Ղազարոս Աղայեան։ Յիշողութիւն

Ծիծեռնակը բոյն էր շինում,
Ե՛ւ շինում էր , և՛ երգում,
Ամէն մի շիւղ կպցնելիս՝
Առաջուան բոյնն էր յիշում:

Մէկ անգամ էր նա բոյն շինել
Եւ շատ անգամ կարկատել,
Բայց այս անգամ վերադարդձին
Բոյնն աւերակ էր գտել:

Այժմ նորից բոյն էր շինում,
Ե՛ւ շինում էր , և՛ երգում,
Ամէն մի շիւղ կպցնելիս՝
Առաջուան բոյնն էր յիշում:

Նա յիշում էր անցած տարին
Իր սնուցած ձագերին,
Որոնց ճամբին յափշտակեց
Արիւնարբու թշնամին:

Բայց նա կրկին բոյն էր շինում,
Ե՛ւ շինում էր , և՛ երգում,
Ամեն մի շիւղ կպցնելիս՝
Առաջուան բոյնն էր յիշում:

Ղազարոս Աղայեան
(1840-1911)

The Swallow

The swallow slowly builds her nest,
Her voice unravelling.
With every twig, with every leaf,
She yearns for last year’s home.

She remembers her young chicks,
Hungry for her return.
A wolf snatched the chicks away,
And devoured their tender flesh.

But the swallow again builds her nest,
Her voice unravelling.
With every twig, with every leaf,
She remembers last year’s song.

Translated from the Armenian by Judith Saryan

New Volume of Poetry by Arpine Konyalian Grenier

NeO Pepper Press proudly presents:

Arpine Konyalian Grenier's Part, Part Euphrates

With an eternal lack of selfhood and longing for ancestry I am creeping along the sidelines of rhetoric and process hoping for an outcome that transcends my ability to determine the good in it.
—AKG

What better way to conclude a successful year than with Arpine Konyalian Grenier’s Part, Part Euphrates.
Yet if forced to specify what kind of a punctuation mark Part, Part Euphrates represents, we would face a hard choice: is it a question mark, period, or an ellipsis?
Maybe it’s all three, and more, yes, that’s it—Part, Part Euphrates is a paper-and-ink poetical hyperlink conflating space with thought and time with word in a unique expression mirroring the many-sidedness of the world.
Arpine’s verse blossoms in unexpected ways, scaling like ivy the crumbing walls of the idea that universal understanding rest on the dominance of a single language—offering in return an endless game of meaning and interpretative opportunity.

What others have said:
“… heavily impressionistic and often surrealistic, reckless talent... a unique voice,”
John A. Greppin, Ph. D., Professor of Linguistics, Cleveland State U.
“Konyalian Grenier gives provocative expression to personal experience in a voice unique and forceful,”
Frederick M. Swensen, Ph. D., Professor Emeritus, California State U, Long Beach.
“… varied registers sources and textures of language… provocative and
engaging… sublime,”
Heather Fuller, Washington Review.
“… long list of strengths: the quiet (Dickinsonian) gift of knowing all about nature, the explosive gift of shooting words at the page in glee, the gift for metaphor and a complimentary one that knows how to organize sprawling material, riding the herd as we used to say out west. always coming up with what Eliot might have called one's objective correlative... she takes us out of our provincial concentration on American life to encompass broader social and geopolitical issues, tying them cleverly to the personal - relationships histories feeling,”
Kevin Killian, Krupskaya.

Arpine Konyalian Grenier holds graduate degrees from the American University of Beirut and the Milton Avery Graduate School of the Arts, Bard College, New York. Her work has appeared in How2, Columbia Poetry Review, Sulfur, The Iowa Review, Phoebe, Fence, Verse, Big Bridge and elsewhere, including several anthologies. She has repeatedly been chosen finalist for the National Poetry Series and the Greg Grummer Award, and has authored two volumes of poetry.
For orders and additional information visit us at: NeO Pepper Press, December 2007

Arusyak Ohanyan: Անհրաժեշտություն

Click to hear
Անհրաժեշտություն read by Narine Karamyan.

Ինչեր որ ասես մենք չենք հորինել
Անսանձ, կիսասուտ այս մեծ աշխարհում`
Ձեվ ու բանաձեվ, չափ ու կանոններ,
Օ~, աստվածաշնչյան հինգ զույգ պատգամներ,
Տեղյա՞կ եք արդյոք, ստում ենք այնքան,
Որ երազներում, հոգնաբեկ, անմեղ ու անսուտ քնում
Մեր խիղճը արդեն քսանմեկ դար է, ինչ էլ չի քնում:
Ինչե~ր, որ ասես մենք չենք հորինել`
Ստի տիրույթում ճիշտը որոնել,
Ձեվ ու բանաձեվ, չափ ու կանոններ,
Օ~, աստվածաշնչյան ազնիվ պատգամներ,
Կուզեի շարվեք երկնի գմբեթում,
Ու հենց երկնքից, լուռ ու աստղատառ,
Բոլորիս հոգին մաքրելու համար
Մի աստվածամաղ, հեզ անձրեվ տեղար:

07.02.07

Copyright Arusyak Ohanyan

Sevana Bagdasarian: Chorale

To the spirit of Dikranouhi and to all women who have
been forced to the ground on the banks of the Euphrates

There is death in this river
you can hear it sing.

The people dancing
or watching the great fish
swim in massive schools
cannot hear it.
They have not been made to listen.

I dance
and swim backwards
splashing water
on my face

for downstream
the women's bodies are found

naked and nameless
on the river's shore.

If I could
I would drain the death from this river.
I would shower it like rice
over a bride,
but today the mountain hands
disfigured and defaced
as if saying
it to has had enough.

My hand molts wet silt
touch homeland touch earth
They say if you are lost
touch earth.
If the duduk's wind changes direction
or if you forget to swim
touch earth.

Her obsidian hair reaches
downstream
becoming tributaries
she won't know which to choose.

I close my eyes to push
back her memory
but there is no stopping it.
No force to mind
no threat of retaliation.

Only the song
of the big dipper breaking
into a million-and-a-half pieces
falling, scattering
and the sound
that only those who have heard
a star's dancing fall
can hear.

Copyright Sevana Bagdasarian. This poem has appeared in Aspora, volume 1, No 2, Spring 1994.

Փանոս Ճերանեան: Պատկեր

Պարապութեան մէջ արձակուած
                    կապար մը կոյր կը սուլէ,
Թնդանօթի հարուածը թունդ
                   կը թեւածէ եօթ թաղ անդին,
Մինչ հրթիռ մը մեծաղմուկ
                   կը խեղդէ ճիչն հիւղակին...

Copyright Panos Jeranian
Փանոս Ճերանեան, Ի Լուր... (բանաստեղծութիւններ), Տպարան Կիլիկիոյ Կաթողիկոսութեան, Անթիլիաս-Լիբանան, 1999

Gregory Djanikian: FIRST SUPPER IN THE NEW COUNTRY

Uncle Hagop was grilling kebab
in the fireplace, sitting on a crate,
basting each morsel of lamb
with yogurt and oil.

"This is for your mother," he was saying,
as he drew the brush along a skewer,
"and this is in memory of your grandfather
who swims with the fishes."

There was hardly any furniture,
all our rugs had been left behind,
there were so many echoes.

Outside, it was Pennsylvania
heavy with snow, the sidewalks
had disappeared, streets had become
a mirage of dunes.

"Uncle Hagop," I said, "the place
is filling up with smoke." Our eyes
had begun tearing, we were opening windows,
flapping towels by the front door.

"Look at these beauties," he said, turning
the onions on their sides, singing
O rise up my Armenian heart
above the jeweled Caucasus!

There was nothing to do but shrug helplessly
as the neighbors passed by the door
looking in, amazed to see something
like a campfire in the middle of the city
and Uncle Hagop lifting up his glass

to the sheep herders of Yerevan
and the hardy grasses and grape vines
rooted deep in the rocky soil.

My grandmother was looking heavenward,
my sister was asking if we could return
to normal, we were all wiping our eyes,
waiting for sirens or the eviction notice

and Uncle Hagop was singing another chorus
about the heartland, forking the lamb
to its soft pink center, and bringing
platefuls of it like an offering
to the makeshift table

where we sat down, raising
a toast to the old life and new,
eating and saying as we ate
how everything had been done
to a turn, how really there was
no other way of doing it.

GREGORY DJANIKIAN


COPYRIGHT 2003 Modern Poetry Association

Վրէժ Գլընճեան։ Խօսք Նոր Գրիչիս

Ցոյց տուր հնարքդ տեսնեմ հիմա այս թերթ մը թուղթին,
Որ փորձաքարդ է անշուշտ, պիտի կրնա՞ս քանդակել
Հոն Քերթուած մը դաշնաւոր, որ խոհերուս սա մթին
Հանդիսանայ ապաւէն յոյսի ճրագ մը վայել...

Վաճառորդդ մինչ երէկ կը հիւսէր գովքդ ինծի,
Ու կը թուէր դրական յատկանիշներով անթիւ,
Անշուշտ անի չէր գիտէր, որ ճոխ տեսքէդ աւելի,
Կ՛որոնէի քու կոչման գիտակցութիւնը ազնիւ։

Ի՞նչ գրիչ ես դուն եթէ չտարփողես յարաժամ,
Խաղաղութեան եւ սիրոյ Աստուածատուր մեղեդին,
Եւ չդառնաս գոռ բողոք էնդդէմ վատին ու չարին։

Երանի թէ աշխարհի ողջ գրիչներն ապաժամ
Զղջումով մը խոր, անդարձ եւ անխափան որպէս ուխտ,
Առաջադրեն չաղարտել իրենց գիրով ո՛չ մէկ թուղթ...։


Copyright Vrej Klendjian. This poem has appeared in Volume 1 of Yert, the Syrian-Armenian Writers Association's annual publication and is used here by kind permission of the author.

Diana Der-Hovanessian: Not Meeting Mark Gavoor

On the dock at Camp Hayastan
the summer I had gone to teach
the English course on Armenian
poets, I saw you sprawled
on the gray wooden pier. It was
noon and hot. I sighed at
the sight of so many water lilies
blanketing the skin of Uncus Pond.
"You can't pick them. They are
protected," you warned.
Unlike us, I thought. Anyone
who picks these lilies drowns.

But no need to worry. I am not
one who picks anything. Unfortunately
things pick me.

Suddenly you leaped up saying
"Oh, I know you. I hope
you will have a chance to look
at my poems. My name is Mark."

You moved like all the summer
boys I had known in my youth.
You spoke with the voice of all
the mountain poets I had never
heard in our own tongue.

You smiled with the eyes of the son
I would never have. "Mark?
Mark Gavoor?"

"No," you answered and faded into
the noon light. The lilies shrivelled.
Ice formed on Uncus Pond.

Men from Franklin in rough coats cut
it into blocks to pack into straw
on sleighs. Uncus Indians peered
through the trees.

You and I left to cross two continents.
I to say old poems, you to cut them
into new shapes.


Copyright Aspora Press. This poem has appeared in Aspora, volume 1, No 2, Spring 1994.

Գէորգ Թեմիզեան։ Բանաստեղծութիւն՝ Ուշացած Քերթուածի մը Համար

Click to hear the audio clip of today's poem read by Lola Koundakjian.

Բարեւ ձեզ,
Ես եկայ, հոգ չէ,
           Քիչ մը ուշ,
Որովհետեւ սպասեցի որ հասնիմ
                առօրեայ խօսակցութեան
                           մակարդակին՝
Ձեր տան ու գաղտնի կարծուած երազներուն...
Սխալ չհասկնաք,
Բառերը ուրիշ իմաստ չունին,
Ոչ ալ անոնց ետին
          Խորհուրդ կայ
                 պահուած.
Օրինակ՝ երազները՝
         Ըսել ուզեցի գիշերային 
                  Կամ ցերեկային ձեր երազները,
                          Ո՛չ աւելի
                          Ո՛չ պակաս։
Սպասեցի որ խօսելու պէս գրեմ
         Գրելու պէս շարժիմ
     Եւ շարժելու պէս գրեմ
                  Ձեզի...

Պէտք չկայ իմաստութեան,
Որովհետեւ եկած եմ միայն ըսելու՝
Բարեւ ձեզ,
Կամ՝
     Բարի լոյս,
Որ լոյսով հանդիպինք իրարու՝
Ուր որ կ՛ուզէք,
Սակայն պիտի չըլլայ սալոնի մը մէջ,
              Ուիսքիի կամ օղիի
                      սեղանին շուրջ,

Ո՞ւր որ կ՛ուզէք,
Կարեւորը՝
   Նստած կամ քնացած չըլլանք,
       - Նոյնիսկ մութին մէջ -

Աշխատանքի՝
      Կամ
         Բան մը ընելու ատեն,
Բան մը շինելու,
          Քանդելու ատեն,
Դպրոց կամ գործի,
          Ցոյցի կամ ճակատ 
               երթալու ատեն,
Երբ որ պատրաստ էք
          Բարեւ ըսելու,
Բան մը ընելու
Բան մը քանդելու - 
        Շինելու ատեն,
                Շինելու ատեն,
                      Շինելու ատեն...

Բարեւ ձեզ, 
    Նախ ըսեմ,
         Որ մինակ չզգաս,
         Տաքնաս շունչով իմ լուռ բարեւիս,
Չերթաս մանկութեան անապատներուն,
Մահուան հետ կրկին չնստիս խաղի՝
                 Որպէս առանձին ու անզէն զինուոր.
Ճակտի գիր ըսիր՝
Ուրֆայէն...Տէրզօր
Տէրզօրէն Հալէպ...
Սակայն բառ չունիս
        եւ բացատրութիւն՝
      Հեռատեսիլի
        Թիւ 10-11 կամ 12 
                      Կայանին փակած.
Այնթապի կայանն ի՞նչ ունի տալիք
               Բացի հատնելու
                   Բան մը չընելու
                   Բութ-լեղի համը
                            Մինակութեանդ...
Երանի իրաւ մինակ ըլլայիր,
Չունենայիր քիթ,
Չունենայիր պեխ,
Պատմութիւն կռուի՝
         Բազուկ հարուածող,
Չունենայիր տուն,
Չունենայիր հող,
Չըլլար հայրենիք,
Չըլլային թոռներ՝
        Ամէն տեղ ցրուած,
Որ այսպէս մինակ
        Մինակ չըզգայիր...
Այնթապի կայանն
        ի՞նչ ունի տալիք այս մինակութեան։
Գիտէիր սակայն որ այդ կռիւը
             Չէր կրնար այսպէս 
                       Սպառիլ,
                             Հատնիլ,
           Կայան թիւ 10-ի կամ 12-ի մօտ.
Չէր կրնար հատնիլ,
Բան մը՝
    Տեղ մը,
          Սխալ մը կար,
Ու անոր չափ,
          Անկէ ուժեղ,
Կեանքի հեւքին,
Առօրեային
    Մօտիկ -
    Մօտիկ
Բարեւ մը կար
Ու բան մը կար,
Բաներ կային
     Շատ ընելիք
     Համտեսելիք,
Շարունակող... շարունակուող՝
Տեղ մը,
   Դի մը,
        Բարեւ բերող-
             Կռիւ բերող
             Խենթ,
                  կռուազան
                      տղայ մը կար,
Որ պիտի գար
         Հալէպ քաղաք,
              Հացնէր Տէրզօր
                    եւ Ռասիւլայն,
Ըլլար բառը եւ շարժումը ամենօրեայ
       Ասդին - անդին ցրուած... կորսուած
                      մեր քայլերուն,
Ու թափ առնէր արձակուելով՝
   - Յստակ - ուղիղ
              Թիրախին...

ՇԱՐԺՈՒՄ
Հալէպ 1983

Գէորգ Թեմիզեան
Kevork Temizian (1945-1999)
This poem has appeared in Volume 1 of Yert, the Syrian-Armenian Writers Association's annual publication.

Փանոս Ճերանեան: Անդրադարձ...

Երբ դուն լսես
Անապատի տաք շրթներուն քու անունդ աւազէ,
Երբ իմանաս,
Թէ արձանին մէջ տրոփող ժամանակը քու սիրտդ է,
Գուցէ յանկարծ անդրադառնաս,
Թէ անքթիթ աչքերուդ մէջ՝
Տուներ կային դուռ-դրացի,
Թէ քարացած շրթունքներուդ լռութեան մէջ՝
Սրտեր կային,
Բամբասանքն իր կիներն ունէր՝
խօսքերու տաք թոնիրին շուրջ բոլորուած.
Ու ձմեռը,
Իր դողացող մատներուն մէջ սեղմած քամին,
Պատուհանէ պատուհան՝
Կուգար երգեր յօրինելու,
Եւ յուզումի յորդ կաթիլներ անձրեւելէն
Կը հեռանար։

Ու փողոցի դուռ-դրացի տուներն ի վեր
կը վազէր,
Միջօրէին արեգակը բերելու...

Այն ատեն մենք
Փոքր էինք՝ մեր անսահման ստուերներուն
յանձնուած.
Կեանքն իր երգը կը գրէր ափերուն մէջ փոքրերուն
Ու տարագիրն իր ճանապարհը չունէր...

Օ՜, իմ անցեալ,
Ըսէ՛,
Ինչպէ՞ս վերադառնամ ես հիմա,
Այն փողոցին մտերմութեան եռուն,
Երբ աչքերէս ապակիներ փշուր-փշուր կը թափին
Քաղաքի մը չվերջացող մայթերուն...


Copyright Panos Jeranian
Փանոս Ճերանեան, Ի Լուր... (բանաստեղծութիւններ), Տպարան Կիլիկիոյ Կաթողիկոսութեան, Անթիլիաս-Լիբանան, 1999

Zepure Arman: untitled

I feel your spine
tingle
in mine.

the nape
of your neck
I defect
with meditation
and song.

hear me
in a windowless
moment.


Copyright Zepure Arman. Used here by kind permission of the author.

Ռուբէն Որբերեան: Գիւղիս Ճամբան

ԳԻՒՂԻՍ ՃԱՄԲԱՆ


Կեանքի նաւակն հետք չի թողուց իր ետին,
Մոռացումը առա՛ւ ինձմէ ամէն բան,
Հին երազներս ամպերու պէս կփանհետին,
Յիշատակն ալ կփանցնի երգի մը նման…

Հոգիս սակայն կը յիշէ՛ քեզ,
Ո՜վ ծաղկաւէտ գիւղիս ճամբան,
Ուր քալէինք գառնուկս ու ես,
Դէպի պուրակն ու բուրաստան,
Անմեղութեան երազին պէս։

Ու քովիկէդ դողդողագին
Սահէր աղուոր վճիտ առուն
Մերթ կամուրջին ու մերթ մարգին
Տակ պահուելով կ՛երթար հեռուն,
Ամայութեան իբրեւ ոգին։

Բարակ, նիհար, քանի մը ճիւղ
Կը զատուէին վտիտ բունէդ,
Մին՝ կը դիմէր դէպ՛ անշուք գիւղ,
Կը տարածուէրշ կ՛ըլլար անհետ,
Բոլորելով խրճիթն ու հիւղ։

Մին՝ մագըլցէր բըլուրն ի վեր,
Միւսը կ՛իջնէր ձորակէն վար,
Ուր ուռենին կու տար ստուեր,
Ուր սըրինգն իր երգը կուլար,
Զոր կրկնէին գարնան հովեր։

Ձմրան ալ երբ ձիւնն սպիտակ,
Կը գտնէր մեզ շուրջ թոնիրին,
Անհետ կ՛ընէր իր ծալքին տակ
Մեր հին գիւղին վտիտ ուղին,
Ինչպէս մարգերն ու մանիշակ։

Տաշուած քարէ, ուղիղ ճամբան
Կը տանի զիս արդ ի ծովափ,
Կը ճմլըոի հոգիս սակայն,
Մըտածումով մը հըրատապ,
Ու կը թռչիմ հին մանկութեան։

Հոն՝ փակ թէեւ՝ սակայն աղուոր
Ու երփնագե՛ղ էր հորիզոն,
Հմայքներով լի բիւրաւոր
Անմեղութի՛ւնը խայտար հոն
Ճամբուն վրայ ոլոր մոլոր։

Մին՝ մագլցէր բլուրն ի վեր,
Միւսը կ՛իջնէր ձորակէն վար,
Ուր ուռենին կուտար ստուեր,
Սրինգն ալ իր ե՛րգը կու լար,
Զոր կրկնէի՛ն գարնան հովեր։

Կեանքի նաւակն հետք չի թողուց իր ետին,
Մոռացումը առաւ ինձմէ ամէն բան,
Հին երազներս ամպերու պէս կ՛անհետին,
Յիշատակն ալ կ՛անցնի երգի՛ մը նման…


Իզմիր


Ռուբէն Որբերեան (1874-1931)

Esther Heboyan: PROVENCE-PARIS

Outside darkness
flows
swaying along
railways
i so wish
i could hold it
inside
all lights
grate
like a razor’s edge
whereas
across the aisle
lovers
grasp hands
kiss lips
oblivious to
un-lovers
you so wish
you could love too
but instead
eyes closed
we look away
to search
that space
replete with silences
and fidget
in our seats
to undo
our redundant selves
still
on the station platform
you may have said
shall we meet again
i don’t remember
saying
love trains are
so scarce these days

© Esther Heboyan, Paris, November 2006



Photo of Esther Heboyan by Azra Deniz OKYAY

Սագօ Արեան: ԱՆԻԾԵՄ ՎԱՐԺԱՊԵՏ ԴԱՌՆԱՍ

Բարեկամիս նամակը կը կարդամ.
Չինական կերակուրներ կը պատրաստեն իր մօտ։
Հեռու Փէքինի մէջ
Իմ կամ Մհեր Արշակեանի երգերը չկան.
Հոն մարդիկ բանաստեղծութիւն չեն կարդար — կը թուի ինծի։
Կը թուի նաեւ որ մարդիկ կ՚ապրին մեծ քաղաքին մէջ
Առանց մշակոյթի։
Կը թուի նաեւ որ օգոստոսեան տապին,
Պատշգամբէն սպիտակ պրոթէլով, երկնքի աստղերը հաշուելու ելած՝
Այդ անտուն Չեխովը
Որ Պէպօ Սիմոնեանի տան դրացին է,
Եւ որ բանաստեղծութիւն չի կարդար ընդհանրապէս,
Աւելի հանգիստ կը մտնէ քուն։
Քան ես կամ ուրիշ մը,
Որ համահայկական երազներ կը սղագրէ օրագրին մէջ,
Եւ կ՚աղօթէ աստուած պապային,
—Հաճիս աստուած պապա,
Թիւ 106 յօդուածը ընդունի սա Ամերիկան
Եւ հայերը սաղին...։

Բարեկամիս նամակը կը կարդամ
Ու յաջորդ օր,
Ձեռքս կ՚երկարեմ պատուհանէն, օրուան թերթը գնելու
Պիտի կարդամ բանաստեղծութեան մահուան լուրը,
Եւ վերաքաղ ընեմ...
Կային բարեկամներ հիմա չկան,
Կային ընկերներ հիմա չկան։
Կը բողոքէ Մհեր Արշակեան,
Որ գրելու անկարողութեան առջեւ է նորէն,
Ուրեմն պիտի կարդայ շատ,
Ուրեմն պիտի չստէ,
Ուրեմն պիտի չխափէ որ,
Բանաստեղծութեան աղաւնին
Ողնածուծին մէջ մտնելով
Արիւն դառնայ...
Արիւն դառնայ ու գրէ
Գրէ երազներուն մասին...։


Հոկտեմբեր է գիտես,
Հոկտեմբերը չեմ սիրեր,
Անընդհատ Վազգէնի ժպիտի կը հալածէ զիս...
Բանաստեղծութիւն չի կարդար
Չեխովեան անտունը
Եւ գիշերը բիժամայով,
Անկիւնի Ճիրոյէն,
Երկու տուփ Մարլպորո լայթ առնելու ի խնդիր
—որ 106 յօդուածին համազօր որոշում է—
Սանկ յեղափոխական հին երգ մը կը սուլէ ...
Զահրատ— մահրատ չեմ գիտեր կ՚ըսէ
Զահրատի գիրքը բաղնիքը ձգեր եմ,
Երբ փորս ցաւի կը բանամ անոր էջերը
Մեռեալ բանաստեղծութիւնն ինչ ընեմ
Ես մեռելներուն հետ գործ չունիմ կ՚ըսէ...
..............................
Ուրիշ ընկեր մը Փարիզէն կը խնդրէ.
—Բարեկամս դուն հեռուն մի նայիր,
Քու մէջ նայիր կը խրատէ...
Գրպանումս փող շատ է այսօր,
Երթամ համրա
Ծօ սանկ հին ընկերներուս հետքով ապրիմ քիչ մը,
Սարքուն Պուլոսը մեռեր է արդէն,
Մօտքան փակեր են արդէն
Ամէն մարդ, դդում կտրած,
Առաւօտեան ժամը եօթին,
Առանց աղօթքի ինչպէս եւ միշտ,
Յօրանջելով երկաաաաաա՜՜՜՜՜՜՜՜ր ուղիներուն վրայ,
Կ՚որոնէ իր ճակատագիրը։

Ես դժգոհ չեմ,
փողկապ կապողներուն հետ գործ չունիմ այլեւս...
Եարի փոխան զէնք ալ գրկողներէն չեմ ...
Ըսեմ, թիւ 106- ն ալ կը սպառի անպայման...
Ինչ էր անունը, Հիլտա Չոպոեան էր ինչ էր,
Ամէն օր կը զանգէ ինծի,
Ըսելու համար որ նայիր քու պապերդ ....
Լաւ Յետոյ ի՞նչ...
Հիլտա Չոպոեաններու քլոնները
Պաշարած են զիս ..
Ամէն օր, ամէն ժամ դաս կուտան
Հայերէն ապրելու ...
Թուրքը նոյն թուրքն է— ճանըմ— պիտ յառաջէր Պարոն Միքայէլեանը,
Սանկ աղուոր ապտակ մը նետէր երեսիս։
Սիրելի Պարոն Միքայէլեան,
Եթէ թուրքը նոյն թուրքն է
Հայն ալ նոյն Հայն է։
Գիշերով իր փորին ետեւէն վազող
Կնիկ—մնիկ ճամբան նետող,
Զաւակներէն հաշիշի վաճառական սարքող...
Քիչ մը փորիկով
Սանկ տաբատը մինչեւ կուրծքը քաշած,
Սրիկայ հայն է
Աչքը դրացիին նոր օդոյին
Մէկ ձեռքով քիթը կը խառնէ
Միւսով ուրիշին կեանքը....

....
.....
......

Մերձաւորս յիշեր է զիս,
Նամակը Փէքինէն նոր ստացայ,
Արեւի կաթիլներ ինկան
Հեռու անցեալին վրայ,
Ու լաւ յիշեցի որ տղան
Ջուր չի նախընտրեր
Ու միակ կերածը ան ալ,
Գիշերուան 11—էն յետոյ լաւ եփուած ձուազեղն էր.
Մհերը սեւ հացը իւղոտ միւղոտ —ուտելէ ետք.
Ձեռքերը առանց լուալու,
Կ՚ելլէ ֆորմիլա —ուան կը խաղայ
Մասի՜վ ինչ երջանիկ լռութիւն
Դուրսը անձրեւ է,
Բայց շուտով Պէյրութ պիտ հասնիմ
Բոլոր դժգոհութիւններս պիտ մարին։

Այսօր սփիւռքի պորտին նստած,
Ամէն օր կ՚ապրիմ անոր թոյնով,
Հոս ոչ իսկ ընկեր մը մնաց...
Դարձեալ ճիշդ է,
Պռաւ՛օ սագօ արեան
Գիտցար պատասխանը...

Երկուութեան մէջ ապրող մարմինս ասդիէն,անդիէն
Ցաւ ու մաշում կը հաւաքէ ...
Ըսէք անոր անոր որ Արամ Արման կը գովերգէ,
Ըսէք որ Հայաստանի երազը,
Լոս Անճելըսի սրճարաններէն չ՚անցնիր...
Ես Փեքին պիտ երթամ երեւի,
Հոն հայերէն կարդացողները աւելի են,
Հոն ոգի պիտի տան ինծի ...
Իսկ այս քաղաքը,
Արիւնս ջուր կը դարձնէ...
Սիրտս կը գողնայ...
Թեւերս ատախաղձագործին կը տանի...
Որ սղոցեն։


Ինչ պատմութիւն է ասիկա,
Ես յոգնած եմ այսօր,
Մէկը չկայ որ գաւաթ մը զառնեմ,
Սանկ ուժեղ ....
Օդին մէջ ապակիի փշուրները իյնան...
Ու սիրտս պարպեմ ...

Եա՜՜՜՜՜խկկկկկկկկկ
Եա՜՜՜՜խխխխխխխխխխխխ
Ս’իւռք անիծեմ...


....
Անիծեմ վարժապետ դառնաս

Սագօ Արեան

Copyright Sako Aryan. Used here by kind permission of the author.

Alan Whitehorn: Hayastan

We journey in search of a path,
back to Ararat,
back to my ancestors' village,
along centuries-old trails
that meander across the dry, rocky landscape
that I call my homeland.
To cradle a bit of soil
amidst my weathered fingers
that have been numbed
from too much pain.
And so,
I caress the soil to my face
to feel one last time
my Hayastan,
my precious Hayastan.



Copyright Alan Whitehorn December 14, 2007. Used here by kind permission of the author.

Narine Karamyan: Two new poems

Click to hear the audio clip of two poems read by the author, Narine Karamyan.


Քո լույսի ներքո
Խաղում եմ
Երեխայիդ պես:

Հրճվում եմ,
Ժպտում քեզ:
Լու~յս իմ,
Տուր, Տեր`
Քո ճամփեն:

23/1/2007

My light
Beneath your light
I’m playing like your child.
Showered with joy
I’m smiling to you.
My Light - Lord,
Lead me through your way.

23/1/2007
Translated by the author

***

Փայփայում եմ
Փայփայում եմ –
Խաչած ձեռքերը –
Երբ բոլորը քնած են`
Սերը:

Տաքացնում եմ,
Սեղմում կրծքիս,
Պինդ պահում եմ`
Չփխրվի:

Կարծես մի թռչուն լինի,
Կարծես – էակ կենդանի:
Չսնես – ուժերն կհատի,
Չպահես – վեր կթռչի:

23/1/2007


Nourishing

I’m nourishing, keeping in hands -
When world is asleep - Love.
Warming it up, holding to breast,
Keeping it gentle and firm.
It seems to be like a bird,
Like alive being to be.
Not nurtured – will lose the force,
Not hold - will fly away.

23/1/2007
Translated by the author

***

Copyright Narine Karamyan

Գուսան Շերամ: Նա Մի Նազ Ունի

Եկան գարնան անուշ օրեր,
Ծաղկով լցվան դաշտեր, ձորեր,
Յարս զուգվել, սեյրան կերթա`
Հագած կապած ալվան շորեր:

Նա մի նազ ունի,
Նազ ունի, նազ ունի,
Ձեռքին սազ ունի,
Սազ ունի, սազ ունի,
Չալելով սեյրան կերթա,
Դարձել է ջեյրան` կերթա...

Արտուտն եկավ մըտավ արտը,
Բըլբուլն իջավ գըրկեց վարդը,
Հազար սիրուն, հազար հեքիմ
Չեն իմանա սրտիս դարդը:

Նա մի նազ ունի,
Նազ ունի, նազ ունի,
Ձեռքին սազ ունի,
Սազ ունի, սազ ունի,
Չալելով սեյրան կերթա,
Դարձել է ջեյրան` կերթա...

Հավքերն եկան երամ-երամ,
Անուն ունիմ` աշուղ Շերամ,
Էնքան պիտի յարիս կանչեմ,
Տեյմոր վառվիմ որպես Քյարամ:

Նա մի նազ ունի,
Նազ ունի, նազ ունի,
Ձեռքին սազ ունի,
Սազ ունի, սազ ունի,
Չալելով սեյրան կերթա,
Դարձել է ջեյրան` կերթա...

Zepure Arman: Pomegranate

pomegranate spills its seeds

across the
lands of sable obsidian
sprouting hope
deep rooted
from a past.

Zephyr finds her breath
and breathes
into the new moon

and under it she blossoms.


Copyright Zepure Arman. Used here by kind permission of the author

Յարվարդ: Անվերնագիր

Սիրտեր մէկտեղող
Կարճագոյն ուղին
Գիծ մըն է Ուղիղ
- Ըստ Երկրաչափին -

Եկո՛ւր տե՛ս որ այս
Աշխարհագրութեան
Էն կարճը սակայն
Էն դիւրինը չէ

Գագաթներ կապող
Կարճատեւ ճամբան
Կամուրջն է ճօճուող
Ու սարսափազդու

Քարտէսին վրայ
Բեն մօտ է Այբին
Բայց եւ իսկին մէջ
Հեռաւոր - հեռո՜ւ

Սիրտեր մէկտեղող
Հին ու կուռ ուղին
Գիծն է Ծուռումուռ
- Ըստ Հողագործին -

Կ'իջնէ փշածածկ
Ցից կածանն ի վար
Ու կը մագլցի
Բարձր Սարն ի վեր

2007
Յարվարդ


Copyright Harout Vartanian (Harvart). Used here by kind permission of the author.

Միսաք Մեծարենց: ԵՐԱԶ ՕՐԵՐ

Կարմիր ծաղիկ մը գարունի
Առտու մը ինծի նվիրեցիր.
Ըզգացի թե տենդեր ունի
Երազկոտ միտքըս ուշացիր։

Խանդաղատանք մը հորդեցավ
Իմ նըվաղկոտ լանջքիս տակ՝
Դողաց սիրո սարսուռն անցավ՝
Ու թովանքը համբույրին հուր։

Եվ ըղձակաթ իմ հեգ հոգիս
Ըզգաց սիրտիդ հուրքն արծարծուն,
Ու մետաքսե ուղի մը զիս
Սեր-Ծաղիկին տարավ ածուն։

Հոն ժըպտեցավ կյանքը ինծի,
Հըմայքներու հույլովն անցավ,
Եվ ուրվական մը կասկածի
Անոր մոտեն երբեք չանցավ։

Lola Koundakjian: Snowflakes

Snowflakes dancing to the 37th floor

sticking my arm out the window,
they land on my hand,
and melt in 2 seconds.

Copyright Lola Koundakjian
January 2001

Interview with Aram Saroyan

Here's my article in the December 8, 2007 issue of the Armenian Reporter.

Գուսան Շերամ: Դուն Իմ Մուսան Ես

Դուն իմ մուսա՜ն ես,
Առանց քեզի երգել չեմ կարող:
Սրտիս տավի՜ղը
Բացի քեզնից էլ չունիմ լարող:

Սի՜րուն սև աչերուդ,
Կա՜րմիր վարդ այտերուդ,
Շանթ ունքերուդ,
Շուխ մազերո՜ւդ,
Էլ ինչ սուրմա է,
Հարկավոր էդ աննման փերուն:

Զարդ ու զարդարանք
Ինչիդ է պետք, դուն անգին զարդ ես:
Մարմինդ զուգված
Ալ խալերով, դրախտի ղուշ ես:

Սի՜րուն սև աչերուդ,
Կա՜րմիր վարդ այտերուդ,
Շանթ ունքերուդ,
Շուխ մազերո՜ւդ,
Էլ ինչ սուրմա է,
Հարկավոր էդ աննման փերուն:

Ափսոս ջահել ես,
Նոր ես ծաղկել, ՞՞՞՞՞՞ գարնան:
Քեզ ջան եմ տալի, չես հասկանում,
Անգութ հոգեհան:

Սի՜րուն սև աչերուդ,
Կա՜րմիր վարդ այտերուդ,
Շանթ ունքերուդ,
Շուխ մազերո՜ւդ,
Էլ ինչ սուրմա է,
Հարկավոր էդ աննման փերուն:

Zepure Arman: Pacts

I’m making a pact
with some wormhole of fury
to spiral me out of control

licking my wounds
I fall faintly to the thief
who stole my mind

treasure me softly
pleasure me barely
and give me a minute
full of air

air for the day
air for an hour
air which is mine and I’ll sell you through
the mail

yes I’ll sell you this air for
a bucket of fury
to buckle me back in control

Copyright Zepure Arman. Used here by kind permission of the author

Mariné Petrossian: ՏՐԱՄՎԱՅ TRAMWAY

Click the link to hear TRAMWAY read by the author,Mariné Petrossian.

ՏՐԱՄՎԱՅ
TRAMWAY

պատահական
անակնկալ զվարթ
պատահար որ պատահեց
Պարոնյան փողոցում
արդեն երկու ժամ
կանգնած էի
տրամվայը չէր գալիս
հանկարծ հիշեցի որ
ոչինչ ախր
չկա կորցնելու

From the volume Հայաստանի ծովափին (On the Armenian Shores), Actual Art, 2006.

Tramway

comme par hasard
joie surprenante
un incident est survenu
rue Baronian
depuis deux heures
que j'attendais
un tram qui ne venait pas
tout à coup je me suis souvenu
qu'il n'y avait ben
rien à perdre

Traducteur Denis Donikian

Միսաք Մեծարենց: ՍԻՐԵՐԳ

Գիշերն անույշ է, գիշերն հեշտագի՜ն,
հաշիշով օծուն ու բալասանով.
լուսեղեն ճամփեն ես կ’անցնեմ գինով՝
գիշերն անույշ է, գիշերն հեշտագի՜ն…
Համբույրներ կուգան հովեն ու ծովեն,
համբույր լույսեն՝ որ չորս դիս կծաղկի,
այս գիշեր Տոն է հոգվույս՝ Կիրակի
համբույրներ կուգան հովեն ու ծովեն:
Բայց լույսն իմ հոգվույս քիչ քիչ կմաշի՜,
շրթունքս են ծարավ միակ համբույրին…
Ցնծագին գիշերն է լույս ու լուսին՝
բայց լույսն իմ հոգվույս քիչ քիչ կը մաշի…
Կը մըտածեմ զայն բաժնել երկրի բոլոր խեղճերուն…:

The night is sensuous, the night is so sweet,
Anointed with hashish and with luscious
balm.
Along luminous roads I stroll almost drunk.
The night is sensuous, the night is so sweet.
Kisses come to me from the wind and the
sea.
Tender kisses of light blossom all around.
This night, this Sunday is a feast for my
soul.
Kisses come to me from the wind and the
sea.
The light in my soul is slowly fading out!
My lips are still thirsty for that single kiss.
The night is so festive, the moonlight so
bright!
But the light in my soul is slowly fading
out!

“Love Song,” translated by Gerald Papasian,
from Sojourn at Ararat: Poems of
Armenia, published, compiled and edited
by Gerald Papasian, 1987.

SONG OF LOVE

 

The night is sweet, the sensual night,

Anointed with hasheesh and balsam,

I pass by this road, luminous and bright,

The night is sweet, the sensual night….

 

Kisses appear from wind and sea,

Kisses of light blossom around me,

The night is festive, Sunday of my soul,

Kisses appear from wind and sea,

 

But my soul’s light sputters slowly,

My lips are thirsty for that one kiss…

Exalted night, with light and moon,

But my soul’s light goes out, so soon….

 

…………………… Missak Medzarents

Translated by Tatul Sonentz

Alene Terzian: Not a Love Poem #10: Modern Day Religion

Now that the worst is over, I will find
you kneeling in church, asking forgiveness
from one savior or another because you
were never good with god or apologies.

The light through stained-glass will form
rings around your head, and you will see
a halo, think you’ve been saved, flip
through genesis and chant god is great.

You will understand the language,
but never the faith, not with apostolic
conviction, not like the saints, staring
at your pinched up face.

Instead, you will pretend the messiah
will spare you for your five minute
prayer, your full-throated halleluiah,
your aching knees.

You will come away having eaten a wafer
or two, drank cheap wine, knelt before
the cross, father and holy ghost, thought jesus
should have been a little less naked.

It will make sense next week when you become
a buddhist or taoist or jew. Then you will know
how quickly each wick burns to reveal
the shiny metal bottom.



Copyright Alene Terzian. Used here by kind permission of the author.

Մարո Մարգարյան: [Կյանքն ու սեր բառը ինձ համար մեկ է]

Կյանքն ու սեր բառը ինձ համար մեկ է.
Թե սեր չկայ, ես չկամ աշխարհում.
Երկինքը կապույտ, արեւը շեկ է,
Արեւ չլինի, ո՞րտեղից գարուն:

Իմ սիրո համար երկմտանք չունեմ,
Անբավ սիրուց է իմ տառապանքը,
Միայն գիտենամ, որ սիրում են ինձ,
Որ ես աշխարհին մի բանով թանկ եմ:

Որ ժպտալով են անունն իմ հիշում,
Իմ իղձերն ամեն, ճիգերն ու ջանքը,
Որ տարիներն իմ չեն անցել իզուր,
Որ ինձմով մի բան շահել է կյանքը:


Մարո Մարգարյան 1952
«Լիրիկա» գրքէն, (Խոսք սիրո մասին բաժինէն)

William Michaelian: My Old Black Sport Coat

Someday I think I’d like to wear it in Ireland,
And maybe even be buried in it there.
I could fall asleep while leaning on its sturdy
Unfaded elbows, surrounded by strangers in a pub,
And then simply not wake up — as if I’d lost
My train of thought, or managed to forget
The most important thing. Perdóneme,
What did you say again? Ah. He’s dead.
But what a fine sport coat.

That same train is calling in the wilderness.
Now it’s moving slowly past the docks.
Men look up: the beast sniffs along the track,
But knows not where to stop.

Six years ago, when I helped lay my dear Basque
Mother-in-law to rest, I was wearing this coat.
Her grave is beside her husband’s
In a cemetery adjacent to an onion field.
Earlier, in the church,
The man who rented her vineyard
Looked at me as if I were strange.
Jealous of the coat, I thought,
Or puzzled by my hair and beard.
And now, he is dead.

His tractor is calling in the wilderness.
Now it’s moving slowly past the docks.
Men look up: the beast sniffs along the furrow,
But knows not where to stop.

I taught three sons how to drive
While wearing this old black coat:
Country roads, parking lots, residential streets.
I taught them how to use their mirrors
And to back up along a curb.
Hills were easier, they learned,
In first or second gear.

Frequently, along the way, I remembered
When my father had taught me.

After our youngest son got his license,
I was wearing this coat when the two of us
Stopped at a tobacco shop after buying his insurance.
I bought a cigar and smoked it in this coat,
To celebrate what he’d done, but also in memory
Of my old man,

Who somehow became lost in the wilderness.
Now he’s walking slowly past the docks.
Men look up: maybe they know him.
But if they did, wouldn’t they call out?

When I held my grandson for the first time,
I was wearing this coat. Outside, rain.
Along a scented, night-black street,
I walked away from the hospital in this coat,
Pleased and wondering what it meant.

You never know who you’ll meet in the wilderness.

Copyright William Michaelian, November 26, 2007

Սմբատ Շահազիզ: ԵՐԱԶ

Ես լսեցի մի անո՜յշ ձայն, -
Իմ ծերացած մօր մօտ էր, -
Փայլեց նշոյլ ուրախութեան,
Բայց ափսո՜ս որ երազ էր:

Կարկաչահոս աղբիւրն այնտեղ
Թաւալում էր մարգարիտ, -
Նա յստակ էր, որպէս բիւրեղ,
Այն երա՜զ էր ցնորամիտ:

Եւ մեղեդին տխուր, մայրենի
Յիշեց մանկութեան օրեր.
Մօրըս համբոյրն ես զգացի,
Ա՜խ, ափսո՜ս, որ երազ էր:

Կուրծքին սեղմեց կարօտագին,
Աչերս սրբեց - շատ թաց էր, -
Բայց արտասուքս գընում էին...
Ա՜խ, այդ ինչո՞ւ երազ էր...

Սմբատ Շահազիզ
(1841-1901)

Esther Heboyan: LEO KRIKORIAN’S IMPLIED SPACES

Rue des Blancs Manteaux

            there 
                     was
                           Leo’s 
                                   art 
                                       studio
            and 
                   there
             stood 
                                    Leo
with stories

            of 
            San Francisco

            Blabbermouth  Monday
            at
            The Place
                 Beat drifters’
             indigo credence
                 Ginsberg’s howling angels
                                                        Kerouac’s likes’ 
            ochre 
            decadence



Rue des Blancs Manteaux

   there 
                      was
                               Leo’s
                               art 
                               studio 
          and 
                     there
                               poised 
                               Leo
with stories

         of 
         Armenian Fresno

         violet years into 
         crop-picking urgency
               the longest ride East
                                  in a brown jalopy
                                               the G.I. Bill 
                                                          to change his destiny
                                                                      Black Mountain College 
          under
          Ilya Bolotowsky



Rue des Blancs Manteaux

          there 
                   was
                              Leo’s  art   studio
          and 
                   there
                              held   out   Leo

with stories

           of 
           artsy overflow

           in them days
                      paying homage
                                 to monochromatic 
                                 orange
                                            chiselled 
                                                       at the exact edge
           greenness craves for 
           salvage



Rue des Blancs Manteaux

           there 
                      was
                               Leo
                                ’s art studio
           and 
                      there 
                                smoked away
                                Leo
with stories

           of 
           Parisian come and go

           lookers look in 
                       and all around
                                  collectors collect 
                                             to no amount
                                                        op art’s jagged 
                                                                    jazzy sound
                                                                               yellowness red cadmium
          does
          mound



Rue des Blancs Manteaux

          there 
          was
          Leo’s art
          studio
          and 
          there sat
          Leo
          to muse

with stories 

          of 
          azulene Sausalito

          four times wed to
                    winsome women
                               in beige
                                           fourfold gone
                                                     no children
                                                                it just
          never 
          happen’d



Rue des Blancs Manteaux

          Passing by Leo’s art studio 
          I see Leo
          through a stained glass window
          drawing on grid paper 
          in amber glow

I wish
          I had passed by
                        more often
                                    Leo I know
                                                 smiles at Piet Mondrian

                                                 and no doleful music 
                                       from the white organ
                          shall disarray 
               the immaculate mauve of
your yin and yang



               © Esther Heboyan, Paris, October 2007

Esther Heboyan was born in Istanbul, Turkey. She moved at an early age to Germany then to France, and lived in Great-Britain and the United States before settling back in Paris.

She has an M.A. in Journalism, from University of Iowa, Iowa City; a Ph.D in American literature, Université Paris III-Sorbonne Nouvelle, and is an Associate Professor at the Université d’Artois, Arras.

She has completed literary translations from Turkish into French. Her short stories have been published in Ararat Quarterly, New York. Her collection of stories, Les Passagers d’Istanbul, was published in Marseilles, Parenthèses, in 2006. She writes in French and in English.

Lola Koundakjian's interview with Lorne Shirinian

This article has appeared in the December 1, 2007 issue of the Armenian Reporter.

Page 12

Page 13

Page 14

Lory Bedikian's article in the Armenian Reporter - November 24, 2007

Page 22

Page 23

Պարոյր Սեւակ: ՔՈ ԱՆՈՒՆԸ

Ես ատում եմ քո անունը,
Ինչպես որ դու քեզ փայփայած
Իմ ձեռքերն ես ատում գուցե:
Ես ատում եմ քո անունը,
Որ խրվել է իմ լեզվի մեջ
Փշատենու փշի նման:
Եվ դու ինչո՞ւ ինձ չես հարցնում,
Թե քո անունն ի՛նչ գույն ունի:
Ես ատում եմ և այդ գույնը:
Եթե աղջիկ ես ունենամ՝
Նա կկոչվի քո անունով:
Ես ատում եմ քո անունը…


Պարոյր Սեսակ

Nora Armani: Mother

Click here for the audio Mother read by the author, Nora Armani.

Mother

The sound of your violin
The world was not to hear
You kept it in your heart
Your sad smile was its sole reflection deep
Mother, your violin was sold.
Is someone playing it now?
Was it used for burning wood?
Or, did it become the cross on your lonely tomb?

© Nora Armani, Paris, 1993

Անդրանիկ Ծառուկեան: Հողը Թեթեւ

Հողը թեթե՜ւ գայ ընկեր, ոսկորներուդ վրայ խոնջ.
Հողը թեթե՜ւ ուր գնաց մարմինդ կուլ սեւ փոսին
Գարուններուդ վրայ, կանաչ սէրերուդ,
Մնաց այս քարը դաժան ու մեր արցունքը վերջին:

Հողը թեթե՜ւ - Կ՛ունենա՞յ բայց օտար հողն արդեօք գութ.
Հողը թեթե՜ւ - Դեռ արցունքներուդ ընդմէջէն կ՛ըսէիր
Հողն այս օտար, կարծես սրտիդ, թոքերուդ անկշիռ,
Օդն իսկ ընկեր, ունի ոխու քէն:

Հողը թեթե՜ւ - Ափիս մէջ գորշ ու խոնաւ ափ մը հող.
Ա՜հ տարաբախտ իմ ընկեր, ինչպէ՞ս նետեմ դագաղիդ
Որպէսզի պարտքս յետին չըլլայ նոր վէրք մը այրող
Սրտիս անհայրենիք:

Օտար հողին, օտարական հողին մէջ կռիւ էր կեանքդ
Երէկ, ընդդէմ բախտին աշխարհին:
Հայ ես ընկեր, հայու բախտ, կռուէ նաեւ մահէդ վերջ
Հողիդ համար կորուսեալ ու հողին դէմ այս օտար:

Անդրանիկ Ծառուկեան

Leonardo Alishan: Anahit as Armenia

Papa broke the bread in
half. The aroma. I remembered
you. A bone, somewhere in me,
broke. Hungry, I kissed mama
good-night and left. All night
I tossed in my sleep, dreaming
of your scent, of mama's hair.
I have never known you Anahit,
but I know your perfume well.


Copyright Leonardo Alishan.
From the volume Dancing Barefoot On Broken Glass, Ashod Press, New York, 1991.

Զարէհ Խրախունի: ԿԱԹԻԼՆԵՐ

Երդիկներէն
Անհամար երդիկներէն մէկ հատին
Եզրին վրայ կամ ծայրին
Ջուրի կաթիլ մը կը սահի կը հանդիպի ուրիշի մը ու
կ’ըսէ -
Գիտե՞ս ինչ բան
Քու մէջդ ինչ բան ամենէն շատ
Ամենէն շատ կը սիրեմ -
Դուն ոչ մէկուն եւ ոչ մէկուն կը նմանիս…
Տանիքներէն
Բիւրաւոր տանիքներէն
Մէկուն ծայրին կամ եզրին
Ջուրի երկու կաթիլներ - կաթիլներուն պէս բոլոր
Արեւուն նոյն ճառագայթէն նետահար
Ու նորաբաց ծիածանովն արբեցած
Կը միանան իբրեւ պտուկ մը լոյսի
Կը միանան իբրեւ պտուղ երկնածին
Ու միաձոյլ- ծանրացած
Կ’իյնան հողին երջանկութեան արտասուքի պէս վճիտ
Ու մին կ’ըսէ միւս կէսին -
Գիտե՞ս ինչ բան ամենէն շատ
Պիտի ուզեմ յաջորդ անգամ
երբ աշխարհ գամ ու կաթիմ -
Յար եւ նման քեզի նման կաթիլի մը հանդիպիլ…

Alene Terzian: Not a Love Poem #18: Confessions of a Neurotic

I am that girl who carries hand sanitizer,
wet wipes, Airborne tablets, who squats
in public toilets, wears socks to bed,
monitors the color of urine.

I confess I have baggage enough
for several households. I bake cakes
at 4 a.m.: marble and devil’s food,
banana bread, ginger spice, and walnut.

I vacuum until lines appear on every
surface—linear right angles on sofa
cushions, ironed bed sheets,
and de-linted pillow cases.

If I were to see a therapist, she would
identify my neuroses as vital hindrances
to healthy living. She would medicate
and reprimand, get me to make lists,

classifying each breach in normalcy
as a result of an Electra or Oedipal Complex,
a lack of behavior modification, family
neglect, abandonment, trust.


Copyright Alene Terzian. Used here by kind permission of the author.

Գէորգ Էմին: ԵՍ ՀԱՅ ԵՄ

Ես հայ եմ, հին, ինչպես լեառն այս բիբլիական,
Թաց են ոտքերս դեռ ջրհեղեղի ջրից,
Իմ սուրբ հողն է տեսել Նոյն առաջին անգամ,
Բաբելոնյան Բելը խորտակվել իմ սրից:
Իմ մատների հետքն է կրում կողի վրա,
Քարն առաջին մամռոտ, որ իմ ձեռքով տաշված,
Եվ միացած հողին շաղախով իմ արյան,
Արարատյան դաշտում մեհյանի վեմ դարձավ:
Իմ նահատակ որդոց արյունով է ոռոգ
Ամեն ծաղիկ ու ծառ հողում հայրենական,
Ամեն բլուր՝ քաջի մի շիրիմ է նորոգ,
Եվ կոթողի բեկոր՝ ամեն սանդուղք ու քար:
Ես հայ եմ, հին, ինչպես լեառն այս Արարատյան,
Հազար սուր է բախվել իմ վահանին ահեղ,
Բայց փշրել եմ նրանց ես ցասումով արդար
Եվ լեռներիս նման գլուխս վեր պահել:

Գէորգ Էմին 1919-1998

Zepure Arman: Dissident

I am a dissident
of this torrid entanglement
in quest, for my own stance and
how I became who I have become.
the sloth rises all around me
submerging me into silence
quiet! just keep walking
with eyes frozen to the river
I am a disregard of this contemptuous
land full of box turtles
where the burden
bears hard on the spoken.
...and
        then
               the
                    river
                           runs
                                  dry...................................

August 2007

Copyright Zepure Arman. Used here by kind permission of the author

Վահան Թէքէեան: Երջանկութիւնը

Click here for the audio segment Happiness read by Lola Koundakjian

Երջանկութիւնն այս է լոկ...։ Երկու հոգի ըլլալ հոս,
Երիտասարդ ու հարուստ, գեղեցկադէմ, քաջառողջ,
Որ կ՛ունկնդրեն իրարու երբ կը մնան իսկ անխօս,
Եւ իրարմով են ամբողջ...։

Երկու հոգի մէկ տան մէջ, մէկ սենեակի մէջ մինակ,
Երբ իրիկուան լամբարին կը զեղու լոյսն ընտանի,
Երբ տուն կու գայ այրը՝ ծնած բարի աստղի տակ,
Կինն այդ աստղին կը տանի...։

Երկու հոգի, յաւիտեա՛ն խորհրդակից իրարու,
Որ չեն պահեր եւ չունին իրարմէ բա՛ն մը ծածուկ,
Որոնց աչքին բնութեան առեղծուածն իսկ ահարկու
Կը պարզուի անշշուկ...։

Երկու հոգի, Աստուա՛ծ իմ, հազարներու, բիւրից մէջ,
Որոնց մին ե՛ս ըլլայի, ինչպէս մի՛ւսն ալ անիկա,
Ա՛ն որուն դեռ կը պահեմ սրտիս մէջ յո՛յսը անշէջ,
Եւ որ պիտի ա՛լ չգայ...։

Վահան Թէքէեան

Թորոս Թորանեան: Ըլլալ

Եթէ ըլլալ է պէտք
Բնութեան պէս ըլլալ
Ու մայրանալ հողի նման.
Ու հայրանալ Վահագնի պէս.
Քամիներուն դիմաց կանգնիլ,
Ծարաւի դէմ ճագիլ
Նուռի նման ճագիլ
Ու հազարաչ նայիլ
Արփիափայլ գոյնով
Պերճ հակինթի։

Մայիս 2004

Թորոս Թորանեան

Copyright Toros Toranian. This poem has appeared in Volume 1 of Yert, the Syrian-Armenian Writers Association's annual publication and is used here by kind permission of the author.

Alan Semerdjian: How To Read A Fortune In A Cup Of Turkish Coffee

I haven’t gone to places most people visit / mosques
churches temples synagogues sorcerers / but I’ve had my
coffee ground read.
Nazim Hikmet

She studied fate on Sundays. It wasn’t every Sunday,
but it felt like it, mostly because of the way she held the
handle, read the insides like fantastic scriptures or subway
maps. It was easy for her. In ten minutes of work, she’d
find two birds carrying white beaded necklaces, a baby in
the trees, and the curse of an eye exploding out of a volcano.
The young in the family couldn’t wait to grow up,
their tongues hanging out for coffee and a lick of the old
country. In the Semerdjian family room, the women sang
stories like gypsies while I marked my height against the
hall closet door. They read each other’s minds.

I once saw my mother begin her spin of the cup on a
blue afternoon. I remember how she swirled its insides,
loosening the essential fibers at the bottom, then turned it
over. The tiny layer of thick mud poured into the saucer’s
curves. Its descent was slow and complete; the handle of
the cup, upside down now, looked like an Armenian nose.

She, too, gave her cup to my grandmother. She, who
washed her clothes, translated her mail, took the same address
and never made a sound to wake her at night across
the hall. She asked for her fate as well. What could my
grandmother tell her? What could she read in the bottom
of that cup of coffee that she didn’t help write? What
could she unpack that wasn’t already put away? They
tried at it for hours. Hours turned to days, days turned to
weeks and weeks turned the conversations into graffiti you
almost forget is there.

I knew then that I would ask for the same treatment.
Over time, I would finish my cup in a dimly lit middle eastern
café on the lower east side and tell the waiter to keep
the change. My grandmother would be long passed away.
My mother would not be around, perhaps in the old family
home worrying about the length of my coat for the season.
I knew then that when the night came, I would put my
pen and notebook away, turn the cup over, and imagine
what he’d see.

Copyright Alan Semerdjian

Յովհաննէս Թումանեան: Ախթամար

Ծիծաղախիտ Վանայ Ծովի
Փոքրիկ գիւղից առափնեայ,
Ծովն է մտնում գաղտագողի
Ամէն գիշեր մի տղայ:


Ծովն է մտնում առանց նաւակ,
Բազուկներով առնացի
Ջուրը ճողփում, լող է տալի
Դէպի կղզին դիմացի:
Խաւար կղզուց պարզ ու պայծառ
Մի լոյս կանչում էր նրան,
Մի վառ փարոս նրա համար,
Չմոլորի իր ճամբան:


Սիրուն Թամարն ամէն գիշեր
Այնտեղ կրակ է անում,
Եւ սպասում է անհամբեր
Այնտեղ՝ մօտիկ դարանում:
Բայց մի անգամ չարկամ մարդիկ
Նրանց գաղտնիքն իմացան,
Լոյսը հանգցրին սեւ ու սաստիկ
Մի մութ գիշեր դիւական:


Մոլորուեցաւ խաւար ծովում
Լողորդ տղան սիրահար,
Ու բերում է հողմը, բերո՜ւմ
Հառաչանքներն՝ «Ա՜խ, Թամա՜ր...»
Առաւօտեան ծովը ծփաց,
Ափը ձգեց մի դիակ,
Նրա շուրթին, պաղ, կարկամած,
Ասես մեռած ժամանակ
Սառել էին երկու բառ.
«Ա՜խ, Թամա՜ր...»
Այն օրուանից սրա համար
Կղզին կոչուեց Ախթամար:


Յովհաննէս Թումանեան

Introducing Zepure Arman

Born in Los Angeles in 1973, she is the daughter of a musician father and a painter mother.

She lived in Florida with her mother until she was six then moved to Watertown, Massachusetts. She studied violin for 8 years.

Her inspiration for poetry comes from her heritage and nature.

Of Armenian decent, she writes to always remember. “The world is ever changing. With that in mind, could there be room for more?”

Zepure Arman: Garnick

for garnick badalian



in the mountain stands stolen sand
which once belonged to time himself

an acorn fell from above, the sky, it
must be falling

under the mountain lies the land which
gave birth to her
the land it must be splitting

a passing cloud stopped to rest above
and inside slept a blue dove

a chosen breath strung to a word
left thought for this world.

Copyright Zepure Arman. Used here by kind permission of the author.

Autumn

Թորոս Թորանեան: Երթա~լ

Երթա՞լ, ու՞ր երթալ, տակաւ տնտնա՞լ,
Շարքէ դուրս ելած գառնուկի նման
Մայե՞լ շուարած, երբ բաց է ճամբան
Մեր հայրենի տան, երթալ հո՛ն միայն։


Թորոս Թորանեան 2004

Copyright Toros Toranian. This poem has appeared in Volume 1 of Yert, the Syrian-Armenian Writers Association's annual publication and is used here by kind permission of the author.

ԵՐԹ: Բերիոյ Հայոց Թեմն ու Սուրիահայ Գրողներուն Տարեգիրքը

YERT is a new publication by the Syrian-Armenian Community's and its Writer's Association. Volume one appeared in 2005 and is dedicated to the "1600's anniversary of the Armenian script". The second volume is dedicated to Armenian schools. Both contain prose, poetry and in-depth studies, including author's biographies and contact information.

The Armenian Poetry Project would like to acknowledge Ms Talar Kazandjian for her gift of books including these two beautiful volumes.

William Michaelian: The Fall of the Ten Thousand

Click here for the audio segment The Fall of the Ten Thousand read by Lola Koundakjian.


The fig tree wears
ten thousand yellowed leaves,
each a mortal distance
from the ground.

Through the window,
I see another one is down.

When this war is over,
frightened blood-sick soldiers
will contemplate their deeds,
then count them all.

Through the window,
I see another one is down,

another one . . . is down.

October 7, 2006

This poem is taken from William Michaelian's Songs and Letters, and appears with the author's permission.

Leonardo Alishan: The Miracle

The lion came to the city
asking for me.

He did not find me.

I was in the church praying
for the lion to arrive.

Copyright Leonardo Alishan.
From the volume Dancing Barefoot On Broken Glass, Ashod Press, New York, 1991.

Զահրատ: ՄԱՅՄՈՒՆ

Մայմուն որ կ՛ըսեմ կապիկ չկարծէք
Տան սեւ փիսիկին անունն է
Փիսիկ որ կ՛ըսեմ աղուոր չկարծէք
Աշխարհիս ամէնէն տգեղ կատուն է

Սեւ է որ կ՛ըսեմ սեփսեւ չկարծէք
Սեւութեանը մէջ աչքերը դեղին են
Դեղին որ կ՛ըսեմ արեւ չկարծէք
Արեւը մէկ է - աչքերն երկու են
Երկու որ կ՛ըսեմ զատ զատ չկարծէք

Երկուքին խորն ալ երազը մէկ է
Երազ որ կ՛ըսեմ մեծ բան չկարծէք
Մարդու մը կողմէ սիրուիլն է:

Leonardo Alishan: Communion

Bach?
No.
Give me mad Komitas.
Give me the compositions
he composed
in the last years of his life
in the last cells of his soul,
and wrote
on the desert sand.
No.
Bach's God
is a cathedral God,
mathematically too precise.
Give me my mad Komitas searching
for his handful of notes
amidst one million and five hundred thousand
dead.
Give me music made with bread
baked with blood.
Let the flawless Father
be Bach's,
let Bach's flawless music
be his Father's.
Give me that simple necklace
made with the teeth
of a mutilated God.
Yes. Give me
Komitas.


Copyright Leonardo Alishan.
From the volume Dancing Barefoot On Broken Glass, Ashod Press, New York, 1991. This poem has also appeared in RAFT, A Journal of Poetry and Criticism, Volume 4, 1990.

ՎԱՀԱԳՆ ԳԱՐԱԳԱՇԵԱՆ: Երկակենցաղ

գունատ մարմինով
յանձնուած ես ամպերուն:
յաւերժութեան զգացումը
ուղղութիւն չունի,
իսկ հաւատքը ափերուդ մէջ
կը փշրուի յամրօրէն...

Դժուար է հաւատալ մահուան
երբ առանց կասկածի,
իր հասակով չի բաւեր մահիճիդ մէջ...

Copyright Vahakn Karakachian. Used here by kind permission of the author.

Leonardo Alishan: Lazarus

Today I celebrate my health
with the taste of cigarettes
and the smell of fresh coffee.
Today I can pass
the ordeal of molten brass.
I can walk on fire
and survive poisoned wine.
Today I am a divine king
dressed for a festival
in rags.
Today the sun is a golden disc
I flung into the sky.
The sparrows are my courtiers
chirping proper praises,
and all the lights turn green.
Today jealous gods argue
over my fatherhood
and my worst poems
look good.
Though it is not noon yet
and by late afternoon
I may be begging a worm
to lend an ear to my woes,
it is not noon yet
and there is time to walk
unrecognized among my people,
to wipe a tear with a joke
and gloom with a compliment.
Today my wings feel fresh,
today my hands feel fine.
Today my heart is as happy
as a drunk vagabond
invited into a brothel
for the night.
And, who knows, by tonight
I may feel up to it
to fly into the sky
and light the moon for you,
for today I am alive,
my lungs are bigger
than a pelican's beak,
my liver is as soft
as a swallow's breast,
and nothing
seems impossible.

Copyright Leonardo Alishan.
From the volume Dancing Barefoot On Broken Glass, Ashod Press, New York, 1991.

Վահան Թէքէեան: Քու յիշատակդ այս գիշեր

Քու յիշատակդ, այս գիշեր, զիս լալու չափ կը յուզէ.
Կարծես մեկնած էր սըրտէս, և գաղտնաբար այս գիշեր
Ետ կը դառնայ, իր հին տեղն ու հին գգուանքը կ’ուզէ,
Կը սեղմուի գրկիս մեջ, կը բարձրանայ կուրծքս ի վեր…:


Քու պատկերըդ աչքիս մէջ և քու ձայնըդ՝ ականջիս,
Կը թրթըռան այս գիշեր, երակներուս մէջ կարծես
Քաղցրահոս շունչդ է լեցուած, որ կը զգլխէ, կ’օրրէ զիս,
Մինչ երեսէս ալ կ’անցնին կարծես մատներըդ անտես…:


Ետ կը դառնան մի առ մի մեր հին ժամերն անկորուստ,
Կարաւանին հետ աստեղց անոնք կուգա՜ն վերըստին.
Հոգիս փարա՜խն է բացուող ընդդէմ իր քա՛ղցր հօտին…:


Յիշատակովդ, այս գիշեր, կ’զգամ այնչա՛փ զիս հարուստ,
Այնչա՛փ բարի, երջանիկ… որ գըթութեամբ մը անհուն՝
Կը մըտածեմ զայն բաժնել երկրի բոլոր խեղճերուն…։


1914


THE MEMORY OF YOU


The memory of you tonight moves me almost to tears
as if it secretly returned
to find its nesting place
inside my heart, after these years.


Your image in my eye, your voice inside my ear
and in my blood's own pace
the heave of your sweet breath -- I burn
as if you touched my face.


Our old hours return, one by one,
a caravan of stars whose light
I thought had past.


Their memory makes me so profligate,
so rich, I could share their wealth
to brighten all the wretched of this earth.




1914

Sacred Wrath: The Selected Poems of Vahan Tekayan, translated by Diana Der Hovanessian and Marzbed Margossian. Ashod Press, NY, 1982

Michael Minassian: OFFERING

Click to hear
OFFERING read by the author, Michael Minassian.

Here
grandfather

here is the
stump of the tree
we cut down

when my hands
were too small
to fit around

the handle of the saw.
Here is the tree
you nurtured
w/ its green apples

now rotting
on the ground.

Here is where
I peed on your shoe
near the grape vine

whose leaves
we used to eat.

Here is the fireplace
we sat around
while you sang
me songs of
the old country
in the language

the others
had forgotten.

Here is the house
you built
& the garden you grew

the piece of land
that you loved.

Here
grandfather –
I know you are here.

I have brought you
my son.

Copyright Michael Minassian.

THIS POEM FIRST APPEARED IN ARARAT MAGAZINE IN WINTER - 1978 and is used here by kind permission of the author.

ԶԱՀՐԱՏ: ՍԱՀՄԱՆ

Կաւիճը ձեռքին
Գիծեր կը քաշէ մեր շուրջ զերթ սահման -
Իսկ ես քերթողի սպունգով խոշոր
Բոլոր գիծերը կը սրբեմ ի սպառ

Leonardo Alishan: Earthly Paradise II

Sitting by the soft fire, I will
sip my tea and tell my grandsons that
yes, I was there, on that ship
with Odysseus, though I was
a simple sailor with wax stuffed
in my ears, and I did not hear
the Sirens' song. And that
is why, my children, we are
here, together, now.

Copyright Leonardo Alishan.
From the volume Dancing Barefoot On Broken Glass, Ashod Press, New York, 1991.

Diana Der-Hovanessian: Armenian gifts for my daughters

My Hittite nose. Forgive me.
But it comes with our genes,
from the bronze age and before,
with the metallurgist's gift.

Persistence. The legacy
of 43 Nayirian kings who failed
but still passed on
the will to live.

Urartuan skill in smelting iron
and taming horses into leaping stone,
the Phrygian language's secret singing,
Hayassa's open heart and home.

The Lydian joy in riding,
the Scythian bent for growing wheat,
the Caucasian affinity for climbing,
the Luvian capacity to weave.

A Cappodocian apt for building,
a Byzantine eye for colors, shades,
balance from the dome's inventors,
from ancient gods, some older ways

of seeing from Anahid, protector,
from Asdghik, goddess of grace,
and Naneh who advised queens, talents
for laughing at woman's place.

From Mithra, reverence for the sun,
From Anushavan, regard for trees,
Ahriman's awe of time passing,
Meher's humor in all of these.

Green eyes, older than the Hittites
to pass to daughters yet to be.
Energy from one thousand pools
feeding the Euphrates.

Suspicion born in 1915.
Trust that stays with Christianity.
Zesty craziness from Sassoun.
And for Noah's peak, a strange affinity.


From the collection About Time: poems by Diana Der Hovanessian. Used here by kind permission of the author.

ՎԱՀԱԳՆ ԳԱՐԱԳԱՇԵԱՆ: Սիրոյ Եղանակներ

Անձրեւներ եղան
որ կաթեցան
մեր ծարաւ բարձերուն
առանց ժամադրութեան։

Արցունքդ սեղմած այտիս
գրկեցինք ձմեռները մեր,
աղը լուծուած անձրեւին,
սէրը՝ պանդուխտ բաժանումին...

Համբուրեցի քեզ
գարնան կանաչ
բանաստեղծութեանց դողին,
բայց աշնան դեղին տերեւներու
նախանձէն ետք,
սպասեցի երկար կուրծքերուդ շոգ ամրան...

Վերջին անգամ քեզ գրկեցի
որ գէթ՝
թարթիչներուս հովանոցին տակ
մեզ անձրեւէն փրկեմ...


Copyright Vahakn Karakachian. Used here by kind permission of the author.

Nancy Agabian: Soup

The girls at the university
told me that if you eat the salty cake,
you will marry the person in your dream
who brings you a glass of water.
But what if someone you despise brings you the water?
What if a girl brings it to you?
What if your mother father brother sister
(or other assorted relative) brings it? they giggled and
I asked, what if you wake up and get the glass of water yourself?

But now I wonder what would happen if you dream of a different
person every year or a whole mob delivers the water or what if
you're already married/don't believe in marriage/wished marriage never existed?
What if you tell a Jungian psychologist about your dream and
he replies that you are incredibly boring?
What if the person fetching you the water represents some aspect of yourself, the part of you that actually loves the 90% of yourself that is composed water?
What if your lover like lightning regularly appears with sweet juice mixed
with water the way you like it
when you wake in the night,
mouth dry, half sighing?
What if on February 3rd you refuse the salty cake the mother of your betrothed has baked but she
feeds you peanuts and popcorn instead and you dream of tornadoes whipping through Manhattan,
two of the twisters combining and you cannot think of a place to hide so instead you must watch the destruction from across the wide East
River in Brooklyn,
your home.

Copyright Nancy Agabian



Nancy Agapian : panade

Les filles à l’université
M’ont dit que si tu manges un cake salé,
Tu vas épouser la personne qui dans ton rêve
T’apporte un verre d’eau.
Mais si quelqu’un que tu méprises t’apporte l’eau ?
Et si c’est une fille qui te l’apporte ?
Et si c’est ta mère, ton père, ton frère, ta sœur
(ou une autre de ta famille) qui te l’apporte ? Elles rigolèrent et
j’ai demandé : et si tu te réveilles et vas chercher toi-même ton verre d’eau ?
Mais maintenant je me demande ce qui arriverait si tu rêves
Chaque année d’une personne différente, ou si toute une foule t’apportait l’eau,
Ou si tu étais déjà mariée/ si tu ne croyais pas au mariage /
Si tu souhaitais que le mariage n’ait jamais existé ?
Et si tu racontais ton rêve à un psychanaliste freudien,
Et qu’il te réponde que tu es incroyablement embêtante ?
Et si la personne qui va te chercher l’eau représente quelque aspect de toi-même,
La part que tu aimes réellement, les 90 % qui sont composés d’eau ?
Et si ton amoureux te rend régulièrement une visite éclair avec un jus de fruit
Dans un verre d’eau exactement comme tu l’aimes
Quand tu te réveilles la nuit,
La bouche sèche, soupirant à demi ?
E si le 3 février tu refuses le cake salé que la mère de ton fiancé a fait cuire au four
Et qu’elle le remplace par du peanut et du popcorn, et que tu rêves de tornades
Tourbillonnant à travers Manhattan,
Et que les deux cyclones se combinent, et que tu n’arrives pas à trouver un endroit
Où te cacher, alors tu observes la destruction
A travers le grand East River,
Dans Brooklyn,
De chez toi.

Lundi 22 octobre 2007


Traduction Louise Kiffer

Պարոյր Սեւակ: ԲԱՐԵՒ

-Բա՛րեւ,-
Մէկ հատիկ այս բառն եմ ասում՝ Կնքուած անձնագիր ցոյց տալու նման, Կենսագրութիւն ցոյց տալու նման, Կամ հարցաթերթիկ լրացնելու պէս:
Եւ կ'ուզենայի՛,
Շա՜տ կ'ուզենայի,
Որ այս բառն իրօք դառնար անձնագիր Աշխարհու՛մ համայն,
Ամէնքի՛ համար:
Եւ կ'ուզենայի՛,
Շատ կ'ուզենայի,
Որ նմանապէս այս բառը լինէր
Նոր եւ իրական մի«Բացուի՛ր Սեզամ»:
-Բա՛րեւ,-
Ասէիր գնացքին,
Նաւին
Կամ օդանաւին,
Ու ներս մտնէիր.
«Բարեւ»,ըդ իբրեւ տոմսակ ընդունէր:
-Բա՛րեւ,-
Ասէիր կնոջն անծանօթ,
Ու նա քեզ սիրէր հենց նո՛յն վայրկեանին Կամ ներումնահայց ժպիտով ասէր,
Թէ բարեւել են քեզանից առաջ:

22

Համադրաբար

-Բա՛րեւ,-
Ասէիր, եւ պարզ երկինքը
Իսկո՛յն անձրեւէր, եթէ պէտք է դա:
-Բա՛րեւ,-
Ասէիր լռակեաց հողին,
Եւ նա ծլարկէր ու հասկաւորուէր:
-Բա՛րեւ,-
Ասէիր մահին էլ անգամ,
Եւ նա հասկանար, որ քեզ մօտ գալով՝ Ինքը շտապե՛լ,
Շա՜տ է շտապել...
-Բա՛րեւ-ը դառնար իրական ու նոր մի...«Բացուի՛ր Սեզամ»: Եւ այն ժամանակ եթէ արջին էլ ասէիր
-Բա՛րեւ,-
Նա էլ մի գուցէ հենց նոյն վայրկեանին
Խաղալիք դառնար մեր մանկան համար
Եւ մի այնպիսի ՛կարգին խաղալիք,
Որ ո՛չ լարւում է,ո՛չ էլ հասարակ բանից փչանում: Այսպէս էլ՝ օձը ծերերի ձեռքին ձեռնափայտ դառնար, Կոկորդիլոսը դառնար խաղալիքների պահարան, Կախարան դառնար եղջերուն վայրի,
Եւ փոթորիկը՝ բեմի պարախումբ, Մարդն էլ՝ Մա՜րդ իրօք... Անկարելի բան աշխարհում չկա՜յ, Եթէ աշխարհում իշխում է բարին, Որ մեր բերանում դարձել է
-Բա՛րեւ.

23

Ուրեմն՝ անձնագիր ցոյց տալու նման, Կենսագրութիւն պատմելու նման Կամ հարցաթերթիկ լրացնելու պէս՝
-Բա՛րեւ,-
Քեզ Ու Ձե՛զ,
Ծանօ՜թ-անծանօ՜թ իմ սիրելիներ: Թո՛ղ անկարելին դառնայ կարելի Աշխարհում համայն,
Ամէնքի՛ս համար,
Դառնայ կարելի վաղն ու հենց հիմա, Դառնայ կարելի մէ՛կ բառով
-Բա՜րեւ...

Պարոյր Սեւակ 

Nancy Kricorian: Ghost Children

Click to hear
Ghost Children read by the author, Nancy Kricorian.

At lunchtime I stand
at the stove spooning soup
into three white bowls.
My children eat bread
at the table. They laugh
at the milk moustaches that
I wipe from their faces.

On the pantry floor I see
the narrow shadows of the
other children, the one
whose bones I left in the
desert in a garden of bones.
The sand is still in my hair;
their high voices in my ears.

My American children can't
see their unlucky brother and
sister who follow close by
my skirt. Mairig, the ghosts
complain, we are hungry. Mairig,
give us something to eat.


Copyright Nancy Kricorian. Used here by kind permission of the author.
This poem has appeared in Ararat, Summer 1995.

The Armenian Weekly features article on APP's event in NYC

The ARMENIAN POETRY PROJECT wishes to thank editor Khatchig Mouradian for the publication of this article.
The original link is
found here.

ՎԱՀԱԳՆ ԳԱՐԱԳԱՇԵԱՆ: Աստուածամօր Զինեալները

Սարսափներու լուացքէն ետք
աղօթքները արդուկուեցան.
հիմա տիրոջ պատշգամէն կախուած
լուռ-լուռ կը չորնան...

Փողոց ինկած սպիտակ աղօթքը
մանուկ մը գտաւ,
գլխուն փաթթելով
զինեալ օծուեցաւ...

Տարիներ ետք,
խաչին հսկելէ յոգնած
կռապաշտօրէն ծունկի եկաւ
Աստուածամօր դիմաց
ու ձեռքին սեղմած մահուան բառարանը
մատաղ ըրաւ

Մանուկ Յիսուսը
լոգանքէն չորցած,
ատաղձագործ դարձաւ,
գամեց խաչափայտը,
Գողգոթային համար պէտք պիտի ըլլար...

Copyright Vahakn Karakachian. Used here by kind permission of the author.

Armine Iknadossian: Lost Poem

I looked for you
under the barstool
underneath my wine glass
you were mine for one half hour

stolen by an oil-streaked man
in an olive-colored suit
pinky ring winking
who molested you with his eyes

extracted you from the wedge of my pocket
smoothed you out
decoded you in the alley
outlaw rhythm of my beating eyelashes

my bracelet trailed your shapely limbs
as I transcribed you from the smoky air
found you floating above the candles
let you fall out of your gown

loser to the noise and clatter we are summoned
to grace
amidst flowering pots

you are the wink of an eye at midnight
the end of a bumpy road is home at dusk
the balmy air a shawl around your neck
the streets that catered to your history
the zipping of crickets
the enchantment of the invisible green behind your house
this is your home
where skin sticks to skin sticks to everything
black ovals on paper with curvy legs
so the street lamp glows
and black is the color of night
so you are free here
the railroad tracks reveal your moveable nature
the sun rises in the hour of red
and fantasy is a sliver of lemon sugared
knuckles are guardians of hands
living under bridges of skin
the vigilante vein patrol that screams impact to a wall
a hole in the afterbirth of jazz
in the horn blows of the mad
when your eyes left stains on your cheeks
and necks were meant for kissing
the rope is knotted
a footstool is a sad friend realized


Copyright Armine Iknadossian. Used here by kind permission of the author.

Արամայիս Սահակյան: Անվերնագիր

Ջինջ ու անքուն ծո՛վ էիր,
Կյանքի այգում հո՛վ էիր,
Հիմա, երբ որ դու չկաս,
Նո՛ր եմ զգում՝ ո՛վ էեր:

Արամայիս Սահակյան (1957)
Ես քո զավակն եմ ՀայաստանԵրեւան (1986)

Rose Menendian: The Catalyst

The catalyst
is love
or man
could never face
the chaos
of his self.

Love is
the catalyst
or saints
could not endure
the trial of paradise,
the tension of despair.

Between the self
and saint
a world
is amassed.
By default
it is blessed.
Love is
the catalyst.

Rose Menedian




Ararat Quarterly, 1968

Արամայիս Սահակյան: Եթե ձեր ճամբին վատ մարդիկ տեսնեք

Եթե ձեր ճամբին վատ մարդիկ տեսնեք,
Մի՛ կարծեք վատն են մարդիկ անխտիր:
Այդ նույնն է, եթե դաշտում փուշ տեսնեք
Եվ չնկատեք ծաղիկներն ընտիր:


Արամայիս Սահակյան (1979)
Ես քո զավակն եմ ՀայաստանԵրեւան (1986)

Michael Casey: Emily Donut Dolly

When someone asks me what I did in Nam, my usual response is: "I flew around in helicopters and played games with the guys." That usually stops the conversation. Occasionally, when I feel like someone really wants to know, I will give them a copy of this poem I wrote

i flew to desolate fire bases
filled with the tools of war
and the men who used them
it was my job to perform the miracle
of making the war disappear (however briefly)
for boys who had been trained to kill

it was my mission to raise the morale
of children who had grown old too soon
watching friends die

it was my calling to take away fear
and replace it with hope
to return sanity to a world gone insane

i was the mistress of illusion
as i pulled smiles from the dust and heat
the magical genie of "back-in-the-world"
as i created laughter in the mud

but when the show was over
i crawled back into my bottle
and pulled the cork in tightly behind me

© 1992 Michael Casey

Ինգա Բրուտյան։ Խարույկ

Click here to hear the episode Fire read by the author, Inga Brutyan.

Օրերը անցնում են,
Ժամանակները թռչում են,
Կարծես դու ինձ չես հիշում,
Կարծես թե դու ինձ չես սիրում:
Օրը ամպամած է,
Զանգերդ կարճեցված են,
Սիրո քաղցր պահերը սառեցված են,
Իսկ հիշողությունները` մթագնած:
Քո համբույրիդ կարոտ մնացի,
Քո գեղեցկությունից հալվեցի
Եվ քո անզուսպ կրքերից բոցավառվեցի:
Խարույկը վառվում է.
Զոհ եմ գնում ես նրան,
Որպեսզի մոռանամ շուրթերդ ես ալ,
Որպեսզի կասկածները վերանան
Եվ ես հանգիստ կյանք ստանամ:
Բայց գեթ մեկ վայրկյան ես նայում եմ դեպի ետ,
Ես նայում եմ դեպի անցյալն մշուշապատ.
Տեսնեմ, արդյո՞ք դու իմ վախճանը կհասկանաս,
Տեսնեմ, արդյո՞ք դու իմ զգացմունքին պատասխան կտաս:
Բայց արդեն ուշ է .
Հոգիս երկնքում սավառնում է
Եվ խարույկը կամաց մարում է…

Copyright Inga Bruyan. Used here by kind permission of the author.

Արուսյակ Օհանյան: ՍԻՐՈ ՍԱՆԴՈՒՂՔՈՎ

Երեկ` ես տխուր, երեկ` ես մենակ,
Աշունը առած խեղճ ոտքերիս տակ`
Տուն եմ դառնում լուռ, հոգնաբեկ, տրտում,
Եվ մարում էր հիվանդ հոգիս քո կարոտում:
Երեկվա տխուր երկրապտույտում,
Ես չտեսա քեզ. երկնի կապույտում,
Աստղերը, թվաց` մեկ օր համրացան,
Ու լունախաղը ասես վերջացավ:
Ո՞ւր էիր երեկ. երկրապտույտում
Օրս ապրեցի դարից էլ երկար,
Ես քեզ չտեսա, դու երեկ չեկար:
Այսօր կողքիս ես. գնում ենք մոլոր,
Երկուսով կազմած մի փոքրիկ բոլոր`
Ու մեր այսօրվա երկրապտույտում,
Այն նույն աստղերը երկինի կապույտում,
Լուսնի հետ արդեն դրկից, հարևան,
Խոսքները արած բյուրավոր բերան,
Մաղում են բարձրից բամբասանքն իրենց,
Մինչդեռ լուսինը ծուլաբար քնեց,
Ու երազ տեսավ. իբրև դու և ես,
Երկար փողոցում, բոլորին ի տես,
Երկնաբարձ, անխախտ սիրո սանդուղքով
Բարձրանում ենք վեր և բոլորվում ենք
Նոր լուսաբացի մանուկ արևում,
Ուր աստղերն արդեն էլ չեն երևում…

29.09.07թ

Երբ կողքիս չես, համրանում եմ,
Տխրության մեջ ամրանում եմ
Ու կարկամում ժպիտիս մեջ:
Երբ կողիքս չես, ես տրտում եմ,
Անձայն, ունայն որոնում եմ
Աչքերը քո լույս ու անշեջ:
Երբ կոքիս չես, դատարկվում եմ,
Մութը հոգիս ծվատում է,
Փոթորիկ եմ ու լաց եմ սին:
Երբ կողքիս չես, ես մարում եմ,
Ծխում, խնկում, մոխրանում եմ,
Ձուլվում իմ քույր վերջալույսին:
Երբ կողքիս չես, ես սիրում եմ,
Ու կարոտում դալկանում եմ,
Ու կարոտո՛ւմ, դալկանո՛ւմ եմ,
Սե' ր իմ, արի' ու տիրի
Վախվորած իմ հուզումներին:

1.10.07թ

Արուսյակ Օհանյան

Copyright Arusyak Ohanyan. Used here by kind permission of the author.

ԽԱՉԻԿ ՄՈՒՐԱՏԵԱՆ: ԵՐԲ ԹԷՔԷԵԱՆ ԿԸ ԿԱՐԴԱՍ

Երբ Թէքէեան կը կարդաս,
Կ՚ազատագրես տողերն կարծես
Թուղթի կալանքէն դաժան,
Եւ աչքերուդ կանաչին մէջ անսահման՝
Հոգեպարար այդ բառերն
Ի՜նչ նազանքով կը պարեն:

Երբ Թէքէեան կը կարդաս,
Լոյս շրթներուդ փեթակէն
Մեղրի նման կը հոսին
Վանկերն անուշ, ծաղկեբոյր,
Եւ ականջիս կը խօսին
Ներշնչումի հրաշքներէն հրաթոյր:

Երբ Թէքէեան կը կարդաս,
Զիս կը պահես կալանքին տակ
Հայրենաշունչ նայուածքիդ,
Եւ իմ լեզուս մշտաբարբառ
Մէկ խօսք կը գտնէ միայն՝
Աղուորն դուն ես յաւիտեան:

ԽԱՉԻԿ ՄՈՒՐԱՏԵԱՆ, Յուլիս 1999

Copyright Khatchig Mouradian. Used here by kind permission of the author.

Interview with poet/author William Michaelian in Cosmopsis Quarterly

William Michaelian discusses his influences, work habits, personal philosophy, and more in an extensive interview in the Fall 2007 issue of Cosmopsis Quarterly, a literary journal published in San Francisco. The interview is also available on the publisher's website.

Click the link:
to read the interview.

Diana Der-Hovanessian: This is for Zarif

who used to draw
in the mud of the water bank
with a stick and weave marvelous
stories for her little boy
in a village called Tadem,

who used to decorate
the tops of pastry with cut outs
of fantastic figures;
this is for Zarif
who did needlework
passably well
and figures faster than any man.

This is for Zarif
who prayed with two hands
and who wrote to her son
that although she could not watch him
while he was away at school
she knew he would want to be
like the other good men in his family
who did not smoke.

This is for that simple woman
who did not teach her son
to be a revolutionary
but when revolution came, hid a gun for him
in the garden, against bad days.

This is for Zarif whom the Turks beat,
asking the whereabouts of that son;
for Zarif who said over and over again
I do no know,
although she did.

This is for Zarif whose arm was smashed
then made raw then broken to pieces
then cut off while she repeated when she waked
she did not know.

This is for one-armed Zarif
who lived through hell;
who lived to see her grandchildren
in another world,
this is for her
who once help my right hand in her left
and never told me what I must do with mine.


From the collection About Time: poems by Diana Der Hovanessian. Used here by kind permission of the author.