Spread the pages. Who is
crying today? Mother
lost a son. Father lost
three daughters. Child lost
both arms. City lost
fifty
"from the poorest part, the market."
"These scenes are graphic and may contain content offensive to some." The bodies
drawn from their trays in the cabinets
of the morgue. A child who seems to be dressed
in red. Helplessly
weeping, a big nosed mustached man
covers his eyes with one hand. A voice says quietly
"Mohammed, Mohammed." Then the hospital
where from a boy's body wrapped in white gauze
a plastic tube trails.
You see it all.
The man raising
the boy's shirt to show us. The boy's hands
as he tries to
push the shirt down
On road trips, no coastal fog rolling in
Brings me the sea gull or sandpiper
Դուն կը քալես … երկինքը քեզ հովանի
Մէկէն ի մէկ,
շուներու սեղմ ոհմակ մը
ճանապարհդ կը կտրէ
ու կը սկսի վրադ հաչել ուժգնօրէն։
Նախ՝ կ’անտեսես,
ապա կամաց
վախ մը մէջդ կը ծնի՝
հապա՞ եթէ …
Այո, հաստա՜տ.
այդ շուները որս մը գտած
գայլերու պէս սովահար
կը սկսին քեզ հալածել։
Չես հասկնար՝
ինչո՞ւ դուն,
ի՞նչ խոստումներ կը ներշնչես
անոնց անկուշտ փորերուն.
չես հասկնար
եւ ի զուր է այդ հարցումը այլեւս,
կը զարմանաս,
անոնց ախորժակին դէմ սրած
այնքան երկար կը զարմանաս
որ կէս կեանքդ,
թերեւս ալ աւելին,
գուցէ մինչեւ մահուանդ րոպէն
զարմանքի մէջ կ’անցընես…
ու զարմացած
ճամբան սատկած
շան մը նման կը մնաս։
Նորա Պարութճեանին գործերը գաղուած են ԳՐԱԿԱՆ ԿԱՄՈՒՐՋԷՆ ու լոյս կը տեսնեն հոս հեղինակին հրամանով։
Սփոփէ զիս,
եթէ կրնաս
սփոփանքի յատուկ բառ մը գտնել
ու վրան տակ
տակն ու վրայ
սրտիս բերել
խաղաղութիւն ամենակալ
Յատո՜ւկ բառ մը,
եթէ կրնաս.
սովորական միւս բառերը
երէկ արեւածագին
գրողի ծոցը գացին.
աչքերուս մէջ հանդիպեցան
դժոխքի թէժ կրակին,
քառասմբակ խոյս տուին
Արտաւազդի ձիուն նման գլորեցան
դէպի անդունդ,
իրենց ետին բռնակալ մը
անօգնական ձգելով
Սովորական մեղկ բառերը սփոփանքի
անգիտակից՝ անզուսպ վախէ դրդուած,
Արտաւազդի ինքնամոռաց վիշտին նման
թաւալգլոր Ազատութեան գիրկն ինկան.
ու այս պահուս
անիծելով անունս
եւ ծաղրելով ինձմէ եկող ամէն տեսակ ակնկալիք
խրախճանքի նստած են
եւ ափերնին վեր վար իրար քսելով
ինձմէ իրենց փրկուիլը խուլ աշխարհին կ’աւետեն.
Եթէ կրնաս
սփոփանքի
նոր բառ գտնել,
եթէ կրնաս
Նորա Պարութճեանին գործերը գաղուած են ԳՐԱԿԱՆ ԿԱՄՈՒՐՋԷՆ ու լոյս կը տեսնեն հոս հեղինակին հրամանով։
The warm tropical winds have finally
pushed a high pressure system
over the valley, and suddenly
the idleness of February and March
Թէ պատահի որ այսօր անհաւասար այս կռուին
Չըկարենանք դիմանալ և ուժասպառ, ոգեվար
Գետին ինկած՝ չըկրնա՜նք ոտքի ելլել վերըստին
Ու յաղթէ՛ մահը կեանքի ոգորումին մեր երկար…
Թէ լըրրանա՜յ այս ոՃիրն ու վերջին Հայը փակէ
Վըրիժավառ իր աչքերն՝ օրն յաղթութեան չողջունած...,
Ահ, թո՛ղ այժմէն երդուըննայ իւրաքանչիւրը մենէ՝
Որ հանդերձեալ կեանքին մէջ երբոր գտնենք մենք զԱստուած
Ու երբոր Ան՝ երկրային մեր մեծ ցաւին փոխարէն,
Ուզէ ըզմեզ ըսփոփել, վարձահատո՜յց մեզ ըլլալ...,
Իր այդ շընորհն ապաժամ մենք մերժելով ուժգնօրէն՝
Պիտի ըսենք. - «Մեզ դըժոխք, դըժո՜խք ղրկէ՛ անգամ մ'ալ.
ՉԷ՞ որ զայն լաւ կը ճանչնանք, զայն ճանչցուցիր մե՜զ շատ լաւ,
Եւ Թուրքերուն յատկացո՛ւր արքայութիւնըդ ամբաւ...:»
1917
the last light loiters
wet in the trees
a voice waivers
unwombing dawn
I unweed your tapestry
of stars. Some bleed when I yank
them out. I want
to throw them back up
into the sky, I want to unleash
our arms, the exquisite torture of hands
2
the year is strange I did not want to see it
sometimes I dream of coming home
even my old bootprints are here
I dream of sinking into them
never coming back
I dream of a childsong
a pulse of my own
as we watch the sky
in cups held like mounds
of earth in our hands
3
I will never wait again for their faces
They have no more stones to bring me
To burden me with. Only casual whispers
And decrepit feet. They are watching something else
The sun perhaps. Or the stones that drop from the sun
When our dreams no longer wait for us
They are lost. They do not listen to me
They will always have these stone faces now
In the dark as we labor by the sea
The sand wailing in between our toes
4
Where is the end, dark Jesus, Suicide
Rich in thunder and river blood, where are
The trees that will take root in our bowels,
The storms, where are the storms, let us gather
At the mouth of the storms and take them up
Like broken flowers, sober shapes of
Death, let us restore them now
And forever and unto the ages
Of ages. Let the leaves, that fall in-
Furiate us.
5
it is late and white
there are no prisoners or psalmists
only flies and air
the moon is a wafer of light
we snatch at last things and tuck them away
like tired children
in the dark we excavate a last prayer
and cover it with stones leave it out without a name
6
We choose Hell
- Vahan Tekeyan
The wind is leaves and stars tonight.
It is done, done. Dawn, done. The hour, done.
The bell, the flower, wind. The water, wind.
Come, you may come. Touch us. You without
a face. Without a life of your own. You, Death.
Break now. Heart. Go triumph in the black wound
Of trees by the sea. There we will spawn such dark
That night itself could not speak our name.
This night, anyway, is here. Let us mourn
And be fruitful, and in the deep furnaces of the earth.
Let us multiply
Albert Kapikian
This poem has appeared in the Winter-Spring 1987 issue of Graham House Review and appears in APP courtesy of the author.
We start the new year in joyous anticipation as we approach the 8th anniversary of the Armenian Poetry Project. The fourth annual Halvajian poetry competition sponsored by the Armenian Student Association is in full swing, with February 28th, 2014 as the deadline.
To date, APP has received over 474,000 unique hits and 29,500audio downloads since its debut in May 2006.
Readership has spread to over 100 countries where the lonely and the curious reach out to poetry TM.
Heartfelt thanks:
To you, our Readers -- you make it all possible. Your constant encouragement motivates the authors, the translators and the teachers.
To Catherine Fletcher and the editorial staff at Rattapallax for devoting a special feature on post-Genocide Armenian Poetry.
To Peter Balakian, James Baloian, Sarkis Vahaken, Jean Assadour, Alan Whitehorn, Arpine Konyalian Grenier, Diana Der-Hovanessian, Aram Ketenjian, Panos Jeranian and William Michaelian (HG!) who sent their books and notes.
To Aram Saroyan, Gregory Djanikian, Michael Casey, Sotère Torregian, Lorne Shirinian, Raffi Setian, Lory Bedikian of Poetry Matters, Nancy Kricorian, Esther Heboyan, Keith Garebian, Nora Nadjarian, Nancy Agabian of GARTAL, Jim Erkiletian, Michael Akillian, Hagop Djelalian, Mark Gavoor, Garo Armenian and other contemporary authors for their permission to post their poems.
To Dr. Levon Avdoyan, of the Library of Congress, for his assistance in researching books,
To Prof. Theo M Van Lint for his scholarship and help in acquiring texts,
To Nvair Kadian Beylerian for the use of her grandfather Anoush Krikorian's library,
To Zachary Jean Chartkoff for his contribution of books to the ever expanding APP library,
To Artsvi Bakhchinyan and Vartan Matiossian for their scholarship and translations,
To Prof. Dora Sakayan for her translations of Paruyr Sevak and her enthusiasm,
To Prof. Valentina Calzolari for her translations published in the series Patrimoine littéraire J.-C. POLET (éd.),
To L.A.'s Zephyr Poets --Tina Demirdjian, Armine Iknadossian, Shahé Mankerian and Alene Terzian); Karen Karslyan, and Ara Shirinyan, for their support and partication in readings,
To Albert Kaprielian for his aid in getting documents on Canadian-Armenian poet Sha[u]nt Basmajian,
To Sako Arian for his contribution of books,
To Per Wik who introduced his grandfather Harout Kosdantyan and his work,
To Gagik Batikian to his love of Istanbul poets,
To Elizabeth Grigorian for her assistance at the Glendale Public Library.
To the judges of the first, second and third annual Arthur Halvajian Memorial poetry writing competition sponsored by the ASA: Garen Kazanc, Christopher Janigian; Lisa Whitten, Silva Ajamian, Dr. Rachel Goshgarian, Father Mesrop Lakissian and Alice Movsesian.
To Louise Kiffer of France and Sylvie M. Miller of Monaco for their translations of poems into French, and Tatul Sonentz for this translations into Armenian, French and English.
To the budding poets who send me emails and who participated in the 1st, 2nd and 3rd anniversary "Poetry Blasts", and APP's poetry writing competition in 2010, 2011 and 2012.
To the volunteer readers who contributed their voices to 19th - 21st century authors.
To the staff at Horizon Weekly's Literary Supplement (Montréal); the Aztag Daily's Literary and Arts Supplement (Beirut); the New York Public Library (Humanities Research); the Glendale Public Library; the Zohrab Center (New York); the Armenian Prelacy (New York); the AGBU's Bibliothèque Nubar (Paris); and, the Librairie Samuélian (Paris).
To various institutions and blogs such as the Armenian Educational Portal who have provided links to this site.
Lola Koundakjian
Curator and Producer of The Armenian Poetry Project
ArmenianPoetryProject[at]gmail[dot]com
APP and its producer, Lola Koundakjian, retain the right to accept or reject any poetry submission(s) based on the criteria provided by the project description.
Send your comments to armenianpoetryproject[at]gmail[dot]comFollow us on Twitter: @armenianpoetry
Click here for our 15th anniversary clip on youtube.com
