Սագօ Արեան: ԽԱՌՆ ՔԵՐԹՈՒԱԾ

Հոգիս թեթեւ թռչուն է կապոյտ
Որ չունի վերացական իմաստ
Ոչ ալ կը սպասէ վերագրումներու
Կը մտնէ ամէն տեղ
Ամէն պատշգամբ ու ամէն դուռ...
Ուր մնաց մեր հին տան նեղ պատշգամբը,
Ինչ երազներ պահած եմ անոր նախշուած քարերուն ծայրերուն։

Հին դուռը եւ հին հոգին
Հոգին չի հիննար սակայն,
Կը տխրի մեծ լռութիւններուն դիմաց
Ու մեծ ալիքներուն դիմաց կը նայի վերացական աչքերով
Բայց չուրանար իր իսկութիւնը...
Նոյնիսկ թէ արագօրէն անցնի ամէն ինչ...
Կրնայ պատահիլ որ անցնին բառերը
Բուրգերը կրնան իյնալ ո՜վ գիտէ
Կրնան աշխարհները մղկտալ ցաւին առջեւ
Եւ մեծ պատերազմներուն.
Որ շարան— շարան դիակներ կը ‘ոխադրեն.
Մեր աչքերուն մէջ միայն մահ տեղաւորեցիք
Միայն ուժգին պայթումներ եւ ատելութիւն.
Բա՛ցէք բոլոր ճանապարհները,
Բոլոր անցքերը բա՛ցէք...
Մեր մարմինը ֆետայի—զսպանակ դարձուցիք
Ո՞ւր են պայթումները,
Հէյ դուք որ նոր աշխարհը կը ‘առաբանէք,
Նաւթ ու գինի կը հրամցնէք մեզի ...
Մինչ բանտի ճաղերը կը դառնան ստուար
Վէրքը կը խլրտայ,
Ամրան տաք աւազին վրայ
Արիւնը կեռայ,
Դուք նոր աշխարհի տէրէր,
Կը պատմէք տէրորի մասին
Կ՚ահաբերկէք,
Կը ‘շրէք բոլոր կամուրջներուն պարանները
Կ՚ուզէք խեղթել ձայնը մեր ...


.....



Երգը կը յուշէ սրինգին մասին,
Երգը կը խօսի յաւիտենութեան մասին,
Երգը կը ‘նտռէ ալիքներուն ‘ր’ուրը...
.....

Ես պիտ լուամ տխրութեանս
Ամեհի տարածութիւնները աղաջրով...
Ըլլար ձոր մը հեռուն...
Ու հոն թաղէի կասկածներս.
—Գիտես կ՚ըսէ ձայնը գիտես գանկերու ձորը
Ուրկէ պիտի բարձրանայիր.
Դուն եւ բանաստեղծ եղբայրդ
Դէպի գագաթը լուսաւոր Քեսրուանի
Հոն քարերն անգամ աղօթք կը հոտին...
Խնդիրդ մէկ է...
Աղօթելու եւ գրելու անկարելիութիւնները կը խոցեն քեզ...
Ու դուն ինկած ես գետին...
Մտած ես մանրուքներու— մանրուքներու նեղ ‘ողոցը։
Ուր նստելով ցեխին
Առաւելի ու նուազի զարմանալի պատմութիւններու
Ականջ կուտաս։
Կը հաշուես սխալներդ ճիշդերուդ դիմաց
Կը նայիս թէ քանի բայ ի զուր արձակած են քու մասիդ։
Ինչ կարեւոր, որ ամէն դարձէ ետք կամ վերադարձէ
Պիտի հաշուես ճմռթկուած բայերդ...
Այս տամուկ ու աղմկոտ թատրոնին մէջ,
Ուր մարդիկ ելած են ականջիդ ըսելու,
Որ ոչինչ, կեանքը նարտի խաղալու պէս բան է ...

Ամէն դարձ վերադարձ է,
Վերադարձ է աւազներուդ ու քարերուն ու կայմիդ
Թող ոչ ոք խօսի քու անունովդ,
Որովհետեւ լոյսի պատմութիւնները պիտի մնան
Ժամանակի պահարանին մէջ միայն...
Ու այդ պահարանը պիտի բացուի միայն մէկ անգամ։

.....

Ամէն դարձ վերադարձ է,
Վերադարձ է մակոյկիդ
Որ գիրի նաւակներով պիտի տանի քեզ ապահով ա’եր։
....
Երկու շուարած կիսադէմքեր
Կը հալածեն մարտնչող Ոգիս.
Կը նային, իրարու բաներ կ՚ըսեն, կը ‘ս’սան...
Կը հաւատամ որ պէտք է շարունակեմ գործս.
Կարիկ Պասամճեանի ոգին կը թեւածէ գլխաւերեւս։
Ու ինչ բախտաւոր,ոսկեծիր օղակ մը կը վառի հիմա։

Աչքերս կարօտ են բանաստեղծութեան կարօտին,
Գինին ու բառը կուզեն հաշտուիլ իմ համար,
Միեւնոյնն է գարունը կը պարզէ իր թեւերը.
Խառն են օրերը,
Խառն է ամէն ինչ,
Խառն եմ եւ ես.
Խառն է քերթուածս.
Սեղանս, կամքս, գրպանս
Օդս ու արեւս,
Եւ սպասումներս են խառն.
Խառն եմ ես,
Խառն եմ ու ջղային,
Կապոյտ են երակներս...
Անոնց մէջ մելան ցանեցի...


Խառն եմ ես։

Սագօ Արեան