Վահան Տէրեան: [Քո աչքերի դեմ]

Click to hear
Քո աչքերի դեմ read by Tamar Gasparyan-Chester.

Քո աչքերի դեմ իմ աչքերը՝ կույր,
Կա քո հոգու մեջ անթափանց մի մութ,
Քո մութ հայացքում կա մի քնքուշ սուտ,
Քեզ միշտ թաքցնող մի նուրբ վարագույր:

Փակ են քո սրտի հեռուներն իմ դեմ,
Հավետ քեզ կապված՝ քեզ օտար եմ ես.
Երբ խենթ խնդությամբ փայփայում եմ քեզ,
Եվ սիրում եմ քեզ և քեզ չգիտեմ:

Փակ են քո սրտի հեռուներն իմ դեմ,
Քո աչքերի դեմ իմ աչքերը՝ կույր.
Քո հոգու վրա կա մի վարագույր,
Ո՞վ ես դու, ո՞վ ես - բնավ չգիտեմ…

1904-1905
Վահան Տէրեան

Anny-Rose Nahapetian: I'm a happy person in my Armenian dreams

I dreamt again.
Clothes in a plastic bag
and my mother at the kitchen table
cutting a chicken in half

I dreamt again.
And I said to my self uncooked meat
in a dream is not a good sign.
But my mother was in my dream,
that could be good sign.

My aunty used to say that
if you dream of your mother,
you should be happy.

I'm dreaming of my mother
for such a long time,
I should be a happy person
because it is a good sign.
Am I ?
Or is this just an Armenian dream ?

Anny-Rose Nahapetian, April 1st, 2007
This poem appears by kind permission of its author.

ՍՈՆԱ ԱՐՇՈՒՆԵՑԻ: ԴՈՒ ԾՆՎԻ´Ր, ԵՐԳ

Քունն է փախել
Իմ աչքերից
Ու ծվարել
Չգիտեմ ու՜ր.
Լուռ փնտրում եմ
Որտե՞ղ գտնեմ
Հիմա նրան.
Խոհերի՞ս մեջ,
Հեռուներու՞մ,
Բայց իզու՜ր...
Ու քանդում եմ
Իմ մտքերի
Կծիկն անվե՜րջ
Ու անվե՜րջ.
Ինձ թվում է
Թե չի անցնում
Գիշերն ասես.
Ու գիշերն այս
Չունի վերջ...
Եվ ծանրացած
Գիշերն ահա
Իմ կոպերում,
Վեր եմ ելնում
Ու ետ նետում
Քողն անվերջ
Մթության.
Մի նոր երգ է
Երկունք ապրում
Խոհերիս մեջ
Ու թող որ նա
Ծնունդ առնի,
Լույս աշխարհ գա.
Եվ ո´չ մի գիշեր
Ու ո´չ մի մեգ
Նրա ծնունդին
Արգելք չդառնա,-
- Դու ծնվի´ր, երգ:

ՍՈՆԱ ԱՐՇՈՒՆԵՑԻ, Մենք չենք մոռացել գրքում
Copyright Sona Arshunetsi
Reprinted here by kind permission of the author

Alan Whitehorn: Obsidian Obsession

The quest for a special rock
to take back from my ancestral homeland
begins with an existential question.
What sort of rock should it be?
Then I ask:
Where will I find it?
What shape will it have?
I repeat my questions to several different persons,
and each time the answer is unanimous:
“Black obsidian rock
to be found on the road to Lake Sevan”.
A volcanic rock formed under enormous pressure so long ago
seems apt for a land that has witnessed so much suffering in its history.
The colour black evokes memories of the genocide.
The rock’s hardness is a reminder of the toughness needed to survive in such a rugged land.
And thus at a rock cut on the road to Lake Sevan,
I cross the four lane highway and select my precious obsidian.
And I hold in my hand a piece of my ancestral homeland.

Alan Whitehorn

This poem appears by kind permission of the author.

Sonia Tashjian: ՈՒՇԱՑՈՒՄ

Click the link to hear the audio clip ՈՒՇԱՑՈՒՄ read by the author, Sonia Tashjian.

Արդեն ուշացել եմ
և շարունակում եմ ուշանալ ամեն օր …:

Ո՞վ կնվիրի ինձ ժամանակի ժամացույցը`
Թռչող և անհետ կորչող ժամանակի հետևից
Վազել կարենալու համար:

Մահաթմբիրից պետք է արթնանալ
և խուժել հապաղած շարասյան վերջին վագոն ,
Որովհետև արդեն անզոր են ափսոսանքն ու զղջումը
Բոլոր չգրված տողերի,
Չապրված ապրումների
և կորած արցունքների համար …:

Արարչական երկրորդ ապտակը ուշանում է`
Բարձրացնելու ինձ առաջինի թմբիրից .

Ինչքան ուշացել եմ , հիրավի :

Copyright Sonia Tashjian 2003

Վահան Տէրեան: Մոռանալ...հեռանալ...

Մոռանա՜լ, մոռանա՜լ ամեն ինչ,
Ամենին մոռանալ.
Չսիրհել, չխորհել, չափսոսալ_
Հեռանա՜լ...
Այս տանջող, այս ճնշող ցավի մեջ,
Գիշերում այս անշող
Արդյոք կա իրիկվա մոռացման,
Մոռացման ոսկե շող...
Մի վայրկյան ամենից հեռանալ,
Ամենին մոռանալ._
խավարում, ցավերում քարանալ
Մեն միայն...
Մռանա՜լ, մոռանա՜լ ամեն ինչ,
Ամենին մոռանալ.
Չսիրհել, չտենչալ, չկանչել,
Հեռանա՜լ...

Վահան Տէրեան

Jeannie P. Markarian: I Cannot See Where Your Bones Are

I cannot see where your bones are,
Acid rain ate defiant Mesropian tendrils of tombstone lettering,
Twilight is descending
I am lost in the graveyard
Three hours from Ellis Island-
This Broken bridge to Keghi ,Old Country….

Your son calls to me over unkempt rows, my father
he stomps past tilted stones, hard set mouth muttering,
Moon is ascending
We stop in death beds
Three hours from Ellis Island-
His Toungue bridges to Keghi , Old Country…

That day the Sun lit our eyes driving through Buffalo’s merry skeleton
his amber fingers pointed past NAFTA-gutted factories
words built ropes to the forgotten
hands trying to shake the family tree
leaves buried in secrecy
Illegals don’t get a record in the sacred
Books of Ellis Island.

On 11th Red-brick churches crumble side-by-side
whose wombs were seeded from dust-devils of Der Zor
Birthed by a million weeping brides
Who now only speak of “Before”
and “Over There”………
when stories gave shade from desert glare ,gendarme’s bloody score
marked the breadless days and passed the time
Rained water on parched skin, soothed foot sores
This blood-borne lore they twined
Passes into Air…..

That day winds blew the waters from Niagara over his memories uncovering
His youth in this hometown and yearning
Came about:
The scarred skin slowly peeped
Through Niagra’s prismed clouds:

“1949. Goddamn we danced like madmen on 51st-where that café there stood!-
now it’s starbucks but .there noone cared how bad our English was!
Everybody came to 51st
Us Armenians, Arabs,( -brought the works,
believe
it or NOT!
And every Easter the whole family went to the graves and picnicked the greens
I swear nuthin like it pissed off the priests
and once your cousin Bedros GOT
DRUNK as the devil!!!!
Made eyes at that beauty Anahid
And ent up shot!!
I don’t remember
Which graveyard it was
I don’t remember
which village She come from
cause they were all over the damn place,- OverThere
He said they was round the bottom of Mount. Ararat , Noah ya know?
Musta been close to those two rivers, cause he threw me in water once to show
me how to swim- ‘YOU GO IN, NOW SWIM!’ Haha.
No, I can’t teach you the language of the dead, you gotta know this language
From the time you were this tall……
And I am forgetting…….”.
If you forget where you stood, will you forget where you’re going
And find yourself sleepless by the night?

Copyright Jeannie P. Markarian, 2003
Used here by kind permission of the author

Introducing Jeannie Markarian

Jeannie Markarian lives in Texas. Her family hails from Keghi and from the Dikranagert region prior to moving to Polis.

Jeannie attended UT Austin, graduating in 05 with a degree in Anthropology/Sociology. She has helped found the Rhizome Collective and Monkeywrench Books in Austin.

She is active at a grassroots level on a number of issues including Armenian ones. She plans to go to the Republic of Armenia this Summer, then Beirut to track down her remaining family and visit Der Zor.

Gayane Ghazaryan: Սպասում/Waiting

Վաղը նորից կիրակի է…
Սովորաբար քո աղավնին
Նամակներդ բերում էր ճիշտ ժամանակին.
Երկու ձմեռ չանցած՝
Դու պատասխանում էիր
Օրացույցիս բոլոր թերթերին.
-Սպասիր,- ասում էիր
Երեք տողով:
Արդեն նույնանում են
Մազերիս ու ձմռան գույները,
Եվ ես միայն մեկ թերթիկ ունեմ
Պոկելու,
Իսկ վաղը նորից կիրակի է…

Copyright Gayane Ghazaryan

Գայանե Ղազարյան «Արեվից առաջ» Լոս Անջելես. Gayane Ghazaryan, Before the Sun, Los Angeles, 2004.

Alan Whitehorn: two poems about Hrant Dink

Hrant Dink



In the fields of Anatolia,
another,
more recent victim of genocide
joins his ancestors.
As we did before,
we mourn the loss.


January 20, 2007



Remembering Hrant Dink




Almost a century ago,
amidst the crumbling Ottoman Empire,
Turkish militants slaughtered over a million Christian Armenians,
piercing forever the heart and soul of the Armenian nation.
These Young Turk revolutionaries ruthlessly grabbed
the victims’ ancestral lands and possessions.
Today,
the Turkish government denies that its predecessors
even committed a genocide.
And yet,
this state is ever so fearful that the beam of truth will pierce the cloud of lies.
The government in Ankara prosecutes the few brave writers and activists
who dare to question the regime’s repeated lies.
Meanwhile,
fanatics try to finish the deeds of long ago.
An assassin’s bullets
rip through yet another Armenian.
The mindless brutality continues to shock.But the spirit of one special man and a nation survive.
An empathetic chorus cries out:
“We remember. We do not forget.
Truth will prevail.”
And so, we raise our voice in peaceful protest.
We remember the multitude of dead, as if it were yesterday,
and the ever so brave man who died today.
If need be,
we will even mourn tomorrow’s dead.
But we will no longer be silent victims.
No more.
Never again.
We say ‘Never again’.
We remember
that piercing pain.
We remember.
And we are resolute.
Hrant,
we remember
your brave resistance.

Hrant Dink,
another victim of genocide,
but not a silent one.
Your voice inspires us still.
We remember.


January 19-20, 2007



These poems appear with the kind permission of Alan Whitehorn. His new book Ancestral Voices: Identity, Ethnic Roots and a Genocide Remembered will be published April 2007 by Hybrid Publishing Co-op Ltd., Canada

Introducing Alan Whitehorn

Alan Whitehorn is an Armenian-Canadian author and academic. He is a grandson of an orphan of the Armenian genocide. Dr. Whitehorn is Professor of Political Science at the Royal Military College of Canada in Kingston, Ontario. He is also a cross-appointed professor at Queen’s University in Kingston and an Associate of the Institute for Humanities at Simon Fraser University in Vancouver/Burnaby. He received his BA from York University and his M.A. and Ph.D. from Carleton University. While at Carleton University, he was research director on David Lewis's memoirs The Good Fight.

For almost three decades Professor Whitehorn has taught at RMC in the areas of Canadian political parties, public opinion, comparative politics and political theory. Dr. Whitehorn was the first holder of the J.S. Woodsworth chair in Humanities at Simon Fraser University. During 1997/1998 he was a visiting associate at McGill University and adjunct professor at Simon Fraser University. In 2005, he was a visiting professor at Carleton University.

Amongst his publications are a number of articles, chapters and poems on the Armenian genocide, including the book The Armenian Genocide: Resisting the Inertia of Indifference (co-author with Lorne Shirinian). Professor Whitehorn has published a number of writings on the former Yugoslavia. He has written extensively on Canadian politics both in scholarly books and in newspapers and magazines. He is the author of Canadian Socialism: Essays on the CCF-NDP, Political Activists: The NDP in Convention (co-author with Keith Archer), and co-editor (with Hugh G. Thorburn) of Party Politics in Canada (8th). His earlier book with Hybrid Press was Poems: Political and Philosophical.

Professor Whitehorn has written a number of entries for The Canadian Encyclopedia, Oxford Companion to Canadian History, and The Encyclopedia of Saskatchewan. He has chapters in the following books: Party Politics in Canada, Party Democracy in Canada, The Canadian General Election of 1988, Leaders and Leadership in Canadian Politics, The Canadian General Election of 1993, Gender and Contemporary Canadian Politics, The Canadian General Election of 1997, The Canadian General Election of 2000, Mapping Canadian Federalism for India, The Canadian General Election of 2004, The Canadian Federal Election of 2006, Canadian Parties in Transition and Yearbook on International Communist Affairs .

Lola Koundakjian: Sunday Morning

They sit between their shifts with their café amb llet,
their cigarettes and the cognac,
Chatting away the stress, fatigue and loneliness.

The sweepers are loud and vivacious
Hardly noticed by the other patrons
as they leave to continue
with the pledge of "BC NETA!"

Others are reading their País
with their croissant and beer,
still others smoke contemplating the
Sunday hush the city exhales.

The tourists walk by wondering is
this the only café open near
Santa Maria Del Mar, or is
Starbucks as good as the one back home?

I sit hoping to capture a little of this
to take home.


Lola Koundakjian, March 25, 2007

Michael Minassian: BROKEN PROMISES

Click to hear
BROKEN PROMISES read by the author, Michael Minassian.

Let me take you
to a stone altar
somewhere north of
Arabia

on the road
to Holy Russia
we stop to
loot & plunder

the sands of dry
river beds.

Let me bring you
dark delights
in palaces of pleasure
which disappear

each dawn
with the cracking sun.

Let me take you
to black tents
fluttering
in the desert wind

to hard rides
on camels –
changing horses
on the plains
of Asia Minor

arriving finally
at the base
of Mt. Ararat

to old men
selling splinters
of wood

pieces of the Ark.


Let me take you
where the ancient grasses
keep their own secrets

to the lakes & seas
of Armenia

& tell you tales
of massacres
while we eat
purple grapes
in the foothills.

Let me sing you songs
of love & freedom
of men who escaped
across the ocean

to wind up
the lonely dead
in Boston & Manhattan

who never forgot
the broken promises
or the words
that brought them there.

Let me take you
to streets
paved of gold

on the other side
of rainbows –
to tattoos
in the sky

where the wind
speaks in broken
English.

Copyright Michael Minassian

THIS POEM FIRST APPEARED IN ARARAT MAGAZINE IN SPRING - 1976 and appears here by kind permission of the author.

Diana Der-Hovanessian: Shifting the Sun

When your father dies, say the Irish,
you lose your umbrella against bad weather.
May his sun be your light, say the Armenians.

When your father dies, say the Welsh,
you sink afoot deeper into the earth.
May you inherit his light, say the Armenians.

When your father dies, say the Canadians,
you run out of excuses.
May you inherit his sun, say the Armenians.

When your father dies, say the French,
you become your own father.
May you stand up in his light, say the Armenians.

When your father dies, say the Indians,
he comes back as the thunder.
May you inherit his light, say the Armenians.

When your father dies, say the Russians,
he takes your childhood with him.
May you inherit his light, say the Armenians.

When your father dies, say the English,
you join his club you vowed you wouldn't.
May you inherit his sun, say the Armenians.

When your father dies, say the Armenians,
your sun shifts forever.
And you walk in his light.


This poem has appeared in Good Poems: selected by introduced by Garrison Keillor (Editor) , Penguin Books, 2002.

Mariné Petrossian: ԵՐԵՎԱՆԸ ՄԵԾ ՔԱՂԱՔ Է/YEREVAN IS A BIG CITY

Click to hear YEREVAN IS A BIG CITY read by the author,Mariné Petrossian.

ԵՐԵՎԱՆԸ ՄԵԾ ՔԱՂԱՔ Է
YEREVAN IS A BIG CITY

Բաղրամյանը սառած է,
մութի մեջ դժվար է ժպտալը, երբ քեզ ոչ ոք չի նայում,
այսօր դեկտեմբերի քսանմեկն է, ամենաերկար գիշերը,
չեմ ուզում տուն գնալ։

Գիտես՝ ես տեսնում ու չէի տեսնում քո լարված հայացքը,
որովհետեւ ուրախությունն այնքան շատ էր՝ բաժակը շրջում էի գլխիվայր, բաժակը մնում էր լիքը,
հետո դարպասներն սկսեցին փակվել, բայց ես չէի հասկանում, որ դրանք փակվում են անվերադարձ,
ես նույնիսկ հիմա ցավ չեմ զգում, որովհետեւ այն, ինչ զգում եմ, բոլորովին նման չի ցավի։

Ինձ թվում է՝ ես իմ անցյալը տեսել եմ երազում՝
շոգը, խաղաղությունը, գիտական կոմունիզմը, գրական երեկոները Գրողների տանը,
իսկ իրականում Երեւանը ձմեռային քաղաք է
Հայաստան ձյունոտ երկրում

Ուշ է, այնքան ուշ է, որ նույնիսկ մոմերը չեն վառվում,
բայց ես գիտեմ՝ այնտեղ, քարերի հետեւում, մարդիկ կան,
նրանք չեն քնել, բոլորն արթուն են,
եւ նրանց բոլորի ներսում հույսն է սեւանում արեւածաղկի նման։

Այսօր դեկտեմբերի քսանմեկն է՝ ձմեռային արեւադարձ,
ինձ թվում է ես իմ անցյալը տեսել եմ երազում՝
շոգը, խաղաղությունը, զգացողությունը, որ աշխարհը մեծ է, որ ժամանակի գետը հոսում է ինչ□որ տեղ հեռվում,
այսօր այն հոսում է իմ պատուհանի տակով,
եւ նրա շիթերից պատուհանիս ապակիները փշրված են։

Ես չեմ ների, որ դու այդքան վախենում ես ցավից,
որ դու նահանջը նախընտրեցիր պարտությանը,
բայց ես ցավ չեմ զգում, որովհետեւ այն, ինչ զգում եմ, բոլորովին նման չի ցավի,
եւ որովհետեւ իմ ներսում հույսն է սեւանում արեւածաղկի նման։

Երեւանը ձմեռային քաղաք է, աշխարհի ամենալուռ քաղաքը,
երբ խավարը թաց շերտով քսվում է հոգուդ,
ավելորդ են դառնում բառերը, ճիչերը, աղմուկը, թերթերը,
մնում են Բաղրամյան սառած պողոտան ու գիշերը։

Լուսինը լրիվ է, ինչպես ուրախությունը, որ ապրում էր սրտիս մեջ,
բաժակը խփում էի քարերին, բայց բաժակը միշտ լիքն էր, միշտ ավելի ու ավելի լիքը,
մեր հայրենիքն ուրախության օրորուն դաշտերն են,
բայց մենք չենք ապրում մեր հայրենիքում։

Վաղը նոր տարի է, հինն ավարտվեց երկաթե դռան շրխկոցով,
մենք գուցե այլեւս չհանդիպենք,
Երեւանը մեծ քաղաք է, նրանում տեղ կա եւ հանդիպման համար, եւ բաժանումի։

Ուրախությունն ապրում է քարերի մեջ, մարմնի մեջ ու բառերի,
բայց սիրտ կա, որ ուրախություն չի պահում, եւ բառեր կան, որոնցից փչում է ցուրտը մահվան,
ես ուրիշ տեղ չունեմ գնալու, ինձ մնացել է այս լռակյաց քաղաքը,
որ դատարկ չի, բայց նման է դատարկ հրապարակի։

Տարին ավարտվեց, ձմեռը շարունակվում է,
բայց ձմեռը կավարտվի, գարուն կգա, գարունը հետ կգա, ես ուզում եմ ապրել մինչեւ գարուն,
ուզում եմ ջրերը բարձրանան, թրջեն փեղկերն ու փշրեն ապակիները պատուհանիս,
վաղը նոր, բոլորովին նոր տարի է, ես վաղն ուրախ եմ լինելու՝ առավոտյան, կեսօրին եւ միշտ։

Երեւանը մեծ քաղաք է, նրանում տեղ կա քեզ համար, անգամ եթե դու քայլում ես սառած փողոցով եւ չգիտես ուր գնալ,
ճանապարհները բաց են՝ դեպի հարավ, հյուսիս, արեւմուտք եւ արեւելք,
բոլոր ճանապարհները բաց են, բայց չկա ծանոթ ոչ մի փակուղի,
թեեւ սա քաղաքն է, ուր ես ծնվել եմ։

Սա քաղաքն է, ուր ես ծնվել եմ, բայց սա ուրիշ քաղաք է,
առավոտները սառն են մետաղի պես, քարերն անանուն են ու անգիր,
ժամանակի գետը հոսում է այնտեղով, ուր առաջ Գետառն էր հոսում,
եւ նրա սառցե շիթերից պատուհանիս ապակիները փշրված են։

Հունվարն է, բայց ոնց որ գարուն լինի,
մետրոյի Երիտասարդական կայարանում փոքրիկ մուրացիկը կանգնել ու համառ նայում էր դեմքիս,
բայց ես նրան ոչինչ չտվեցի։

Մուրացիկները կյանքի նշան են,
կյանքի, որ հոսում է պղտոր առվի նման,
գարնան պղտոր առվի նման՝ մութ գիշերի միջով։

Արեւը մայր է մտնում, հետո նորից բարձրանում է արեւը,
բայց մետրոյի Երիտասարդական կայարանում նույն գոլ կիսախավարն է։

Կիսախավարն այլեւս զգացողություն է,
Ինչպես զգացողություն է արդեն Երեւանի ձմեռը։
Երբ առարկաները չունեն հստակ սահման,
եւ տագնապը լուծված է օդի մեջ, ինչպես աղն է լուծվում գոլ ջրում։

Ո՞վ կվերադարձնի ինձ իրերի ամառային մերկությունը
եւ կարմիր ծուխը, որ Բաղրամյանի մայթերն էին արձակում օգոստոսյան արեւի տակ։

Մուրացիկները նոր Երեւանի զավակներն են,
գուցե նրա՛նք պատմեին ինձ այն, ինչ փնտրում եմ,
բայց ես նրանց վախենում եմ հարցնել։

Ես ամռանն եմ ծնվել, օգոստոսին,
շոգը Բաղրամյանի շիկացած մայթերից բարձրանում՝
կեսօրին Արաբկիրի 8 փողոցում անհնար էր դառնում շնչելը։

Բայց Հայաստանի մայրաքաղաքում այլեւս ամառ չի անում,
առարկաները մառախուղի մեջ են, եւ մարդիկ նման են ձկների։

Ես դրսից, բոլորի պես, նման եմ ձկան,
բայց ներսից արեւածաղկի սեւացած դաշտ եմ,
հունվարի 7-ն է, տասնյոթ օր է՝ խոսում եմ, բայց նոր միայն հոգնեցի։

Քեզ արդեն մոռանում եմ, վաղը լրիվ կմոռանամ,
Ֆրանսիայի նախագահը հեռվում մահանում է,
բայց ես Ֆրանսիայի նախագահը չեմ,
ես չեմ մահանա։


This piece has previously appeared in the volume Կանոնական պատմություններ (Canonical Stories), published in Yerevan in 1998.

____________________________
YEREVAN IS A BIG CITY
Translated by the author in collaboration with Margarit Tadevosyan.

Baghramyan Avenue is frozen over.
It is hard to smile in the dark when nobody can see you.
This is the longest night, the 21st of December.
And I don’t want to go home.

Now I understand the tension in your eyes;
yesterday I did not see it.
Yesterday all the goblets were filled with joy,
I turned them upside-down, still they were filled with joy;
then suddenly all the gates began to close;
they were closing forever, but I did not now that,
and I didn't feel pain.

The past is unreal, as if in a dream.
Summer, peace, scientific communism
are all unreal, as if in a dream.
The real Yerevan is a dark city frozen over.

It is late, too late, all the candles are blown out,
yet I know there are people behind these walls.
They can’t sleep. In their hearts
hope is turning black like a sunflower.

This is the longest night. They call it winter solstice.
The past is unreal, as if in a dream.
Summer, peace, scientific communism
are all unreal, all in the past.
Just like the feeling that the river of time
flows somewhere in the distance.

The river of time is no longer far away,
it flows right beneath my windows now;
all the glass in my windows is shattered.

I will not forgive you your being afraid of pain,
I will not forgive you your preferring retreat to failure,
I feel no pain,
I simply can’t sleep. In my heart
hope is turning black like a sunflower.

The moon is full like the goblets that were full of joy.
You could throw them to the ground and they wouldn’t break.
We were all born to live in the country of joy,
why are we banished from it?

Soon it is New Year.
The old year left me banging shut the door.
Maybe we'll never meet again,
Yerevan is a big city, big enough for us to part forever.

The old year is over, yet the winter is not.
I want to live to see the spring coming,
the river overflowing its banks, shattering the glass of my windows.
I want to live to be happy.

Yerevan is a big city,
big enough to shelter you
when you are frozen and there is no place you want to go.

This is no longer the city where I was born,
this is a new city frozen over.

In the metro station a child-beggar stares at me stubbornly,
but I will give him nothing.
Is the sun rising or setting?
You can’t tell in this metro station’s everlasting twilight.

All the passengers you see are gloomy.
Don’t ask them why.
Yerevan is a city of everlasting winter,
the anxiety is dissolved in its air like salt.

Who will give me back the city where I was born?
Shall I see again the blue of its summer sky?
Maybe the beggar could answer my question,
but I do not ask him.

I was born in the summer, the 16th of August.
It was long ago. There are no more summers.
Yerevan is a city of everlasting winter,
and people look like fish.

If you look at me, I am like a fish.
If you cut my heart open with a knife,
I am a field of ripe black sunflowers under gloomy sky.

Copyright 2005 Mariné Petrossian

You can find this poem in Emily Artinian's limited edition artist's book, “From Ararat to Angeltown," London, 2005.

Some notes for the reader of the English version, to explain why it is shorter than the Armenian one/ You see, I don't feel myself obliged to translate every word, every line, not even every metaphor or simile. A poem is never a mere total of its parts, and I'm sure I will never get the same poem if I simply translate all of its parts into another language. Actually you can never translate a poem, you have to write it anew. And this is exactly what I always do - I write my poems anew, using the means of another language - often excluding some lines or including new lines, when necessary. - M.P.

ԵՂԻՇԵ ՉԱՐԵՆՑ: ՄԱՐԻՈՆԵՏԿԱ

Կամաց, կամաց, կամաց, կամաց,
Ոտքերն հողին, հողին, հողին`
Եկավ-գնաց, եկավ-գնաց,
Գունատ, դեղին, գունատ, դեղին:

Ձեռքը շարժեց - մեկ վեր, մեկ վար,
Ոտքը խփեց - մեռե՛լ, մեռե՛լ,-
Առաջ եկավ դժվա՜ր, դժվա՜ր,
Ձեռքը շարժեց մեկ վար, մեկ վեր:

Ահա՛, ահա՛, - թեքվե՜ց, թեքվե՜ց,
Կընկնի՛, կընկնի՛... բայց չէ՛, նայի՛,
Շուրթը շրթից դանդաղ ջոկվեց,
Մնաց մի պահ` աչքը մահի:

Ու սո՜ւր ճչաց` կարծես բռնի
Աչքերն, անշարժ, հեռուն գամած.-
Այդպես հոգի՛ս պիտի մեռնի -
Կամա՜ց, կամա՜ց, կամա՜ց, կամա՜ց...

Arusyak Ohanyan/Արուսյակ Օհանյան: Վերածնունդ /Rebirth

Ձմեռն անցավ, եվ սառնատես ստեվրները հեռանում են հատիկ-հատիկ,
Կրծքիս տակ էլ ծվարել է մի զգացում` քնքուշ, գողտրիկ,
Մոտենում են այն օրերը լուսեօծված, գարնանային,
Երբ ես կրկին կողողվեմ արեվ լույսով նեկտարային:

Ու գարուն է. սառնատես ստվերները հեռանում են հատիկ-հատիկ,
Ձյան հալոցքն էլ կնճռում է փողոց ու բակ, հեռու, մոտիկ,
Հրաշագործ բնությունը ծերությունից վերածնվեց,
Իր հրճվանքի վարարումից ինձ ապրելու հյուլե տվեց:
26.03.03

Copyright Arusyak Ohanyan

Համո Սահյան: ՈՉԻՆՉ ՉԻ ՓՈԽՎԻ

Իմ մահով ոչինչ չի փոխվի կյանքում,
Ու չի պակասի աշխարհում ոչինչ,-
Մի լույս կմարի հինգերորդ հարկում,
Կմթնեն մի պահ աչքերը քո ջինջ։

Բայց հավքերն էլի հարավ կչվեն,
Մանուկներն էլի կխաղան բակում,
Կանաչներն էլի ցողով կթրջվեն,
Ծաղիկներն էլի կշնչեն մարգում։

Կվառվի լույսը հինգերորդ հարկում,
Կժպտան նորից աչքերը քո ջինջ,
Իմ մահով ոչինչ չի փոխվի կյանքում,
Եվ չի պակասի աշխարհում ոչինչ։

William Michaelian: Crumbs

It comes upon me suddenly
while eating my favorite
Armenian bread:
I am an orphan,
standing at the sink.

Crumbs, crumbs, crumbs:
dry crumbs, pale grief.

March 9, 2007

Copyright William Michaelian 2007
Reprinted with the author's permission.

Nancy Kricorian: My Armenia

Armenia is a country where someone is always crying.
Women punch in and out on the clock, grieving in shifts.
1895, 1915, 1921, the thirties, 1988, 1992, 1993, 1994...
White handkerchiefs flutter in their careworn hands.

The Armenian orphans have oversized heads and eyes
the color of bitter chocolate. They don't complain about
the harshest winter. They are grateful for the same dull food.
In their faded uniforms, they sing off-key for visitors.

Cher, who was born Cherilyn Sarkisian, travelled to
Armenia where she wore a scarf and kept the tattoos covered.
She visited the orphans, and brought them Barbie dolls.
She said she would star in Forty Days of Musa Dagh.

I want to direct a bio-pic of Commander Avo, Cher's
distant cousin, who died a "freedom fighter" in Karabagh.
How did Monte Melkonian of Visalia, California come to
join the Armenian Secret Army for the Liberation of Armenia?

The camera, the handkerchief, the rifle, the massacres,
Monte dead in Artsakh, a shrapnel wound to the head.
Plum blossoms, apricots, we will make a picnic under
the trees, fresh bread, madzoon, cheese, garden greens.

Children will race through the grass, and when the sun goes
down the field will be lit by the moon and a thousand fireflies.
The men drink raki , and sing: A person dies only once, but
fortunate is the one who dies for the freedom of his people.

Are there fireflies in Armenia? Do the women edge their
handkerchiefs with lace? Armenia is a country in my body,
the right side only because I'm half-Armenian. I choose it --
my imaginary homeland, my handkerchief, my name.


Copyright Nancy Kricorian

William Michaelian: Don’t Go

Don’t go. Please.
You mustn’t leave just now.
There are too many ghosts on the road.
I know. I’ve seen them. I’ve been out.
Their lanterns have all gone cold.
You’ll only want to help.
Please. Don’t go.
Don’t.

January 18, 2007

Reprinted from Songs and Letters with the author's permission

Artsvi Bakhchinyan: Insomnia/Անքնություն

Click here to hear the audio clip Anknoutioun read by the author, Artsvi Bakhchinyan.

Մաս Ա

Անքնության դեմ
լավագույն միջոցն
ինքնասպան լինելն է:

Մաս Բ

Քնելուց առաջ
հոգնությունս տվի տաք ջրին
ակնոցս` պատյանին
հագուստներս` աթոռին
սերս` կողակցիս

Սակայն ո՞ւմ տամ գլուխս
որ լի է
օրվա տպավորություններով, հին ու նոր հուշերով,
փայլուն գաղափարներով, հազար ու մի
փաստերով, այնքան ավելորդություններով
եւ եւ անընդհատ ծնվող բանաստեղծությամբ

գլուխս`
իմ ամենամեծ գլխացավանքը:

Մաս Գ

Այսպես է:
Փոխանակ Մորփեոսի գիրկը գնալու
Ես միշտ հայտնվում եմ Օրփեոսի գրկում:

Copyright Artsvi Bakhchinyan

This poem has previouly appeared in the BNAGIR literary journal and is reprinted by kind permission of its author.

Սիլվա Կապուտիկյան: ԱՍՈՒՄ ԵՆ, ԹԵ ՄՈՌԱՑԵԼ ԵՍ

Այնպես անփույթ,այնպես հանգիստ
Անցնում ես իմ տան մոտով,
Մինչ ես ուրիշ տներում իսկ
Քեզ եմ փնտրում կարոտով։

Ասում են,թե մոռացել ես,
չեմ հավատում,իմ անգին,
Պարզապես դու հեռացել ես,
մոտս թողել քո հոգին։

Ասում են,թե ինձ դավել ես,
չեմ հավատում,իմ անգին,
Պարզապես դու խռովել ես
ու տանջում ես իմ հոգին։

Անցնում ես դու ու չես նայում,
Մինչ ես կագնած, մոլորուն,
Քեզ աչքերիս մեջ եմ պահում
Ու տանում եմ հետս տուն:

Եվ այնպես հեշտ,այնպես խնդուն
Մատնում ես ինձ աշխարհին,
Մինչ դողում է որպես երդում
Անունդ իմ շուրթերին։

Ասում են,թե սերը սուտ է,
չեմ հավատում,իմ անգին,
Առանց սիրո տունս ցուրտ է,
արի շունչ տուր կրակին։


Սիլվա Կապուտիկյան

This poem is a widely recorded song. Click here to hear it.

Shahé Mankerian: Starting a Trail

They dragged a man down the street
with gunshot celebrations,
with gold-plated Christs around their necks,
with boys learning to throw stones.

They dragged a man
who worshiped the other god,
who spoke a different dialect,
who wore a militant scarf.

He lived in a metal shack
without windows, without a wife,
without the Koran on the nightstand.
He couldn’t read.

They dragged a dead man.
He died miles before.
He died long before a rope was tied
around his ankle. He died

when he carried his first gun,
when he was fourteen,
when he realized god was a bullet,
when he pulled the trigger.

Copyright Shahé Mankerian. Used here by kind permission of the author.

Վահան Տէրեան: ՀՐԱԺԵՇՏ

Դու գնում ես՝ չգիտեմ ուր,
Լուռ ու տխուր,
Հեզ գունատուող աստղի նըման։

Ես գնում եմ տրտում-մենակ,
Անժամանակ
Ծաղկից ընկած թերթի նըման։

Դու գնում ես՝ չգիտեմ ուր,
Սրտակըտուր
Լացըդ պահած իմ հայացքից։

Ես գնում եմ լուռ անտրտում,
Բայց իմ սրտում
Ցաւ է անվերջ, մահո՜ւ կսկիծ...

Վահան Տէրեան

Henri Troyat (1911-2007)

We note the passing of Henri Troyat, French author and academician of Armenian descent who passed away at age 95, in Paris, France.

BIOGRAPHY

Henri Troyat, born Levon Aslan Torossian or Lev Aslanovich Tarasov, (November 1, 1911 – March 2, 2007) was a French author, biographer, historian and novelist of Armenian descent.

Born in Moscow, his family fled Russia in fear of the coming revolution. After a long exile, the family settled in Paris in 1920, where young Troyat was schooled and later earned a law degree.

He won his first literary award at the age of 24, "le prix du roman populaire". At the age of 27 he was awarded the prestigious Prix Goncourt.

He published more than 100 books, novels and biographies, among them those of Anton Chekov, Catherine the Great, Rasputin, Ivan the Terrible and Leo Tolstoy. He was at his death the dean of the Académie française.

His best-known work is La neige en deuil, which was adapted as an English-language film in 1956 under the title The Mountain.


[edit] Bibliography
1935 Faux Jour (Plon )
1935 Le Vivier (Plon)
1936 Grandeur nature (Plon)
1937 La Clef de voûte (Plon)
1938 L’Araigne (Plon)
1939 La Fosse commune (Plon)
1940 Dostoïevski (Fayard)
1941 Le Jugement de Dieu (Plon)
1942 Le mort saisit le vif (Plon)
1945 Du Philanthrope à la Rouquine (Flammarion )
1945 Le Signe du taureau (Plon)
1946 Les Ponts de Paris (Flammarion )
1946 Pouchkine (Plon )
1946 Les Vivants, pièce en trois actes (Bonne)
1947 Tant que la terre durera, t. I (La Table ronde)
1948 Le Sac et la Cendre, Tant que la terre durera, t. II (La Table ronde)
1948 La Case de l’oncle Sam (La Table ronde )
1949 Sébastien, pièce en trois actes (Opéra)
1950 Étrangers sur la terre, Tant que la terre durera, t. III (La Table ronde)
1951 La Tête sur les épaules (Plon)
1952 La Neige en deuil (Flammarion )
1952 L’Étrange Destin de Lermontov (Plon)
1953 Les Semailles et les Moissons, t. I (Plon)
1955 De Gratte-ciel en cocotier (Plon)
1955 Amélie, Les Semailles et les Moissons, t. II (Plon )
1956 La Maison des bêtes heureuses (Bias )
1956 Sainte Russie, souvenirs et réflexions suivi de l’Assassinat d’Alexandre II (Grasset )
1956 La Grive, Les Semailles et les Moissons, t. III (Plon )
1957 Tendre et violente Elisabeth, Les Semailles et les Moissons, t. IV (Plon)
1958 La Rencontre, Les Semailles et les Moissons, t. V (Plon)
1958 Naissance d’une Dauphine (Gallimard)
1959 La Vie quotidienne en Russie au temps du dernier tsar (Hachette)
1959 La Lumière des justes. Tome I : Les Compagnons du Coquelicot. (Flammarion )
1960 La Lumière des justes. Tome II : La Barynia. (Flammarion)
1961 La Lumière des justes. Tome III : La Gloire des vaincus. (Flammarion)
1962 La Lumière des justes. Tome IV : Les Dames de Sibérie. (Flammarion)
1963 Une extrême amitié (La Table ronde)
1963 La Lumière des justes. Tome V : Sophie ou la Fin des combats. (Flammarion)
1964 Le Geste d’Ève (Flammarion)
1965 Les Eygletière, t. I (Flammarion)
1965 Tolstoï (Fayard )
1966 La Faim des lionceaux, Les Eygletière, t. II (Flammarion)
1967 La Malandre, Les Eygletière, t. III (Flammarion )
1968 Les Héritiers de l’avenir. Tome I : Le Cahier. (Flammarion )
1969 Les Héritiers de l’avenir. Tome II : Cent un coups de canon. (Flammarion)
1970 Les Héritiers de l’avenir. Tome III : L’Éléphant blanc. (Flammarion)
1971 Gogol (Flammarion)
1972 La Pierre, la Feuille et les Ciseaux (Flammarion )
1973 Anne Prédaille (Flammarion)
1974 Le Moscovite, t. I (Flammarion )
1974 Les Désordres secrets, Le Moscovite, t. II (Flammarion)
1975 Les Feux du matin, Le Moscovite, t. III (Flammarion )
1976 Un si long chemin (Stock)
1976 Le Front dans les nuages (Flammarion )
1976 Grimbosq (Flammarion )
1977 Catherine la Grande (Flammarion)
1978 Le Prisonnier n° I (Flammarion)
1979 Pierre le Grand (Flammarion)
1980 Viou (Flammarion)
1981 Alexandre I er (Flammarion)
1982 Le Pain de l’étranger (Flammarion )
1982 Ivan le Terrible (Flammarion)
1983 La Dérision (Flammarion)
1984 Tchekhov (Flammarion)
1984 Marie Karpovna (Flammarion )
1985 Tourgueniev (Flammarion)
1985 Le Bruit solitaire du cœur (Flammarion )
1986 À demain, Sylvie (Flammarion )
1986 Gorki (Flammarion)
1987 Le Troisième Bonheur (Flammarion)
1988 Toute ma vie sera mensonge (Flammarion )
1988 Flaubert (Flammarion)
1989 Maupassant (Flammarion)
1989 La Gouvernante française (Flammarion )
1990 La Femme de David (Flammarion )
1990 Alexandre II, le tsar libérateur (Flammarion)
1991 Aliocha (Flammarion )
1991 Nicolas II, le dernier tsar (Flammarion)
1992 Youri (Flammarion )
1992 Zola (Flammarion)
1993 Verlaine (Flammarion)
1993 Le Chant des Insensés (Flammarion )
1994 Baudelaire (Flammarion)
1994 Le Marchand de masques (Flammarion )
1995 Balzac (Flammarion)
1995 Le Défi d’Olga (Flammarion )
1996 Votre très humble et très obéissant serviteur (Flammarion)
1996 Raspoutine (Flammarion)
1997 L’Affaire Crémonnière (Flammarion)
1997 Juliette Drouet (Flammarion)
1998 Le Fils du satrape (Grasset)
1998 Terribles tsarines (Grasset)
1999 Les turbulences d’une grande famille (Grasset)
1999 Namouna ou la chaleur animale (Grasset)
2000 Nicolas Ier (Librairie académique Perrin)
2000 La Ballerine de Saint-Pétersbourg (Plon )
2001 Marina Tsvetaena : L'éternelle insurgée (Grasset)
2001 La Fille de l'écrivain (Grasset)
2002 L'Étage des bouffons (Grasset)
2004 La Fiancée de l'ogre (Grasset)
2004 Alexandre III (Grasset)
2004 La Baronne et le musicien (Grasset)
2005 Alexandre Dumas. Le cinquième mousquetaire (Grasset)
2006 La Traque (Grasset)
2006 "Pasternak" (Grasset)



Henri Troyat, né le 1er novembre 1911 à Moscou et mort le 5 mars 2007 à Paris, est un écrivain français d'origine russe. Dans son livre de souvenirs Un si long chemin, paru en 1976, il confirme cependant clairement l'origine arménienne de son père et de sa mère.

Le Secrétaire perpétuel et les membres de l’Académie française ont la tristesse de faire part de la disparition de leur confrère, M. Henri Troyat, Grand-croix de la Légion d’honneur, Commandeur de l’ordre national du Mérite, Commandeur des Arts et des Lettres, décédé le 2 mars 2007, à Paris, à l’âge de 95 ans. Il avait été élu le 21 mai 1959 au fauteuil de Claude Farrère (28e fauteuil).

Սիրվարդ Զարեան: Նկար

Մոխրագոյն վանականը սեւ խաչը կրծքին
պաստարից դուրս է ցատկել
ու դողդողալով անցնում է մեր փողոցից։

Աշունը նստած պարտէզում,
անհանդարտ մանկան պէս
մատները խրել է ներկերին՝
գոյն է ստեղծում։

Փողոցից անցնող քամին,
սնձենու տերեւների հետ պարելով,
վազում է վանականի ետեւից,
մինչ նա անկիւնը դարձել,
իր աստծուն է փնտռում։

Սիրվարդ Զարեան, Նախաստեղծ Ձայներ
Sirvart Zarian, Voix Primordiales, Montréal, 1995

Nora Armani: Fruits of Love

Click here for the audio clip Fruits of Love read by the author, Nora Armani.

When my mind is away,
When my reason is asleep,
I’ll steal away to be myself.
Then the earth will make love to me
And impregnate me with fruits of the universe:
peaches for love, apples for lust and pomegranates for plenty.
The earth will make love to me and I will fly
To spread the pollen of good will, to bring the nectar of harmony,
to the world, sweet as original sin.
And the fruits of love will fall back on earth like rain.

© Nora Armani, Paris, 1993

Sosy Krikorian Kadian: Sunrise on Sundays

Preceding Mass on Sunday morn
When light breaks through and day is born
As in our Golden Age begun
We come to prayer before the sun

While incense laces us with love
Our ancient chants ascend above
To welcome forth the wondrous worth
Of sunlight's kinship with the earth

Before the portals of the skies
With Aravod Loosoh we rise...
To Park Ee Partsoons highs...
And Sioni in grand demise...

Beseeching God with loving hand
To 'Bless the Heavens'... 'Bless the Land'
'The Sun'... 'The Stars'...'The Raindrops Sweet'
'Help All That Grows'... 'Abundance Meet'

Uniting with our treasured past
When life drew strength from mountains vast
And Saints through incandescent light
Inscribed 'God's Breath' on parchments white

For us at last to see The Word
That had 'til then been merely heard
Hold close its truth to hand & heart
And make it of ourselves... a part

How strong we've been... how firm & sure
Our trials and tempests to endure
Defying swords that men would wield
...God's Sacred Cross... our only shield...

And blessed today to carry on
With that which might have long been gone
...Partake of glories once begun...
As done in prayer... before the sun...



Copyright Sosy Krikorian Kadian
February 2007

Աւետիք Իսահակեան: Մեկը չեղավ

Մեկը չեղավ, որ իմանար վշտերս,
Քնքուշ ձեռքով դարման աներ վերքերիս.
Մեկը չեղավ, որ գուրգուրեր վարդերս,
Անուշ բույր տար, վարդի գույն տար երգերիս:

Կյանքս կտամ սրտից բխած համբույրին,
Ա՜խ, թէ մեկը ինձ հասկանա՜ր ու սիրե՜ր:
Ի՞նչ կա երկրում և՛ սրբազան, և՛ անգին,
Քան թէ զոհվել, քան թէ լինել անձնվեր:

Բայց ես կյանքում շա՛տ սիրեցի ու լացի, —
Մեկը չեղավ, որ ամոքեր վշտերս,
Սիրող սրտի ծարավ, ծարավ մնացի,
Մեկը չեղավ, որ գուրգուրեր վարդերս...


Աւետիք Իսահակեան
1875-1957

William Michaelian: My Father’s Shoes

In the summer,
they were dusty outside
and damp inside,
warm, sour.

Late at night,
they whispered softly
about concerns
of their own.

January 31, 2007

Reprinted from Songs and Letters with the author's permission

Գայանե Ղազարյան/Gayane Ghazaryan: Գեղեցիկ հրաժեշտ տվողները երբեք չեն բաժանվում

Click to hear
Գեղեցիկ հրաժեշտ տվողները երբեք չեն բաժանվում read by Tamar Gasparyan-Chester.

Որքան ուզեցինք
Իրար գեղեցիկ հրաժեշտ ասել,
Այնքան ուշացավ բաժանումը մեր:
Մեռած մեղքերին հարություն տվինք,
Որ արդարանանք ու արդարացնենք
Մեր խաղը տգեղ:
Զուր ես մեղադրում.
Մեր պատմության մեջ ինչ որ բան պարզ չէր՝
Չէի ճաշակի խայծն աղետաբեր:
Արգելված պտուղն ուտելուց հետո
Ուզեցինք նորից դրախտում լինել:
Հաճույքից հոգնած՝
Ադամի նման ննջում էիր դու՝
Թողած ինձ դատին մարդկանց և Աստծո:
Հիմա հստակ է՝
Գեղեցիկ ավարտ չէր կարող լինել.
Մենք դեռ դրախտում՝
Վաստակել էինք բաժանումը մեր:

Գայանէ Ղազարյան

Introducing Gayane Ghazaryan

Gayane Ghazaryan is an Armenian born poetess living in Los Angeles, California. Her first book of poems titled “Before the Sun” was published in Los Angeles, in 2004. Her articles, art reviews and essays have been published in numerous magazines and newspapers in Los Angeles and in Armenia.

William Michaelian: Awakening

I feel them all around me:
spring is the moment
when the dead begin to dance.

February 23, 2007

Reprinted from Songs and Letters with the author's permission

Զահրատ։ Կաղանդի Ծառ մը

Կաղանդի ծառ մը շտկելու համար
Երկու բան պէտք է
Նախ ծառ մը - յետոէ զարդեր ծառին վրայ

Կաղանդի ծառ մը շտկելու համար

Երեք բան պէտք է

  - Ծառէն զարդէն զատ

Հաւատքը գալիք աղուոր օրերու

Կաղանդի ծառ մը շտկելու համար

Մէկ բան կը բաւէ - ոչ ծառ ոչ ալ զարդ -

Ատիկա խիճերն ադամանդ կարծող

Միամիտ հոգւոյս բարի խաբկանքն է

Կաղանդի ծառ մը շտկելու համար

Արդէն պատրանքը լրիւ կը բաւէ

Բարի տարի ձեզ եւ բարի պատրանք։

Zahrad: A CHRISTMAS TREE

To prepare a Christmas tree
you need two things.
First the tree itself
and then the ornaments.
To decorate a Christmas tree
you need three things.
Beside the tree and the ornaments,
you need hope for a string
of good days about to begin.
Actually to decorate
a Christmas tree you need
only one thing: eyes
to change tinsel to diamonds.
To decorate your tree
then, take my wishes
for the New Year: wishes
for more illusions.

Translated by Diana Der Hovanessian

L’arbre de Noël
Il faut deux choses
Pour orner un arbre de Noël,
Tout d’abord un arbre, puis des jouets sur l’arbre.

Il faut trois choses
Pour orner un arbre de Noël,
Hormis l’arbre et les jouets, il faut la foi dans les beaux jours à venir.

Une seule chose suffit
Pour orner un arbre de Noël.
Ni arbre ni jouet,
C’est l’illusion de mon âme crédule
Qui prend les cailloux pour des diamants.

Pour orner un arbre de Noël
L’illusion est tout à fait suffisante.
Bonne année et bonne illusion !

Translated into French by Berge Turabian

We remember Zahrad (1924-2007)

We have received news of the passing of poet Zahrad (Zareh Yaldizciyan) in Istanbul on Tuesday Feb. 20, 2007.

Զահրատի (Զարեհ Յալտըզեան) , ծնած է 1924-ին, Կ. Պոլիս:

Աւարտած է Կ.Պոլսի Մխիթարեան լիցեյը (1942), աշխատած պոլսահայ թերթերու, հանդեսներու համար, խմբագրած Մխիթարեան սանունց “Սան” պարբերաթերթը:

Առաջին բանաստեղծութիւնները լոյս կը տեսնեն 1943-ին, ապա “Մեծ քաղաքը”, “Գունաւոր սահմաններ”, “Բարի երկինք”, “Բանաստեղծութիւններ”, “Ծայրը ծայրին” և այլ ժողովածուները:

Հայաստանի մէջ լոյս կը տեսնէ “Մեծ քաղաքը” (1978), “Առանց քարի, առանց խաչի խաչքար” (1998) և “Բառերուն տակի քերթուածը” (2004) ժողովածուները:

Զահրատի գրքերը թարգմանուած են անգլերէն, ֆրանսերէն, հունարէն ու լիտվերէն:

Անցաւ

Նստէր էին
Ոտքի ելան
Նորէն նստան

Դագաղ մը անցաւ

Alec Ekmekji: Her Bell of Glass

And to hear silence
she closes all her eyes,
she lies on bare grass
beneath a glass bell
in a field hushed by
winter's frozen light;
but a song gathers
at the tips of her eyes
to rhythms of dew
blooming into ice,
and through the sun's rays
on her bell of glass
she hears the tempest
gathering in the lungs
of the glass blower
sleeping in Murano.

© 1997 Alec Ekmekji

Announcing a forthcoming publication: Forgotten Bread: First Generation Armenian American Writers

Forgotten Bread: First Generation Armenian American Writers edited by the well-known Armenian American poet David Kherdian is scheduled for publication by Heyday Books in autumn of 2007.

It bears the ISBN-10: 1597140694 and ISBN-13: 978-1597140690. Amazon.com/ca/fr are already accepting pre-orders.

See Hrag Vartanian's interview
with David Kherdian.

Համո Սահյան: ՀՈՐՈՎԵԼԸ

ՀՈՐՈՎԵԼԸ

Իմ մանկությունը վաղուց կորել է,
Վաղուց դարձել է հեքիաթ ու հուշ,
Բայց երբ հնչում է ձեր հորովելը,
Կրկին մանուկ եմ դառնում քնքուշ:

Սրտագին երգերն ինձ միշտ թովել են,
Հրճվանք են տվել ինձ թևավոր,
Բայց նվիրական ձեր հորովելը
Բոլոր երգերից ջինջ է ու խոր:

Ես ամենքի չափ կյանքը գովել եմ
ՈՒ հաշտ եմ ապրել իմ բախտի հետ,
Ա՛խ հայրենաշունչ ձեր հորովելը
Կյանքի չափ քաղցր է և սիրավետ:

Ձեր փառքի համար փույթ չէ մեռնելը,
Իմաստուն հայրեր հայոց երկրի,
Ձեր հորովելը, ձեր հորովելը,
Ձեր հորովելը թող երկարի...

Shushanik Kurghinian: Lined Up

Click the link to hear
Lined Up in the Sky, read by Shushan Avagyan.

Օդում ձգված, շարան շարան
Կռունկները կուգան կերթան.
Ես ո՞ւր փնտրեմ գարուն վաթան,
Ո՞ր մեկ ցավս լամ ու սգամ։

Ա՜խ, կռունկներ, խապար չունե՞ք
Իմ վաթանեն, իմ քույրերեն.
Ղարիբ սրտիս բարեւ չունե՞ք
Իմ հարազատ սեգ լեռներեն։

Ես էլ մի օր ճամփա ընկա,
Անցա սարեր, դաշտ ու ծով.
Ղարիբ-ղուրբաթ երկիր եկա՝
Սիրտս լի ծով հույսերով։

Բայց վաթանի ցավը խեղդեց
Երազներս, հույսերս.
Ա՜խ, կռունկներ, սիրտս ավրեց,
Էլ չչորցան աչերս։

Ա՜խ, կռունկներ, հեռու կերթաք,
Ուր որ գարուն՝ դուք այնտեղ.
Ջան կռունկներ, ես ո՞ւր երթամ,
Իմ ցավը շա՜տ, վերքս անդեղ։


Lined up in the sky, the cranes
come and go in rows; where shall I
look for a homeland in the spring?
Which heartache shall I weep and mourn?

Oh cranes, do you have any news
from my home, from my sisters?
Do you have a greeting for my pilgrim heart
from our sublime native highlands?

One day I left on a journey, too,
passing mountains, valley and sea,
arriving in this foreign land
with a heart full of hope.

But this ache for my homeland
throttled all my dreams and hopes.
Oh cranes, my heart is in despair,
these eyes never dried.

Oh cranes, you are going far,
wherever it is spring, there you are.
Dear cranes, where shall I go?
My wounds unhealed, my sorrow so deep.

S. Kurghinian, 1906

Translated by Shushan Avagyan

Alec Ekmekji: On Beethoven's Appassionata

When I enter heaven - and I will enter heaven -
It will be a heaven of my own making,
Unlike the heavens of fashionable men,
A heaven where the days extend beyond the years,
And where the minutes swallow the hours,
Where hourglasses, coated with hellish glaze,
Revel in the dance of the years minutes days.

And when I enter hell - yes, I will enter hell -
It will be a hell fashioned by my hands,
Unlike the hells of dispassionate men,
A hell where the minutes devour the days,
And where the hours hover above the years,
Where the heavenly sands, falling, in a daze,
Suspend in mid-air to kiss that hellish glaze.



© 1996 Alec Ekmekji

Introducing Shahé Mankerian

Poet/playwright Shahé Mankerian spent his formative years in Beirut, Lebanon. After migrating to the United States, he received his graduate degree in English from California State University, Los Angeles. In 2003, he won both the Erika Mumford Prize and the Daniel Varoujan Award from the New England Poetry Club. Recently, Edifice Wrecked nominated his poem “She’s Hiding My Keys” for the 2004 Pushcart Prize. In 2005, his play Vort (Worm) was adapted into a short film; it premiered at the Silver Lake Film Festival spring of 2006. Recently, his play “Little Armenia” debuted at Hollywood’s prestigious Fountain Theatre.

Shahé Mankerian: My Name

To the American ear
Shahé is a mistake.
It’s a crazy consonant
malfunction, alphabetic
disorder. The boys at Starbucks
want to relabel me: “Shane,
your coffee’s ready!”
“Sean, non-fat latte, extra foam.”
It’s no use correcting them,
because in their world I am
wrong and they’re right.
In their world Armenian is
a typo, it should be American.
Computers often recognize me
as a verb: Shake, shave, share-
Depends who wants to play
Scrabble with me that day.
My name is Shahé;
Shale sounds nice,
but it’s not my name.
In Turkish, “Shash” means
cross-eyed peasant.
It’s not my name.
Shat is the past
tense of shit.
It’s not my name.
Shawe almost sounds
like a playwright.
Shaqe sounds like a basketball player.
Shame,
shame,
shame,
not my name.
My name is Shahé.
It has a powerful connotation of the Shah,
and a simple “héh” like a whisper,
like a sigh on a cold winter day,
like an end of a poem.

Copyright Shahé Mankerian. Used here by kind permission of the author.

Searching for information on poet Harout(h) Constantine

Harout(h) Constantine, aka Harut' Kostandyan, author of two collections of poetry, published in 1935 (by Imprimerie Arax, 46 rue Richer, Paris, and reprinted in Armenia in 1988) and 1974 (in Lebanon).

The first volume is entitled Օրերի Իմաստութիւնը (Wisdom of the Days) and the author's name appears as Յարութիւն Կոստանդեան.The second volume is entitled Բանաստեղծութեամբ (By Way of Poetry) and published by Vahe Setian Press in Beirut, Lebanon.

Member of the "Société des Gens de Lettres Arméniens" in France, in the 1930's.

Born in Bushir, Iran, a city on the southwestern coast of Iran, on the Persian Gulf. At 10 he went to India and studied at Bombay's English High School. In 1926 went to Italy and England. Settled in France from 1927, first in Paris, and then Provence where he lived until his death.

As per the Library of Congress, in Washington DC, he lived 1909-1978, although others state he passed away in 1979.

Anyone with more information about Mr. Constantine, please contact armenianpoetryproject@gmail.com.

Many thanks Per Wik (Sweden) who initially contacted me about his grandfather; Khachig Tololyan (USA), Rev. Nishan Bakalian(Lebanon), Eddie Arnavoudian, Artsvi Bakhchinian (Armenia) who have already contacted me about this author.

Lola

Համո Սահյան: Ես կուզեի

Click to hear
Ես Կուզեի read by the Tamar Gasparyan-Chester.

Ես կուզեի քեզ հետ կիսել
Վերջին պատառն իմ հացի,
Ես կուզեի քեզ հետ կիսել
Վերջին արցունքն իմ լացի:
Ես կուզեի քեզ հետ կիսել
Սրտիս բեկորը վերջին,
Ես կուզեի քո գրկի մեջ
Մթներ իմ օրը վերջին…
Ես կուզեի՝ ինչ որ ունեմ
Իբրև նվեր տայի քեզ,
Ես կուզեի… բայց ի՞նչ անեմ
Եթե հանկարծ դու չուզես:

Համո Սահյան

Nancy Kricorian: Armenia

For Mariam Kodjababian Kricorian

I. Syria


This is what I remember:
I would make fine stitches
in scraps of cloth and my father
would look up from his work
and praise my tiny row of seeds.
I loved to sit among the buttons
and bolts of cloth and hear the rock
of the pedal and sewing machine.

One winter morning when the snow
drifts stood as high as my head,
my father swung me to his shoulders
and carried me two miles to school
past the white mountains of cedar.

I don't know why it happened.
A notice nailed to the wall
in my eighth year and we gathered
few belongings, and all our people
marched and stumbled toward Syria.
My mother fell by the road,
and we left her there.
The great dark birds followed us.
The soldiers were dogs, and we became
less than nothing in the desert.

My father died, and my small sisters
grew thinner to their deaths.
There was me and my brother Sarkis,
and the black tent flapping in the sand.



II. Cyprus


There were twenty beds to make,
double back the stiff cuff of sheet
over the rough blanket, the cotton cover,
and baste it all together twenty times.

Then the long boards of the floors,
quick dance of the broom, splash
of the pail and the mop and thirty
stairs from the top
to the bottom of the inn.

My uncle's wife had me earn my keep.
My brother was made an apprentice
to the drunken tailor in the next village,
where straight seams happened in the morning
and not much in the afternoon.

He arrived late one night at the inn,
a tall narrow man in American suits.
His stare made my hands tremble
and the milk pitcher smash to the floor
when I served his meal.
He tucked notes in my apron pocket
when he passed me in the hall.
I tore them up unopened.
I was sixteen and he twice my age.

My uncle asked, Mariam, will you go
with this man to America?

We left Cyprus one week later
on a ship as big as our village.
My name was made Mary, my age eighteen.
I never saw my brother again.



III. Egypt



Our wedding picture was taken
in Cairo. My husband's cousin
helped me with the row
of small buttons down the back
of the ivory satin gown; she loaned me
gold earrings and a bracelet.
I sat in a chair and my feet
in their pale shoes barely
grazed the floor.
Leo stood beside me,
a hand on my shoulder,
staring straight into the eye
of the machine and the man
under the black cloth behind it.
With the flash of light
I saw the fierce sun of the desert,
and felt the fear rise up,
great wings beating against my ribs.
I saw Sarkis waving from the pier.
I thought of letting my long hair down,
and nothing else.



IV. America

My husband and I stood on the ship’s deck
watching lace-topped waves roll by.
The salt wind blew strands of loose hair
in my face and pulled on my shawl’s edges.
The ocean spread so far in all directions
I felt like a grain of sand in God’s shoe.

From the train I saw pastel wooden houses
speed by and frozen shirts sway on lines.
The bare arms of winter trees held up
low-slung skies. When we reached Boston
I pulled my wool coat tight around me,
breathing air that smelled of exile.

A new cooking pot, a new bed, a new life:
my husband gave me all these things.
No one could return to me
my brother and my dead.

Copyright Nancy Kricorian

Sharon Olinka: The Cutting

Hosep, I've made cuts on my arms with a razor blade.
Little ones at first. Then deeper cuts.
Once I opened a vein.
I started on my breasts,
when the attendant caught me. One of my nipples
will never be the same.
The last look we shared, on the dock,
is all I have. I was on the ship.
You got farther away. You had hazel eyes.
I wonder if the soldiers
cut out your eyes first. You were like a doll
among the crowd of men on the dock
as the ship lurched, and I tried
to see your face. But I saw
malachite-colored water, the corpse
of a dog, a broken gilded clock,
and a woman with no face
all float together. The loud boom
of collapsing buildings made me
shake, then twitch. I saw
the Sporting Club on the quay
fall, the Theatre de Smyrne,
the Oriental Carpet Institute.
I saw sailors push people away
with a whip. One sailor
filmed it, like a home movie.
This is insane, I thought...the English
are our friends, the Americans,
Italians, French...aren't they?
The American ship took me
because the captain knew of my father.
Sailors, though, looked at me
like we were not of the same race.
Freckles, crew-cuts...one of them
shrugged. "It has nothing to do with us."
Then he snorted, "Levantines!"
Our city was killed.
They said the Titanic was important,
but I think we are more important.
Do you know, Hosep,
I'm the only one of my family
to survive Smyrna?
I am your Sirarpi,
and I will love you forever.
Our baby girl died at three months.
I'm seventeen years old now.
I want to join you soon.

Copyright 2000 Sharon Olinka

From The Good City, published by Marsh Hawk Press, 2006. Used here by kind permission of the author.

Sharon Olinka: Bone Cargo

At night beautiful shapes of men and women
floated over the ship Van. Long black hair,
cut by bayonets. Piles of severed heads,
once teachers. A grandfather
who walked too slow. Newborns left to die
in the desert. One day old. One hour old.
And the angel Raphael
floated with them, his naked body
a white blur in the sky. His penis
between two vulnerable thighs. He knew
no one was safe now, not even angels.

The ship left Mudania,
on the Sea of Marmora,
with a load of 400 tons of human bones,
and arrived at the port of Marseilles,
two days before Christmas Eve,
roast goose and plum puddings,
carols and joyous Noel,
on December 22, 1924.
The bones had been sold to French manufacturers.
The bones were of murdered Armenians.

Copyright Sharon Olinka. From The Good City, from Marsh Hawk Press, 2006. Reprinted here by kind permission of the author.

Introducing Sharon Olinka

Sharon Olinka believes in building bridges between cultures.
THE GOOD CITY, her second book of poems, is about Izmir.

Ms. Olinka has won a Barbara Deming Memorial Award grant. Her work has recently appeared in Barrow Street, Poetry East, Confrontation, The Café Review, and Jewish Quarterly in London, Bum Rush the Page: A Def Poetry Jam, from Random House, and An Eye For An Eye Makes the Whole World Blind, from Regent Publishing in California, which won the PEN Oakland Josephine Miles Award.

Ms. Olinka teaches writing workshops, regularly reads her work in universities and conferences all over the world.
She is a member of PEN American Center and currently lives in New York City.

Harout Vartanian/Յարվարդ: ԱՆՈՒՆ ՄԱԿԱՆՈՒՆ

Բոլոր ծաղիկներն անուն ունին
ընտանեկան ծառերն ալ
մականունը մէկ է – Հող

բոլոր անասուններն անուն ունին
ֆինլանտուհի թէ սեւամորթ
մականունը մէկ է – Երկինք

սուտի պէս թէ իրաւ
սիրային ֆիլմերը համբաւ ունին
Բեմադրիչը մէկ է – Սիրտ

մահազդ թէ տապանաքար
հրաժեշտներն անուն ունին
մականունը մէկ է - Փոշի


Յարվարդ

Copyright Harout Vartanian
2006 - Հալէպ

Mariné Petrossian: ԳԵՏԱՔԱՐԵՐ/RIVER STONES

Քաղաքում
ուր ոչ ոք չի խոսում իմ լեզվով
գտա խաղաղությունը
որ փնտրում էի։

Մառախուղի մեջ
լողում են շենքերի սրածայր կտուրները
եւ մարդիկ
ինձ ոչինչ չունեն ասելու։

Ներքեւում խաղաղ հոսում է գետը
ես փակում եմ աչքերս
որ լսեմ նրա ձայնը։

Կամուրջն այս հին է
բայց ավելի հին է
գետաքարերի նման լինելու
մարդկային ցանկությունը։

Copyright Mariné Petrossian.
From the volume Հայաստանի ծովափին (On the Armenian Shores), Actual Art, 2006. Reprinted here by kind permission of the author.

Introducing Michael Minassian

MICHAEL MINASSIAN was born in the Bronx, New York. He currently lives in South Florida and is a professor at Broward Community College in Ft. Lauderdale, Florida. Michael has a certificate in creative writing from California State University (Dominguez Hills) and in 1997, he was named best poet by City Link magazine. His award winning poetry and short stories have appeared in such journals as: Ararat, Bitter Oleander, Common Ground, Karamu, Poet’s Lore, and The Savannah Literary Journal.

Click here for Michael's website.

Michael Minassian: DESERT SONG

Click to hear
DESERT SONG read by the author, Michael Minassian.

I

As I rub my eyes with cracked hands,
objects appear to waver,
dissolving like a mirage
along hot, dusty roads;
we turn the windshield wipers on,
next the headlights;
sand seeps in through the cracks
around windows and doors.
The car stops, its parts
clogged with sand.


The wind blows and blows;
the desert loves itself;
it moves, it changes,
it kills for more.

There is too much dust in the air;
sand spills from the mouth, the nose;
motes the size of boulders
clog the sight.

This is what comes of looking too far.
I yearn to see Ararat,
but stuck here a thousand
nights away, I swim in the desert
like a star lost upon the milky way.












II

Ararat,
I burn for you.

Ararat,
I slit my wrists
for you: out comes sand.

Ararat,
I kiss your breast
shaped peaks;
the nipples I thought
were cool white snow
are sand.

Ararat,
I cry for you;
these tears a mirage,
this smile a scimitar,
this ride a trip back
through deserts of time.


Copyright Michael Minassian

THIS POEM FIRST APPEARED IN ARARAT MAGAZINE IN WINTER-1990; it is reprinted here by kind permission of the author.

Համո Սահյան: ՄԱՐԴԻԿ

Գնում են-գալիս,
Առնում են-տալիս,
Անում են, դնում,
Թողնում են, գնում։



Համո Սահյան
1914-1993

Սեզամ, բացվիր բանաստեղծությունների ժողովածու, «Հայաստան» հրատարակչություն, Երևան, 1972

Lola Koundakjian: After an Italian dinner

Vin Santo -- sweet wine
Made of ripe white grapes..

Dip those biscotti --
finish it off with that double espresso macchiato.

Transport yourself to Florence --
or some tiny Tuscan village such as San Giminiano, where the medieval towers
cast the only shadows THIS side of Sienna.

Think of all the people before you who have admired these paintings at the Uffizi;
Of all the people who have prayed at Santa Croce;
Of all those who hoped one day to see underground portraits hidden since WWII.

Then thank the spirits who transported you there, as part of the continuum called Humanity;
thank your art teachers,
your parents,
your lover,
whomever.

Just be thankful.

1/17/07

Copyright Lola Koundakjian

Nancy Kricorian: The Angel

Click to hear the audio clip of The Angel read by the author, Nancy Kricorian.

My grandmother is in heaven. This heaven has no Turks, no women in skimpy bathing suits, no squirrels in the pear trees. Her mansion is very clean and there are plastic covers on the furniture. In the morning she combs out her long hair and puts on a blue-flowered dress. Jesus stops by for coffee and cheoregs. She claps her hands when she sees the fuchsia he has brought her. Grandma and Jesus sit in the kitchen and talk about plans for the new Armenian Cultural Center. They look at old photo albums and the day passes quickly. When it is suppertime, Jesus goes back to his place next door. Knowing it will soon be dark in Watertown, my grandmother rings the bell for the angel. She gives the angel a Three Musketeers bar for the trip. Just before I fall asleep, I hear the rustle of the candy wrapper behind my headboard.

“The Angel” was originally published in Caliban 2 (1987).
Copyright Nancy Kricorian

Introducing Nancy Kricorian

Nancy Kricorian is a New York City-based writer and activist. Raised in Watertown, Massachusetts, she has won the Ararat Short Story Price (1997), the Daniel Varoujan Prize of the New England Poetry Club (1995), the Educational Press Award, Editorial Category (1991), Yaddo residency (January 1991), Rixer Stix Poetry Prize (1990) and the Academy of the American Poets Prize (1987). She has taught at Yale, Queens College, Rutgers and at Columbia.

Ms. Kricorian is also the author of the popular and acclaimed novel Zabelle (1998), and has recently published her second novel, Dreams of Bread and Fire (2003).

A graduate of Dartmouth College, Ms Kricorian holds a Master in Fine Arts degree from Columbia University. She is a former member of the editorial board of Ararat Quarterly, the advisory board of the Armenia Tree Project, and the New York coordinator of Code Pink Women for Peace.

She worked as a literary scout from 1989 to 1998 and lives in New York City with her husband James Schamus and their two daughters.

Յովհաննէս Յովհաննիսեան: ՀԱՏԻԿ

Լոյսը բացւվում է, շուտ արտը գընամ,
Պատռեմ սուր խոփով ես կուրծքը հողի.
Իմ սիրո´ւն հատիկ, քեղ նորան պահ տամ
Մինչև օրերը ամռան արևի:

Թաղեմ քեզ հատի´կ, և դարդըս քեզ հետ,
Թէ Աստւած ուզեց, դու կանաչեցիր,
Թող դարդըս մեռնի գետնի տակ անհետ,
Դու ինձ մխիթար կրկին տուն դարձի´ր:

Եւ ջերմ աղօթքով տիրամօր առջև
Ես մոմ կը վառեմ, ես խունկ կը ծխեմ,
Որ քեզ պարգևէ մի առատ անձրև,
Որ քեզ միշտ սիրով նայէ խնդադէմ:

Բայց թէ այդ շնորհին մեղքերիս համար
Արժանի չըլինիմ, ծով կը դարձնեմ
Ես տաք քրտինքը ճակտիս արևառ,
Որ քեզ, իմ հատի´կ, ծարաւ չըթողնեմ:

Ծլի´ր, կանաչի´ր, ոսկէ սաւանով
Ծածկի´ր իմ արտը ողջ ալեծածան,
Նոր այն ժամանակ, անուշ շըրշյունով
Տո´ւր ջարդւած սրտիս մի քուն հանգստեան:

Յովհաննէս Յովհաննիսեան
Hovhannes Hovhannisyan, 1864-1929

Արուսյակ Օհանյան: Թոնրախաղ

Եկա՞ր, բարև', իմ քաղաքի մայրամուտ,
Լուռ ու հեզիկ, հարսնատես,
Փնտրտուքիդ այս վարանոտ,
Ինձ կարգել եմ քեզ լրտես։


Քո առաջին դող ու շնչից,
Հիմա աստղեր կբույլես,
Կապույտ մթի թթխմորից,
Հրաշք գիշեր կհունցես։


Աչքս՝ աստղիդ, թևերս էլ քեզ գրկաբաց,
Տես, ընդառաջ եմ գալիս,
Զեփյուռածով ծոցիքդ բաց
Հուշերս քեզ եմ տալիս։


Եկա՞ր, բարև', իմ քաղաքի լույս գիշեր,
Կնոջ նման հոգսաշաղախ ու հոգնած,
Բաց ձեռք ու ափդ լավաշե,
Արևահամ կարմիր հացով այգաբաց։
Արուսյակ Օհանյան 26.06.2000



Copyright Arusiak Ohanyan

Used here by kind permission of the author.

Արուսյակ Օհանյան: Ձայն Մասիսի այս կողմիցե

Սիրելի Լօլա,
Պետք է ձեզ տեղեկացնեմ, որ Ձեր ինտերնետային կայքն ինձ համար հայտնություն էր, և առիթն օգտագործելով ուզում եմ ասել, որ հունվարի 19–ի չարագույժ լուրն իմանալուց հետո գրել եմ նոր բանաստեղծություն, ցավս ու խորին ափսոսանքս արտահայտելով Հրանտ Դինքի ՝ հայ ազգի արդարության կոչնակի դաժան սպանության տխուր առիթով; Ձեր կայքից վերցնելով ,Ակոսե լրագրի խմբագրության հասցեն, բանաստեղծությունն արդեն ծրարել եմ և փոստով ուղարկել Թուրքիա՝ Ձայն Մասիսի այս կողմիցե վերնագրով։ Պարտավորված եմ զգում այն հանձնել նաև Ձեր դատին։

Ձայն Մասիսի այս կողմիցե կամ ,Իմ մորմոքը

Ամեն հայի հետ ես եմ մահանում,
Ամեն ծնվողով նորացած՝ հառնում,
Ու հայրենիքիս գորշ քարը առնում,
Հենում եմ լեռան սարսուռ լանջերին,
Լեռս լեռ մնա, մանուկս դառնա
Լեռնապահ ազգիս հիմնարար մարտիկ,
Ու հողին խառնած քրտինքը ազգիս,
Անիծում եմ այն արնակում ազգին,
Որն անկեղծ լեզուն փորձում է բանտել,
Եվ խուսափում է կծիկը քանդել
Երկու պատմության խաչմերուկներում,
Քանզի քանդողը մինչև գերեզման էլ չունի ներում…
Ամեն հայի հետ ես եմ մահանում,
Ամեն ծնվողով նորացած՝ հառնում,
Խոնարհվում հողիս հին, բաց վերքերին՝
Քար ու ջրերին, ձոր ու վիհերին,
Որպես մի սերունդ հայ ու հայոգի
Հաշվեհարդարս սրով չեմ լուծի,
Այլ մատենագիր, հզոր պատմությամբ,
Հարատևելու անխեղդ ցանկությամբ,
Ու մշտաբարբառ, հայ մկրտությամբ…
Ամեն հայի հետ ես եմ մահանում,
Ամեն ծնվողով նորացած՝ հառնում։

20. 1. 07թ Արուսյակ Օհանյան

Introducing Arusyak Ohanyan/ Արուսյակ Օհանյան

Ծնվել եմ Երևան քաղաքում, 1975 թ–ին։ Միջնակարգ կրթութոյւնը սռացել եմ Մ. Շահինյանի անվան թիվ 170 միջն դպրոցում։

1992–97 թթ սովորել եմ Երևանի պետական տնտեսագիտական Ինստիտուտում՝ ֆինանսներ և վարկ մասնագիտությամբ։

Բուհն ավարտելուց հետո 1997թ–ից մինչ օրս աշխատում եմ Եվրասիա միջազգային համալսարանում, որպես «Եվրասիա» պարբերականի գլխավոր խմբագիր։

Ստեղծագործել սկսել եմ տաս տարեկանից։ Պատանեկան տարիներից հոդվածներով և բանաստեղծություններով հանդես եմ եկել «Պիոներ կանչ» շաբաթաթերթում, այնուհետև բուհական և հանրապետական թերթերում և ամսագրերում։ Իմ մի շարք բանաստեղծություններ լույս են տեսել «Գարուն», «Տնտեսագետ», «Նոր Ժամանակ» ամսագրերում, «Գրական թերթ» շաբաթաթերթում և այլն։

2005թ–ին մասնակցել եմ մշակույթի նախարարության կողմից նախաձեռնած «Հայաստանն իմ Հայրենիքն է» շարադրության ամենամյա մրցույթին և ստացել պատվոգիր։

Դպրոցական և բուհական բազմաբնույթ միջոցառումների սցենարների հեղինակ եմ։

2003թ–ին «Երազիս Թևերով» ժողովածուի ծնունդն ինձ համար անակնկալ էր։ Տարիներ շարունակ ստեղծագործելով և իմ խոհերը թղթին վստահելով չէի կարծում, որ երբևէ կներկայանամ հանրությանը մի ամփոփ գրքուկով։ «Երազիս թևերով» ժողովածուի շնորհանդեսին ներկա էին հայ մեծանուն բանաստեղծներ, արձակագիրներ և հրապարակախոսներ ՝ Հրաչյա Մաթևոսյան, Հովհաննես Գրգորյան, Իգնատ Մամյան, Ռուզաննա Ասատրյան և այլն, որոնց կարծիքն իմ գրքույկի մասին դրական էր։

Այժմ էլ առանց վերջակետելու շարունակում եմ իմ բնատուր գործունեությունը և աշխատում եմ երկրորդ ժողովածուս ևս մոտ ապագայում հանձնել հայ ազգի դատին։

Ms. Ohanyan's poetry collection is available at
Narek.com

Haig Khatchadourian: We Live Alone

we live alone
whether together or apart

whether shuttling about
in the Undergrounds of time
rushing from station
to station with the miming crowd
whether caught
in the silver noose
of each other's laughter
or held captive
in each other's arms

whether together or apart
we are alone
in separate cells
of delinquent desires
scribbling our despair
on the dirty walls
enacting violent dreams
or escape or release
hoarding blunted hopes
like bits of broken saws

we stay apart; we too
o my love; but
in our apartness, i and you,
our fingertips, like
torches of pinewood, touch
a moment (mortals call
it love); we manage
(we do) to speak together
a little word or two.


This poem has appeared in
Armenian-American Poets: A Bilingual Anthology, ed. and trans. Garig Basmadjian (Detroit, MI: Alex Manoogian Cultural Fund of the Armenian General Benevolent Union, 1976). It was been reprinted here by kind permission of the author.

Գէորգ Էմին: ՔՈ ՁԵՌՔԵՐԸ

Ես սիրո՜ւմ եմ քո ձեռքերը
Որոնք, արդեն քանի՜ տարի,
Ինձ ամենի'ց ամուր գրկում,
Սակայն երբեք չե'ն... բանտարկում.
Ինձ աշխարհի տե'րը անում,
Սակայն երբեք չեն տիրանում.
Օղակի պես շուրջս պրկվում,
Բայց չե՜ն խեղդում,
այլ` լոկ փրկո՜ւմ,
Ինչպես փրկում են խեղդվողի'ն...
Քո ձեռքե'րը,-
Նո՜ւրբ,
Ասողի՜կ,
ՈՒ երգեցի՜կ,
Որոնց ափում,
Ես` չո՜ր խեցի,
Մարգարի՜տ եմ քիչ-քիչ դառնում...
Ես սիրում եմ քո ձեռքերը...
"Մարգարի'տ եմ քիչ-քիչ դառնում..."-
Իսկ Մարգարիտն այս աշխարհում
Ինչքան էլ թա՜նկ լինի, անգի'ն,
Ինչքան չքնա՜ղ ու եզակի՜,-
Երբեք պիտի չխնայե՜ս
Եվ... միշտ... կրցք'իդ վրա' պահես,-
Թե չէ, քո ջե՜րմ կրծքից հեռու,
(Քո սիրո'ւց ու կրծքից հեռո'ւ),
Իսկույն խամրո՜ւմ է, դալկանո՜ւմ,-
Կրկին դարձած... նույն չոր խեցի՜ն...

Իմ սիրելի՜,
Իմ ասողի՜կ,
Իմ գեղեցի՜կ...


Գէորգ Էմին (1919-1998)
Alternate spelling Kevork Emin

Ռաֆայել Պատկանեան: ԳԻՆԻ ԵՒ ՋՈԻՐ

Երեկ բժիշկ կանչեցի, գլխիս մեկ դեղ խնդրեցի,
Նա ինձ դեղ տալ չուզելով, ասաց մի' խմիր գինի,
Արյունս գլխիս տվեց, բերնումս խոսքս սառեց.
Ասի՝ ի՞նչ է պատճառը, որ ինձ գինին պաս դրվեց.
Բժիշկն ասաց, պատվելի, պատճառն այս է իսկ հայտնի,
Որ միշտ գլուխդ կպտտի, երբ էլ որ խմես գինի.
Ասի՝ բժիշկ, դու սուտ ես, դու լավ մարդ չես, բժիշկ չես,
Գինին ինչպե՞ս է կարող գլուխս շրջել անվի պես.
Այն ջուրն է որ անդադար, շարժման մեջ կա դիվաբար,
Գնա ու տես աղորին, ջո՞ւրն է շարժում, թե գինին։
Եղբայրք, բերեք շուշեքը, լցրեցեք բաժակը,
Խմենք ու առողջանանք, ասենք սուտ է բժիշկը.
Մեզ գինին չի հարբեցնիր, նաև չի հիվանդացնիր,
Խմենք կարմիր նեկտարը, մեզ մարդ հիվանդ չի տեսնիր։

Ռաֆայել Պատկանեան
1878

Lory Bedikian: Armenian Descendant as American Poet

On any road trip, no coastal fog rolling in
brings me the sea gull or sandpiper shifting

from water to sky, but the common Armenian
crane who has trekked acoss the Atlantic,

breaking through California clouds,
haunting the laurels, the eucalyptus,

a message somewhere in its beak.
Underneath any riff strummed, streaked

across midwestern guitars, I can hear
the duduk hounding me with its drone

of apricot wood, piping a monotone
dirge, driven like the rolling tumbleweed.

In New Mexico, each flute player’s
eye turns into the pomegranate seed,

so I head to New England only to find
the sediment of riverbeds bending

into Gorky’s brush strokes. Strange
to think I can’t get away from them,

the ancestral shapes floating west
from Ellis Island, crosses tattooed

on their forearms, worry beads
pebbled in their grip. Even as I watch

the world series, I see a fly ball
turning back into the crane.

Copyright Lory Bedikian

This poem has appeared in the University of Oregon's Creative Writing Program Summer 2004 issue as is used here by kind permission.

Sonia Tashjian ՍԵ՞Ր / Love

Click here to hear Love read by the author, Sonia Tashjian.

Չեմ գիտեր,
Հոգեպարար տարփանքն այդ և տարուբերող զգացումները
օվկիանի սե՞ր կկոչվին…
Շունչիդ խաղաղ ելևէջները հագեցած ծովու
Անդորրությունն է.
Կրնա՞ս ըսել ինծի, պտուկներու երգը ի՞նչ գույն ունի,
Կամ ի՞նչ համ ու բույր.
Արդեօ՞ք մանուշակի երանգները
Աչքերու ծիածանին մեջ կարելի է ներարկել.
Ծավի տարածքները խաղաղ ալիքներն են իմ հասունության.
Խաղալ պետք է կամային ցանկություններու հետ,
Այլապես,
Իրերամերժ մղումները ինչո՞վ բացատրել:
Վահաններու ամրության ապաստանած
Հնաոճ սիրախաղի փսփսուքներդ կլսեմ
Զերդ նետերի տարափ ...

(Տրովադացի Հելենի սանդալներու մեղրամոմե կապերը
հալեցան ավազի այրող տաքութենեն.
Հանդիպումը Հելենի և Շամիրամի օրհասական պիտի ըլլա,
Չէ՞ որ պարանի վրա միայն մեկ լարախաղաց կա,
Ինչպես հորիզոնի վրա մեկ արեգակ).
Թեժացած երկաթի բոցը կածխացնե
Սերերս բոլոր.
Սառնամանիքները կփշրվին
Երազներու փափկութենեն.
Մինչ ծաղրածուի արցունքը
Կհոսի փողոցի աղբամաններուն մեջ...


Copyright Sonia Tashjian 1992

Hrant Dink (15.9.1954 - 19.1.2007)

It is with great sadness that I share the news of the political murder of Mr. Dink, editor of Agos Armenian Language weekly in Istanbul.

Two recent events connected me to this great man.

The first was the PEN AMERICA card writing blitz I attended in late November 2006, and where I wrote a Christmas card to Mr. Dink.

The other was the unexpected registered letter I received from him a month later, thanking all his supporters, and hoping for Peace on Earth.

This murder is a great blow to Armenians, and to freedom of expression for all peoples.

I would like to ask everyone to send their support to the paper, and Mr. Dink's family by writing to

AGOS WEEKLY
Halaskargazi Caddesi Sebat Apartmanı 192 kat 1 / 1
Pangaltı / 80220 / İstanbul / Türkiye

PEN AMERICA has released this statement.



Lola

Harout Vartanian/Յարվարդ: ԲԱՑԱՌԱԿԱՆ

Բոլորս անհամբեր
ակամայ կեցած էինք Կարմիր Լոյսին

Շտապ Օգնութեան Օթօն եկաւ
կարմրասփիւռ կանչով
բոլորս քով քովի կամովին
նեղ ըրինք տեղ ընելու

Կեանքն էր անպայման
որ անցաւ արագ
ուա ուիիի՜


Անդին Մեռելաթաղի Օթօն դանդաղ
կ'առաջնորդէր թափօր մը կաղ
- դագա՜ղ -


4
3

Իջի՜ր գահէդ Կարմիր Լոյս
2
1
կամովին իջի՛ր ու դալարի՛ր

Արիւնն էր որ անցաւ


Լոյսը Կանաչ է - երթա՛ք բարի

Յարվարդ Հալէպ

Copyright 2005 Harout Vartanian

This poem has appeared in the March 2005 issue of Բագին/Pakin literary magazine, a monthly published in Beirut, Lebanon

Introducing Harout VARTANIAN

Harout VARTANIAN was born in Aleppo, Syria in 1973, where he still resides. Attended local Armenian schools (preparatory and secondary) and graduated with a syrian bachalaureate certificate. Received a degree in mechanical engineering from the American University of Beirut.

His first poetry book, Երանկիւն Արեւ/Triangular Sun was published in 2001. Active in several literary activities, Mr. Vartanian contributes regularly to literary journals.

Ara Baliozian: Dreams/Nightmares

When dreams
Come true/They turn
Into nightmares.


Armenian-American Poets: A Bilingual Anthology, ed. and trans. Garig Basmadjian (Detroit, MI: Alex Manoogian Cultural Fund of the Armenian General Benevolent Union, 1976).

David Kherdian: Last Night

We awoke into the night from out of each
other's arms. Last night, for the first
time, you said you were moved by the
arms that held you in love into the arms
that awaited your sleep. Softened by our
faith, hushed by this trust, we stayed
all day in this single room, and made
our work within the moving noises of
our private lives. By night we knew that
the life that is stroked into existence
by the forms of art is the poem that is
brushed into being by the grace of love.

3.3.71

This poem has appeared in The Nonny Poems, MacMillan Publishing Co Inc, New York, 1971 and was reprinted in Armenian-American Poets: A Bilingual Anthology, ed. and trans. Garig Basmadjian (Detroit, MI: Alex Manoogian Cultural Fund of the Armenian General Benevolent Union, 1976).

Lola Koundakjian: Three cups of Heaven

It was John who mentioned it first:
"I've discovered Saffron Tea", he said.
And was quite determined that it should be "subtle".

"Tea is black", he added, "just as wine is red."
I couldn't agree more.

Patty came in with a care package with IRAN stamped all over it:
bags of prepared Saffron tea, 250 grams of Isfahani Mirzapore exported
directly from EEEERAAAAN, green cardamom barely dried, and a package of Saffron
you can't buy this side of the Atlantic.

Saffron, the other gold.

I poured the water in the pot, added the tea, the pods and the magic powder,
and drank three heavenly cups.


January 6, 2007
Copyright Lola Koundakjian

Tsovinar Chilingaryan: Untitled

Click the link to hear
Untitled, read by the author, Tsovinar Chilingaryan.

գիշերը`
երազում
կկանգնացնեմ
ավտոբուսը
կես-ճամփին
ու կիջնեմ

ես չեմ թողնի որ դու մեռնես

կհանգցնեմ
ծխախոտը
կողքի պատին
ու ծակից`
կնայեմ էս աշխարհի
անցուդարձին

ես չեմ թողնի որ դու մեռնես

մի ոտք կիջնի
գլխիս վրա
ու կանցնի
ուրախության
իմ սահմանը

ես չեմ թողնի որ դու մեռնես

Copyright Tsovinar Chilingaryan

in the dream
in the night
i shall stop the bus
halfway
and get out

i shall not let you die

i shall put out
the cigarette
on the nearby wall
and through the hole
look out
at what comes -and –goes
in the world

i shall not let you die

a foot will step
over my head
and pass the border of my joy

i shall not let you die.

Copyright Tsovinar Chilingaryan
Translation provided by the author

This poem has previously appeared in Bnagir Literary Journal, published in Armenia.

Grish Davtian: DESIRE

It is green,
It is blue,
Mixture of horizons
In deep sky:
They are your eyes in my sight.

When I catch your glance
It is the ether
Where I get lost,
Serene and peaceful
And inviting as desire.

It is warm... it is hot...
I am breathless:
It is your scent in my gasp.

The moon falls
And scatters gold dust:
It is your hair on my chest.

Your smile ripens sweetly:
It is your lips
I desire to taste.

Glendale, CA

Copyright Grish Davtian, 1999.

Haig Khatchadourian: Water Color II

evening.
the whispy clouds are crowded round the sun
tinted with prismatic colors:
drifting islands in a waveless ocean,
or feathery canopies built on air.
the light withdraws from earth, air and sea;
the day wanes slowly toward the eclipse of night;
the present moment dissolves to shadows blurred and far away,
touched with the quality of dreams.
a bird rehearses a few last notes.
a few wings flutter.
the pulse of things beats slower
and swift blood is quieted.

Armenian-American Poets: A Bilingual Anthology, ed. and trans. Garig Basmadjian (Detroit, MI: Alex Manoogian Cultural Fund of the Armenian General Benevolent Union, 1976).

Lola Koundakjian: Music and Return

Music
Close your eyes and think cha-cha-cha;
close your eyes and think of me
swaying left to right
to the rhythm of the music.
Close your eyes and imagine me.

Dec 7, 2006

This poem has appeared in the Literary Groong on July 21, 2007.

Return

You are back!
As I had hoped.. yet
Who kidnapped your soul
and let your body return?

Dec 10, 2006

Copyright Lola Koundakjian

ԾԱՂԿԱՆՈՅՇ ԾԱՏՈՒՐԵԱՆ: Օրհնեալ գիշեր

Ցնծա՛ հոգով, զի այս գիշեր
Արքայ ծնւեց քեզ արդա՛ր,
Եղի՛ր ցնծուն ու անվեհեր,
Ծնւեց քեզ մի անմե՛ղ գառ:
Երեք մոգեր աւետաբե՛ր
Աստղը տեսան այս գիշեր
Ու երկնային հրեշտակներ
Փա՛ռք երգեցին այս գիշեր:
Նւիրումի սուրբ սեղանի
Զո՛հը ծնւեց այս գիշեր,
Փրկարարը տիեզերքի
Փառքո՛վ ծնւեց այս գիշեր:
..........................................
Լինենք մե՛նք էլ Յիսուսի պէս
Սրտո՛վ մաքուր, անձնուրաց,
Վշտերն այլոց անենք մենք կէ՛ս,
Լինենք՝ գթո՛տ, սրտաբա՛ց:
Ծնւեց Նա, որ կարօտեալի
Ձե՛ռքը բռնի կարեվէր
Եւ աշխարհում այս մեղսալի
Սէ՛րը իշխի կենսաբեր:

This poem has appeared in Alik daily online. Click here to view the site.

Mariné Petrossian: ՈՐՈՎՀԵՏԵՎ

Click the link to hear Because read by the author, Mariné Petrossian.

ՈՐՈՎՀԵՏԵՎ

որովհետեւ
երբեք այլեւս
ու ընդհանրապես երբեք
որովհետեւ
ինչ կա տխրելու
ախր
պարզապես
այս մեկն է
ու ընդամենը
բայց դու
որ տխրեցիր ինչ
ախր

Copyright Marine Petrossian.
From the volume Հայաստանի ծովափին (On the Armenian Shores), Actual Art, 2006

David Kherdian: Untitled

Our trivial fights over spading
the vegetable patch, painting the
garden fence ochre instead of blue
and my resistance to Armenian food
in preference for everything American
seemed, in my struggle for identity
to be the literal issue.

Why have I waited until your death
to know the earth you were turning
was Armenia, the color of the fence
your homage to Adana, and your other
complaints over my complaints
were addressed to your homesickness
brought on by my English.

My father always carried a different
look and smell into the house when he
returned from the coffee houses in Racine
playing in the streets we would stop,
walk quietly by, and peer in thru the
cracked doors at the hunched back-gammon
players, their Turkish cups at their elbows.

Years later, reading the solemn, and bittersweet
stories of our Armenian writer in California,
who visited as a paper boy, coffee houses in
Fresno, I came to understand that in these
cafes were contained the suffering and
shattered hopes of my orphaned people.


Armenian-American Poets: A Bilingual Anthology, ed. and trans. Garig Basmadjian (Detroit, MI: Alex Manoogian Cultural Fund of the Armenian General Benevolent Union, 1976).

Beatriz Badikian: Mapmaker

I am Eratosthenes' heir -- the librarian
who measured earth. He took an obelisk,
a well, the sun, and made a triangle:
geometry, simple and accurate.

A cartographer of sorts -- I measure
earth with words. I have drawn roads
and made them impassable. I have laid
railroad tracks to serve as escape
routes. I have surveyed rivers and
seas by touch and taste. And yet,
I ignore my point of departure or
destination: only know the lands
that lie in between.

Growing up under an obelisk's shadow I
heard the story of genocide, of World
War II, read geography, poems,
swallowed them whole and learned -- but

this journey never ceases.
Mapmaking is a life-long task.


Beatriz Badikian Gartler was born in Buenos Aires
and has lived in Chicago since the early 1970s.