Anahid M. Ugurlayan-Hadjian: A Look Back

Rooftops crowded together,
as if trying to squeeze into a box.

And my search begins.
My map: an old photograph.

Which is the rooftop of my grandfather’s home?
Was it near the river flowing through the picture?

Or the mosque?
But which one?

Grandpa said it was near the Armenian church.
But I can’t find it.

Even if I could,
it’s no longer there.

Too many questions without answers.
My mind drifts off as I try to imagine my grandfather’s life:

Where he went to school, the roads he traveled with his parents,
The smell of the melons, bamya and cigars.

The raucous laughter —
signs of life before the darkness erased it all.

This poem has appeared in ARARAT, the online literary magazine. 

Banned Books Week: Celebrating the Freedom to Read

September 25−October 2, 2010 is Banned Books Week. Promoted by the American Library Association every year, it is a movement that brings attention to the fact that even in countries such as the U.S., some communities are challenged with censorship.

In the past APP has helped promote this awareness and we will continue to do so. This year, we will introduce the motto Free People Read Freely ® from the Freedom to Read Foundation. Established 40 years ago, the FRF is a First Amendment legal defense organization affiliated with the American Library Association. 

Կարեն Անտաշյան: ՔՈ ՄԻՋԵՎ

Օրեցօր, օրըստօրե, օրնիբուն
փրկության ուղենիշ է դառնում Քո լույսի առավոտը:
Այն բոլոր նյարդիկները,
որ գիշերները ոռնալու չափ ցավոտ են,
միայն քո առավոտն է 50 գրամ սիրով բժշկում, Տե´ր...

Ինձ էշի տեղ դրած`
Քո արարած գիշերից փախչում եմ Քո արարած առավոտը,
ես Քեզնից փախչում եմ Քեզ մոտ
ու Քեզ օրհնելով քֆրտում եմ Քեզ:

Արյունդ, որ Սերն է, ես խմեցի ցմրուր,
ագահորեն,
մի շնչում
ու թվաց ինձ մի պահ,
որ ես դարձել եմ ԴՈՒ.
էս ինչ լավ է հնչում.
«ԵՍ ԴԱՐՁԵԼ ԵՄ Դ´ՈՒ»,
և ե´ս եմ Սերը... գոյական:

Հիմա խումհարի մեղսավոր ծանրության տակ
տնքում է անսեր մնացած արյանս ամեն մի կաթիլը,
ու ինչպես երկնքից ամեն դեպքում ընկնող ձյան փաթիլը,
ձևացնում եմ... պարում եմ... անկումս
Քո գիրկը:

© Karen Antashyan, 2009 

From the Volume Անտաշատ. պոեզիա 78%, used by kind permission of the author.

Կարեն Անտաշյան: ՍԻ-ԲԵՄՈԼ ՄԻՆՈՐ

Ես սիրում եմ
լքված ու կիսաքանդ շինություններ,
որտեղ ապրել են լրիվ անկարևոր մարդիկ,
սրտաճմլիկ բաժանումներ,
հոկտեմբերի վերջին շաբաթը,
գլխավոր պողոտայի վրա աննպատակ աճող,
բայց պարտաճանաչորեն բերրի կաղնիները,
պոեզիա,
կենսաբանության դասատուներին,
կարմիր լոբով ապուր,
Մարքսի «Կապիտալի» հոտը և
ռետրո բեղերով պապերիս սև-սպիտակ անցյալը,
առաջին իսկ գողության վրա բռնվողներին,
պառավ ամուսինների մանրախնդիր
և ինքնանպատակ վեճերը,
կակտուսներ,
մարմնավաճառների շաբլոն պատմությունները
«մինչ և հետո» ձևաչափով,
ծիծեռնակների գալու հաջորդ երկու օրերը,
շաաատ հեռավոր բարեկամներիս,
վերջին հազարանոցի առաջին 500-ը,
քննարկումներ Աստծո գոյության և աշխարհի վերջի շուրջ,
պառաված օրիորդների անփորձ ակնարկներն
ու ողբերգական հպարտությունը,
հոնի արաղ,
անցանկալի մազածածկույթի դեմ
կանանց պայքարի լրջությունը,
սնափառությունից ուշաթափվելու վրա
մարդկանց բռնացնելը,
ընդհանրապես ինչ-որ «մեղսագործման» վրա
բռնացնելն ու չմատնելը,
ձևի համար հավաքված գրադարանները,
աշխարհը մայրիշխանության ժամանակներում
պատկերացնելը,
բալոտ շրթունքներ, բալի հետ կապված ամեն ինչ,
տատիս տեսակ-տեսակ կանաչիների բոստանը,
ժայռապատկերներ,
հորինովի պատմություններ`
հատկապես այն, որ ծնվել եմ 11-րդ ամսում,
իսկ 13 տարեկանում 2 մետր փոս եմ փորել`
դինոզավրի կմախք գտնելու հույսով,
պեղումներ,
որոշ տեսակի կանանց և մի քանի տղամարդու,
բանալիների խրձեր, կանաչ խնձոր,
Վանա լիճը,
«բարուրաշոր» և «հոգեթել» բառերը,
երիտասարդ մայրիկների թթվածնով հարուստ
հասունությունը,
Է տառը,
իսկ ԱՄԵՆԱՇԱՏԸ`
պոեզիան ավարտելու
3-րդից մինչ 18-րդ րոպեները:


© Karen Antashyan, 2009 
From the Volume Անտաշատ. պոեզիա 78%, used by kind permission of the author.

Nos terres d'enfances: L'arménie des souvenirs

Vient de paraître :

Anahide Ter Minassian
Houri Varjabédian

Nos terres d'enfances

L'arménie des souvenirs

Textes de : Arthur Adamov, Avétis Aharonian, Alexandrian,
Michael Arlen, Peter Balakian, Kaspar Bedeyan,
Krikor Beledian, Nina Berberova, Berdjouhi, Zaven Bibérian,
Helena Bonner, Carzou, Chahan Chahnour, Armen Chékoyan,
Eleonore Dabaghian, Zabel Essayan, Anchèn Garodouni,
Nubar Gulbenkian, Ara Güler, Arménak Hagopian,
Hamasdegh, Simon Kapamadjian, Arménouhie Kévonian,
Viken Klag, Violette Krikorian, Lass, Mathéos Mamourian,
Meguerditch Margossian, Hrant Matevossian,
Martin Melkonian, Hagop Mentsouri, Anastase Mikoyan,
Chavarche Nartouni, Armen Ohanian, Sergueï Paradjanov,
Nicolas Sarafian, Martiros Sarian, William Saroyan, Séda,
Léon Surmélian, Vahan Totovents, Antranik Zaroukian,
Hratch Zartarian.
Textes inédits en français, et textes traduits de l’arménien,
du russe, du turc et de l’anglais.

16,5 x 23 cm, 352 pages, liminaire, biographies.

Éditions Parenthèses / collection diasporales

ISBN 978-2-86364-180-4 / 25 €

Կարեն Անտաշյան: ԳԱՐՈՒՆՔԱՑԱՎ

Սերը երկար մազեր ունի, փափուկ է...
Եթե աչքերս փակեմ ու կենտրոնանամ,
նույնիսկ կհիշեմ աչքերի գույնն ու... մնացածը:

Սերը տարիներով կարող է զգեստը չփոխել`
հատկապես էն բաց-կապտամոխրագույնը`
մանր սպիտակ ծաղիկներով:

Սիրո մասին միշտ գարունից թաքուն եմ մտածում,
որ հանկարծ գարունը չառիթավորվի:

Եվ ամեն անգամ, երբ լսում եմ «L'histoire d'un Amour»-ը,
սերը քնքուշ գրկում է մեջքիցս և կծում աջ ականջս:

Սերը... երեք ամիսը մեկ... քսանհինգ րոպե
կրծքամկանի սպազմատիկ կծկումներ,
որից չեն մեռնում:

Եվ ինչպես Սիրո մասին աշխարհի բոլոր
պատմություններում,
ինչպես աշխարհի մնացած բոլոր սերերը,
Սերն էլ եսիմ քանի տարի առաջ
ամուսնացել է հարուստ սփյուռքահայի հետ
և մեկնել այս երգից հեռու ՜... հեռու ՜... հեռու ՜...

(Փողոցներում լիքն են իր նմանները:
Փառք Աստծո, որ ինքը չկա):

© Karen Antashyan, 2009 

From the Volume Անտաշատ. պոեզիա 78%, used by kind permission of the author.

Սեւան Հանէշեան Պետուրեան: ԱՂԹԱՄԱՐ

Երկինքէն ծորող շողը

պահ մը կը զարթնէ

ակունքը պատմութեան։

Երազ չէր,

որ կը տեսնէի աչքերուս առջեւ,

Վանայ լիճն ու Աղթամարը…։

Ահա նստեր եմ լճափիդ

մէկ ժայռին

ու ալիքներուդ սպիտակ

փրփրանքին մէջ

կը տեսնեմ պատկերները

թագաւորութիւններուդ,

ձեռագիրներուդ…

բայց՝ փրփրանքներ…։

Ահա կանգներ եմ Ս. Խաչիդ առջեւ

ու կը տեսնեմ ամբողջ տիեզերք մը,

ճաճանչող պատմութիւն մը,

սակայն՝ Ս. Խաչդ անխա՞չ…

Պատմութեան ակո՛ւնք,

քեզ հասնելու ճանապարհին

արտասո՞ւքս է աղի,

թէ՞ ջուրերը Վանայ։

Ու կը սկսիմ վազել

կղզիդ ի վեր…

կ’որոնեմ խաչքարդ,

Վանայ կեանքը

քար առ քար ապրելու…

Պիտի գտնե՛մ…։

Լո՜ւռ կ’ունկնդրեմ

կարապներուդ զրոյցը,

պիտի՛ հասկնամ։

Կ’ուզեմ ջուրերովդ պապակ

սիրտս յագեցնել,

պիտի՛ հասնիմ։

Ու քայլերս դէպի

պատմութեան ակունքը…

Վանայ աշխարհ,

Վանայ պատմութիւն,

Վանայ երազ։

                                  

                                           

                           Երէցկին Սեւան Հանէշեան Պետուրեան

Վահագն Դաւթեան։ Կղզին

Մի փոքրիկ, փոքրիկ կղզի կար գետում,
Մի ափ կանաչ էր ու մէն մի ուռի,
Ջրի զով շնչից սեզը վէտվէտում
Ու նմանւում էր կանաչ սարսուռի։

Ես պառկում էի սեզերին այդ թաց,
Ես իմն էր ամբողջ կապոյտը վերին,
Ու այդ կապոյտով աչքերս փակած,
Հաւատում էի ես հրաշքներին։

Ջնգում էր գետի արծաթը վարար,
Ու թէեւ սիրտս թախիծով էր լի,
Բայց թւում էր, թէ աշխարհը արար
Կղզի է չքնաղ ու երանելի։

…Անցան օրերն այդ կապոյտ երամով,
Բախուեցան ահեղ հողմերին, դարին…
…Ոչինչ, չեմ ուզում՝ մի քանի ժամով
Անմարդաբնակ այդ կղզին տային…


Վահագն Դաւթեան, Բանաստեղծութիւններ, 1992

Վահագն Դաւթեան։ Առաջին իմ երգ

Առաջին իմ երգ, կորել ես, չկաս,
Ու չեմ էլ յիշում՝ ինչ ես դու եղել՝
Տխուր ուռենի ՞ -- ջրերին կքած,
Թէ՞ հովի շնչից զնգացող եղէգ։

Գուցէ թիթեռ ես եղել տերեւի,
Երկնքին յղուած անմեղ մի հարցում…
Չէ՛, ծաղկաթերթ ես եղել երեւի,
Ծաղկաթերթ մի բիլ ու վրան՝ արցունք…



Վահագն Դաւթեան, Բանաստեղծութիւններ, 1992

Raffi Wartanian: Beneath Beneath

The ground dissolves beneath my feet

The earth dissolves beneath the ground

The universe dissolves beneath the earth

The                 dissolves beneath the universe

The                 dissolves beneath the

The                 dissolves

The

Boghos L. Artinian: The bicycle

A couple of years before
the major Armenian Genocide
a Turk had asked for 'just a short ride'
on my father's new bicycle.


My father knew the consequences
of saying no to a Turk
in those ominously tense times.


Thank you father for obliging,
though you knew you would never see
your new bicycle again.


That is why you could be around
to see us many years later!


Boghos L. Artinian MD

Թաթուլ Այնէճեան։Սէր ու Նահանջ

Սէ՛ր, կը յիշե՞ս, երբ իրիկուն մը աշնան
Ծեծեցիր դուռն իմ տղու խօլ հոգիիս՝
Բերելով խունկ ու հաշիշ…։

Այդ օրերուն՝
Կը սարքէիր խրախճանքի հանդէսներ
Երբ հոգիիս, անհայրենիք իմ տղու
Յանձնած էիր պարմանուհի մը օտար…։

Սիրեցի զայն,
Ու անոր հետ՝ իրիկունները աշնան…։
Օրերս անցան՝
Կարօտի մեղկ հեւքերով,
Մինչ ժպիտներդ անկայուն՝
Իմ խենթ տղու տեսիլներուս հեշտանքէն
Կը խլէին երգերն ամէն
Թախծակայլակ քնարիս
Սէ՜ր, այն ատեն հպարտ էիր ու հզօր՝
Տկարութեանս աւիշով,
Որովհետեւ անզօր էի տակաւին
Թափանցելու անունիդ սին խորհուրդին։


Թաթուլ Այնէճեան, ԹԱԽԾՈՏ ՔՆԱՐ, Պէյրութ, 1997

Թաթուլ Այնէճեան։ Իմ երգը

Երգս վէրք մ՛է անանուն,
Երգս երազ մ՛է տժգոյն,
Երգս հեծք մըն է անհուն,
Ամէ՜ն, ամէ՜ն իրիկուն
Կը կրկնեմ զայն միշտ տրտում։

Երգս աղերս մ՛է երկար,
Սակայն աւա՛ղ չըհասած
Քու հոգիիդ քաղցրալար,
Փշրուելով կ՛իյնայ վար,
Ու կը մեռնի՜ համրաբար…։

Թաթուլ Այնէճեան, ԹԱԽԾՈՏ ՔՆԱՐ, Պէյրութ, 1997

Թաթուլ Այնէճեան։ Կապոյտ աչքեր

Որքա՜ն երկինքներ ու որքա՜ն ծովեր
Թաքնուած են հոն՝ այդ աչքերուդ մէջ,
Հոն կան ծփանքներ ու ցոլքեր անշէջ,
Զերթ արշալոյսի քաղցրափայլ շողեր։

Ջահեր են անոնք, ջահեր մշտավառ
Որոնք կ՛արձակեն կայծեր իմ հոգւոյս,
Ինչպէս արեւը կեանքի մը անլոյս,
Արեւն երկինքէն կ՛իջնէ սիրտս ի վար։

Ու ես այս գիշեր քարափէ ծովուն,
Նստած կը դիտեմ՝ հեռուն, շա՜տ հեռուն
Գիշերուան մարած հորիզոնն, անհուն,
Ուր կը պլպլան աչքերդ ասմազուն…։


Թաթուլ Այնէճեան, ԹԱԽԾՈՏ ՔՆԱՐ, Պէյրութ, 1997

ԵՐԹ: Բերիոյ Հայոց Թեմն ու Սուրիահայ Գրողներուն Տարեգիրքը (5)

YERT's fifth volume has appeared. The book launch will be on  Monday, September 13, 2010 in Aleppo, Syria.

Սիլվա Կապուտիկեան։ ԽՕՍՔ ԻՄ ՈՐԴՈՒՆ (յատուած)

Արմենուհի Տիգրանեան-Ահարոնեան: Երկիրն է նիրհում

Երկիրն է նիրհում վեհ ու անխռով,

Յաւերժութեան մէջ ծովն է երազում,

Հոգիս արբած է նորից քու բոյրով,

Նորից քո անմահ երգն եմ ես լսում։

Երազող երկրի վեհապանծ գրկում

Յաւերժութիւնն է անվերջ տրոփում,

Իմ կարօտ սրտի խորունկ ծալքերում

Սիրոյ-հմայքի շուշաններ փթթում։

Արմենուհի Տիգրանեան-Ահարոնեան։Մենք Ղարիբ Անցորդ…

Մենք ղարիբ անցորդ՝կեանքի ճամբէքով
Բեռնաւոր, յոգնած եկանք որ «անցնենք»,
Վաղուց մոռացուած հանգստի վայրից
Ընդմիշտ աքսորուած՝ եկանք որ «անցնենք»։

Ու պիտի քայլենք քանի ճամբորդ ենք,
Ապաստան, կայան չկայ մեզ համար,
Մի օր վաստանած մե՛նք էլ կը հասնենք
Տխուր, վշտահար մի օտար աշխարհ…

Բանաստեղծութիւններ, Պէյրութ : տպ. Համազգային, 1969.

Արմենուհի Տիգրանեան-Ահարոնեան։Նորից մի Կարօտ…

Նորից մի կարօտ, սիրոյ մի թախիծ,
Ղանօթ մեղեդին երազ անցեալի
Պարուրեց հոգիս…

Նորից մի համբոյր վաղանցուկ գարնան
Վարդի բուրմուքով
Օրօրեց հոգիս…



Բանաստեղծութիւններ, Պէյրութ : տպ. Համազգային, 1969.

World Literacy Day - September 8

Perhaps you know someone who is incapable to read due to illness, a challenge or illiteracy.

Make a difference in someone's life, and read to them, every day.


thank you,

Lola Koundakjian, Armenian Poetry Project

New poetry collection by Peter Balakian

Ziggurat, published by the University of Chicago Press on September 11, 2010.
 
 
“With characteristic originality, Balakian finds his echoing motif in the construction of the first great skyscraper, the Ziggurat at Ur, and this gives his epic poem ‘A-Train/Ziggurat/Elegy,’ a historical depth I have found nowhere else in American poetry in recent years. What Balakian has achieved here is a brilliant assimilation of the historical, philosophical, political, and psychological.”
                                                                        —Carolyn Forche
 
“Peter Balakian’s new book Ziggurat ingests calamity and dissolves it into an exhilarating rhythm and image, pushing the language until it feels like it’s breaking into something new. This is how idioms change, advance. The harrowing long poem “A-Train/Ziggurat/Elegy” jostles a range of perspectives and narratives. It is a panorama of contemporary witness, but a syncopation of the same. Balakian renders scenes and at the same time enacts the sensibility being breached and affected—9/11 is just short-hand for our new magnitudes of violence and dissociation.
                                                                        —Sven Birkerts




SCHEDULE OF READINGS and interviews:

Tuesday , September 7: PBS NewsHour, poem of the week, (end of the show/and then on-line)

Saturday, September 11: Interview with Scott Simon, Weekend Edition.
NEW YORK CITY            Friday, September 3, 3 - 5 pm. Seminar at Center for the Study of Terrorism, John Jay College of Criminal Justice, 899 10th Ave (between 58th and 59th), Room 630-- with Chuck Strozier, Andrea Le Blanc

Thursday, September 16,  7 pm. Gallery 25CPW (62nd Street and Central Park West) - with Bob andLee Woodruff and works by photojournalist Ed Kashi  

SYRACUSE, NYFriday, October 1, 7 pm. Downtown Syracuse Y, 340 Montgomery Street

NEW YORK CITYWednesday, October 13, 7 pm. The National September 11 Memorial and Museum, Liberty Streetand Broadway

Thursday, October 14, details TBA, Columbia University

CAMBRIDGE, MAMonday, October 18, 8 pm. Blacksmith House Poetry Series, 56 Brattle Street

HAMILTON, NYThursday, October 21,  4:30 pm. Living Writers Series, Colgate University, Persson Auditorium

MENLO PARK, CAThursday, November 18, 7:30 pm. Kepler’s Books, 1010 El Camino Real

SAN FRANCISCO, CASaturday, November 20, 7:30 pm. The Booksmith, 1644 Haight Street

BERKELEY, CASunday, November 21,  4:00 pm. Mrs. Dalloway’s, 2904 College Avenue

LOS ANGELES, CAMonday, November 22, details TBA. ALOUD Reading Series, Library Foundation of Los Angeles, 630 West Fifth Street

For further information visit www.PeterBalakian.com

Գառնիկ Գալստեան։Ձօն

1.
Պատկերացնո՞ւմ էք, թէ ի՛նչ կը լինէր,
Թէ մարդ չլինէր այս տիեզերքում…
Ո՞ւմ համար Աստուած երգն իր յօրինէր
Հիւսուած աստղերի յանգով զրնգուն։

Լուսայգն ո՞ւմ համար քաղցր շեփորէր,
Ո՞ւմ հոգին լցնէր երազով տաքուկ.
Ո՞ւմ սրտում բանար խինդի խորաններ՝
Լոյսի սրնգի մեղեդին մաքուր…

Այդ ո՞վ անձրեւի ռիթմին կատաղի
Հրճուանքից հարբած ծառի պէս տրուէր,
Եւ ծիածանի ամեն մի տողի
Թարմութիւնից ո՞ւմ շունչը կտրուէր…

Ջրվէժի երգն ո՞ւմ լցնէր ափէափ,
Ծովի օրօրերգն ո՞վ լսէր անքուն,
Դիւթուէր իրիկուայ տաղի խորութեամբ,
Անրջէր ձիւնի շրշուն նուագուն։

Էլ ո՞ւմ աստղային համր խմբերգի
Մեղեդու փայլով հրճուէր ու թափծէր,
Եւ տիեզերքի համանուագին
Իր ապշած սրտի զարկով ձայնակցէր…



ԼԻՐ ԱՐՔԱՅ

Գառնիկ Գալստեան։ Հօրս տապանագիրը

Թէ քերթութեան սէրն աշխարհում մեռնի՝
Այստեղից պիտի յարութիւն առնի…

2006

Գառնիկ Գալստեան։ Հրաժեշտ

Քո վերջին իղձն էր, որ հնչի
Սրարիդ հանց հոգեհանգիտ
«Տաղ անձնական»-ը Չարենցի։

Ցանկացար, որ դագաղո՛ւմ իսկ
Որպէս աղօթք խնկուի վրադ
Քերթութեան շո՜ւնչը անարատ…

Հաղորդութի՜ւն առած այսպէս,
Դու աշխարհին
Շշնջացիր քո «աստղային
Երազների ճանապարհով…»։

Հա՛յր, քերթութեան դաս տուիր մեզ
Նոյնիսկ… մահո՜վ։

2006

ԸՆԹԵՐՑՄԱՆ ՀԱՆԴԻՊՈՒՄ

ԲԱԳԻՆ ԳՐԱԿԱՆ ՀԱՆԴԷՍԻ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹԵԱՄԲ՝


ԸՆԹԵՐՑՄԱՆ ՀԱՆԴԻՊՈՒՄ

Նուիրուած՝


ԱՐՄԷՆ ՅԱՐՈՒԹԻՒՆԵԱՆի ''ՆԱՄԱԿՆԵՐ ՊԷՅՐՈՒԹԷՆ'' Բ. նորատիպ հատորին: Խմբագիր՝ Երուանդ Հ. Քասունի:



Ներկաները ընթերցումներ կը կատարեն հատորին մէջ տեղ գտած թիւով հարիւր նամակներէն, որոնք օրին լոյս տեսած են լիբանանահայ մամուլի մէջ:



Տեղի կ'ունենայ Չորեքշաբթի, 8 Սեպտեմբեր 2010, երեկոյեան ժամը 7-ին, ԲԱԳԻՆի գրասենեակ, Պուրճ Համուտ, ''Շաղզոյեան'' կեդրոն, Բ. յարկ:



Ծանօթ.- Հանդիպման ներկայ պիտի ըլլայ նաեւ հեղինակը:







Հրաւէր

Գառնիկ Գալստեան։ Հոլիվուդի գերեզմանոցում

Հայ շիրիմներ են մինչեւ հեռաստան,
Ամեն մէկի տակ՝ մի ափ Հայաստան։
Հայերէն տառեր՝ քարերին ամեն,
Արցունքնե՜րն ասես Մաշտոցի լինեն…

Եւ աղօթերգը հայ քահանայի
Կարծես ողբում է ճամբին ամայի,
Որ շիրմատո՛ւնն իսկ օտար ոստանում
Մեր կորուստներո՜վ է հարստանում…

2006

Գառնիկ Գալստեան։ Հոլիվուդեան հարսանիք

Հայ աղջիկը հարս է գնում օտարին,
Բայց… պսակւում էր հայ եկեղեցում.
Եւ հարսանեկան ճոխ սեղաններին
Հայոց կոնեակը լալի՞ս էր լռին,
Թէ՜ լացակումաց ժպտա՞լ էր փորձում…

Հայկական երգը կոտրուած թեւով
Սրահում շրջող հաւքի նման էր,
Հազիւ էր քայլում հայ պարը թեւող,
Տարակուսելով՝ արբելո՞ւ, թէ ոչ
Ծաղրի համար են իրեն բեմ հանել…

Կոտրուած սիրտը՝ ժպտուն աչքերում,
Խեղճ հարսնամայրն էր մոլորուած պարում,
Անտարբեր՝ շուրջը ծաղի՞կ է, թէ՞ ձիւն…
Եւ կոչնականներն էին լուռ խորհում՝
Զաւե՞շտ է սա մի, թէ՞ ողբերգութիւն…

2003

Իրմա Աճեմեան։Բայց

Բայց հիմա որ պատուհանէս կիսաբաց
Գաղտնագողի ես գարունը կը դիտեմ
Ու կը տեսնեմ թէ նշենին է ծաղկեր
Հազար սրտեր դաշտի խոտին պէս խոնաւ
Կանանչ հագած, յոյս ամբարած կ՛ոստոստեն --
Ինչպէ՜ս կրնամ ես լուռ մնալ ու չերգել…

10.3.1962

Quote for the month of August

Հայը իր ինքնութիւնը պահելու համար, ուր որ երթայ, իր հետ կը տանի իր եկեղեցին, իր թերթը եւ իր դպրոցը։

Մկրտիչ Փորթուգալեան

(հոկտեմբերի 21 1848, Կ. Պոլիս - 1921, Մարսել),

Missak MANOUCHIAN: Lutte

La lutte

Les rêves, les amours, dans l’effort et la lutte,

A la clarté de ma
raison, deviennent haine,
Comme le vin des bouteilles longtemps bouchées
Prend à l’air un goût d’amertume.
Quand mes longues pensées sans cesse sont battues
Sur l’enclume de la misère quotidienne,
La vengeance, la colère en moi prennent feu,
Un feu qui crépite d’impatience.
Et me pénètre alors l’immense joie soudaine,
Dans les baisers d’amour, je retrouve ce feu,
La flamme vive de la vengeance et de la haine
Qu’il faut transmettre à ceux qui souffrent.
Un feu pour tuer en eux le dieu obscur,
Un feu pour la patience et l’espoir sombre,
Un feu pour y tremper la lame des épées,
Le feu de la vie amère et de la liberté.


M.Manouchian 1934
adaptation de Jacques Gaucheron
Revue "EUROPE" Littérature arménienne" fév.mars 1961 PARIS.

Gregory Djanikian: My Uncle's Eye

              Alexandria, 1954

It had happened on a small Cairo street,
the shops smelling of dark leather,
the hookah parlors spilling out
onto the crowded sidewalk.

It had been a fight, someone
throwing a bottle at my uncle's face,
the slivers lodging deep.

I stared hard at that blind watery sheen.
I thought my uncle must live
a shadow life, imagining with one eye
what the other couldn't see.

I walked one day through the house
with my hand over half my face,
bumping into things, swiveling my head.

"Silly boy," my grandmother said,
knitting quietly in her armchair,
"what's to become of you?"

"Loony brain," my sister warbled,
twirling gauzily away like a ballerina.

But I knew my uncle would be arriving for a visit,
driving from Cairo on the long desert road,
and he would be making time,
measuring speeds.

And I was practicing how to move
the way he moved, skimming along
hazy edges, judging distances
by inkling, relying on some part
of the tangible world
without knowing exactly
what to hold on to,
what to let go.

Michael Akillian: Her Kitchen

Such a meticulous child,
it wasn't always easy for me
to watch my grandmother cook.
She used her hands for measuring cups,
her fingers as tablespoons.
Close enough, she'd say
while she worked over the pots and cauldrons
that steamed with fasoolya, pohrov kufta,
dolma... She used garlic when she was happy,
and she was happy often.


She baked a lot, too.
Whenever I'd come over she'd stuff 
flour-fingered walnuts in my mouth
and talk while I couldn't.
Like so many old-country cooks
she cleaned her kitchen through use.
The corners and back cupboards lay kittied
and abandoned, while the working parts
were wiped at least daily.


I gauged her aging
by the slow encroachment upon her kitchen.
I watched her slow, stoop, and finally sit
in her green and stainless wheelchair.
The time I discovered her at the stove fenced
in an aluminum walker, I stole
down the long empty hall of her deafness,
and out.


When she died,
the only part of her kitchen that was clean
was the right-front burner on her gas stove.
While my uncles worked in other rooms, 
my father and I took the kitchen -- 
two pools of cleanliness spreading outward.
We stopped as the people began to arrive.
That'll have to do, my father said, sliding
the damp dish towel from his shoulder.
Close enough, I thought, and left
for the living and the mourners.




This poem is part of the volume entitled "The Eating of Names", published by Ashod Press, 1983. It is reprinted here by kind permission of the author. 

Ara Shirinyan: “Afghanistan is Great”

from YOUR COUNTRY IS GREAT

“Afghanistan is Great”


Afghanistan is great, but much smaller
than previously assumed.

the need for education
in Afghanistan is great
and must be met quickly,

need for food in Afghanistan is great,

well-acquainted
with unique problems
facing Afghanistan.

The need for tough, dependable,
locally repairable wheelchairs in
Afghanistan is great.

A mountain. An airplane. Aviation in
Afghanistan is great fun.

Pipeline via Afghanistan is great.

There is no question that Allah’s
knowledge and love of Afghanistan
is great
even as he regrets
the limits of his understanding.

Ara Shirinyan was born in 1977 in, what was then, the Soviet
Socialist Republic of Armenia. Since 1987, he has lived in Los
Angeles, where he writes and is editor of Make Now Press. His first
book Syria Is in the World will be available in June, 2007 from Palm
Press. With the group Godzik Pink, he released two CDs (Es Em, Ekel
Em and Black Broccoli) on Kill Rock Stars/5rc. With Stan Apps and
Teresa Carmody, he co-curates The Last Sunday Reading Series at the
Smell in Los Angeles (an all ages punk/art rock club that he helped
co-found in 1997 and briefly ran for a year). His work has appeared
or is forthcoming in Word Ways, UBUWEB, Greetings, Trepan, Combo,
Area Sneaks, Tuli & Savu among others.

Uptown Stroll Podcast

Northern Manhattan is a mix of various cultures and languages. As part of June's 8th Annual Uptown Arts Stroll Author and host of the Sunday Best Reading Series Patricia Eakins curated the event Uptown Voices: Writing Across our Cultures, an evening of short stories and poetry read by authors in their native languages. The authors agreed to repeat their performances for the Manhattan Times, which recorded their readings and developed this podcast.


Click here for Lola Koundakjian's portion of the podcast here.

Յակոբ Ճէլալեան: Աղերս առ ցուլն

Նախնիներուս սրբազան ցուլ
Մեր հեթանոս մեհեաններուն
Աստուածութիւն պղնձաձոյլ
Սեւեռաբիբ ու մշտարթուն:

Մեր պատմութեան չափ հնամեայ
Ու թշնամեաց դէմ կուռ ասպար
Հայ աշխարհի անյաղթ հսկայ
Երկնատարած ձիգ լեռնապար:

Հովանիիդ տակ նոր սերունդ
Հեռասլաց շանթէ մկունդ
Ոգոռումի վճիռ անդուլ:

Թող եղջիւրներդ երկգագաթ՝
Վահագնաշունչ ուժի հաւատ,
Մեր երթին լոյս ծորեն, ո՜վ ցուլ:

Յակոբ Ճէլալեան: Տխուր Վալս

Իրանդ բաղեղ՝
Որ կը պլլըւի
Մարմնիս ծարաւի:

Ձեռքերդ աղեղ՝
Որ կը պարուրեն
Կեանքս համօրէն:

Համբոյրդ հիւթեղ՝
Տրուած դառն ու հեշտ
Որպէս հրաժեշտ:

Լռութիւնն ահեղ՝
Երգն է կարապին
Ցաւը քարափին:

The Armenian Woman: from the Armenian Renaissance (Zartonk) tօ the 1915 Genocide

Յակոբ Ճէլալեան։ Ղարաբաղ

Աշխարհիս մէջ մէն, մենիկ

Ժայռաբեկոր անառիկ

Պատուոյ դաշտի դու մարտիկ.

Քեզ բրուտոսներ կը խոցեն

Վառօթներով հրազէն-

Ու կ՛օրօրուիս միայն ուտէն։

Պողպատի պէս հրատապ

Երկիր հազիւ գրկաչափ

Բայց սիրտդ մեծ ու անափ.

Դու քաջութիւն ծնած հող

Փարոսի պէս ճարճատող

Կարօտի ճայ ծովալող։

Բիւր հերոսի դու երկիր

Երազներու ջահակիր

Մայիս իննի շաղուկիր.

Ցաւերուն դէմ յոյսի բերդ

Թոհուբոհին դէմ լուսերթ

Մեր հայրենիք մանրակերտ։

Շուրջդ ծովերը քար ու ժայռ

Վիշտը գլխուդ՝ երկնակամար,

Թէ ի՜նչ Աստուած, թէ ի՜նչ Ալլահ

Քարէ քերթուած ես, Ղարաբաղ։

Յակոբ Ճէլալեան։ ԱՆԽՈՅԱԳԻՐ

Աչքերդ մութ
Արշալոյսներ անմայրամուտ,
Աչքերդ սեւ
Արփացոլանք են հրաթեւ
Աչքերդ բաց,

Այժմ յամեցող երազ մ՛անգանձ
Աչքերդ փակ
Անտես հրա՜յրք մը մաշկիս տակ:

On translations

"But as her contemporaries’ memoirs clearly tell us, Akhmatova did read quite a lot of poetry translated from Armenian. If she did, then why in the world shouldn’t we?"


From the article Is true translation impossible? at Poetry Foundation.

Peyo Yavorov: Armentsi

Изгнаници клети, отломка нищожна
от винаги храбър народ мъченик,
дечица на майка робиня тревожна
и жертви на подвиг чутовно велик -
далеч от родина, в край чужди събрани,
изпити и бледни, в порутен бордей,
те пият, а тънат сърцата им в рани,
и пеят, тъй както през сълзи се пей.

Те пият... В пиянство щат лесно забрави
предишни неволи и днешни беди,
в кипящото вино щат спомен удави,
заспа ще дух болен в разбити гърди;
глава ще натегне, от нея тогава
изчезна ще майчин страдалчески лик
и няма да чуват, в пияна забрава,
за помощ синовна всегдашния клик.

Кат гонено стадо от някой звяр гладен,
разпръснати ей ги навсякъде веч -
тиранин беснеещ, кръвник безпощаден,
върху им издигна за всякога меч;
оставили в кърви нещастна родина,
оставили в пламък и бащин си кът,
немили-недраги в далека чужбина,
един - в механата! - открит им е път.

Те пеят.. И дива е тяхната песен,
че рани разяждат ранени сърца,
че злоба ги дави в кипежа си бесен
и сълзи изстисква на бледни лица...
Че злъчка препълня сърца угнетени,
че огън в главите разсъдък суши,
че молния свети в очи накървени,
че мъст, мъст кръвнишка жадуват души.

А зимната буря им сякаш приглася,
бучи и завива страхотно в нощта
и вихром подема, издига, разнася
бунтовната песен широко в света.
И все по-зловещо небето тъмнее,
и все по се мръщи студената нощ,
и все по-горещо дружината пее,
и буря приглася с нечувана мощ...

Те пият и пеят... Отломка нищожна
от винаги храбър народ мъченик,
дечица на майка робиня тревожна
и жертви на подвиг чутовно велик -
далеч от родина, и боси, и голи,
в край чужди събрани, в порутен бордей,
те пият - пиянство забравя неволи,
и пеят, тъй както през сълзи се пей.

Raffi Wartanian: dear stranger who is probably homeless and has sat next to me for the past three-and-a-half hours

you think i don’t notice you sitting there

next to me?

i’ve been here

three-and-a-half hours

typing verse,

structuring plots,

and you have sat there,

right next to me,

staring blankly,

at nothing,

with feigned interest.

where did you find those papers in your hand?

the fed ex care package you cradle like a newborn,

and its accompanying papers that connect you to

a body

and time

and place

that i could never surmise

nor trust that it is any more likely authentic

than your digging it up from a trashpile

to validate a sense of justification to sit in this bourgeois café.

and the fact i think these things about you,

that i doubt your belonging here

makes me look at myself with disgust,

and ask,

“who am I?”

when i went to the bathroom,

i took everything

because i didn’t trust you;

i only left the cup of water

that kept inflating my bladder,

forcing me to confront this dilemma.

the awkwardness when I returned,

we both felt it,

my distrust alarmingly apparent;

you fidgeted, i know it,

and it made me fidget

though i never let on.

why would i think for a second that

somehow i belong here more than you do?

because there’s (more) money in my pocket?

because i was born with more opportunity than you?

how would this scene play out,

who would we be,

if the roles were reversed;

if i endured your life,

and you mine?

do i choose to distrust you,

or am i programmed to distrust you?

do i choose to obey the programming?

do you?

would you feed me if i was starving in your arms?

would you throw me a penny if i begged for salvation?

what is your name?

what is your story?

why are you this way?

why am i?

why am i unable to ask you?

i hate you

and

i love you.

Sharon Olds: Portrait of a Child

(Yerevan, capital of a republic set up by those Armenians who had not been massacred by the Turks. In 1921, Turkey and Russia divided the republic between them).


His face is quite peaceful, really,
like any child asleep, though the skin
is darkened in places, the curved eyelids
turgid, part of the ear missing
as if bitten off. He lies like a child
asleep, on his side, one arm bent
so the hand curls near his face, one arm
dangling across his chest, fingertips
touching the stone street. His shirt has
two rents near the waist, the slits hunters make
in the stomach of the catch.
Besides the shirt he wears nothing. His abdomen is
swollen as the belly of a pregnant woman
and sags to one side. His hip-joint bulges,
a bruise. His thigh is big around as a
newborn's arm, and from hip-bone to knee
the tendon runs sharp as a crease in cloth,
the skin pulling at it. His knees are enormous,
his feet peaceful as in deep sleep,
and across one leg delicately rests
his penis. Pale and lovely there
at the center of the picture, it lies, the source
of the children he would have had, this child
dead of hunger 
in Yerevan.




Sharon Olds, The Dead and the Living, New York, Knopf, 2000.

Յովհաննէս Ասպետ Ասատուրեան: ԱՐԵՒՄԱՐՔԻՆ

Ձօնուած Ժօաննային



Իրիկուան թոյլ ձայներուն,
Հեծեծմունքը կը լսեմ.
Արեւմարքի շողերուն,
Բոցավառ հուրքերը կ՝ըմպեմ:

Թռչուններու օրօրուն,
Խոնչ սիրերգը խօլագին,
Իրիկուան մէջ կիսափաղփուն,
Երբոր հանդարտ աւարտին:

Բոցահեր սիրավառ կոյսին,
Հծծիւնները կ՝ըմբոշխեմ,
Անոր հոգին մտերիմ
Կը պագնէ յոյսերս վերջին:

Ու հայելիէ գետակին,
Մակերեսին վրայ յստակ,
Զոյգ մը սագեր սպիտակ,
Հպարտօրէն կը յածին:

Արեւմարքին մէջ արփաւոր,
Բոյր ծաղիկներ երերուն,
Անզօր կը խամրին գլխիկոր,
Երազելով լոյս այգուն:

Ու հսկայ ծառեր անդին,
Իրիկուան ջուրերուն մէջէն,
Յուշիկ մեկնող արեւին,
Վերջին ցոլքերը կը ծծեն:


Յովհաննէս Ասպետ Ասատուրեան:Սոյն բանաստեղծութիւնը քաղուած է ՛ Սիրոյ Քնար՝ի էջերէն.

Albert Kapikian: Notes on a Newborn Sleeping

For my nephew
Alexander Zareh Kapikian

You command our attention
Just by the tremor of your lips
Or by the beauty resulting
From the balanced and harmonious
Arrangement of your fingertips
As they reach for something
You must have seen
When you were feeding
Before you got drowsy
And your eyes closed
To your mother
But not to the world
Developing behind them
That you transmit to us
With your astonishing facial expressions
And all they communicate
Depict and describe


That we can only guess at
And infer by the depth
And extent of our love




Albert Kapikian lives in Silver Spring, Maryland. A seminary and law school graduate, he was once posted to the White House for the National Archives. His poems have appeared in the Graham House Review, the Washington Review, Elysian Fields and other publications.This poem has previously appeared in Ararat Online.

ՄԱՐԻԱՆՆԱ ՊԷՐԹԻԶԼԵԱՆ-ՂԱԶԱՐԵԱՆ: Շուրջպար

Տարիները զիրար կը հրմշտեն
Մինչ երկնասոյզ գագաթներ աղօթք կը մրմնջեն:
Ո՞ւր եմ, չեմ գիտեր
ծեր լեռներու՞, թէ՞ տարիներուն մէջ.
Իմ մէջ անոնք են հիմա,
որ բնաւ չկան,
ես նորէն կը պարեմ
հին պարը մահուան.
անոնք՝ եկողները իմ մէջ կը պարեն:
Ձայն մը մութին մէջ ծնունդ կ’աւէտէ.
կը հարցնեմ ինծի` ո՞ւր եմ ես հիմա:
Անցնող-գացողին,
նորերուն ալ կը հարցնեմ:
Անոնք այս պահուն հինին
փէշէն կը ճօճուին.
ես ալ արեւին լոյսը
ամուր գրկած եմ.
հինը կը նորոգուի…