Մուշեղ Իշխան։ Նոյն ամուրին

Նոյն թաղը խեղճ, նոյն բանալին, նոյն խուցը մթին,
Նոյն պատը գորշ եւ հնամաշ միշտ նոյն կարասին…


Կեանքի միակ ժպիտն է հոն կէս բաժակ գինի
Եւ սեղանին՝ բաց թերթին քով՝ երկու շերտ հացի։


Նոյն հայելին եւ ծերացող նոյն երեսը կախ,
Նոյն բարձը հին եւ միշտ պարապ նոյն մահիճը պաղ։


Փեղկերէն ներս՝ ո՛չ մէկ տաքուկ սիրոյ ճառագայթ,
Ոչ մէկ մանուկ եւ հոգեբուխ ո՛չ մէկ տաղ զուարթ։


Նոյն ամուրին որ նոյն ժամուն կու գայ գողէ գող
Եւ կը շնչէ նոյն հին փոշին, նոյն հոտը վանող։


Հին յուշերու շատոնց թոռմած նիհար ծաղկեփունջ,
Ո՛չ մէկ գալիք, ո՛չ մէկ գարնան կենսանորոգ շունչ…


Նոյն առօրեան, նոյն ծուխը մեղկ՝ իր լուռ շրթներուն,
Նոյն երթը ծոյլ, նոյն դարձը խոնջ ամէն իրիկուն…


1964 Սեպտեմբեր




Մուշեղ Իշխան, «Տառապանք», Անթիլիաս 1968

Մուշեղ Իշխան։ Այս հացը ճերմակ

Այս հացը ճերմակ, իմ ձեռքէրուս մէջ,
Մերժուած կեանքի կարօտ է անշէջ.
Աչքերուն առջեւ անհամար մարդոց՝
Երազ է անհաս, ճանապարհն անվերջ…


Պատառը հացին, կակուղ ու ճերմակ,
Արեան համ ունի ակռաներուս տակ,
Անօթի մարող, անօթի մեռնող
Աշխատաւորին արիւնով կրակ…


Որքա՜ն մարմիններ՝ մոմի պէս հալած,
Իւղասպառ լոյսով աչքեր կիսաբաց,
Որքա՜ն սովատանջ մանուկներ կմախք,
Որոնք կ՛աղերսեն կտոր մը չոր հաց…


Օ՜, ինչպէ՜ս ծամել վայելքով հեշտին
Այս հանապազորդ պատառը հացին,
Աշխարհէ աշխարհ քաղցը ցաւագին…
Երբ թոյն ու ոճիր կը դիզէ հիմա


Իմ ձեռքերուս մէջ այս հացը ճերմակ
Կը դառնայ սեւ քար ու սեւ տառապանք,
Անօթի մարող, անօթի մեռնող
Անհամար մարդոց անէծքով կրակ…


1964 Օգոստոս




Մուշեղ Իշխան, «Տառապանք», Անթիլիաս 1968

Մուշեղ Իշխան։ Մարդ մը կը ծեծեն

Ամառնամուտի խաղա՜ղ իրիկուն.
Ծառերուն վրայ՝ թռչուններ զուարթ…
Ո՞վ գիտէ որ արդ,
այս անուշ պահուն,
Մարդկային ձայնի լարերով բոլոր,
Տառապանքն անհուն, ցաւը մեծազօր
Գայլի պէս կ՛ոռնայ…
Հիմա, օ՜ հիմա,
Երբ դուրսը պայծառ արեւէ է փռուեր,
Բանտի մը մթին նկուղին մէջ խոր,
Բիրերով զինուած մարդկային ձեռքեր
Հեշտանքով վայրագ եւ մոլեգնօրէն
Մարդ մը կը ծեծեն։


Ամառնամուտի խաղա՜ղ իրիկուն,
Անցորդներ ուրախ կ՛երթան դէպի տուն…
Ո՞վ կը կասկածի, 
թէ ճիշտ ա՛յս պահուն,
Խոնաւ յատակին մութ բանտախուցի,
Մարդու մը մէջքին, գլխուն, ուսերուն
Հաստ կաղնեփայտի եւ խարազանի
Հարուածներ կ՛իջնեն։
Լպրծուն ու տաք արիւն կը ժայթքի
Կոկորդէն, քիթէն…
Թռչող պարանի սոյլեր ահաւոր
Ակօս առ ակօս իր մերկ կռնակին
Դաշտը կը հերկեն…
Ամէն մէկ զարկին՝
Ոսկորներ ճաթած եւ ճղակտոր
Կը դառնան ցաւի մեծագոռ շեփոր…

Ամառնամուտի խաղա՜ղ իրիկուն,

Միջոցին մէջ լուռ՝ զանգեր աղօթքի…

Ո՞վ կը կասկածի,

թէ այս սուրբ պահուն,

Մարդ մը բանտի մէջ թաղուած կենդանի՝

Քամած է վերջին շիթը արցունքի,

Պարկի մը պէս թոյլ ինկած յատակին՝

Ալ չի մռնչեր…

Մահուան դարպասին հասած է հոգին.

Բայց չորս զոյգ ուժեղ, հոգածու ձեռքեր

Բարերար ջուրի լոգանքով նորէն

Զինք ետ կը խլեն մահուան ճիրանէն…

Եւ ահա կրկին,

Ի սէր օրէնքի եւ գաղափարի,

հարուածներ փայտի

Աւելի թափով, աւելի ուժգին

Կ՛իջնեն ուսերուն, կ՛իջնեն կռնակին…

Ամառնամուտի խաղա՜ղ իրիկուն…

1968 Ապրիլ


Մուշեղ Իշխան, «Տառապանք», Անթիլիաս 1968

Մուշեղ Իշխան։ Ես դեռ կը քալեմ

Ես դեռ կը դիտեմ երկինքը կապոյտ,
Մութ է քու վերեւ.
Ես դեռ կը տեսնեմ շողքն աչուըներուդ,
Դուն չունիս արեւ։


Ես դեռ կը լսեմ ձայնըդ հոգեթով,
Դուն լուրռ ես յաւէտ,
Ես դեռ կը խայտամ քու շէն ծիծաղով,
Դուն գացիր ցաւէդ։


Ես դեռ կը տեսնեմ սիրելիդ ժպտուն,
Դուն չունիս կարօտ,
Ես դեռ կը ժպտիմ հին ընկերներուն,
Ո՛չ ոք կայ քու մօտ։


Ես դեռ կը սպասեմ լուսաշող վաղուան,
Դուն եղար անցեալ.
Ես դեռ կը քալեմ նոյն ծանօթ ճամբան,
Դուն՝ մե՜ծ կորուսեալ…


1967 Յուլիս


Մուշեղ Իշխան, «Տառապանք», Անթիլիաս 1968

LORY BEDIKIAN: book presentation

ABRIL BOOKSTORE and the TEKEYAN CULTURAL ASSOCIATION, Los Angeles, invite you to meet

LORY BEDIKIAN
presenting her new book of poetry
THE BOOK OF LAMENTING
Winner of the 2010 Philip Levine Prize for Poetry.

Presentation by SHAHE MANKERIAN
“After All, Who Remembers the Armenian-American Poets?”

Book Introduction by ARAM KOUYOUMDJIAN

TUESDAY, NOVEMBER 22, 2011, - 7:30PM
GLENDALE CENTRAL LIBRARY AUDITORIUM - 222 E. Harvard St., Glendale, CA

Admission is free.  Reception to follow.  Validated parking available across the street at the Marketplace parking structure.

Lory Bedikian's The Book of Lamenting begins within a foundation of lyricism -- "On the back of every tongue in my family/ there is a dove that lives and dies." Bedikian recognizes the genuine world of the imagination, one we inhabit but often lose sight of -- a world with "floating hieroglyphics of flame," where sometimes one must "[e]mpty your pockets/ of the noise you carry" and "count olives/ in place of coins." Wisdom rises up through the losses in Bedikian's poetry. One poem begins -- "The year 1997 rose like a spiral staircase/ into a ceiling of darkness." The Book of Lamenting ascends into the darkness in a similar way -- bringing us gifts of light and memory, so that the small doves at the back of every tongue might sing. -- 2010 Levine Prize judge Brian Turner

Purchase a signed copy of the book by going to http://www.abrilbooks.com/books/12965.html

Մուշեղ Իշխան։ Աշխարհի ցաւով

Սիրտս կ՛արիւնի աշխարհի ցաւով,
Որքա՜ն տառապանք, Աստուա՛ծ իմ, չորս դիս,
Կեանքի դաշտերէն փչող ամէն հով
Հառաչ ու կսկիծ կը զարնէ դէմքիս։

Անմեղ զոհերու արիւնով եռուն,
Հողը ոտքիս տակ կը մնայ միշտ թաց,
Եւ նոր ոճիրներ, իմ շուրջն ու հեռուն
Կը ծնին մարդիկ՝ արիւնով հարբած։


Գլուխս ի՞նչպէս ես դնեմ բարձիս
Եւ ննջեմ խաղաղ, աներազ քունով,
Երբ անդին անքուն մօտիկ դրացիս
Կը հսկէ զաւկին հոգեվարքին քով։

Սուրի ու սովի կը դառնան աւար,
Լոյսի պէս պայծառ մանուկներ սիրուն,
Եւ ոտքի կոխան՝ հասկեր անհամար,
Աշխատաւորի քրտինքով օծուն։

Ես ինչպէ՞ս նստիմ խնջոյքի սեղան
Եւ ըմպեմ ուրախ վայելքի գինին,
Երբ որ կը խլեն մարդիկ անվարան,
Որբի մը բերնէն պատառը հացի։

Աստուա՜ծ իմ, որքան անարդար վճիռ.
-- Ես ինչպէ՞ս կրնամ քար դնել խղճիս…
Կեանքեր թեւաբեկ եւ շղթայակիր.
-- Աշխարհի ցաւով հիւա՜նդ է հոգիս։




Մուշեղ Իշխան, «Տառապանք», Անթիլիաս 1968

Մուշեղ Իշխան: Տառապանք

Ցնորք է գուցե մեր շուրջ ամէն բան,
Աչքերը մարդուն՝ խաբկանքի պաստառ,
Անցքերն աշխարհի՝ լոկ շարժանկար,
8նորք է գուցէ մեր շուրջ ամեն բան։

Կսկիծն է կեանքին միայն իրական,
Տառապանքը խոր ու բազմախորհուրդ,
Ամէն սրտի մէջ եռացող սնունդ,
Կսկիծն է կեանքին միայն իրական։

Յուշ է երազի՝ պահը խնդութեան,
Յոյսի արձագանք՝ ծափ ու ցնծութիւն,
Լուսնկայի ցոլք՝ ժպիտը մարդուն,Յուշ է երազի՝ պահը խնդութեան։ 
Արցունքն է կեանքին միայն իրական,
Ամէն ժամ քամուող հիւթը այս հողին,
Մեր արբեցութեան հրաշէկ գինին,
Արցունքն է կեանքին միայն իրական։




Մուշեղ Իշխան, «Տառապանք», Անթիլիաս 1968


Suffering
by Moushegh Ishkhan (1913-1990)

Perhaps all this around us is a dream,
Our human eyes the screen of this delusion,
The occurrences of life a motion picture show,
Perhaps all this around us is a dream.

Only the misery of our life is real,
Mysterious and profound our suffering,
A bubbling broth of tears, food for the soul,
Only the misery of our life is real.

Joy is but a momentary memory of dreams,
Laughter and high spirits the echoes of some fleeting hope,
The smiles of men just shimmerings of moonlight,
Joy is but a momentary memory of dreams.

Alive our tears alone really exist,
The essence of this world, distilled eternal,
The shining spirits of intoxication,
Alive our tears alone really exist.

This translation by William Kennedy with Vahé Oshagan appeared in RAFT, volume 5, 1991.

ԳԻՐՔ ՄԸ ՀԵՂԻՆԱԿ ՄԸ։ Մուշեղ Իշխան եւ «Տառապանք»

Հրատարակութիւն Գէորգ Մելիտինեցի Գրական Մրցանակի շարքէն, Թիւ 1 հատոր, Անթիլիաս 1968



For more information about the author:
http://en.wikipedia.org/wiki/Moushegh_Ishkhan

Գէ­որգ Մե­լի­տի­նե­ցի գրա­կան մրցա­նակ

ՅԱՅ­ՏԱ­ՐԱ­ՐՈՒ­ԹԻՒՆ

Մե­ծի Տանն Կի­լիկ­իոյ կա­թո­ղի­կո­սու­թեան հո­վանի­ին ներ­քեւ գոր­ծող «Գէ­որգ Մե­լի­տի­նե­ցի գրա­կան մրցա­նակ»ի 2011 տար­ուան հրա­տա­րա­կու­թիւն­ներն են.

1.- «Ինք­նու­թիւն, որակ, մշա­կոյթ եւ վե­րա­կանգ­նում» – Յա­կոբ Պալ­եան, 388 էջ, – Խմբ. տոքթ. Ար­մե­նակ Եղ­իայ­եան:
2.- «Հա­յոց ցե­ղաս­պա­նու­թե­նէն առաջ եւ ետք» – Զա­ւէն Մսըրլ­եան, 280 էջ:
3.- «Իմ ճա­կա­տագ­րի ծո­վը» – Խա­չիկ Խա­չեր, 200 էջ – Խմբ. Կա­րօ Յով­հան­նէս­եան:
4.- «Բե­մա­հար­թակ- Պեր­ճու­հի Աւետ­եան, 288 էջ – Խմբ. դոկտ. Ժի­րայր Դանի­էլ­եան:
5.- Ար­ուես­տի ու­ղի­նե­րով» – Ալեք­սան Պէ­րէ­ճիքլ­եան, 704 էջ – Խմբ. դոկտ. Ժի­րայր Դանի­էլ­եան:

Սոյն հրա­տա­րա­կու­թիւն­նե­րը կրնաք գտնել կա­թո­ղի­կո­սա­րա­նի գրա­տան մէջ եւ կամ ապսպ­րե­լով օն­լայն` կա­թո­ղի­կո­սա­րա­նի կայ­քէ­ջէն:

Մե­լի­տի­նե­ցի մրցա­նա­կը պատ­րաստ է ըն­դու­նե­լու գրա­կան նոր գիր­քեր հե­տեւ­եալ հաս­ցէ­ով.-

Kevork Melidinetsi Literary Fund
Armenian Catholicosate of Cilicia
P. O. Box 70317 – Antelias, Lebanon
chancellor@armenianorthodoxchurch.org

«ԳԷ­ՈՐԳ ՄԵ­ԼԻ­ՏԻ­ՆԵ­ՑԻ ԳՐԱ­ԿԱՆ ՄՐՑԱ­ՆԱԿ»Ի
ՅԱՆՁ­ՆԱ­ԽՈՒՄԲ

Արամ Քէթէնճեան։ Ինչպէ՞ս Գովեմ Քո Աչքերը

Ինչպէ՞ս գովեմ Քո աչքերը,
Որ, անզօրըս, Արարչին դէմ
Չմեղանչեմ...
Ինչպէ՞ս զանոնք նկարագրեմ,
Որ Քո հանդէպ
Մեղք չգործեմ:

Շագանակի գոյնով օծուն,
Գմբէթաւոր յօնքերէդ վար
Ու շուքին տակ
Թարթիչներուդ
Կախարդական ՝
Յար կը ժպտին
Քո աչքերը,
Զուտ հայկական:

Ջինջ ճերմակին մէջ աչքերուդ,
Կը լողայ բիբն
Ինչպէս ուլունք.
Երանգն անոր շախաղուած է
Ընտիր մեղրէն անտառներու
Եւ սուրճովը արեւելեան.
Թէ քաղցրալիր
Եւ թէ՝ ցնցիչ:
Սիրտը բիբին՝
Ուլունք մ’ուրիշ
Մանրիկ ու սեւ,
Ուրկէ շողի անվերջ շողե՜ր
Կը շողշողան.
Կը թափանցեն՝
Մերթ Քո եռուն
Սրտին լոյսը.
Մերթ զուարթուն
Հոգւոյդ կանչը.
Մերթ համբոյրի կարօ՜տն անհուն
Նաեւ՝ Քո սէրն
Անմահական...

Աչուկներըդ խօսուն ու վառ,
Այնքան մօտ են
Իմ աչքերուն՝
Որ ես շշմած ու ապշահար,
Կը նուաղիմ,
Կը քարանամ
Կուռքի նման:

Երբ որ նայիս հայելիին
Ու հանդիպին աչքերդ իրար՝
Իսկոյն որոտ ու
Կայծակներ,
Խորաթափանց ճառագայթներ՝
Հայելիէն դուրս կը ժայթքին
Պայթիւնի պէս
Հիւլէական...
Ու երբ նայիս
Միա՛յն մէկին, մեղանուշ ու
Գորովական՝
Միւսն այնտեղէն խանդո՜վ եռուն
-Կա՛նգ ա՛ռ, - կ’ըսէ
-Ու ի՛նձ գովէ՛,
Ո՜վ արարած եդեմական...

Ինչպէ՞ս գովեմ Քո աչքերը...

Արամ Քէթէնճեան 

Նոյեմբեր 2011

Celebration of Leonardo Alishan’s Literary Work

GLENDALE, CA The library invites you to celebrate Leonardo Alishan’s literary work at the Glendale Public Library Auditorium, 222 East Harvard Street, on Sunday, November 20, 2011 at 4pm. Admission is free and the seating is limited. Library visitors receive 3 hours FREE parking across the street at The Market Place parking structure with validation at the loan desk.

Leonardo "Nardo" Paul Alishan was a former University of Utah professor, writer and poet who passed away in 2005. Nardo was born in Iran, to Armenian parents. During his life he published two collections of poetry, Dancing Barefoot on Broken Glass and Through a Dewdrop. His poems and short stories have been published in a variety of anthologies and journals, and he was the recipient of a number of literary awards.

The program will include an in depth discussion of Leonardo Alishan’s literary work through lectures given by Gourgen Arzoumanian, Dr. Rubina Peroomian and Ara Oshagan.

A multimedia presentation will highlight the life of Leonardo ALishan through photos, a radio interview and more.

Poet and writer Gourgen Arzoumanian is the editor of Alishan’s short story collection Free Fall, published after his death, by Mazda Publishers, and the translator of his short stories to Armenian Azad Angum. He is the author of two Armenian books of poetry Apricot Shine and In the Intersections. He is the editor of Bats Namak, a Glendale-based Armenian Literary Journal. He is also editor of Birthmark, a bilingual anthology of Armenian-American Poetry. Arzoumanian’s poetry, short stories, book critiques and translations have appeared in numerous Armenian literary magazines.

Dr. Rubina Peroomian, the author of the article The Restless World of Leonardo Alishan, published in Genocide Studies and Prevention (2006), is a Research Associate at UCLA, where she earned her PhD. in Near Eastern Languages and Cultures. Her publications include,And Those who Continued Living in Turkey after 1915 and Literary Responses to Catastrophe: A Comparison of the Armenian and the Jewish Experience.

Ara Oshagan is a photographer whose work revolves around the intersecting themes of identity, community, and memory. His work is in the permanent collection of the Southeast Museum of Photography, Florida; the Downey Museum of Art, California; and the Museum of Modern Art in Armenia.

For more information please contact Elizabeth Grigorian at egrigorian@ci.glendale.ca.us or call (818) 548-3288

Through a Dewdrop, Birthmark, Azad Angum & Free Fall will be available for purchase during the event.

Quote of the Month: Գրիգոր Պըլտեան

Մտածել բանաստեղծիւթիւն մը, քերթուած մը, տող մը, կը նշանակէ ամէնէն առաջ յայտնաբերել, հարցադրութեամբ, գետինը, ուրկէ ան կու գայ։


Կրակէ շրջանակը, Դ. Վարուժանի Շուրջ, Անթիլիաս 1988

Archival Audio Clips: Lola Koundakjian: April 30, 2006

Over the past five years, the Armenian Poetry Project has grown so much that all the older audio archives were no longer accessible to iTunes.

In an effort to remediate this technological issue, the following clips have be reposted.

1. Lola Koundakjian reads her poem April 2006 .

Mon, 1 May 2006 07:00:00 EST 

Մօրս պէժ քաշմիր բուրդը

Կեանքս ազատեց երբ հասայ

Ծանր հարբոյխով մը:

Երանի իմ կարգիս կարենայի

Կեանքը ազատել այն ընտանիքին

Որ հիւսեց այդ բուրդը:

Ու՞ր է արդարութիւնը,

Մարդոց խի՞ղճը:

Լօլա Գունտաքճեան (2006)

Here is the translation.

April 30 2006

My mother's beige cashmere sweater

Saved my life when I arrived

with a bad cold

I wish in return I could

save the lives of those

who wove that wool

Where is justice?

Where is morality?

India -- Pakistan -- Kashmir -- Bangladesh.

Copyright, Lola Koundakjian, 2006.