Quote for the month of July

"Although the Armenians have not been in America any great length of time, and although they are one of the smallest minorities in the country, they have already provided the means for the beginning on an Armenian-American literature in America, have made this beginning, and with luck may help to produce a number of writers who will make a worthwhile contribution to American letters".

William Saroyan
Introductory notes in Three Worlds: Hairenik 1934-1938, An Anthology
San Francisco, September 1938

Համո Սահյան: ԴՈՒ ՓՈԽ ԵՍ ՏՎԵԼ

Ով մայր բնություն, խելոք ու խոհեմ,
Դու ամենահին եւ ամենանոր
Ամենապոեմ,
Դու փոխ ես տվել իմ այս ձեռքերը,
Որ ես վարսերիդ զմրուխտը շոյեմ,
Հարթեմ ճակատիդ կնճիռները խոր
Եվ ապաքինեմ սրտիդ վերքերը։
Դու փոխ ես տվել իմ այս ոտքերը,
Որ ես քանդակեմ նրանց հետքերը
Քո բարձունքների քարերի վրա,
Քո կանաչ-կարմիր դարերի վրա։
Դու փոխ ես տվել իմ այս աչքերը,
Որ դու նրանցով ինքդ քեզ նայես,
Տեսնե՜ս բյուրավոր քո հրաշքները,
Տեսնե՜ս ծաղկունքիդ գույները պես-պես,
Տեսնե՜ս հողմերիդ գալարումը խենթ,
Տեսնես, հիանա՜ս -
Եվ դու լիանա՜ս ինքդ քեզանով,
Եվ դու զարմանա՜ս ինքդ քեզանով,
Եվ դու թարմանա՜ս ինքդ քեզանով,
Եվ մտերմանաս դու ինքդ քեզ հետ։
Դու խոփ ես տվել իմ ականջները,
Որ ջրվեժներիդ շառաչը վսեմ
Եվ անտառներիդ հառաչը լսեմ
Եվ լսեմ անգամ
Զանգակածաղկիդ լուռ ղողանջները։
Դու փոխ ես տվել իմ շրթունքները,
Որ ես կրկնեմ քո շշուկները,
Որ ես նրանցով քո երգը սուլեմ,
Նրանցով փչեմ եղեգնյա փողդ,
Շո՜ղդ համբուրեմ.
Ցո՜ղդ համբուրեմ,
Համբուրեմ հո՜ղդ
Որ օրոր ասեմ
Քունը փախցրած քո մրրիկներին
Եվ խորհրդավոր հեքիաթդ պատմեմ
Հեռու՜-հեռավո՜ր մոլորակներին։
Դու խոփ ես տվել իմ սիրտն անհանգիստ,
Որ դու նրանով
Արյունդ բաշխես ծառ ու կանաչին,
Զգաս փոխարկման օրենքները խիստ,
Զգաս երկունքի հրճվանքներն ամբողջ.
Քո բոլոր-բոլոր սարսուռներն զգաս
Եվ շոշափես քո զարկերակն առողջ։
Ով մայր բնություն իմաստուն ու վեհ,
Դու այդ բոլորը ինձ փոխ ես տվել,
Որ զգա՜ս, տեսնե՜ս,
Շոշափե՜ս, լսե՜ս,
Պատճառաբանես քո անցուդարձը,
Որ մարդուն հասնես,
Հասնես, մարդանաս,
Որ քո զորությամբ դու հպարտանաս,
Որ չձանձրանա՜ս ինքդ քեզանից,
Որ դու քաղցրանա՜ս ինքդ քեզանից,
Որ դու բարձրանա՜ս ինքդ քեզանից
Ու մնաս բարձր …
Ինչքան էլ որ դու ինձնով ճանաչես
Էությունը քո,
Ինչքան էլ որ դու իմ հոգով չափես
Վեհությունը քո,
Եվ ինչքան էլ որ դու ետ պահանջես
Տվածիդ վերջին բեկորը անգամ, -
Միեւնույն է, քո տվածի համար,
Ով մայր բնություն,
Շնորհակալ եմ քեզնից մշտապես,
Շնորհակալ եմ ես հազար անգամ։

1961

Ժանոյ Իփճեան։ Քեզմով

Առանց քեզ, սիրելիս,

Կեանքի դարձդարձիկ, մութ փողոցներէն
Կ՛անցնիմ գինովի պէս՝ խարխաբելէն,
Մրթմրթալով երգեր անեղանակ,
Հոս ու հոն կանգ առնելով անճառակ։

Երգերս բոլոր՝ անկապ ու անյանգ,
Ի զուր կը փորձեն սիրոյս տալ նոր կեանք,
Հոգւոյս փոխանցել նոր յոյս ու տենչանք,
Որ ա՛լ քեզ մոռնայ, գտնէ նոր տարփանք։

Հաւատա՛, իմ քաղցրիկ,

Ինչքան կը նմանիս կեանքիս նաւակին
Արագաստը ուռճացնող քամիին,
Որ կը փչէ թարմ ու բարենպաստ
Արեւելքէն բուռըն՝ սակայն զուարթ։

Բայց քեզմով, նազելիս,

Ան կը նմանի բարեբեր դաշտի,
Հասկեր ցորենի ՝ հասուն ու ոսկի,
Պտղատու ծառի՝ ծանր ճիւղերով,
Պէս պէս պտուղով՝ քաղցըր ու համով։

Կþիմաստաւորուի կեանքս անսովոր
Ու կþամբողջանայ շրջանը անոր,
Կ՛առնէ միտք, մարմին, հոգի ու իտէալ.
Քեզմով, աղուորս, ես կ՛ապրիմ դարձեալ։

Լոնտոն - 2010

Ժանոյ Իփճեան։ Գիտե՞ս, քեզ կը սիրեմ…

Արդէն սիրահարուած եմ աչքերուդ

խորքերուն մէջ խորհրդաւոր ու մութ

Կայծկլտող արեգակի շողերուն,

Չարաճճի այնքան ու փայլփլուն։

Ալիք-ալիք ջրվէժի պէս հոսուն

Մազերուդ խաղին վայրի ու խնդուն

Որ կը հասնին ուսերուդ հոլանի

Որսալով շողերն պայծառ արեւի։

Կը սիրեմ նաեւ շրթներդ նաշխուն,

Ժպիտդ շէնշող, ձայնդ գլգլուն,

Կուրծքերդ հպարտ ու ցանկագրգիռ,

Մարմինդ բարեմաճոյն ու գիրգ։

Եւ սիրահարուած եմ քեզի հետ ես,

Առանց իսկ ճանչնալու, տեսնելու քեզ,

Համոզումով հաստատ՝ թէ քեզ պիտþ գտնեմ,

Անծանօթ սէր  գիտե՞ս, քեզ կը սիրեմ։

Լոնտոն - 2010

ՆԱԹԵԼԼԱ ԼԱԼԱԲԵԿՅԱՆ։ ԲԱԺԱՆՈՒՄ

Հեռանում են սիրելիներն, ահա, դարձյալ

Եվ տանում են իղձեր անսուտ կամ թվացյալ,

Շուրջս՝ մշուշ կարոտների եւ անձկության,

Ես դառնացած՝ այդ օրերն եմ հիշում անցյալ:

Ի՞նչը մնաց, ի՞նչը մեռավ հոգու խորքում:

Հիշողությունն իմ ընկրկեց հոգնության դեմ:

Նվիրվեցի՝ առանց դույզն-ինչ փառքի հույսի:

Հրաբորբոք լավան ինձնով ես մարեցի,

Նվիրվեցի անմնացորդ եւ աննկուն

Եվ հագեցրի ծարավն ամեն հանդիպածի:

Նորից սուզվեմ ամայության խավարն անտակ,

Գուցե հառնեմ եւ՛ մեղավոր, եւ՛ գեղեցիկ:

Եվ հավաքեմ բեկորներս մեկիկ-մեկիկ,

Վերածնեմ փշրած շղթան օղակ-օղակ:

ՆԱԹԵԼԼԱ ԼԱԼԱԲԵԿՅԱՆ։ [Բախտս սփռված]

Բախտս սփռված ու
ցանուցիր է՝
Իբրեւ մոլորյալն
իմ մոլորակի,
Քարի պես ծանր բանաստեղծությամբ,
Առանց ինտերնետ կպչուն ոստայնի:
Եվ ցավ է համակ դարն այս անհավատ,
Թեթեւ Էրոսի դարն այս թանձրախիտ:
Ես վստահում եմ բառը լոկ գրչին,
Չեմ չափում հույզը մեգաբայթերով:
Կենդանի բառը նշանակում է
Ավարտել եւ կամ սկսել նորից:
Ողջ կյանքում գրված սիրո նամակն իմ
Գրվել է բախտիս ձեռագրով խրթին.
Իմ թեւավորը կփրկի՞ նրան՝
Անցնելով աշխարհն ու կյանքը անցյալ,
Ծրարի վրա կնիքը վարձն է՝
Այն անդառնալի քարերի դիմաց:

ՅԱԿՈԲ ՍԱՐԳԻՍԵԱՆ: ԱՆՑԱԳՐԻՍ ՎՐԱՅ

Անցագրիս վրայ ես երկիր չունիմ,
Ծնայ հրաշքով քիչ մը ամէն տեղ,
Կեանքս թռիչք է սահմանէ անդին,
Սահմաններէ վեր՝ երազ մը շքեղ։

Երկիր փոխելէ դիմագիծ չունիմ
Ես մագաղաթն եմ անգիր, անթափանց,
Տունս չորս պատ է առանց տանիքի
Հասցէս՝ ամպերու ճամբան կորսուած։

Ամէն քաղաքէ անցագիր մ՛ունիմ
Եւ թափառումէ թիւս կը պակսի,
Ես այն ճամբորդի պայուսակն եմ հին
Կապուած չուանով, ցաւով երէկի։

Կապուած չուանէն ամրութիւն չունիմ,
Թէեւ կ՛ամրանայ իմ սիրտս բռունցք,
Թէեւ մութին մէջ լուսիններ կ՛ապրին,
Անապատի վրայ լազուրներ խորունկ։

Հսկայ ծովերէն փոթորիկ չունիմ,
Համակերպողի ժպիտ մը միայն,
Ես զիս ըլլալու կարօտն եմ վերջին
Անհունին նետուած կանչի մը նման։

Ո՞վ էր մկրտած... Ես անուն չունիմ,
Վիշտէն սրբուած անցագիրն եմ ես,
Կարծես ճամμորդի պայուսակն եմ հին,
Որ կը փոխադրէ սիրտ մը ռումμի պէս։

Յակոբ Սարգիսեան։ ՎԵՐՍՏԻՆ

երբ հեռաձայնդ հնչեց

բոլոր իրերը սենեակին լռեցին

բացի սրտիս զարկերէն

եւ թեթեւցած

կարծես հովու սանդուխներէն բարձրացայ

վերացումին տանիքը

հոն ուր աստղեր քու ափերէդ ջուր կ՛ըմպեն

ու ժամերը չեն դաւադրէր լինելութեան

երբ հեռաձայնդ լռեց

դեռ լռութիւնը կը հնչէր ընդերկար

անշուք կահոյքը փոխելով թախիծի

ձայնիդ պատկերն հակառակ կողմ դարձուցի

շիտակ երեսը խաμկանքին

որ վերստին քեզ լսեմ

ՎԱՐԴԱՆ ՀԱԿՈԲՅԱՆ: ԽՈՍՏՈՎԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

Ես նորից հիշում եմ քեզ,
եւ պահը ունենում է խորհուրդ,
եւ օրը ունենում է արեւ,
եւ սիրտը ունենում է կարոտ,
եւ դու իմն ես դառնում ավելի:

Ես նորից ներում եմ քեզ,
եւ լույսը ունենում է աղջիկ,
եւ հույսը ունենում է ճամփա,
եւ միտքը մոտենում է ափին,
եւ դու իմն ես դառնում ավելի:

Ես նորից կանչում եմ քեզ,
եւ ճամփան ունենում է ետդարձ,
եւ խոտն ունենում է ծաղիկ,
եւ հավքն ունենում է երգեր,
եւ դու իմն ես դառնում ավելի:

Դու հավերժ տանջում ես ինձ,
եւ ցավը ունենում է պսակ,
եւ հոգին ունենում է երազ,
եւ չի ունենում սերը սահմաններ,
եւ դու իմն ես դառնում ավելի:

ՎԱՐԴԱՆ ՀԱԿՈԲՅԱՆ: ՁԳՎԱԾ ԱՂԵՂՆԵՐ

Գնաց անտառը, խրվեց ամպի մեջ,

խրխինջը ձիուն կորցրեց ձորում,

քունը գողացավ աչքը լուսնյակի,

օրվա մտքի մեջ խայտում է սուտը,

եւ հավքի ներսում երկինքն արնել է:

Գագաթն աստղերի զոհասեղան է,

խիղճը փնտրում է ու չի գտնում տեր,

ձիթենին Նոյի ձեռքն ուրանում է

լեռը շրջվել է մեջքով դեպ երկինք,

մգլահոտ փչեց փեշից Աստծո:

Քարտեզի վրա մի ծառս եղած ձի՝

Արցախ-դաժան սեր, վիրավոր անուն,

տունը փնտրում է աչքեր մայրական,

հայկյան աղեղը լարում է հոգու,

եւ օրերն անցնող՝ սլացող նետ են:

Ժամանակի դեմ, անմաշ ցավի դեմ,

հույսը համμույր է խաչքարի շուրթին,

վերադառնում է որդին դեպի տուն,

ճանապարհն իրեն կերտեց երազից,

տառապանքն ի վեր նավում է իղձը:

Զանգը արթնացավ արյան խորքերում,

զոհերը ելնում, միանում են մեզ,

անթիվ ձեռքերով գրկել է Քիրսը,

եւ լեռան փեշից մեռոն է թափվում,

ինչ էլ որ լինի՝ մենք լինելու ենք:

ՏԱԹԵՎԻԿ ՍՈՂՈՄՈՆՅԱՆ: [Մի դառնագին]

Մի դառնագին
հանգստություն
պարուրեց ինձ ոտից գլուխ,
ու հասկացա, թե ինչու են
տագնապի մեջ հաճույք
փնտրում
¨ ծիծաղում
վախի միջից:

ՏԱԹԵՎԻԿ ՍՈՂՈՄՈՆՅԱՆ: [Երբ կարոտում ես՝ աչքերդ փակիր]

Երբ կարոտում ես՝ աչքերդ փակիր,

լսիր անձրեւի սեթեւանքը,

աղմուկների մեջ լռություն փնտրիր

եւ լռությունը լցրու բառերով:

Իսկ երբ կարոտից հանկարծ խենթանաս,

փարձիր անձրեւը լցնել աղմուկով

եւ քայլիր

մինչեւ արեւը

փայլի:

ՌՈԲԵՐՏ ԵՍԱՅԱՆ: ԻՆՔՆՈՒԹՅԱՆ ԱՆԴՐԱԴԱՐՁՆԵՐ

Ինձ առաջ է տանում հավատը:
Իմ երազների կեղեւից կաթում է արցունքը աստղի:
Խղճի անապատներում փոթորկվում են
հավատի հորիզոնները:

Երկինքները փետրավորվում են սյուներին հույսի:

Ես համբուրում եմ երակը հիշողության:
Եղեռնի ճիչերով նժարում եմ վայրկյանները:
Իմ ժամանակը կայծակի շեղբ է,
որ հողից հանում է կանչե՜րը երազի
եւ ճյուղավորում թեւերում Անհունի:
Ինձ առաջ է տանում հավատը: Ձայնս
միավորում է բեւեռները:
Ճանապարհից բխում է հայացքը պատմության,
ինչպես աղμյուր, որից ծարավի՜ շիթեր է
պոկում հասարակությունը: Ոտքերս ճեղքում են
ժայռերը անորոշության:
Մասիսի ձյուներում փայլփլող աչքերս
հավատի խորաննե՜ր են...
Ինձ առաջ է տանում հավատը:

Անահիտ Պարսամյան։ [Անցած սերերի փո՛ւշն է երեւի]

Անցած սերերի փո՛ւշն է երեւի,
Երգող վերքերի լո՜ւյսն է երեւի
Ստիպում ապրել...
Չարակամների ցցված ժանիքն է,
Բարեկամների ձեռքն ու բարիքն է
Ստիպում ապրել:
Հեռավոր մանկան քաղցր անո՜ւնն է,
Մոտ դավաճանի թաքնված թույնն է
Ստիպում ապրել:
Հին ու նորի այս զարմանալիքն է,
Նորի մեջ ապրող հնի ալիքն է
Ստիպում ապրել,
Եվ ստիպում է ապրել
Գալի՛քը...

ԱՆԱՀԻՏ ՊԱՐՍԱՄՅԱՆ։ ՄԱՐԳԱՐԻՏԸ

Եվ օրերիս առջեւ ես ելնում եմ ահա,

Կորա՜ծ մի մարգարիտ՝

դալկափայլով իմ պերճ,

Եվ խաղաղ եմ հիմա,

եւ պայծառ եմ հիմա,

Հիմա դժվար է ինձ խորքից հանել:

Ջրասույզներ ճարպիկ

փորձ արեցին այնքան,

Եկան ու ետ դարձան,

խեցիս ինձ պահպանեց,

Մինչ իր գահին բազմած

սպասո՜ւմ էր արքան,

Սպասում էր՝ մարգարի՜տը հանեն:

Եվ ժամանակն անցավ,

հետո տխրեց արքան,

Մարգարիտը չկար,

սակայն քարեր կային,

Բո՜ւռ-բուռ քարեր կային՝

հակինթ ու ադամանդ,

Շափյուղաներ, տոպազ ու մեղեսիկ:

Առավ քարերն արքան,

նայեց նրանց տխուր,

Իր մարգարիտն ո՞ւր է,

ծերությունն է գալիս,

Իր կրծքի տակ հազար

փակ կարոտ է լալիս,

Իր մարգարիտն ո՞ւր է,

օրն է իրիկնանում:

... Եվ օրերիս առջեւ ես ելնում եմ էլի,

Լռա՜ծ մի մարգարիտ՝

ծովի հեռո՜ւ խորքում,

Իմ սեգ արքան հանգավ՝

անունս իր շուրթին,

Եվ խեցիս ինձ արդեն

գերեզման է դառնում...

ԹՈՐՈՍ ԹՈՐԱՆԵԱՆ։ [Արշալոյսներ երազեցի]

Արշալոյսներ երազեցի

Բռնկումով անանձնական.

Վերջալոյսներ մերթ գրկեցի

Երազի գոյն, աներկեւան,

Կեանքս հոսուն գետի նման

Ալիքուեցաւ ծովը դէպի,

Ծովը ինձմով ի՞նչ շահեցաւ,

Ի՞նչ էր շահս ծովէն իմին։

Ու չիմացայ բիւրերու պէս

Բիւրեղ կեանքի թաւալքին կեր

Պարտեա՞լն եղայ ես սիրակէզ...

Եթէ այո՜, յաղթողն ո՞վ էր։

ԹՈՐՈՍ ԹՈՐԱՆԵԱՆ: ԿԸ ՄՏԱԾԵՄ

Կը մտածեմ երբեմն,
Թէ տարիները արդեօք
Խլել կրցա՞ն գանձերն իմ։
Թէ փոթորկուն ծով կեանքիս
Ծովահէնները որպէս
Տարիները թաւալող
Գողնալ կրցա՞ն երբեւէ
Խինդ ու կորովս անայլայլ,
Յոյսի պաշարս անսպառ։
Ու ահա ես ութսունի
Սեմին կանգնած լուսագէս
Ձէնով Օհան մը որպէս
Գոչել կրնամ վճռապէս
Թէ սիրտիս մէջ իմ անտես
Ունիմ ճերմակ քանի՜ տետր,
Որոնց ձիւնկաթ էջերէն
Պիտի խօսիմ աշխարհին
Թէ ունայն չէ կեանքը այս
Երբ օրերուդ դաշտերուն
Հերկերն անվերջ ողողես
Որպէս սիրոյ սերմնացան։
Ի՛նչ փոյթ, ինչ փոյթ որ չըլլաս
Դուն հնձուորը ակաղձուն–
Սէր սերմանէ յաւիտեան։



* * *

ԹՈՐՈՍ ԹՈՐԱՆԵԱՆ: ՔԵՍԱՊ

Քեսապ,

Հայոց դարաւոր կայք,

Որուն հմայքին տակ

Հայկակներ ժմնեցան։

Քեսապ,

Դո՞ւն աւելի մօտն ես արեւին

Թէ արեւը քեզի,

Երբ լոյսերու մէջ կը շողաս։

Քեսապ,

Լեռներու պար

Կարծես աղջիկներ են հայ

Ու կ՛երգեն ձերամբ։

Քեսապ,

Տօթն ըմբերանող

Անտառներուդ սօսափին տակ

Որքան անուշ է եթերանալ

Երազներով անյատակ։

Քեսապ,

Դուն օրհներգ ես մէն մի հայու

Ու կը ժպտիս ամէն անցորդի,

Որ գագաթներուդ վրայ

Աստուծոյ հետ զրոյցի կը նստի...

Քեսապ,

Քու ծոցիդ մէջ կայտառ

Այսօր հայն իսկ յամառ

Գիտցաւ վերջապէս,

Որ հայրենիքն իր վէս

Եփրատ-Տիգրիսի ակունքներուն է

Եւ ստորոտին յաւերժի լերան...

ՍՈՆԱ ՎԱՆ: ԷԿԶՈՏԻԿ ԹՌՉՈՒՆ

Հիշո՞ւմ ես ձմեռվա
գիշերները կարճ
ու համբույրներդ
գիշերներից երկար

մարմինս… հիշո՞ւմ ես
հախճապակե տարա
լցված դեղնակարմիր
քաղցր հյութով
ու
քո լեզուն արագ
մաշկիս վրա թարթվող
ինչպես կոլիբրի՝
թռչունը էկզոտիկ

որ
թվում է անկշիռ
օդում կախված
փոշին երազներիս
մաշկիս վրա
եւ
ավելները թարթիչներիդ

ձմեռվա գիշերները կարճ
հիշո՞ւմ ես
եւ
ձեռքերդ
...գիշերներից երկար

Սոնա Վան։ ՊԱՐ ԱՎԱԶԻ ՎՐԱ

Պտտվում եմ ավազի վրա

շրջանակներ գծում փեշիս ծայրով

մռռում եմ մաշկո՛վս ասես μերանս փակ

«երեկ Հռոմն էր զեխ …այսօր էլ ես»

կես-կատու կես-կին եմ ես այս պահին

վայելչանքս ձեւ չէ այլ նպատակ

պարս վարժանք չէ սին այլ ճանապարհ

որ տանում է ինձ վեր՝ օղակ-օղակ

ինչպես ջահել մահվամբ ոգեւորվող ացտեկ

ես կկռվեմ՝ նետիս ծայրին փետուր μազմաերանգ

հազար տարի հետո գուցե փլվեմ ներսից

(ես էլ Հռոմի պես)

բայց չեմ պարտվի երբեք… մարտադաշտում

վայելչանքս ձեւ չէ… կանչն է նախնիներիս

դեմքիս դաջված կատու... վրեժ... բնազդ...

ծածկագրեր են գետնի օղակները μոլոր

բերված հեռու-անցյալ կորած վայրից

շրջանակը չունի ոչ սկիզբ եւ ոչ վախճան

հավերժություն՝ կախված փեշիս ծայրից

ինձ հաղթելը հեշտ չէ… թե ոչ անկարելի

ես պատկանում եմ ցեղին… պարողների

Raffi Wartanian: We Are All

We are all gods


We are all devils


We are the howling spirits

We are all obstetricians


We are all murderers


We are the mirror fragments pointed at each other

We are all brilliant


We are all buffoons


We are the shards of meta-meninges

We are all alive


We are all dead


We are the nightmares of Jupiter

We are constructive destructors


We are destructive constructors


We are the cotton wrecking balls

We are all rising


We are all falling


We are dancing in our sleep

We are all sporks


We are all shovel-fingers


We are the children of economic dictatorships

We are all friends


We are all freaks


We are the Deepwater Horizon


We are all Jacques Cousteau


We are all British Petroleum


We are the earth’s exploitation


We are all humble


We are all self-obsessed


We are the cohesion of left and right

We are all spokes


We are all sparks


We are the true wheel

ՀԱՄԲԻԿ ՄԱՐՏԻՐՈՍԵԱՆ։ [Ախ, արդէ՞ն...]

Ախ, արդէ՞ն...

Երազներն իմ կապոյտ, յուսավառ

Նրբերանգ թրթիռներ... յոյս են վառ...

Ի՜նչ անուշ ու քաղցր է տենչն անմար...

Արդէօք դո՞ւն...

Ո՞վ վառեց հրդեհն իմ ահալի,

Նոր բոցով ու կայծով կը վառի՝

Իմ հոգին ու սիրտը յիրաւի...

Ակամա՞յ...

Բայց ինչպէս դուն մտար հոգւոյս մէջ,

Ներէ զիս, անծանօթ քոյր անկեղծ՝

Իմ խռովքն ալեկոծ ծով է մեծ...

Առանց քե՞զ...

Իմ շուրջը ծաղիկներ բուրմանուշ,

Նազելի՛ս, ինչ չքնա՜ղ ես, անո՜ւշ

Ինձ համար դուն անանց... քաղցր յուշ...

Ամէն օ՞ր...

Կը փնտռեմ անհամμեր, յոյսով քեզ,

Նորայոյս ցանկութեամբ, սիրով հեզ,

Իրա՞ւ է այս երազն սիրակէզ...

Անո՞ւնդ...

Գրեցիր արցունքո՜վ... վիրաւո՜ր...

Նուրբ ու ջինջ անունդ այդ աղուոր

Իմ սրտի մատեանին մէջ այսօր...

ՀԱՄԲԻԿ ՄԱՐՏԻՐՈՍԵԱՆ։ ԱՊՐԻԼ...

Խաչուած է իմ հոգին... Վաղո՜ւց...

Քարանձաւներու մէջ չղջիկները

կը պարեն...

Ամայութիւնը կ՛ոռնայ չորս դիս

Անո՞ւնը այս տխուր խաղին՝

Գա՜ղթ է... ջա՜րդ... Եղեռն սոսկալի...

Գետ ու լճակ արեան ծով են... հիմա...

Ձուկերը կարմիր են հագած... լո՜ւրթ...

Արիւն կը ծծէ հողը ծարաւէն,

Երկինք կ՛այրի... կը շիկնի ամօթէն

Գարուն է անունն այս եղանակին...

Ապրի՜լ...

Ծառերը ցամքեր են... Անտէ՜ր են...

Անձրեւը դարձած է մեղքի կարկուտ...

արցու՜նք...

Պարտիզպանը կախուած է

իր սիրած ծառէն...

«Չարիք» է անունը

այս բեմադրութեան...

Չարագո՞րծն... Ան կը ժպտի՜ անփոյթ...

Շուրջս մեռելներ են... Ո՜ղջ...

ու կը պարե՜ն...

Գերեզմաննո՜ց է

աշխարհն այս համայն...

Մարդիկ անտարբեր,

գինո՜վ են ցասումէն,

Զայրոյթը կը զարթնի թմբիրէն զգո՜յշ...

Խուլ աշխարհը

կը մռնչէ խելագարօրէն...

Մայրեր կու լան լուռ եւ անարցունք...

Սերունդներ կը վառեն յոյսի մոմեր...

Հոգեհանգիստ է պէտք

ապրողներուն համար...

Իսկ խունկ ու ծուխէն կը հոտի վրէ՜ժ...

Ու դարը կու լայ իր մեղքն ու մեղան...

Շրթունքներուս վրան երգ է եւ աղօ՜թք

Ու աղօթքէս կը վառի կամքս, հրդե՜հ...

Ոտքերս տատամսոտ...

կը կառչին հողին...

Սիրտս կ՛ուզէ գոռալ...

խուլ աշխարհին...

Ես, ես կը մերժեմ մահը...

վճռած եմ ապրիլ...

UNESCO: Yerevan designated World Book Capital 2012

Click here for the original press release at the UNESCO website.

Erevan nommée Capitale mondiale du livre 2012

La ville de Erevan (Arménie) a été désignée Capitale mondiale du livre pour l’année 2012 à l’issue de la réunion du comité de sélection, composé des représentants des trois principales associations professionnelles internationales du monde du livre et de l’UNESCO, le 2 juillet au siège de l’Organisation.

Erevan est la douzième ville à être désignée Capitale mondiale du livre après Madrid (2001), Alexandrie (2002), New Delhi (2003), Anvers (2004), Montréal (2005), Turin (2006), Bogota (2007), Amsterdam (2008), Beyrouth (2009), Ljubljana (2010) et Buenos Aires (2011).  

La ville d’Erevan a été choisie pour la qualité et la variété du programme proposé, « très détaillé, réaliste et ancré dans le tissu social de la ville, centré sur des aspects universels et mettant en valeur tout les acteurs de la chaîne du livre », selon les membres du comité de sélection.  

« Je félicite la ville d’Erevan, qui a présenté un programme particulièrement intéressant, avec de nombreux volets thématiques, dont la liberté d’expression, ainsi que plusieurs activités pour les enfants, qui seront les lecteurs et les auteurs de demain », a déclaré la Directrice générale de l’UNESCO, Irina Bokova. « Le fait de mobiliser l’ensemble du secteur du livre et de la lecture, des auteurs aux imprimeurs et aux éditeurs, contribuera sans doute à assurer un grand succès et un impact durable au programme d’Erevan », a-t-elle ajouté.   

Chaque année, l’UNESCO et les trois organisations professionnelles internationales du monde du livre que sont l’Union internationale des éditeurs (UIE), la Fédération internationale des libraires (IBF) et la Fédération internationale des associations et institutions des bibliothécaires (IFLA) identifient la Capitale mondiale du livre pour la période d’une année séparant deux célébrations de la Journée mondiale du livre et du droit d’auteur (23 avril). Cette initiative manifeste la collaboration entre les représentants des principaux acteurs du livre ainsi que l’engagement des villes pour promouvoir le livre et la lecture.  

- At present, the UNESCO website has published the press release only in French. -- Lola Koundakjian

ՍԱՐԳԻՍ ԿԻՐԱԿՈՍԵԱՆ: ԾԱՂԻԿ ՄԱՐՄԻՆ

Կը բազմիս ցանկութեան գահին

մերկ՝ բացի զգեստէդ

եւ ծաղիկը մարմինին

կը մնայ որբ

ժամանակը չի կրկնուիր

իսկ խաւարը գաղտնիքներն իր քնացած

ա՛լ չի բացայայտեր

Երազը գալիք

գիշեր է անդէմ

կը փառաբանէ զօրութիւնը բոցին

կը սրբացնէ նահատակութիւնը կրակին

եւ կը մեկնի ինքնագոհ

Լոյսէն առաջ

Vacation Notice/Արձակուրդ/Vacances

Kind Reader:

The Armenian Poetry Project is currently on VACATION and traveling to the International Poetry Festival in Medellín, Colombia.

Some texts have been scheduled to appear while I am out of town, but audio segments and all correspondence will resume after my return on Sunday, July 18th, 2010.

During this period, I encourage you to read through the Project's archives by clicking on the Author or Monthly links found on the right side of the page.

I look forward to hearing from you.

Best regards,

ձ՝

Լօլա Գունտաքճեան/Lola Koundakjian

ArmenianPoetryProject[at]gmail[dom]com

ՍԱՐԳԻՍ ԿԻՐԱԿՈՍԵԱՆ։ ԱՂ

Մարմինըդ

հէքեաթ դարպասն է ծովին,

խիճ մը վերցուցի եւ շպրտեցի

ջուրը արթնցաւ եւ բոյրն ուխտաւոր

կոպերն իր շարժեց

ալեակ առ ալեակ

Ոտքերով բոպիկ

քալեց ծովափին.

արեւն սպասման

եւ աղը յանկարծ կտրեցաւ կրակ

շրթներուս վրայ

Armenian Writers Awarded for Outstanding Contributions

As per Armenpress, Times.AM and Grakan Tert (7-2-10 issue), Hranush Hakobyan, the Armenian Diaspora Minister, presented awards to several Armenian writers for their "outstanding contribution to preservation of the Armenian identity". The ceremony was part of the 5th Pan-Armenian writers' conference.

The receipients of the William Saroyan Medal are:
Torkom Postajian (USA)
Toros Toranian (Syria)
Levon Ananyan (Armenia)
Aram Arsenyan (Armenia)

The minister's certificate was awarded to:
Vartan Hakobian (Artsakh)
Madeleine Karakashian (Romania)
Kevork Ankhchyan (Georgia)
Rober Haddejian (Turkey)
Dikran Kapoyan (Syria)
Sarkis Guiragossian (Lebanon)
and, Varant (Iran)

ՍԱՐԳԻՍ ԿԻՐԱԿՈՍԵԱՆ: ՍՏՈՒԵՐ

Ստուերը

հայելին է սրտատրոփիս

կը հետեւի քայլերուս

կը դարպասէ զիս

կ՛որսայ մարմինն իմ

եւ ես կ՛ըլլամ ստուերը ստուերիս

Օրը կ՛ըլլայ կէս

կեանքը կ՛ըլլայ կէս

եւ խօսքերը կիսկատար

փախուստ կու տան շրթներէս

ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆ: ՆՈՐ ԺԱՄԱՆԱԿՆԵՐ

Ուղիղ մի կոշիկի չափ երկիր՝
ահա թե ինչ էր մնացել
նախկին բավականին ընդարձակ Հայաստանից.
ընդամենը մի,
այն էլ 29.8 համարի կոշիկի չափ երկիր,
եւ երկար տասնամյակներ արագիլի նման
մի ոտի վրա ցցված ժողովուրդ,
որն ահա արդեն
երկու տասնամյակ է, ինչ պայքարում է
եւս մի կոշիկի չափ տարածության համար,
որպեսզի, ի վերջո, կարողանա մյուս բոլոր
ժողովուրդների նման
երկու ոտքով կանգնել
մայր հողին: