Մուշեղ Իշխան։ Նոյն ամուրին

Նոյն թաղը խեղճ, նոյն բանալին, նոյն խուցը մթին,
Նոյն պատը գորշ եւ հնամաշ միշտ նոյն կարասին…


Կեանքի միակ ժպիտն է հոն կէս բաժակ գինի
Եւ սեղանին՝ բաց թերթին քով՝ երկու շերտ հացի։


Նոյն հայելին եւ ծերացող նոյն երեսը կախ,
Նոյն բարձը հին եւ միշտ պարապ նոյն մահիճը պաղ։


Փեղկերէն ներս՝ ո՛չ մէկ տաքուկ սիրոյ ճառագայթ,
Ոչ մէկ մանուկ եւ հոգեբուխ ո՛չ մէկ տաղ զուարթ։


Նոյն ամուրին որ նոյն ժամուն կու գայ գողէ գող
Եւ կը շնչէ նոյն հին փոշին, նոյն հոտը վանող։


Հին յուշերու շատոնց թոռմած նիհար ծաղկեփունջ,
Ո՛չ մէկ գալիք, ո՛չ մէկ գարնան կենսանորոգ շունչ…


Նոյն առօրեան, նոյն ծուխը մեղկ՝ իր լուռ շրթներուն,
Նոյն երթը ծոյլ, նոյն դարձը խոնջ ամէն իրիկուն…


1964 Սեպտեմբեր




Մուշեղ Իշխան, «Տառապանք», Անթիլիաս 1968

Մուշեղ Իշխան։ Այս հացը ճերմակ

Այս հացը ճերմակ, իմ ձեռքէրուս մէջ,
Մերժուած կեանքի կարօտ է անշէջ.
Աչքերուն առջեւ անհամար մարդոց՝
Երազ է անհաս, ճանապարհն անվերջ…


Պատառը հացին, կակուղ ու ճերմակ,
Արեան համ ունի ակռաներուս տակ,
Անօթի մարող, անօթի մեռնող
Աշխատաւորին արիւնով կրակ…


Որքա՜ն մարմիններ՝ մոմի պէս հալած,
Իւղասպառ լոյսով աչքեր կիսաբաց,
Որքա՜ն սովատանջ մանուկներ կմախք,
Որոնք կ՛աղերսեն կտոր մը չոր հաց…


Օ՜, ինչպէ՜ս ծամել վայելքով հեշտին
Այս հանապազորդ պատառը հացին,
Աշխարհէ աշխարհ քաղցը ցաւագին…
Երբ թոյն ու ոճիր կը դիզէ հիմա


Իմ ձեռքերուս մէջ այս հացը ճերմակ
Կը դառնայ սեւ քար ու սեւ տառապանք,
Անօթի մարող, անօթի մեռնող
Անհամար մարդոց անէծքով կրակ…


1964 Օգոստոս




Մուշեղ Իշխան, «Տառապանք», Անթիլիաս 1968

Մուշեղ Իշխան։ Մարդ մը կը ծեծեն

Ամառնամուտի խաղա՜ղ իրիկուն.
Ծառերուն վրայ՝ թռչուններ զուարթ…
Ո՞վ գիտէ որ արդ,
այս անուշ պահուն,
Մարդկային ձայնի լարերով բոլոր,
Տառապանքն անհուն, ցաւը մեծազօր
Գայլի պէս կ՛ոռնայ…
Հիմա, օ՜ հիմա,
Երբ դուրսը պայծառ արեւէ է փռուեր,
Բանտի մը մթին նկուղին մէջ խոր,
Բիրերով զինուած մարդկային ձեռքեր
Հեշտանքով վայրագ եւ մոլեգնօրէն
Մարդ մը կը ծեծեն։


Ամառնամուտի խաղա՜ղ իրիկուն,
Անցորդներ ուրախ կ՛երթան դէպի տուն…
Ո՞վ կը կասկածի, 
թէ ճիշտ ա՛յս պահուն,
Խոնաւ յատակին մութ բանտախուցի,
Մարդու մը մէջքին, գլխուն, ուսերուն
Հաստ կաղնեփայտի եւ խարազանի
Հարուածներ կ՛իջնեն։
Լպրծուն ու տաք արիւն կը ժայթքի
Կոկորդէն, քիթէն…
Թռչող պարանի սոյլեր ահաւոր
Ակօս առ ակօս իր մերկ կռնակին
Դաշտը կը հերկեն…
Ամէն մէկ զարկին՝
Ոսկորներ ճաթած եւ ճղակտոր
Կը դառնան ցաւի մեծագոռ շեփոր…

Ամառնամուտի խաղա՜ղ իրիկուն,

Միջոցին մէջ լուռ՝ զանգեր աղօթքի…

Ո՞վ կը կասկածի,

թէ այս սուրբ պահուն,

Մարդ մը բանտի մէջ թաղուած կենդանի՝

Քամած է վերջին շիթը արցունքի,

Պարկի մը պէս թոյլ ինկած յատակին՝

Ալ չի մռնչեր…

Մահուան դարպասին հասած է հոգին.

Բայց չորս զոյգ ուժեղ, հոգածու ձեռքեր

Բարերար ջուրի լոգանքով նորէն

Զինք ետ կը խլեն մահուան ճիրանէն…

Եւ ահա կրկին,

Ի սէր օրէնքի եւ գաղափարի,

հարուածներ փայտի

Աւելի թափով, աւելի ուժգին

Կ՛իջնեն ուսերուն, կ՛իջնեն կռնակին…

Ամառնամուտի խաղա՜ղ իրիկուն…

1968 Ապրիլ


Մուշեղ Իշխան, «Տառապանք», Անթիլիաս 1968

Մուշեղ Իշխան։ Ես դեռ կը քալեմ

Ես դեռ կը դիտեմ երկինքը կապոյտ,
Մութ է քու վերեւ.
Ես դեռ կը տեսնեմ շողքն աչուըներուդ,
Դուն չունիս արեւ։


Ես դեռ կը լսեմ ձայնըդ հոգեթով,
Դուն լուրռ ես յաւէտ,
Ես դեռ կը խայտամ քու շէն ծիծաղով,
Դուն գացիր ցաւէդ։


Ես դեռ կը տեսնեմ սիրելիդ ժպտուն,
Դուն չունիս կարօտ,
Ես դեռ կը ժպտիմ հին ընկերներուն,
Ո՛չ ոք կայ քու մօտ։


Ես դեռ կը սպասեմ լուսաշող վաղուան,
Դուն եղար անցեալ.
Ես դեռ կը քալեմ նոյն ծանօթ ճամբան,
Դուն՝ մե՜ծ կորուսեալ…


1967 Յուլիս


Մուշեղ Իշխան, «Տառապանք», Անթիլիաս 1968

LORY BEDIKIAN: book presentation

ABRIL BOOKSTORE and the TEKEYAN CULTURAL ASSOCIATION, Los Angeles, invite you to meet

LORY BEDIKIAN
presenting her new book of poetry
THE BOOK OF LAMENTING
Winner of the 2010 Philip Levine Prize for Poetry.

Presentation by SHAHE MANKERIAN
“After All, Who Remembers the Armenian-American Poets?”

Book Introduction by ARAM KOUYOUMDJIAN

TUESDAY, NOVEMBER 22, 2011, - 7:30PM
GLENDALE CENTRAL LIBRARY AUDITORIUM - 222 E. Harvard St., Glendale, CA

Admission is free.  Reception to follow.  Validated parking available across the street at the Marketplace parking structure.

Lory Bedikian's The Book of Lamenting begins within a foundation of lyricism -- "On the back of every tongue in my family/ there is a dove that lives and dies." Bedikian recognizes the genuine world of the imagination, one we inhabit but often lose sight of -- a world with "floating hieroglyphics of flame," where sometimes one must "[e]mpty your pockets/ of the noise you carry" and "count olives/ in place of coins." Wisdom rises up through the losses in Bedikian's poetry. One poem begins -- "The year 1997 rose like a spiral staircase/ into a ceiling of darkness." The Book of Lamenting ascends into the darkness in a similar way -- bringing us gifts of light and memory, so that the small doves at the back of every tongue might sing. -- 2010 Levine Prize judge Brian Turner

Purchase a signed copy of the book by going to http://www.abrilbooks.com/books/12965.html

Մուշեղ Իշխան։ Աշխարհի ցաւով

Սիրտս կ՛արիւնի աշխարհի ցաւով,
Որքա՜ն տառապանք, Աստուա՛ծ իմ, չորս դիս,
Կեանքի դաշտերէն փչող ամէն հով
Հառաչ ու կսկիծ կը զարնէ դէմքիս։

Անմեղ զոհերու արիւնով եռուն,
Հողը ոտքիս տակ կը մնայ միշտ թաց,
Եւ նոր ոճիրներ, իմ շուրջն ու հեռուն
Կը ծնին մարդիկ՝ արիւնով հարբած։


Գլուխս ի՞նչպէս ես դնեմ բարձիս
Եւ ննջեմ խաղաղ, աներազ քունով,
Երբ անդին անքուն մօտիկ դրացիս
Կը հսկէ զաւկին հոգեվարքին քով։

Սուրի ու սովի կը դառնան աւար,
Լոյսի պէս պայծառ մանուկներ սիրուն,
Եւ ոտքի կոխան՝ հասկեր անհամար,
Աշխատաւորի քրտինքով օծուն։

Ես ինչպէ՞ս նստիմ խնջոյքի սեղան
Եւ ըմպեմ ուրախ վայելքի գինին,
Երբ որ կը խլեն մարդիկ անվարան,
Որբի մը բերնէն պատառը հացի։

Աստուա՜ծ իմ, որքան անարդար վճիռ.
-- Ես ինչպէ՞ս կրնամ քար դնել խղճիս…
Կեանքեր թեւաբեկ եւ շղթայակիր.
-- Աշխարհի ցաւով հիւա՜նդ է հոգիս։




Մուշեղ Իշխան, «Տառապանք», Անթիլիաս 1968

Մուշեղ Իշխան: Տառապանք

Ցնորք է գուցե մեր շուրջ ամէն բան,
Աչքերը մարդուն՝ խաբկանքի պաստառ,
Անցքերն աշխարհի՝ լոկ շարժանկար,
8նորք է գուցէ մեր շուրջ ամեն բան։

Կսկիծն է կեանքին միայն իրական,
Տառապանքը խոր ու բազմախորհուրդ,
Ամէն սրտի մէջ եռացող սնունդ,
Կսկիծն է կեանքին միայն իրական։

Յուշ է երազի՝ պահը խնդութեան,
Յոյսի արձագանք՝ ծափ ու ցնծութիւն,
Լուսնկայի ցոլք՝ ժպիտը մարդուն,Յուշ է երազի՝ պահը խնդութեան։ 
Արցունքն է կեանքին միայն իրական,
Ամէն ժամ քամուող հիւթը այս հողին,
Մեր արբեցութեան հրաշէկ գինին,
Արցունքն է կեանքին միայն իրական։




Մուշեղ Իշխան, «Տառապանք», Անթիլիաս 1968


Suffering
by Moushegh Ishkhan (1913-1990)

Perhaps all this around us is a dream,
Our human eyes the screen of this delusion,
The occurrences of life a motion picture show,
Perhaps all this around us is a dream.

Only the misery of our life is real,
Mysterious and profound our suffering,
A bubbling broth of tears, food for the soul,
Only the misery of our life is real.

Joy is but a momentary memory of dreams,
Laughter and high spirits the echoes of some fleeting hope,
The smiles of men just shimmerings of moonlight,
Joy is but a momentary memory of dreams.

Alive our tears alone really exist,
The essence of this world, distilled eternal,
The shining spirits of intoxication,
Alive our tears alone really exist.

This translation by William Kennedy with Vahé Oshagan appeared in RAFT, volume 5, 1991.

ԳԻՐՔ ՄԸ ՀԵՂԻՆԱԿ ՄԸ։ Մուշեղ Իշխան եւ «Տառապանք»

Հրատարակութիւն Գէորգ Մելիտինեցի Գրական Մրցանակի շարքէն, Թիւ 1 հատոր, Անթիլիաս 1968



For more information about the author:
http://en.wikipedia.org/wiki/Moushegh_Ishkhan

Գէ­որգ Մե­լի­տի­նե­ցի գրա­կան մրցա­նակ

ՅԱՅ­ՏԱ­ՐԱ­ՐՈՒ­ԹԻՒՆ

Մե­ծի Տանն Կի­լիկ­իոյ կա­թո­ղի­կո­սու­թեան հո­վանի­ին ներ­քեւ գոր­ծող «Գէ­որգ Մե­լի­տի­նե­ցի գրա­կան մրցա­նակ»ի 2011 տար­ուան հրա­տա­րա­կու­թիւն­ներն են.

1.- «Ինք­նու­թիւն, որակ, մշա­կոյթ եւ վե­րա­կանգ­նում» – Յա­կոբ Պալ­եան, 388 էջ, – Խմբ. տոքթ. Ար­մե­նակ Եղ­իայ­եան:
2.- «Հա­յոց ցե­ղաս­պա­նու­թե­նէն առաջ եւ ետք» – Զա­ւէն Մսըրլ­եան, 280 էջ:
3.- «Իմ ճա­կա­տագ­րի ծո­վը» – Խա­չիկ Խա­չեր, 200 էջ – Խմբ. Կա­րօ Յով­հան­նէս­եան:
4.- «Բե­մա­հար­թակ- Պեր­ճու­հի Աւետ­եան, 288 էջ – Խմբ. դոկտ. Ժի­րայր Դանի­էլ­եան:
5.- Ար­ուես­տի ու­ղի­նե­րով» – Ալեք­սան Պէ­րէ­ճիքլ­եան, 704 էջ – Խմբ. դոկտ. Ժի­րայր Դանի­էլ­եան:

Սոյն հրա­տա­րա­կու­թիւն­նե­րը կրնաք գտնել կա­թո­ղի­կո­սա­րա­նի գրա­տան մէջ եւ կամ ապսպ­րե­լով օն­լայն` կա­թո­ղի­կո­սա­րա­նի կայ­քէ­ջէն:

Մե­լի­տի­նե­ցի մրցա­նա­կը պատ­րաստ է ըն­դու­նե­լու գրա­կան նոր գիր­քեր հե­տեւ­եալ հաս­ցէ­ով.-

Kevork Melidinetsi Literary Fund
Armenian Catholicosate of Cilicia
P. O. Box 70317 – Antelias, Lebanon
chancellor@armenianorthodoxchurch.org

«ԳԷ­ՈՐԳ ՄԵ­ԼԻ­ՏԻ­ՆԵ­ՑԻ ԳՐԱ­ԿԱՆ ՄՐՑԱ­ՆԱԿ»Ի
ՅԱՆՁ­ՆԱ­ԽՈՒՄԲ

Արամ Քէթէնճեան։ Ինչպէ՞ս Գովեմ Քո Աչքերը

Ինչպէ՞ս գովեմ Քո աչքերը,
Որ, անզօրըս, Արարչին դէմ
Չմեղանչեմ...
Ինչպէ՞ս զանոնք նկարագրեմ,
Որ Քո հանդէպ
Մեղք չգործեմ:

Շագանակի գոյնով օծուն,
Գմբէթաւոր յօնքերէդ վար
Ու շուքին տակ
Թարթիչներուդ
Կախարդական ՝
Յար կը ժպտին
Քո աչքերը,
Զուտ հայկական:

Ջինջ ճերմակին մէջ աչքերուդ,
Կը լողայ բիբն
Ինչպէս ուլունք.
Երանգն անոր շախաղուած է
Ընտիր մեղրէն անտառներու
Եւ սուրճովը արեւելեան.
Թէ քաղցրալիր
Եւ թէ՝ ցնցիչ:
Սիրտը բիբին՝
Ուլունք մ’ուրիշ
Մանրիկ ու սեւ,
Ուրկէ շողի անվերջ շողե՜ր
Կը շողշողան.
Կը թափանցեն՝
Մերթ Քո եռուն
Սրտին լոյսը.
Մերթ զուարթուն
Հոգւոյդ կանչը.
Մերթ համբոյրի կարօ՜տն անհուն
Նաեւ՝ Քո սէրն
Անմահական...

Աչուկներըդ խօսուն ու վառ,
Այնքան մօտ են
Իմ աչքերուն՝
Որ ես շշմած ու ապշահար,
Կը նուաղիմ,
Կը քարանամ
Կուռքի նման:

Երբ որ նայիս հայելիին
Ու հանդիպին աչքերդ իրար՝
Իսկոյն որոտ ու
Կայծակներ,
Խորաթափանց ճառագայթներ՝
Հայելիէն դուրս կը ժայթքին
Պայթիւնի պէս
Հիւլէական...
Ու երբ նայիս
Միա՛յն մէկին, մեղանուշ ու
Գորովական՝
Միւսն այնտեղէն խանդո՜վ եռուն
-Կա՛նգ ա՛ռ, - կ’ըսէ
-Ու ի՛նձ գովէ՛,
Ո՜վ արարած եդեմական...

Ինչպէ՞ս գովեմ Քո աչքերը...

Արամ Քէթէնճեան 

Նոյեմբեր 2011

Celebration of Leonardo Alishan’s Literary Work

GLENDALE, CA The library invites you to celebrate Leonardo Alishan’s literary work at the Glendale Public Library Auditorium, 222 East Harvard Street, on Sunday, November 20, 2011 at 4pm. Admission is free and the seating is limited. Library visitors receive 3 hours FREE parking across the street at The Market Place parking structure with validation at the loan desk.

Leonardo "Nardo" Paul Alishan was a former University of Utah professor, writer and poet who passed away in 2005. Nardo was born in Iran, to Armenian parents. During his life he published two collections of poetry, Dancing Barefoot on Broken Glass and Through a Dewdrop. His poems and short stories have been published in a variety of anthologies and journals, and he was the recipient of a number of literary awards.

The program will include an in depth discussion of Leonardo Alishan’s literary work through lectures given by Gourgen Arzoumanian, Dr. Rubina Peroomian and Ara Oshagan.

A multimedia presentation will highlight the life of Leonardo ALishan through photos, a radio interview and more.

Poet and writer Gourgen Arzoumanian is the editor of Alishan’s short story collection Free Fall, published after his death, by Mazda Publishers, and the translator of his short stories to Armenian Azad Angum. He is the author of two Armenian books of poetry Apricot Shine and In the Intersections. He is the editor of Bats Namak, a Glendale-based Armenian Literary Journal. He is also editor of Birthmark, a bilingual anthology of Armenian-American Poetry. Arzoumanian’s poetry, short stories, book critiques and translations have appeared in numerous Armenian literary magazines.

Dr. Rubina Peroomian, the author of the article The Restless World of Leonardo Alishan, published in Genocide Studies and Prevention (2006), is a Research Associate at UCLA, where she earned her PhD. in Near Eastern Languages and Cultures. Her publications include,And Those who Continued Living in Turkey after 1915 and Literary Responses to Catastrophe: A Comparison of the Armenian and the Jewish Experience.

Ara Oshagan is a photographer whose work revolves around the intersecting themes of identity, community, and memory. His work is in the permanent collection of the Southeast Museum of Photography, Florida; the Downey Museum of Art, California; and the Museum of Modern Art in Armenia.

For more information please contact Elizabeth Grigorian at egrigorian@ci.glendale.ca.us or call (818) 548-3288

Through a Dewdrop, Birthmark, Azad Angum & Free Fall will be available for purchase during the event.

Quote of the Month: Գրիգոր Պըլտեան

Մտածել բանաստեղծիւթիւն մը, քերթուած մը, տող մը, կը նշանակէ ամէնէն առաջ յայտնաբերել, հարցադրութեամբ, գետինը, ուրկէ ան կու գայ։


Կրակէ շրջանակը, Դ. Վարուժանի Շուրջ, Անթիլիաս 1988

Archival Audio Clips: Lola Koundakjian: April 30, 2006

Over the past five years, the Armenian Poetry Project has grown so much that all the older audio archives were no longer accessible to iTunes.

In an effort to remediate this technological issue, the following clips have be reposted.

1. Lola Koundakjian reads her poem April 2006 .

Mon, 1 May 2006 07:00:00 EST 

Մօրս պէժ քաշմիր բուրդը

Կեանքս ազատեց երբ հասայ

Ծանր հարբոյխով մը:

Երանի իմ կարգիս կարենայի

Կեանքը ազատել այն ընտանիքին

Որ հիւսեց այդ բուրդը:

Ու՞ր է արդարութիւնը,

Մարդոց խի՞ղճը:

Լօլա Գունտաքճեան (2006)

Here is the translation.

April 30 2006

My mother's beige cashmere sweater

Saved my life when I arrived

with a bad cold

I wish in return I could

save the lives of those

who wove that wool

Where is justice?

Where is morality?

India -- Pakistan -- Kashmir -- Bangladesh.

Copyright, Lola Koundakjian, 2006.

Krikor Beledian

VIENT DE PARAÎTRE :

Krikor Beledian

Seuils
Traduit de l’arménien par Sonia Bekmézian

16,5  × 23 cm, 258 p., 2011 / ISBN 978-2-86364-258-0 / 19 €
Éditions Parenthèses / collection diasporales

Premier volet d’une large fresque autobiographique, Seuils retranscrit les atmosphères d’une enfance beyrouthine. Composé en cinq scansions, le récit, d’une écriture résolument contemporaine, se focalise sur la découverte d’une liasse de photos de famille. Sur la sollicitation d’une voix, le narrateur retranscrit ces scènes de vie autour des personnages de trois femmes, Elmone, la tante, Vergine, la grand-mère, et Antika, la voisine. Construit comme une mosaïque, dans une langue ciselée, le texte recrée et réinvente ces vies et ces destins croisés, ces odyssées d’exode vers les pays d’accueil, à travers chaque détail des photographies retrouvées.
Le travail de mémoire du narrateur permet de restituer ces réalités d’enfance, parcourant des périodes, des lieux et des événements qui tous ont contribué à construire les «seuils» de son existence.


Krikor Beledian est né en 1945, à Achrafieh, quartier de Beyrouth.
En France depuis les années soixante-dix, il est maître de conférences à l’Inalco à Paris (Langues orientales).
Écrivain de langue arménienne, tour à tour philosophe, essayiste, poète, romancier, on lui doit de nombreux ouvrages qui en font une figure centrale d’une littérature contemporaine qui a renouvelé la pratique de l’arménien moderne.
Ses œuvres en arménien font actuellement l’objet d’une édition intégrale critique aux éditions Khatchents, à Erevan. Il a publié en français l’ouvrage de référenceCinquante ans de littérature arménienne en France : Du même à l’autre (cnrs Éditions, 2001).


Krikor Beledian sera présent à Beyrouth au Salon du livre francophone:

Mercredi 2 novembre 2011
à partir de 18 h
stand de la librairie El Bourj
(stand B1 — Biel - Centre Ville)

... et pour une série de conférences / signatures:

Lundi 31 octobre 2011 à partir de 19 h
Université Haïgazian, Beyrouth
Jeudi 3 novembre 2011 à partir de 20 h
Hamaskaine, Bourj Hammoud, Beyrouth
Vendredi 2 décembre 2011 à partir de 20 h
Hamaskaïne Marseille
du vendredi 9 décembre au dimanche 11 décembre
Salon du Livre arménien, Armen' Livres, Alfortville
(avec présentation de l'intégralité de la collection Diasporales).

... autres dates et lieux à venir....

………





Éditions Parenthèses
72, cours Julien
13006 Marseille
téléphone : 0 495 081 820
télécopie : 0 495 081 824
info@editionsparentheses.com

Archival Audio: Լեւոն Մուրադեան: ՀԱՅՐԴ ՉԿԱՅ

Ու ոչ ոք չի հարձցնում.

-Ինչպես տեղ հասար, որդիս

Մեղուները

Հաւաքեցին յոյսը.

Դու սովորեցիր հաւատալ

Մեղուները

Հաւաքեցին երգը.

Դու սովորեցիր սիրել

Մեղուները

Հաւաքեցին ցաւը.

Դու սովորեցիր ապրել

Հայրդ չկայ.

Ու ոչ ոք չի հարձցնում.

-Ինչպէս հայր դարձար, որդիս

Click the link to hear Levon Muradyan's

Your Father has Vanished, read by Lola Koundakjian.

Your father has vanished

Yet no one asks

"How did you make it, son?

The bees

Took your hope

Yet you learned to hope

The bees

Collected the songs

Yet you learned to love

The bees

Gathered the pain

Yet you learned to live

Your father has vanished

Yet no ones asks

"How did you became a father, my son?"

Translation by Lola Koundakjian

Your Father Is Gone

And no one is asking
“How did you make it, son?”
The bees
Gathered hope --
You learned to believe.
The bees
Gathered song --
You learned to love.
The bees
Gathered pain --
You learned to live.
Your father is gone --
And no one is asking
“How did you become a father,
My son?”

…….…….. Levon Mouradian
Translated by Tatul Sonentz

Սայաթ-Նովա։ Աշխարհումըս ա՛խ չիմ քաշի

Բնագիր

Աշխարհումըս ա՛խ չիմ քաշի, քանի վուր ջա՛ն իս ինձ ամա.

Անմահական ջըրով լիքըն օսկէ փընջան իս ինձ ամա.
Նըստիմ` վըրէս շըվաք անիս` զարբաբ վըրան իս ինձ ամա.
Սուչս իմա՛ցի, է՛նէնց սպանէ` սուլթան ու խան իս ինձ ամա։

Մէջքըդ` սալբու-չինարի պէս, ռանգըդ փըռանգի ատլաս է,
Լիզուդ` շաքար, պըռօշըդ` ղանդ, ակռէքըդ մարգրիտ, ալմաս է.
Օսկու մէջըն մինա արած, աչքիրըդ ակնակապ թաս է.
Պատուական անգին ջավահիր, լալ-բադէշխան իս ինձ ամա։

Յիս էս դարդին վո՞ւնց դիմանամ, մակա՞մ սիրտըս ունիմ քարած.
Արտա՛սունքս արուն շինեցիր, խիլքըն գըլխէս ունիմ տարած,
Նուր բաղ իս` նուր բաղչի մէջըն` բոլորքըդ վարդով չափարած.
Վըրէդ շուռ գամ բըլբուլի պէս` սիրով սէյրան իս ինձ ամա։

Քու էշխըն ինձի մաստ արաւ. յիս զարթուն իմ, սիրտս է քընած.
Աշխարհս աշխարհով կըշտացաւ, իմ սիրտըս քիզնից սով մընաց.
Եա~ր, քիզ ինչո՞վ թարիփ անիմ` աշխարհումըս բա՛ն չըմընաց.
Կրա՛կէ, ծովէմէն դուս էկած ռաշ ու ջէյրան իս ինձ ամա։

Ի՞նչ կու'լի` մէկ հիդըս խօսիս, թէվուր Սայաթ-Նովու եար իս.
Շուղքըդ աշխարհըս բռընիլ է` արեգագի դէմըն փար իս.
Հուտով հիլ, միխակ, դարիչին, վարդ, մանուշակ, սուսանբար իս,
Կարմըրագուն` դաշտի ծաղիկ, հովտաց շուշան իս ինձ ամա։

Աշխարհաբար

Աշխարհումս ա՛խ չեմ քաշի, քանի որ ջա՛ն ես ինձ համար.
Անմահական ջրով լիքը ոսկե փնջան* ես ինձ համար.
Նստեմ` վրաս շվաք անես` մետաքս վրան ես ինձ համար.
Մեղքս իմա՛ցիր, հետո սպանիր` սուլթան ու խան ես ինձ համար:
Մեջքդ` նոճի-չինարի պես, գույնդ ֆրանկի ատլաս է.
Լեզուդ` շաքար, շուրթդ` մեղր, ակռեկքդ մարգրիտ-ալմաս է.
Ոսկում արծնապակի արած, աչքերդ ակնակուռ թաս է.
Պատվական անգին ադամանդ, լալ-բադեշխան** ես ինձ համար:
Ես էս ցավին ո՞նց դիմանամ, մի՞թե սիրտ ունեմ քարացած,
Արտա՛սուքս արյուն շինիր, խելքս` գլխումս շվարած***,
Նոր պարտեզ ես` նոր այգու մեջ, բոլորքդ վարդով շուրջառած.
Ման գամ շուրջդ բլբուլի պես` սքանչելիք ես ինձ համար:
Քո սերը ինձ արբեցրեց, ես արթուն եմ, սիրտս է քնած****.
Աշխարհս աշխարհով կշտացավ, իմ սիրտը քեզնից սով մնաց.
Յա~ր, էլ ինչո՞վ քեզ գովերգեմ` աշխարհումս բա՛ն չմնաց.
Ծովից դուրս եկած հրեղե՛ն նժույգ-ջեյրան ես ինձ համար:

Ի՞նչ կլինի հետս խոսես, եթե Սայաթ-Նովի յարն ես.
Շողքդ աշխարհը բռնել է` արեգակից էլ դու վառ ես.
Հոտավետ հիլ, մեխակ, դարչին, վարդ մանուշակ, սուսանբար ես.
Կարմրագույն` դաշտի ծաղիկ, հովտաց շուշան ես ինձ համար...

* փնջան – գավ, թաս,
** Բադեշխան – վայր Հինդուքուշ լեռներում, որ հայտնի է լալ-սուտակի հանքերով:
*** Բնագրում տողը մեկ ավել վանկ ունի:
**** Հակառակ պատկերով` մեջբերում է «Երգ երգոցից» /Բ:1/:
***** Վերջին տողը համարյա բառացի մեջբերում է «Երգ երգոցից» (Ե:2):

Թարգմանուած Իշխան Ստեփանյանի կողմէ: Տեսնել ՝ http://www.sayat-nova.am/index.html
Rendered into Modern Armenian by Ishkhan Stepanyan. Many thanks for his permission to post the translation.

En el mundo no he de penar...

(Աշխարհում ախ չիմ քաշի...)

En el mundo no he de penar, pues eres vida para mí;

copa de oro plena de agua inmortal eres para mí.

Me sentaré a tu sombra; tienda de tisú eres para mí.

Dime mi culpa y mátame luego; sultán y khan eres para mí.

Fino es tu talle cual ciprés y plátano; raso de Europa es tu piel.

Dulce es tu lengua, azúcar son tus labios, perlas y diamantes tus dientes;

oro esmaltado son tus ojos, copa engastada en pedrería.

¡Oh inapreciable gema, rubí del Badajshán eres para mí!

¿Cómo resistir este dolor? ¿Es de piedra acaso mi corazón?

Sangre has tornado mi llanto, he perdido la cabeza por ti.

Nueva viña eres en nuevo jardín, cercada con setos;

te recorreré cual ruiseñor, pues digna de ver eres para mí.

Me ha embriagado tu amor; despierto estoy, aunque no mi corazón.

El mundo con el mundo se sació; mi corazón está ávido de ti.

¿Cómo alabarte, amor mío? Nada ha quedado en el mundo.

Alado corcel y gacela surgidos del mar eres para mí.

¡Ay, si por una vez me dijeras que la amada de Saiat-Nová eres!

Tu fulgor el mundo colma; eres más ardiente que el sol.

Aromático cardamomo, canela, clavel, rosa, tomillo eres;

roja flor del llano, azucena de los valles eres para mí.

Saiat-Nová (1722-1795)

Traducción de Vartán Matiossián

Mark Gavoor: Joni Lansing

i could write every poem
listening to joni mitchell songs
'a case of you' playing
like a winter long ago
up there in the east of lansing
trying not to fall in love
and trying to be brilliant
failing at both

kicking back...
thinking and writing
sipping a cup of mesmer
icing on the cake of this day
wondering what canada
i might have lived in musing
‘bout trying to live at living

you make everything better
and angstful at the same time
you make poems just ooze
out of my natural self

what can i say but...
thanks

Mark Gavoor

Lara Maldjian: For My Family

from "For My Family", a zine about being queer and Armenian

I do not see my language in letters.

Though it was my first,

my first thought

my first word

my first laugh

I never learned to write it down

it’s a love story that has never

corresponded with paper

until now.

When I speak,

the words come out letterless

but never shapeless.

I see

The curve of a hip

My mother’s hairclip

My sister’s lipstick

My grandmother’s hands

My father’s bright smile.

I was taught

only

to read

in

family.

***

I imagine brown limbs,

my legs wrapped around a pair of thighs that

understand my own,

know the history of my hips, speak the

language of my lips.

I imagine brown eyes,

With matted lashes,

Mouth thick, voice thick, hair thick,

Everywhere,

Making art on pillow cases,

Building nests,

Entangling.

I imagine our hearts tugging,

Our voices sharing space,

Making the same sounds

our fingers spelling the same words.

Imagine a hand,

large and strong at the base of my neck,

keeping me there,

and for one minute

I do not struggle.

Lara Maldjian

Յարվարդ - Սիրտերու միջեւ

Click here to view a video based on Harvart's poem Between Hearts.

Bruitage & The Concession Stand

A film and poetry event

GLENDALE, CA The filmmaker of Bruitage, Hrayr Anmahouni and the poet, Arpine Konyalian Grenier to present Bruitage & The Concession Stand at the Glendale Public Library Auditorium, 222 East Harvard Street, on Sunday, November 13, 2011 at 4pm.

Both film-maker and poet navigate the uncharted as they create an evocative grammar of soul, self, and society – a straying into the unknown of the known, a wisdom that comes from cultural memory and its subtractions.

The program is organized by Abril bookstore and is sponsored by The Glendale Public library.

Contact: Elizabeth Grigorian at egrigorian@ci.glendale.ca.us or call (818) 548-3288.

Tatul Sonentz: Dream Boat

In the blue shadow
of the pyramids at Giza, 
a shallow, open grave in the guise
of museum displays a solar boat,
a ship of royal hopes, dreams
of a cruise to immortality...


A dream boat of the soul, sailing
by faith in stars, soaring with the sun,
now becalmed in a sea of sand and silence, 
sails neatly tied to a mast laid to rest
after a journey through millennia
to a place beyond distance,
beyond eternal quest,
beyond history...


I do know that place,
I played as a child in the sands
of its time, drank the water
of its timeless river, slept
in its sun and -- in a host
birthplace -- I dreamt
of my own space.


Tatul Sonentz


Appeared in the Spring 1999 issue of Ararat.

Գեվորգ Քրիստինյան։ ՀԱՅԱՍՏԱՆ ԱՇԽԱՐՀ

Ի՜նչ զարմանալի աշխարհ է, Աստվա՛ծ,-
Հողը փորում են՝ գիր է դուրս գալիս,
Մեր սուրբ Նարեկը ծաղկել է հողից,
Մեր հայրենները ծիրան են հասած,
Խնձորի ծառը երգում է կամաց,
Խաղողի վազը լալիս է անձայն.
Ի՜նչ զարմանալի աշխարհ է, Աստվա՛ծ,-
Հողը պեղում են՝ երգ է դուրս գալիս։
Քարերը այստեղ մորմոք են սառած,
Ծառերը՝ փափուկ օրոցք մանկական,
Անձրևը, ասես, օրհնանք է՝ կախված
Վաղ գարնանային երկնքից ազատ.
Գարունը այն ի՜նչ խաղաղ է բացվում,
Աշունը բերք ու բարիքով փակվում,
Ի՜նչ զարմանալի աշխարհ է, Աստվա՛ծ,-
Հողից ու քարից գրեր են պեղում,
Հողին ու քարին մեր սե՜րն է ծաղկում։

Գեվորգ Քրիստինյան

Armenian World

What a curious world,
what wondrous earth.
Digging in your garden
you find letters in the dirt.

What glorious orchards,
what strange trees
where gilded apricots glow
in the golden breeze.

Look in the vineyards
where ripe grapes are strung
with hyrens and quatrains
raining where they’re hung.

What strange gardens, Lord,
in this Mashtot’s land
where words for poems grow
out of dry sand.

Gevorg Kristinian (adapted by Diana Der-Hovanessian)

Alan P. Akmakjian: Euthanasia, Royal Oak, MI

God is now
living in a city


a quiet little city beneath
the flesh of


a white haired doctor
a man who speaks


Armenian

This poem appeared in the Spring 1993 issue of Ararat.

Professor Alan Paul Akmakjian (1948-2003) was the author of works of fiction as well as poetry. Publications include:  

California Picnic and Other Poems was published in 1997

Grounded angels, and, Breaking the silence : poems 1993

Let the sun go was published in 1992

Prof Akmakjian's career included: California State University-San Francisco, instructor in English, 1982-83; St. John's University, Jamaica, NY, fellow in literature, 1993-94; University of Texas-Dallas, fellow in humanities, 1994-. Member of California Poets in the Schools program, 1984-92; member of boards of advisors and boards of governors. Translator. 

André Breton: L'adieu à Arshile Gorky

Que tu étais grand tes bras ouverts
Ta voix était un nid d'aigle
Quand tu chantais sans cape les vieilles chansons russes
Tu avais reçu en partage la ligne pure
A ne savoir qu'en faire
Et le lourd filet que tu ramenais seul
Du fond des temps
A longues brassées mêlait les charmes de la saison et les souvenirs
Il fallait te voir sur le motif
Toi et le splendide aveugle qui te doublait
Le figuratif et le non-figuratif
C'est toi qui faisais craquer ce pain sec
Je te revois avec ton bâton de la fable
Parmi les étoiles et les arbres fleuris
Je me déchire de ta destinée
Comme ils se sont acharnés mon vieil Arshile
Ah il aime le feu où est sa maison qu'on brûle
Elle et ce qu'il y garde le témoignage de vingt ans d'efforts désintéressés
En rupture avec tout ce qui se voit aujourd'hui
Tu m'allèches, maudissons-le disait la cendre à la braise.
Et comme ce n'était pas assez,
Ils ont tenu à te mettre de ton propre rouge à l'endroit du soleil de ta personne.
Puis, comme tu revenais,
Ils t'ont guetté pour te rompre le cou
En ce point le plus tendre que tu aimais
Faire rayonner ta fille-fée
Pour voir à vous deux plus loin.
Qui sait s'ils n'avaient pas d'autres tours dans leur sac
Il ne t'est plus resté
Qu'à te donner la mort tragique de Gérard de Nerval.
Que tu es haut
Dans l'air
Moins que dans ce que tu nous laisses
Moins que ton nom
Pointé sur les grandes tempêtes de mon cœur.

Farewell to Arshile Gorky
How great you were your arms wide open
Your voice was an eagle’s nest
When you sang uncloaked the old Russian chants
You had acquired your share of the chaste line
With no knowledge of its purpose
And the heavy net that you pulled in alone
From the depths of time
In long armfuls the fusion of frequent enticements and keepsakes
You should have been seen on the theme
You and your splendid blind twin
The realist and the non-realist
You were the one who made this dry bread crack
I see you once more with your fabled staff
Among the stars of blossoming trees
I tear myself free of your destiny
How they were bent on destruction my old Arshile
Oh how he loves the fire where they burn his house
Where he safeguards the twenty years’ witness of selfless exertion
Ruptured from all that can be seen today
You entice me–let us curse it said the ash to the ember
And as it was not enough
They chose to set you by your own red
In the space of the sun of your very self
Then as you kept coming back
They stalked you to break your neck
At that most tender point that you loved
To make shine your fairy-maiden
To fathom the distance by yourselves.
Who knows if they had other tricks in their bag
There was no more left for you to do
Than to give yourself Gérard de Nerval’s tragic demise
How high you are
In the air–
Less than what you leave us
Less than your name
Pinned on the vast storms of my heart
–––––––––––André Breton
Translated by Tatul Sonentz

Veronica Pamoukaghlian: To a Knight in rusty armour

I have
good things for you
if you will grab them

but I won´t give
I´m done with giving

You will have to reach out
come down
and snatch me

My stem is frail,
and broke
as you may be
you have the power

this is a flower
only your hand
can rip
out of the ground

like knights
and swords
frozen in stone

only the prize
is sweeter

Veronica Pamoukaghlian

Montevideo, October 16th, 2011

Esther Heboyan: EXPOSURE

like

a cauliflower

round white and green

atop the kitchen counter

mosaic clean

my mood

diversely

into brown spots

rots

never to recover

its cauliflower sheen

Esther Heboyan 2008