Tuesday, August 03, 2010

Ana Arzoumanian: Lecturas en Bartolomeo

Click here to view a video of the author reading her work: 
http://www.youtube.com/watch?v=YjN-8K8HX4Y


En Nueva York no hay jazmines

Hay un barbero, un psíquico
y una tienda de zapatos
en la cuarenta y nueve.
Hay el vientre desnudo del cielo,
sus lunares abanderados.
Hay edificios con barcos y velas.
Desde la bañera veo los teatros
y los barcos y las velas
moviéndose,
y mostradores y tragaluces y puertas giratorias
que flotan en el agua;
se mueven.
Hay cristales que irradian su luz
como iglesias góticas.
Veo esa vibración desde mi bañera,
el aletear de los museos, de las cafeterías.
Toda Nueva York se mueve.
No es una caricia.
Son los animales de topacio y bronce
soltando sus músculos desde el aire.
Sus lenguas frenéticas
haciendo desaparecer
toda demora, avanzan.
En Nueva York no hay jazmines.
Tomó la punta del fusil y me midió.
Eso pensé cuando pensé en no volver.
Pensé, diría eso.
Diría que el fusil fue menos frío adentro,
Diría: Él tomó la punta del fusil y me midió
mientras yo bebía las velas de sus barcos.
En Nueva York no hay jazmines,
hay hombres.
Mostrame lo que me da más miedo,
me pide.
Para mostrarle lo que le da más miedo
tuvo que desaparecer toda demora en mí,
saturar un no volver
como morirme en la medida de un fusil.
No es una ciudad para vivir
me cuenta una vendedora
del barrio judío del negocio de kipás.
No es una ciudad para vivir;
para desaparecer.
La piedra rojiza
el granito rosa
la isla estrecha y alargada
rodeada de ríos,
los manteles a cuadros
rojos y blancos,
los templos budistas
y las sinagogas
y las iglesias
se mueven.
Más y más rápido
la velocidad
ahora es
agitación.
Buscás a una ahogada
en aguas negras,
ves cómo se degradan los tonos,
cómo me arrastro
hasta un sin fondo,
me arremolino.
Estás en una película.
me decían,
y yo pensaba
¿puedo todavía hablar de mí?
El cine hace del mundo
un relato:
yo un conjunto
de carteles
de imágenes
que se difunden se propagan
sin pérdida
sin resistencia,
chapotean
ondulan
en el agua.
En la tabaquería
los clientes fuman
cigarros abultados.
Un agua de una vereda de paseantes
bebiendo café
en vasos de cartones
parecidos a los plásticos
con los que tapan a los muertos.
Dejar de alistarnos como mercenarios,
devolver las palabras
al amparo del pubis.
Sostener con la mirada lo que vemos,
y no esta serie de postales
el océano de asientos
de terciopelo rojo
en la suma de monumentos
de teatros
de bastidores.
En el océano hay un navío
preso entre cristales
con pasajeros cantores,
náufragos devolviendo al mar
lo que es del mar.
Desde el cristal negro de los techos,
allí donde pasa el navío,
donde está preso, pero se mueve,
se puede adivinar
un pasado vegetal
jardines geométricos
de una ciudad radiante
con su movimiento de luz
de aire de césped.
Desde el cristal
se ve un navío, huyendo,
y ya no se sabe por dónde pasa.
Ahora nuestros propios rostros
sobre el cristal
se mueven.
Todas las historias
aparecen simultáneas.
No podemos recurrir
a esa táctica policial
de impedir el movimiento
del sospechoso.
Es Egipto que está migrando
en esta Nueva York sin jazmines.
Entro al Café Reggio.
Un hombre
sentado en una mesa
cercana a la  mía
me pide un sobre de azúcar
me dice, I’m turkish and you?
No es suficiente
quemar todos los archivos.
Los hechos se gastan,
los fantasmas inventan sus recuerdos.
¿Turkish, se escribe en mayúscula
o en  minúscula?
El pasado se oculta
detrás de la mirada
en lugar de disponerse
por delante.
Intermitencias de ver
tu vello
más adentro de mis ojos.
Un vello mojado
en lo húmedo del verde
¿You, se escribe en mayúscula
o en minúscula?
Un café italiano
en Greenwich Village,
la bohemia
de los Medici,
las pinturas de Caravaggio
en las paredes.
Me había cortado
las uñas
para no lastimarte
cuando mi caricia subiese
por tus nalgas.
Tu cuerpo ebrio
resistiéndose,
su antes
su después.
Lo que puede
tu cuerpo
en los ejércitos del mar,
saliéndose.
La fisura se ensancha,
nos introducimos
en una ceremonia,
un carnaval
donde desaparece
el cuerpo visible;
el pedazo de historia
que arrastra consigo.
Filmar la palabra
una lengua negra
que haga aparecer
un cuerpo nuevo.
Lo que vino después
de haber hablado.
Donde acaba la caricia
comienza mi cuello,
la presión de tus dedos
ahorcándome.
Es cuestión de tiempo,
una hora más.
Una hora más
para ver piedras
en lugar de montañas.
Ahora soy yo
la que se pone abajo.
Una marea baja
trae consigo
una cosmología de galaxias,
puntos, planos, un volumen
donde se fatiga el mundo
hasta hacerme sangrar.
Me persigno
como si fueras una iglesia
frotándome en tu mirada,
sobre los colores que ves
capas sobre capas
hasta llegar a  algún pasado.
La memoria
no son los recuerdos,
es una membrana
donde ahogar a los muertos.
I’m turkish and you
en una Nueva York sin jazmines.
A velocidades crecientes
se invierten los suburbios
los ghettos
los campos de concentración,
se prolongan
se precipitan.
Nunca hubo un pueblo aquí.
Un animal bizco
extravía sus ojos
cuanto más se acerca
a su presa.
El intercambio
entre la infinidad de pueblos
y yo
que estoy rota
en suburbios
en ghettos
en campos de concentración.
Yo bizca
extraviando mis ojos
Invento un pueblo
aquí.
Un ejército de mar
tus dedos
mojándome en las olas
un agua fría
en tus dedos de algas
sobre eso que se abre
en mí.
Un animal desesperado
aprieta la punta.
Las imágenes
de lo que he sido
se superponen
como alucinación.
Tu  vena espesa
debajo de mi lengua
la última gota
destilando
cuando aprieto.
Y tus dedos de algas
refrescando el agua
de mis mares.
Y la pregunta
en el carnaval de los cuerpos
I’m turkish and you?
buscando un rostro
en mis ojos extraviados
donde unos muertos
se ahogan.
Cambiemos los objetos
en el teatro
de operaciones,
ahí donde decían
nos equivocamos
en dejar gente viva,
donde se dice
no vendaban
los ojos de los fusilados;
capas mudas en trance
una ráfaga
de series de palabras
formando un atlas
cruzan la escena.
Matar la imagen.
Una catástrofe
es el desenlace desgraciado
de un poema;
cambiemos el final.
Me acariciás
esa línea que se hunde
en la espalda,
ese surco
en esta Nueva York sin jazmines.
Un barco volcado
la isla desierta
con sus peces agonizando
en el agua
faros que perforan
frenéticamente
la oscuridad con sus rayos.
Todos somos extranjeros aquí.
El desterrado cruza
el océano
llega hasta la sólida
agua del puerto.
La noche
es tan tibia
como el agua.

Monday, August 02, 2010

Raffi Wartanian: The Worst Poem In The History Of Poems ("Give yourself some credit," they demanded.)

Dear Reader,


I am going to write
The worst poem you have ever read.


As you read it,
Flashes of kindness and generosity
Inside you
Will seek meaning and art and substance
In my ill-conceived and sometimes (let’s not kid ourselves…ALWAYS) arbitrary words;


But soon,
The meaning of words and images
Will stack so high
They’ll become incoherent
For the sake of being artful.


This is when your eyeballs
Rocket out of your face
To shout into your mouth
In a language that
…tastes…
like the
…juices…
of a senile
…hippo’s…
acrid urine;





And you’ll have to perceive it all
Through your sense of hearing, damn it,
Since you’ve now learned, can’t flab it,
That your eyes have a
…mind (whoah!)…
of their own,
And, baby,
It’s not your mind
Clinging to visionspheres
With the optic nerves you might mistake for
An umbilical chord (gross!);


No, it’s the eye’s mind.
(Not the mind’s eye, you hippy space cadet freakFace with your inflatable four foot hammer that squeaks on contact and draws glances of distant Bedouins)
- Alarming Klebsielaesque Adrenals –
The little brain enjoying rod and cone massages
To best generate
Proclamations
In a purely unique language
With a purely unique alphabet
That, anglicized, says,
“Ali Pap Sukapindi,
Dep Defersechok,
Yabamba Yabamba.”


-----
This is Raffi Wartanian’s biographical blurb. It’s about himself, written in the third person because writing it in the first is both pretentious and unconventional. He’ll stick with tradition on this one. Raffi studied writing with people and traveled places. He has a unique background, like everyone else. He includes this blurb to be professional. Most importantly, he loves you.



Sunday, August 01, 2010

ԱՆՈՒՇ ՆԱԳԳԱՇԵԱՆ։ ԽՈՑՈՂ ԲԵՐԿՐԱՆՔ

Նորէն գիշերս
Անքուն անցուցի...

Եկած եմ քեզի...
Չեմ գիտեր ինչպէս
Հասած եմ դուռդ...
Զանգը չեմ խփած
Բայց սիրտս այնպէս
Ամուր կը զարնէ՝
Որ քեզի ծանօթ
Աղմուկէն ահա
Դուռդ կը բանաս...

Գիշերը ամբողջ
Անգիր ըրած եմ
Թէ ինչպէս պիտ ըսեմ:

Բայց պիտ չխօսիմ,
Իրականութիւնն
Դժուար է այնքան
Ու այնքան խոցող...
Որքան որ ժպտին
Աչքերս քեզի՝
Արցունքը պիտի
Կաթիլ առ կաթիլ
Սրտիս մէջ հոսի,
Անկեղծ արցունքը
Այս խոցող, դաժան
Իրականութեան...
Ապրիլ կեղծիքո՞վ...
Չսիրե՞լ քեզի...
Աստուծոյ տուած
Պարգեւը մերժե՞լ...

Ա՜խ, չէ՛, խոստացայ,
Չխօսիմ պիտի,
Ալ հարց պիտ չտամ,
Ինչո՞ւ... ինչպէ՞ս... ի՞նչ...

Իրականութիւնն
Դաժան չէ երբեք,
Քանզի միասին
Կը ժպտին կու լան
Երկուքիս սրտերն...

Ժպիտ ու արցունք՝
Սիրոյ ծնունդի
Անբաժան զոյգեր...

Ճիշդ այդպէս ալ մենք
Կապուած ենք իրար,
Լացող ժպիտով,
Ժպտուն արցունքով...
Մեր սրտերն կապող
Կամուրջը անտես,
Կամուրջը գաղտնի
Աստուած է հիւսեր
Թելով նարօտի,
Եւ օրհներ է զայն՝
Մեզ պարգեւելով
Այս հզօր սիրոյ
Բերկրանքը խոցող...

Saturday, July 31, 2010

Quote for the month of July

"Although the Armenians have not been in America any great length of time, and although they are one of the smallest minorities in the country, they have already provided the means for the beginning on an Armenian-American literature in America, have made this beginning, and with luck may help to produce a number of writers who will make a worthwhile contribution to American letters".

William Saroyan
Introductory notes in Three Worlds: Hairenik 1934-1938, An Anthology
San Francisco, September 1938

Friday, July 30, 2010

Համո Սահյան: ԴՈՒ ՓՈԽ ԵՍ ՏՎԵԼ

Ով մայր բնություն, խելոք ու խոհեմ,
Դու ամենահին եւ ամենանոր
Ամենապոեմ,
Դու փոխ ես տվել իմ այս ձեռքերը,
Որ ես վարսերիդ զմրուխտը շոյեմ,
Հարթեմ ճակատիդ կնճիռները խոր
Եվ ապաքինեմ սրտիդ վերքերը։
Դու փոխ ես տվել իմ այս ոտքերը,
Որ ես քանդակեմ նրանց հետքերը
Քո բարձունքների քարերի վրա,
Քո կանաչ-կարմիր դարերի վրա։
Դու փոխ ես տվել իմ այս աչքերը,
Որ դու նրանցով ինքդ քեզ նայես,
Տեսնե՜ս բյուրավոր քո հրաշքները,
Տեսնե՜ս ծաղկունքիդ գույները պես-պես,
Տեսնե՜ս հողմերիդ գալարումը խենթ,
Տեսնես, հիանա՜ս -
Եվ դու լիանա՜ս ինքդ քեզանով,
Եվ դու զարմանա՜ս ինքդ քեզանով,
Եվ դու թարմանա՜ս ինքդ քեզանով,
Եվ մտերմանաս դու ինքդ քեզ հետ։
Դու խոփ ես տվել իմ ականջները,
Որ ջրվեժներիդ շառաչը վսեմ
Եվ անտառներիդ հառաչը լսեմ
Եվ լսեմ անգամ
Զանգակածաղկիդ լուռ ղողանջները։
Դու փոխ ես տվել իմ շրթունքները,
Որ ես կրկնեմ քո շշուկները,
Որ ես նրանցով քո երգը սուլեմ,
Նրանցով փչեմ եղեգնյա փողդ,
Շո՜ղդ համբուրեմ.
Ցո՜ղդ համբուրեմ,
Համբուրեմ հո՜ղդ
Որ օրոր ասեմ
Քունը փախցրած քո մրրիկներին
Եվ խորհրդավոր հեքիաթդ պատմեմ
Հեռու՜-հեռավո՜ր մոլորակներին։
Դու խոփ ես տվել իմ սիրտն անհանգիստ,
Որ դու նրանով
Արյունդ բաշխես ծառ ու կանաչին,
Զգաս փոխարկման օրենքները խիստ,
Զգաս երկունքի հրճվանքներն ամբողջ.
Քո բոլոր-բոլոր սարսուռներն զգաս
Եվ շոշափես քո զարկերակն առողջ։
Ով մայր բնություն իմաստուն ու վեհ,
Դու այդ բոլորը ինձ փոխ ես տվել,
Որ զգա՜ս, տեսնե՜ս,
Շոշափե՜ս, լսե՜ս,
Պատճառաբանես քո անցուդարձը,
Որ մարդուն հասնես,
Հասնես, մարդանաս,
Որ քո զորությամբ դու հպարտանաս,
Որ չձանձրանա՜ս ինքդ քեզանից,
Որ դու քաղցրանա՜ս ինքդ քեզանից,
Որ դու բարձրանա՜ս ինքդ քեզանից
Ու մնաս բարձր …
Ինչքան էլ որ դու ինձնով ճանաչես
Էությունը քո,
Ինչքան էլ որ դու իմ հոգով չափես
Վեհությունը քո,
Եվ ինչքան էլ որ դու ետ պահանջես
Տվածիդ վերջին բեկորը անգամ, -
Միեւնույն է, քո տվածի համար,
Ով մայր բնություն,
Շնորհակալ եմ քեզնից մշտապես,
Շնորհակալ եմ ես հազար անգամ։

1961

Thursday, July 29, 2010

Ժանոյ Իփճեան։ Քեզմով

Առանց քեզ, սիրելիս,

Կեանքի դարձդարձիկ, մութ փողոցներէն
Կ՛անցնիմ գինովի պէս՝ խարխաբելէն,
Մրթմրթալով երգեր անեղանակ,
Հոս ու հոն կանգ առնելով անճառակ։

Երգերս բոլոր՝ անկապ ու անյանգ,
Ի զուր կը փորձեն սիրոյս տալ նոր կեանք,
Հոգւոյս փոխանցել նոր յոյս ու տենչանք,
Որ ա՛լ քեզ մոռնայ, գտնէ նոր տարփանք։

Հաւատա՛, իմ քաղցրիկ,

Ինչքան կը նմանիս կեանքիս նաւակին
Արագաստը ուռճացնող քամիին,
Որ կը փչէ թարմ ու բարենպաստ
Արեւելքէն բուռըն՝ սակայն զուարթ։

Բայց քեզմով, նազելիս,

Ան կը նմանի բարեբեր դաշտի,
Հասկեր ցորենի ՝ հասուն ու ոսկի,
Պտղատու ծառի՝ ծանր ճիւղերով,
Պէս պէս պտուղով՝ քաղցըր ու համով։

Կþիմաստաւորուի կեանքս անսովոր
Ու կþամբողջանայ շրջանը անոր,
Կ՛առնէ միտք, մարմին, հոգի ու իտէալ.
Քեզմով, աղուորս, ես կ՛ապրիմ դարձեալ։

Լոնտոն - 2010






Wednesday, July 28, 2010

Ժանոյ Իփճեան։ Գիտե՞ս, քեզ կը սիրեմ…

Արդէն սիրահարուած եմ աչքերուդ
խորքերուն մէջ խորհրդաւոր ու մութ
Կայծկլտող արեգակի շողերուն,
Չարաճճի այնքան ու փայլփլուն։

Ալիք-ալիք ջրվէժի պէս հոսուն
Մազերուդ խաղին վայրի ու խնդուն
Որ կը հասնին ուսերուդ հոլանի
Որսալով շողերն պայծառ արեւի։

Կը սիրեմ նաեւ շրթներդ նաշխուն,
Ժպիտդ շէնշող, ձայնդ գլգլուն,
Կուրծքերդ հպարտ ու ցանկագրգիռ,
Մարմինդ բարեմաճոյն ու գիրգ։

Եւ սիրահարուած եմ քեզի հետ ես,
Առանց իսկ ճանչնալու, տեսնելու քեզ,
Համոզումով հաստատ՝ թէ քեզ պիտþ գտնեմ,
Անծանօթ սէր  գիտե՞ս, քեզ կը սիրեմ։

Լոնտոն - 2010

Tuesday, July 27, 2010

ՆԱԹԵԼԼԱ ԼԱԼԱԲԵԿՅԱՆ։ ԲԱԺԱՆՈՒՄ

Հեռանում են սիրելիներն, ահա, դարձյալ
Եվ տանում են իղձեր անսուտ կամ թվացյալ,
Շուրջս՝ մշուշ կարոտների եւ անձկության,
Ես դառնացած՝ այդ օրերն եմ հիշում անցյալ:
Ի՞նչը մնաց, ի՞նչը մեռավ հոգու խորքում:
Հիշողությունն իմ ընկրկեց հոգնության դեմ:
Նվիրվեցի՝ առանց դույզն-ինչ փառքի հույսի:
Հրաբորբոք լավան ինձնով ես մարեցի,
Նվիրվեցի անմնացորդ եւ աննկուն
Եվ հագեցրի ծարավն ամեն հանդիպածի:
Նորից սուզվեմ ամայության խավարն անտակ,
Գուցե հառնեմ եւ՛ մեղավոր, եւ՛ գեղեցիկ:
Եվ հավաքեմ բեկորներս մեկիկ-մեկիկ,
Վերածնեմ փշրած շղթան օղակ-օղակ:

Monday, July 26, 2010

ՆԱԹԵԼԼԱ ԼԱԼԱԲԵԿՅԱՆ։ [Բախտս սփռված]

Բախտս սփռված ու
ցանուցիր է՝
Իբրեւ մոլորյալն
իմ մոլորակի,
Քարի պես ծանր բանաստեղծությամբ,
Առանց ինտերնետ կպչուն ոստայնի:
Եվ ցավ է համակ դարն այս անհավատ,
Թեթեւ Էրոսի դարն այս թանձրախիտ:
Ես վստահում եմ բառը լոկ գրչին,
Չեմ չափում հույզը մեգաբայթերով:
Կենդանի բառը նշանակում է
Ավարտել եւ կամ սկսել նորից:
Ողջ կյանքում գրված սիրո նամակն իմ
Գրվել է բախտիս ձեռագրով խրթին.
Իմ թեւավորը կփրկի՞ նրան՝
Անցնելով աշխարհն ու կյանքը անցյալ,
Ծրարի վրա կնիքը վարձն է՝
Այն անդառնալի քարերի դիմաց:

Saturday, July 24, 2010

ՅԱԿՈԲ ՍԱՐԳԻՍԵԱՆ: ԱՆՑԱԳՐԻՍ ՎՐԱՅ

Անցագրիս վրայ ես երկիր չունիմ,
Ծնայ հրաշքով քիչ մը ամէն տեղ,
Կեանքս թռիչք է սահմանէ անդին,
Սահմաններէ վեր՝ երազ մը շքեղ։

Երկիր փոխելէ դիմագիծ չունիմ
Ես մագաղաթն եմ անգիր, անթափանց,
Տունս չորս պատ է առանց տանիքի
Հասցէս՝ ամպերու ճամբան կորսուած։

Ամէն քաղաքէ անցագիր մ՛ունիմ
Եւ թափառումէ թիւս կը պակսի,
Ես այն ճամբորդի պայուսակն եմ հին
Կապուած չուանով, ցաւով երէկի։

Կապուած չուանէն ամրութիւն չունիմ,
Թէեւ կ՛ամրանայ իմ սիրտս բռունցք,
Թէեւ մութին մէջ լուսիններ կ՛ապրին,
Անապատի վրայ լազուրներ խորունկ։

Հսկայ ծովերէն փոթորիկ չունիմ,
Համակերպողի ժպիտ մը միայն,
Ես զիս ըլլալու կարօտն եմ վերջին
Անհունին նետուած կանչի մը նման։

Ո՞վ էր մկրտած... Ես անուն չունիմ,
Վիշտէն սրբուած անցագիրն եմ ես,
Կարծես ճամμորդի պայուսակն եմ հին,
Որ կը փոխադրէ սիրտ մը ռումμի պէս։

Friday, July 23, 2010

Յակոբ Սարգիսեան։ ՎԵՐՍՏԻՆ

երբ հեռաձայնդ հնչեց
բոլոր իրերը սենեակին լռեցին
բացի սրտիս զարկերէն
եւ թեթեւցած
կարծես հովու սանդուխներէն բարձրացայ
վերացումին տանիքը
հոն ուր աստղեր քու ափերէդ ջուր կ՛ըմպեն
ու ժամերը չեն դաւադրէր լինելութեան
երբ հեռաձայնդ լռեց
դեռ լռութիւնը կը հնչէր ընդերկար
անշուք կահոյքը փոխելով թախիծի
ձայնիդ պատկերն հակառակ կողմ դարձուցի
շիտակ երեսը խաμկանքին
որ վերստին քեզ լսեմ

Thursday, July 22, 2010

ՎԱՐԴԱՆ ՀԱԿՈԲՅԱՆ: ԽՈՍՏՈՎԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

Ես նորից հիշում եմ քեզ,
եւ պահը ունենում է խորհուրդ,
եւ օրը ունենում է արեւ,
եւ սիրտը ունենում է կարոտ,
եւ դու իմն ես դառնում ավելի:

Ես նորից ներում եմ քեզ,
եւ լույսը ունենում է աղջիկ,
եւ հույսը ունենում է ճամփա,
եւ միտքը մոտենում է ափին,
եւ դու իմն ես դառնում ավելի:

Ես նորից կանչում եմ քեզ,
եւ ճամփան ունենում է ետդարձ,
եւ խոտն ունենում է ծաղիկ,
եւ հավքն ունենում է երգեր,
եւ դու իմն ես դառնում ավելի:

Դու հավերժ տանջում ես ինձ,
եւ ցավը ունենում է պսակ,
եւ հոգին ունենում է երազ,
եւ չի ունենում սերը սահմաններ,
եւ դու իմն ես դառնում ավելի:

Wednesday, July 21, 2010

ՎԱՐԴԱՆ ՀԱԿՈԲՅԱՆ: ՁԳՎԱԾ ԱՂԵՂՆԵՐ


Գնաց անտառը, խրվեց ամպի մեջ,
խրխինջը ձիուն կորցրեց ձորում,
քունը գողացավ աչքը լուսնյակի,
օրվա մտքի մեջ խայտում է սուտը,
եւ հավքի ներսում երկինքն արնել է:

Գագաթն աստղերի զոհասեղան է,
խիղճը փնտրում է ու չի գտնում տեր,
ձիթենին Նոյի ձեռքն ուրանում է
լեռը շրջվել է մեջքով դեպ երկինք,
մգլահոտ փչեց փեշից Աստծո:

Քարտեզի վրա մի ծառս եղած ձի՝
Արցախ-դաժան սեր, վիրավոր անուն,
տունը փնտրում է աչքեր մայրական,
հայկյան աղեղը լարում է հոգու,
եւ օրերն անցնող՝ սլացող նետ են:

Ժամանակի դեմ, անմաշ ցավի դեմ,
հույսը համμույր է խաչքարի շուրթին,
վերադառնում է որդին դեպի տուն,
ճանապարհն իրեն կերտեց երազից,
տառապանքն ի վեր նավում է իղձը:

Զանգը արթնացավ արյան խորքերում,
զոհերը ելնում, միանում են մեզ,
անթիվ ձեռքերով գրկել է Քիրսը,
եւ լեռան փեշից մեռոն է թափվում,
ինչ էլ որ լինի՝ մենք լինելու ենք:

Tuesday, July 20, 2010

ՏԱԹԵՎԻԿ ՍՈՂՈՄՈՆՅԱՆ: [Մի դառնագին]

Մի դառնագին
հանգստություն
պարուրեց ինձ ոտից գլուխ,
ու հասկացա, թե ինչու են
տագնապի մեջ հաճույք
փնտրում
¨ ծիծաղում
վախի միջից:

Monday, July 19, 2010

ՏԱԹԵՎԻԿ ՍՈՂՈՄՈՆՅԱՆ: [Երբ կարոտում ես՝ աչքերդ փակիր]

Երբ կարոտում ես՝ աչքերդ փակիր,
լսիր անձրեւի սեթեւանքը,
աղմուկների մեջ լռություն փնտրիր
եւ լռությունը լցրու բառերով:

Իսկ երբ կարոտից հանկարծ խենթանաս,
փարձիր անձրեւը լցնել աղմուկով
եւ քայլիր
մինչեւ արեւը
փայլի:

Saturday, July 17, 2010

ՌՈԲԵՐՏ ԵՍԱՅԱՆ: ԻՆՔՆՈՒԹՅԱՆ ԱՆԴՐԱԴԱՐՁՆԵՐ

Ինձ առաջ է տանում հավատը:
Իմ երազների կեղեւից կաթում է արցունքը աստղի:
Խղճի անապատներում փոթորկվում են
հավատի հորիզոնները:

Երկինքները փետրավորվում են սյուներին հույսի:

Ես համբուրում եմ երակը հիշողության:
Եղեռնի ճիչերով նժարում եմ վայրկյանները:
Իմ ժամանակը կայծակի շեղբ է,
որ հողից հանում է կանչե՜րը երազի
եւ ճյուղավորում թեւերում Անհունի:
Ինձ առաջ է տանում հավատը: Ձայնս
միավորում է բեւեռները:
Ճանապարհից բխում է հայացքը պատմության,
ինչպես աղμյուր, որից ծարավի՜ շիթեր է
պոկում հասարակությունը: Ոտքերս ճեղքում են
ժայռերը անորոշության:
Մասիսի ձյուներում փայլփլող աչքերս
հավատի խորաննե՜ր են...
Ինձ առաջ է տանում հավատը:

Friday, July 16, 2010

Անահիտ Պարսամյան։ [Անցած սերերի փո՛ւշն է երեւի]

Անցած սերերի փո՛ւշն է երեւի,
Երգող վերքերի լո՜ւյսն է երեւի
Ստիպում ապրել...
Չարակամների ցցված ժանիքն է,
Բարեկամների ձեռքն ու բարիքն է
Ստիպում ապրել:
Հեռավոր մանկան քաղցր անո՜ւնն է,
Մոտ դավաճանի թաքնված թույնն է
Ստիպում ապրել:
Հին ու նորի այս զարմանալիքն է,
Նորի մեջ ապրող հնի ալիքն է
Ստիպում ապրել,
Եվ ստիպում է ապրել
Գալի՛քը...

Thursday, July 15, 2010

ԱՆԱՀԻՏ ՊԱՐՍԱՄՅԱՆ։ ՄԱՐԳԱՐԻՏԸ

Եվ օրերիս առջեւ ես ելնում եմ ահա,

Կորա՜ծ մի մարգարիտ՝
դալկափայլով իմ պերճ,
Եվ խաղաղ եմ հիմա,
եւ պայծառ եմ հիմա,
Հիմա դժվար է ինձ խորքից հանել:

Ջրասույզներ ճարպիկ
փորձ արեցին այնքան,
Եկան ու ետ դարձան,
խեցիս ինձ պահպանեց,
Մինչ իր գահին բազմած
սպասո՜ւմ էր արքան,
Սպասում էր՝ մարգարի՜տը հանեն:

Եվ ժամանակն անցավ,
հետո տխրեց արքան,
Մարգարիտը չկար,
սակայն քարեր կային,
Բո՜ւռ-բուռ քարեր կային՝
հակինթ ու ադամանդ,
Շափյուղաներ, տոպազ ու մեղեսիկ:

Առավ քարերն արքան,
նայեց նրանց տխուր,
Իր մարգարիտն ո՞ւր է,
ծերությունն է գալիս,
Իր կրծքի տակ հազար
փակ կարոտ է լալիս,
Իր մարգարիտն ո՞ւր է,
օրն է իրիկնանում:

... Եվ օրերիս առջեւ ես ելնում եմ էլի,
Լռա՜ծ մի մարգարիտ՝
ծովի հեռո՜ւ խորքում,
Իմ սեգ արքան հանգավ՝
անունս իր շուրթին,
Եվ խեցիս ինձ արդեն
գերեզման է դառնում...

Wednesday, July 14, 2010

ԹՈՐՈՍ ԹՈՐԱՆԵԱՆ։ [Արշալոյսներ երազեցի]

Արշալոյսներ երազեցի
Բռնկումով անանձնական.
Վերջալոյսներ մերթ գրկեցի
Երազի գոյն, աներկեւան,

Կեանքս հոսուն գետի նման
Ալիքուեցաւ ծովը դէպի,
Ծովը ինձմով ի՞նչ շահեցաւ,
Ի՞նչ էր շահս ծովէն իմին։

Ու չիմացայ բիւրերու պէս
Բիւրեղ կեանքի թաւալքին կեր
Պարտեա՞լն եղայ ես սիրակէզ...
Եթէ այո՜, յաղթողն ո՞վ էր։

Tuesday, July 13, 2010

ԹՈՐՈՍ ԹՈՐԱՆԵԱՆ: ԿԸ ՄՏԱԾԵՄ

Կը մտածեմ երբեմն,
Թէ տարիները արդեօք
Խլել կրցա՞ն գանձերն իմ։
Թէ փոթորկուն ծով կեանքիս
Ծովահէնները որպէս
Տարիները թաւալող
Գողնալ կրցա՞ն երբեւէ
Խինդ ու կորովս անայլայլ,
Յոյսի պաշարս անսպառ։
Ու ահա ես ութսունի
Սեմին կանգնած լուսագէս
Ձէնով Օհան մը որպէս
Գոչել կրնամ վճռապէս
Թէ սիրտիս մէջ իմ անտես
Ունիմ ճերմակ քանի՜ տետր,
Որոնց ձիւնկաթ էջերէն
Պիտի խօսիմ աշխարհին
Թէ ունայն չէ կեանքը այս
Երբ օրերուդ դաշտերուն
Հերկերն անվերջ ողողես
Որպէս սիրոյ սերմնացան։
Ի՛նչ փոյթ, ինչ փոյթ որ չըլլաս
Դուն հնձուորը ակաղձուն–
Սէր սերմանէ յաւիտեան։



* * *

Monday, July 12, 2010

ԹՈՐՈՍ ԹՈՐԱՆԵԱՆ: ՔԵՍԱՊ

Քեսապ,
Հայոց դարաւոր կայք,
Որուն հմայքին տակ
Հայկակներ ժմնեցան։

Քեսապ,
Դո՞ւն աւելի մօտն ես արեւին
Թէ արեւը քեզի,
Երբ լոյսերու մէջ կը շողաս։

Քեսապ,
Լեռներու պար
Կարծես աղջիկներ են հայ
Ու կ՛երգեն ձերամբ։

Քեսապ,
Տօթն ըմբերանող
Անտառներուդ սօսափին տակ
Որքան անուշ է եթերանալ
Երազներով անյատակ։

Քեսապ,
Դուն օրհներգ ես մէն մի հայու
Ու կը ժպտիս ամէն անցորդի,
Որ գագաթներուդ վրայ
Աստուծոյ հետ զրոյցի կը նստի...

Քեսապ,
Քու ծոցիդ մէջ կայտառ
Այսօր հայն իսկ յամառ
Գիտցաւ վերջապէս,
Որ հայրենիքն իր վէս
Եփրատ-Տիգրիսի ակունքներուն է
Եւ ստորոտին յաւերժի լերան...

Saturday, July 10, 2010

ՍՈՆԱ ՎԱՆ: ԷԿԶՈՏԻԿ ԹՌՉՈՒՆ

Հիշո՞ւմ ես ձմեռվա
գիշերները կարճ
ու համբույրներդ
գիշերներից երկար

մարմինս… հիշո՞ւմ ես
հախճապակե տարա
լցված դեղնակարմիր
քաղցր հյութով
ու
քո լեզուն արագ
մաշկիս վրա թարթվող
ինչպես կոլիբրի՝
թռչունը էկզոտիկ

որ
թվում է անկշիռ
օդում կախված
փոշին երազներիս
մաշկիս վրա
եւ
ավելները թարթիչներիդ

ձմեռվա գիշերները կարճ
հիշո՞ւմ ես
եւ
ձեռքերդ
...գիշերներից երկար

Friday, July 09, 2010

Սոնա Վան։ ՊԱՐ ԱՎԱԶԻ ՎՐԱ

Պտտվում եմ ավազի վրա

շրջանակներ գծում փեշիս ծայրով
մռռում եմ մաշկո՛վս ասես μերանս փակ
«երեկ Հռոմն էր զեխ …այսօր էլ ես»

կես-կատու կես-կին եմ ես այս պահին
վայելչանքս ձեւ չէ այլ նպատակ
պարս վարժանք չէ սին այլ ճանապարհ
որ տանում է ինձ վեր՝ օղակ-օղակ

ինչպես ջահել մահվամբ ոգեւորվող ացտեկ
ես կկռվեմ՝ նետիս ծայրին փետուր μազմաերանգ
հազար տարի հետո գուցե փլվեմ ներսից
(ես էլ Հռոմի պես)
բայց չեմ պարտվի երբեք… մարտադաշտում

վայելչանքս ձեւ չէ… կանչն է նախնիներիս
դեմքիս դաջված կատու... վրեժ... բնազդ...
ծածկագրեր են գետնի օղակները μոլոր
բերված հեռու-անցյալ կորած վայրից

շրջանակը չունի ոչ սկիզբ եւ ոչ վախճան
հավերժություն՝ կախված փեշիս ծայրից
ինձ հաղթելը հեշտ չէ… թե ոչ անկարելի
ես պատկանում եմ ցեղին… պարողների

Thursday, July 08, 2010

Raffi Wartanian: We Are All


We are all gods

We are all devils

We are the howling spirits

We are all obstetricians

We are all murderers

We are the mirror fragments pointed at each other

We are all brilliant

We are all buffoons

We are the shards of meta-meninges

We are all alive

We are all dead

We are the nightmares of Jupiter

We are constructive destructors

We are destructive constructors

We are the cotton wrecking balls

We are all rising

We are all falling

We are dancing in our sleep

We are all sporks

We are all shovel-fingers

We are the children of economic dictatorships

We are all friends

We are all freaks

We are the Deepwater Horizon



We are all Jacques Cousteau

We are all British Petroleum

We are the earth’s exploitation

We are all humble

We are all self-obsessed

We are the cohesion of left and right


We are all spokes

We are all sparks

We are the true wheel

Wednesday, July 07, 2010

ՀԱՄԲԻԿ ՄԱՐՏԻՐՈՍԵԱՆ։ [Ախ, արդէ՞ն...]

Ախ, արդէ՞ն...
Երազներն իմ կապոյտ, յուսավառ
Նրբերանգ թրթիռներ... յոյս են վառ...
Ի՜նչ անուշ ու քաղցր է տենչն անմար...

Արդէօք դո՞ւն...
Ո՞վ վառեց հրդեհն իմ ահալի,
Նոր բոցով ու կայծով կը վառի՝
Իմ հոգին ու սիրտը յիրաւի...

Ակամա՞յ...
Բայց ինչպէս դուն մտար հոգւոյս մէջ,
Ներէ զիս, անծանօթ քոյր անկեղծ՝
Իմ խռովքն ալեկոծ ծով է մեծ...

Առանց քե՞զ...
Իմ շուրջը ծաղիկներ բուրմանուշ,
Նազելի՛ս, ինչ չքնա՜ղ ես, անո՜ւշ
Ինձ համար դուն անանց... քաղցր յուշ...

Ամէն օ՞ր...
Կը փնտռեմ անհամμեր, յոյսով քեզ,
Նորայոյս ցանկութեամբ, սիրով հեզ,
Իրա՞ւ է այս երազն սիրակէզ...

Անո՞ւնդ...
Գրեցիր արցունքո՜վ... վիրաւո՜ր...
Նուրբ ու ջինջ անունդ այդ աղուոր
Իմ սրտի մատեանին մէջ այսօր...

Tuesday, July 06, 2010

ՀԱՄԲԻԿ ՄԱՐՏԻՐՈՍԵԱՆ։ ԱՊՐԻԼ...

Խաչուած է իմ հոգին... Վաղո՜ւց...

Քարանձաւներու մէջ չղջիկները
կը պարեն...
Ամայութիւնը կ՛ոռնայ չորս դիս
Անո՞ւնը այս տխուր խաղին՝
Գա՜ղթ է... ջա՜րդ... Եղեռն սոսկալի...

Գետ ու լճակ արեան ծով են... հիմա...
Ձուկերը կարմիր են հագած... լո՜ւրթ...
Արիւն կը ծծէ հողը ծարաւէն,
Երկինք կ՛այրի... կը շիկնի ամօթէն
Գարուն է անունն այս եղանակին...
Ապրի՜լ...
Ծառերը ցամքեր են... Անտէ՜ր են...
Անձրեւը դարձած է մեղքի կարկուտ...
արցու՜նք...
Պարտիզպանը կախուած է
իր սիրած ծառէն...
«Չարիք» է անունը
այս բեմադրութեան...
Չարագո՞րծն... Ան կը ժպտի՜ անփոյթ...
Շուրջս մեռելներ են... Ո՜ղջ...
ու կը պարե՜ն...
Գերեզմաննո՜ց է
աշխարհն այս համայն...
Մարդիկ անտարբեր,
գինո՜վ են ցասումէն,
Զայրոյթը կը զարթնի թմբիրէն զգո՜յշ...
Խուլ աշխարհը
կը մռնչէ խելագարօրէն...
Մայրեր կու լան լուռ եւ անարցունք...
Սերունդներ կը վառեն յոյսի մոմեր...
Հոգեհանգիստ է պէտք
ապրողներուն համար...
Իսկ խունկ ու ծուխէն կը հոտի վրէ՜ժ...
Ու դարը կու լայ իր մեղքն ու մեղան...
Շրթունքներուս վրան երգ է եւ աղօ՜թք
Ու աղօթքէս կը վառի կամքս, հրդե՜հ...
Ոտքերս տատամսոտ...
կը կառչին հողին...
Սիրտս կ՛ուզէ գոռալ...
խուլ աշխարհին...
Ես, ես կը մերժեմ մահը...
վճռած եմ ապրիլ...

Monday, July 05, 2010

UNESCO: Yerevan designated World Book Capital 2012

Click here for the original press release at the UNESCO website.

Erevan nommée Capitale mondiale du livre 2012


La ville de Erevan (Arménie) a été désignée Capitale mondiale du livre pour l’année 2012 à l’issue de la réunion du comité de sélection, composé des représentants des trois principales associations professionnelles internationales du monde du livre et de l’UNESCO, le 2 juillet au siège de l’Organisation.

Erevan est la douzième ville à être désignée Capitale mondiale du livre après Madrid (2001), Alexandrie (2002), New Delhi (2003), Anvers (2004), Montréal (2005), Turin (2006), Bogota (2007), Amsterdam (2008), Beyrouth (2009), Ljubljana (2010) et Buenos Aires (2011).  
La ville d’Erevan a été choisie pour la qualité et la variété du programme proposé, « très détaillé, réaliste et ancré dans le tissu social de la ville, centré sur des aspects universels et mettant en valeur tout les acteurs de la chaîne du livre », selon les membres du comité de sélection.  
« Je félicite la ville d’Erevan, qui a présenté un programme particulièrement intéressant, avec de nombreux volets thématiques, dont la liberté d’expression, ainsi que plusieurs activités pour les enfants, qui seront les lecteurs et les auteurs de demain », a déclaré la Directrice générale de l’UNESCO, Irina Bokova. « Le fait de mobiliser l’ensemble du secteur du livre et de la lecture, des auteurs aux imprimeurs et aux éditeurs, contribuera sans doute à assurer un grand succès et un impact durable au programme d’Erevan », a-t-elle ajouté.   
Chaque année, l’UNESCO et les trois organisations professionnelles internationales du monde du livre que sont l’Union internationale des éditeurs (UIE), la Fédération internationale des libraires (IBF) et la Fédération internationale des associations et institutions des bibliothécaires (IFLA) identifient la Capitale mondiale du livre pour la période d’une année séparant deux célébrations de la Journée mondiale du livre et du droit d’auteur (23 avril). Cette initiative manifeste la collaboration entre les représentants des principaux acteurs du livre ainsi que l’engagement des villes pour promouvoir le livre et la lecture.  


- At present, the UNESCO website has published the press release only in French. -- Lola Koundakjian