Դաշնակ մը լոկ կ՚ուզէի,
Վահագնի ծնունդը
(Մ Խորենացի)
Երկներ երկին և երկիր
Երկներ և ծիրանի ծով.
Երկն ի ծովուն ուներ
Զկարմրիկ եղեգնիկն
Ընդ եղեգան փող: ծուխ ելանէր:
Ընդ եղեգան փող: բոց ելանէր:
Եւ ի բոցոյն պատանեկիկ վազէր:
Նա հուր հեր ունէր:
Ապա թե բոց ունէր մօրուս՝
Եւ աչկունքն էին արեգակունք:
ՎԱՀԱԳՆԻ ԾՆՈՒՆԴԸ
Յովհաննէս Յովհանիսեան
Երկնեց երկին և երկիր,
Երկնեց և ծով ծիրանի,
Եվ եղեգնիկը կարմիր
Երկնեց ծովում ծիրանի
Ծուխ է դուրս գալիս եղեգան փողից,
Բոց է դուրս գալիս եղեգան փողից,
Բոցն է պատել կարմիր եղեգնիկ,
Բոց է դարձել և ծով ծիրանի.
Կարմիր բոցիցն ահա մի մանկիկ,
Վահագն ահա´ – մանուկ գեղանի:
Բոց մօրուքով,
Հուր շրթունքով,
Հուր հեր գլխին – հրեղեն պսակ,
Եվ աչերն են զոյգ արեգակ:
Ալեծուփ ծովի ծիրանի ալիք
Գնում են գալիս, ծեծում են ափունք,
Ահեղամռունչ գոռում է մանկիկ,
Սաստում է ալեացն հրավառ շրթունք:
Վահագն ծնավ, լռեցեք ալի´ք.
Դու ծովահալած, դադար առ մրրի´կ:
Թևերն ոսկեհուռ, հրահեր բաշով
Նժոյգը տակին՝ սլացավ վերև---
Երեսըդ ծածկի´ր համեստ շղարշով,
Տե´ս, ո՞վ է գալիս, և դո´ւ, հո´ւր արև.
Գլուխդ ալևոր, քաջածի´ն Մասիս,
Դու էլ խոնարհի´ր, Վահագն է գալիս:
Երկինք ու երկիր և ծիրանի ծով
Ավետում են քեզ, ցավերի դու ծո´վ՝
Ցնծա´, բիւր վիշապ Հայաստան աշխարհ,
Փրկութեան արև Վահագնիդ տեսար:
ՁՕՆ
Դանիէլ Վարուժան
Եղեգնեայ գրչով երգեցի փառքեր.
— Քեզի ընծա՜յ, իմ հայրենիք —
Սոսեաց անտառէն էի զայն կըտրեր,
— Քեզի ընծա՜յ, հին հայրենիք —
Եղեգնեայ գըրչով երգեցի քուրմեր,
Ընդ եղեգան փող լո'յս ելանէր։
Եղեգնեայ գըրչով երգեցի կարօտ.
— Ձեզի ընծա՜յ, հայ պանդուխտներ —
Ան տարաշխարհիկ բոյսի մ՚ էր ծըղոտ...
— Ձեզի ընծա՜յ, հէգ պանդուխտներ —
Եղեգնեայ գըրչով երգեցի հարսեր.
Ընդ եղեգան փող ո'ղբ ելանէր։
Եղեգնեայ գըրչով երգեցի արիւն,
— Ձեզի ընծա՜յ , սուրի զոհեր —
Ան ծլած էր մոխրի մէջ իբրև կընիւն...
— Ձեզի ընծա՜յ, կրակի զոհեր —
Եղեգնեայ գըրչով երգեցի վերքեր.
Ընդ եղեգան փող սի՛րտս ելանէր։
Եղեգնեայ գըրչով որբ տունս երգեցի.
— Քեզի ընծա՜յ , հայր ալեհեր —
Ցամքած աղբիւրէն մեր զայն հոտեցի...
— Քեզի ընծա՜յ, մայր կարևեր —
Եղեգնեայ գըրչով օճախս երգեցի,
Ընդ եղեգան փող ծո՛ւխ ելաներ։
Ու պայքա՜ր, պայքա՜ր, պայքա՜ր երգեցի.
— Ձեզի ընծա՜յ, հայ մարտիկներ —
Գրիչս եղավ անթրոց սըրտերու հնոցի...
— Ձեզի ընծա՜յ, քաջ մարտիկներ —
Եղեգնեայ գըրչով վըրէժ երգեցի.
Ընդ եղեգան փող բո՛ց ելանէր։
Click to hear the audio segment I rearrange my closet tonight read by Lola Koundakjian.
I put together the old linens
sewn in laces
by my grandmother,
fifteen years old in Turkey,
and my new linens
bought at Strouds
on one shelf, side by side,
the old and the new,
the plain and the dainty.
Where shall I sleep tonight?
My grandmother is dead
and so is the art
that personalized every item in bed.
There is a man in my bed
he is not my grandfather
my grandfather is dead
he did not love my grandmother
but he loved her laces.
My linens are from Strouds
and the man in my bed
takes my love for granted.
Mireille Kalfayan (1950-2005)
This poem has appeared in ASPORA, Volume 1, Number 1, Fall 1993.
Բանաստեղծ եմ երջանիկ -
- Որ դուռը կամ որուն դուռը որ զարնեմ
Զիս կ՛ընդունին գրկաբաց
Ժպիտներուն ամէնէն քաղցրն իրենց դէմքին կը շողայ -
Երջանկութիւնն այս է կ՛ըսեմ ես ինծի -
- Որ դուռը կամ որուն դուռը որ զարնեմ
Կռնակի վրայ կը բացուի
Ասպնջական երգ մը կ՛իջնէ հոգիիս մէջ մեղրի պէս -
Ամէն մէկ դուռ մտերմօրէն կը բացուի
Ամէնէն տաք բարեւներով կ՛արծարծի հուրը սրտիս
Ու կը մոռնամ ինչու եկայ - ինչու այս դուռը զարկի
Երջանկութիւնն այս է կ՛ըսեմ համոզուած
Բանաստեղծ եմ երջանիկ -
Եւ այս գիշեր երբ բոլորուիք դուք սեղանին շուրջ ճաշի
Երբ առօրեայ ձեր հոգերէն ձերբազատ
Մանրէք շերտը թարմ հացին -
Սպաս մըն ալ ինծի դրէք մէկ անկիւնը սեղանին
- Գուցէ կու գամ ու ձեր դուռը կը զարնեմ
the canvas bleeds like
wind through my neck,
becoming of age in
insatiable pulsing, indulging in
air and poetic license.
prison sentences for
convicts and proverbs,
and proper nouns in
solitary confinement
there is music in the air! and
treble clefs caught dangling in
branches and sheet music.
and so I despise the air I
walk on and Earth is a
flowing river of paint and paper and
Jesus drowns in the deep end and
birds are bad and bees sing and
trees sting and fall.
Sdepan Keshishian
2008
I want to wrap
myself in grapeleaves
so you can taste
my grandmother's
cooking from New York
a world not far
from your
backdoor now
you smell me
simmering in my pot
waiting for your hands
to touch my skin
rolled to keep
the flavor
inside your mouth.
Tina Demirdjian
This poem has appeared in ASPORA Volume II, 1995.
Lola Koundakjian started writing science-fiction and poetry at an early age. After her move to the US, she worked on short translations in college but shelved her notes dedicating herself to the visual arts.
In recent years she decided to give poetry and literary journalism a shot. Several of her poems have appeared online in The Literary GROONG, and the now defunct website The Modery Story; she has contributed science and technology pieces to the Armenian International Magazine in the early 90s; served on the editorial board of the Ararat Quarterly; interviewed poets, visual artists and musicians for the Armenian Reporter & wrote commentaries for the Armenian Weekly.
Lola runs the Dead Armenian Poets’ Society, which meets on a quarterly basis, and the Armenian Poetry Project, a blog containing text and audio clips. She is a member of Pen America.
Lola is currently working on her first manuscript, a bilingual poetry book.
September 2001
In response to the attack on September 11, 2001
I belong to a generation
without a purpose
living in the shadow of our parents movement
desperate thirsty
willing to believe half truths
craving unity under a black moon
Shining in a scary sky of a purple haze and hydro breed
stoned by the simplicity of our arrogance
while black, white, red and blue blood
was spilled for moments of silence on hard concrete streets
that have seen drugs and murder
committed by children from broken homes-
So we chant for the sins of the stick-up-kids
Pullin’ triggers for a rush, beatin’ down doors
They crash and bust
Shots bang bodies, hit the floor
We are violent and eager, mercilessly settling a score
with guns and guts and hearts alike
while we dance around the issues
from Washington to Baghdad
because freedom bubbles a blistering sobering burn
And we cant bare to fucking look
And we cant bare to fucking try
or even begin to live without it
Without the right to speak and pray
And fuck and come
And write and live and learn and scream
And question the powers that be
And question the powers that be
Evangeline Dardouni
Previously published in “Downtown Brooklyn a Journal of Writing” Issue 13
Ես ուզում եմ սիրել քեզ միշտ,
Ձմռան ցրտին, ամռան տապին,
Սիրել հավերժ, սերս խառնել
Աշնանաթոր տերևաթափին,
Ուզում եմ քեզ սիրել այնպես,
Որ ձյուները մերկ սարերի
Արև առնեն, ու մաքրատես
Առուն էլի լուռ երակվի,
Ուզում եմ քեզ այնպես սիրել,
Որ զարթոնքը գարնանաբեր
Հյուսի սիրո նոր հորովել,
Ու աշունը այն ձյունաբեր
Չհիշի, որ ձմեռն է ճամփա ընկել,
Ու խաշամը իր ձեռքերի
Այնպե˜ս թեժ է հոգեվարքել,
Որ ճյուղերը մերկ ծառերի
Գարունով է հանկարծ ներկել:
Արուսյակ Օհանյան
The first rose — so red
even the light is surprised
and you are humming
as I follow you
through the room.
April 30, 2008
William Michaelian
Click here for the audio clip I Pity You written by Shushanik Kurghinian read by Shushan Avagyan
ԵՍ ՁԵԶ ԽՂՃՈՒՄ ԵՄ
Խղճում եմ ձեզ, բթամիտ կանայք.
Որ արդ ու զարդի հետևից ընկած,
Թրև եք գալիս միշտ աննպատակ,
Լպիրշ վաճառքի դեմքերդ կոկած:
Որ ամեն հնար դուք գործ եք ածում
Միշտ արուների հաճույքը շոյել.
Եվ գիշեր ցերեկ միայն մտածում
Խանդոտ դավերի որոգայթ լարել:
Որ կողոպտում եք դառը վաստակի
Վերջին կոպեկը ձեզ սիրող մարդու.
Չեղած ժամանակ անսիրտ անհոգի
Կեղծ զոհ ձևացած լալիս որպես բու:
Որ ունեք բնազդ նուրբ առուտուրի`
Կարելիին չափ թանկ եք ծախում ձեզ.
Անվերջ պայքարով լոկ հրապույրի
Հագուստի մրցման շինում եք կրկես:
Խղճում եմ ես ձեզ` շվայտ գերիներ,
Միտքը թավիշի ծալքերում կորցրած.
Որ ուղեղ ունեք, բայց չկան մտքեր,
Որ սրտեր ունեք կեղծիքով ներկած . . .
Շ. Կուրղինյան, 1907
I PITY YOU
I pity you, dull-witted women,
for chasing after rouge and beauty aids,
wasting away your time without a goal,
with faces adorned for lewd sale.
For using any possible means to
always please and gratify men,
day and night obsessing only
how to set traps of jealousy.
For robbing those who love you
of their last penny earned in pain,
at times of distress, callous and low
like owls you hoot, playing the victim.
For having a subtle instinct of marketing,
selling yourselves for the highest price,
bickering endlessly over style, appearance,
a circus show of fashion rivalry.
I pity you, vain captives, whose
thoughts are lost in folds of velvet
for having minds that are utterly vacant,
for having hearts that are tainted with deceit.
S. Kurghinian, 1907
translated by Shushan Avagyan
he had called
Rose at the church -- said he
had some extra furniture and
rugs
since his mother and grandmother died
and she said
a family halfway down
Main
needed some
Armenians from Russia
in a complex across the
laundromat -- very small mother
and tall son
stood in front of the building
to greet us
My father said something to
the man -- he didn't understand
too well
but took the armchair from him
and put it on his shoulder
we went inside the brick
building -- third floor
furniture up and
in the room -- like grandma would have
a table with crackers dried fruit
and a bowl of dried chickpeas which
dissolve once crushed
and taste sparked memories
brought me back to the
kitchen
where at dawn
she'd wake and
cook dinner in her
slippers with backs folded
down and a glass of sour tahn on the table
dad said it was an
acquired taste but
now back in Lowell
half mile from the dump
sitting on chairs without
cushions inside brick
walls with a man and
mother who couldn't
speak English
too well
and who escaped
and need furniture
or if they stayed
shelled at and
killed back when
Enver and Talaat
and when
village to village
the people
collected -- those who
didn't escape
and into the desert
marched in circles until --
tortured short burnt raped stripped
-- death granted them asylum.
Sean Depoian Casey
This poem has appeared in ASPORA, Volume II, 1995. A different version of this poem has appeared in Ararat.
(Ամէն հովի դէմ՝ հոգին առագաստ՝
Եթէ կա՜յ հոգի:
Եթէ կա՛ն հովեր՝ հոգիս է պատրաստ:
Եթէ գա՛ն հովեր՝ կը մեկնիմ անդարձ.
-- Մնաս բարեաւ ոչ ոքի՛):
Ոսկեզօծ ու բոսոր տերեւներն անցա՛ն
Երեկոյեան հողմերի հետ ցրտագին.
Եւ ծառերը լերկ կմախքներ դարձած՝
Անհունօրէն մերկ ծառե՛ր են կրկին:
-- Ձիւնի տակ թաղուած որպէս հունտն անմեռ,
Ապագան այստեղ դեռ չունի՛ անուն՝
Կոչւում է ե՛ւ սէր ե՛ւ լոյս վարարուն.
Եւ արդ, սպասո՜ւմ եմ դեռ:
(Ամէն հովի դէմ՝ հոգին առագաստ՝
Եթէ կա՜յ հոգի:
Եթէ կա՛ն հովեր՝ հոգիս է պատրաստ:
Եթէ գա՛ն հովեր՝ կը մեկնիմ անդարձ.
-- Մնաս բարեաւ ոչ ոքի՛):
Յարութ Կոստանդեան (հեղինակին կողմէ սրբագրուած)
APP wishes to thank Harout Kosdantyan's family for providing scans of the corrected pages from the late poet's second volume, published at Beirut's Vahe Setian Press.
I.
It all seems like cracks in sidewalks.
There is an earthworm trying to wiggle
through a sidewalk garlic press that tries to catch it
without squashing through the side.
They pass slowly, sweat drenching polyester armpits,
crosses held before a million white-laced heads, and
stumbling behind, some kid tangled up with the flag.
Truth passes by, dismal and filmy
I stand, shoo flies from my face.
II.
Shot two days ago, but his family kept him from open house,
propped on white carnations on the red velvet couch
so others could see and acknowledge glaucous blue verity.
Parades of dried apple dolls march
behind him, trying to moisten their parched faces
under the sticky heat, sweat and tears
become Sevan, one fresh water lake.
Flies circle around everyone,
one gargantuan tamzara and
he even feels it on his face, the constant
buzz around us, a huge alarm clock
following the march, ticking to wake the trees, flowers
the solder, as if to remind us that history is now
a gavel's song against an anvil
ee veree Yerusaghem, reciting oblique lines
as he goes deeper into the sultry arms of clay
the one who loves him
caressing him through several layers of antiquity
while the flies follow and sing
to wake him from hibernation.
Sevana Bagdasarian
This poem has appeared in aspora, Volume I, number 1, Fall 1993.
The World Voices Festival organized by Pen American Center took place April 30-May 4th in New York City. Over 200 authors descended upon Big Apple to participate in literary events held in cultural centers all over town.
The theme of the festival this year was Public Lives/Private Lives. The forums included topics such as “Celebrating Poetry in translation”, “New Directions in Spanish Language Literature”, “Writing Genocide”, “Contemporary Poetry from the Middle-East, Asia and Beyond”, “Writing Sex and Sexuality”. The participating authors were from all the continents, including developing countries whose language of expression is NOT English and translation services were readily available.
Once again Armenians were missing from such a major world literary meeting. Last year, Eric Boghosian, one of many local Armenian-American authors, participated in an event, but he was absent this year.
As Levon Ananyan of the Writers' Union of Armenia organizes another gathering of Armenian authors for next July, we can ask ourselves why such a gathering in Yerevan. Is it for some back patting? Belly button analysis? Perhaps it would have been a better cultural gesture to send a few authors from Armenia and some others from the Diaspora to participate in world festivals such as the one organized by PEN.
Last year Chouchanik Thamrazian, a graduate student in France, participated in the Rotterdam International poetry festival. But in general Armenians are absent from the international scene. As a result, we are seldom translated, read and, yes, inexistent.
At New York’s Town Hall on April 30, the first major event of this season, Salman Rushdie, chair of the PEN World Voices festival, introduced the evening’s authors, and mentioned the empty chair on stage representing authors who couldn’t attend the festival because of imprisonment or fear of persecution.
Maybe it also represents those who are held back from their countries for lack of initiative and xenophobia.
Audio clips and full of the 2008 PEN World Voices festival details are available by clicking
this link
Lola Koundakjian
II
It's April, as all months are on my calendar,
and every day's the twenty-fourth.
And in April everything's in bloom in Utah;
tell me, love, why is my landscape always this desert?
The same bare, barren, burnt desert
with nothing in sight but a bottomless bottle
balanced on the tightrope of the horizon?
This desert is our home, my love,
with its black hills of scavenger birds
and its black seas of burning stones.
Hold my hand, granny, I'm just nine
and you are, after all, fourteen years old.
Leonardo Alishan
This poem was published in ASPORA, Volume II, 1995.
Ամէն անգամ երբ պատուհանիդ առջեւէն,
որբի հոգիս կը լեցուի ու կը լայննայ, կը յորդի
երանութեամբ մը ոսկի, հպարտութեամբ մը բարի,
ու փոխուելով ան կ՛ըլլայ շքեղ դղեակ մը նորէն։
Մանուկ Ա. Մանուկեան
«Ճամբուս վրայ», անտիպ
Click to hear the audio segment Shell Searching read by Lola Koundakjian.
Many thanks to Hrach Kalsahakian, in Dubai, for conducting this online interview.
The links are:
www.azad-hye.net Middle East Armenian website (English)
www.azad-hye.org Middle East Armenian website (Arabic)
www.azad-hye.biz Middle East Armenian website (Business)
Care of the body was sweet
besides there was nothing else.
I said are you hungry she seemed angry that she was.
If you saw what you had given years to
fish swimming on disposable placemats
you could do it
one hand tied
behind your back.
On good days we went to the Dollar Store
spill of toothbrushes, tiny porcelain dogs, red
plastic roses, bins and bins of books with blank pages
everything she now would never make good
no time to start thinking
too late for that.
Shiny bright knives of light on the sheet in the morning.
Would you like pie? It’s lemon.
Why shouldn’t I?
A crispness to kindness.
From Agni, Published July 2008
Գիտեմ, շատերը պիտի ըսեն հեգնանքով,
«ահա՛ մեռաւ երազուն
բանաստեղծ մ՛ալ» եւ յիշատակս շուտով
պիտի խամրի անանուն։
Մանուկ Ա. Մանուկեան
«Ճամբուս վրայ», անտիպ
Silence is my enemy
He'll try to shut me up
But no muzzle
Can silence my voice
Not a choice
Just a destiny
As fate would have it
Some were meant to speak
For those who don't
Not because they don't want to
But because they can't
Silence is my enemy
Though he'll never succeed
I like my peace and quiet
But writing’s a need
As long as the message is shared
Our people will overcome
But if it's discontinued
Our battle never will be won
That's why he’s my nemesis
Closed mouths haven't been fed
Since the genesis
Prepare to harvest the feast
Silence is my enemy
All prophets must agree
Without proper communication
What kind of world would this be?
Silence really would love
For truth to be hidden
But as long as I'm alive
He's got to be kiddin'
Silence is my enemy
But out of respect
Please hold the applause
For a moment of silence
Meredith Avakian, February 2008
night came suddenly.
A tree in front of me
blocked my steps.
I walked toward it.
The leaves turned gold;
they glowed in the dark.
I saw a book under the tree.
It spoke to me.
“Turn back,” it said,
“Go away. You’re not
wanted here!” The lake
behind the tree glimmered.
Two people played guards.
They called me closer.
I stood still. I played deaf.
The lake came closer.
I fell in. Everything
turned murky, I guess
this was the end.
I wish I was dry tonight
and walking home.
Marianne Azakian is a member of poet-principal Shahé Mankerian’s eighth grade class at St. Gregory’s Hovsepian School in Pasadena, California. Her poem echoes William Michaelian’s “Armenian Music,” which she chose to read during the school’s annual Café Poetry Night, held on April 19, 2008.
Click here to listen to the audio clip of Walking Home read by William Michaelian.
Click here to read the English and Armenian versions of Armenian Music by William Michaelian.
Սերս լույս է, գույն չունի,
Սերս օր է, ձև չունի,
Սերս սիրուդ խմորումն է ,
Անսահման է, չափ չունի,
Արևածիր քո հոգին է,
Կշիռ անգամ սերս չունի,
Սերս ձեռքիդ նուրբ հպումն է,
Չունի հստակ հատկանիշ,
Սերս` միակ, անօրինակ,
Բացառում է հոմանիշ,
Սերս կարգի անկարգություն
Ու սահմանման հակասում է,
Հոգեպարար քո ձայնն է այն,
Որ անզորիս հակասում է,
Սերս լույսն է քո աչքերի,
Մայրամուտն ու այգաբացն է,
Մեր երկուսի պարզ բարդության
Հորինվածքն է,
Բարդ պարզության խիտ մանվածքն է,,.
Սերս` անզոր քո ջերմ գրկում,
Սիրուս թևով քեզ եմ գրկում
Ու հասկանում, որ աշխարհում
Գեթ ինձ համար ակնհայտը,
Ճիշտն ու լավը, բարին
Եվ կյանքում անհայտը
Քո անկշիռ ու անտեսակ
Հանելուկով վարակվելն է,
Անձև, անչափ, անօրինակ
Սիրուդ բուռն ելևէջով
Գայթակղվել- համակվելն է:
Ճիշտն ու բարին այս աշխարհում,
Բնակվում են քո աչքերում,
Եվ հոսում են ավիշիդ հետ,
Սիրտդ դարձնում ինձ առհավետ
Ձև ու չափի անհայտություն,
Տիեզերքի նոր հայտնություն:
Հիմա կասես` մի բուռ սիրտս` ի˜նչ տիեզերք,
Դա էլ պիտի պատասխանեմ.
Այն ինձ համար անչափելի օազիս է,
Եվ մեծ սիրո լայնատարած
Զմրուխտ եզերք:
Արուսյակ Օհանյան
And yet the number
of dead soldiers
of famine and genocide victims
of homeless people has grown.
When will the tide turn?
June 7, 2007
ROUND TRIP I
Paris Orly Airport, January 4, 2006
airport lounge
children scream
lovers kiss
pink touches a woman’s hair and jeans
also bodies
draped like couches
are towed by grave mustaches
airport lounge
children scream
lovers kiss
errant eaters
clutching sandwiches
reel under
strips of infamous lettuce
airport lounge
children scream
lovers kiss
a father’s head
tilted
wants eye drops
only to writhe in desolation
airport lounge
children scream
lovers kiss
foggy weather in Istanbul announced
kinetic days (Hovsep handsomely a-saunter)
where you are forever
delayed
ROUND TRIP II
Istanbul airport, January 8, 2006
the windows of my world
hung low in the corner of my mind
hung shut in the prism of my dreams
hung blank in the yarn of my years
who says doors are entryways
in my case windows
a wintry city in twilight snow
and I come across my first window
joyous tidings at the siblings row
mother’s kisses tumble down below
my slippers of turquoise velvet though
were tossed onto the roof of sorrow
who says doors are entryways
in my case windows
the next noon beneath icy raindrum
towards my other window I roam
a child cringes before the awesome
a pedlar’s bear like a giant gnome
will cobblestep in cryptic boredom
my tinsel dimes for his kingdom
who says doors are entryways
in my case windows
now a porthole above the tarmac
slits the city aghast and far back
to each traveler a kismet rack
a seasonful of grinning knick-knack
one baby utters its howl exact
as if wired to a cloud’s milk-pack
the windows of my world
©Esther Heboyan
These poems were provided by the author for the Armenian Poetry Project's Second Blast .
in the gathering of the waters*
barricaded by distance
from the bludgeoning of war
we kept our lament strictly personal
in the mined night our pain
cradled like lost lovers
in our muted hearts
the indifferent world looked on
as little children
forgotten by man forsaken by God
were crucified in the rubble of disemboweled
buildings
as fractured bodies twisted limbs
torn from the erstwhile living
softcarpeted the festering streets
with offal and omnivorous snarling flames
an arrogant invader proud in arms
raped a people desecrated a country
posing as savior
hailed by those who had professed
blood is thicker than water
yet we too were fully implicated
secure from the war’s blind blows
dug-in in the deep trenches of unremembering
time
our hands and faces too were smeared
with unresisting blood
we too went on our daily living
we too did nothing to stop the carnage
by the mediterranean’s bitter waters
the women of tyre and beirut wept
for their children
and would not be comforted
Haig Khatchadourian
July-August 1982
July-August 2006
*Native American name for Milwaukee
Click here for the audio clip
Live for You read by Apollo
Your history.....your childhood.....
The dreams that once lingered onto the cave walls of your thoughts...
The blind bats that flew away using nothing but sound and feel....
The ones that never made it back....The ones that were forgotten...
I live for you....
The child that died inside all of us....The tears that were cried inside....all of us....The drops that landed on our lips, as if to remind us what it tastes like to feel pain..To quench our inner hungers that have been yearning to feel.... something....Anything...I live for you...
For all of those who haven't learned that regret doesn't make any logical sense....For the wings that soared without realizing their butterfly effect served a purpose that's too complicated to ever be understood...But we have faith in it...
I live for you.
For the writer who put down the pen...And never wrote again.....For all of them who kept their thoughts as prisoners to the hearts...I live for you... For the women who are raising their children and having to be both heads of the household....When I'm out cold...I live for you.
For that person in your family that you never had a chance to say goodbye too....but you know that when you pray, their memories vibrate inside you...When you need somebody to cry to....I'll live for you....For that old man who waited his whole life to tell a woman that he loved her...And when he finally got to, it was at her tombstone.....Rusty.....I live for you.......
For the ignorant power-hungry people who have yet to realize that money...is just one form of energy....But love....is all forms of energy.......I live for you.. A beautiful mind is an ugly thing to waste.....An ugly mind is a beautiful thing to replace....Let yourself go....Don't tell yourself that you're letting yourself go......Just....let....yourself....go....Like you dont have any control of having control...
Hold on to the hope that music will go back to it's roots, and stop using the mainstream as an excuse. Every time you grab that microphone, you speak for all the silenced voices...The millions in the Armenian Genocide....The Jewish genocide...The African genocide....For all the children in Darfur...I live for you...
And if each one of my poems could turn into a star, I would write until the sky is filled with enough light to guide you towards the sun....I'll shine for you.........For the people who are paralyzed physically....For the people who are paralyzed emotionally......When you stop giving a damn about everything in the world....I'll care for you....For the people who have lost all hope and inspiration....Having a one-way conversation with a God who's never returned their phone calls....I'll pray for you.....Knowing that everything happens for a reason..a reason that takes more than one lifetime to understand....So as I grab your hand....and pull you off the bridge that you've spent your whole life creating....I'll write for you...
And if each breathe I don't take is a breathe that could've been used to create....I'll die for you...And once you learn to appreciate your life and make the best out of what you have....I'll no longer have to live for somebody who's living for themselves...
Copyright "Apollo Poetry"
You can view videos of Apollo's work on MySpace.com
I like being awake
late
into the early hours
Here
I hear
dreams of the world
My ears smile.
Listen,
Marashtsi girls giggling
conversations with whales
birth tells its secret
shhhh…(they don’t know I have come—found a door)
this door is a leaky faucet ..
..
..
drip,
drip,
a few more dreams
drop
forming a puddle
Maybe
tomorrow
it’ll be deep enough for me to dive in and fish out my heart.
The inside of my skull still swims in the memory of smoke
Blue, dense, brown, white and ashen clouds of black smoke
The smell of wood and metal engulfed in flame
The smell of burning engine oil
The algorithmic undulations of the poisonous black ether produced by
burning plastic
The odor of water dousing those flames; the sound of crackling wood
The unmistakable odor of burning human hair
The catastrophic smell of singed human flesh.
Some bullets pass through the body with such great velocity, that the
blood actually boils at the point of contact
A kitchen painstakingly cleaned by strong and proud hands
The hand embroidered doily which graced the breakfast table where a
sugar bowl was forever present next to the bowl of walnuts and raisins
The high chair in which she fed her son a soft boiled egg with butter
and salt each morning
The splatter of blood on the wall
The drips of it upon the ground
The startled expression upon her face
The final odor she knew in this world—that of her own singed flesh,
punctured kidney, and burnt liver
The collapse
to the yellow tile floor
The dissipation of the smoke exhaled by a disastrous revolver.
The yellow, holy smoke of incense burning at her funeral
The inconsolable despair of a motherless two-year-old boy.
10/13/07
5:40PM
LA
Summer 2005
-Love showed up out of nowhere
committed from creation
wanted in dreams
I dreamed in winter. Waiting,
for warm nights,
knotted legs in
love, melted.
Into skin so foreign and good,
It’s my own-
The William Carlos Williams Award is given out by the Poetry Society of America for a poetry book published by a small press, non-profit, or university press.
The 2008 awardee is Aram Saroyan for Complete Minimal Poems, published by Ugly Duckling Presse. The award ceremony took place on April 21st, at the National Arts Club, in New York City.
Ահա նորէն, ես ինծի, կը հարցնեմ տրտմագին,
Թէ մինչեւ ե՞րբ ցաւին հետ պիտի քալեմ միասին։
Թէ մինչեւ ե՞րբ կեանքը զիս, խորթ զաւակի մը նման,
պիտի յանձնէ իր վայրի քմայքներուն այլազան։
Մանուկ Ա. Մանուկեան
«Ճամբուս վրայ», անտիպ
the empty, very empty, great empty, and all empty
Highest Yoga Tantra
Lowspread the live oak leaves rattle
money in a cup. Fat whitewing doves
teeter on the power line. Soft music
having severed any relationship with
the body, she does not think
“my body”
a fingernail ringing, four times,
a crystal rim,
a hesitation between
the first two calls and the last
a middle place
lasting seven days but these days
are very long
millions of years
what absurdity
Grapelike sparrows in the eaves
soft racheting wings. Sweet fuss.
Usually no one in the room.
The emaciated woman
hairless gaunt woman
lift of shoulderblades wings’ absence
and after death a hungry ghost exits
from the mouth. If it is to be born
a god of desire,
the navel
Bruised (needle scars) flesh puckers
breeze quivering over smooth water
rainpocked sand
She raises a skinny arm to feel fog-hovering new hair
pats her head carefully
a god of magic
the ear
Knees give way. One hand steadies on the wall.
the other feeling what must be hair. A white mist
like wet dark limbs around them green haze collects.
a human exits from the eye
Are the leaves solid black?
No the sky’s grimed gauze
tunnels into the room where TV bodies
lie oddly angled in blooming loud fire
deafness within deafness
only smoke
fireflies appearing
in the dark
she does not know
what to call them
she cannot understand
what is rough what is smooth
Silken reassurance this tangle
the final diving into deep water
very clear emptiness
mind of the clear light
black and silklike sweet
licorice mucky
earth savor
Karen Kevorkian was born in San Antonio, Texas. Her book of poems, White Stucco Black Wing was published by Red Hen Press (Los Angeles, 2004). Her poems and stories appear in many journals as well as The Drunken Boat and in a recent anthology of work by artists and writers, the land of wandering. She is a member of the poetry board of Virginia Quarterly Review and teaches at the University of Virginia.
Komitas' bust in the city of Quebec, inaugurated on July 6, 2008.
6 juillet 2008 - La Ville de Québec vient de dévoiler un buste du Révérend Père Komitas, poète, musicologue et compositeur arménien remis par le Comité national arménien du Québec. Ce dévoilement a eu lieu lors d'une cérémonie tenue sur l'Allée des poètes, rue D'Auteuil.
Dle Yaman, one of the most famous songs by Komitas.
Here's a modern rendition on this folk song as performed by HarTar
Here's a modern video adaptation of this classical song.
Տըլէ Եաման
Տըլէ եաման, արեւն առեր, Վանայ ծովին.
Տըլէ եաման, ես քեզ սիրի աշնան հովին,
Եաման, եաման, հէ՜յ։
Տըլէ եաման, վարդ բացուեցաւ, քաղել չկայ,
Տըլէ եաման, եարս բարակ էր, սեղմել չկայ,
Եաման, եաման, հէ՜յ։
Տըլէ եաման, լուսինն ելաւ, էս գիշերին,
Տըլէ եաման, եարս տեսայ, կէս գիշերին,
Եաման, եաման, հէ՜յ։
Տըլէ եաման, արի երթանք սարն ի սէյրան,
Տըլէ եաման, քէ տանողի տնիկ վերան,
Եաման, եաման, հէ՜յ։
Տըլէ եաման, եարս պզտիկ է, սիրել չկայ,
Տըլէ եաման, շատ խոտոտ է պաղել չկայ,
Եաման, եաման, հէ՜յ։
August 2003
It will be okay
You don’t have to suffer
forever, in the abyss seeking redemption.
Just be gentle,
Life will happen anyway,
And the warm translucent stones
of God’s tears
will shower over you.
Over the desolate country and endless land
over the certainties and contradictions of life.
And the truths of the innocent new breath
are finally coming home.
Whatever your name,
no matter how unspoken, the love you want is possible.
Singing to you like a confession,
blunt and enthused
Again and again, saving your song
in the safe place you’ve made.
Evangeline Dardouni
Evangeline Dardouni graduated from LIU Brooklyn in the spring of 03 with a degree from the Speech Communications and Theater/Performance Studies department, and a minor in English. She performed in LIU’s production of The Laramie Project in 2003. She has been previously published in The Downtown Brooklyn , issues 11, 12, and 13. In 2005 her work appeared at “Unpublished Underground”, a writing gallery in Williamsburg, Brooklyn. She lives and writes uptown, in Washington Heights.
(Չորեքշաբթի, 24 Ապրիլ 1996)
Չեղա՜ւ, չեղա՜ւ
չորեշաբթիս ահա չչեզոքացաւ,
չներեցինք,
չձգեցինք,
չմեղադրեցինք,
չորքոտանիները չարչարեցին՝
չափազանց չարութեամբ։
Չմեղաչեցին,
չնրբացան,
չաստուածներնին չուրացան
չեզոք չորեշաբթիս
ջրհեղեղով չորցուցին։
Չըսէս չապրի՞մ, չլսե՞մ ջուրը
չըսէս չյիշե՞մ, չնղմարե՞մ ջարդը…
Պետրոս Աֆէյեան
Լուռ գիշերուան մթութեան մէջ տենդագին
Երբ կը նստէի առանձին, հաշուեյարդար մը ըրի
Ու աւելի լաւ ըմբռնելու համար, կեանքին իմաստը խորին
Ապրած օրերս մէկ մէկ աչքիս առջեւէն անցուցի։
Տեսայ բազում մարդիկ, դրամով ազնուացող,
Հագուստով, տունով, գոհարեղէնով մարդացող
Մեծ խնջոյքներ տեսայ, ընկերներու հասցէին սարքուող,
Պերճաշուք խրախճանքներ
Եւ դիմակներու ետեւէն արտայայտուած
Անոյշ խօսքեր իմացայ,
Սրտի բուն աղքատութիւնը ես անոնցմէ սորվեցայ
Եւ սէրերը, բարիքներու անկեղծ անուանուող
Ցեխոտ վատութիւններու մէջ խեղդուած գտայ։
Ու ատեցի մարդը մարդը չեղող, կերպարանքէ բաղկացող
Ատեցի սերը, իմաստը գիրքերու մէջ բանտարկուող,
Ազնուացուող, ներբողուող ու բարձրացուող։
Ես այդ մէկը փողոցներու մէջ բոպիկ ոտքով պտտող։
Դողացող, կիսաբաց ափերով գթութիւն մուրացող
Տգեղ, տգէտ, քանելի խօսքերով կից զարնուող
Չգանգատող, անմեղ խնդումներով միշտ ժպտող
Այն ցաւոտ աչքերուն մէջ պահուըտած գտայ։
Եւ ոչ սերը
Այլ պատճառած հաճոյքը, վիշտը, տենչը յարգեցի
Եւ առանց այլեւայլի
Մօր մը պէս, քրոջ մը պէս
Ապրուող, զցացուող, զոհողութեամբ սրբացող,
Պտաշարժ ու վշտաչարչար այն մեծ ուժը սիրեցի։
Չնդունեցի պարզուած դրօշակներով փառաւորուած
Ազատութեան եւ անկախութեան ոգեւոր ցնծութիւնները։
Ես կերպասի մը հովանաւորութեամբ չսահմանուող
Գաղափարները պաշտեցի։
Պերճ հագուստներու, շքեղ տուներու շուքին տակ չի ծածկուած
Քուրջերու մէջ նշմարուող իսկական ազնուութեան հոգի տուի։
Եւ ոչ ճիւղը, ոչ պտուղը հոյակապ ծառերուն
Այլ ծառը ծառի վերածող ու ցեխին մէջ մխրճուող
Անտեսուող ու զանց առնուող արմատները սիրեցի
Իմաստը այսպէս ըմբոշխնեցի։
Կեանքը կեանքի, սէրը սիրոյ, ազնուութիւնը արաքինութեան վերածող
Մտածումները ընտրեցի։
Ու ծանրացած խոհերով նստած սենեակիս մէջ մեկուսի
Այս խաբուսիկ աշխարհէն մեկնումի ժամս երբ խորհիմ
Թող զիս թաղէն քերթուածներուն, բառերուն մէջ այն խորին
Վայելելու համար ուժգնօրէն, նուիրական իմաստները վերստին
Թող զիս թաղեն առանց դագաղի, խառնուիմ մէջը մերկ հողին
Եւ ձգեն որ հանգիստ վերածուիմ արմատին, հիմն եւ բուն կեանքին
Պզտիկութիւններէ, վատութիւններէ, կեղծիքներէ փրկուած
Թող անբիծ քար մը ըլլամ, մեծանամ, բարձրանամ ու հսկայանամ
Լերան մը պէս առանձին
Ու գէթ քայլ մը, գէթ գայլ մը եւս մօտեցած ըլլամ
Երկնային սուրբ բարձունքներուն մէջ շողշողող
Իսկական արժէքներու, սիրոյ եւ կարեկցութեան հայրիկին։
ԹԱԼԻՆ ԷՕԶԳԱԼԱՅՃԸ - ՏԷՕՔՄԷՃԻՕՂԼՈՒ
Many thanks to Sevan Ataoglu for informing the APP about this talented poet. Talin Özkalaycı Dökmecioğlu recently passed away in Istanbul.
Արամեան Սանուց Միութեան նախաձեռնութեամբ բանաստեղծութեան յատուկ երեկոյ մը պիտի կազմակերպուի ողբացեալ Տիկին Թալին Էօզգալայճը Տէօքմէճիօղլուի յիշատակին։ Թուական։ Ուրբաթ 2 Մայիս 2008, Յաղորդակցութիւն։ 0216.336.07.90 - Քրիստին Տէլլալօղլու։
Կը մտածեմ թէ պիտի գայ օր մ՛ուր ես ակամայ,
պիտի տանիմ սեւ հողին յանձնել իղձերս բոլոր,
ալ աչքերս չունենան պիտի իրենց առաջուայ
կեանքոտ բոցերն ու թաքուն խորհուրդները սիրածոր։
Մանուկ Ա. Մանուկեան
«Ճամբուս վրայ», անտիպ
White bodied woman at the window
of the brick house that rouges
a white morning. Come back to bed
from the unwound sheets. Only what’s observed
the black crow caw
not a dog’s bark
black diagonal echo
unwinding peel
knife paring
seeking pith every morning
gray squirrel shooting down a wet limb
every morning the slide down
an arm raised against
eyelids’ red scald
In the early 70's a groundbreaking album came out in France. The self titled Յարդար Hartar, the duo of Harout Bezdjian and Vicken Tarpinian proved to be the only LP collaboration of this duo.
Their studio album included many folk songs including this one. Click to hear Garod transferred from the original LP.
Թռչեի մտքով տուն, ուր իմ մայրն էր արթուն
Տեսնեի այն առուն, կարոտով ես ամուր, որ ամեն մի գարուն ջրերով վարարում, կարկաչում էր սարերում
Տեսնեի այն առուն, կարոտով ես ամուր, որ ամեն մի գարուն ջրերով վարարում, կարկաչում էր սարերում
Թեքվեի աղբյուրին, կարոտած պաղ ջրին
Լինեի հանդերում, մեր կանաչ մարգերում ուր ծաղկունքն էր բուրում ուր մարում օրերում հողն եր ինձ միշտ համբուրում
Լինեի հանդերում, մեր կանաչ մարգերում ուր ծաղկունքն էր բուրում ուր մարում օրերում հողն եր ինձ միշտ համբուրում
Հայրենիքն իմ սրտում, թե չընկնեմ ես մարտում
Ա՜խ իմ մայր թանկագին, տուն կգամ ես կրկին, կսփոփեմ քո հոգին համբույրով, սրտագին կսեղմեմ քեզ իմ կրծքին
Ա՜խ իմ մայր թանկագին, տուն կգամ ես կրկին, կսփոփեմ քո հոգին համբույրով, սրտագին կսեղմեմ քեզ իմ կրծքին
Խոսք` Գ. Սարեանի, երաժշտ. Ա. Սաթյանի
Ա՜խ վաթան , վաթան՝ քո հողին ղուրբան,
Քո ծխին ղուրբան , քո ջրին ղուրբան ,
Է՞ս փառքն ունէիր, է՞ս պատիւն առաջ,
Որ հիմիկ աւրւել, մնացել ես անջան:
Ե՞րբ միտք կանէի՝ թէ էս հողերը ,
Էս դաշտն ու սարերն , էս սուրբ ձորերը ,
Էնպէս մեծութիւն, էնպէս լաւ օրեր
Քաշել են , մնացել , ա՜խ հիմիկ անտէր :
Հող ունենք՝ խլած, կեանք ունենք՝ մեռած,
Ա՜խ, ջրի , կրակի մենք եսիր դառած,
Ոչ երկինքն տեսնի մեր սուգն ու լացը,
Ոչ երկիրը պատռւի մեզ տանի ցածը :
Ա՜խ , մեր սիրտն էնպէս ընչի՞ հովացել,
Արինը ցամքել , մեր կուռը թուլացել ,
Եարաբ , կը տեսնե՞մ, ա՜խ , ես մէկ օր էլ
Մեր սուրբ երկիրը թշնամուց ազատել :
Էն ի՞նչ շունչ կըլի , որ էս նոր հոգին
Փըչի վեր կացնի քնից մեր ազգին.
Էն ի՞նչ ձեռք կըլի, որ մեր աշխարքին
Էլ ետ սիրտ տայ ու կանգնեցի կրկին:
Խաչատուր Աբովեան
(1805-1848)
for Nawal el-Sadawi
Although your brother
failed in school, he was rewarded
by playing outside. You,
who succeeded,
were rewarded by working in the kitchen.
The schoolbooks said:
the stars were created by God. But...
who created God? you asked.
An explosion of white hair,
every life is important, you say.
Write your life.
In prison, paper and pen
are more dangerous
than guns. You wrote your memoirs
on smuggled out toilet paper with
an eyebrow pencil
from a prostitute; you hid them
in a tin can under the floor. The guard
never found them. Writing more
necessary than breathing, you ask:
Why do we write?
And answer: Not to die, to be immortal.
And demand the unveiling of the mind.
- Beatriz Badikian
Celebrate the first national Poem In Your Pocket Day!
The idea is simple: select a poem you love during National Poetry Month then carry it with you to share with co-workers, family, and friends today
Click here to read "2005 resolution" by Ara Shirinyan.
Ara Shirinyan was born in 1977 in, what was then, the Soviet Socialist Republic of Armenia. Since 1987, he has lived in Los Angeles, where he writes, teaches, and is editor of Make Now Press. His first book, Syria Is in the World, was published by Palm Press in June, 2007. Speech Genres1-2 is available as an electronic download from Ubuweb. Your country Is Great A-G will be published by Futurepoem press in April, 2008. With the group Godzik Pink, he released two CDs (Es Em, Ekel Em and Black Broccoli) on Kill Rock Stars/5rc. His work has appeared or is forthcoming in Word Ways, UBUWEB, Greetings, Trepan, Combo, Area Sneaks, Tuli & Savu among others.
Ara Shirinyan will be appearing at the Poetry Project at 8:00 pm, on April 28, 2008. The Poetry Project is located at St. Marks Church 131 E. 10th St., in New York, NY.
Հայր մեր, որ չգիտեմ որտեղ ես
Եւ ի՞նչ ես անում հիմա,
Ի սէր քո սիրոյ
Եւ վասն
Ինքդ՝ քո հանդէմ արժանապատւութեան
Մի քիչ մարդկային
Ու մարդավայել կեանք պարգեւիր մեզ,
Թող մի քիչ ապրենք,
Իսք երբ որ մեռնենք
Մեր հէգ մարմնի
Ու լոյս հոգու հետ
Ինչ կ՛ուզես արա։
Արտաքսման օրից ոչինչ չփոխւեց,
Ոչինչ չփոխւեց
Եւ խաչելութեամբ
Քո խոնարհ որդու,
Ախր հերիք է,
Բաւ է փորձարկես
Ու փորձանքների դուռը մեզ մղես.
Այսքան ժամանակ միասին եղել
Ու միշտ միասին կլինենք էլի,
Էլ ի՞նչ ես ուզում…
Եթէ կարող ես
Դու մեզ պարգեւիր
Խաղաղ ապրելու, խաղաղ մեռնելու
Մարդավայել ձեւ,
Ու թէ կարող ես
Զլոյս հանապազորդ տուր մեզ այսօր եւ միշտ,
Զհաց հանապազորդ տուր մեզ այսօր եւ միշտ,
Զջուր հանապազորդ տուր մեզ այսօր եւ միշտ,
Իսկ մնացեալը…
Մնացեալը մի կերպ կը գտնենք։
Գիտենք, լաւ գիտենք
Քոնն է երկիրն. ամէն,
Քոնն է երկինքն. ամէն,
Քոնն է արքայութիւնն. ամէն,
Քոնն է զօրութիւնն. ամէն,
Քոնն է փառքն. ամէն,
Քոնն է ամենն, ամենն, ամենն,
Յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն։
Էդուարդ Հախւերդեան
Not a language of grief
the well rehearsed green chorus
bends to one side. A sleek blackbird erupts.
Somewhere
a chainsaw. Somewhere
a leaf blower. Somewhere
a clock ticks in a room
where doves query one-two
and three hah hah over there
collect
a pear go comb
your hair go say
a prayer oh don’t
be scared opulent
pink flames at the window
western sky graying
shadow wants the streets
still body on the bed. Dove lusters
Go now. Go.
Oh oh oh from the trees.
Karen Kevorkian
Եթէ խնդաս եւ աշխարհն ալ խնդայ հետդ,
արտասուես եւ աշխարհն ալ արտասուէ հետդ,
եթէ երգես եւ աշխարհն ալ երգէ հետդ,
լաս եւ աշխարհն ալ լայ հետդ,
եթէ սիրես եւ աշխարհն ալ սիրէ հետդ,
ատես եւ աշխարհն ալ ատէ հետդ,
եթէ ապրիս եւ աշխարհն ալ ապրի հետդ,
մեռնիս եւ աշխարհն ալ մեռնի հետդ,
պէտք չունիս այլեւս աշխարհին,
դուն աշխարհ մըն ես առանձին։
Մովսէս Պչաքճեան
In the early 70's a groundbreaking album came out in France. The self titled Յարդար Hartar, the duo of Harout Bezdjian and Vicken Tarpinian proved to be the only LP collaboration of this duo.
Their studio album included many folk songs including this one by Gusan Ashod. Click to hear Sari Siroun Yar transferred from the original LP.
Here's also a more recent video from YouTube:
(dédié à Chavarch Nartuni)
Je refuse de parler Arménien avec un chat,
Dans mes rèves,
Errant comme un somnambule fou.
Je refuse de parler Arménien avec un chat,
Moi qui n’aurais pas oublié ma langue natale
Puisque je ne l’ai jamais, au contraire, parlée
Je refuse de parler Arménien avec un chat
Dans mes rêves, comme un somnambule fou
Et ce n’est ni un psychiatre Grec ni un bourreau Turc
Qui m’y forcera.
Je me réveillerai plutôt un beau matin d’été
Et je te prendrai la main
Medz mayrig que j’aimais tant.
Je refuse de parler Arménien avec un chat
Dans mes rêves,
Errant comme un somnambule fou
Je te tiendrai la main, medz mayrig
Et l’on chantera ensemble
Le long de notre plaine ancestrale
Tu me demanderas mon nom
Et je répondrai en Arménien.
par Christophe Atamian
Ես չգիտեի, թե ինչ է սերը,
Ի՞նչն էր այդքան շուտ ինձ տնից
Ինչու՞ էր երկար թվում գիշերը,
Եվ ինչի՞ց էր, որ քունս չէր տանում։
Ես չգիտեի, թե ինչ է սերը,
Բայց ոչ մի անգամ չէի քարկոծում,
Երբ վազում էին ձեր գիժ հորթերը
Մեր կանաչ-կանաչ բանջարանոցում...
Ես չգիտեի, թե ինչ է սերը,
Բայց ուզում էի գտնել մի հնար,
Որ ձեր ծաղկաբույր դեզի ստվերը
Ամբողջ օրը մեր կտուրին մնար։
Ես չգիտեի, թե ինչ է սերը,
Բայց երբ քո տատը մեր տուն էր գալիս,
Շփոթվում էին սրտիս զարկերը,
Եվ պոկվում էի օջախի սալից։
Բայց երբ գնացի ես հեռուները,
Ես չմոռացա նոր սիրո բոցում,
Տատիդ փեշերը, դեզի ստվերը,
Այն գիժ հորթերը բանջարանոցում։
Ձեր այն պարտեզը, ձեր այն ծառերը...
Եվ նոր հասկացա առանց թախծելու,
Որ այդ է եղել առաջին սերը
Ու երբեք-երբեք չի մոռացվելու։
1954 թ.
(Բախտագուշակ - Շան տարի)
Ծննդավայրս Ֆիրտուսու հողն է,
Ուր այգն է չալմա հագել երկնքում,
Ես այնտեղ փայտէ մի ձի եմ թողել,
Եւ մի մանկութիւն՝ միշտ նոյն տարիքում...
Ծնողքս՝ սրբեր... երկնից չեն իջել,
(Օ, գաղթած արեան տարագիր իմ ցեղ)
Մօրս աչքերը՝ դրախտի ջրեր,
Ուր խղճիս մամռոտ սիրտն եմ լուացել...
Սիրում եմ վարդեր ու փշածաղիկ,
(Ծաղկավաճառ է մեծ տատս եղել)
Բոհեմիկ արիւն - մոլագար խաղին
Սիրտս զարդի տեղ գրաւ ել դրել:
Ունեմ ընկերներ՝ հացի եւ երգի,
Որ կարօտների թագ են կտակել
Եւ կորուստների մի հսկայ երկիր,
Ուր փառքիս քամին փշէ պսակն է:
Լալիս եմ թաքուն - մենաւոր ասուպ,
Որ փշրուել է երգի ստուերում,
Չեմ խմում. յաճախ ցաւից եմ հարբում
Ու քնում հոգուս այրուած եդենում...
Կորուսեալ աշուն՝ մարմնի պէս կանանց,
(Մեղք ինձ ու սիրոյ դրախտին աւեր)
Սրբերի թախիծ... երազում յանկարծ
Փորձում եմ իմ հին մեղքերը քաւել...
Երկրի արմատից երգեր եմ քաղել,
(Երգից դուրս կեանքս՝ լուռ ապաշխարանք,)
Ապրել եմ երէկ, կ՛ապրեմ եւ վա՛ղը,
Եւ էլի՛ օրեր, մի խօսքով՝ շա՛ն կեանք...
Վազգէն Վանատուր
Ասպարէզ, 17 Փետրուար 2007
It's too soon,
and he's not the one,
but I pretend he is
as I follow him
through the house.
I think about falling in love,
learning his ways,
if there's room here for two.
I wonder if he'd mind
if I cut three sunflowers
to put in a vase on our dinner table,
if we'd light blue candles at night,
if he'd care if I opened the door
to let in the scent of jasmine.
His house is perfect for one,
and mine are the thoughts
of a woman who sleeps alone.
I wonder if I'll ever fit
into someone's life, know another
man's touch, and what it means
when he turns his head
to the window and looks beyond
the blues and greens in the garden
before he reaches for me.
Կը մըտածեմ շատ անգամ - Ե՞րբ է վախճանը կեանքիս.
Ո՞ւր եւ ինչպէ՞ս կը հանգի տառապակոծ կեանքըս իմ …
Հոգիս ինչպէ՜ս պիտ՛ լըքէ խեղճուկ անօթը մարմնիս,
Ո՞ր տեսիլքէն, անմուրազ, պիտի փակուին աչքերս իմ։
Յանկարծօրէ՞ն պիտ՛ դադրի հիւանդկախ սիրտըս արդեօք.
Արնախուժո՜ւմ մը գուցէ՝ ուղեղիս մէջ փոթորկոտ.
Եւ կամ՝ մահ մը, փորը կուշտ, խաղաղօրէ՜ն եւ անհոգ,
Պայքարով մը թերեւըս, ճանկ ճանկի դէմ մոլեգնոտ։
Այսպէ՜ս յաճախ կը խորհիմ՝ օրէ օր քիչ մ՛աւելի,
Թէ ո՞ւր, ինչպէ՞ս, ե՞րբ արդեօք պիտի դադրի կեանքըս իմ,
Որ եղաւ խիստ ալեկոծ, իտէալական եւ արի…
Գիտե՛մ, շատե՜ր ինծի պէս կը տառապին նոյն մըտքով,
Օ՜, բայց ինգքա՜ն կ՛ուզէի գիտնալ վախճանը կեանքիս.
Պատրաստուելու համար սոսկ այդ գալոցին հոգեխռով՝
Եւ քաջութեամբ դիմելու՝ դէպի հուտկ բանքը կեանքիս։
Մանուկ Ա. Մանուկեան
1944 սեպտեմբեր, Աթէնք
«Դար մը գրականութիւն», 1956
Խոսք` Սարմենի, երաժշտ. Կ. Զաքարյանի
Սեղանն է առատ,
Դիմացն` Արարատ,
Հնչում են երգեր
ՈՒրախ ու զվարթ.
Լցրե'ք, ընկերնե'ր,
Բաժակները լի,
Թող հայոց գինին
Մեզ անուշ լինի:
Փարք տանք Մայր Հողին,
Արևի շողին,
Գինի պարգևող
Հայոց խաղողին.
Լցրե'ք, ընկերնե'ր...
Փա'ռք տանք նոր կյանքին,
Հողի մշակին,
Որ միշտ կանաչեն
Մեր դաշտն ու այգին.
Լցրե'ք, ընկերնե'ր...
Գովե'նք դարեդար
Աշխատանքն արդար,
Մեր մեծ աշխարհի
Արևը պայծառ.
Լցրե'ք, ընկերնե'ր...
1945
Սարմեն (Արմենակ Սարգսյան) 1901-1984
APP and its producer, Lola Koundakjian, retain the right to accept or reject any poetry submission(s) based on the criteria provided by the project description.
Send your comments to armenianpoetryproject[at]gmail[dot]comFollow us on Twitter: @armenianpoetry
Click here for our 15th anniversary clip on youtube.com
