Sevana Bagdasarian: Carnations on Mashtots Street

I.

It all seems like cracks in sidewalks.
There is an earthworm trying to wiggle
through a sidewalk garlic press that tries to catch it
without squashing through the side.

They pass slowly, sweat drenching polyester armpits,
crosses held before a million white-laced heads, and
stumbling behind, some kid tangled up with the flag.

Truth passes by, dismal and filmy
I stand, shoo flies from my face.

II.

Shot two days ago, but his family kept him from open house,
propped on white carnations on the red velvet couch
so others could see and acknowledge glaucous blue verity.
Parades of dried apple dolls march
behind him, trying to moisten their parched faces
under the sticky heat, sweat and tears
become Sevan, one fresh water lake.

Flies circle around everyone,
one gargantuan tamzara and
he even feels it on his face, the constant
buzz around us, a huge alarm clock
following the march, ticking to wake the trees, flowers
the solder, as if to remind us that history is now
a gavel's song against an anvil

ee veree Yerusaghem, reciting oblique lines
as he goes deeper into the sultry arms of clay
the one who loves him
caressing him through several layers of antiquity
while the flies follow and sing
to wake him from hibernation.


Sevana Bagdasarian


This poem has appeared in aspora, Volume I, number 1, Fall 1993.

Commentary: Another Missed Opportunity

The World Voices Festival organized by Pen American Center took place April 30-May 4th in New York City. Over 200 authors descended upon Big Apple to participate in literary events held in cultural centers all over town.

The theme of the festival this year was Public Lives/Private Lives. The forums included topics such as “Celebrating Poetry in translation”, “New Directions in Spanish Language Literature”, “Writing Genocide”, “Contemporary Poetry from the Middle-East, Asia and Beyond”, “Writing Sex and Sexuality”. The participating authors were from all the continents, including developing countries whose language of expression is NOT English and translation services were readily available.

Once again Armenians were missing from such a major world literary meeting. Last year, Eric Boghosian, one of many local Armenian-American authors, participated in an event, but he was absent this year.

As Levon Ananyan of the Writers' Union of Armenia organizes another gathering of Armenian authors for next July, we can ask ourselves why such a gathering in Yerevan. Is it for some back patting? Belly button analysis? Perhaps it would have been a better cultural gesture to send a few authors from Armenia and some others from the Diaspora to participate in world festivals such as the one organized by PEN.

Last year Chouchanik Thamrazian, a graduate student in France, participated in the Rotterdam International poetry festival. But in general Armenians are absent from the international scene. As a result, we are seldom translated, read and, yes, inexistent.

At New York’s Town Hall on April 30, the first major event of this season, Salman Rushdie, chair of the PEN World Voices festival, introduced the evening’s authors, and mentioned the empty chair on stage representing authors who couldn’t attend the festival because of imprisonment or fear of persecution.
Maybe it also represents those who are held back from their countries for lack of initiative and xenophobia.

Audio clips and full of the 2008 PEN World Voices festival details are available by clicking
this link



Lola Koundakjian

Cafe Night reviewed in the Armenian Reporter

Leonardo Alishan: Apparitions in April (Rhapsody for Gayane)

II

It's April, as all months are on my calendar,
and every day's the twenty-fourth.
And in April everything's in bloom in Utah;
tell me, love, why is my landscape always this desert?
The same bare, barren, burnt desert
with nothing in sight but a bottomless bottle
balanced on the tightrope of the horizon?

This desert is our home, my love,
with its black hills of scavenger birds
and its black seas of burning stones.
Hold my hand, granny, I'm just nine
and you are, after all, fourteen years old.


Leonardo Alishan
This poem was published in ASPORA, Volume II, 1995.

Մանուկ Մանուկեան։ Զեղում

Ամէն անգամ երբ պատուհանիդ առջեւէն,
որբի հոգիս կը լեցուի ու կը լայննայ, կը յորդի
երանութեամբ մը ոսկի, հպարտութեամբ մը բարի,
ու փոխուելով ան կ՛ըլլայ շքեղ դղեակ մը նորէն։


Մանուկ Ա. Մանուկեան
«Ճամբուս վրայ», անտիպ

Mireille Kalfayan: Shell Searching

Click to hear the audio segment Shell Searching read by Lola Koundakjian.

She went soul searching
on the sea shore
and found shells
abandoned
by a rock
dug under footsteps
in the sand
or swept away
by the tides.

She went soul searching
in the sea shells
and found them
half-broken
at the edge
others covered
with hardened sand
or carrying inside
an animal, dead.

She went shell searching
in her soul
and found in the deep
spirals of its form
a soft touch
a silent tone
murmuring
"You're not alone."
"You're not alone."

She went soul searching
in the sea
and found sailing
beyond the horizon
the image of a child
clutching
a single shell
tightly enclosed
in her hand.




Mireille Kalfayan
This poem has appeared in ASPORA, Volume II, 1995.

Azad-Hye Middle East website mentions the APP

Many thanks to Hrach Kalsahakian, in Dubai, for conducting this online interview.
The links are:
www.azad-hye.net Middle East Armenian website (English)
www.azad-hye.org Middle East Armenian website (Arabic)
www.azad-hye.biz Middle East Armenian website (Business)

Karen Kevorkian: Care of the Body

Care of the body was sweet
besides there was nothing else.

I said are you hungry she seemed angry that she was.

If you saw what you had given years to

fish swimming on disposable placemats

you could do it
one hand tied
behind your back.

On good days we went to the Dollar Store

spill of toothbrushes, tiny porcelain dogs, red
plastic roses, bins and bins of books with blank pages

everything she now would never make good

no time to start thinking
too late for that.

Shiny bright knives of light on the sheet in the morning.

Would you like pie? It’s lemon.

Why shouldn’t I?

A crispness to kindness.


From Agni, Published July 2008

Մանուկ Մանուկեան։ Յայտնատեսութիւն

Գիտեմ, շատերը պիտի ըսեն հեգնանքով,
«ահա՛ մեռաւ երազուն
բանաստեղծ մ՛ալ» եւ յիշատակս շուտով
պիտի խամրի անանուն։

Մանուկ Ա. Մանուկեան
«Ճամբուս վրայ», անտիպ

Second Anniversary Blast

The Armenian Poetry Project
(Հայ Բանաստեղծութեան Համացանցը)
is excited to share with friends, authors and readers

the Second Anniversary Online Poetry Blast


I would like to thank all the authors who submitted to this year's Blast.
Special thanks to author William Michaelian, the Godfather of this Project.



Lola Koundakjian, New York City

Meredith Avakian: Silence is my Enemy

Silence is my enemy
He'll try to shut me up
But no muzzle
Can silence my voice
Not a choice
Just a destiny
As fate would have it
Some were meant to speak
For those who don't
Not because they don't want to
But because they can't

Silence is my enemy
Though he'll never succeed
I like my peace and quiet
But writing’s a need
As long as the message is shared
Our people will overcome
But if it's discontinued
Our battle never will be won
That's why he’s my nemesis
Closed mouths haven't been fed
Since the genesis
Prepare to harvest the feast

Silence is my enemy
All prophets must agree
Without proper communication
What kind of world would this be?
Silence really would love
For truth to be hidden
But as long as I'm alive
He's got to be kiddin'

Silence is my enemy
But out of respect
Please hold the applause
For a moment of silence


Meredith Avakian, February 2008

Marianne Azakian: Walking Home

night came suddenly.
A tree in front of me
blocked my steps.
I walked toward it.

The leaves turned gold;
they glowed in the dark.
I saw a book under the tree.
It spoke to me.

“Turn back,” it said,
“Go away. You’re not
wanted here!” The lake
behind the tree glimmered.

Two people played guards.
They called me closer.
I stood still. I played deaf.
The lake came closer.

I fell in. Everything
turned murky, I guess
this was the end.
I wish I was dry tonight

and walking home.


Marianne Azakian is a member of poet-principal Shahé Mankerian’s eighth grade class at St. Gregory’s Hovsepian School in Pasadena, California. Her poem echoes William Michaelian’s “Armenian Music,” which she chose to read during the school’s annual Café Poetry Night, held on April 19, 2008.

Click here to listen to the audio clip of Walking Home read by William Michaelian.

Click here to read the English and Armenian versions of Armenian Music by William Michaelian.

Արուսյակ Օհանյան:ԼՈՒՅՍ Է ՍԵՐՍ

Սերս լույս է, գույն չունի,
Սերս օր է, ձև չունի,
Սերս սիրուդ խմորումն է ,
Անսահման է, չափ չունի,
Արևածիր քո հոգին է,
Կշիռ անգամ սերս չունի,
Սերս ձեռքիդ նուրբ հպումն է,
Չունի հստակ հատկանիշ,
Սերս` միակ, անօրինակ,
Բացառում է հոմանիշ,
Սերս կարգի անկարգություն
Ու սահմանման հակասում է,
Հոգեպարար քո ձայնն է այն,
Որ անզորիս հակասում է,
Սերս լույսն է քո աչքերի,
Մայրամուտն ու այգաբացն է,
Մեր երկուսի պարզ բարդության
Հորինվածքն է,
Բարդ պարզության խիտ մանվածքն է,,.
Սերս` անզոր քո ջերմ գրկում,
Սիրուս թևով քեզ եմ գրկում
Ու հասկանում, որ աշխարհում
Գեթ ինձ համար ակնհայտը,
Ճիշտն ու լավը, բարին
Եվ կյանքում անհայտը
Քո անկշիռ ու անտեսակ
Հանելուկով վարակվելն է,
Անձև, անչափ, անօրինակ
Սիրուդ բուռն ելևէջով
Գայթակղվել- համակվելն է:
Ճիշտն ու բարին այս աշխարհում,
Բնակվում են քո աչքերում,
Եվ հոսում են ավիշիդ հետ,
Սիրտդ դարձնում ինձ առհավետ
Ձև ու չափի անհայտություն,
Տիեզերքի նոր հայտնություն:
Հիմա կասես` մի բուռ սիրտս` ի˜նչ տիեզերք,
Դա էլ պիտի պատասխանեմ.
Այն ինձ համար անչափելի օազիս է,
Եվ մեծ սիրո լայնատարած
Զմրուխտ եզերք:


Արուսյակ Օհանյան

Lola Koundakjian: After 14 days away I return

And yet the number
of dead soldiers
of famine and genocide victims
of homeless people has grown.

When will the tide turn?

June 7, 2007

Esther Heboyan: Round Trip I and II

ROUND TRIP I
Paris Orly Airport, January 4, 2006

airport lounge
children scream
lovers kiss

pink touches a woman’s hair and jeans
also bodies
draped like couches
are towed by grave mustaches

airport lounge
children scream
lovers kiss

errant eaters
clutching sandwiches
reel under
strips of infamous lettuce

airport lounge
children scream
lovers kiss

a father’s head
tilted
wants eye drops
only to writhe in desolation

airport lounge
children scream
lovers kiss

foggy weather in Istanbul announced
kinetic days (Hovsep handsomely a-saunter)
where you are forever
delayed













ROUND TRIP II
Istanbul airport, January 8, 2006

the windows of my world
hung low in the corner of my mind
hung shut in the prism of my dreams
hung blank in the yarn of my years

who says doors are entryways
in my case windows

a wintry city in twilight snow
and I come across my first window
joyous tidings at the siblings row
mother’s kisses tumble down below
my slippers of turquoise velvet though
were tossed onto the roof of sorrow

who says doors are entryways
in my case windows

the next noon beneath icy raindrum
towards my other window I roam
a child cringes before the awesome
a pedlar’s bear like a giant gnome
will cobblestep in cryptic boredom
my tinsel dimes for his kingdom

who says doors are entryways
in my case windows

now a porthole above the tarmac
slits the city aghast and far back
to each traveler a kismet rack
a seasonful of grinning knick-knack
one baby utters its howl exact
as if wired to a cloud’s milk-pack

the windows of my world

©Esther Heboyan

These poems were provided by the author for the Armenian Poetry Project's Second Blast .

Haig Khatchadourian: Lament for Lebanon

in the gathering of the waters*
barricaded by distance
from the bludgeoning of war
we kept our lament strictly personal
in the mined night our pain
cradled like lost lovers
in our muted hearts

the indifferent world looked on
as little children
forgotten by man forsaken by God
were crucified in the rubble of disemboweled
buildings
as fractured bodies twisted limbs
torn from the erstwhile living
softcarpeted the festering streets
with offal and omnivorous snarling flames
an arrogant invader proud in arms
raped a people desecrated a country
posing as savior
hailed by those who had professed
blood is thicker than water

yet we too were fully implicated
secure from the war’s blind blows
dug-in in the deep trenches of unremembering
time
our hands and faces too were smeared
with unresisting blood
we too went on our daily living
we too did nothing to stop the carnage

by the mediterranean’s bitter waters
the women of tyre and beirut wept
for their children
and would not be comforted



Haig Khatchadourian
July-August 1982
July-August 2006

*Native American name for Milwaukee

SOFIA KONTOGEORGE KOSTOS: Price of Petroleum

P
R
I
C
E
O
F
P
E
T
R
O
L
E
U
M
Inside the bellies
of petroleum tankers
live engine room monsters
they roar
for men
$
young men
$
able men
$
boil their blood
sizzle their veins
grill their brains
fry their feet stoke their ears
broil their legs
bake their teeth
stew their tongues
sear their souls
devour them whole
all day— all night long
young men, able men, giving their all
for the engine room monsters as they roar “MORE!”


Copyright SOFIA KONTOGEORGE KOSTOS, 2005.

To secure oil interests, the price of petroleum continues to be paid through lives destroyed by war in Iraq and Genocides in Darfur. The first victims were the Armenians, the Assyrians, and the Greeks—the millions of the original Christian inhabitants of Asia Minor (now Turkey).

Forgotten Genocides of the 20th Century: A Compilation of Poetry – Editor Ara Sarafian

Apollo: Live For You

Click here for the audio clip
Live for You read by Apollo 


Your history.....your childhood.....
The dreams that once lingered onto the cave walls of your thoughts...
The blind bats that flew away using nothing but sound and feel....
The ones that never made it back....The ones that were forgotten...
I live for you....
The child that died inside all of us....The tears that were cried inside....all of us....The drops that landed on our lips, as if to remind us what it tastes like to feel pain..To quench our inner hungers that have been yearning to feel.... something....Anything...I live for you...

For all of those who haven't learned that regret doesn't make any logical sense....For the wings that soared without realizing their butterfly effect served a purpose that's too complicated to ever be understood...But we have faith in it...
I live for you.
For the writer who put down the pen...And never wrote again.....For all of them who kept their thoughts as prisoners to the hearts...I live for you... For the women who are raising their children and having to be both heads of the household....When I'm out cold...I live for you.

For that person in your family that you never had a chance to say goodbye too....but you know that when you pray, their memories vibrate inside you...When you need somebody to cry to....I'll live for you....For that old man who waited his whole life to tell a woman that he loved her...And when he finally got to, it was at her tombstone.....Rusty.....I live for you.......
For the ignorant power-hungry people who have yet to realize that money...is just one form of energy....But love....is all forms of energy.......I live for you.. A beautiful mind is an ugly thing to waste.....An ugly mind is a beautiful thing to replace....Let yourself go....Don't tell yourself that you're letting yourself go......Just....let....yourself....go....Like you dont have any control of having control...

Hold on to the hope that music will go back to it's roots, and stop using the mainstream as an excuse. Every time you grab that microphone, you speak for all the silenced voices...The millions in the Armenian Genocide....The Jewish genocide...The African genocide....For all the children in Darfur...I live for you...
And if each one of my poems could turn into a star, I would write until the sky is filled with enough light to guide you towards the sun....I'll shine for you.........For the people who are paralyzed physically....For the people who are paralyzed emotionally......When you stop giving a damn about everything in the world....I'll care for you....For the people who have lost all hope and inspiration....Having a one-way conversation with a God who's never returned their phone calls....I'll pray for you.....Knowing that everything happens for a reason..a reason that takes more than one lifetime to understand....So as I grab your hand....and pull you off the bridge that you've spent your whole life creating....I'll write for you...
And if each breathe I don't take is a breathe that could've been used to create....I'll die for you...And once you learn to appreciate your life and make the best out of what you have....I'll no longer have to live for somebody who's living for themselves...

Copyright  "Apollo Poetry"  
You can view videos of Apollo's work on MySpace.com

Siroun Kaloustian: 3:16am

I like being awake
late
into the early hours

Here
I hear 
dreams of the world

My ears smile.

Listen,
  Marashtsi girls giggling
 conversations with whales
   birth tells its secret
    
   shhhh…(they don’t know I have come—found a door)

this door is a leaky faucet  ..
    ..
   ..
drip,
 drip,
  a few more dreams 
drop
  forming a puddle

Maybe
tomorrow
it’ll be deep enough for me to dive in and fish out my heart.

1/30/08
Siroun Kaloustian

Ara Arzumanian: A Memory of Smoke

The inside of my skull still swims in the memory of smoke
Blue, dense, brown, white and ashen clouds of black smoke
The smell of wood and metal engulfed in flame
The smell of burning engine oil
The algorithmic undulations of the poisonous black ether produced by
burning plastic
The odor of water dousing those flames; the sound of crackling wood
The unmistakable odor of burning human hair
The catastrophic smell of singed human flesh.
Some bullets pass through the body with such great velocity, that the
blood actually boils at the point of contact

A kitchen painstakingly cleaned by strong and proud hands
The hand embroidered doily which graced the breakfast table where a
sugar bowl was forever present next to the bowl of walnuts and raisins
The high chair in which she fed her son a soft boiled egg with butter
and salt each morning

The splatter of blood on the wall
The drips of it upon the ground
The startled expression upon her face
The final odor she knew in this world—that of her own singed flesh,
punctured kidney, and burnt liver
The collapse
to the yellow tile floor
The dissipation of the smoke exhaled by a disastrous revolver.

The yellow, holy smoke of incense burning at her funeral
The inconsolable despair of a motherless two-year-old boy.

10/13/07
5:40PM
LA

Evangeline Dardouni: Definition of Aurora

        Summer 2005


-Love showed up    out of nowhere
committed from creation
wanted in dreams
I dreamed in winter.  Waiting,
for warm nights,
knotted legs in
love, melted.
Into skin so foreign and good,
It’s my own-

Evangeline Dardouni

Aram Saroyan wins prestigious poetry award

The William Carlos Williams Award is given out by the Poetry Society of America for a poetry book published by a small press, non-profit, or university press.

The 2008 awardee is Aram Saroyan for Complete Minimal Poems, published by Ugly Duckling Presse. The award ceremony took place on April 21st, at the National Arts Club, in New York City.

Մանուկ Մանուկեան: Դառնութիւն

Ահա նորէն, ես ինծի, կը հարցնեմ տրտմագին,
Թէ մինչեւ ե՞րբ ցաւին հետ պիտի քալեմ միասին։
Թէ մինչեւ ե՞րբ կեանքը զիս, խորթ զաւակի մը նման,
պիտի յանձնէ իր վայրի քմայքներուն այլազան։


Մանուկ Ա. Մանուկեան
«Ճամբուս վրայ», անտիպ

Karen Kevorkian: Soft Music

the empty, very empty, great empty, and all empty
Highest Yoga Tantra




Lowspread the live oak leaves rattle

money in a cup. Fat whitewing doves
teeter on the power line. Soft music

having severed any relationship with
the body, she does not think
“my body”
a fingernail ringing, four times,
a crystal rim,
a hesitation between
the first two calls and the last

a middle place
lasting seven days but these days
are very long
millions of years
what absurdity




Grapelike sparrows in the eaves
soft racheting wings. Sweet fuss.
Usually no one in the room.

The emaciated woman
hairless gaunt woman

lift of shoulderblades wings’ absence

and after death a hungry ghost exits
from the mouth. If it is to be born
a god of desire,
the navel


Bruised (needle scars) flesh puckers
breeze quivering over smooth water
rainpocked sand

She raises a skinny arm to feel fog-hovering new hair
pats her head carefully

a god of magic
the ear

Knees give way. One hand steadies on the wall.
the other feeling what must be hair. A white mist
like wet dark limbs around them green haze collects.

a human exits from the eye



Are the leaves solid black?
No the sky’s grimed gauze
tunnels into the room where TV bodies
lie oddly angled in blooming loud fire

deafness within deafness
only smoke

fireflies appearing
in the dark
she does not know
what to call them

she cannot understand
what is rough what is smooth



Silken reassurance this tangle
the final diving into deep water

very clear emptiness
mind of the clear light

black and silklike sweet
licorice mucky
earth savor


Karen Kevorkian was born in San Antonio, Texas. Her book of poems, White Stucco Black Wing was published by Red Hen Press (Los Angeles, 2004). Her poems and stories appear in many journals as well as The Drunken Boat and in a recent anthology of work by artists and writers, the land of wandering. She is a member of the poetry board of Virginia Quarterly Review and teaches at the University of Virginia.

Կոմիտաս: Տըլէ եաման

Komitas' bust in the city of Quebec, inaugurated on July 6, 2008.


6 juillet 2008 - La Ville de Québec vient de dévoiler un buste du Révérend Père Komitas, poète, musicologue et compositeur arménien remis par le Comité national arménien du Québec. Ce dévoilement a eu lieu lors d'une cérémonie tenue sur l'Allée des poètes, rue D'Auteuil.





Dle Yaman, one of the most famous songs by Komitas.
Here's a modern rendition on this folk song as performed by HarTar

Here's a modern video adaptation of this classical song.



Տըլէ Եաման
Տըլէ եաման, արեւն առեր, Վանայ ծովին.
Տըլէ եաման, ես քեզ սիրի աշնան հովին,
Եաման, եաման, հէ՜յ։

Տըլէ եաման, վարդ բացուեցաւ, քաղել չկայ,
Տըլէ եաման, եարս բարակ էր, սեղմել չկայ,
Եաման, եաման, հէ՜յ։

Տըլէ եաման, լուսինն ելաւ, էս գիշերին,
Տըլէ եաման, եարս տեսայ, կէս գիշերին,
Եաման, եաման, հէ՜յ։

Տըլէ եաման, արի երթանք սարն ի սէյրան,
Տըլէ եաման, քէ տանողի տնիկ վերան,
Եաման, եաման, հէ՜յ։

Տըլէ եաման, եարս պզտիկ է, սիրել չկայ,
Տըլէ եաման, շատ խոտոտ է պաղել չկայ,
Եաման, եաման, հէ՜յ։

Evangeline Dardouni: Confession

August 2003

It will be okay
You don’t have to suffer
forever, in the abyss seeking redemption.
Just be gentle,

Life will happen anyway,
And the warm translucent stones
of God’s tears
will shower over you.

Over the desolate country and endless land
over the certainties and contradictions of life.
And the truths of the innocent new breath
are finally coming home.

Whatever your name,
no matter how unspoken, the love you want is possible.
Singing to you like a confession,
blunt and enthused

Again and again, saving your song
in the safe place you’ve made.


Evangeline Dardouni

Introducing Evangeline Dardouni

Evangeline Dardouni graduated from LIU Brooklyn in the spring of 03 with a degree from the Speech Communications and Theater/Performance Studies department, and a minor in English. She performed in LIU’s production of The Laramie Project in 2003. She has been previously published in The Downtown Brooklyn , issues 11, 12, and 13. In 2005 her work appeared at “Unpublished Underground”, a writing gallery in Williamsburg, Brooklyn. She lives and writes uptown, in Washington Heights.

Պետրոս Աֆէյեան։ Անակնկալ Արդարութիւն

(Չորեքշաբթի, 24 Ապրիլ 1996)

Չեղա՜ւ, չեղա՜ւ
չորեշաբթիս ահա չչեզոքացաւ,
չներեցինք,
չձգեցինք,
չմեղադրեցինք,
չորքոտանիները չարչարեցին՝
չափազանց չարութեամբ։

Չմեղաչեցին,
չնրբացան,
չաստուածներնին չուրացան
չեզոք չորեշաբթիս
ջրհեղեղով չորցուցին։

Չըսէս չապրի՞մ, չլսե՞մ ջուրը
չըսէս չյիշե՞մ, չնղմարե՞մ ջարդը…


Պետրոս Աֆէյեան

Ara Dinkjian interview in the Armenian Reporter

ԹԱԼԻՆ ԷՕԶԳԱԼԱՅՃԸ - ՏԷՕՔՄԷՃԻՕՂԼՈՒ: ԵՐԳ ԱՌԱՆՁՆՈՒԹԵԱՆ

Լուռ գիշերուան մթութեան մէջ տենդագին
Երբ կը նստէի առանձին, հաշուեյարդար մը ըրի
Ու աւելի լաւ ըմբռնելու համար, կեանքին իմաստը խորին
Ապրած օրերս մէկ մէկ աչքիս առջեւէն անցուցի։
Տեսայ բազում մարդիկ, դրամով ազնուացող,
Հագուստով, տունով, գոհարեղէնով մարդացող
Մեծ խնջոյքներ տեսայ, ընկերներու հասցէին սարքուող,
Պերճաշուք խրախճանքներ
Եւ դիմակներու ետեւէն արտայայտուած
Անոյշ խօսքեր իմացայ,
Սրտի բուն աղքատութիւնը ես անոնցմէ սորվեցայ
Եւ սէրերը, բարիքներու անկեղծ անուանուող
Ցեխոտ վատութիւններու մէջ խեղդուած գտայ։
Ու ատեցի մարդը մարդը չեղող, կերպարանքէ բաղկացող
Ատեցի սերը, իմաստը գիրքերու մէջ բանտարկուող,
Ազնուացուող, ներբողուող ու բարձրացուող։
Ես այդ մէկը փողոցներու մէջ բոպիկ ոտքով պտտող։
Դողացող, կիսաբաց ափերով գթութիւն մուրացող
Տգեղ, տգէտ, քանելի խօսքերով կից զարնուող
Չգանգատող, անմեղ խնդումներով միշտ ժպտող
Այն ցաւոտ աչքերուն մէջ պահուըտած գտայ։
Եւ ոչ սերը
Այլ պատճառած հաճոյքը, վիշտը, տենչը յարգեցի
Եւ առանց այլեւայլի
Մօր մը պէս, քրոջ մը պէս
Ապրուող, զցացուող, զոհողութեամբ սրբացող,

Պտաշարժ ու վշտաչարչար այն մեծ ուժը սիրեցի։
Չնդունեցի պարզուած դրօշակներով փառաւորուած
Ազատութեան եւ անկախութեան ոգեւոր ցնծութիւնները։
Ես կերպասի մը հովանաւորութեամբ չսահմանուող
Գաղափարները պաշտեցի։
Պերճ հագուստներու, շքեղ տուներու շուքին տակ չի ծածկուած
Քուրջերու մէջ նշմարուող իսկական ազնուութեան հոգի տուի։
Եւ ոչ ճիւղը, ոչ պտուղը հոյակապ ծառերուն
Այլ ծառը ծառի վերածող ու ցեխին մէջ մխրճուող
Անտեսուող ու զանց առնուող արմատները սիրեցի
Իմաստը այսպէս ըմբոշխնեցի։
Կեանքը կեանքի, սէրը սիրոյ, ազնուութիւնը արաքինութեան վերածող
Մտածումները ընտրեցի։
Ու ծանրացած խոհերով նստած սենեակիս մէջ մեկուսի
Այս խաբուսիկ աշխարհէն մեկնումի ժամս երբ խորհիմ
Թող զիս թաղէն քերթուածներուն, բառերուն մէջ այն խորին
Վայելելու համար ուժգնօրէն, նուիրական իմաստները վերստին
Թող զիս թաղեն առանց դագաղի, խառնուիմ մէջը մերկ հողին
Եւ ձգեն որ հանգիստ վերածուիմ արմատին, հիմն եւ բուն կեանքին
Պզտիկութիւններէ, վատութիւններէ, կեղծիքներէ փրկուած
Թող անբիծ քար մը ըլլամ, մեծանամ, բարձրանամ ու հսկայանամ
Լերան մը պէս առանձին
Ու գէթ քայլ մը, գէթ գայլ մը եւս մօտեցած ըլլամ
Երկնային սուրբ բարձունքներուն մէջ շողշողող
Իսկական արժէքներու, սիրոյ եւ կարեկցութեան հայրիկին։

ԹԱԼԻՆ ԷՕԶԳԱԼԱՅՃԸ - ՏԷՕՔՄԷՃԻՕՂԼՈՒ

Many thanks to Sevan Ataoglu for informing the APP about this talented poet. Talin Özkalaycı Dökmecioğlu recently passed away in Istanbul.

Արամեան Սանուց Միութեան նախաձեռնութեամբ բանաստեղծութեան յատուկ երեկոյ մը պիտի կազմակերպուի ողբացեալ Տիկին Թալին Էօզգալայճը Տէօքմէճիօղլուի յիշատակին։ Թուական։ Ուրբաթ 2 Մայիս 2008, Յաղորդակցութիւն։ 0216.336.07.90 - Քրիստին Տէլլալօղլու։

Article about Shushanik Kurghinian in AGOS

Մանուկ Մանուկեան: Կը մտածեմ

Կը մտածեմ թէ պիտի գայ օր մ՛ուր ես ակամայ,
պիտի տանիմ սեւ հողին յանձնել իղձերս բոլոր,
ալ աչքերս չունենան պիտի իրենց առաջուայ
կեանքոտ բոցերն ու թաքուն խորհուրդները սիրածոր։

Մանուկ Ա. Մանուկեան
«Ճամբուս վրայ», անտիպ

Karen Kevorkian: The Dozen Crows Calling Blackly

White bodied woman at the window
of the brick house that rouges
                                  a white morning. Come back to bed
 
from the unwound sheets. Only what’s observed
                                the black crow caw
 
not a dog’s bark
                               black diagonal echo
                                                                  unwinding peel
knife paring
                              seeking pith every morning
 
                              gray squirrel shooting down a wet limb
every morning the slide down
 
                             an arm raised against
                             eyelids’ red scald

Karen Kevorkian

Գեղամ Սարեան: Հայ Մարտիկի Երգը

In the early 70's a groundbreaking album came out in France. The self titled Յարդար Hartar, the duo of Harout Bezdjian and Vicken Tarpinian proved to be the only LP collaboration of this duo.
Their studio album included many folk songs including this one. Click to hear Garod transferred from the original LP.

Թռչեի մտքով տուն, ուր իմ մայրն էր արթուն
Տեսնեի այն առուն, կարոտով ես ամուր, որ ամեն մի գարուն ջրերով վարարում, կարկաչում էր սարերում
Տեսնեի այն առուն, կարոտով ես ամուր, որ ամեն մի գարուն ջրերով վարարում, կարկաչում էր սարերում

Թեքվեի աղբյուրին, կարոտած պաղ ջրին
Լինեի հանդերում, մեր կանաչ մարգերում ուր ծաղկունքն էր բուրում ուր մարում օրերում հողն եր ինձ միշտ համբուրում
Լինեի հանդերում, մեր կանաչ մարգերում ուր ծաղկունքն էր բուրում ուր մարում օրերում հողն եր ինձ միշտ համբուրում

Հայրենիքն իմ սրտում, թե չընկնեմ ես մարտում
Ա՜խ իմ մայր թանկագին, տուն կգամ ես կրկին, կսփոփեմ քո հոգին համբույրով, սրտագին կսեղմեմ քեզ իմ կրծքին
Ա՜խ իմ մայր թանկագին, տուն կգամ ես կրկին, կսփոփեմ քո հոգին համբույրով, սրտագին կսեղմեմ քեզ իմ կրծքին


Խոսք` Գ. Սարեանի, երաժշտ. Ա. Սաթյանի

Խաչատուր Աբովեան։ ՎԱԹԱՆ

Ա՜խ վաթան , վաթան՝ քո հողին ղուրբան,
Քո ծխին ղուրբան , քո ջրին ղուրբան ,
Է՞ս փառքն ունէիր, է՞ս պատիւն առաջ,
Որ հիմիկ աւրւել, մնացել ես անջան:

Ե՞րբ միտք կանէի՝ թէ էս հողերը ,
Էս դաշտն ու սարերն , էս սուրբ ձորերը ,
Էնպէս մեծութիւն, էնպէս լաւ օրեր
Քաշել են , մնացել , ա՜խ հիմիկ անտէր :

Հող ունենք՝ խլած, կեանք ունենք՝ մեռած,
Ա՜խ, ջրի , կրակի մենք եսիր դառած,
Ոչ երկինքն տեսնի մեր սուգն ու լացը,
Ոչ երկիրը պատռւի մեզ տանի ցածը :

Ա՜խ , մեր սիրտն էնպէս ընչի՞ հովացել,
Արինը ցամքել , մեր կուռը թուլացել ,
Եարաբ , կը տեսնե՞մ, ա՜խ , ես մէկ օր էլ
Մեր սուրբ երկիրը թշնամուց ազատել :

Էն ի՞նչ շունչ կըլի , որ էս նոր հոգին
Փըչի վեր կացնի քնից մեր ազգին.
Էն ի՞նչ ձեռք կըլի, որ մեր աշխարքին
Էլ ետ սիրտ տայ ու կանգնեցի կրկին:


Խաչատուր Աբովեան
(1805-1848)

Beatriz Badikian:Unveiling the Mind

for Nawal el-Sadawi

Although your brother
failed in school, he was rewarded
by playing outside. You,
who succeeded,
were rewarded by working in the kitchen.
The schoolbooks said:
the stars were created by God. But...
who created God? you asked.

An explosion of white hair,
every life is important, you say.
Write your life.

In prison, paper and pen
are more dangerous
than guns. You wrote your memoirs
on smuggled out toilet paper with
an eyebrow pencil
from a prostitute; you hid them
in a tin can under the floor. The guard
never found them. Writing more
necessary than breathing, you ask:

Why do we write?
And answer: Not to die, to be immortal.
And demand the unveiling of the mind.

- Beatriz Badikian

Poem-in-your-pocket day (April 17th)

Celebrate the first national Poem In Your Pocket Day!

The idea is simple: select a poem you love during National Poetry Month then carry it with you to share with co-workers, family, and friends today

Ara Shirinyan: 2005 resolution

Click here to read "2005 resolution" by Ara Shirinyan.

Ara Shirinyan was born in 1977 in, what was then, the Soviet Socialist Republic of Armenia. Since 1987, he has lived in Los Angeles, where he writes, teaches, and is editor of Make Now Press. His first book, Syria Is in the World, was published by Palm Press in June, 2007. Speech Genres1-2 is available as an electronic download from Ubuweb. Your country Is Great A-G will be published by Futurepoem press in April, 2008. With the group Godzik Pink, he released two CDs (Es Em, Ekel Em and Black Broccoli) on Kill Rock Stars/5rc. His work has appeared or is forthcoming in Word Ways, UBUWEB, Greetings, Trepan, Combo, Area Sneaks, Tuli & Savu among others.

Ara Shirinyan will be appearing at the Poetry Project at 8:00 pm, on April 28, 2008. The Poetry Project is located at St. Marks Church 131 E. 10th St., in New York, NY.

Էդուարդ Հախւերդեան։ Աղօթք

Հայր մեր, որ չգիտեմ որտեղ ես
Եւ ի՞նչ ես անում հիմա,
Ի սէր քո սիրոյ
Եւ վասն
Ինքդ՝ քո հանդէմ արժանապատւութեան
Մի քիչ մարդկային
Ու մարդավայել կեանք պարգեւիր մեզ,
Թող մի քիչ ապրենք,
Իսք երբ որ մեռնենք
Մեր հէգ մարմնի
Ու լոյս հոգու հետ
Ինչ կ՛ուզես արա։

Արտաքսման օրից ոչինչ չփոխւեց,
Ոչինչ չփոխւեց
Եւ խաչելութեամբ
Քո խոնարհ որդու,
Ախր հերիք է,
Բաւ է փորձարկես
Ու փորձանքների դուռը մեզ մղես.
Այսքան ժամանակ միասին եղել
Ու միշտ միասին կլինենք էլի,
Էլ ի՞նչ ես ուզում…
Եթէ կարող ես
Դու մեզ պարգեւիր
Խաղաղ ապրելու, խաղաղ մեռնելու
Մարդավայել ձեւ,
Ու թէ կարող ես
Զլոյս հանապազորդ տուր մեզ այսօր եւ միշտ,
Զհաց հանապազորդ տուր մեզ այսօր եւ միշտ,
Զջուր հանապազորդ տուր մեզ այսօր եւ միշտ,
Իսկ մնացեալը…
Մնացեալը մի կերպ կը գտնենք։

Գիտենք, լաւ գիտենք
Քոնն է երկիրն. ամէն,
Քոնն է երկինքն. ամէն,
Քոնն է արքայութիւնն. ամէն,
Քոնն է զօրութիւնն. ամէն,
Քոնն է փառքն. ամէն,
Քոնն է ամենն, ամենն, ամենն,
Յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն։

Էդուարդ Հախւերդեան

Karen Kevorkian: Willow and Pecan, Hackberry and Huisache

Not a language of grief
the well rehearsed green chorus
bends to one side. A sleek blackbird erupts.

Somewhere
a chainsaw. Somewhere
a leaf blower. Somewhere

a clock ticks in a room
where doves query one-two
and three hah hah over there
collect
a pear go comb
your hair go say
a prayer oh don’t
be scared opulent

pink flames at the window
western sky graying

shadow wants the streets

still body on the bed. Dove lusters
Go now. Go.

Oh oh oh from the trees.



Karen Kevorkian

Cafe Night: Poetry in Los Angeles

Մովսէս Պչաքճեան: Կատակ մըն ես առանձին

Եթէ խնդաս եւ աշխարհն ալ խնդայ հետդ,
արտասուես եւ աշխարհն ալ արտասուէ հետդ,
եթէ երգես եւ աշխարհն ալ երգէ հետդ,
լաս եւ աշխարհն ալ լայ հետդ,
եթէ սիրես եւ աշխարհն ալ սիրէ հետդ,
ատես եւ աշխարհն ալ ատէ հետդ,
եթէ ապրիս եւ աշխարհն ալ ապրի հետդ,
մեռնիս եւ աշխարհն ալ մեռնի հետդ,
պէտք չունիս այլեւս աշխարհին,
դուն աշխարհ մըն ես առանձին։


Մովսէս Պչաքճեան

Գուսան Աշոտ: ՍԱՐԻ ՍԻՐՈՒՆ ԵԱՐ

In the early 70's a groundbreaking album came out in France. The self titled Յարդար Hartar, the duo of Harout Bezdjian and Vicken Tarpinian proved to be the only LP collaboration of this duo.

Their studio album included many folk songs including this one by Gusan Ashod. Click to hear Sari Siroun Yar transferred from the original LP.

Here's also a more recent video from YouTube:

Հազար նազով յար, հովերի հետ եկ,
Ծաղիկ փնջելով` սարվորի հետ եկ:
Սև ձիուս վրա ձեր գյուղն եմ եկել,
Դուռդ փակ տեսել` մոլոր մնացել:

Սարի սիրուն յար, սարի մեխակ բեր,
Ախ, չէ, ի՜նչ մեխակ, սիրո կրակ բեր:

Հազար մի ծաղկի, մեջ ես մեծացել,
Ծաղկանց ցոլերով մազերդ թացել:
Մազերիդ բույրը հեռվից է գալիս,
Զեփյուռը բերում, սրտիս է տալիս:

Սարի սիրուն յար…

Երբ քո հայացքը երկնին ես հառում,
Վառ աստղերն ասես նոր լույս են առնում:
Քո ձայնն են առնում հավք ու հովերը`
Ախ, ե՞րբ կառնեմ ես քո մատաղ սերը:

Սարի սիրուն յար…

Սարից է գալիս, էս առվի ջուրը,
Բերում է, յա՜ր, քո բույրն ու համբույրը:
Աշո՛տ, թե կարաս քո երգ ու հանգով
Յարիդ կախարդիր, թող տուն գա հանդով:

Սարի սիրուն յար…

Գուսան Աշոտ

Christopher Atamian: Parler Arménien

(dédié à Chavarch Nartuni)

Je refuse de parler Arménien avec un chat,
Dans mes rèves,
Errant comme un somnambule fou.

Je refuse de parler Arménien avec un chat,
Moi qui n’aurais pas oublié ma langue natale
Puisque je ne l’ai jamais, au contraire, parlée

Je refuse de parler Arménien avec un chat
Dans mes rêves, comme un somnambule fou
Et ce n’est ni un psychiatre Grec ni un bourreau Turc
Qui m’y forcera.

Je me réveillerai plutôt un beau matin d’été
Et je te prendrai la main
Medz mayrig que j’aimais tant.

Je refuse de parler Arménien avec un chat
Dans mes rêves,
Errant comme un somnambule fou

Je te tiendrai la main, medz mayrig
Et l’on chantera ensemble
Le long de notre plaine ancestrale

Tu me demanderas mon nom
Et je répondrai en Arménien.


par Christophe Atamian

I Refuse to Speak Armenian… 

(dedicated to Shavarsh Nartuni)

I refuse to speak Armenian to a cat

In my dreams,

Sleep walking

Like some crazed somnambulist.

I refuse to speak Armenian to a cat

I, who will never forget my native tongue

Since I have in fact never spoken it.

I refuse to speak Armenian to a cat

In my dreams,

Sleep walking

Like some crazed somnambulist.

And neither a Greek psychiatrist

Nor a Turkish executioner

Will force me to it.

Instead I will wake up

One sunny summer morning

And take your hand, medz mayrig

That I loved so much.

I refuse to speak Armenian to a cat

In my dreams,

Sleep walking

Like some crazed somnambulist.

I will take your hand, medz mayrig

And together we shall sing

As we cross our ancestral plain.

You will ask me my name

And I will answer in Armenian.

English adaptation by the author Christopher Atamian

Համո Սահյան: ԱՌԱՋԻՆ ՍԵՐ

Ես չգիտեի, թե ինչ է սերը,
Ի՞նչն էր այդքան շուտ ինձ տնից
Ինչու՞ էր երկար թվում գիշերը,
Եվ ինչի՞ց էր, որ քունս չէր տանում։

Ես չգիտեի, թե ինչ է սերը,
Բայց ոչ մի անգամ չէի քարկոծում,
Երբ վազում էին ձեր գիժ հորթերը
Մեր կանաչ-կանաչ բանջարանոցում...

Ես չգիտեի, թե ինչ է սերը,
Բայց ուզում էի գտնել մի հնար,
Որ ձեր ծաղկաբույր դեզի ստվերը
Ամբողջ օրը մեր կտուրին մնար։

Ես չգիտեի, թե ինչ է սերը,
Բայց երբ քո տատը մեր տուն էր գալիս,
Շփոթվում էին սրտիս զարկերը,
Եվ պոկվում էի օջախի սալից։

Բայց երբ գնացի ես հեռուները,
Ես չմոռացա նոր սիրո բոցում,
Տատիդ փեշերը, դեզի ստվերը,
Այն գիժ հորթերը բանջարանոցում։

Ձեր այն պարտեզը, ձեր այն ծառերը...
Եվ նոր հասկացա առանց թախծելու,
Որ այդ է եղել առաջին սերը
Ու երբեք-երբեք չի մոռացվելու։

1954 թ.

The Armenian Reporter mentions the Second Anniversary Blast

Վազգէն Վանատուր: Կենսագրութեան փոխարէն

(Բախտագուշակ - Շան տարի)

Ծննդավայրս Ֆիրտուսու հողն է,
Ուր այգն է չալմա հագել երկնքում,
Ես այնտեղ փայտէ մի ձի եմ թողել,
Եւ մի մանկութիւն՝ միշտ նոյն տարիքում...

Ծնողքս՝ սրբեր... երկնից չեն իջել,
(Օ, գաղթած արեան տարագիր իմ ցեղ)
Մօրս աչքերը՝ դրախտի ջրեր,
Ուր խղճիս մամռոտ սիրտն եմ լուացել...

Սիրում եմ վարդեր ու փշածաղիկ,
(Ծաղկավաճառ է մեծ տատս եղել)
Բոհեմիկ արիւն - մոլագար խաղին
Սիրտս զարդի տեղ գրաւ ել դրել:

Ունեմ ընկերներ՝ հացի եւ երգի,
Որ կարօտների թագ են կտակել
Եւ կորուստների մի հսկայ երկիր,
Ուր փառքիս քամին փշէ պսակն է:

Լալիս եմ թաքուն - մենաւոր ասուպ,
Որ փշրուել է երգի ստուերում,
Չեմ խմում. յաճախ ցաւից եմ հարբում
Ու քնում հոգուս այրուած եդենում...

Կորուսեալ աշուն՝ մարմնի պէս կանանց,
(Մեղք ինձ ու սիրոյ դրախտին աւեր)
Սրբերի թախիծ... երազում յանկարծ
Փորձում եմ իմ հին մեղքերը քաւել...

Երկրի արմատից երգեր եմ քաղել,
(Երգից դուրս կեանքս՝ լուռ ապաշխարանք,)
Ապրել եմ երէկ, կ՛ապրեմ եւ վա՛ղը,
Եւ էլի՛ օրեր, մի խօսքով՝ շա՛ն կեանք...


Վազգէն Վանատուր
Ասպարէզ, 17 Փետրուար 2007

Victoria Melekian: During a Tour of a Friend's House

It's too soon,
and he's not the one,
but I pretend he is
as I follow him
through the house.
I think about falling in love,
learning his ways,
if there's room here for two.
I wonder if he'd mind
if I cut three sunflowers
to put in a vase on our dinner table,
if we'd light blue candles at night,
if he'd care if I opened the door
to let in the scent of jasmine.
His house is perfect for one,
and mine are the thoughts
of a woman who sleeps alone.
I wonder if I'll ever fit
into someone's life, know another
man's touch, and what it means
when he turns his head
to the window and looks beyond
the blues and greens in the garden
before he reaches for me.

Մանուկ Մանուկեան։ Մտալլկում

Կը մըտածեմ շատ անգամ - Ե՞րբ է վախճանը կեանքիս.
Ո՞ւր եւ ինչպէ՞ս կը հանգի տառապակոծ կեանքըս իմ …
Հոգիս ինչպէ՜ս պիտ՛ լըքէ խեղճուկ անօթը մարմնիս,
Ո՞ր տեսիլքէն, անմուրազ, պիտի փակուին աչքերս իմ։

Յանկարծօրէ՞ն պիտ՛ դադրի հիւանդկախ սիրտըս արդեօք.
Արնախուժո՜ւմ մը գուցէ՝ ուղեղիս մէջ փոթորկոտ.
Եւ կամ՝ մահ մը, փորը կուշտ, խաղաղօրէ՜ն եւ անհոգ,
Պայքարով մը թերեւըս, ճանկ ճանկի դէմ մոլեգնոտ։

Այսպէ՜ս յաճախ կը խորհիմ՝ օրէ օր քիչ մ՛աւելի,
Թէ ո՞ւր, ինչպէ՞ս, ե՞րբ արդեօք պիտի դադրի կեանքըս իմ,
Որ եղաւ խիստ ալեկոծ, իտէալական եւ արի…

Գիտե՛մ, շատե՜ր ինծի պէս կը տառապին նոյն մըտքով,
Օ՜, բայց ինգքա՜ն կ՛ուզէի գիտնալ վախճանը կեանքիս.
Պատրաստուելու համար սոսկ այդ գալոցին հոգեխռով՝

Եւ քաջութեամբ դիմելու՝ դէպի հուտկ բանքը կեանքիս։


Մանուկ Ա. Մանուկեան
1944 սեպտեմբեր, Աթէնք
«Դար մը գրականութիւն», 1956

Սարմեն: ԽՆՋՈՒՅՔԻ ԵՐԳ

Խոսք` Սարմենի, երաժշտ. Կ. Զաքարյանի


Սեղանն է առատ,
Դիմացն` Արարատ,
Հնչում են երգեր
ՈՒրախ ու զվարթ.

Լցրե'ք, ընկերնե'ր,
Բաժակները լի,
Թող հայոց գինին
Մեզ անուշ լինի:

Փարք տանք Մայր Հողին,
Արևի շողին,
Գինի պարգևող
Հայոց խաղողին.

Լցրե'ք, ընկերնե'ր...

Փա'ռք տանք նոր կյանքին,
Հողի մշակին,
Որ միշտ կանաչեն
Մեր դաշտն ու այգին.

Լցրե'ք, ընկերնե'ր...

Գովե'նք դարեդար
Աշխատանքն արդար,
Մեր մեծ աշխարհի
Արևը պայծառ.

Լցրե'ք, ընկերնե'ր...

1945


Սարմեն (Արմենակ Սարգսյան) 1901-1984

Café Poetry Night 2008

For the past three years, poet-principal Shahe Mankerian and his eighth grade students at St. Gregory A. & M. Hovsepian School in Pasadena, California, have observed National Poetry Month with their own Café Poetry Night. For the event, the students choose poems written by contemporary Armenian-American poets, memorize them, and then recite them before an audience of family and friends. The students don’t stop there; they also write their own poems inspired by those they’ve chosen. And then, to complete the circle, poets who live in the area attend and read the students’ poems.

This year’s Café Poetry Night will be held Saturday, April 19, 2008, at eight o’clock in the evening. The school is located at 2215 E. Colorado Boulevard.

The students will be reciting work by the following poets: Yeva Adalyan; Alan P. Akmakjian; Ara Babaian; Beatriz Badikian; Lory Bedikian; Sylva Dakessian; Tina Demirdjian; Gregory Djanikian; Alec Ekmekji; Jacques Hagopian (trans. Ruth Touryan); Armine Iknadossian; Arpine Konyalian Grenier; Shahe Mankerian; Victoria Melekian; William Michaelian; Sona Ovasapyan; Arto Payaslian; Aram Saroyan; Leon Z. Surmelian (1905-1995); and Alene Terzian.

Since I won’t be able to attend, I’ve published “Home Service,” the poem of mine that was chosen for the event, along with “House Keeping,” the wonderful poem based on mine by Arman Seuylemezian, as the April installment of the Collected Poems section on my website. The poems are reprinted here, accompanied by two informal home recordings.

— William Michaelian


Home Service

If I were a child
I would reach out
touch the deacon’s robe
while he sings softly
in Armenian
a lullaby for my father
while he sleeps.

Click here to listen to the audio clip of Home Service read by William Michaelian.

“Home Service” has was first published in Ararat; it became part of the Armenian Poetry Project on July 22, 2007.

Cafe Night: Part 2

House Keeping
by Arman Seuylemezian

When I was a kid
I would open
the bedroom door
while Grandpa danced
fast to Latin music
in his pink underwear.
I tried to yawn,
but he was too funny.

Click here to listen to the audio clip of Arman Seuylemezian’s poem House Keeping read by William Michaelian.

ԵՂԻՇԷ ՉԱՐԵՆՑ։ Անքնութիւն

Դոփո՛ւմ են, դոփո՛ւմ են, դոփո՛ւմ են ձիերը,
Մթի մեջ դոփում են, խփում են պայտերը,
Պայտերը խփում են, խփում են հողին.--՝
Անծա՜յր է գիշերը, անհայտ է ուղին:
Գնո՜ւմ են, գնո՜ւմ են, գնո՜ւմ են, ձիերը,
Մօտիկ են, հեռու են, դոփում են պայտերը,
Պայտերը դոփում են քունքիս մեջ հիմա.--՝
Անհա՜յտ է աշխարհը՝ անցում է ու մահ...

1919

Insomnie

Grondement des chevaux, déferlement, tumulte
tintamarre des fers, chevaux en pleine nuit,
martelant l'étendue dans l'ombre sans limites,
sur d'invisibles voies, frappent, frappent les fers,
galopent les chevaux, s'en viennent tour à tour
et s'en vont les chevaux, les fers frappent le sol,
dans mon crâne, pour l'heure, tintamarre des fers,
univers inconnu, monde éphémère, ô mort...

Traduit par Vahé Godel

Գեղամ Սարյան: ԴԵՊԻ ԿԱՌԱՓՆԱՐԱՆ

(Կոմիտասի հիշատակին)

Սև ծովն էր ալեկոծ փրփրել իր ափերին
Թմրել էր Պոլիսը փարթամ պարտեզներում
ԵՎ մինարների նիրհուն կատարներին
Վերջալույսի գունատ շողերն էին մարում:

Փռվեց ծովի վրա ահեղ իրիկնաժամ,
Արեգակի վերջին շողեքն այնտեղ հանգավ,
Գողգոթայի նման իր լռությամբ դաժան
Կանգնել էր ափի մոտ խորհրդավոր մի նավ:

Կանգնել էր նա ինչպես մռայլ մի դամբարան,
Եվ հայ մի բազմություն հեծում էր ծովափին,
Վերջին հրաժեշտի հայացքն ուղղած նրան,
Հուղարկավորն ինչպես՝ տխուր հողաթմբին:

Այնտեղ էին նրանք... Այդ չարագույժ նավում,
Հայոց քնարների վարպետները բոլոր,
Հայոց պայծառ մտքի աստղերն էին մարում
Այդ ահավոր ժամին խավարի դեմ անզոր:

Նրանց տանում էի հեռու կառափնարան,
Գունատ էին նրանք: Երկու հարյուր էին:
Տաճիկ սպաների հայացքն անասնական
Դաշույնների նման կախված գլուխներին:

Այնտեղ էին նրանք... Վարուժանը խոհուն,
Սիոմանթոն՝ հայացքն հառած դեպի եթեր,
Եվ ո՞վ գիտե արդյոք, ի՞նչ էր խորհում
Կոմիտասը՝ հոգում պահած բազում երգեր...

ԵՎ ո՞վ գիտե արդյոք աչքերն հառած ջրին՝
Ի՞նչ խոր հույզեր էին լուռ պաշարել նրան,
Որոնք նրա հոգին վշտով լցնում էին,
Մթնաշաղին ծովի շշուկների նման...

Գուցե տեսնում էր նա ափերը հայրենի,
Զմրուխտ դաշտեր՝ փռված Արագածի լանջին,
Գուցե թվում էր թե ափին է Սևանի
ԵՎ գեղճուկի երգն է հասնում իր ականջին:

Գուցե խորհում էր նա արցունքը կոկորդում
Իր գլխատվող, անոգ ժողովրդի մասին,
ԵՎ ծովն էր նրա լուռ հոգու մեջ փոթորկվում,
ԵՎ բազմաթիվ սրտեր նրա հետ միասին:

Գուցե... հանկարծ սուլեց նավը աղեկտուր,
ԵՎ արձագանքն անդարձ կորավ հեռուներում,
Երկու հարյուր հայացք անհունորեն տխուր
Ափի հայ բազմության սրտին էին նայում...

Նրանց տանում էին հեռու կառափնարան.
ԵՎ երկինքն էր նայում, և երեկոն էր լուռ,
ԵՎ ծովն էր անսահման հուզված սրտի նման
Խփում իր ափերին ինչպես մահվան սարսուռ:

Նրանց տանում էին հեռու կառափնարան.
Լուռ էր Վարուժանը, Սիոմանթոն խոհուն,
Հայացքն ուղղած դեպի երկինքն անսահման
Կանգնել էր Կոմատասը ինչպես տաճարի սյուն:

Ձուլվել էր նա կարծես կապույտ երեկոյին,
Ծովի պաղ հովերով մորուգն ալեծածան,
Նրա շուրթերը պաղ արդեն երգում էին
Հայոց պատարագի հուզիչ «Տեր ողորմյան»:

Երգում էր նա... ԵՎ հորդ շիթերն արտասուքի
Թափվում էին երգի հնչյունների նման,
Երգում էր նա... ԵՎ այդ հույսի, աղերսանքի
Մեղեդին էր նրա սփոփանքը միայն...

Երգում էր նա... Ծորուն հնչյունները երգի
Ձուլվում էին ծովի մրմունջների օդում.
Երգում էր նա... Ափին կանգնած ժողովրդի
Սրտից աղերսաձայն հառաչանք էր պոկում:

Նավը շարժվեց: Դանդաղ պոկվեց արդեն ափից.
Բռնած անհայտ ու մութ հեռուների ճամփան.
Ու Տարածվում էր դեռ օդում աղերսալից
Հայոց պատարագի հուզիչ «Տեր վողորմյան»:...

Նավը շարժվեց՝ ինչպես մռայլ մի դամբարան,
ԵՎ խուլ տնքաց ցավից բազմությունը ափին,
Վերջին հրաժեշտի հայացքն ուղղած նրան,
Հուղարկավորն ինչպես՝ տխուր հողաթմբին:

ԵՎ հեռացավ, կորավ ծովի մշուշներում,
Ու խավարին ձուլվեց հույսի «Տեր վողորմյան»:
Քամին նրա վերջին հնչյուններն էր բերում
Ծովի ցայթող ջրի պաղ շիթերի նման:

Իսկ երկնքում լուսնի մահիկն ամպասքող
Սահելով դուրս նայեց ուրախ ու տիրաբար,
Ինչպես Վիլհելմ կայսր հայացքի տակ պարող
Ծախված գեղեցկուհու ժպտուն ատամնաշար...


ԳԵՂԱՄ ՍԱՐՅԱՆ
(1902-1976)

Սագօ Արեան :ՅԵՐՈՒՍԱՂԷՄ ...

Յիսուս Երուսաղէմ պիտ մտնէ
Ո՜վ Մուսա,
Հանգուցաւոր լաթերով, կիսատանջ եւ քրտինքի մէջ կորած աչքերով
Յիսուս Երուսաղէմ պիտ մտնէ...


Յառած եմ աչքերս,
Կապոյտին ու կապոյտ ծովու հեռացող նաւակներուն...
Ցերեկը արեան բաղնիք,
Երեկոյեան մահուան ընկուզենինները մէկ—մէկ կը ծաղկին։
Նոյն Սամուէլ Եւինեանի
Չութակին լարերը
Կու լան անձրեւին հետ։
Ի՜նչ արեւելք,
Ի՜նչ ոսկի եւ ինչ խունկ մեռելներուդ,
Երուսաղէմ,
Մեծագոյն սէր,
Մեծագոյն ամրոց,
Սիրոյ եւ բարիքի։
Պտուղներդ կը սպասեն...Սիրոյ տար’ին,
Եւ առաւօտներդ պիտի երգեն ինծի համար ...
Երուսաղէմ մեծագոյն վէրք,
Քու ճանպարհդ կ՚անցնի երակներէս։
Կը զարմանան թէ ինչպէս մէջս մտար,
Արարուեցար մէջս...
Հիմա ծունկի՝ տաճառներուդ սեւ արցունքը սրբելու ....
Նման տղայաբեր կնոջ աղօթքին,
Որ մինչեւ վերջին ձայնալարը կ՚աղաղակէ։

«Ոհ ես աշխարհ մըն եմ ցաւերու եւ զրկումներու
Իմ մէջ նոյնն են արիւնը եւ գինին,
Նոյնն է աղօթքը,
Նոյն են անէծքը,
Արեան կարկուտը
Նոյնն է եւ նշենին
Իմ ճակտիս դրէք տատասկը Երուսաղէմի եւ
Ես կը դառնամ անոր երակներէն հոսող Տառ ...»


Ճշմարիտ եմ,
Յիսուս, Մեր Տէրը
Իմ տէրը եւ ‘ողոցէն անցնող կարմիր մերսէտէսին մէջ գինով
Ընկերոջս տէրը,
Երուսաղէմ պիտի մտնէ ...
Առանց ոտքերը արեան մէջ թաթխելու...
Լոյս էր՝ կար,
Ու լոյսին համար բնակեցաւ մեր մէջ...
Ի սկզբանէ անոր գալարուն ցաւերուն մէջ
Ոգի կար,
Կար մեր ոգին,կար վէրքը
Եւ արեւելքի կարմիր ձիթենին կար...


Ընկերներս,
Արեւելքի հացը մի խառնէք ձեր վիշտին...
Դամասկոսը եւ Պէյրութը նոյն ձիթենիին առջեւ ծունկի՝ կ՚աղօթեն...
Թէկուզեւ խեղթուի իմ բողոքը ...
Ու չհասնի մինչեւ հոն, ուր արմաւը կարմիր է
Եւ արմաւենին արիւն...։

Ընկերներս,
Վերջին ընթրիքին հացը պատրաստեցէք
Սիրով ու նշխարով ...



Չէ որ մեր Տէրը
Յիսուս Քրիստոս Երուսաղէմ պիտի մտնէ.
Ան պիտի չմտնէ վէրքէն ու ցաւէն,
Պիտի չմտնէ մահէն ու որոգայթէն
Այլ պայծառացած...
Ու ծիածանա’այլ դէմքով
Խաչին գամերը հին պատմութեան մէջ թողած,
Ու Սրբոց Յակոբեանց զանգերուն ուրախութիւնը
Դէմքին .....


Տէրը Ընկերս,
Տէրը, Երուսաղէմ պիտի մտնէ ,
Խինդ ու ծիծաղ իր ոտքերուն ...
Տէրը երուսաղէմ պիտի մտնէ ո՜վ Մուսա...


Անկարելի է այս կեցութիւնը,
Խորունկ ցաւերէն յետոյ
Գիտեմ որ կայ լոյս,
Գիտեմ ցաւէն յետոյ ու զրկանքէն ...
Կայ ‘րկութիւն ...
Նոյնիսկ եթէ օդոյին բանալիները տունը մոռցած ըլլամ ...


Տէրը երուսաղէմ պիտ մտնէ
Ո՜վ մուսա
Հաւատա։

Սագօ Արեան

Christopher Atamian: Washington Heights - 2

Haredim

I ask the Orthodox men if they know
Where I may find the local Starbuck's
And:
Mouths that will not
(Acknowledge me purse their lips, silent)
Hats that will not
(Reveal head to sky, remain still)
Skirts that will not
(Graze the ground, shuffle)
Hands that will not
(Touch the goyim, retract)
It is Friday 5 pm
Soon they will turn off their lights and
Retreat to their candle-lit rooms
Religion, meant to bring light
Sometimes
Brings darkness instead.


Christopher Atamian. Used here by kind permission of the author.

Christopher Atamian: Washington Heights - 1

Babel

Beirutine roses dot Islamic arches
Peacock curves and serpentine roads
Medieval monastery and orange baked church tops
Smog fuming strong from exhaust pipes escaping
Over mile-long lighted bridge
Named after a President long gone.

Orthodox men with smart doe-eyed women
Weave past garish blue modernist bus depot
Dominican muscles strain under tight cotton mesh
The smell of arroz con pollo, shaved ice mango and street vendor
incense

An Armenian church, parishioners long-gone, stands guard on West
187th Street.
Chinese and Iranian medical students, books in hand
Ghosts that you can barely detect anymore
Whisper secrets nonetheless.

Biblical Babel rose to the skies, punishment from God
But here babble is like a paradise lost
Singing its sweet immigrant songs: a promise.

-Christopher Atamian. Used here by kind permission of the author.

Լիլիթ։ Եկաւ չտեսանք

Օրը իր մութ
Գիշերազգեստ է հագնում,
Թակարդներ է դնում՝
Լուսաբացը որսալու,
Ծանրաբեռնուած են մայթերը,
Ոտնահետքերից
Չեն շնչում...
Այնտեղ, փողոցի
Անկիւնում կուչ եկած մարդը
Մի ժամանակ
Մեր հայրն էր,
Յետոյ դարձաւ որդին,
Որպէս հոգի
Քայլեց մեր մէջ...
Այժմ հող չկայ
Նրա ոտքերի տակ,
Որպէս աւելորդ բեռ՝
Նրան դուրս են հանել տանից...
Նա վեր կացաւ սառը մայթից,
Վերարկուի օձիգը
Քաշեց ծոծրակին,
Եւ հեռացաւ երկրից՝
Իր եկած ճանապարհով...

Լիլիթ

SPRING

William Michaelian: I Can Imagine

Click here to listen to the audio clip I can imagine read by the author William Michaelian.


I can imagine waking up one morning
to find I have become older than my mother,
and I can imagine her not noticing.

I can imagine her admiring my cane
without wondering at the need.

I can imagine her looking out the window
at the street and waiting for my return,
even though I stand beside her, waiting for hers.

I can imagine her in a lush green meadow
eating bowls of cereal with butterflies in her hair.

I can imagine her memories waiting at the door,
hoping this day she will let them in.

I can imagine them dying of hunger and neglect
amid a pile of brittle leaves, and a curious cat
sniffing at their pungent remains.

I can imagine an ancient tree where there once
was none, and I can imagine words
of a forgotten language carved into its bark.

I can imagine reading them, and I can imagine
being the only person who knows what they mean.

I can imagine the familiar hand that held the knife
that echoed the spirit that inspired the breath that
warmed the lips that uttered the sound that spoke
the joy that moved the heart to direct the hand
to press harder, harder, harder. . . .


Copyright William Michaelian. Appears here by kind permission of the author.




Je peux imaginer qu’un jour
me réveillant,  je serai
encore plus vieux que ma mère
qui je peux l’imaginer
ne l’aurait pas remarqué

Elle admirerait ma canne
sans la remettre en question,
surveillerait mon retour
dans la rue, par la fenêtre
bien que moi-même à son côté
Je sois à guetter son retour

Je peux l’imaginer mangeant

de pleins bols de céréales

des papillons plein les cheveux
Dans un champ verdoyant et plein

J’arrive à imaginer
ses souvenirs derrière la porte
qui espèrent qu’aujourd’hui
elle va les laisser entrer

J’arrive à imaginer
qu’ils mourront d’avoir eu faim
d’avoir été négligés
sur un amas de feuilles sèches
où
intrigué un chat viendra
humer leurs restes odorants

j’arrive à imaginer qu’un vieil arbre pousserait
là où d’autres ne poussent pas
et  je peux imaginer
dans l’épaisseur de son écorce
les mots d’un langage oublié

je peux imaginer les lire
et
je peux imaginer
être seul à les comprendre

je peux imaginer la main
connue  - 
et son couteau
qui fut
la voix de l’âme dont
l’haleine
réchauffa les lèvres froides
qui insufflèrent les bruits joyeux
au cœur à ce point remué
que la main a pressé fort
plus fort
plus fort
encore plus fort


Translated from the French by Sylvie M. Miller