ԻԳՆԱ ՍԱՐԸԱՍԼԱՆ: ԱՅՍ ԳԻՇԵՐ ԼԱՄՊԱՏԱ

Լօրային

Հայր – մայր ունեցանք
Ու հայրերու – մայրերու քաղցրութեամբ
Կաղանդներ ունեցանք
Անոնք ֆոքսթրոթ պարեցին
Մենք դիտեցինք
Կէտիկփաշացի Հայկոն – ականջը խօսի –
Կաղանդ Պապա եղաւ
Տուն տուն պտտեցաւ – խաղալիքներ բաժնեց
Մենք աչքերուն նայեցանք – վախցանք

Տարիներ անցան
Հայր – մայր եղանք
Հայրերու – մայրերու քաղցրութեամբ
Կաղանդներ չունեցանք
Միշտ ուրիշներու կաղանդներ պատրաստեցինք
Ուրիշներու Յարութեան համար Գողգոթաներ ապրեցանք
Պայքարեցանք ուրիշներու յաղթանակին համար
Տքնեցանք ուրիշներու երջանկութեան համար
Ուրիշներու ցնծութեան սիրոյն
կարօտներով – առանձնութիւններով տառապեցանք
Վարդեր քաղեցինք ուրիշներու համար
Մեր ձեռքերը արիւնեցան փուշերով
Մեր սիրտերը յուշերով

Բայց
Բայց այս գիշեր խոստում
Խոստում քեզի Լօրա
Այս գիշեր քեզի հետ
Քեզի եւ բոլոր մարդկութեան հետ
Ձեռք ձեռքի սիրտ սրտի
Լամպատա պիտի պարեմ


28.12.1989

Նորա Պարութճեան։ՄԷԿ ՄԱԶԷ ԿԱԽՈՒԱԾ

Լաթակալով մը բռնեց ականջէս,
մազէ բարակ պարանէ կախեց.
խարազանը ձեռք առաւ,
ճօճեց, զարկաւ
գետնին փոշին գրգռեց
ու սկսաւ բացատրել
թէ ծանրութիւն ես գրեթէ չունէի.
ահա՜ւասիկ,
կ’օրօրուէի ամէն խօսքէ,
շարժումէ,
ձայնի ամէն կշռոյթէ։

Այս՝ սկսաւ խաղի պէս,
խաղն սկսաւ երախայի
միամիտ մէկ ցանկութեամբ.
երբ սկսաւ,
խնդալէն կը մարէինք։
Այդ օրերուն
մեր առօրեայ հոգերը՝
կախուած մազէ պարանէ,
հովերու բերնին
մազէ խաղալիք էին։

Մոռցանք տարիք,
մոռցանք գործ,
պարտք-ական-հաշիւ,
կարծեցինք ըլլալ
երջանիկ գիժեր
ու գիժ ձեւացանք։

Յետոյ՝ արեւը մեր գլխուն զարկաւ,
արիւնը եռաց,
լեզուն ահեղ անիւի նման
դառնալ սկսաւ
ու խարազանը՝ դահիճի ձեռքին
հին գործիք դարձաւ։

Բարակ պարանէն կախուած մարմինս
թփրտաց ուժգին.
խաղը վերջ գտաւ.
կախեալ վիճակս
տառապանք դարձաւ.
ի զուր փորձեցի
փրթիլ ու իյնալ,
քիթ բերան սիրտ միտք արիւնել՝
բայց գետինս դառնալ։

Գետին ա՜լ չկար։
Խենթութեան խաղին
դարձայ խրտուիլակ՝
մէկ մազէ կախուած։

Յովհաննէս Ասպետ։ ՑՈԼՔԵՐ

Մօտեցի՜ր կարօտովը հոծ ըղձանքներուդ,
Որ հասնիմ տենչանքներուս վարդենիքին.
Լեցուր տարփագին հուրքը՝ բաժակին,
Որ ըմպեմ արեւաշող թովչանքն ցոլքերուդ:

Շնչէ հոգւոյս մեղմահոս մեղեդին,
Որ ան ըլլայ գգուանք մը գորովագին.
Նորանոր սարսուռներ տուր հուրքերուս,
Որ գերերջանիկ շնչեմ օդը՝ թոքերուս:

Յովհաննէս Ասպետ

24/01/1998

ՑՈԼՔԵՐ բանաստեղծութիւնը երկար ժամանակի եւ աշխատանքի արդիւնք է, որու կառուցման համար հարկ էր գործի դնել հոգիի, սրտի, մտքի, արուեստի, գրչի ուժերը: Նոր ոճ եւ նոր բանաստեղծական ձեւաւորումը նորութիւն մըն է Հայ բանաստեղծութեան մէջ: Եթէ առիթը ունենանք ապագային պիտի ցուցաբերեմ բանաստեղծական նոր սերունդ մը՝ նոյն ոճի եւ ձեւաւորումի տակ ինչպէս Ցոլքեր բանաստեղծութիւնը: Ուրեմն սիրով եւ հաճոյքով կը նուիրեմ սոյն բանաստեղծութիւնը Հ. Բ. Հ. ին, թող ան ձօն ըլլայ մեր գործակցութեան իրազեկ վկան: Նոր տարուայ շեմին իմ խորին երախտապարտութիւնը եւ շնորհակալութիւնը կը յայտնեմ, յատկապէս քու իրագործած ջանքերուն, ես վստահ եմ որ օր մը դուն պիտի քաղես պտուղը՝ քու աշխատանքին: Այս պատեհ առիթէն օգտուելով կը շնորհաւորեմ երջանկաբեր Յիսուս Քրիստոսի Սուրբ Ծնունդը եւ կը մաղթեմ բարգաւաճ եւ բեղուն Նոր Տարի մը: Իմ յարգանօք բարեւները՝

Յովհաննէս Ասպետ

Մուշեղ Իշխան։ Նամակ Կաղանդ Պապային

Կաղանդ պապա,
Իմ այս նամակս առաջին
Քե՛զ կը գրեմ ես ահա
Եւ կարօտով կը յանձնեմ քու սուրբ աջին։

Ու՛ր ալ ըլլաս,
Պիտի անշուշտ զայն կարդաս
Եւ անհամբեր պիտի բռնես դուն կրկին
Մեր տան ծանօթ հին ուղին։

Քեզ չեմ մոռցած,
Ինչպէ՜ս կրնամ մոռնալ քեզ.
Ամէն գիշեր, երբ քնանամ, դուն յանկարծ
Մօտս կուգաս եւ կը սարքես մեծ հանդէս,
Իսկ ցերեկներն ալ թէեւ
Կը հեռանաս մեր քովէն,
Կ'ըլլաս երազ, կ'ըլլաս երկինք ու արեւ,
Բայց սրտաթունդ միշտ կը լսեմ ես նորէն
Քու ոտնաձայնդ հեռուէն...

Պէտք է դուն ալ մեծ կարօտով ի՛նձ յիշես.
Քանի՞ մանչուկ ինծի պէս
Կրնաս գտնել դուն այսօր
Քու փայփայած մանուկներուդ մէջ բոլոր...

Մի՛ հաւատար իմ մասին
Թռչուններու բերած այդ սուտ լուրերուն.
Ես եմ տիպարն ամենուն,
Հեզն ու բարին
Եւ ամենէն արժանին՝
Հրաշազան նուէրներուդ գոյնզգոյն...

Յանուն փառքիդ անսահման
Եւ փառաշուք մօրուքիդ՝
Որքան ուզեն՝ լաւ խոստումներ կուտամ միշտ
Ծնողներուս սիրական.
Լացող տղան
Ես չեմ , պապիկ ,այլ անպիտան սատանան,
Որ կը վանեմ մէջէս դուրս
Եւ կը դառնամ համակ ժպիտ, համակ լոյս։

Մայրս կ'ըսէ որ այս տարի
Քիչ մը հոգի եւ քիչ մը խելք ու շնորհ
Բերես ինծի,
Բայց չլսե՛ս դուն անոր.
Խելք ու շնորհ՝
Այնքա՜ն ունիմ որ կը բաշխեմ ես ձրի՜...
Կողովիդ մէջ խորհրդաւոր
Լեցուր շուտով ինձ համար
Շաքար ու միրգ ու խաղալիք անհամար։

Կաղանդ պապա,
Որքան կրնաս շուտ եկուր,
Ալ չեմ վախնար, ես կը սիրեմ քեզ հիմա.
Դուն մի նայիր իմ բառերուս կցկտուր,
Դէմքիս գոյնին ու քայլերուս դողահար։
Ձեռքըդ վստահ մօտեցուր
Իմ բոցավառ շրթներուն.
Որքան ատեն զայն երկարես լեփ-լեցուն՝
Կը համբուրեմ անպատճառ,
Նոյնիսկ կ'երգեմ քեզ համար
Ու չեմ դպիր քու մօրուքիդ թելերուն...

Երբ մեզի գաս եւ Կաղանդի բերես տօն,
Չըլլայ մոռնաս դուն նաեւ
Մեր դրացի Տիգօն, Մարօն եւ Կարօն,
Որոնք ունին շատ բարեւ
Եւ որոնց հետ ծեծ ու կռուի բարեկամ՝
Ես միասին կը խաղամ։

Հայրս կ'ըսէ՝ Մասիսն է լոկ մեծ ընծան,
Որ դուն օր մը կրնաս բերել հայ տղոց,
Որուն մէջ կայ ամէն բան -
Աստղ ու լուսին ոսկեզօծ,
Կրակ ու բոց,
Հսկայ շուներ պահապան,
Շղթայակապ հին քաջեր
Եւ հրեղէն նժոյգներ...

Կաղանդ պապիկ, ես այդ Մասիսը կ'ուզեմ,
Դիր անիւներ ոտքին տակ
Ու համարձակ քշէ՛ մեր տունը շիտակ,
Բե՛ր ինձ նուէրն այդ վսեմ:
Օ՜, մի՛ վախնար, չեմ կոտրեր,
Զայն կը պահեմ սրտիս դէմ՝
Իբրեւ բարի հրեշտակ
Եւ գահակալ իբրեւ հզօր բռնատէր։

Կ'ըսեն որ դուն ամէն տարի Մասիսէն
Կուգաս արդէն.
Մազերդ ամբողջ բամպակ ու ձիւն են դարձեր՝
Իր ձիւներուն մէջ անհուն։

Ափսո՜ս որ շա՛տ ես դուն ծեր,
Բեռներու տակ կորաքամակ, դողդոջուն.
Ափսո՜ս որ չես կրնար դուն
Քալել արագ գայլիկներու նման վէս
Եւ կ'ուշանաս միշտ այդպէս։

Ինչո՞ւ սակայն ոտքով կ'երթաս տունէ տուն
Ու չես առներ ի վերջոյ
Կամ օդանաւ, կամ օթօ։

Աստուած պապա, Կաղանդ պապա, Տէր պապա,
Մերթ բացակայ, մերթ ներկայ՝
Մեր քովն էք դուք եւ ամպերուն մէջ անհետ.
Ես դեռ յաճախ կը շփոթեմ իրար հետ

Ձեր կերպարանքը հսկայ.
Բայց մէջերնին դուն լաւագոյնն ես կարծեմ,
Առատաձեռն ու բարին,
Ահա ինչու՛ իմ այս նամակս առաջին

Սիրով քեզի՛ կը ղրկեմ...

Vahé GODEL, poem illustrated by the artist Lionel Caro

From the website of the artist http://lionelcaro.net/amis/godel.html

Poète et essayiste de double culture : arménienne et suisse; poursuit une oeuvre originale à la frontière de ses deux origines. Par ses traductions, il contribue à faire connaître la poésie classique arménienne. Il est correspondant de la Maison Internationale de la Poésie.

_________________________________________________________________


MEHR LICHT Colline rouge, désert blanc, fleuve jaune, aube verte.
Jour noir, nuit bleue. J’écris ce que je vois sur les paupières de l’invisible.- Qu’est-ce que la couleur ?-Une brise marine qui fait chanter les pierres. (La vue c’est la vie.). Regarde, regarde. Maison bleue, chambre noire, lit rouge, livre blanc. – Qu’est-ce que la lumière ?- Une belle de nuit qui change de robe à tous les coins de rue. (O light ! –so light…) Comme la lumière, le son se réfléchit. Regarde, écoute. L’oiseau, le vent, l’ombre du vent, la trace de l’oiseau, l’or du silence, le cri de la plus longue nuit. (Mehr Licht ! mehr Licht…, mehr…). Ecoute, écoute. La voix faiblit, vacille, s’éteint. (Nichts mehr…, chut !).Rideau. Lumière.

Vahé GODEL

Վահան Թէքէեան։ ՊԱՌԱՒ ԱՂՋԻԿ

Պառաւ աղջիկ, ո՞վ պիտի հոգիիդ խորը պահուող
Չորցած անուշ երազին անուշութիւնը գիտնայ...
Ո՞վ քու սրտիդ մէջ պահուած տաճարներուն լուսաշող
              Պիտի ուխտի գայ հիմա…։

Պառաւ աղջիկ, երբ պզտիկ աղջիկ էիր տակաւին`
Ինչեր, ինչե՜ր յուսացիր. – այր ու զաւակ, լեցուն բոյն,
Քենէ սերած ցեղ մ'ամբողջ, որուն էիր տիրուհին՝
               Արքայամօր մը հանգոյն...։

Եւ դուն հակեր ես հիմա ցածուկ հորի մը վերեւ,
Տունի մը մէջ անբընակ` սպասելով որ անցնի
Ջուրին մէջէն դէմքն անոր, որ անցեր է, արդարեւ,
              Կեանքէդ՝ քայլով մը գաղտնի...։

Կ՛ուզես ճանչնա՜լ գոնէ զինք. – Ո՞վ էր, ինչպէ՜ս էր արդեօք։
Ետ չի՛ դառնար։ Բայց ինչո՞ւ... Եւ ահա հոն, պատին քով,
Ջուրին մէջէն կը տեսնես սահիլ-անցնիլն արտորնօք՝
              Դագաղիդ վառ մոմերով...։

1941

Վահան Թէքէեան, Հատընտիր, Պէյրութ 1978

Վահան Թէքէեան։ Ապրի՞լ թէ ոչ երազել

Ապրի՞լ թէ ոչ երազել,-- չլուծեցի՜նք հարցը դեռ.
Վայելքը ո՞ւր փնտըռել, երազի՞ն մէջ թէ կեանքին,
--Չվճռեցի՜նք տակաւին... Ու մինչեւ Ժամը վերջին
Այս մեծ խնդիրն, ո՛վ հոգիս, վըրադ ըլլայ պիտի բեռ...

Քանզի երազն էր կեանքէն աւելի դիւր ու հեշտին,
Եւ իր արշաւն ալ ՝ անծայր, դաշտէ ի դաշտ, լեռնէ ի լեռ.
Եւ ունէր ինքը միայն գոց դուռներու բանալին,
Որոնց ետեւ լուսասփիւռ կային գանձեր ակնայեռ։

Մենք սիրեցինք երազին երթալ ճամբէն ծաղկալից,
Մինչեւ անդունդը երբեմն, մինչեւ բարձունքը երկնից,
Ու, խե՜ղճ հոգիս, երկուքէն ալ սպառա՛ծ ետ դարձանք։

Զի երազին վէրքերուն կեանքը չեղաւ բալասան,
Եւ յոգնութեան ալ կեանքին չեղաւ երազն ապաստան.
Չառինք երազ մը կեանքէն, ու երազէն չառինք կեանք...։

Պոլսոյ մէջ՝ պատմական նկար

Ձախէն աջ՝

Իգնա Սարըասլան, Օննիկ Ֆըչըճեան, Զահրատ, Զարեհ Խրախունի, Վարդան Կոմիկեան եւ Յակոբ Մնձուրի (նստած)։։։ 1975-ին նկարուած Մարի Սարըասլանին կողմէ։

Aaron Poochigian: My political poem

Election Night. A Walmart parking lot.
A green fog off the half-drained reservoir
had jumped the fence to breed with puffs of pot
issuing from a mag-wheeled muscle car.
Like always, sick of work by eight o’clock,
I had gone out and squatted on my knees
among the dumpsters near the loading dock
to feed a pack of strays. The runt Burmese
that goes by Freak was up on lizard hips
licking the gravy from my fingertips.
So cute – one-eyed, scab-nostriled, stumpy-tailed.

Because, whichever rancid sack prevailed,
that evening meant, like, Fuck you all – The End,
civic Seppuku, the Apocalypse,
I guess I itched for something, some hushed friend
too innocent to be American.
Everywhere gobs of noise just wouldn’t quit:
a speaker-mounted Wrangler nagging Vote!,
fireworks like gunshots, bleats, gunshots again . . .

I grabbed my mutant future by the throat
and wrestled it, a squall of snag and spit,
into the footwell of my shotgun seat.
The whole drive home I wept to hear it…

This poem appeared in the Times Literary Supplement, in the Nov 30, 2016 edition.

Guidelines for submissions and new portal

The Armenian Poetry Project invites authors of Armenian heritage, or, individuals who write poems relating to the Armenian world, to submit their work for consideration.

1. Poems must be written in Armenian, English or French and must not be translations.

2. Armenian text must be in UNICODE (please use fonts available on nayiri.com)

3. Up to 5 pieces are accepted for consideration. Send these by email along with a cover letter, short biography and a JPG picture.

4. Copyright must be included as well as information regarding previous publication.

Please use our submisions portal: https://greensubmissions.com/743/armenian-poetry-project/index.php


Lola Koundakjian, Curator and Producer
armenianpoetryproject[at]gmail.com

Celebrating the poetry of Zareh Khrakhouni

ԷՍԱԵԱՆ-ԿԵԴՐՈՆԱԿԱՆ ՍԱՆՈՒՑ ՄԻՈՒԹԻՒՆԸ 

ՀԱՃՈՅՔՈՎ ԿԸ ՀՐԱՒԻՐԷ ՁԵԶ ՆԵՐԿԱՅ ԳՏՆՈՒԵԼՈՒ 

ԶԱՐԵՀ ԽՐԱԽՈՒՆԻԻ

(ԱՐԹՕ ՃԻՒՄՊԻՒՇԵԱՆ) 

ԾՆՆԴԵԱՆ 90-ԱՄԵԱԿԻՆ ՆՈՒԻՐՈՒԱԾ ԳՐԱԿԱՆ ՀԱՆԴԻՍՈՒԹԵԱՆ 

ՊՈԼՍԱՀԱՅ ՀՌՉԱԿԱՒՈՐ ԱՍՄՈՒՆՔՈՂ՝ 

ՍԻԼՎԱ ԿՈՄԻԿԵԱՆ 

Տիկին Սիլվա Կոմիկեան կը ժամանէ Պոլիսէն 

յատկապէս այս հանդիսութեան մասնակցելու համար:

«ԶԱՐԵՀ ԽՐԱԽՈՒՆԻ ԵՒ ՄԵՆՔ» ԱՐԹՕ ԽՐԻՄԵԱՆ

«ԽՐԱԽՈՒՆԻ ԵՐԳԵՐՈՒ ԸՆԴՄԷՋԷՆ» ՊԵՐՃ ԹԻՒՐԱՊԵԱՆ

«ԶԱՐԵՀ ԽՐԱԽՈՒՆԻ ՈՒ ԻՐ ԱՇԽԱՐՀԸ» ՏՔԹ. ՎԱՐԴԱՆ ՄԱՏԹԷՈՍԵԱՆ

« ԶԱՐԵՀ ԽՐԱԽՈՒՆԻ ԱՆԳԼԵՐԷՆՈՎ» ԼՕԼԱ ԳՈՒՆՏԱՔՃԵԱՆ

Կիրակի, 11 Դեկտեմբեր 2016, յետմիջօրէին ժամը 4:00ին

ESAYAN-GETRONAGAN ALUMNI OF NEW YORK invites you to

ZAREH KHRAKHOUNI’S 90TH BIRTHDAY LITERARY CELEBRATION 

Sunday, 11 December 2016, at 4:00 p.m. Armenian Society of New York

39-03 Little Neck Parkway, Little Neck, NY 11363 

Մուտքը ազատ է — հիւրասիրութիւն հանդիսութեան աւարտին 

Free admission — Refreshments following the program