Leonardo P. Alishan: a new collection of poetry

A new collection of poetry by the late Armenian-Iranian-American poet, Leonardo Alishan, "Dead Man's Shadow," is now available. 


Edited by Lucian Stone it is published by Blind Owl Press, an imprint of Mazda Publishers




2011: xlix+145,6 x 9. ISBN:1-56859-287-6; ISBN 13: 978-1568592879(softcover).
For more information and to place an order  
click on this link

Diana Der-Hovanessian: Definitions

Trying to warn about Hitler’s

plans for the Jews, Raphael

Lemkin,  linguist and jurist, 

invented the word genocide 

in 1943 describing the

annihilation of the Armenians

in 1915,“a systematic destruction

of a population segment, or

race, by a ruling government.”

Wholesale massacres by Turks

were taught them by their

ancestors, Genghis Khan

and Tamerlane.  In 1895 the word 

Holocaust was used by missionary

Corwin Shattuck to label the 1895

burning of Armenians in the Urfa

cathedral. These fires leveling

churches with Armenians locked

inside, spread to schools and barns.

Then to neighbors. Assyrians

named it Seifo.The Greeks,

the burning of Smyrna.

 The Arabs, Nakba  for catastrophe,

 calamity, disaster.  The Kurds

used the words The Anfal. Africans,

apartheid, gypsies, annihilation,

 the Syrians, intrafada.  The Jews

named the crime by the Nazis, Shoah.

Then  the Balkans called it ethnic

cleansing.  But the present day Turkish

label for two and a half million lost

Armenians: unavoidable wartime casualties.

This poem appears by kind permission of the author

Diana Der-Hovanessian: DAUGHTER

I was the child who swallowed whole
the sight of showmen eating fire,
flying rabbits on piano wire,
every happy ending told,
sure that straw could spin to gold.




I grew older. Gold spun back to straw.
I learned miracles could lie
only in the beholder’s eye.
Stayed jaded until the day I saw
two eyes fill with my old awe.


This poem appears by kind permission of the author

Diana Der-Hovanessian: Crows

The crows and vultures at Der Zor still wait
for Turks to send more food
Vahakn Davtian

But no more food arrives and
the senders indeed deny
they ever sent the crows feed,
or any Armenians died.


These are Turkish bones every-
where, they claim.
How could they be Armenian?
No one’s here with that name.




This poem appears by kind permission of the author

Ժագ Ս. Յակոբեան։ Միայն մէկ գիր

Միայն մէ՛կ գիր, հայերէ՛ն գիր՝
Եւ մենք եղանք լոյսէ՛ երկիր:
Լոկ մէ՛կ հայ բառ՝
Եւ մենք դարձանք հրաշքի դար
ոսկեբարբառ:

Միայն մէ՛կ էջ՝ եւ ունեցանք
Մէկ օրուան մէջ լոյսի՜ չափ կեանք:
Միայն գրի՛չ մը հայաշունչ՝
Եւ հա՛յ դարձուց ու խօսեցուց
ան՝ ցեղ մը մունջ:

Լոկ մէ՛կ հայ գիր մագաղաթեայ՝
Եւ ունեցանք ազգի հսկա՛յ
միտք ու հասակ,
Արեւին տակ Անո՛ւն դարձանք:
Միայն Մաշտո՛ց մը -- հրաշք մարդ՝
Եւ ունեցանք մենք Արարա՛տ
ոսկեգագաթ:

Միայն մէ՛կ գիր,
գի՛ր Մեսրոպեան՝
Եւ մենք եղանք լոյսի՜ երկիր
-- Մե՛ծ Հայաստան:

Գէորգ Քրիստինեան: ՎԱՆ - 1920

Այգին այլևս այգի չէր,-
Բոլոր ծառերը երեխայ դարձած
Հոնգուր-հոնգուր լաց էին լինում։

Պետրոս Դուրեան։ Ինծի կ՛ըսեն

Ինծի կ՛ըսեն.-«Ինչո՞ւ լուռ ես»- 
- Ո՜հ, միթէ բառ կամ խօսք ունի՞ 
Արշալոյսը, որ կը բռնկի, 
Զի անհուն է այն ալ ինձ պէս:


Ինծի կ՛ըսեն.- «Միշտ տխուր ես»։
- Ի՞նչպէս չըլլամ. մէկիկ-մէկիկ 
Թօթափեցան գլխուս աստղիկք... 
Արշալոյս մը չանցաւ սրտէս:


Ինծի կ՛ըսեն.- «Կրակոտ չես, 
Լըճակի մը պէս ես մեռած, 
Դալկահար՝ դէմքդ ու հայեցուած»։ 
- Ո՜հ, յատակն են իմ փըրփուրներս:


Ես ինձ կ՛ըսեմ.-«Ժամդ է հասեր.
Քու երկրորդ սև մօրդ գընա՛ գոգ, 
Գերեզմա՛ն, հոն գտնես դու գոգ, 
Վարդեր, թրթռում, թռիչ ու աստղեր...»:

ՀԱՄՈ ՍԱՀԵԱՆ։ ԱՅՍ ԻՄ ԲՈՒՌ ՔԱՐԵՂԷՆ ՀՈՂՈՒՄ

Մուշեղ Գալշոյեանի յիշատակին

Ա՜խ, ինչքա՜ն զոհեր ենք տուեր,
Որ պահենք այս հողը մի բուռ,
Անունը Հայաստան պահենք։

Արիւնի ծովեր ենք տուեր,
Որ պահենք այս հողը մի բուռ,
Անունը Հայաստան պահենք։

Քրտինքի ծովեր ենք տուեր։
Որ կորդը բուրաստան պահենք,
Տաճարներ ու ոստան պահենք
Այս մի բուռ քարեղէն հողում...

Այս մի բուռ քարեղէն հողում
Դեռ ինչքա՜ն ջանք է հարկաւոր,
Որ պահենք հացը հոգեւոր,
Որ պահենք մեր քայլը՝ այս խենթ,
Քառատրոփ թռչող կեանքի հետ
Եւ պահենք մեզանով լեցուն
Մեր ոգու տարեկից լեզուն...
Սեփական մեր բոյրը պահենք
Եւ ապրենք տանը՝ սեփական
Եւ տոհմ ու գերդաստան պահենք
Եւ պահենք այս հողը մի բուռ,
Անունը Հայաստան պահենք։

Մուշեղ Իշխան։ Հայ լեզուն տունն է հայուն

Հայ լեզուն տունն է հայուն աշխարհիս չորս ծագերուն,
Ուր կը մտնէ ամէն հայ իբրեւ տանտէր հարազատ,
Կ՛ըստանայ սէր ու սնունդ, սրտի հպարտ ցնծութիւն,
Եւ բորեանէն ու բուքէն հոն կը մնայ միշտ ազատ։

Քանի՜ դարեր եւ քանի՜ ճարտարապետ հանճարներ
Աշխատեցան անոր տալ վեհութիւն, գեղ ու պերճանք,
Քանի՜ գեղջուկ բանուորներ տքնեցան տիւ եւ գիշեր,
Որոնք թաղուած են հիմա մոռացութեան մութին տակ։

Մշտանորոգ ու միշտ հին՝ ան կը տեւէ դարէ դար,
Իր ճրագները՝ միշտ լոյս, իր օճախին հուրը՝ վա՛ռ,
Բարիքներով անսպառ լեցուն ամբարն ու մառան։

Հո՛ն է միայն, որ կրնայ գտնել ամէն հայ կրկին
Խաժամուժին մէջ օտար կորսնցուցած իր հոգին,
Անցեալն անհուն եւ ներկան, նոյն իսկ մթի՜ն ապագան...



1936 
«ՏՈՒՆԵՐՈՒ ԵՐԳԸ» Պէյրութ 1936

Էդուարդ Հարենց: [Ես հիմա]

Ես հիմա

Հատ-հատ պոկում եմ լռության թարթիչները
Ու կարկատում աղոթքս,
Որ պատռվել է երանգներից բառի...
Հիմա երանգն ավելին է, քան ձայնը...
Ու ես արդեն
Ոտաբոբիկ եմ մտնում Հույսի եկեղեցին,
Որ քայլերս բախտիս
ձայներ չնկարեն:
Շշուկներից քանի՜ ոտնահետք է ճաքել...
Իսկ իմ ոտնահետքը
իմ աղոթքն է սիրուս,
Որ երբեք չի´ ավարտվում,
Որովհետև չի´ գունավորվում բառով...
Իսկ հիմա
Գլխավոր գույնը այն է,
Որ սերը զգացմունքի բանաստեղծությունն է...
Որ մուսաները կին չե´ն դառնում...

© Eduard Harents, 2011. Reprinted here by kind permission of the author.

Էդուարդ Հարենց: Կահիրե

Իսկ դու կին ես, քաղա´ք,-

բուրգե ստինքներով,
Հազարամյակների ողնաշարին թիկնած:

Կորագմբեթ` ինչպես մահմեդական կեսօր,
Չադրայավոր` որպես Իբնա-լ-Կուլսումի ձայն,
Թվարկությունների ջարդված հայելու մեջ, -
Երազում ես` որպես վերջին հիերոգլիֆ:

Դու հմայքներ ունես, քաղա´ք,
արաբական գիշերների նման կլոր,
Թուխ ժպիտներ ունես խալե`
բուրգերի չափ եգիպտացի:

Դու, որ ամեն օրվա երկու երրորդը անց,
Նարգիլեի ծխից բարակ կոկորդիդ մեջ,
Ղուրանի էջերի քանակով ու հերթով`
Օրորոցային երգի պես
Աճեցնում ես Ֆեյրուզ ծաղիկ, -

Դու իրավունք չունե´ս կիսազգեստներ հագած`
Տնից ելնել փողոց, կամ էլ քայլել տան մեջ:
Եվ մանավանդ` պառկե´լ
հարյուրամյակների կողոսկրորի վրա`
Տիեզերքին ի տես:

Դու իրավունք չունե´ս:
Բայց հեչ պետքդ էլ չէ´,
Որ դարերի քամին
Մինի փեշիդ տակից
Սերունդնե՜ր է քամում`
Բյուր խալերից կոնքիդ…

Դու հանգի՜ստ ես այնպես,
Հանդա՜րտ, ինչպես մումիա´ն,
որից երեկոյան
Պիտի արյուն վերցնեն ԴՆԹ-ի համար…

Եվ դեռ չե´ս էլ շիկնում
քո ճերմակ ու կապույտ սրունքների համար:
Սրունքների´դ համար, ուր նստվածք է տալիս
Հավերժության գինին`
օձապարի´ պես
այն`
պապիրուսի աղջկա…

© Eduard Harents, 2011. Reprinted here by kind permission of the author.

Էդուարդ Հարենց: Ջուբրան Խալիլ Ջուբրան

Ռոկոկո ոճի
արաբական մի սիրտ
Յուրաքանչյուր օր`
Խելառ աչևի
Ամեն իններորդ ալիքից հետո,
Հսկա Նյու-Յորքի
սրտի զարկերին
Մանրանկարում է
խալեր լիբանանյան…




© Eduard Harents, 2011. Reprinted here by kind permission of the author.

Էդուարդ Հարենց: [Այդ կարմիր օրը]

Այդ կարմիր օրը

Մուսայիս դեռ հեթանոս տատերը,


Դռնփակ գաղտնի քվեարկությամբ,


Որոշել էին,


Որ ինն ամիս անց


Բակունցյան միրհավների երգի ներքո
պիտի լույս տեսնի


Բանաստե´ղծը իրենց թոռան:


Եվ որովհետև աստվածավախ էին,


Ուստի որոշեցին


Դրախտի ծառերից


Ոչ մի ֆիզիկոսի գլխին կաթուկ տված


Վերջին խնձորը–


Խնամքով թաքցնել մորս փեշի տակ…




Ութսունմեկի օգոստոսին–


Հայրս թթի օղի էր քաշում…

© Eduard Harents, 2011. Reprinted here by kind permission of the author.

Էդուարդ Հարենց: [Բանաստեղծության պատուհանի տակ]

Բանաստեղծության պատուհանի տակ

Ես յուրաքանչյուր

Դարավերջից մինչև դարասկիզբ

Սերենադներ եմ շռայլում հարբած…

Ու մինչդեռ շուրջս

Թաղանթներ ծամող

Ժամանակները պոռնիկ–

Սիրտս գրավելու համար

Մեռնելու չափ չբեր իրենց ներքնազգեստի`

Բնազդները կորցրած

Երանգներն են փոխում,–

Ամենասիրածս գույնը աշխարհում

Բանաստեղծությո´ւնն է…

© Eduard Harents, 2011. Reprinted here by kind permission of the author.

Էդուարդ Հարենց։ [Վան Գոգն ազատվեց իր ականջից]

Վան Գոգն ազատվեց իր ականջից,
Որովհետև այն իրեն պետք չէր.
Նա արդեն լսել էր Հանճարը:
  Ալ -Մա’արրին իրականում տեսնում էր այնքան,
Որ այլևս
Աչքերն այնքան էլ կարևոր չէին:
  Չարենցը գերեզման չունեցավ,
Քանզի Նա դեռ չի´ էլ մեռել:
  Ես մարդկանց ձախո´վ եմ բարևում,
Որովհետև Աջով արդեն բարևել եմ Աստծուն…

"The Accidental Observer" poetry collection now available

Lola Koundakjian's first poetry collection is now available for purchase. Click below to purchase a copy of  "The Accidental Observer" online.









Praise for The Accidental Observer


The poetry reading community owes a huge debt of gratitude to Lola Koundakjian for her years of service to the art, making the work of Armenian poets, writers of Armenian ancestry in many languages, available to readers world-wide with her Armenian Poetry Project. Now, we meet Lola herself in three languages…and it’s about time!
— Diana Der-Hovanessian




Lola Koundakjian's first collection reveals a curious and prescient mind roaming the landscapes of our collective illusions – and disillusionments. Through her spare style and a measured economy of language, she manages to decipher the banality of the everyday on one page, and, on the next, dissect the anatomy of suffering. Insightful and poignant, this is the work of a meticulous observer, and an acutely aware consciousness.
— Amir Parsa




These poems of longing and grace are the kind we pass from friend to friend. How wonderful to find them in three languages, each proclaiming their own bright joy.
— William Michaelian




These poems tread lightly but so perceptively. In delicate language and in three tongues, the poet takes us on a winding journey, a walk through “the dew intertwined with mist” on the path leading to and from love, to and from a lover who is now there, now absent. This theme is played out sensitively against backdrops of New York, with echos of the Middle East and Armenia sounding sotto voce. A vignette of a garden on West 87th street with a mulberry tree and “crushed ripe mulberries” evokes loss, love and childhood. From this miniature of New York, Koundakjian shows us far places freshly — Firenze and Toscana, afternoon coffee in Spain and an evocation of Morocco. The Armenian and English texts are transpositions of her perceptions into the different cultures, each rewarding in its own modality and in the meaning to be found in the place between them.
— Michael E. Stone




“y desapareces/ dejándome recuerdos/ bocados apenas” así inicia Lola Koundakjian su potencia evocadora. Así, dando nombres a los gestos íntimos de un pasado que se le hace pedazos en la memoria. Así, sus poemas, como un libro de viajes, recorren las sensaciones en imágenes que agregan futuro a lo ya sucedido. Olores, sabores y miradas que conforman memoriales cuyo objetivo es transformar el espacio de escritura en espacio conmemorativo. La densidad de Koundakjian reside en ofrecer ternura a la resistencia, en acordar una cita agradecida con sus raíces produciendo su propia perpetuación. El rito de la palabra hace justicia, nombra el destino del poema junto a su lector; su calidad de testigo.
— Ana Arzoumanian


Lola Koundakjian continues to open doors with her passion for poetry. These spare but heartfelt pieces have several faces and textures because of the work she has done with their translations. An ambitious project that only a poetry advocate such as Lola can deliver.
— Armine Iknadossian




Lola Koundakjian goes after real moments, and she does so quickly, concisely, masterfully--as if she is in panic of losing that rare afternoon light or the playful shadows cast over Central Park by the accidental cumulus clouds. She's like those rare poet-photographers that must work swiftly if they want to capture the moment just right.
— Shahé Mankerian


“It is hard to find a better advocate for poetry across
culture and time than Lola Koundakjian, and this
collection is good hard evidence.”
— Alan Semerdjian


“A trilingual volume of nostalgic reflections on the
four seasons, filled with exotic aromas and flavours,
drawing from the East and West, from Armenia and New
York, from beyond and within, and in search of our
common destiny.”
— Alan Whitehorn

Գէորգ Գալայճեան: ՉԿԱՐ

Պայծառ առաւօտ մը արեւը փնտռեցի

Եւ արցունքներս աչքերուս մէջ ցանեցին հազարաւոր արեւներ

Կլոր. կլոր անհունօրէն համատարած. իրար նմանող արեւներ 

Պայծառ առաւօտ մը գտայ քեզ

Եւ աչքերս յափշտակութեամբ պտըտեցան

Մերթ մարմինիդ. Մերթ կուրծքերուդ եւ վերջապէս աչքերուդ

Եւ աչքերուդ պէս բիւրաւոր աչքեր, 

հատիկ-հատիկ ինկան սրտիս մէջ լուռ,

Լուռ ձայնով մը զոր կը կոչենք զարկ

Զարկ, զա՜րկ, ԶԱ՛ՐԿ

Պայծառ առաւօտ մը քեզ կը դիտէի գաղտնօրէն

Գողի մը պէս գաղտագողի

Գաղտնօրէն կը գգուէի գեղեցկութիւնդ զգլխիչ

Եւ յանցաւոր մանուկի մը պէս

Հաճոյքս կը ծածկէի հասունութեան հասկերով:

Պայծառ առաւօտ մը երեկոներ կը փնտռէի

Մութին մէջ կորսնցնելու ժամանակին ճաճանչները ճշմարտութեան

Եւ զարկ, Զարկ, ԶԱՐԿ, ժամանակին շեշտերը սրածայր

Ելեկտրական կայծերով՝ իրականութեամբ ճշգրտուած:

Պայծառ առաւօտ մը

Բան մը փնտռելու իղձը կ՛ուզէի ունենալ

Բաներ կային բայց թոյլ չէին տար որ ես փնտռեմ,

Այլ իրենք, անոնք, և դուք զիս կը փնտռէիք

Ես հոն էի

Բայց դուք տակաւին զիս կը փնտռէիք

Դուք, իրենք, և անոնք:

Michael E. Stone: Don’t Eat Olives

Don’t eat olives in Armenia,

you get black ones with no taste.

Not Kalamata black,

with meaty, half-bitter flesh,

pungent and almost erotic.

Nor the really bitter pounded green olives

that leave the mouth alive and assault the senses

with the bitter taste of their land of birth,

my land.

In Armenia, eat as they do,

meat and salad and thin, thin bread,

yoghurt, cheese and apricots.

Just not olives.

Սոնա Վան։ Երրորդ ցանկութիւն

Դժուարը… ասեմ
ոսկէ ձկնիկին
մի կերպ գտնելն էր


Ես ցանկացայ նախ
որ նա ինձ դարձնի
ան-տե-սա-նելի


ու դարձրեց


յետոյ ուզեցի
գտնուել անեզր
բաց տիեզերգում


ու յայտնուեցի՝ այստեղ եմ վաղուց


կ՛ուզէի՛ դուրս գալ
ու վերադառնալ
սակայն ինձ այստեղ
չի տեսնում ոչ ոք
հետեւաբար եւ
խիստ անհեթեթ է
թւում
«դուրս գալը»


ինչ արած՝ յաւերժ կը լինեմ այստեղ
թէպէտ արդարեւ
այդ չէր լինելու
երրորդ 
խդրանքս

Փանոս Ճերանիան։ Իմ Հորիզոնը

Իմ հորիզոնը
կը գտնուի
այն բարձունքին,
ուր ջրհեղեղը չկրցաւ մագլցիլ.
այնտեղ՝
Նոյեան նահապետը
ջրհեղեղի իր ոդիսականը
ժամանակի մինչեւ վախճանն հասցնելու
կարողութեամբ
ներշնչուեցաւ։

2010

Ազդակ Գրական, 2010, Թիւ 5-6

Յովհաննէս Ասպետ Ասատուրեան: ԱՐԵՒԵԼԵԱՆ ՍԻՐԵՐԳ ՄԸ

 Ո՜հ, սիրտս քու կ՝անչով կը մեղմանայ,
Գիտեմ դու մաղթանք մ՝ունիս ընծայ,
Որ հոգւոյս կու տայ համբոյրներ ծիրանի,
Ճա՜նի՝ ես կու գամ դու հոգ մի անի:

Դու ունիս զոյգ մը աչքեր շահէնի,
Ճանի ճան՜այ հոգիս քեզ կը տենչայ.
Քու սիրոյ երգ ու տաղով երանի,
Մարած քնարս շուտով կ՝արբենայ:

Արդ՜եօք կայ մէկը՝ որ քեզ նմանի,
Դու իմ սիրոյ երազը՝ շահանա՜յ.
Միտքս քու կանչերով կը մոլեգնի,
Ան քու կարօտին ինչպէս դիմանայ:

Հաւա՜տայ ճանըս քեզ համար ֆետայ,
Մատնիդ պիտ՝  բերեմ ոսկի մատանի.
Թո՝ղ մեր դրացիք գտնան պահանայ ...
Միայն դու ես իմ սիրոյն հաւանի:

                                              

ԻԳՆԱ ՍԱՐԸԱՍԼԱՆ: ԱՅՍ ԳԻՇԵՐ ՅԱՆԿԱՐԾ

Տառապանքներով օծուած երգերուդ մէջէն

Այս գիշեր յանկարծ

Քրքիջ մը

Ցնծութեան քրքիջ մը թող ցայտայ

Անվերջանալի կարօտներով ճաթած շրթներուդ վրայ

Այս գիշեր յանկարծ

Համբոյր մը

Կրակի պէս համբոյր մը թող դրոշմուի

Յուսախաբութիւններով ակօսուած հոգիիդ մէջէն

Այս գիշեր յանկարծ

Ջրվէժ մը

Երջանկութեան ջրվէժ մը թող ժայթքի

Պատասխանատուութիւններով կքած ուսերուդ վրայ

Այս գիշեր յանկարծ

Զոյգ մը տատրակ

Զոյգ մը սիրոյ տատրակ թող թառի

Փուշերով շրջապատուած կեանքի ճամբուդ վրայ

Այս գիշեր յանկարծ

Կոկոն մը

Վարդի կոկոն մը թող բացուի

Եւ դարերու վիշտերով հիւսուած ճակատագրիդ վրայ

Այս գիշեր յանկարծ

Լոյս մը

Խոշոր լոյս մը թող ծաթի

Խոշոր լոյս մը թող ծաթի

Երազի պէս խոշոր լոյս մը

Այս գիշեր յանկարծ

Անդիմադարձ – անդարձ – անվերադարձ

Խոշոր լոյս մը թող ծաթի յանկարծ

Գորշ օրերու դէմ թիավարող նաւաստիներու

Գորշ օրերու դէմ ճակատաբաց կանգնած հերոսներու

Կամքի եւ պայքարի ճամբուն վրայ

Երազի պէս

Երազի չափ խոշոր լոյս մը թող ծաթի

Թող ծաթի այս գիշեր յանկարծակի

Սուրբ ճամբուն վրայ արցունքի եւ յաղթանակի

This poem appeared in Marmara, December 31, 2010. Many thanks to the poet and his daughter, Lora.