Tsovinar Chilingaryan: Րեժիմ/Schedule

Click the link to hear
Րեժիմ/Schedule read by the author, Tsovinar Chilingaryan.

առավոտյան արթնանալ այն երազից
որտեղ հերթական անգամ
մարդս եկել էր
էս անգամ շինելն էր ման գալիս
պալտոյի իմաստով
ու մի կողմում ինքն էր իր
բոյ-բուսաթ-հանգիստ
դեմքով
իսկ մյուս կողմում էլի ինքն էր
հողի տակից ոտքերն էին երևում
ոնց որ վերմակի տակից.
էն իր չսիրած վերմակների որ
ոտքերը բոյի պատճառով չէին
տեղավորվում:
երևի նրա համար
որ նախորդ օրը
րոպե չէր մնացել
որ չմտածեմ
ինչ դոզայով
քնաբեր խմեմ
որ ինձ
արթնացնող
չլինի:

նստել պլիտայի մոտ
կպցնել առաջին ծխախոտը
ու արցունքները աչքերիցս թափվելով
խնդրել Քրիստոսին
աղաչել Տեր աստծուն
որ էս անգամ էլ ների
“էլ չեմ անի” ասելով
ես գիտեմ որ սիրում ես ինձ
գիտեմ որ շատ ես սիրում
բայց ինչ անեմ չեմ դիմանում:

նստել դաշնամուրի առաջ
նվագել մարդուս սիրած
Շոպենի երկրորդ նոկտյուրնը
հիշել որ անգիր չեմ կարողանում
նվագել
բայց գոհանալ որ գոնե նոտաներով
կարողանում եմ
էնքան նվագել
որ մատներիս հիշողությունը
պահի նոտաները
ու հույսը դնելով դրա վրա
անցնել
Բախի
Ֆրանսիական սյուիտներին
ընտրել
հեշտ երեք բեմոլ-դիեզից
ավել չունեցող
մենուետներն
ու սրաբանդաները
մտածել որ էս
երեխեն էլ կնվագի որ վիզ դնի
ու նվագել, նվագել
հանել բախի
պրելյուդներ ու ֆուգաներ կապույտ
նոտաները
ու նվագել երկրորդ պրելյուդը
հատկապես ձախ ձեռը ինտենսիվ
պարապելով
որ սրտիս ծակոցները անցնեն
միացնել աջը
որ արյանս շրջանառությունը
կարգավորվի
մարմնիս կյանքը ընկնի ռիթմի մեջ:

նայել ժամացույցին
հագնվել
գնալ դասի:
մարշրուտնիում
մտածել ոնց ձևակերպոմ
պատմվածքը
աչքի ծերին դողացող արցունքի մասին
որ ուժ տա թափվի.
ինչքան թշվառություն կա
շուրջս նայելով
ավտոյի տակ ընկած սաղ մնացած
անպաշտպան կատվից սկսած
մինչև անփող ծեր կինը որ
տրանսպորտ ա նստում
փող չունի վարորդին ասում ա
ու արժանանում հայհոյանքի
ոնց որ թքեն երեսիս:

երեխուն դասից վերցնել
ուղարկել տուն
մթամ պտի դասագիրք առնեմ
գնալ հրապարակ ու բնագրի
քննարկումն էլ
Էդ կողմերում ա
մտածել որ ճակատագիր ա
չնայած չէի ուզում հենց
էս անգամ գնալ քննարկման
հիշել որ ավելի լավ
կակռազ հանգիստ առանց
մղկտացող սպասումի
կգնամ կնստեմ
մաս դառած կյանքի էդ անցուդարձին
Մարինե Պետրոսյանի
հոդվածի քննարկմանը:

մտնել ՆՓԱԿ-ի քննարկման սենյակ
տեսնել ահագին ժողովուրդ
ու ակտիվ քննարկում
սեղանի վրա արևմտյան
հայաստանի քարտեզ
որովհետև խոսքը հայ-թուրքական
բնական
հարաբերությունների
Մարինեի Թուրքիայում ունեցած
տպավորությունների
սովորական թուրքերի
անսովոր հայերի
կյանքի պրոգրեսի
ու ավանդականության
իրար հետ յոլա գնալու
հնարավորության
խանգարող բաները բացահայտելու
հաղթահարելու
մասին ա:

քննարկումը վերջացնելուց հետո
ոտքը կախ գցել
սպասելով որ երևի գնանք
կաֆե
շարունակվի
բայց մի քիչ հիվանդ եմ
չգիտեմ գնամ թե չգնամ.
գնամ
էդքան հիվանդ չեմ:

մտնել Փչակ կողքի կաֆեն
տեղավորվել համեմատաբար
մեծ սեղանի շուրջ
ծվարել մի քիչ հեռու մարդ չվարակեմ
պատրվակով
թեյ-թխվածք պատվիրել
ու ափս դեմքիս հենելով
լուռ մասնակցել աշխույժ զրույցին
ամեն ինչի մասին
ինչ խոսացվում ա:

Մարինեի հետ հասնել օպերայի
կանգառ
նստել մարշրուտնի
հասնել տուն
ու մտածել մենակ մի բանի մասին
որ էրեխեքս կյանքում ասեն
մամա
ասեմ
ներկա:

Copyright Tsovinar Chilingaryan. Used here by kind permission of the author.


to wake up from a dream
where once more my husband
looking for his
army coat
and there he was
with all his stature
and facial calmness
and there he was
under the cover of earth
with his feet sticking out
just like from under those blankets
which he didn’t like
because of their shortness
for he was too tall.

maybe it was because
on the day before
there was not a single moment
when i didn’t think of
how many sedatives
to take
so that nobody would be able to
wake me up ever.

to sit before the heater
and light the first cigarette
with tears shedding
asking Jesus Christ
pleading with Dear Lord
to forgive me once more
repeating
i shall behave
i know you love me
you love me so much
but what will you do
i can stand it any more.

to sit before the piano
and play my husband’s favorite
Chopin’s
second nocturne
and to remember
i am bad at playing from memory
but to be glad enough
to be able to play at all
at least with sheet notes
and play so much
that the memory of my fingers
will hold the notes.
relying on that
move on to
the French suites
of Bach
choosing the
minuets and sarabandes
with no more than
two flats-sharps
to think that these are easy
and can be played
even by a child
(if they try hard )
and play, and play.
to take out
the blue notes
of Bach’s preludes and fugues
and play the second prelude
practicing the left hand
especially intensively
to stop the pain in my heart
joining the right hand
to put my blood circulation
in order
and regulate the rhythm
of the life of my body.

to look at the watch
and put on something
to leave for class.
in a marshroutni
to think how to
formulate the story about
“how to force down
the trembling tear
edged on the eye”
how much misery i am surrounded with
from the unprotected cat
that survived
being run over by a car
to the old woman
that takes a transport
but has no money
to pay its cost
when asking the driver
deserves a curse
like somebody just spits
on my face.

to take my son
from school and send him home
on my way
to the republic square
as if i need to buy a text book
for my son
so what a coincidence
to go in the direction
of Bnagir’s discussion
which is on the way
to think it must be a fate
though i didn’t want
to be there this time
but to remember
that, well, it’s good
i shall go there
without expectations
and just sit around
that part of life
mainly the discussion
of Marine Petrossian’s
article.

to enter the NPAK’s discussion room
see a lot of people
and active discussion
a map of Western Armenia on the table
as it’s spoken
about
armenian-turkish
natural
relations
Marine’s journey
to Turkey
her impressions
about ordinary turks
unordinary armenians
about life’s progress
and remaining traditions
about possibility
of
getting on with each other
and the revelation
and overcoming
all disturbing matters.

after the discussion
to hang a little about
waiting maybe to continue
at the nearby café
but feeling a little sick
i don’t know yet whether
to go or
not.
to go.
i am not that sick.

to join at Pchak --
the nearest café --
and place myself
a little afar
pretending
not to infect people
and hand on chin
take part silently
in an active talk
about everything
that can be talked about.

to get to the opera -stop
in Marine’s company
take a marshroutni
and to get home
thinking about
only one thing on the way home
about
saying
present
when my children call out
ma.


Translated by Tsovinar Chilingaryan and Lola Koundakjian