Միքայէլ Նալբանդեան։ Երգ ազատութեան

Ազատն Աստուած այն օրից,
Երբ հաճեցաւ շունչ փչել,
Իմ հողանիւթ շինուածքին
Կենդանութիւն պարգեւել.
Ես անբարբառ մի մանուկ
Երկու ձեռքս պարզեցի,
Եւ իմ անզօր թեւերով
Ազատութիւն գրկեցի։


Մինչ գիշերը անհանգիստ
Օրորոցում կապկապած
Լալիս էի անդադար,
Մօրս քունը խանգարած,
Խնդրում էի նորանից
Բազուկներս արձակել.
Ես այն օրից ուխտեցի
Ազատութիւնը սիրել։


Թոթով լեզուիս մինչ կապերը
Արձակուեցան, բացուեցան,
Մինչ ծնողքս իմ ձայնից
Խնդացին ու բերկրեցան,
Նախկին խօսքն, որ ասացի,
Չէր հայր, կամ՝ մայր, կամ՝ այլ ինչ.
Ազատութի՜ւն, դուրս թռաւ
Իմ մանկական բերանից։


«Ազատութի՞ւն,- ինձ կրկնեց
Ճակատագիրը վերեւից.-
Ազատութեա՞ն դու զինուոր
Կամիս գրուիլ այս օրից:
Ո՛հ, փշոտ է ճանապարհդ,
Քեզ շատ փորձանք կը սպասէ.
Ազատութիւն սիրողին
Այս աշխարհը խիստ նեղ է»։


- Ազատութի՜ւն, -գոչեցի,-
Թող որոտայ իմ գլխին
Փայլակ, կայծակ, հուր, երկաթ,
Թո՛ղ դաւ դնէ թշնամին,
Ես մինչ ի մահ, կախաղան,
Մինչեւ անարգ մահու սիւն,
Պիտի գոռամ, պիտ՛ կրկնեմ
Անդադար՝ ազատութի՜ւն։






Freedom


From the day that God, serene and unconstrained,
Was pleased to course His breath
Into my earthly elements
And grant me my life,


I, an infant, too young to speak,
Lifted my arms,
And with my weak new hands
Grasped Freedom.


Restless at night,
Swaddled in my cradle,
I cried endlessly,
Disturbing my mother's sleep;


I constantly begged her
To release my arms,
And from that day on I vowed
To love Freedom.


As the restraints on my stammering tongue
Began to loosen, to unbind,
As my parents smiled
And grew joyful at my voice,


The very first word I cried out
Was not father, nor mother nor anything else:
Freedom leapout out
Of my innocent mouth.


Above me Destiny
Repeated "Freedom?
Would you like to be a soldier,
From this day on, for Freedom?


"O your path will be rock-strewn,
Many mishaps lie in the way;
For the one who loves freedom
This world is a narrow road."


"Freedom!" I called out,
"Let lightning, fire, flares, and iron
Burst over my head,
Let the enemy plot--


"Until death, until the gallows,
Until dropped from the scaffold of death,
I will shout out over and over,
Endlessly, Freedom!"


Michael Nalbandian, 1829-1866

Armenian poetry, old and new : a bilingual anthology / compiled and translated with an introd. by Aram Tolegian.

Detroit :  Wayne State University Press , 1979.