Quote for the month of April

"They are all still there—

Romans, Greeks, Nabateans,

Armenians, Jews, Arabs,

Bedouin, Sabeans, Egyptians.

Layered human traffic of the wasteland."

Michael Stone, SINAI SCENES

Հովհաննես Թումանյան։ Անուշ (ՆԱԽԵՐԳԱՆՔ)

(Համբարձման գիշերը)

   Բազմած լուսնի նուրբ շողերին,

Հովի թևին՝ թըռչելով՝

Փերիները սարի գըլխին

Հավաքվեցին գիշերով։

— Եկե՜ք, քույրե՜ր, սեգ սարերի

Չըքնաղագեղ ոգիներ,

Եկե՜ք, ջահել սիրահարի

Սերը ողբանք վաղամեռ։

   Օխտն աղբյուրից ջուր է առել

Կույս սափորով, լուռ ու մունջ,

Օխտը ծաղկից ծաղիկ քաղել,

Կապել սիրո ծաղկեփունջ։

   Ջուրն ու ծաղիկ աստղունք դըրել,

Խընդիրք արել աստղերին,

Փափագ սըրտով խընդիրք արել՝

Բարի ժըպտան իր սերին...

   Ափսո՜ս, Անո՜ւշ, սարի ծաղիկ,

Ափսո՜ս իգիթ քու յարին.

Ափսո՜ս բոյիդ թելիկ-մելիկ,

Ափսո՜ս էդ ծով աչքերին...։

  Ու նըրանց հետ՝ ցող-արցունքով

Լըցված սըրտերն ու աչեր՝

Սարի ծաղկունք տըխուր սյուքով

Հառաչեցին էն գիշեր։

— Վուշ-վո՜ւշ, Անո՜ւշ, վուշ-վո՜ւշ, քուրի՜կ,

Վո՜ւշ քու սերին, քու յարին...

Վուշ-վո՜ւշ, Սարո՜, վուշ-վո՜ւշ, իգի՜թ,

Վո՜ւշ քու սիրած սարերին...

— Եկե՜ք, քույրե՜ր, սեգ սարերի

Չըքնաղագեղ ոգիներ...

Ու փերիներն էսպես տըխուր

Երգում էին ողջ գիշեր։

  Կանչում էին հըրաշալի

Հընչյուններով դյութական,

Ու հենց շողաց ցոլքն արևի՝

Անտես, անհետ չըքացան։

  Խոր սուզվեցին ակն աղբյուրի,

Մըտան կաղնին հաստաբուն,

Ու լեռնային վըտակների

Ալիքները պաղպաջուն։

Poèmes: "Anouche", prélude (1892-1902)      

Prélude

(La nuit de l’Ascension)

Posées sous les tendres rayons de la lune,

Voletant sur les ailes du vent,

Les fées, au sommet de la montagne,

De nuit se sont rassemblées.

" Venez, sœurs, des fières montagnes

Esprits charmants ;

Venez, de la jeune amoureuse

Pleurons l’amour si tôt éteint.

Elle a puisé l’eau de sept sources

Avec une cruche vierge, en silence ;

Elle a cueilli une fleur de sept fleures,

Elle a entrelacé un bouquet d’amour.

Sur l’eau et les fleurs, elle a interrogé les étoiles,

Elle a adressé ses prières aux étoiles,

D’un cœur ardent, elle a imploré les étoiles

De sourire, bienveillantes, à son amoureux…

Hélas, Anouche, fleur de montagne !

Hélas, pour ton vaillant aimé,

Hélas, pour ta taille toute fine,

Hélas, pour tes yeux comme la mer… "

Et avec elles, les coeurs et les yeux

remplis d’une rosée de larmes,

Les fleurs de la montagne, avec un triste frisson,

Soupirèrent cette nuit-là.

" Vouch-vouch, Anouche, vouch-vouch, ma sœur !

Vouch pour ton amour, vouch pour ton aimé !

Vouch-vouch, Saro, vouch-vouch, ô vaillant !

Vouch pour tes montagnes bien aimées ! 

Venez, sœurs, des fières montagnes

Esprits charmants… ".

Et les fées, ainsi, tristement,

Chantaient toute la nuit.

Elles chantaient avec de merveilleux

Accents magiques,

Et, dès que le rayon du soleil brilla,

Elles disparurent invisibles, sans traces.

Elles plongèrent dans la source profonde,

Elles entrèrent dans le tronc du gros chêne

Et dans les vagues étincelantes

Des ruisseaux des montagnes.

Հովհաննես Թումանյան 1869 - 1923

Traduction inédite. – Edition: Hovhannes Toumanian, Ëntir erker [Hovhannes Toumanian, Œuvres choisies] / Levon Akhverdian, Erevan : Editions "Ecrivains soviétiques", 1978. – [Pp. 166-167].

Traduction parue dans J.-C. POLET (éd.), Patrimoine littéraire. Auteurs européens du premier XXe siècle, vol. I: De la drôle de paix à la drôle de guerre (1923-1939), Bruxelles : De Boeck Université, 2002 [2003], p. 44-54 (notice sur H. Toumanian avec choix de textes et une traduction inédite par V. Calzolari).