Wednesday, December 09, 2015

Վահէ Վահեան։ ՄԻ ՏՐՏՄՆՋԱՐ

Մի տրտմնջար, անտէր հոգի,
Թէ չունիս զենք ու պաշտպան.
Գանձերդ չեն խորած ոսկի,
Որ վրադ աչք ուենան։
Հոգիդ անդուռ շտեմարան,
Բերքերդ անկեղծ, անկապուտ.
Բաշխէ առատ եւ անվարան,
Մինչեւ վախճանն օրերուդ։


Վահէ Վահեան, 1967


DON”T GRUMBLE

Don’t grumble, you restless soul,
That you don’t sit in a guarded fortress,
Yes – your pockets are not lined with gold,
But you are free from greed’s grasp.
And so, your soul remains a doorless warehouse,
Your fruit pure, untainted,
Spread it far and wide without hesitation,
Until your final breath.

Vahe Vahian, 1967

Tuesday, December 08, 2015

Վահէ Վահեան։ Հին ալպոմի մը էջին

Որքան յոյգեր անխօստուաե
Որքան երազ, կարօտ, ու սեր
Որքան խոհեր իմաստութեան 
Ու թառամած որքան յոյսեր 
Կը ննջեն ծոցն այս թերթերուն 
Ծաղիկներու նման դժգոյն։

Բայց կը դողան ու կ՚արթննան 
Յոյս ու երազ, կառօտ ու սեր
Որպես թէ մատն հպեր գարնան՛ 
Կառնեն իրենց կոպերը վեր
Երբ կը նայիմ այս թերթերուն
Արտասուքով հոգիս լեցուն։

Ու կը խորհիմ...Ով պիտի, ո՞վ
Այստեղ ննջող եւ իմ յուշին
Տարիներ ետք, կեանք տայ կրկին
Գարնանաբոյր իր արցունքով։

Վահէ Վահեաև Պեյրութ, 1955

To the pages of an old photo album…

How many unspoken emotions,
How many dreams of yearning and of love,
And how many overripe hopes,
Sleep within the bosom of these pages,
Like an a flower that has never blossomed ?

But they begin to tremble, they wake !
Hopes and dreams, yearning and love,
Just as Spring fills the gnarled branches of oak with vibrant green youth,
I give new life to these shadows of the past…
My soul fills with tears..

And I begin to think…Who,
After many years have passed,
Will give these slumbering pages life once more,
And give these fading shadows another Spring…


Vahe Vahian, 1955

Monday, December 07, 2015

Lisa Carducci: Spitak

Au-delà des sinistres galaxies
Spitak était son nom
La terre a grondé dans la ville-désert
Béante, affamée
Préciptée dans les abimes secoués
Des yeux noirs dans le ténèbres
Cherchant froidement Leninakan
Attachée au piere du tumulte sismique

Eux d'ici
Eux d'ailleurs
Enfants d'ici et d'ailleurs
Ils n'ont plus la force de crier
Leurs yeux fouillant la misère
de Kirovakan
Enfin sur un cheval de vent





Voyage (2006)
Lisa Carducci, Voyage, Lyon : Ville de Lyon, 2006
ISBN : 2-9519696-8-6

Notes : Prix de l'édition de la ville de Dijon.

Sunday, December 06, 2015

Անուշ Գրիգորեան։ ԱՍՏՂԵՐ ԴԱՐՁԱՆՔ

Չարէն զարկուած 
Ու հալածուած, 
Դարձանք թափառ 
Հողմահալած, 
Մեր սեփական
Հարազատ Մայրենի հողից 
Մենք անջատուած,
Դարձանք ցրօնք, Դարձանք ցրուած,
Աշնան թուփեր 
Երկրագունդի 
Չորս ծագերուն։ 
Մեր մտքերի 
Լոյսն ու տաղանդ՝ 
Մենք բաշխեցինք 
Օտարնհրուն
Մոռցանք լեզուն 
Մեր Մայրենի,
Բարբառեցինք 
Կարկտած լեզւով 
Օտարների։
Վատէն զարկուած 
Ու հալածուած 
Որպէս թուփեր 
Մեր Հայրենի 
Ծառէն պոկուած
Արնոտ ձեռքով 
Մեր թշնամու,

Մեր հայ ծառէն 
Մենք անջատուած
Դարձանք լոյսեր
Դարձանք աստղեր
Օտարի մութ 
Երկինքներու։

Անուշ Գրիգորեան, Վերջին Շողեր, Արտաշէս Հրատարակչատուն, 1992

Saturday, December 05, 2015

Les oeuvres de Nigoghos Sarafian lu à Genève



Lors des "Rencontres poétiques" co-organisées par le Département des langues méditerranéennes, slaves et orientales de l'Université de Genève, lecture et présentation de l'œuvre poétique de Nigoghos Sarafian, avec une attention particulière au poème Quatorze (1933).

Valentina Calzolari
Professeure associée de langue et littérature arméniennes
Directrice du Département MESLO
Université de Genève
22, Bd des Philosophes
CH-1205 Genève 
Tél. +41 22 379 72 10
Fax +41 21 802 55 43

Անուշ Գրիգորեան։ ՍԻՐՏ ՄԻՏՔ ՈԻ ՀՈԳԻ

Ո՞րն է արդեոք
Մեր այս կեանքը
Ղեկավարող։
Եւ մեր ճամբան 
Լուսաւորող։
Սի՞րտն է արդեօք,
Որ կը տրոփէ 
Մեր կրծքի տակ
Արդեօք հոգի՞ն է 
Անյատակ։
Թէ՜ միտքը մեր 
Մեզ ճանապարհ
Լուսաւորող 
Լուսաճրագ։
Ու չը գիտեմ 
Ես ո՞ր մէկին
Ապաւինիմ։
Սրտի՞ս, մտքի՞ս
Թէ թեւաւոր

Իմ հոգիի՞ս։


Անուշ Գրիգորեան, Վերջին Շողեր, Արտաշէս Հրատարակչատուն, 1992

Friday, December 04, 2015

Անուշ Գրիգորեան։Գիշեր

Գիշեր է լուռ
Գիշեր մթին
Արար աշխարհ
Քնած է խոր։ 
Իսկ իմ հոգին 
Միշտ մշտարթուն
Ու լուսաւոր։ 
Հոգիս երբէք 
Իր քունն չունի, 
Ոչ ցերեկի
Ոչ գիշերի։
Հագար թեւով
Հագար ու մի 
Խորհուրդներով
Հոգիս իր հետ
Անլսելի
Զրոյց ունի։ 
Գիշեր է մութ
Աշխարհն համայն 
Մէջ խոր քունի։ 
Բայց իմ հոգին
Յար մշտարթուն 
Իր քունն չունի։

Անուշ Գրիգորեան, Վերջին Շողեր, Արտաշէս Հրատարակչատուն, 1992

Thursday, December 03, 2015

Անուշ Գրիգորեան։ ՔԱՆԻ ԴԵՌ ԿԱՅ

Քանի դեռ կայ 
Այս աշխարհի 
Սրտի վրայ
Այս հողածին,
Անմիտ մարդու
Սեւ գործերով 
Սրատում ու 
Խոշտանգում։ 
Արիւնաւեր
Խաչելութիւն,
Անիրաւութիւն,
Անարդարութիւն,
Մարդու հոգիի 
Մէջ անթեղուած 
Սեւ ժանգ ու թոյն։
Այս աշխարհի
Սրտի վրայ,
Երբէք պիտի չըլլայ
Ո՛չ բարութիւն,
Ոչ արդարութիւն
Եւ ոչ ալ իսկ
Ազատութիւն։




Անուշ Գրիգորեան, Վերջին Շողեր, Արտաշէս Հրատարակչատուն, 1992

Ծանօթանանք ամերիկահայ բանաստեղծ Անուշ Գրիգորեանին (1903-2004)




Wednesday, December 02, 2015

ԱԶԳԱՅԻՆ ՅՈՒՂԱՐԿԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ


Յովհաննէս Ասպետ։ Սիրոյ Ցաւը

Ձօնուած է օրիորդ Մարի Գէշիշեանին

Յամրագին օրերը միապաղաղ անցնում են,
Ու քանի նրանք անյոյս ու անհետք կորում են,
Սիրտս անգոհ նրանց պէս լուռ դատարկվում է,
Իմ հոգում նրա ցաւը՝ անդարման աճում է։

Խամրում են սիրոյ ծաղիկները նրա հոգում,
Նրա սիրատենչիկ հայեացքների շուքին տակ,
Ու նրա վհատող հոգու անծիր խորքերում,
Ցամաքում է յոյսերով կուտակուած մի սիրուն ակ։

Հորիզոնում ինձ կանչում են հարազատ ձայներ,
Իսկ նրա թաքուն սէրը՝ օրէ օր հիւծում է,
Քանի ես տարտամ գնում եմ անյայտ հեռուներ,
Ա՜հ, նրա հոգու ցաւը՝ անդարման աճում է։

Յովհաննէս Ասպետ
20/05/1966 Այնճար, Լիբանան

Tuesday, December 01, 2015

«ՆՈԹՈՍ» ՀԱՆԴԷՍԸ ՅԱՏՈՒԿ ԹԻՒ ՄԸ ՁՕՆԱԾ Է ՀԱՅ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԵԱՆ

Ժամանակ թերթին մէջ կը կարդանք՝

«Նոթոս» գրական հանդէսը Դեկտեմբեր 2015-Յունուար 2016 թուակիր, 55-րդ թիւը նուիրած է հայ գրականութեան։ Այս երկրին մէջ ապրուած մեծ ցաւերէն առաջ եւ յետոյ տեղի ունեցած
փոփոխութիւնները եւ հնագոյն լեզւի մը գրականութեան ներկան, համաշխարհային
գրականութեան մէջ ունեցած տեղը կը ջանայ ցոյց տալ «Նոթոս»ի այս թիւը՝դառնալով հիմնաւոր ուղեցոյց մը բոլոր հետաքրքիրներուն համար։ Յօդւածներ ստորագրած են Մեհմէտ Ֆաթիհ Ուսլու, Սեւան Տէյիրմենճեան, Ազիզ Կէօքտեմիր, Մարալ Աքթոքմաքեան, Մուրատ Ճանքարա, Արարատ Շեքերեան, Հազալ Հալավութ, Նազան Մագսուտեան, Քարին Քա րաքաշլը, Վահրամ Դանիէլեան եւ Սօնա Մնացականեան։

Shmavon Azatyan: BIRD IN A PARCEL

Why do you send me
a “Bird of Happiness?”
a porcelain red creature,
perching on a bough.

I remember
when you were
a taxi ride away,
you never mentioned
happiness. 

We drank wine, 
you gave me beautiful eyes
and told me nice words,
and an opportunity 
to splice my and your 
fingers together.

And in the night, 
when our hearts raced, 
you didn’t even think
that there was happiness,
our bodies 
tightly loving each other,
pivoted 
into completion.



(2005)

Monday, November 30, 2015

Shmavon Azatyan: BOYSEN AND BERRIES

It’s so easy for her:
she looks at me and knows
that my green shirt with a white stripe won’t do -
“It’s a classy night, Flamenco and stuff.”

Together we are a boysenberry, 
engrafted into fruition of love 
and life-building. There is that taste, sour, wild,
and there is that look of purple passion. 

In the Super 8 room she says she wants me 
to develop a puffy chest,
and wear out my belly,
so she can look at me,
so that I look nice to her.

She refuses to go to the New York annual 
fine arts exhibition, because I don’t want to 
wear the blue shirt she has bought from Marshall’s -
“I will mingle with the crowd, 
and you will not belong.”

She dies my hair black to cover the grays, 
then puts cream in it, ruffles it, breaks the parting –
“Sorry, but I’m not going on a date 
with a fifty year old man.”

When I look at myself in the mirror,
I am bearing berries that didn’t grow out of me – 
I feel I am a mirror myself, entirely occupied 
by her words and capitulated by her choices. 

At the party she moves from person to person,
poses, takes pictures, delights at her looks 
and clothes in the photographs; 
later she says to me: “I knew you wouldn’t budge; 
you must show that you have a personality.”

On the street she strikes a conversation 
with a stranger and can go on for hours, 
if she doesn’t notice me.
“Learn to easily attach yourself to people.”

I remark that we are a boysenberry 
and only together we produce sense,
that berries mean nothing, 
and boysen is a problem case.

She crosses over to the other side,
I remain on the sidewalk: 
we are each left to survive on our own.

She walks to the artwork seller and talks to him,
becomes his friend, and he buys her a coffee;
at the end he gives her his phone number.

I stand still among many choices, but I know
they’re not for me, as like this berry they will
annex to me, but never coalesce. 

This poem appeared in Stand Magazine in 2014

Sunday, November 29, 2015

Shmavon Azatyan: A DAY ABOUT HER

I don’t know how to do it -
I want to write a poem about her; 
It keeps  
trying to break through.

I can’t let it come out just like that -
you put words together to say what you feel,
and an imperfection leads to 
misunderstanding.   

I can’t resist…
This day is your and my day, 
so I take you by the hand,
and we walk in the park. 
We look for words 
we set tones
we look for tensions
we set clues…

There is a lot ahead –
love script,
silences,
love sms,
glances,
love notes,
romantic lunch,
kiss on the wharf,
rain…

It seems simpler to let us
play it by ear.
Your urgent eyes seek wonder:
it’s still August,
yet the leaves’ edges have turned amber;
the taxi driver makes a mistake,
but we escape an accident.

We both are surprised at how we haven’t seen
the sweet olive along the quay for months.
Holding my hand tight, 
you wait until I kiss you,
then you tell me 
I am the best thing 
that has ever happened to you.

The bus is delayed, 
and we run late for the museum -
we sit in the garden,
where people talk about the rescheduled rain,
the vagaries of late summer
and the treacherous autumn.

You wonder,
I wonder, too –
When will the wonder arrive?

We try –
on the lawn I’m kissing your forehead,
you point to the vessel skyline and spread
your arms, so I get inside your embrace,
I prepare to say something most serious…
But wind gets high,
and we run into a bookshop.

The day rolls on -
faces, croissant, matinee, crossings, 
crowds, underground, kiosks,
coffee, park bench, waterfront, 
lolling skiffs, love stories, clouding,
seafood restaurant, ride in taxi, kiss beneath trees … 
There seems to be no end,
and we seem to have lost the track to the beginning.

But the day closes in,
and I will have to bring my writing
to an end  -
I’m not sure
how I will ever be able to tell her
that I love her.


This poem was published in Lost Tower Publications in 2013

Saturday, November 28, 2015

Զարեհ Խրախունի (1926-2015)


Երէկ գիշեր (27 Նոյեմբեր, 2015) իր մահկանացուն կնքեց 89 ամեայ պոլսահայ վաստակաւոր բանաստեղծ Զարեհ Խրախունին: 

Աստուած հոգին լուսաւորէ։


Armenian poet Zareh Khakhouni passed away at the age of 89 in Istanbul on Nov. 27. Khrakhouni (born Arto Jumbishian) was born in Istanbul on Oct. 26, 1926. After receiving his primary education at Istanbul’s Kapamajian School, he continued his studies in Vienna at the Mkhitarian Secondary College, from which he graduated in 1945. After returning to Istanbul, he studied philosophy, law, and literature at Istanbul University, graduating in 1951.  Khrakhouni went on to continue his education in Paris, studying literature and art history.
Khrakhouni’s first published poem was “Haghtanag” (“Victory”), which appeared in the Mkhitarian Alumni Association’s journal in 1948. From 1952-1958, he taught philosophy, psychology, and Armenian language at Istanbul’s Esayan School. He also taught at Getronagan Lycee, where he was also the vice principal.
During his career, Khrakhouni published several collections of poems, articles, studies, reviews, editorials, and translations—mostly of contemporary French literature. Beginning in 1958, he served as the editor of Istanbul’s “Toh” Armenian literary journal. Many of his collections of poems, including Donagark (“The Celebration Order”), Tyutsaznahantes (“The Parade of Heroes”), Kar Gatilner (“Stone Tears”), Yes Yev Urishner (“I and Others”), and Nshmarner Myus Yeresen (“Glimpses from the Other Side”) have been awarded several literary prizes over the years. In 1989, Khrakhouni was awarded the St. Sahag-St. Mesrob medal from Catholicos Vazgen I.
Khrakhouni was also the recipient of Hamazkayin’s Anahid Literary Award, the AGBU Alek Manougian Cultural Foundation Award, the Elize Kavoukjian Literary Award, the Haygashen Uzunian Literary Prize, as well as the Movses Khorenatsi Medal of the Republic of Armenia, and the Armenian Patriarchate of Constantinople’s highest Medal of Honor.

Khrakhouni will be laid to rest on Dec. 3 at Beyoglu’s Holy Trinity Armenian Apostolic Church, in a national funeral service officiated by Archbishop Aram Ateshian, General Vicar of the Armenian Patriarch.
(Armenian Weekly, November 30, 2015)



Shmavon Azatyan: WE’RE CLOCKED THE ZERO-TIME LOVE

You and I 
sit across time
still
we know when we start
there’ll be no time.

You and I with gigantic
something between us
that’s gathering
but is never to be touched.

It climbs into every corner
It slips into the creases
It ticks in your and my veins
It rattles in your and my stomachs.

Only the long finger fidgets
and the clock inside us
fully winded
begins to urge.

We’ve learned
it’s the other finger 
that matters
the one that tells us
where we’re at
but isn’t saying 
how we’re going.

Your gaze is urgent
and I finger 
the pivot locking the mechanism.

We stir.
Time is no more.




This poem was published in Firstwriter Magazine in 2012

Friday, November 27, 2015

ՄՈՒՇԵՂ ԻՇԽԱՆ։ Վաղուան տունը

Պիտի կերտե՛մ ես կրկին քեզ քերթուածի մը նման,
Տուած մեր հին քարերուն բոցէ շաղախն արիւնիս.
Պիտի ժայթքիս լուսագեղ դուն ինչպէս նո՜ր, անմահ Բան՝
Պանդուխտի սե՛ւ օրերուս երկունքէն վերջ տանջալից...
Հողին վըրայ հայրերուս, ուր արեան տաք մո՜ւխ է դեռ՝
Պիտի կերտեմ քեզ գինո՛վ, անյագօրէն, քար առ քար,
Աչքերուս մէջ՝ շատերո՜ւ ջերմ կարօտներ վաղամեռ
Եւ թեւերուս՝ ուժն ամբողջ հայ հանճարին շինարար...
Դուն յաղթանիստ ու հպարտ պիտի ըլլաս կեանքին դէմ.
Հովն ու արեւն հայրենի պիտի հասակըդ գրկեն,
Կռունկներու երամներ՝ ամպերուն հետ լուսագեղմ՝
Ազատութեան երգերով պիտի ճախրեն վերեւէն:
Պիտի կանգնե՛մ քեզ իբրեւ կենսազեղուն յուշարձան՝
Հեռուն անթաղ կորսըւած մեռելներուն իմ բոլոր.
Քու մէջ հանգչիլ պիտի գայ անոնց հոգին անկայան,
Երբ հոն ընդմի՜շտ բաբախէ արեւաշող կեանք մը նոր...
Կտուրիդ տակ երջանիկ պիտի յառնէ մաս առ մաս
Հարազատ խումբն անցեալի մեր մեծ տոհմիկ քար ու քանդ.
Պարթեւ հասակն իմ եղբօր, քոյրիկիս դէմքը երազ
Եւ տակաւին՝ նոր դէմքեր՝ խորհրդասքող ու անյայտ...
Բոլորի՜ն դէմ դուռըդ բա՛ց պիտի ըլլայ շարունակ
Եւ լեցընեն պիտի քեզ ամեն առտու, երեկոյ
Շէնշող քրքիջ ու զրոյց, երգերու ձայն ու նուագ,
Բայց եւ խաղա՜ղ, լո՜ւռ պահեր՝ մտերմութեան ու սիրոյ:
Եւ երբ անցնին առջեւէդ աղջիկ, տղայ, փոքր ու մեծ՝
Պիտի կենան ու ըսեն անոնք իրար ժպտալիր.
_ Ա՛յս է ահա տունը մեր բանաստեղծին, որ երգեց
Տուներու Երգն ու երկա՜ր տառապեցաւ տարագիր...

Thursday, November 26, 2015

Նորա Պարութճեան։ ՊՂՊՋԱԿԸ

Գաւաթին  մէջ
շատոնց լեցուած
մատ մը ջուրին յատակէն
 ատեն ատեն
 պղպջակ մը
-       ուրկէ՞ ուր -
 վեր բարձրանալ կը փորձէ։
Ինչո՞ւ կուզէ
ցնցել արդեօք
մատ մը ջուրին
անշարժութեան մատնուած
երկարատեւ հանգիստը։
Ի՞նչ է արդեօք փնտռածը,
երբ աջ ու ձախ
հրմշտկել-հրելով,
մէկը՝ նեղի մատնելով,
միւսը՝ տեղէն զրկելով                  
ճամբան կընէ
մատ մը ջուրին մակերեսին հասնելու,
 քիթը օդին կոխելու,
 ազատ շունչ մը քաշելու
 ու լայնօրէն պայթելու։

Երբ պայթիլն է
 վերջիվերջոյ
իր ճակատին գրուածը,
ինչո՞ւ հանել
այսքան աղմուկ-աղաղակ։

Ազատ շունչ մը քաշելէն ետք պայթելով,
յատակներու յատուկ կեանքէն
միս մինակը
փախուստ տուած
պղպջակը  
ճակտի գիրէն
մի քանին
ջնջա՞ծ ըլլալ կը կարծէ։

Թող կարծէ




                                                                                 


Wednesday, November 25, 2015

Նորա Պարութճեան։ ԱԿՆԹԱՐԹԸ

Նեղ անցքին մէջ
այդ վայրկեանին
երբ բարկացած արագ հասաւ ետեւէս,
զիս հրելով բան մը շարժեց,
արիւնս եռալ սկսաւ,
ու երեսիս քսուելով մինչ անցաւ՝
դէմքս ուրիշ կողմ դարձած էր այլեւս.

Ուրի՜շ բան մը ես տեսայ.

Զարմանքի անգոյն թելերէն կախուած         
եղածէն ոչինչ հասկնալ կրցայ.            
օրօրուելով, երերալով                             
ինկայ գոգը պարապին                             
ու լափռտել սկսայ                                   
արդէն ինձմէ հեռացող                             
Ակնթարթը                                                

զոր բռնել ես չկրցայ

Ճամբան շուար որբի պէս կարկամ
 այս անգամ ալ իրմէ՜ որբացայ. 
արիւնս՝ միայն իր գոյնը փոխեց,
ուրիշ լեզու մը լեզուիս վրայ խաղաց,

աշխարհ ու մարդիկ տարբեր հագուեցան,
գաղտնի վայրերու գիւտը ես ըրի.

ու այսքան։

Նեղ տեղերը հովի պէս կտրող անցորդին
բիւր բարեւներ, բիւր ողջոյն.
աւաղ, զայն ճանչնալու չհասայ.
չեմ գիտեր հիմա՝
անցած տեղը ուրիշ անգամ կը դառնա՞յ
ետին մոռցած թիւ մը, իր մը, գոյն մը, շունչ մը ման գալու
ձայնի մը շեշտը դնելու։
ատեն ատեն կափսոսա՞յ.         

եթէ երբէք պատահի
յաջորդ անգամ
զիս ալ հետը կը տանի՞։