ԴԱՆԻԷԼ ՎԱՐՈՒԺԱՆ: ԱՐԵՒԵԼԵԱՆ ԲԱՂԱՆԻՔ

Մորճագմբէթ բաղանիքին ներքնադուռն յո՜յլ կը բացուի,
Եբենոս դո՛ւռն հաստաբեստ` որ կը ծեծուի միշտ թակով,
Եւ անընդհատ կը քրտնի, կը ճռնչէ ուժասպառ
Հուրիներուն ետևէն` որոնք դանդա՜ղ կը մտնեն:

Բոլոր մե՛րկ են ու չըքնա՛ղ, – թևերն իրենց ծալլեր են
Լանջքերուն վրա հոյաշէն` որոնց վրայ կը դիզուին
Կոյտերն իրենց ծիծերուն, պըտուկներով թխագեղ:
Սատափազօծ սանդալներն յատակին վրայ կը հնչեն.

Սրտերուն հևքն աղուական, ձայներն իրենց քաղցրանոյշ
Բաղնիքէն ներս կը փոխուին անդնդասոյզ ղօղանջի.
Աստղերուն պէս` լողացող մառախուղին մեջ աղօտ`
Իրենց աչքերը խոնաւ նշողիւններ կ'արձակեն,

Եւ գոլորշին, իր տամուկ շըղարշներով, կը պատէ
Մարմինն իրենց` որ պտղիլ կը սկսի ա՛լ քրտինքով:
Հուրիները կը լոգնա՜ն. Պորտաքարին կիզանուտ
Ոմանք պառկած նուաղկոտ նայուածքներով կ'երազեն:

Լուսացնցուղ գմբեթէն` արևուն շողը ճերմակ
Ներս կը մաղուի` մարգարտեայ յորդ անձրևի մը նման.
Եւ ծփանուտ գոլորշին կը դառնայ ծով մ'արծաթեայ,
Ուր լիւղ կու գան կարապներն Արևելքի Հեշտանքին.

Ըսպածանին` որ կպած է զիստերնուն լօռի պէս,
Ա՛լ կը նետուի. մարմինները կը փոխուին արձանի.
Եւ մազերնին, հիւս առ հիւս, ծովերու պէս կը քակեն,
Ուրկէ երբե՛մն կ'իյնան գոհարներու հատիկներ։

Օ՜, ծամե՜րն այդ, ծամե՜րն այդ, որոնցմով ա՛լ կը ծփայ
Կարծես բաղնիքը ամբողջ. և պորտաքարը մարմար
Կը թըխանայ անոնց յորդ սևափրփուր ալիքով:
Գլուխն իրենց կը սանտրեն ոսկեդրուագ սանտրերով

Երկա՜ր, երկա՜ր, մինչև ծայրն անծայրածիր մազերուն
Կ'երթան իրենց մատուըները ծեքծեքուն ու դանդաղ
Միշտ լողալով կայծերուն մեջ մատնիի ադամանդ:
Անոնք երբե՛մըն կը զգան նուաղումներ, ու երբեմն

Յանկարծակի կը սարսռան` երբ գմբէթէն կը կաթի
Ցուրտ ցօղ մ'իրենց ծոծրակին հեշտագրգիռ փոսին մեջ:
Ահա հարիւր ծորակնե՜րն, ահա մարմար ծորակնե՜րն
Իրար ետև կը բացուին` աղմըկայոյզ կարկաջով.

Մոխիրի պես գորշ շոգին կը բարձրանայ ծուփ առ ծուփ.
Դատարկ գուռերը բոլոր կենդանութիւն կը ստանան.
Ջուրը կ'յորդի ամէն կողմ, ջուրը կ'երգէ քաղցրահունչ.
Հուրիները կը լոգնա՜ն. - Գուռերուն շուրջ հավաքուած

Գանո՛վայի Շնորհներ, կարծես իրար կը փարին,
Եւ կը խառնեն ծիծերնին, կը խառնեն ժիր թևերնին
Եւ սըրունքնին պաղպաջուն, և պորտերնին կօշարայ`
Ուրկէ մուշկի հատիկներ, տարրալուծուած, կը բուրեն:

Մարմարներուն վրայ նստած զիստերն իրենց կ'ընդլայնին`
Ու կը խըմեն հեշտութիւնն իրենց տակէն սահող ջրին:
Ոսկի թասերը ահա քարերուն վրայ կը հընչեն,
Տօսա՜խ թասերն, որոնք մերթ սիրտերու պէս կը ճաթին`

Այդ անպատում մերկութեանց ծառայելու ժամանակ:
Կը քըրքըրի կաւն ահա, ծոթրինաբոյր կաւը զով,
Ծաղկահիւթով զանգուած` զոր մեր նախնիք կ'ուտէին:
Մազերն անով կը ծեփուին, ու կը դառնան ապրշում:

Լանջքերն անով կ'օծանվին, ու կ'ըլլան նման փրփուրի.
Անոր խիւսովը պաղուկ, և լպրծուն շաղախով
Կը զովանան հուրիներն, որովայննին կը յղկեն
Գետի խիճին պէս ողորկ ու թաւշօրէն օծանուտ:

Կ'եռան ջուրերը, կը լուան կըրակներն այդ պաշտելի.
Կը փրփրին օճառներն` Մաքրութիւններն անգամ մ'ալ
Իրենց մածան լոյսերուն մէջ մաքրելու ի խընդիր,
Ջուրն, որ ամէն կողմանէ, պորտաքարին շուրջն ի վար,

Կ'հոսի կ'երթայ` կոյուղին իսկ բուրումով լեցնելու,
Գո՜րշ է կաւով ու կիրով, լեղի կիրով հերաթափ,
Եւ իր ուխին հետ մէկտեղ մերթ կը գլէ կը տանի
Թըխակուտակ թնճուկներ, անութներու գանգուրներ,

Եւ խռիւներն աղուամազ այդ կիպերեան լուսեղէն
Արձաններուն կենեղուտ` որոնք այլևս ուժաթափ
Կը լեցընեն հուսկ թասերն, թասերը հուսկ կը պարպեն.
Գուռերն հե՛ղ մ'ալ կը յորդին, բաղնիքն հեղ մ'ալ կ'աղմկի

Ջուրն եռեփուն կը վազէ, հե՛ղ մ'ալ կ'լողնան հուրիներն:
Կը բըռնկի մորթերնին վարդի մը պէս բոցավառ.
Եւ նուաղուն բիբերով, թասերն` իրենց գլուխին,
Կուրծքերնուն վրայ միշտ գրկած դէզերն իրենց ծիծերուն`

Այլևըս դուրս կը փութան, շարան շարան, հևասպառ,
Անգայտացած շոգիով, կակաչներու պէս բոսոր…
Օ՜, գանգուրներն յորդառատ` իրենց կուրծքին վրայ մերկ,
Օ՜, գանգուրները խըխում, կաթիլնեով ծանրացած,

Որոնք բոբիկ ոտքերնուն` սատափ ցօղեր կը ծորեն…
Ինչպես պատմել ձեր օծումն, ի՜նչպես պատմել ձեր զարդերն`
Երբ մարմիննիդ կը սրբէք, և կուռքի պէս կը հագուիք…
Թող համբուրեմ մա՛տերնիդ` զոր դուք այսօր կը թաթխեք

Հինաներու գուշին խորն` իբր արիւնոտ սրտի մէջ,
Թող համբուրեմ մազերնիդ` կնդրուկներով օծանուտ`
Որոնք, գիշերը, լուսնին տակ, կը բուրեն բարձին վրայ,
Եւ յօնքերնիդ ծարուրուած, ամպանման թարթիչնիդ,

Եւ լա՜նջքը ձեր` որ փաղփուն մանյակներով ոսկեշար
Ամուսնական անկողնին նշողուն ջա՛հը կ'ըլլայ.
Թող համբուրեմ պորտը ձեր` ուր ծըրարած կը ծածկէք
Թէ՛ Արաբիոյ հաշիշներն և թէ՛ մուշկերն Ափրիկեան:

Ձեր տուներն այժը՛մ կ'երթաք գահարներով բեռնաւոր…
Թող սալարկները Քաղքին ձեր քայլերէն թարմանան…
Ցուրտը խածնէ թուշերնիդ, ու այտերնիդ բոսորէ՛:
Վարշամակէ՜ն ձեր տամուկ, քղանցքներէն ծըփծըփուն

Արտաբուրէ՛ և յորդի՛ լոգանքին հոտը ծոթրին.
Եւ լեցընե գռեհներն, հըրապարա՜կն և ուղի՜ն.
Աւելցած մասն այն հացին` զոր դուք բաղնիք կը տանիք,
Զոր թասին մեջ կը դըէք և կը ծածկեք ղենջակով,

Թող արձակէ՛ բուրումն իր`տարաշխարհիկ համեմով,
Զի այն ատեն փողոցներն Արևելեան Քաղաքին
Պիտի զգան թէ Մայիսն հետքերնուդ վրայ կը ծաղկի,
Եւ թարմացած մայթերէն Գարո՜ւն, Գարո՜ւնը կ'անցնի: