan
the gradual slowdown of our hearts
in well-equipped hospitals
designed for a dignified life



Translated by Lucille Janinyan

Տաթեւ Չախեան: MIGRANT POINT

Եվրոպա –
Որպեսզի իրար ճիշտ հասկանանք՝
ես սովորեցի մի քանիսը քո լեզուներից,
իսկ դու անգամ չջանացիր ճիշտ արտասանել ազգանունս։

Մեր առաջին հանդիպմանը
երջանկությունից կրկչացի բարձրաձայն (իմ երկրի մարդկանց պես),
հետո գոռացի ցավից (սովորույթի ուժով),
իսկ դու զգուշացրիր, որ այստեղ 22: 00-ից
ցանկացած ձայն աղմուկ է համարվում։


Եվրոպա –
դու զարմացրիր ինձ, ու ես ինձ զարմացրի՝
թե ոնց դարձա քեզնից էլ սպիտակ ու շիկահեր,
թե ինչ հաճույքով ձայնակցեցի ցույցերիդ՝
ընդդեմ նրանց, ում չէի ընտրել․․․

Կապույտ աչքերով, կապույտ արյունով, կարմիր անձնագրով
տղաներիդ գիշերներում ես քո երազը տեսա,
բայց առավոտներդ երբեք իմը չեղան, Եվրոպա․․․
Դու սիրեցիր ինձ, բայց կնության չառար․․․

Եվրոպա –
Դու ինձնից հազար ու մի գիշերվա հեքիաթներ ուզեցիր,
բայց հեքիաթային ոչինչ չեկավ մտքիս
պայթյուններով ու պատերազմի ճիչերով լի
իմ մանկությունից։
Իմ ներսի բոլոր երեխեքը մեծացել են․․․
Իմ ներսի բոլոր զինվորները հոգնել են, Եվրոպա․․․
Իմ ներսի թափառականները կորել են անդարձ․․․
Եկել եմ գիրկդ, որ մի պահ ոչմիպիսին լինեմ, որ խաղաղվեմ․․․

Եվրոպա, սիրտս այս երևացող 56 կիլոյից էլ ավելի ծանր է,
բայց եթե սիրտդ սրտիս համար չի ցավում,
ուրեմն մարմինս էլ չտեսնելու դիր:

MIGRANT POINT


Europe —
To understand each other better
I’ve learnt a couple of your languages,
but you haven’t even tried to pronounce my surname correctly


On our first date
I guffawed — as my people used to do,
then howled of pain — as I used to,
but you warned
that here after 10 PM any sound is considered to be noise.


Europe —
You’ve surprised me as I did myself
by becoming much paler and blonder than you,
by feeling in my waters screaming at your protests
against those not chosen by me.
In the nights of your blue-eyed, blue-blooded, red-passport men
I’ve seen your dream,
but your mornings have never belonged to me, Europe.
You’ve made love with me but never asked for my hand.

Europe —
You’ve expected the tales of thousand and one nights,
but I couldn’t recall any from my childhood darkness
full of shelling and screams of war...
All the children inside me have grown up…
All the soldiers inside me are tired…
All the wanderers inside are wholly lost…
I’ve come to sit on your laps and to be nothinglike,
to calm down for a while…

Europe —
My heart is heavier than this 56 kilos you see,
but if you don’t care about my heart,
then also connive my body.


Translated by the author

Տաթեւ Չախեան: 2016

Այդ ձմեռ ես չունեի անձնագիր։
Ասել է թե՝ գոյություն չունեի
հարկայինի համար,
ոստիկանության,
տեղական ինքնակառավարման մարմինների,
ու մյուս բոլոր մարմինների, բացի մեկից, որի սրտում
դեռ ապրում էի։
Այդ ձմեռ նրան սրտի կաթվածով
հիվանդանոց տեղափոխեցին։
Այդ ձմեռ անունս հոլովվեց հազար օտարալեզու բերանում՝
Տաթի, Տատյանա, Տանյա, Թինա․․․
Բոլոր այլընտրանքներին համաձայնեցի լուռ`
ինչպես անծանոթի հասակին ու քաշին ես համաձայնում
առաջին հանդիպմանը։
Այդ ձմեռ ես սկսցեի մարզվել, որ չկորցնեմ վերջին կապս նրա հետ,
որ բառեր է ասում իմ բերանով․․․
Իսկ երբ մարզչին հարցրի․ «Ո՞ւր են գնում կորցրածս կիլոները»,
խնդրեց իր պես պարզ տղուն նման բարդ հարցեր չտալ ու,
իր խելքով, կատակեց․ «Ուրախ չե՞ս, որ վերանում ես»։




2016


I had no passport that winter.
Means, I existed neither for the tax authorities,
nor the police,
nor the local official bodies,
just like any other body, except for the one
whose heart I still lived in.
That winter that body was rushed to hospital with a heart attack.
That winter my name was inflected in a thousand unfamiliar ways -
Tatie, Tatyana, Tanya, Tinah...
I silently succumbed to it all,
like one who accepts the height and weight of a stranger
at the first meeting.
I hit the gym that winter not to lose the last connection with the one,
who articulates words through my mouth...
And when I asked my trainer, “Where do my lost kilos go?”
he begged me to spare a simple guy like him from tough questions
and joked to the best of his ability, “Aren’t you happy just to disappear?”


Translated by the author

Տաթեւ Չախեան: ՏԱՂ ԹԱՐԳՄԱՆՉԱՑ

Նախ նրանք թարգմանում են մարմինդ,
հետո՝ բանաստեղծություններդ,
ապա մեկնում են մի պատահական առավոտ՝
քեզ թողնելով ծանոթ բառիդ առաջ
անճանաչելիորեն մերկ,
անօգնական ու տագնապած,
մեկը, որ անծանոթ լեզվով խոսող քաղաքում
հարձակված շանը չգիտի ոնց սաստել։



ODE TO THE TRANSLATORS


First, they translate your body, then your poems,
finally, they depart in an accidental morning
leaving you unrecognizably naked
in front of your own words, worried and helpless,
as a stranger who doesn’t know
how to calm down a barking dog in a foreign-speaking city.




Translated by the author

Տաթեւ Չախեան: ԴԻՏԱԿԵՏ. ՉՈՐՍ ՏԱՐԵԿԱՆ ԷԻ

Հորս ուսերի բարձրությունից
արտագաղթը
ձգվող դատարկությունն է
մարդկանց ու թռչունների արանքում։


VIEWPOINT։ I WAS FOUR


From the height of his father's shoulders
emigration
is a stretching emptiness
between humans and birds.




Translated by the author

Տաթեւ Չախեան: ԱՆԱՆՁՆԱԳՐԱՅԻՆ

Զարմիկս կարդաց ծննդավայրս՝ «Չեխոսլովակիա»
ու կարգին հռհռաց.
«Սենց երկիր չկա, դու ոչ մի տեղ ես ծնվել, դու չկաս»:
Լեզուս կուլ գնաց,
կապտեցի ամուր կապված բարուրի պես,
որ թողել են պատմության պատահական աղբանոցում
ու գնացել:
Հիմա նույն տեղում բարեկարգ այգի կա,
ուր շների հետ զբոսնում են ինձ նմանները,
ում պատմությունը, փոխնակ մոր պես, չի ճանաչում:




unIDentical


My cousin read my birthplace — “Czechoslovakia”
and mockingly cackled,
“There is no such country, you were born nowhere, you don’t exist.”
I swallowed my tongue,
I went blue as an infant too tightly swaddled
abandoned on history’s doorstep.
Now, in this place, there is a beautiful park
where people like me walk their dogs,
people who are not recognized by history
as by a surrogate mother.


Translated by the author

New book release: Armenian Contemporary poetry collection in Hungarian

Kortárs örmény versek
(Blénesi Éva szerk.)
Lector Kiadó , Megjelenés: 2023. január 13.



Bővebb ismertetőA kétnyelvű antológia szerzői: Husik Ara, Vahe Arsen, Anush Aslibekyan, Nerses Atabekyan, Shushan Avagyan, Peter Balakian, Krikor Beledian, Tatev Chakhian, Diramerján Artin, Keith Garebian, Eduard Harents, Anahit Hayrapetyan, Lola Koundakjian, Vahram Martirosyan, Noushik Mikayelian, Anna Muradyan, Nora Nadjarian, Hermine Navasardyan, Marine Petrossian, Armen Shekoyan. Magyar nyelvre Fenyvesi Orsolya, Gerevich András, Kaáli Nagy Botond, Kali Kinga, László Noémi, Szabó T. Anna és Tábor Ádám fordította a verseket.
Versantológiánk a kortárs örményországi és diaszpórabeli örmény költészet azon számottevő kortárs képviselőinek munkáiból válogat, akik műveikkel jelentős sikereket értek el a hazai és a külföldi rangos fórumokon, és akiknek az írásai fordításban is megjelentek különböző nyelveken. Könyvünket abból a meggondolásból terveztük kétnyelvűre, hogy ezzel is hozzájáruljunk a magyarországi és az erdélyi kisebbségi magyarörmény közösségek nyelvének ápolásához. A válogatás korántsem a teljesség igényével készült, sokkal inkább azzal a szándékkal, hogy betekintést nyújtson a mai örmény irodalmat jellemző tendenciákba, és közel hozza az alkotókat az örmény költészet és kultúra iránt érdeklődő magyar olvasókhoz.




Contemporary Armenian Poems
(Éva Blénesi ed.)
Lector Kiadó , Publication date: 13 January 2023.


Artists of the bilingual anthology: Husik Ara, Vahe Arsen, Anush Aslibekyan, Nerses Atabekyan, Shushan Avagyan, Peter Balakian, Krikor Beledian, Tatev Chakhian, Diramerján Artin, Keith Garebian, Eduard Harents, Anahit Hayrapetyan, Lola Koundakjian, Vahram Martirosyan, Noushik Mikayelian, Anna Muradyan, Nora Nadjarian, Hermine Navasardyan, Marine Petrossian, Armen Shekoyan. The poems were translated into Hungarian by Orsolya Fenyvesi, András Gerevich, Botond Kaáli Nagy, Kinga Kali, Noémi László, Anna Szabó T. and Ádám Tábor.


Our poetry anthology is a selection of works by notable contemporary representatives of contemporary Armenian poetry from Armenia and the diaspora who have achieved significant success in prestigious forums at home and abroad, and whose works have been translated into various languages. We have designed our book to be bilingual in order to contribute to the cultivation of the languages of the minority Hungarian-Armenian communities in Hungary and Transylvania. The selection is by no means intended to be exhaustive, but rather to provide insight into trends in contemporary Armenian literature and to bring the authors closer to Hungarian readers interested in Armenian poetry and culture.

ԻԳՆԱ ՍԱՐԸԱՍԼԱՆ։ Տարի մըն ալ

 Տարի մըն ալ

Վախերով -- վատերով -- վէրքերով

Ջանացինք ապրիլ

Քանի հոգի էինք

Քանի հոգի մնացինք

ԻԳՆԱ ՍԱՐԸԱՍԼԱՆ

26.12.2022

POETRY INTERNATIONAL - 25th Anniversary Edition

We are thrilled to share that the issue is out, containing a portfolio of contemporary Armenian poets from around the world.

We would love to encourage PI by asking that you purchase copies of this 25th anniversary issue for yourself and your family/Friends, the link is:
https://www.poetryinternationalonline.com/25th-anniversary-issue-table-of-contents/?fbclid=IwAR1thUOYvb0IZopy2Xzu0i5RDgHlBT-6pU4dfAhRBBvhkW80oXbLNOSLac8


Contemporary Poets of the Armenian Diaspora,
edited by ARTHUR KAYZAKIAN & LOLA KOUNDAKJIAN

VAHÉ GODEL, The Law of Numbers/La Loi Des Nombres
SONA VAN, Before the Magi Had Even Reached Bethlehem/ԵՐԲ ՄՈԳԵՐԸ ԴԵՌ ՉԷԻՆ ՀԱՍԵԼ ԲԵԹՂԵՀԵՄ
ANA ARZOUMANIAN, No Lyricism/Nada de Lirismo
ARAM SAROYAN, Saroyan & Minasian
GREGORY DJANIKIAN, Even for the Briefest Moment
ARMEN DAVOUDIAN, Exodus
NORA BAROUDJIAN, On Stage/ԲԵՄԻ ՎՐԱՅ
PETER BALAKIAN, What’s Up
NORA NADJARIAN, Carousel


Many thanks, 

Lola and Arthur (guest editors)

Սիամանթո։ Ափ մը մոխիր՝ Հայրենի տուն

ԱԿՆԱՅ ՅԻՇԱՏԱԿԻՆ


Ա

Աւա՜ղ, ապարանքի մը պէս մեծ էիր եւ շքեղ,
Ու ես երդիքներուդ սպիտակ կատարէն,
Աստղածորան գիշերներու յոյսին հետ,
Վարէն, ահեղավազ Եփրատին կ'ունկնդրէի...։

Բ

Արցունքո՜վ, արցունքո՜վ լսեցի որ աւերակ առ աւերակ,
Քու լայնանիստ պատերդ իրարու վրայ կործանեցին,
Սարսափի օր մը, կոտորածի օր մը, օր մը արիւնի...
Զքեզ եզերող պարտէզիդ ծաղկըներուն վրայ։

Գ

Ու մոխրացա՜ւ այն սենեակը կապոյտ,
Որուն որմերուն ետեւ եւ գորգերուն վրայ,
Իմ երջանիկ մանկութիւնս կը հրճուէր,
Եւ կեանքս կ'աճէր եւ հոգիս իր թեւերը կ'առնէր...

Դ

Փշրեցա՞ւ, ուրե՛մն, այն հայելին ոսկեծիր,
Որուն եթերային խորութեանը մէջ,
Երազներս, յոյսերս, սէրերս եւ կամքս կարմիր,
Տարիներով, մտածումիս հետ, ցոլացին...

Ե

Ու բակին մէջ երգող աղբիւրը մեռա՞ւ,
Ու կոտրտեցա՞ն պարտէզիս ուռին եւ թթենին.
Եւ այն առուակը որ ծառերուն մէջէն կը հոսէր,
Ցամքեցա՞ւ, ըսէ՛, ո՞ւր է, ցամքեցա՞ւ, ցամքեցա՞ւ...

Զ

Օ՜, այն վանդակին կ'երազեմ յաճախ,
Որուն մէջ գորշագոյն կաքաւս, առաւօտուն,
Արեւածագին հետ եւ վարդի թուփերուն դիմաց,
Զարթումի Ժամուս ՝ յստակօրէն կը կարկրչէր...։

Է

Հայրենի՜ տուն, հաւատա՜ որ մահէս յետոյ
Քու աւերակներուդ սեւին վրայ՝ իմ հոգիս,
Պիտի գայ, որպէս տատրակ մը տարագիր,
Իր դԺբախտի երգն ու արցունքը լալու...

Ը

Բայց ո՜վ պիտի բերէ, ո՜վ պիտի բերէ, ըսէ՛,
Քու սրբազան մոխիրէդ ափ մը մոխիր,
Մահուանս օրը, իմ տրտում դագաղիս մէջ՝
Հայրենիքս երգողի իմ աճիւնին խառնելու...։

Թ

Ափ մը մոխի՜ր աճիւնիս հետ, Հայրենի տուն,
Ափ մը մոխի՜ր քու մոխիրէդ, ո՞վ պիտի բերէ,
Քու յիշատակէդ, քու ցաւէդ, քու անցեալէդ,
Ափ մը մոխիր... իմ սրտիս վրան ցանելու...։

Nueva York Poetry Review launches a series of translated poems by Armenian authors

 Nueva York Poetry Review, established in New York and led by Marisa Russo, just launched a curated series of poems by Armenian authors translated into Spanish.

The inaugural poet is LA based Shahé Mankerian. His poems may be accessed here. 

APP welcomes this collaboration, with many thanks to the editorial team and the translators. 

Լօլա Գունտաքճեան/Lola Koundakjian
Curator and Producer,
ArmenianPoetryProject[at]gmail[dom]com

Aida Zilelian: Arshile

Last Painting (The Black Monk), by Arshile Gorky (USA, b.Vilayet of Van, Armenia, Ottoman Empire) 1948. Oil on canvas. 78.6 x 101.5 cm, Museo Nacional Thyssen-Bornemisza, Madrid, Inv. no. 564 (1978.72)

Arshile jan[1],
if we had been friends
I would have smoked cigarettes with you
until my throat was raw and made you listen
to Billie Holiday (did you know “Strange Fruit”?) while
nursing vodka (I would have hated but conceded to) just for you.
I read you loved vodka.

Arshile,
you could have rung my apartment bell
at any hour of the night
and I would have let you in, cradled your face in my hands,
consumed by your wild, vacant eyes
and said nothing.

Love could not transcend the
shadow of ghosts that claimed you long before you escaped,
fled the shores of Lake Van,
your mother’s bosom cold from death –
a body that could no longer soak up your child tears.
This is not why I love you.

Arshile,
I would never have been so star-struck
that your death could have surprised me,
but I would never have forgiven myself
for not deciphering the suicide note
in the slants of your abstractions
and unsettling hues of teal, magenta,
annihilated by frenzied strokes of black.[2]
They incriminate you but,
I would not have seen.

All I know is that your face,
your dark moustache, the grace of your troubled eyes and swept back hair
leave me to think that I could not have saved you, and
loved you nonetheless.

Aida Zilelian



[1] An abbreviation of the Armenian word ‘janig’ (a term of endearment – i.e. darling, love
[2] Arshile Gorky’s last painting, Last Painting (The Black Monk) 1948


Aida Zilelian is a first generation American-Armenian writer and educator from Queens, NY. Her fiction explores the depths of love and family relationships, culture and the connections between characters that transcend time and circumstance. Her first novel (unpublished) The Hollowing Moon, was one of the top three finalists of the Anderbo Novel Contest. The sequel The Legacy of Lost Things was published in 2015 (Bleeding Heart Publications) and was the recipient of the 2014 Tölölyan Literary Award. Aida has been featured on NPR, The Huffington Post, Kirkus Reviews, Poets & Writers, the New York Times, and various reading series throughout Queens and Manhattan. Her short story collection These Hills Were Meant for You was shortlisted for the 2018 Katherine Anne Porter Award.

Originally published in The Ekphrasic Review

Գիրք մը - հեղինակ մը՝ Զահրատ ԲԱՐԻ ԵՐԿԻՆՔ

Չար բաներ

Գացէք ըսէք չար բաներուն որ չըլլան

Որ չըլլայ թէ պատահին

Կամ երբ ըլլան հեռու մնան մեր այս պզտիկ աշխարհէն

Համն ու հոտը խաթարելու չհասնին

Չար բաներուն բարև ըսէք մեր կողմէն

Ըսէք գիտենք թէ անոնք կան ու միշտ կրնան պատահիլ

Ըսէք գիտենք թէ կրնան

Օր ցերեկով մութ գիշերով յանկարծակի գալ մեզի

Բայց դուք ըսէք չար բաներուն որ չըլլան

Որ չըլլայ թէ պատահին

Կամ երբ ըլլան հեռու մնան մեր այս պզտիկ աշխարհէն

Քանի որ դուք չէք գիտեր ինչ

Քանի անոնք չեն գիտեր ինչ

Սէր ու սիրով

— Մերթ կենսուրախ — շաղ ու շողով

— Մերթ յուսաբեկ—ահ ու դողով —

Շիւղ շիւղի

Շիներ ենք մենք մեր աշխարհը լոյս օրերու հիւրընկալ —

—Պզտիկ աշխարհ մը որ հազիւ հազ կրցեր է պարտկել

Մեր պզտիկ կեանքն ու մեր անդորրը ջերմիկ—

Այս բոլորը գացէք ըսէք չար բաներուն — և ըսէք

Որ չըլլայ թէ պատահին —

Երբ պատահին հեռու մնան մեր այս տաքուկ երդիկէն

Համն ու հոտը խաթարելու չհասնին

Զահրատ «Բարի Երկինք», Իսթանպուլ 1971

ԱՇՈՒՂ ՇԵՐԱՄ։ ՊԱՐՏԷԶՈՒՄ ՎԱՐԴԵՐ ԲԱՑՈՒԱԾ

Click here to hear the song

Պարտէզում վարդեր բացուած`
Կը սպասեն սոխակի,
Առանց սոխակ թառամած,
Կարօտ են պսակի:
Արդեօք ո՞վ է, դուռն է թակում,
Ա՛խ սիրտս կը դողայ,
Իմ սիրուհիս, ո՞ւր է գնում,
Ա՛խ, սիրտս կը խաղայ:
Գետակի ալիքները
Գնում են խայտալով,
Սիրահարի աչերից
Արտասուք թափելով:
Սիրուհին տանը նստած`
Սպասում է եարին,
Քնարը ձեռքին բռնած
Նուագում լալագին:
Թիթեռը ճրագի մօտ
Շրջում է անդադար,
Մինչ իր վերջ սիրակարօտ
Չունի նա օր, դադար:
Սիրուհին տանը նստած`
Գրում է նամակներ,
Խիստ տրտում կ'անցկացնէ
Իր գեղեցիկ օրեր:




ԱՇՈՒՂ ՇԵՐԱՄ




Sheram (born Grigor Talian, 20 March 1857, Alexandropol – died 7 March 1938, Yerevan) was an Armenian composer, poet-musician (gusan), and folk musician (ashug).

Our inspirations: Daniel Varoujan 20 April 1884 – 26 August 1915 and his spouse Araksi, circa 1913

We honor his memory on his birthday. Varoujan perished during the Armenian Genocide. 

Theadora Siranian: Belle Reprieve

In upstate New York you wake
every morning to a field blue with frost.

Every day is perfected: not a blade of grass moves.
This is the world you need; we always knew this.

Even in that January, endless month,
cutting through the air a gyre of possibilities,

touchless. Huddled together in empty
store doorfronts, such tender animals,

feather and oil, pinions holding palms to mouths,
whispering secrets the wind ripped away,

fragile words flung into the well of winter.

A nanosecond’s grace unraveling, just another
tiny spool of thread lost to the universe,

bodies breaking against air sharp
enough to crack skin, and even now,

in the recesses, the locked corridors
of admission, it still exists: the endurance of the desire

to know nothing better than the shape of your face.

Originally published in Amethyst Arsenic, Winter 2014

Theadora Siranian: Pepper’s Ghost

Before night swarms across the sky—brief slash
of winter citrus at the horizon, then evicted
by darkness. I’m in love again with the idea

of being beautiful, spying my mirrored self
in the dusky half-light. As if only at day’s end
may I be content with my own physicality.

But what I see darts past, sidles in and out,
is vague, porous, not to be trusted. In sleep
I find an egg cratered as the moon floating

in my palm. Obsidian carapace hovering,
murmuring, cracking open to reveal a yolk black
and dense as an animal’s pupil. Limitless

universe, starless galaxy. Midmornings as
a child I watched my mother pray, crouching
in the bedroom doorway, myself supplicant.

Other language, other voice, her face bathed
in tears. Her words like slivered grafts of light
spilling into her steepled hands. The earth

pushing itself round with ancient, fatal patience.
The day swelling, the cicadas beginning
their metal-thresh hum. Always inexplicable:

the cheap plastic statue of the Virgin
on the nightstand—how she kept her face
placid while the arch of one foot remained

planted firmly on the snake’s back. Once,
a neighbor set her house on fire, running
toward us across the field cradling a honey

jar filled with bees, the flames behind her
framing her hair like a halo. I hear
the nothing whisper, palpable as the blood

moving beneath my skin. I break the egg,
lean forward, openmouthed. I am godless.

Originally published in Chicago Quarterly Review (Vol. 27, 2018)

Theadora Siranian: The Unguarded

for A.B.


Even in sleep, past the road’s soft shoulder,
you are the dark circus tent sitting at the edge

of town, your memory emitting whispered
threats into the landscape. In the stumbling

dark I design highway markers: this is the night,
the early morning, the moon a thin wafer of light.

This is my skin slick with the sweat of dreams,
the exertion of finding my way back to the body.

Athena was hammered from the head of Zeus,
sprang battleborn and screaming. Before

there was conflict, there was the anticipation
of violence. You are the ghost, the penny dropped

down into the dry well. Lying awake I see
you, bent toward the counter, whittling away

at your teeth with the blade of a kitchen knife
and a glass of bourbon. Determined sufferer,

unlucky caulbearer. The stars are wounds
carved from the sky, interminable, accusing.

We weren’t always such poison. Once, we were
as if lovers, closer than lovers, closer than sex,

each scar and ritual of the other better memorized
than the folds of a spouse’s body. What they call

abandonment was escape—our own design. We’d been
planning it for years. Temptation made the sky throb.

Our parents’ violence may have become our own
but we cast ourselves into the darkness. In truth,

we never planned on finding our way back from
the forest. Some myths say Athena had a sibling

or friend, Pallas, whom she accidentally killed.

Heartbroken, Athena took her name.

In some they were opponents in battle.

Originally published in Meridian, Issue 39, 2017

Theadora Siranian: Fata Morgana

I.

Two nights ago I dreamt you were dead. You, dead for months.
All this time I had been talking to a ghost, face pressed

to the telephone, imagining you doing the same while staring
at a close horizon of snowslashed mountains.

I drift past sheets of blue ice and what we called civilization.
Nothing is left but broken concrete and trees.

Everything an armature of itself and the world silence.

I slip beneath, the water is cold. Toward the sea.

II.

I disinherit myself again and again so that when it’s time to become
nothing I will be ready. There is a bend, always

a bend and always a bridge, weeping, always, when I pass beneath.

Last week I discovered a phrase: anticipatory grief.
An entire category devoted to what I’d always known as waiting.

Abject, brutally finite and yet limitless, waiting.
Hunger without the appetite, without the desire.

If you died tomorrow I would die tomorrow.

The moon is a wafer of barren light in the river.

Anything pressed too far becomes a sin. Toward the sea.

The naked trees are bruises hammered into the sky.
Somehow I know they love me, somehow I know they don’t care.

III.

When I arrived the beach was washed away. The river ran uphill.

Along the ridgeline there is a red horse that can’t stop running.

Even untethered it runs red against the red sun as though trapped
against the sky, back and forth, wildly.

I dreamt you were alive. I dreamt you were unbroken.

Beside the sun burn the stars, glowing embers of paperweight
balloons floating, soaring. Only birds, gliding white

against white turned golden, slowly.

Their wings are burning, or, the sky is a cinder.

The sky a cinder a cinder a cinder and my mouth pressed to the atmosphere

a flame.

I woke and I was the ghost and it was true, all of it.

Originally published in Poetry Northwest, Vol. XIII, 2019

Introducting Theadora Siranian

Theadora Siranian is a poet and teacher currently living in Kazakhstan. Her poetry has appeared in Best New Poets, Ghost City Press, and Atticus Review, among others. In 2014, she was shortlisted for both the Mississippi Review Prize and Southword’s Gregory O’Donoghue International Poetry Prize. In 2019, Theadora received the Emerging Woman Poet Honor from Small Orange Journal. Her chapbook, She, was released by Seven Kitchens Press in May 2021. More of her work can be found at theadorasiranian.com.

Less the Rescue

The year I tried to trick grief

we stood in the airport

parking garage, smoking

cigarettes and staring at one

another, grief finally kissing 

me firmly on the mouth

before smiling knowingly

and heading for the stairwell.

In truth, it was the years

of waiting that kept me going,

M. warning me over 

the telephone as I stood naked, 

staring into a motel mirror:

beware the void, the void.

But that was only one of my

lives—each more lovely

and vicious than the previous,

each earth turning on its axis

adamantine, the standing waves

of endless oceans offering gifts 

below you must be willing

to drown to discover, wreckers

waiting at the shoreline for

the moment you lose your footing.

In one life I lost my freedom

to a man in a tent

staked to a barren hillside,

his fingers finding my hair

in the morning to toss me toward

his waiting truck.

In another I had sisters, three,

and each told a different

story of our conception.

The first claimed our mother loved

a bull, the second that our father

was a hypnotist who tricked

fairgoers into sex involving blood

rituals with the snake charmer’s 

python. The third sister told me

her version while I slept, and I can 

return to it only in dreams. Then,

a woman wearing a wedding 

dress makes love to me

in the grey dishwater waves

of some cold, abandoned shore.

Here, then, I know I’m not 

mad, to be so divided, to love

and loathe in equal parts like some 

ever-bending switch in the wind. 

She stands soaking and bedraggled

beneath the ferrous sky, no longer

looking at me, and walks away 

down the beach. I watch her go, slip

a stone under my tongue, a token

to ferry between this world and the waking.

Originally published in South Dakota Review, Fall 2019

Rescheduled: Book launch and reading

 

Book Release and Poetry Reading with book signing and reception in-person 

for History of Forgetfulness by Shahé Mankerian

(Fly on the Wall Press, 2021)

Thursday, March 10th, 2022 at 7:00pm ET

Guild Hall | Armenian Diocese

630 2nd Ave, New York, NY

PLEASE NOTE: All attendees must provide proof of COVID vaccination

Readings by the author and NY area writers and scholars:

Nancy Agabian, Christopher Atamian,

Alina Gregorian, Alan Semerdjian,

Alina Gharabegian & Lola Koundakjian

Shahé Mankerian releases his critically-acclaimed debut collection, taking readers back to 1975 Beirut, where an un-civil war is brewing. 

Mankerian asks, “Who said war didn’t love / the children?” setting the tone for a darkly humorous collection in which memories of love, religion and childhood are entangled amongst street snipers and the confusion of misguided bombings.

For more information contact Krikor and Clara Zohrab Information Center

Diocese of the Armenian Church of America (Eastern)

630 2nd Avenue | New York, NY 10016-4885

zohrabcenter@armeniandiocese.org

www.zohrabcenter.org

Melanie Tafesjian: Three poems from the LA Review

 The Journalist 

 

At the bar you read Lolita alone, 

charm me with talk of Foucault and Bikini Kill,

I haven’t seen a man read a book in months. 

Later, I soak in the ceramic tub

at your apartment rental, 

overlooking the sea, the black night air

thick with salt, jasmine.  

 

The next day at the beach, I order mussels,

suck their little bodies free, purple shells

rattling in a tin. You insist on pizza,

your pink neck brightening under the sun. 

When the bill comes you claim 

they ripped you off, those boys 

smoking cigarettes behind the kitchen, 

laughing at the lanky Englishman, scuffing 

their feet on the sandy tile floor. 

 

Of course, you’d prefer a local girl, 

to roll you fresh byrek, 

stir pots of beans on the stove, 

but you won’t stay long enough for that. Anyway,

the men here intimidate you, with their round bellies 

and oiled skin, their chest hairs curling 

into the sun. I tire of you, but stay

to buy grapes and plums 

from an old woman, who winks,

reminds me to marry an Albanian. 

She weighs our fruit. 

I tell you we got a good deal. 

We chew meat from pits, 

watch the sunset. 

 

Soon you’ll be back home

clacking your Mac keys for the online travel journal, 

saying, what a quaint and affordable beach.

The locals were so kind.

 

 

 

The Gift 

 

What I remember most is the way 

…………….you could peel a cucumber 

…………………………..in one strand, the dark green

 

ribbon floating to grass at your feet. 

…………….The fire smoldered— ready for meat. The pale

    …………………………..pile of cucumbers grew. You sliced one,

 

presented it on the knife tip,

…………….nodded toward the white cheese. 

…………………………..Bare grape vines knotted above us, in the dark

 

garden. A black coat edged 

…………….my shoulders, like a grandmother’s. The moon

…………………………..a milk scone, creak of the blue iron gate, you 

 

with plastic bottles of raki— fire liquor. 

…………….Near the stream where bagged kittens 

…………………………..were thrown to drown, your tight jaw—  

 

what comes from losing a father young. The bottles 

…………….crackled under the clutch of nervous hands. You didn’t

…………………………..try to touch me— held the liquor 

 

out front of your chest, instructed, 

 

…………….Pour the raki in a saucepan. 

…………….Over the steam breathe deep, 

…………….burn everything away.

 

That night, in the house, I did as you told me, pulled 

…………….muslin— made a tent of hot breath. Liquid dripped

…………………………..from my eyelashes, rippled in the pan. Steam clouded

 

my vision. I was ill— you cared.

…………….Later you undid me, peeled the jeans

…………………………..from my hips, by morning you had split 

 

a stack of oak for the fire, swept 

…………….every web from the floors.

 

The Harbor

 

A photo. You on the edge of a ferry. A message.

The police are waiting for me. You were a boy once

emerging from the river, flicking water 

from the ends of your hair. Girls falling in love

around you. Did you make it to London? 

Does that smile work there? Today, in Albania,

your mother— cut out by grief— knits doilies. The evening

news blares on. She slips a splash of sambuca in her tea. 

I remember when you brought us to the cafe

with the caged bears. Those giant mammals above us, 

their faces like sad dogs. I believe if I write about you,

I will never lose you. There was the time you knelt 

before me in the shower, a mouthful of ocean,

two boats knocking in the harbor. 

 

Melanie Tafejian is a writer and educator living in Raleigh, North Carolina. Her work appears or is forthcoming in Poetry Northwest, Raleigh Review, Willow Springs, Asheville Poetry Review, and The Kenyon Review.

Published 2 August 2021 in The Los Angeles Review

World Poetry Day 2022 Triangulation Project to include Armenian poets and musicians

SCHEDULE OF EVENTS

Mar 5
UK: Ian Griffiths Ivor Murrell Alex Davis; musician TBA
COLOMBIA/SA: Carolina Zamudio Tallulah Flores Prieto Manuel Iris ; musician Medina
NYC: Joe Roarty Robert Gibbons Dorothy Cantwell ; musician Thomas Vincent Santoriello
comperes Ian Griffiths , Maria María Del Castillo Sucerquia
fb livestream by Walt Whitman Birthplace

Mar 6
BULGARIA; Anton Baev Elka Dimitrova ; Ivan Hristo (poet / musician)
GEORGIA: Shota Iatashvili Paata Shamugia; musician Erekle Deisadze
NYC Billy Cancel Patricia Carragon Chatham Grey; musician Ptr Kozlowski
comperes Anton Baev , Shota Iatashvili
fb livestream by Great Weather for Media

Mar 12
LOWER RIO GRANDE VALLEY: Octavio Quintanilla Edward Vidaurreire’ne lara silva; musician Ray Perez
KOREA: Hack Hee Kang Park Dukkyu Hanyong Jeong , musician Young Ok Hwang
NYC: Mike Jurkovic Kofi Kofi Fosu Forson Marc Ellot Marc Eliot Stein ; musician Alan Semerdjian
comperes Octavio Quintanilla , Tanya Ko Hong
fb livestream by Calling All Poets

Mar 13
PIACENZA: Antje Stehn Viviana Fiorentino Mauro Ferrari; musician Betty Gilmore and Il principio attivo (plus Sabrina De Canio , Piccolo Museo della Poesia Chiesa di San Cristoforo, Piacenza)
ARMENIA: Lola Koundakjian Nora Nadjarian Arthur Kayzakian; musician Aram Bajakian
NYC: Don Krieger Karen Neuberg Francine Witte ; musician Tom Gould ( Bossa Nova Beatniks)
comperes: Antje Stehn , Lola Koundakjian
fb livestream by Cultivating Voices Live Poetry

Mar 19
ROME: Lucilla Trapazzo Mara Venuto Alessandra Corbetta; musician Ermanno Dodaro
BUCHAREST: Mircea Dan Duta Shurouk Hammoud (SY) Masud Uzaman (BD); musician TBD
NYC: Matthew Hupert Anthony Policano Ngoma Hill ; musician Rick Eckerle
comperes Lucilla Trapazzo , Mircea Dan Duta
fb livestream by NeuroNautic Institute

Mar 20
BOLTON: Melanie Neads Emily Cook Dr Ben Wilkinson; musician Nat Clare
CHENNAI: Srilata Krishnan Poornima Laxmeshwar Hema Praveen; musician The Coconut Milk Project
NYC: Zev Torres Howie Faerstein Cindy Hochman; musician Didi Champagne
comperes Dave Morgan , Sriram Gokul (Sriramgokul Chinnasamy)
fb livestream by Live from Worktown