Sunday, October 28, 2007

Վահան Թէքէեան: Քու յիշատակդ այս գիշեր

Քու յիշատակդ, այս գիշեր, զիս լալու չափ կը յուզէ.
Կարծես մեկնած էր սըրտէս, և գաղտնաբար այս գիշեր
Ետ կը դառնայ, իր հին տեղն ու հին գգուանքը կ’ուզէ,
Կը սեղմուի գրկիս մեջ, կը բարձրանայ կուրծքս ի վեր…:


Քու պատկերըդ աչքիս մէջ և քու ձայնըդ՝ ականջիս,
Կը թրթըռան այս գիշեր, երակներուս մէջ կարծես
Քաղցրահոս շունչդ է լեցուած, որ կը զգլխէ, կ’օրրէ զիս,
Մինչ երեսէս ալ կ’անցնին կարծես մատներըդ անտես…:


Ետ կը դառնան մի առ մի մեր հին ժամերն անկորուստ,
Կարաւանին հետ աստեղց անոնք կուգա՜ն վերըստին.
Հոգիս փարա՜խն է բացուող ընդդէմ իր քա՛ղցր հօտին…:


Յիշատակովդ, այս գիշեր, կ’զգամ այնչա՛փ զիս հարուստ,
Այնչա՛փ բարի, երջանիկ… որ գըթութեամբ մը անհուն՝
Կը մըտածեմ զայն բաժնել երկրի բոլոր խեղճերուն…։


1914


THE MEMORY OF YOU


The memory of you tonight moves me almost to tears
as if it secretly returned
to find its nesting place
inside my heart, after these years.


Your image in my eye, your voice inside my ear
and in my blood's own pace
the heave of your sweet breath -- I burn
as if you touched my face.


Our old hours return, one by one,
a caravan of stars whose light
I thought had past.


Their memory makes me so profligate,
so rich, I could share their wealth
to brighten all the wretched of this earth.




1914



Sacred Wrath: The Selected Poems of Vahan Tekayan, translated by Diana Der Hovanessian and Marzbed Margossian. Ashod Press, NY, 1982

Saturday, October 27, 2007

Michael Minassian: OFFERING

Click to hear
OFFERING read by the author, Michael Minassian.

Here
grandfather

here is the
stump of the tree
we cut down

when my hands
were too small
to fit around

the handle of the saw.
Here is the tree
you nurtured
w/ its green apples

now rotting
on the ground.

Here is where
I peed on your shoe
near the grape vine

whose leaves
we used to eat.

Here is the fireplace
we sat around
while you sang
me songs of
the old country
in the language

the others
had forgotten.

Here is the house
you built
& the garden you grew

the piece of land
that you loved.

Here
grandfather –
I know you are here.

I have brought you
my son.

Copyright Michael Minassian.

THIS POEM FIRST APPEARED IN ARARAT MAGAZINE IN WINTER - 1978 and is used here by kind permission of the author.

Friday, October 26, 2007

ԶԱՀՐԱՏ: ՍԱՀՄԱՆ

Կաւիճը ձեռքին
Գիծեր կը քաշէ մեր շուրջ զերթ սահման -
Իսկ ես քերթողի սպունգով խոշոր
Բոլոր գիծերը կը սրբեմ ի սպառ

Thursday, October 25, 2007

Leonardo Alishan: Earthly Paradise II

Sitting by the soft fire, I will
sip my tea and tell my grandsons that
yes, I was there, on that ship
with Odysseus, though I was
a simple sailor with wax stuffed
in my ears, and I did not hear
the Sirens' song. And that
is why, my children, we are
here, together, now.

Copyright Leonardo Alishan.
From the volume Dancing Barefoot On Broken Glass, Ashod Press, New York, 1991.

Wednesday, October 24, 2007

Diana Der-Hovanessian: Armenian gifts for my daughters

My Hittite nose. Forgive me.
But it comes with our genes,
from the bronze age and before,
with the metallurgist's gift.

Persistence. The legacy
of 43 Nayirian kings who failed
but still passed on
the will to live.

Urartuan skill in smelting iron
and taming horses into leaping stone,
the Phrygian language's secret singing,
Hayassa's open heart and home.

The Lydian joy in riding,
the Scythian bent for growing wheat,
the Caucasian affinity for climbing,
the Luvian capacity to weave.

A Cappodocian apt for building,
a Byzantine eye for colors, shades,
balance from the dome's inventors,
from ancient gods, some older ways

of seeing from Anahid, protector,
from Asdghik, goddess of grace,
and Naneh who advised queens, talents
for laughing at woman's place.

From Mithra, reverence for the sun,
From Anushavan, regard for trees,
Ahriman's awe of time passing,
Meher's humor in all of these.

Green eyes, older than the Hittites
to pass to daughters yet to be.
Energy from one thousand pools
feeding the Euphrates.

Suspicion born in 1915.
Trust that stays with Christianity.
Zesty craziness from Sassoun.
And for Noah's peak, a strange affinity.


From the collection About Time: poems by Diana Der Hovanessian. Used here by kind permission of the author.

Tuesday, October 23, 2007

ՎԱՀԱԳՆ ԳԱՐԱԳԱՇԵԱՆ: Սիրոյ Եղանակներ

Անձրեւներ եղան
որ կաթեցան
մեր ծարաւ բարձերուն
առանց ժամադրութեան։

Արցունքդ սեղմած այտիս
գրկեցինք ձմեռները մեր,
աղը լուծուած անձրեւին,
սէրը՝ պանդուխտ բաժանումին...

Համբուրեցի քեզ
գարնան կանաչ
բանաստեղծութեանց դողին,
բայց աշնան դեղին տերեւներու
նախանձէն ետք,
սպասեցի երկար կուրծքերուդ շոգ ամրան...

Վերջին անգամ քեզ գրկեցի
որ գէթ՝
թարթիչներուս հովանոցին տակ
մեզ անձրեւէն փրկեմ...


Copyright Vahakn Karakachian. Used here by kind permission of the author.

Monday, October 22, 2007

Nancy Agabian: Soup

The girls at the university
told me that if you eat the salty cake,
you will marry the person in your dream
who brings you a glass of water.
But what if someone you despise brings you the water?
What if a girl brings it to you?
What if your mother father brother sister
(or other assorted relative) brings it? they giggled and
I asked, what if you wake up and get the glass of water yourself?

But now I wonder what would happen if you dream of a different
person every year or a whole mob delivers the water or what if
you're already married/don't believe in marriage/wished marriage never existed?
What if you tell a Jungian psychologist about your dream and
he replies that you are incredibly boring?
What if the person fetching you the water represents some aspect of yourself, the part of you that actually loves the 90% of yourself that is composed water?
What if your lover like lightning regularly appears with sweet juice mixed
with water the way you like it
when you wake in the night,
mouth dry, half sighing?
What if on February 3rd you refuse the salty cake the mother of your betrothed has baked but she
feeds you peanuts and popcorn instead and you dream of tornadoes whipping through Manhattan,
two of the twisters combining and you cannot think of a place to hide so instead you must watch the destruction from across the wide East
River in Brooklyn,
your home.

Copyright Nancy Agabian



Nancy Agapian : panade

Les filles à l’université
M’ont dit que si tu manges un cake salé,
Tu vas épouser la personne qui dans ton rêve
T’apporte un verre d’eau.
Mais si quelqu’un que tu méprises t’apporte l’eau ?
Et si c’est une fille qui te l’apporte ?
Et si c’est ta mère, ton père, ton frère, ta sœur
(ou une autre de ta famille) qui te l’apporte ? Elles rigolèrent et
j’ai demandé : et si tu te réveilles et vas chercher toi-même ton verre d’eau ?
Mais maintenant je me demande ce qui arriverait si tu rêves
Chaque année d’une personne différente, ou si toute une foule t’apportait l’eau,
Ou si tu étais déjà mariée/ si tu ne croyais pas au mariage /
Si tu souhaitais que le mariage n’ait jamais existé ?
Et si tu racontais ton rêve à un psychanaliste freudien,
Et qu’il te réponde que tu es incroyablement embêtante ?
Et si la personne qui va te chercher l’eau représente quelque aspect de toi-même,
La part que tu aimes réellement, les 90 % qui sont composés d’eau ?
Et si ton amoureux te rend régulièrement une visite éclair avec un jus de fruit
Dans un verre d’eau exactement comme tu l’aimes
Quand tu te réveilles la nuit,
La bouche sèche, soupirant à demi ?
E si le 3 février tu refuses le cake salé que la mère de ton fiancé a fait cuire au four
Et qu’elle le remplace par du peanut et du popcorn, et que tu rêves de tornades
Tourbillonnant à travers Manhattan,
Et que les deux cyclones se combinent, et que tu n’arrives pas à trouver un endroit
Où te cacher, alors tu observes la destruction
A travers le grand East River,
Dans Brooklyn,
De chez toi.

Lundi 22 octobre 2007


Traduction Louise Kiffer

Sunday, October 21, 2007

Պարոյր Սեւակ: ԲԱՐԵՒ

-Բա՛րեւ,-
Մէկ հատիկ այս բառն եմ ասում՝ Կնքուած անձնագիր ցոյց տալու նման, Կենսագրութիւն ցոյց տալու նման, Կամ հարցաթերթիկ լրացնելու պէս:
Եւ կ'ուզենայի՛,
Շա՜տ կ'ուզենայի,
Որ այս բառն իրօք դառնար անձնագիր Աշխարհու՛մ համայն,
Ամէնքի՛ համար:
Եւ կ'ուզենայի՛,
Շատ կ'ուզենայի,
Որ նմանապէս այս բառը լինէր
Նոր եւ իրական մի«Բացուի՛ր Սեզամ»:

-Բա՛րեւ,-
Ասէիր գնացքին,
Նաւին
Կամ օդանաւին,
Ու ներս մտնէիր.
«Բարեւ»,ըդ իբրեւ տոմսակ ընդունէր:
-Բա՛րեւ,-
Ասէիր կնոջն անծանօթ,
Ու նա քեզ սիրէր հենց նո՛յն վայրկեանին Կամ ներումնահայց ժպիտով ասէր,
Թէ բարեւել են քեզանից առաջ:

22
Համադրաբար
-Բա՛րեւ,-
Ասէիր, եւ պարզ երկինքը
Իսկո՛յն անձրեւէր, եթէ պէտք է դա:

-Բա՛րեւ,-
Ասէիր լռակեաց հողին,
Եւ նա ծլարկէր ու հասկաւորուէր:

-Բա՛րեւ,-
Ասէիր մահին էլ անգամ,
Եւ նա հասկանար, որ քեզ մօտ գալով՝ Ինքը շտապե՛լ,
Շա՜տ է շտապել...

-Բա՛րեւ-ը դառնար իրական ու նոր մի...«Բացուի՛ր Սեզամ»: Եւ այն ժամանակ եթէ արջին էլ ասէիր
-Բա՛րեւ,-
Նա էլ մի գուցէ հենց նոյն վայրկեանին
Խաղալիք դառնար մեր մանկան համար
Եւ մի այնպիսի ՛կարգին խաղալիք,
Որ ո՛չ լարւում է,ո՛չ էլ հասարակ բանից փչանում: Այսպէս էլ՝ օձը ծերերի ձեռքին ձեռնափայտ դառնար, Կոկորդիլոսը դառնար խաղալիքների պահարան, Կախարան դառնար եղջերուն վայրի,

Եւ փոթորիկը՝ բեմի պարախումբ, Մարդն էլ՝ Մա՜րդ իրօք... Անկարելի բան աշխարհում չկա՜յ, Եթէ աշխարհում իշխում է բարին, Որ մեր բերանում դարձել է
-Բա՛րեւ.
23

Ուրեմն՝ անձնագիր ցոյց տալու նման, Կենսագրութիւն պատմելու նման Կամ հարցաթերթիկ լրացնելու պէս՝
-Բա՛րեւ,-
Քեզ Ու Ձե՛զ,
Ծանօ՜թ-անծանօ՜թ իմ սիրելիներ: Թո՛ղ անկարելին դառնայ կարելի Աշխարհում համայն,
Ամէնքի՛ս համար,
Դառնայ կարելի վաղն ու հենց հիմա, Դառնայ կարելի մէ՛կ բառով

-Բա՜րեւ...


Պարոյր Սեւակ 

Saturday, October 20, 2007

Nancy Kricorian: Ghost Children

Click to hear
Ghost Children read by the author, Nancy Kricorian.

At lunchtime I stand
at the stove spooning soup
into three white bowls.
My children eat bread
at the table. They laugh
at the milk moustaches that
I wipe from their faces.

On the pantry floor I see
the narrow shadows of the
other children, the one
whose bones I left in the
desert in a garden of bones.
The sand is still in my hair;
their high voices in my ears.

My American children can't
see their unlucky brother and
sister who follow close by
my skirt. Mairig, the ghosts
complain, we are hungry. Mairig,
give us something to eat.


Copyright Nancy Kricorian. Used here by kind permission of the author.
This poem has appeared in Ararat, Summer 1995.

Friday, October 19, 2007

The Armenian Weekly features article on APP's event in NYC




The ARMENIAN POETRY PROJECT wishes to thank editor Khatchig Mouradian for the publication of this article.
The original link is
found here.

ՎԱՀԱԳՆ ԳԱՐԱԳԱՇԵԱՆ: Աստուածամօր Զինեալները

Սարսափներու լուացքէն ետք
աղօթքները արդուկուեցան.
հիմա տիրոջ պատշգամէն կախուած
լուռ-լուռ կը չորնան...

Փողոց ինկած սպիտակ աղօթքը
մանուկ մը գտաւ,
գլխուն փաթթելով
զինեալ օծուեցաւ...

Տարիներ ետք,
խաչին հսկելէ յոգնած
կռապաշտօրէն ծունկի եկաւ
Աստուածամօր դիմաց
ու ձեռքին սեղմած մահուան բառարանը
մատաղ ըրաւ

Մանուկ Յիսուսը
լոգանքէն չորցած,
ատաղձագործ դարձաւ,
գամեց խաչափայտը,
Գողգոթային համար պէտք պիտի ըլլար...

Copyright Vahakn Karakachian. Used here by kind permission of the author.

Thursday, October 18, 2007

Armine Iknadossian: Lost Poem

I looked for you
under the barstool
underneath my wine glass
you were mine for one half hour

stolen by an oil-streaked man
in an olive-colored suit
pinky ring winking
who molested you with his eyes

extracted you from the wedge of my pocket
smoothed you out
decoded you in the alley
outlaw rhythm of my beating eyelashes

my bracelet trailed your shapely limbs
as I transcribed you from the smoky air
found you floating above the candles
let you fall out of your gown

loser to the noise and clatter we are summoned
to grace
amidst flowering pots

you are the wink of an eye at midnight
the end of a bumpy road is home at dusk
the balmy air a shawl around your neck
the streets that catered to your history
the zipping of crickets
the enchantment of the invisible green behind your house
this is your home
where skin sticks to skin sticks to everything
black ovals on paper with curvy legs
so the street lamp glows
and black is the color of night
so you are free here
the railroad tracks reveal your moveable nature
the sun rises in the hour of red
and fantasy is a sliver of lemon sugared
knuckles are guardians of hands
living under bridges of skin
the vigilante vein patrol that screams impact to a wall
a hole in the afterbirth of jazz
in the horn blows of the mad
when your eyes left stains on your cheeks
and necks were meant for kissing
the rope is knotted
a footstool is a sad friend realized


Copyright Armine Iknadossian. Used here by kind permission of the author.

Wednesday, October 17, 2007

Արամայիս Սահակյան: Անվերնագիր

Ջինջ ու անքուն ծո՛վ էիր,
Կյանքի այգում հո՛վ էիր,
Հիմա, երբ որ դու չկաս,
Նո՛ր եմ զգում՝ ո՛վ էեր:

Արամայիս Սահակյան (1957)
Ես քո զավակն եմ ՀայաստանԵրեւան (1986)

Tuesday, October 16, 2007

Rose Menendian: The Catalyst

The catalyst
is love
or man
could never face
the chaos
of his self.

Love is
the catalyst
or saints
could not endure
the trial of paradise,
the tension of despair.

Between the self
and saint
a world
is amassed.
By default
it is blessed.
Love is
the catalyst.

Rose Menedian




Ararat Quarterly, 1968

Monday, October 15, 2007

Արամայիս Սահակյան: Եթե ձեր ճամբին վատ մարդիկ տեսնեք

Եթե ձեր ճամբին վատ մարդիկ տեսնեք,
Մի՛ կարծեք վատն են մարդիկ անխտիր:
Այդ նույնն է, եթե դաշտում փուշ տեսնեք
Եվ չնկատեք ծաղիկներն ընտիր:


Արամայիս Սահակյան (1979)
Ես քո զավակն եմ ՀայաստանԵրեւան (1986)

Sunday, October 14, 2007

Michael Casey: Emily Donut Dolly

When someone asks me what I did in Nam, my usual response is: "I flew around in helicopters and played games with the guys." That usually stops the conversation. Occasionally, when I feel like someone really wants to know, I will give them a copy of this poem I wrote

i flew to desolate fire bases
filled with the tools of war
and the men who used them
it was my job to perform the miracle
of making the war disappear (however briefly)
for boys who had been trained to kill

it was my mission to raise the morale
of children who had grown old too soon
watching friends die

it was my calling to take away fear
and replace it with hope
to return sanity to a world gone insane

i was the mistress of illusion
as i pulled smiles from the dust and heat
the magical genie of "back-in-the-world"
as i created laughter in the mud

but when the show was over
i crawled back into my bottle
and pulled the cork in tightly behind me

© 1992 Michael Casey

Saturday, October 13, 2007

Ինգա Բրուտյան։ Խարույկ

Click here to hear the episode Fire read by the author, Inga Brutyan.

Օրերը անցնում են,
Ժամանակները թռչում են,
Կարծես դու ինձ չես հիշում,
Կարծես թե դու ինձ չես սիրում:
Օրը ամպամած է,
Զանգերդ կարճեցված են,
Սիրո քաղցր պահերը սառեցված են,
Իսկ հիշողությունները` մթագնած:
Քո համբույրիդ կարոտ մնացի,
Քո գեղեցկությունից հալվեցի
Եվ քո անզուսպ կրքերից բոցավառվեցի:
Խարույկը վառվում է.
Զոհ եմ գնում ես նրան,
Որպեսզի մոռանամ շուրթերդ ես ալ,
Որպեսզի կասկածները վերանան
Եվ ես հանգիստ կյանք ստանամ:
Բայց գեթ մեկ վայրկյան ես նայում եմ դեպի ետ,
Ես նայում եմ դեպի անցյալն մշուշապատ.
Տեսնեմ, արդյո՞ք դու իմ վախճանը կհասկանաս,
Տեսնեմ, արդյո՞ք դու իմ զգացմունքին պատասխան կտաս:
Բայց արդեն ուշ է .
Հոգիս երկնքում սավառնում է
Եվ խարույկը կամաց մարում է…

Copyright Inga Bruyan. Used here by kind permission of the author.

Friday, October 12, 2007

Արուսյակ Օհանյան: ՍԻՐՈ ՍԱՆԴՈՒՂՔՈՎ

Երեկ` ես տխուր, երեկ` ես մենակ,
Աշունը առած խեղճ ոտքերիս տակ`
Տուն եմ դառնում լուռ, հոգնաբեկ, տրտում,
Եվ մարում էր հիվանդ հոգիս քո կարոտում:
Երեկվա տխուր երկրապտույտում,
Ես չտեսա քեզ. երկնի կապույտում,
Աստղերը, թվաց` մեկ օր համրացան,
Ու լունախաղը ասես վերջացավ:
Ո՞ւր էիր երեկ. երկրապտույտում
Օրս ապրեցի դարից էլ երկար,
Ես քեզ չտեսա, դու երեկ չեկար:
Այսօր կողքիս ես. գնում ենք մոլոր,
Երկուսով կազմած մի փոքրիկ բոլոր`
Ու մեր այսօրվա երկրապտույտում,
Այն նույն աստղերը երկինի կապույտում,
Լուսնի հետ արդեն դրկից, հարևան,
Խոսքները արած բյուրավոր բերան,
Մաղում են բարձրից բամբասանքն իրենց,
Մինչդեռ լուսինը ծուլաբար քնեց,
Ու երազ տեսավ. իբրև դու և ես,
Երկար փողոցում, բոլորին ի տես,
Երկնաբարձ, անխախտ սիրո սանդուղքով
Բարձրանում ենք վեր և բոլորվում ենք
Նոր լուսաբացի մանուկ արևում,
Ուր աստղերն արդեն էլ չեն երևում…

29.09.07թ

Երբ կողքիս չես, համրանում եմ,
Տխրության մեջ ամրանում եմ
Ու կարկամում ժպիտիս մեջ:
Երբ կողիքս չես, ես տրտում եմ,
Անձայն, ունայն որոնում եմ
Աչքերը քո լույս ու անշեջ:
Երբ կոքիս չես, դատարկվում եմ,
Մութը հոգիս ծվատում է,
Փոթորիկ եմ ու լաց եմ սին:
Երբ կողքիս չես, ես մարում եմ,
Ծխում, խնկում, մոխրանում եմ,
Ձուլվում իմ քույր վերջալույսին:
Երբ կողքիս չես, ես սիրում եմ,
Ու կարոտում դալկանում եմ,
Ու կարոտո՛ւմ, դալկանո՛ւմ եմ,
Սե' ր իմ, արի' ու տիրի
Վախվորած իմ հուզումներին:

1.10.07թ

Արուսյակ Օհանյան

Copyright Arusyak Ohanyan. Used here by kind permission of the author.

Wednesday, October 10, 2007

ԽԱՉԻԿ ՄՈՒՐԱՏԵԱՆ: ԵՐԲ ԹԷՔԷԵԱՆ ԿԸ ԿԱՐԴԱՍ

Երբ Թէքէեան կը կարդաս,
Կ՚ազատագրես տողերն կարծես
Թուղթի կալանքէն դաժան,
Եւ աչքերուդ կանաչին մէջ անսահման՝
Հոգեպարար այդ բառերն
Ի՜նչ նազանքով կը պարեն:

Երբ Թէքէեան կը կարդաս,
Լոյս շրթներուդ փեթակէն
Մեղրի նման կը հոսին
Վանկերն անուշ, ծաղկեբոյր,
Եւ ականջիս կը խօսին
Ներշնչումի հրաշքներէն հրաթոյր:

Երբ Թէքէեան կը կարդաս,
Զիս կը պահես կալանքին տակ
Հայրենաշունչ նայուածքիդ,
Եւ իմ լեզուս մշտաբարբառ
Մէկ խօսք կը գտնէ միայն՝
Աղուորն դուն ես յաւիտեան:

ԽԱՉԻԿ ՄՈՒՐԱՏԵԱՆ, Յուլիս 1999

Copyright Khatchig Mouradian. Used here by kind permission of the author.

Tuesday, October 09, 2007

Interview with poet/author William Michaelian in Cosmopsis Quarterly



William Michaelian discusses his influences, work habits, personal philosophy, and more in an extensive interview in the Fall 2007 issue of Cosmopsis Quarterly, a literary journal published in San Francisco. The interview is also available on the publisher's website.

Click the link:
to read the interview.

Diana Der-Hovanessian: This is for Zarif

who used to draw
in the mud of the water bank
with a stick and weave marvelous
stories for her little boy
in a village called Tadem,

who used to decorate
the tops of pastry with cut outs
of fantastic figures;
this is for Zarif
who did needlework
passably well
and figures faster than any man.

This is for Zarif
who prayed with two hands
and who wrote to her son
that although she could not watch him
while he was away at school
she knew he would want to be
like the other good men in his family
who did not smoke.

This is for that simple woman
who did not teach her son
to be a revolutionary
but when revolution came, hid a gun for him
in the garden, against bad days.

This is for Zarif whom the Turks beat,
asking the whereabouts of that son;
for Zarif who said over and over again
I do no know,
although she did.

This is for Zarif whose arm was smashed
then made raw then broken to pieces
then cut off while she repeated when she waked
she did not know.

This is for one-armed Zarif
who lived through hell;
who lived to see her grandchildren
in another world,
this is for her
who once help my right hand in her left
and never told me what I must do with mine.


From the collection About Time: poems by Diana Der Hovanessian. Used here by kind permission of the author.

Monday, October 08, 2007

Եղիշէ Չարենց: ԵՍ ԻՄ ԱՆՈՒՇ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ

Ես իմ անուշ Հայաստանի արևահամ բա՜ռն եմ սիրում,
Մեր հին սազի ողբանուագ, լացակումած լա՜րն եմ սիրում,
Արնանման ծաղիկների ու վարդերի բո՜յրը վառման,
Ու Նայիրեան աղջիկների հեզաճկուն պա՜րն եմ սիրում։

Սիրում եմ մեր երկինքը մուգ, ջրերը ջինջ, լի՜ճը լուսէ,
Արևն ամրան ու ձմեռուայ վիշապաձայն բու՜քը վսեմ,
Մթում կորած խրճիթների անհիւրընկալ պատե՜րը սև
Ու հնամեայ քաղաքների հազարամեայ քա՛րն եմ սիրում։

Ուր է՛լ լինեմ - չե՛մ մոռանայ ես ողբաձայն երգերը մեր,
Չե՜մ մոռանայ աղօթք դարձած երկաթագիր գրքերը մեր,
Ինչքան էլ սո՜ւր սիրտս խոցեն արիւնաքամ վէրքերը մեր -
Էլի՛ ես որբ ու արնավառ իմ Հայաստան - եա՛րն եմ սիրում։

Իմ կարօտած սրտի համար ո՛չ մի ուրիշ հէքեաթ չկայ․
Նարեկացու, Քուչակի պէս լուսապսակ ճակատ չկայ․
Աշխա՛րհ անցի՛ր, Արարատի նման ճերմակ գագա՜թ չկայ․
Ինչպէս անհաս փառքի ճամբայ՝ ես իմ Մասիս սա՛րն եմ սիրում։



Եղիշէ Չարենց




Of my motherland Armenia, its sun-soaked word I adore,
Of our old, mourning saz, the deep, moving string I adore,
The radiant scent of blood-red roses and sun-dipped flowers I adore,
And the humble, graceful dance of women of Nairi I adore.

I love our sky – deep blue and high, the waters – clear, and the lucent lake,
The sun in summer, and the winter’s ferocious frost outbreak,
The black, dreary walls of the old huts – drowned in the dark,
And the thousand-year-old, tattered stones of the ancient cities I adore.

Never will I ever forget the mournful tunes of our songs,
Will not forget the iron-script books that have become prayers long,
However deep my heart is hurt by our blood-drained wounds of fate,
Still, time and again, though orphaned, weak, but my Armenia I adore.

For my homesick, yearning soul there is no better tale told,
Than Narekatsi’s and Kuchak’s, there are no brighter shining thoughts.
Cross-pass the world, yet Ararat is the whitest peak to be sought,
As an everlasting walk to fame, my Mount Masis I adore!

Translated by Armine Grigoryan, a resident of Yerevan, Armenia



The sun-zested tongue of sweet Armenia mine, I love,
Our ancient, doleful saz, its plaintive chord, I love,
Our crimson flowers’ and our roses’ heady scent,
And the nimble dance of our Nayirian girls, I love.

I love our gloomy sky, pure waters, luminous lake,
The summer’s sun and dragon’s howl of winter gales,
Black uninviting walls of hamlets, lost in dark,
And stones millennial of ancient towns, I love.

Go where I may, I can’t forget our mournful songs,
I can’t forget our uncial books now turned to prayer,
However sharp our wounds, bled dry, do pierce my heart,
Still – orphaned, bloodied, dear Armenia mine, I love.

No other lore exists within my homesick heart,
No hallowed brow as that of Narek’s or Quchak’s,
Scour the world, no peak is white as Ararat,

Like glory’s reachless path, my Mount Masis, I love.

Trans. by Raffi Barsoumian






ARMENIA
 
Amo el verbo soleado de mi dulce Armenia;
amo el matiz plañidero y lloroso de nuestra antigua lira;
el embriagador perfume de esas rosas nuestras, flores color sangre,
y la danza cadenciosa de las hijas de Nairí.
Amo nuestro cielo azul, las límpidas aguas, el lago encendido,
el sol del verano y los impetuosos vientos del invierno,
los inhóspitos negros muros de las chozas perdidas en lo oscuro,
y amo las piedras milenarias de nuestras antiguas ciudades.
Esté donde esté, no olvidaré nunca nuestros cantos elegíacos;
no olvidaré nuestros libros con letras góticas, transformados en oraciones.
Por más que la espada surque en mi corazón las heridas sangrantes,
aún huérfana y desgarrada, amaré a mi amada Armenia,.
Para mi corazón nostalgioso no existe ninguna otra historia. 
No hay genios tan radiantes como Narek y Kuchak…
¡En todo el mundo no hay una cima más blanca que la del Ararat!
Como camino de gloria inalcanzable, yo amo a mi monte Masís.


Sunday, October 07, 2007

Leo Hamalian: The Expose

I am the shell that awaits the word.

I am the gun that shoots the shell
That shocks the weeping flesh so well.

I am the hand that pulls the cord
(Now more potent than the sword)
When the certain word is roared.

I am the one that roars the word
That lifts aloft the shining bird
When ordered by the one who's heard
From those who say it's time to gird.

I am the one who teaches to read
Those who cry the ancient creed
To the ones who feed the need
Of the hand that's go to heed
The word that fathers forth the deed.

I am the one who works the drill,
Who tills the soil, who takes his pill,
Who backs with tax the shell he makes
To feed the hand of him who takes
The word that comes from certain men
Who give the word to fire when.

Who is the one who gives the word
To life aloft the shining bird?

I am the one behind the shell.

I am the one who makes this hell.


Leo Hamalian

Friday, October 05, 2007

Tsovinar Chilingaryan: Րեժիմ/Schedule

Click the link to hear
Րեժիմ/Schedule read by the author, Tsovinar Chilingaryan.

առավոտյան արթնանալ այն երազից
որտեղ հերթական անգամ
մարդս եկել էր
էս անգամ շինելն էր ման գալիս
պալտոյի իմաստով
ու մի կողմում ինքն էր իր
բոյ-բուսաթ-հանգիստ
դեմքով
իսկ մյուս կողմում էլի ինքն էր
հողի տակից ոտքերն էին երևում
ոնց որ վերմակի տակից.
էն իր չսիրած վերմակների որ
ոտքերը բոյի պատճառով չէին
տեղավորվում:
երևի նրա համար
որ նախորդ օրը
րոպե չէր մնացել
որ չմտածեմ
ինչ դոզայով
քնաբեր խմեմ
որ ինձ
արթնացնող
չլինի:

նստել պլիտայի մոտ
կպցնել առաջին ծխախոտը
ու արցունքները աչքերիցս թափվելով
խնդրել Քրիստոսին
աղաչել Տեր աստծուն
որ էս անգամ էլ ների
“էլ չեմ անի” ասելով
ես գիտեմ որ սիրում ես ինձ
գիտեմ որ շատ ես սիրում
բայց ինչ անեմ չեմ դիմանում:

նստել դաշնամուրի առաջ
նվագել մարդուս սիրած
Շոպենի երկրորդ նոկտյուրնը
հիշել որ անգիր չեմ կարողանում
նվագել
բայց գոհանալ որ գոնե նոտաներով
կարողանում եմ
էնքան նվագել
որ մատներիս հիշողությունը
պահի նոտաները
ու հույսը դնելով դրա վրա
անցնել
Բախի
Ֆրանսիական սյուիտներին
ընտրել
հեշտ երեք բեմոլ-դիեզից
ավել չունեցող
մենուետներն
ու սրաբանդաները
մտածել որ էս
երեխեն էլ կնվագի որ վիզ դնի
ու նվագել, նվագել
հանել բախի
պրելյուդներ ու ֆուգաներ կապույտ
նոտաները
ու նվագել երկրորդ պրելյուդը
հատկապես ձախ ձեռը ինտենսիվ
պարապելով
որ սրտիս ծակոցները անցնեն
միացնել աջը
որ արյանս շրջանառությունը
կարգավորվի
մարմնիս կյանքը ընկնի ռիթմի մեջ:

նայել ժամացույցին
հագնվել
գնալ դասի:
մարշրուտնիում
մտածել ոնց ձևակերպոմ
պատմվածքը
աչքի ծերին դողացող արցունքի մասին
որ ուժ տա թափվի.
ինչքան թշվառություն կա
շուրջս նայելով
ավտոյի տակ ընկած սաղ մնացած
անպաշտպան կատվից սկսած
մինչև անփող ծեր կինը որ
տրանսպորտ ա նստում
փող չունի վարորդին ասում ա
ու արժանանում հայհոյանքի
ոնց որ թքեն երեսիս:

երեխուն դասից վերցնել
ուղարկել տուն
մթամ պտի դասագիրք առնեմ
գնալ հրապարակ ու բնագրի
քննարկումն էլ
Էդ կողմերում ա
մտածել որ ճակատագիր ա
չնայած չէի ուզում հենց
էս անգամ գնալ քննարկման
հիշել որ ավելի լավ
կակռազ հանգիստ առանց
մղկտացող սպասումի
կգնամ կնստեմ
մաս դառած կյանքի էդ անցուդարձին
Մարինե Պետրոսյանի
հոդվածի քննարկմանը:

մտնել ՆՓԱԿ-ի քննարկման սենյակ
տեսնել ահագին ժողովուրդ
ու ակտիվ քննարկում
սեղանի վրա արևմտյան
հայաստանի քարտեզ
որովհետև խոսքը հայ-թուրքական
բնական
հարաբերությունների
Մարինեի Թուրքիայում ունեցած
տպավորությունների
սովորական թուրքերի
անսովոր հայերի
կյանքի պրոգրեսի
ու ավանդականության
իրար հետ յոլա գնալու
հնարավորության
խանգարող բաները բացահայտելու
հաղթահարելու
մասին ա:

քննարկումը վերջացնելուց հետո
ոտքը կախ գցել
սպասելով որ երևի գնանք
կաֆե
շարունակվի
բայց մի քիչ հիվանդ եմ
չգիտեմ գնամ թե չգնամ.
գնամ
էդքան հիվանդ չեմ:

մտնել Փչակ կողքի կաֆեն
տեղավորվել համեմատաբար
մեծ սեղանի շուրջ
ծվարել մի քիչ հեռու մարդ չվարակեմ
պատրվակով
թեյ-թխվածք պատվիրել
ու ափս դեմքիս հենելով
լուռ մասնակցել աշխույժ զրույցին
ամեն ինչի մասին
ինչ խոսացվում ա:

Մարինեի հետ հասնել օպերայի
կանգառ
նստել մարշրուտնի
հասնել տուն
ու մտածել մենակ մի բանի մասին
որ էրեխեքս կյանքում ասեն
մամա
ասեմ
ներկա:

Copyright Tsovinar Chilingaryan. Used here by kind permission of the author.


to wake up from a dream
where once more my husband
looking for his
army coat
and there he was
with all his stature
and facial calmness
and there he was
under the cover of earth
with his feet sticking out
just like from under those blankets
which he didn’t like
because of their shortness
for he was too tall.

maybe it was because
on the day before
there was not a single moment
when i didn’t think of
how many sedatives
to take
so that nobody would be able to
wake me up ever.

to sit before the heater
and light the first cigarette
with tears shedding
asking Jesus Christ
pleading with Dear Lord
to forgive me once more
repeating
i shall behave
i know you love me
you love me so much
but what will you do
i can stand it any more.

to sit before the piano
and play my husband’s favorite
Chopin’s
second nocturne
and to remember
i am bad at playing from memory
but to be glad enough
to be able to play at all
at least with sheet notes
and play so much
that the memory of my fingers
will hold the notes.
relying on that
move on to
the French suites
of Bach
choosing the
minuets and sarabandes
with no more than
two flats-sharps
to think that these are easy
and can be played
even by a child
(if they try hard )
and play, and play.
to take out
the blue notes
of Bach’s preludes and fugues
and play the second prelude
practicing the left hand
especially intensively
to stop the pain in my heart
joining the right hand
to put my blood circulation
in order
and regulate the rhythm
of the life of my body.

to look at the watch
and put on something
to leave for class.
in a marshroutni
to think how to
formulate the story about
“how to force down
the trembling tear
edged on the eye”
how much misery i am surrounded with
from the unprotected cat
that survived
being run over by a car
to the old woman
that takes a transport
but has no money
to pay its cost
when asking the driver
deserves a curse
like somebody just spits
on my face.

to take my son
from school and send him home
on my way
to the republic square
as if i need to buy a text book
for my son
so what a coincidence
to go in the direction
of Bnagir’s discussion
which is on the way
to think it must be a fate
though i didn’t want
to be there this time
but to remember
that, well, it’s good
i shall go there
without expectations
and just sit around
that part of life
mainly the discussion
of Marine Petrossian’s
article.

to enter the NPAK’s discussion room
see a lot of people
and active discussion
a map of Western Armenia on the table
as it’s spoken
about
armenian-turkish
natural
relations
Marine’s journey
to Turkey
her impressions
about ordinary turks
unordinary armenians
about life’s progress
and remaining traditions
about possibility
of
getting on with each other
and the revelation
and overcoming
all disturbing matters.

after the discussion
to hang a little about
waiting maybe to continue
at the nearby café
but feeling a little sick
i don’t know yet whether
to go or
not.
to go.
i am not that sick.

to join at Pchak --
the nearest café --
and place myself
a little afar
pretending
not to infect people
and hand on chin
take part silently
in an active talk
about everything
that can be talked about.

to get to the opera -stop
in Marine’s company
take a marshroutni
and to get home
thinking about
only one thing on the way home
about
saying
present
when my children call out
ma.


Translated by Tsovinar Chilingaryan and Lola Koundakjian

William Michaelian: Someone's Mother

Do you see that woman sitting there? In a thousand years
or so I will cross the street — it takes that long when
I'm in this state of mind — and buy all the flowers
she has left so she can go home and get an
early start on making supper while
I recall the lines in her face
and the pain and joy
that put them
there.


Copyright William Michaelian. Used here by kind permission of the author.

Thursday, October 04, 2007

ԳՐԻՇ ԴԱՎԹՅԱՆ: ԿՐԱԿԱՊԱՇՏ

Ես գիտեի,
Որ մի օր տեսնելու եմ քեզ
Ամբոխի մեջ,
Որի մասը չես կազմում.
Այլ եղել ես իմ տեսիլքը,
Որ դեռ մանկուց
Ցոլացել է իմ երևակայության մեջ։

Մանկության ու պատանության ոսկետեսիլ,
Որ վառվել է
Բոցերի ամենամաքուր գույներով,
Անմոխիր մնացորդով
Անկեզ մորենու նման...

Հրավառումներ կան,
Որ սպառվում են առանց անթեղի...

Դու տեսիլքի նման ես այրվել
Երևակայությանս մեջ
Ջինջ ու զուլալ այրումով։

Երգեր են ղողանջել իմ շուրթերին
Սերերի ու նվիրումների համերգներով.
Աստղավառումներ են եղել իմ եթերում
Ասուպների ու արևաքարերի շաղով,
Որ թափվել են,
Թափվել են
Բոցերից ցատկող պեծերի նման,
Որ եղել են
Երևակայությանս լավ երազները...

Երազներ` պեծերի ու կայծերի,
Որ չեն խամրում բոցալեզուների ծայրին...
Այլ կամարվում են,
Որպես երփներանգ ծիածան,
Տենչալի տևողություն ու տարածք
Երկրային վայելքների...

Հրավառվիր ցանկություններիս խարույկում,
Որ կրակապաշտի հավատքով
Պաշտեմ հուրդ, կրակդ ու բոցդ...


Գլենդել, Կալիֆորնիա, 2007-09-02

Copyright Grish Davtian. Used here by kind permission of the author.

Wednesday, October 03, 2007

Alene Terzian: Not a Love Poem #8

I never liked the way your hair
parted at a right angle, the glossy sheen
of your night light, or those earmarked books

pressed between white snow globes
on your dresser; they faced east where you
nervously paced and recited all twelve cranial nerves,

beginning with the hypoglossal until I was ready
to throw out your endless supply of 3 X 5s.
I was going to do it tomorrow.

But tomorrow was our anniversary, six years
of dirty dishes, iron-on t-shirts, Virgin Mary
postcards, thrift store statues, and that insufferable

velvet Elvis painting in the guest room. I should have
done it then before tomorrow demanded festivity,
and we exchanged cards with emotions we didn’t feel.

Instead, I waited for you to betray me.

It wasn’t long before I caught you in late night whispers
about arterial bleeds or mad cow disease,
contributing to a spike in selected, vegan living.

It wasn’t long until I heard you say, “Tomorrow,
after champagne toast, after friends leave, after clean up,
I will tell her.” And that night, you were propaganda,

fraudulent and intoxicated, an errant dream, a celebration
of future, miles gone, and me, curled against door,
strained to hear each word like an insistent,

uncompromising prayer; the cooed goodbye,
the packed boxes, rehearsed speech. I filmed it all:
the story of lovers leaving doorways exposed.


Copyright Alene Terzian. Used here by kind permission of the author.

Monday, October 01, 2007

Michael E Stone: Salt Cellar

A stylized salt-cellar,
in brown ceramic
ovoid, a woman's face,
and a fringe of pottery hair on top
hands at its sides.

a marsupial Humpty-Dumpty
with a pouch full of salt
for flavour,
and a pottery spoon.

Copyright Michael E. Stone

Sunday, September 30, 2007

Սեդա Գրիգորեան: ՓՈԽԱԿԵՐՊՈՒՄ

Աշունը սենեակս բերի
Ու ոսկրացած ճիւղերն անոր
Արիւնիս ջերմին թաթխեցի
Տերեւներուն
Չոր ու ոսին
Գո՜յն փչեցի
Լո՜յս ցօղեցի
Եւ աշունը սենեակիս
Առաստաղէն կախեցի...
Աշունը ԳԱՐՈՒՆ հագաւ...

Սեդա Գրիգորեան

Copyright Seta Krikorian. This poem was appeared in Asbarez, July 21, 2007 Page 12.

Saturday, September 29, 2007

Peter Balakian: Parts of Peonies

Click here to hear Peter Balakian's Parts of Peonies read by Lola Koundakjian.

It rained so much in June
some grew to look like stuffed cabbage
or the small heads of lambs.

Even the stigmas were buried
under dense white and red.

All day I tried to put
my hands into their swollen insides.
I thought my touch would reawaken...

In the slightest breeze
they swooned
and things fell into them

(as if their nectar glands
were a substance in my mind
like the seed an ovule becomes):

the spongy sac inside a goat,
almond-shaped eyes
quills of porcupine
fragments of eucalyptus
on the Armenian steppe --

and here in my small upstate garden
a man's pancreas and a nest
are the same --

if they are butchered out
a bird can only drop
her eggs into empty space.

When I close my eyes
in the harsh light
I see only black spots...

the peonies go on and on


This poem has appeared in the volume "Reply from Wilderness Island", Sheep Meadow Press, 1988, and is used here by kind permission.

Friday, September 28, 2007

ԽԱՉԻԿ ՄՈՒՐԱՏԵԱՆ: ՅԱՒԻՏԵԱՆ ՍԷՐ

Սէրը յաւիտեան էր,
Յաւիտեանը՝ քանի մը ամիս.
Եւ արդ, քանի մը ամիս
Երազներու բակին մէջ խաղացող յուշեր,
Սպասումի ետեւէն կաղացող յուշեր,
Մէկ առ մէկ կը մօտենան
Ափ մը հող սրսկելու...:

Մէկ առ մէկ կը մօտենան
Ափ մը հող սրսկելու:
Մինչ քմայքիդ կարկատած նոր յաւիտեանը
Կը զգենուս հիմա
Սէրդ տակաւին, անդենականէն,
Կը շարադրէ խոհերս...:

13 Յունիս 2000

ETERNAL LOVE

Love was eternal—
An Eternity of mere months…
And now, memories frolicking
A few fortnights in the backyard of dreams,
Dreams limping along behind the pause,
Come ever closer in single file
To sprinkle a fistful of soil…

They approach one by one
To sprinkle a handful of dust…
As you slip into the new infinity
Patched up by your fancy
Your love still prompts my thoughts
From the great beyond…

(June 13, 2000)

Translated by Tatul Sonentz
Copyright Khatchig Mouradian. Used here by kind permission of the author.

Thursday, September 27, 2007

Alene Terzian: The Blue Period

For my uncle, Maurice

I decorate your room with Japanese art—
lotus blossoms and cherry trees; over you,

one IV drips chemo into small veins; other lines
crisscross, and you are a Picasso, distended

and overstated; I wait each day for results.
The nurses know to tip toe around news,

use healthy words like remission, but I hear
the pity, dripping into those lines, each one

killing and saving you. I can do nothing
but hang pictures and get well cards, collage

your room in color. In one photograph, you
paint a sky on canvas, and I am two years old,

at your feet, waiting. Now, I walk the halls
in Oncology, listen outside each door—vapid

breath and beeping monitors, the steady chatter of death.
In my dreams, I write your eulogy, watch the congregation

at your wake: and there you are, the man in the photograph,
painting a sky the same shade of blue each time.


Copyright Alene Terzian. Used here by kind permission of the author.

Introducing Alene Terzian

Alene Terzian recently finished her MFA in Creative Writing from California State University, Chico. Her first book called Deep as City’s Ache explores the underbelly of the Lebanese Civil Conflict both environmentally and psychologically. Alene is currently working on her second collection of non-love poems while teaching English at College of the Canyons in California.

Wednesday, September 26, 2007

Արամայիս Սահակյան: Մինչեւ հիմա չեմ հասկանում

Մինչեւ հիմա չեմ հասկանում
թե ինչպե՛ս են մարդ սպանում:

Մտածում եմ, թե մարդն իր մեջ
իրե՛ն պետք է նախ սպանի,
հետո՛ միայն մարդ սպանի:


Արամայիս Սահակյան (1979)
Ես քո զավակն եմ ՀայաստանԵրեւան (1986)

Tuesday, September 25, 2007

A book and its Author: Diana Der-Hovanessian and ABOUT TIME


Ashod Press; 1st edition (November 1987)

Diana Der Hovanessian: Radio Erivan

Since 1915
the walled monastery
in Jerusalem's Old City
(Vank of the Armenian Church)
has been peopled by
families, exiled by Turks,
each in a room but now
comfortably.
In a cell warmed with
books and rugs
you will eat cheese,
drink tea and discuss Keats
and Kierkegaard
with a hospitable priest.
Then at ten, someone will tune
the radio to a band marked in green,
for folk songs from the Caucasus.
Stone walls and books
fade to wind and
your father's voice will
cross the years of
your American childhood.
And suddenly
so far from home
his happy child
will inherit all his tears.


From the collection About Time: poems by Diana Der Hovanessian. Used here by kind permission of the author.

Monday, September 24, 2007

Մարո Մարգարյան: Ձյուն, մի իջիր

Ձյուն, մի իջիր իր վարսերին,
Ա՜խ, ես այնքան ջահել եմ դեռ,
Մինչեւ հիմա կյանքի վերից
Երազներով սահել եմ դեռ:

Երեկ էր լոկ, որ ես ճերմակ
Զույգ ժապավեն էի կապում.
Իսկ դու այսօր պաղ ու ճերմակ
Սառուցներ ես դեմս կապում:

Եվ ինչու՞ ես դու շտապում,
Փաթիլներըդ վրաս թափում,
Մի տես որքան կայծ ու կրակ,
Կանաչ, կարմիր երազանքներ,
Մի տես որքան կարոտ ու սեր,
Հոգուս խորքում պահել եմ դեռ:


Մարո Մարգարյան 1956
«Լիրիկա» գրքէն

Sunday, September 23, 2007

Michael Casey: A Bummer

We were going single file
Through his rice paddies
And the farmer
Started hitting the lead track
With a rake
He wouldn't stop
The TC went to talk to him
And the farmer
Tried to hit him too
So the tracks went sideways
Side by side
Through the guy's fields
Instead of single file
Hard On, Proud Mary
Bummer, Wallace, Rosemary's Baby
The Rutgers Road Runner
And
Go Get Em - Done Got Em
Went side by side
Through the fields
If you have a farm in Vietnam
And a house in hell
Sell the farm
And go home


Michael Casey (born 1947 in Lowell, Massachusetts) is an Armenian-American poet.
His first collection, Obscenities, was chosen by Stanley Kunitz (former Poet Laureate of the U.S.) for the Yale Series of Younger Poets. Other collections include Millrat (Adastra Press), The Million Dollar Hole (Orchises Press), Raiding a Whorehouse (Adastra), Permanent Party (March Street Press), Cindi's Fur Coat (The Chuckwagon), and The Bopper (Kendra Steiner Editions).
After working as a kettleman in a textile mill dye house in nearby Lawrence, we went to war in Vietnam.

Obscenities is often considered the first significant book of American poetry to come out of the Vietnam War. It has sold over 100,000 copies. One of the more memorable stanzas from Obscenities is from the poem A Bummer
His writing has appeared in America, Ararat, College English, The Los Angeles Times, New York Times, Rolling Stone and Student Lawyer. He is the author of Obscenities, Yale University press, 1972.

Saturday, September 22, 2007

Chouchanik Thamrazian: Ode to Snowdrops

Click to hear the audio clip Ձօն read by the author and recorded live in June 2007, at the International Poetry Festival in Rotterdam, the Netherlands.

Friday, September 21, 2007

Արամայիս Սահակյան: Մի օրվա ընթացքում

Մի օրվա ընթացքում
Կա գոնե մի վայրկյան՞
Որ լինեմ քո սրտում:
Եթե կամ,մի օրում
Այդ վայրկյանն եմ օրհնում

Արամայիս Սահակյան

Thursday, September 20, 2007

Alan Whitehorn: Armenian Poetry Project

One by one the Armenian poets,
scattered in the diaspora,
come to the website.
It is quite a revelation to me.

Several nights a week I sample from the menu
I taste the flavours of Armenia.
I hear the sounds of family and friendship.
I experience the profound feelings of loss and love,
and the quest to read more from the menu....
for so much is still to come….

September 15, 2007

Copyright Alan Whitehorn. Used here by kind permission of the author.

Wednesday, September 19, 2007

Սեդա Գրիգորեան: Նախերգանք

Քայլերուս տակ
Ձիւնը կը փոխակերպուի ցեխի
Ոտքերս - տե՝ս - մաքուր են
Բայց կօշիկներս իմս չեն
Անոնք օտարութիւնն են
Պէյրութէն Երեւան
Օքլանտ - Լոս Անճելըս - Թորոնթօ
Ներկայիս ալ կը թափառին Մոնթրէալի մէջ
Դեռ չաւարտած երգի մը պէս...

Կօշիկներս կը փոխեմ երկրէ երկիր
Բայց ոտքերս կը մնան նոյնը
Մաքուր ինչպէս հեքիաթային մեղեդի
Ուրկէ կը լսուի երգ մ՛այլուրային
Մերթ իգութեամբ թաթաւուն
Մերթ ալ խրոխտ
Վիրաւոր
Գտնելու համար կայքն այն հին ու վեհ
Ուր հոգիները չեն սառիր երբեք...

Այսպէս կը քալեմ
Ու կը քալեմ ես
Ոտքերս մաքուր են
Բայց կօշիկներս իմս չեն
Անոնք շրջագիծն են թափառումներուս
Գիշերները
Անթափանց երազներուս
Որ մերթ կը փշրուին սալայատակին
Անմեղ մանկան արցունքին պէս
Մերթ ալ կը սեւեն խտութիւնը լոյսին
Կը ճռճռան
Կը հեւան
Ջաղացքարի տակ ճմլուող
Կենսաբեր հատիկին նման ...


Կօշիկներս իմս չեն
Բայց ոտքերս մաքուր են
Ու կը քալեմ դեռ
Հաւատքով անմեռ
Կոյսի հեզութեամբ
Լոյսը կը փնտրեմ քայլերուս ներքեւ
Արեւի բոցին ձեռքս կ՛երկարեմ
Ճամբաս կ՛որոնեմ
Վերէն թէ վարէն
Որ ուղղահայեաց մնայ հասակս
Երկնուղէշ ու ձիգ
Ինչպէս Լեառն Արի
Հասնելու համար կայքն այն նոր ու սէգ
Ու՜ր հոգիները չեն հալիր երբէք...


Սեդա Գրիգորեան
Copyright Seta Krikorian. This poem was appeared in Asbarez, July 21, 2007 Page 11.

Monday, September 17, 2007

Սագօ Արեան: Ձմեռ 2007

Ահա եւ ես
Խցանուած գինիի շիշին մէջ.
Լուռ եմ՝ խելօք։
Փակուղի է առջեւս
Ճանապարհները փակուած են կանուխէն
Ու այրած անիւներու գոլորշին կ՚անցնի ռունգերուս։
Կը սրդողիմ մոխիրին առջեւ։
Կը խնդամ վաստակածիս համար։
Հաշիշի վաճառականները,
Տե՛ս պանդոկներէն տուն կը դառնան։
Եւ պոռնիկներդ իմ պոռնիկ քաղաքս,
Քունի կ՛անցնին։


Գիշերը իմ ազատութիւնս է,
Կը պատմէ թութակ մը եւ կը վազէ ետեւէս
Ես կամուրջին վրայ
Կ՛որոնեմ անցեալս...
Այս զգացումները,
18 տարեկանի ճապաղ կարօտներուն չեն նմանիր։
Կը պոռթկամ։
Կը գրոհեմ բառերուն վրայ։
Բառերը կը յարձակին վրաս
Տես քաղաքս...
Ինչքան կը պժգամ քեզմէ...
Ու այնքան կը սիրեմ քեզ։
Կամուրջին տակ երկու բոզեր կը համբուրուին
Վեղարը նետողը թքած ունի խորանիդ վրայ,
Անոր աղօթքը պիտի փշրուի մայթերուդ ,
Ինչ հրաշալի յարութիւն քեզի համար...
Դուն խորանի արգանդ ես։
Դուն լոյսի խորան ես։
Քեզի համար միեւնոյնն է Սրբութիւնը
Եւ անէծքը....

Արեան հետքեր կան աչքերուս,
Ու արցունքի կաթիլները չեն հանդիպիր իրարու։
Ականջներս կարմիր են,
Ես ինձմէ կը վանեմ թոյնը եւ դուն պոռնիկ քաղաքս
Ոտքերդ կը բանաս
Որ հաճոյանայ ամբողջ արեւելքը քեզմով...
Կամուրջներդ կը հազան...
Անձրեւդ աղօթք չի բերեր հետը
Ոչ ալ գինիի արիշները
Կը մաքրուին պատերազմի վէրքերէն։
Անսովոր, անսովոր ձմեռ է ասիկա։



Անսովոր ձմեռ, կարապներդ կը շուարին
Ձիւնդ կ՛ուշանայ
Անուշ առաւօտներդ կը մատնուին մարումի
Կը մարին ծխնիներու յոյսերը
Կը մարին լոյսերը երկա՜՜՜՝աաաար մայրուղիներուդ վրայ։
Մարդիկ նոր տարի չեն տօներ
Երեխաներդ կը պատռեն նուէրներու տուբիկները առանց խինդի...
Ամէն կողմէ կը պաշարեն քեզ
Ու դուն անվայելօրէն որպէս վերջին պոռնիկը սա ժամանակին
Կուզես ըլլալ բոլորին հետ ...


Անսովոր ձմեռ է ասիկա
Կ՚անցնի առանց ցաւի։
Գուցէ անցնի։



Ձայներ կու գան ականջիս
Վառարանը կը ճչայ
Յետոյ բարի ձայն մը կ՚աղմկէ սենեակին մէջ
Աղմուկի անձրեւ
Ինչ անսովոր է ձմեռը այս տարի
Պարտքերս շատ
Երգերս քիչ
Ես տխուր եմ այս ձմեռ
Քայլերս հեռու տեղեր չեն երթար այլեւս
Ու ես բառերուն հետ կատակ չեմ ըներ առաջուան պէս
Կեանքս ծանր է, բայց հոյակապ...


Վառարանի ճիչը
Կը յուզէ փոքր սնապարծութիւնս
Անհաւատութիւնս կ՚եռայ
Ինչ հեթանոս եմ այս ձմեռ,
Սենեակիս պատերէն
Եռամեծ քերթողներուն աղօթքը կը հոսի..


Պատին՝ սկուտեղ, վրան նռնենի նկարած
Կինս հիմա ուր որ է կուգայ
Միրգեր կը շարէ սկուտեղին
Ու ես կ՛երգեմ իրեն համար
Ի՜նչ աներգ ձմեռ է այս տարի,
Զարմանքով կը կարդամ գրական թերթերը...
Տող մ՚իսկ չկայ իմ մասիս
Տեղ մը պառաւ մը աներազ բանաստեղծ է կտրեր,
Տեղ մը Տիկին Սիլվան կը գովերգեն...
Է՜ Սիլվան ուրիշ մարդ էր
Հիմա կը հասկնամ ո՜վ էր Սիլվան,
Միասին կոնեաք ալ խմեցինք,
Ըսաւ որ բարի կենամ
Աստին—անդին
Էնպէս— էսպէս չանեմ
Բայց ես դրուժանօրէն իր էջերը պատռեցի,
Ներսը իրմէ մակագրուած հատորիկ մը կայ
Պարսկական մաքուր բանաստեղծութիւն
Զարմանքով կը նայիմ հատորին
Գինիի տեղ ջուր կը խմեմ
Կը քնանամ
Առաւօտեան Մահմուտ Տահլանի ձայնով արթննալու նորէն,
Տեսնեմ Կազայի վէրքէն ինչքան արիւն հոսեցաւ,
Տեսնեմ Սատտամը ինչ ըսաւ իրենց,
Տեսնեմ Սատտամիկները ինչ կուզեն նորէն
Երէկ գիշեր չքնեցի
Ամբողջ գիշեր Արտեմին գրածները կարդալէն մեռայ,
Ո՜հ ինչ անսովոր է այս ձմեռ,
Որքանէ ի վեր Ալիքեանին պիտ երթամ
Առաջ Վահէն կը գրէր
—Ալիքեանին լաւ նայիր, տղայ
Նայէ Ալիքեանին պէս ուրիշ չունինք
Բայց ինչ ըսեմ բախտիս,
Անոր ճհուտի կինը,
Գլխուս ռուս ըլլալ կը ձեւացնէ,
Չուզեր որ սուրճի երթամ.
Անիծեմ բախտիս
Ալիքեանը կարօստցեր եմ
Գորիսէն միւռոն եմ բերեր,
Թթի արաղ եմ բերեր...
Կինս երեխայի քիթիկին քսեր է,
Որ յանկարծ կրի’ չընկնի
Ո՜հ Ալիքեանի բանաստեղծութիւնը
Հին գինիի պէս անապական
Անարատ արիւն է մէջս
Մէջս ծղրիթներ կան,
Փոսուռաներ գունաւոր,
Ու հրեշտակներ կան թեւերուս
Մեղքերս կը հաշուեն ...
Լաւ որ կինս հրեայ չէ,
Վերջին օրը այդպէս բաժնուեցանք Աւագէն
Ականջիս ըսաւ որ ոնց անեմ
Փասթերնաքն էր Եւրէ,
Շակալն էր Եւրէ,
Ասա Սագ ճան ոնց անեմ...


...

Լաւ որ կինս հրեայ չէ
Արդէն ծերացած հօրս ձեռքէն բռնած,
Անկողին կը տանի
Պապա ոչինչ վաղը կ՚աղէկնաս ըսելով։
.....



Սենեակի երաժշտութիւնը կը մաքրէ հոգիս վտարանդի —մեղաւոր։
Հոգիս՝ մեղսակից գրելու անէծքին...
Ու ես աթոռակին վրայ բազմած,
Մատներս ուժեղ կը զառնեմ ստեղնաշարին
Կը հաւաքեմ գալիք ձմեռուան ուրախութիւնները,
Փայտեր կը հատեմ որ կրակ դնեմ ոգիիս
Մոմեր կը վառեմ խորանին...
Ու կ՚աղօթեմ
Որ ձմեռը սպիտակ, վերջ տայ ցաւիս։



Անսովոր ձմեռ, կարապներդ կը շուարին
Ձիւնդ կ՚ուշանայ
Անուշ առաւօտներդ կը մարին
Կը մարին յոյսերը ծխնիներուն
Կը մարին լոյսերը երկաա՜՜՜աաար մայրուղիներուդ վրայ։


...

Անսովոր ձմեռ է ասիկա
Կ՛անցնի առանց ցաւի։
Գուցէ անցնի։



Սագօ Արեան


Տիկին Սիլվան Նկատի ունիմ Սիլվա Կապուտիկեանը
Մահմուտ Տահլանը Պաղեստինեան «Ֆաթհ» յայտնի շարժումի ղեկավարներէն.

Կազա
Պաղեստինեան շրջան.
Արտեմին Նկատի ունիմ Արտեմ Յարութիւնեանը
Ալիքեան Նկատի ունիմ Պէյրութաբնակ տաղանդաւոր բանաստեղծ՝ Աբրահամ Ալիքեանը
Վահէ Բանաստեղծ՝ Վահէ Օշական
Աւագ Ղա’ան ապրող եւ ստեղծագործող՝ Աւագ Եփրեմեան

Copyright Sako Aryan. Used here by kind permission of the author.

Sunday, September 16, 2007

Rose Menendian: The Way

Music that lies
spliced with time,
timeless to
our inmost mind
is one vibration
of the whole.

Good we loved
too well to sever,
one molecule
of the forever
whose aura is pearl.

Transient
we choose to live
who carry water
in a sieve,
the self imposed ordeal.

When we could have
the infinite
cataract by cataract
for half the trouble.

Rose Menedian

Saturday, September 15, 2007

Mariné Petrossian: ԵՍ ՍՈՆԱ ԲԱՂԴԱՍԱՐՅԱՆԸ ՉԵՄ/I AM NOT SONA BAGHDASSARIAN

Click to hear I AM NOT SONA BAGHDASSARIAN read by the author,Mariné Petrossian.

ես սոնա բաղդասարյանը չեմ
ծնվեցի արդեն վաղուց ամառ էր
ոնց որ հիմա
մենակ թե
դեռ ոչ ոք չգիտեր
որ միասին քայլելու քայլելու
ու հասնելու ենք էս տեղը
ուր որ նորից շոգ ա
ոնց որ առաջ
մենակ թե
արդեն հաստատ չի ոչինչ
նույնիսկ էն
որ ես սոնա բաղդասարյանը չեմ

From the volume Հայաստանի ծովափին (On the Armenian Shores), Actual Art, 2006.

Friday, September 14, 2007

Մարո Մարգարյան: [Շողը ընկել է քարին]

Շողը ընկել է քարին,
Ուրախանամ
Ես ինչու՞,
Ի՞նչ եմ տվել աշխարհին,
Ուրախանամ
Ես ինչու՞:

Ձմռան օրը լուսացավ, --
Ոչ կսկիծ կա,
Ոչ ել ցավ,
Ո՞վ իմ սիրուց տաքացավ, --
Ուրախանամ
Ես ինչու՞...


Մարո Մարգարյան 1956
«Լիրիկա» գրքէն

Thursday, September 13, 2007

Lola Koundakjian's article about poet Gregory Djanikian



The article has appeared in the September 8, 2007 issue of the The Armenian Reporter. Access the PDF file directly by clicking on the link here.



Sofia Kontogeorge Kostos: The Orphans of Harpoot


(Huddled in the snow.) Photo: Armin T. Wegner

Epistle: To an Armenian Girl from Harpoot

“Ruth [with 500 Armenian orphans] arrived from Harpoot last week after two years' effort to escape from the Turkish interior, and expected to sail for America next month to join relatives.” — Special Cable to The Globe and Chicago Tribune, Beyrouth, Sept. 13, 1922


Dear dearest Ruth Manogian,

I pulled out an old newspaper clipping
from inside an envelope;
it crumbled to my touch.
As parched particles of paper fell
to the floor, I eyed the vintage headlines:


Heroine Aged 14
Saves 3 Lives
Armenian Orphan Girl Rescues Boys
September 13, 1922


As flakes of words kept dropping,
I pieced the bits together.
I gasped, Great effort killed her.
Ruth collapsed on the rock.
With trembling fingers, I held the fragile news;

I learned you were the oldest orphan,
one of 500 Armenian orphans
from Harpoot. With Amazonian might
you swam into the whirlpool
to rescue three young boys. You carried

them to safety onto a rock. You, my
angel girl collapsed on the same rock.
When the lifeboat reached you,
the doctor pronounced you,
dead from exhaustion.

By an unseen fate,
the same day, far away
-as you gasped your last breath
ancient Smyrna set ablaze by kerosene,
was choking her final hours.

Did your heart give out from
inconsolable longings for
your Mayrig and your Hayrig?
Were you longing to see them,
to hear them- your heart grieving

with a gnawing knowing
that you never would see them again?
Flooded with questions. So much for me
to understand- I searched the World Atlas
to find the unfamiliar cities-




Like cross-winds,
blowing from the Middle east,
new words whirled around me:
Beyrouth, Aintyleas, Harpoot and Smyrna.
Searching the Internet

for Orphans of Harpoot,
I learned of Turkish wolves rampaging
through the streets, ranting
"Kill all the orphans!"
I read of American missionaries

who helped 500 orphans escape
from the Turkish interior.
While the orphans waited to go
to America, two years went by.
Aintyleas' safe harbor:

the ship was expected,
to deliver them to the open arms of relatives.
But, you, my dear Ruthie,
were not destined to leave. I can find
no peace. What happened to your parents?

Who assuaged your fears
in the unknown of the night?
Did they toss your little body
into the Mediterranean Sea?
My beloved Armenian orphaned child,




Since reading your story
I have grown close to you
as if you were my own.
Although you were born years before me,
you remain fourteen forever—
as I grow older.


Lovingly,

Sofia Kontogeorge Kostos

—SOFIA KONTOGEORGE KOSTOS

Mayrig and Hayrig (Armenian for Mother and Father)

Armenian southwestern plateau: Tsopk or Sophene later known as Kharpert or
Harput with close ties with Mesopotamia and Syria.

Wednesday, September 12, 2007

Lola Koundakjian: Recipe for Happiness

2 cups of trust
2 bowls of love
2 bottles of patience.




Copyright Lola Koundakjian
2001

Tuesday, September 11, 2007

Shmavon Azatyan: ANI

I found you in the mature season,
conversing about the posture of
October that sets the rhythm
of day and night, chill and warm.

You revealed the colors,
imbibed at your source,
assigning them roles to perform
the marriage of season and calendar.

The foliage of your character
canvassed my furtive visions,
realigning my passions
with the flow of my thoughts.

You arranged the interior of my mind
with wood and flambeaux,
rug and chandeliers,
a fireside, sputtering ancient light.

You are a mark of style!

Copyright Shmavon Azatyan
November 2006

Monday, September 10, 2007

Փանոս Ճերանեան: Ամէն անգամ

Ամէն անգամ որ յայտնուին
Խորհրդաւոր հայեացքիդ
Արեգակները երկու։

Ամէն անգամ որ կարդամ
Քու կաղնեգոյն աչքերուդ
Սիրոյ տողերը երկու։

Ամէն անգամ, որ լսեմ
Սրտիս մէջ սիրտդ յայտնող
Տրոփիւնները երկու։

Կ՛ըսեմ աշնան իմ ճամբէս,
Արտոյտի մը շուքին պէս
Կ՛անցնի գարունը կրկին...

Sunday, September 09, 2007

ԳՐԻՇ ԴԱՎԹՅԱՆ: ՎԵՐՄԱՐԴԵՂԱՅԻՆ

Ես միշտ եղել եմ հեռավորության մի բնավայրում,
Եվ իմ էության ինչոր երանգում
Մի լուրթ արևի ցոլանք է շողում
Ժամանակների տարածության մեջ:

Այդ ե՞րբ է եղել…

Զգում, չեմ զգում,
Իմ բնազդների ի~նչոր խորերում
Ես եղել եմ` դու,
Դու` ես եմ եղել արարչության մեջ,
Եվ նույն գոյության ինչոր մի փշուր
Դեռ կենակցում է համագենության
Իմ նորոգ սրտում,
Վերմարդեղության արդի տարածքում:

Ու այս տրոփը
Սրտազգաց ու խոր
Ի~նչոր փշրանքով
Զարկերակիս հետ ներդաշն է զարկում:

Ժամանակները անցյալ են երբեմն,
Ու գալիք նաև,
Ետ ու առաջի զգացում չունեն ժամանակները.
Մի հիշողության բեկված մասնիկ են,
Որ յուրացվուն են իմ կամ քո մտքում:

Արդյոք անցյա՞լ է,
Թէ՞ գալիք է նոր,
Թե՞ ապագայի մի վաղնջություն,
Շահված, ապրված, սպառված երեկ:

Վերմարդեղության մի բարդ էությամբ
Ես քո տրտմության կսկիծն եմ զգում,
Թեև առօրյա տարբեր հոգսերով,
Որ անձնավորել, դարձրել եմ իմը.
Ես քո խնդության վայելքն եմ ապրում,
Ու շուրթիս վրա
Կարծես համովն է քո տված համի:

Ժամանակների ու տարածության
Մի անորոշ է,
Անծանոթության վիհ է տարրերի,
Որ արևների
Վառ երանգներ է խլել գույների
Իմ նոր արարման:

Երեկների խոր կարոտ կա անհագ,
Ապագաների մի հիշողություն,
Որ ներկայի հետ դարձել են նոր կյանք.
Ցոլքը տեսնում եմ ես իմ աչքերում:

Հովն է սոսափում
Մի լուրթ հեքիաթի խորհրդով հսկա.
Իմ բնազդական ջրիկ կաթիլում
Ես ջուր եղածի կարկաչն եմ լսում.
Իմ բնազդական բուսնող կանաչում
Տերևի, խոտի ինչոր շրշյուն կա.
Իմ բնազդական ինչոր կարծրությամբ
Ժայռի ընդերքում գուցե քարեղեն
Կուտապ եմ եղել.
Եղել եմ հուրը հալող թեժության:

Աստղը աստղին է եթե կարոտում
Ասուպի թևով ճեղքում է պատվար...
Մտքիս թռիչքը լուրթ հորիզոնում
Անցյալի ինչոր ապագա շերտում
Ծիածանում է գունեղ մի կամար,
Որի սյուները սրտիս խորքում են,
Սիրուս հնոցում,
Շուրթերիս վրա անպաճույճ մի բառ
Եվ անկենսագիր իմաստ է խրթին,
Որ ոչ հիշում եմ,
Ոչ էլ հասկանում,
Բայց բնազդաբար
Ինչոր մի կայծի խանձում եմ զգում,
Պեծի բռնկում,
Որով աչքերս լուսավորվում են,
Կյանքը տեսնելու խորիմաստությամբ։

Աստղաթրթիռ է աչքովս անցնում,
Դա ասուպների թիռից եմ շորթել,
Որ գեհենական ինչոր գալարում
Մի արարչության սկիզբ է եղել,
Կրել է տենչը հանուր գոյության,
Արարիչն ինքը Աստված է եղել,
Բոցի հյուլեն եմ եղել տարրական:

Գոյության ծինից
Մի բան մնում է անփոփոխ վկա
Նախատարրական ինքնակահությամբ.
Այդպես են տևում աշխարհները հին,
Որ նոր են, արդի,
Նույն արարչության օրհնված փառքով
Տիեզերք են ծով,
Հարափոխ դարձով վերմարդեղության
Պարագիծ հոլով:

Կյանքի քուրայում
Ես հալ եմ ընկել մետաղի նման
Ու զտվում եմ ձույլ.
Չհիշողության անծանոթ մի քոր
Ծակում է միտքս,
Եվ հեռուների մի մտերմություն
Մտապատկերով աննյութական
Պարուրում է ինձ.
Մանուշագունակ հորիզոնների ծավալ է անհուն,
Արձագանքների թնդյուն է կերկեր,
Որ ընդգրկում է ոգի ու եթեր
Արձակայնության անզգայությամբ.
Անզգայությամբ հԵռու է ու մոտ,
Հեռու է ու մոտ:


Գլենդել, Կալիֆորնիա, 2007-07-05

Copyright Grish Davtian. Used here by kind permission of the author.

Saturday, September 08, 2007

Nora Armani: I Am Writing Now

Click hear for the audio clipI am writing now read by the author, Nora Armani.


Mother lived her life like this pen
Beautifully wrapped in its original box,
Never stained with ink,
Waiting for the day, when a special occasion
Would warrant its use.
That pen, she never used.
That special day must have come.
I her extension, am using it
To refer to her unlived life,
Like this unused pen.
Mother, you lived for me.
You kept this pen for me.
Can I in turn live for both of us?

© Nora Armani, Paris, 1993

Friday, September 07, 2007

Kosrof Chantikian: Early Morning

in the early morning
a thick fog lays on top
of the tall redwoods and pine

the color of mist
before the dawn
a faint white light

and a little wind
moves the branches
of the trees

shaking off bits of needles
in the early morning
before any sound is heard

to lie next to you
against your eyes
and look through the window

the mist
something ancient

a beauty and the quiet
in the sky



Copyright Kosrof Chantikian.
Previously published in Ararat, Autumn 2002. Used here by kind permission.

Thursday, September 06, 2007

Սագօ Արեան: ԿԱՐՕՏ ՊԷՅՐՈՒԹԻՆ

Կարիկ Պասմաճեան Բանաստեղծին...


Պէյրութը կարօտցայ, Կարիկ Պասմաճեան
Այս մայթերը իմը չեն ըսի ընկերոջ մը,
Պէյրութը վերջին ժամադրութեանս չեկաւ,
Պատերազմի էր, Պէյրութը չեկաւ սուրճի
Ու անոր շքեղ երկինքը չժպտաց...
Այլ հրաբորբ հրթիռներ փայլեցան անոր ծովուն վրայ,
Հրթիռներ խռնուեցան իրարու եւ ճակատագիրը նորէն
Տխուր առագաստ պարզեց...
Պէյրութը կարօտցայ, մանկութեանս Պէյրութը
Ստահակ Պէյրութը
Բանաստեղծները իրենց սաղմին մէջ խեղդող,
Լումայափոխ, դրամակեր յղփացած Պէյրութը.....
Օրերը երկար են այս պատերազմին,
Մինակութեան եւ սթրէսի
Դեղահատիկներ կան պահարանին մէջ,
Առաւել թոյն եւ իսրայէլեան պատկերներու
Մոխրագոյն կոյտ մը սեղանին։
Ամէն օր խաղ Մահի հետ
Ամէն օր Մահ խաղին հետ
Ամէն օր շախմատային մահ ա խաղ
Բարեկամներս կը գրեն
Որ «Կանայի Հարսանիքը» անգիր ըրեր են արդէն,
Սի. Էն. Էն.ը միայն մոխրագոյն պատկերներ կը ցուցադրէ,
Մոխրացած երեխաներու դիակոյտեր
Ու ջարդուած ժողովուրդին անսալու կոչեր...
Երանի այս աշխարհին որ երկու սովետական կոպեկ չունի
Իր սնապարծ ու գարեջուրով արձակուրդի գացած խիղճի
սլնգոտ հողէ անօթին մէջ։
Երանի Կանայի գինին խմած չըլլայի......
Ակնոցաւոր Պէյրութը կարօտցայ Կարիկ
Համրայէն մինչեւ Սապրա երկարող Պէյրութը,
Որուն խոնաւ ու տօթ օգոստոսին,
Ո՜հ ինչ քաջ ու ինքնավստահ կ՚անցնէի.
Պաղեստինցի ֆետային կը բարեւէր
Ի վերջոյ դուն հայ ես ըսելով—,
Կը խօսէինք դատ ունենալու մասին,
Ու սառնարանէն գաղափարական օշինդրի
Վերջին սրուակը բանալով՝
Կը յայտարարէր մահը՝ արաբական խիղճին,
Ո՜հ արաբական աշխարհի միակ պոռնիկին կարօտցայ
Կարօտցայ քեզի Պէյրութ
Քու մարմինդ պատանգ եղաւ
Սփիւռքի վէրքիս
Ու դուն արատօրէն արիւն թափեցիր ամէն գարնան
Որպէսզի եկեղեցիներդ ու մզկիթներդ
Հիանան իրար վրայ
Ու աղօթեն նոյն գրաբարով։
Որպէսզի յոյներն ու ու ասորիները
Միասին հացի նստին
Որպէսզի հայերն ու պաղիստինցիները
Բարեւեն իրարու ...
Ոստիկանը կը բարեւէ
Անցորդները կը բարեւեն
Ու մարդիկ զարմացած չեն նայիր մօրուքիս
Որ պատերազմին պատճառով կ՚երկարի անսանձ...
Ու ես ծովեզրին Ալիքեանի նորատիպը
Կը յայտարարեմ աղօթքի մատեան։
Ո՞ւր գացին ընկերներս,
Պատերազմի օրերը կ՚երկարին
Ես կ՚ապրիմ Հայաստանեան նոր աքսոր,
Ուր երկրորդ Մասսիվի պատերուն,
Սովետիքում պատերուն,
Կը կարդամ ազդեր որ,
Հոս հոն ծախու տուներ կան իբրեւ,
Գները թանկ են Սագ ճան,
Էդ պարսիկները էկել լցուել են ստեղ...
Պատերազմի օրերը կ՚երկարին սակայն...
Ու մօրուքիս թախիծը կը տարածուի ինձմէ դուրս...
Կը մեծնայ թախիծը ու հազիւ ոտք կը դնէ
Թիւ %% մարշոտքայի նստարաններուն բազմելու,
Անհանգիստ ու աքսորեալ...
Բայց կ՚երկարի պատերազմը անգութ ու պիղծ
Անտեղի կատակներ կը նետեմ չորս դիս..
Ոչ ոք չի խնդար,
Սովետական թախիծ կայ ամէն տեղ
Ու թախիծը կաթիլ— կաթիլ կը մտնէ ամէն տեղ
Նոյնիսկ սպանական իմբըրթնի
Զէյթունի տուփիկներուն մէջ։
Պէյրութը կարօտցայ
Վերջին սուրճի տրցակը երէկ բացի,
Ու ֆէյրուզի սաղմոսները բարձրաձայն լսեցի
Այնքան բարձր որ ռուսախօս պաքուեցի Վալեան,
Երեւանցի Ճուլիկն ու Երրորդ յարկի անտէր գինովը մօտս եկան...
Պէյրութը կարօտցայ Կարիկ Պասմաճեան
Դուն Երուսաղէմին լեզու հանեցիր, ես Պէյրութին
Ափ մը Պէյրութ փոխադրեցի ամէն ուր...
Որ մարդիկ սիրել սորվին...
Որ մարդիկ ժպտալ սորվին
Ու բարեւել ամէն այգի ու ժամի։

Ես Պէյրութը կարօտցայ
Հակառակ անոր որ փողոցները լեցուն են գաղթականներով...
Հակառակ անոր որ Պուրճ Համուտի ջուրի շարժակը անջատուած է
Ու թաղերը աղբակալուած են այսօր
Հակառակ որ ամէն տեղ մահ ա խաղ կայ
Եւ իսրայէլ—փոքրատառով— ձրի դեղատոմսեր կը նետէ երկինքէն ...
Ես լալու չափ ու խեղթուած ձայնով,
Նոյն թախիծը որ կը խեղթէ կոկորդս...
Ես Պէյրութը կարօտցայ։ Աչքէս քարէ արցունք պիտի իյնայ
Ու փշուր փշուր պիտի ըլլայ կարօտս.
Բայց պարզ է որ Համօ Սահեանի,
Գաւառական արցունքը չեմ սիրեր...
Քաղաքի բնակիչ եմ ես
Աղի ծովու սաղմոսը կայ մէջս...
Ու մոխիրներէն յառնող
“իւնիկին չքնաղ պատկերն է մէջս...
Այդ կարօտին անունով գրեցի այսօր,
Պէյրութ թախծոտ աչքերուդ համար գրեցի,
Որպէսզի թախիծը չխեղթէ ձայնս...
....
Պէյրութը կարօտցայ
Որուն ճանապարհը կ՚անցնի ճակատագրէս
Որուն արեւը կը ‘այլի խորունկիս մէջ
Որուն հանդէպ ատելութեանս երանգները
Կը խառնուին սիրելու եւ ատելու խաղերուս...
Պէյրութը որուն ահը մեծ է այսօր,
Եւ որուն սիրահարութեան մէջ,
Պիտի մնամ յաւերժ բանտարկեալի մը պէս։
Պէյրութը որ չյարգեց խոստումը...
Բայց ամէն աւերէ յետոյ,
Նորէն մեծցաւ ու հարս հագուելով,
Պտըտեցաւ եւ իր ժպիտը շռայլեց արեւելքի երեսին։
...
Պէյրութը կարօտցայ Կարիկ Պասմաճեան
Դուն Երուսաղէմիդ դարձիր
Ես Պէյրութիս...
Արեւելքի ա’երուն այսքան արիւն
Ո՞վ պիտի պատասխան տայ զոհուած
Հրեշտակներուն
Ո՞վ պիտի կառուցէ Գալիլիան
Եւ ո՞վ նոր երգեր պիտի գրէ
Որպէսզի Պաալպէքի դարաւոր
Պարիսպները նորէն խայտան
Խինդ եւ սէր բաշխելով...
...
Պէյրութը կարօտցայ,
Քաղաքը որ մէջս բնակեցաւ
Քաղաքը որ հաւատաց բառիս
Եւ քաղաքը որ աքսորեալ նախահայրերուս՝ տուն դարձաւ...
Պիտի չլքեմ զայն
Ինչքան երկար տեւէ այս գիշերը
Ինչքան մութ իյնայ, վիրաւոր
Հարաւի աւերակուած շէներուն
Եւ ինչքան մեծնայ պատերազմի սադայէլը։
...

Միեւնոյնն է պիտի ծաղկի անոր նշենին
Միեւնոյնն է ա’երուս մէջ խունկի հատիկները,
Պիտի դառնան օրհնութեան սերմեր.
Միեւնոյնն է հարեւանս պիտի ջրէ,
Իր տան դիմաց դալարող ռեհանը,
Միեւնոյնն է պատշգամբիս նստած
Սուրճի հողէ անօթը ձեռքիս
Պիտի կարդամ տողերէդ
Ու արբենամ քեզմով
Կարիկ Պասմաճեան ....


Պէյրութը կարօտցայ, Կարիկ Պասմաճեան
Այս մայթերը իմը չեն ըսի ընկերոջ մը,
Պէյրութը վերջին ժամադրութեանս չեկաւ,
Պատերազմի էր, Պէյրութը չեկաւ սուրճի
Պէյրութը կարօտցայ, մանկութեանս Պէյրութը
Ստահակ Պէյրութը
Բանաստեղծները իրենց սաղմին մէջ խեղդող,
Առասպել դարձած Պէյրութը...



Սագօ Արեան


Copyright Sako Aryan. Used here by kind permission of the author.

Wednesday, September 05, 2007

Հրաչյա Հովհաննիսյան: Անվերնագիր

Ախ, ես կուզեի, որ կյանքս լիներ
Անձրեւի նման թարմ ու բարեբեր,
Անձրեւի նման ջինջ ու իմաստուն,
Անձրեւի նման մաքուր ու հորդուն:

Անձրեւի նման խորն ու անսահման,
Ու մահս, իբրեւ ոսկե ծիածան,
Շողշողար կյանքիս անձրեւից հետո
Եվ ծի՜լը ծլեր իմ ցողի ներքո:


Հրաչյա Հովհաննիսյան 1939

Tuesday, September 04, 2007

Leo Hamalian: Two poems on the same theme, but each in a different mood

(1)
Oh, I have seen the oak tree
Beaten by the storm,
Uprooted by the fury,
Lose its mighty form.

I have seen the fortress
Fall to the siege of sand,
I have seen the brute sun
Burn out the works of hand.

Oh, weak is the hand,
And weak is the tree:
But the force behind them
Shall tomorrow be.

(2)
By three shapes knocked to numb,
In the bowl of the blasted land,
A stream threads through the sand,
Across the kingdom come.

Towards that silent stream
Two thirsting creatures crawl,
With no pride left to fall,
With nothing left to dream.

Ararat 3: II, back cover, Summer 1962

Monday, September 03, 2007

Հրաչյա Հովհաննիսյան: Հայնե

Ես կուզէի մի ողջ գիշեր
Նստել ճերմակ արձանիդ տակ,
Մրմնջալ քո երգերը սեր,
Սիրտս բացած, աչքերս՝ փակ:

Այսպես գիշերն անցներ անդարձ,
Շողար արեւն ինչպես մի թագ,
Ու գտնեին ինձ մահացած
Մարմարիոնե արձանիդ տակ:


Հրաչյա Հովհաննիսյան 1938

Sunday, September 02, 2007

William Michaelian: Valley Poem, ca. 1979

When Zaroohi the shoemaker's widow
sang Amen yev unt hokvooyt koom
with my friend from Yozgat
on hot summer Sundays
I imagined eagles
somewhere
far away
circling
above
a church
without a dome.

I imagined I was home,
a blade of grass beside a stone.

And the stone whispered terrible things.


August 24, 2007


Copyright William Michaelian. Used here by kind permission of the author.

Saturday, September 01, 2007

Tsovinar Chilingaryan: լարից ընկած/tuneless

Click the link to hear
Tuneless read by the author, Tsovinar Chilingaryan.

ես խոսում եմ աշխարհի հետ
լարը փռթված հեռախոսով
ու համր մարմինս ձգում եմ
Երևանի փողոցներով
հայացքով հանդիպում եմ մարդկանց
ու պատասխան չեմ ստանում
թեև ուզում եմ գոնե աղմուկից
մի ձայն քամել
ոչինչ չի ստացվում:
ես կառնեի հաստատ
մի կարգին հեռախոս
մի լավ ապարատ
ինքնապատասխանիչ ձենով
ու ծայրահեղ դեպքում
ինքս ինձ կզանգեի
ափսոս որ ես էլ ինձ
ասելիք չունեմ
ու փող չունեմ
լավ ապարատի համար
ցանկալի զրույցի համար
պետք ա վճարել
իսկ իմ ցավերը
առաջ էլ գին չունեին
հիմա ընդհանրապես
ձրի են թափած
ու ավելի շատ են քան
ապրանքը շուկայում
ավելի էժան
քան կիսամաշ շորերը
Եվրոպայից բերած
տ~եր աստված
էս ինչքան եմ հնացել
ոչինչ որ դեմքիս
հնության OTK չկա տպած
զատո ՕԳԳ-ն հեռվից էրևում ա
ու հանկարծ մոտիկից պարզվում ա
շատ չի
կամ շատ ա էն ինչ վաղուց ՕԳԳ չի:
պետք չի ուրախանալ
ու ոչ էլ շատ լացել
ավելի լավ ա ապրել
միջին հանրահաշվականով
ու աչքերի փայլով
աչք չծակել
կամ աչք փայլացնելու ինչ տարիք ա
հիմա
ինչ կարիք կա զգացմունքներ ապրել
չէ որ ամեն ինչի համար
պետք ա վճարել
ես ամբողջ փողս
արյանս հետ եմ փոխել
իսկ արյանս գինը շատ ա
ընկել:
բայց ամեն դեպքում
պետք ա լինում գոնե
մեկին մի բան ասել
իսկ ինձ մնացել ա
փռթված լարը հեռախոսի
գոնե թեկուզ
լսելու համար
“լավ, հասկացանք
ամեն ինչ պարզ ա
հավես չկա
էլ մի սկսի”:

Tsovinar Chilingaryan

tuneless

i speak to the world
on a damaged phone
and stretch my dumb body
in the streets of Yerevan
meet people by sight
with no answer there
wish to get a sound
in the noise
no chance

i sure would buy
a normal phone
a very good one
with a self -responser
to call to myself
at least
alas nothing to say
and no money besides
for a good phone set

you should always pay
for a needed talk
my pains
had though low cost before
now they are spread free
and are even more than goods in a market
cheaper than clothes
in a cheapest second-hand

oh, how worn i am
though no stamps on my face
only signs of efficiency
when seen from afar
but getting closer found out
it's not much
or if something is much
not useful anymore

i shouldn't be happy
nor should i cry
better to chose an average arithmetical
and not strike with sparkles
sudden in my eyes
do i live an age
for brilliancy in eyes?

what's use of having feelings
you should pay for them
i have changed all the money
with the blood i have
the cost of my blood
had declined far before
still you need to say
sometimes
something to
somebody
and i have only a damaged phone
to talk
at least to hear sometimes
"all's known, all so clear"



Translated by the author.

This poem has appeared in the inaugural issue of INKNAGIR literary journal.

Friday, August 31, 2007

Մարո Մարգարյան: [Առուն երգի, քնեմ ես]

Առուն երգի, քնեմ ես,
Գարուն երգի, քնեմ ես,
Մանկան անեղծ ու արդար
Շոյող ձեռքին քնեմ ես:

Առուն երգի, քնեմ ես,
Հովի հեւքին քնեմ ես,
Այգի շինեմ սար ու քար,
Թիկնած բերքին քնեմ ես:

Մարո Մարգարյան 1938
«Լիրիկա» գրքէն, (Խոսք սիրո մասին բաժինէն)

Thursday, August 30, 2007

Shmavon Azatyan: HER POEM

In the backyard of her house,
recumbent in the hammock beneath
an apricot tree,
he scribbled vehemently
on a sheet.
Inside, she waited
to read the issue, wishing that
the blossoms hung
for stanzas on his paper.
In an hour, she fetched him
water, catching through the pink
curtains the sign for the break
that he smiled. Later,
his hand moved slowly,
stopping, as he raised his eyes
at the tree, nurtured by her for years.
Tired, he lay on his side and
watched her sitting, legs folded,
on the portico; her sensual profile
towards him she drank tea,
and he wrote on.

His work was published;
standing in the bookstore
he signed his poetry fans’ copies.
In presenting his poem,
he made public the apricot tree
and his long day’s labour “beneath
its empowering growth.”
As he said,
My poem partakes of someone who
wrote in the making of it,
he walked up to her ceremoniously.

Copyright Shmavon Azatyan
May 5-10 2006

Wednesday, August 29, 2007

Հրաչյա Հովհաննիսյան: Ողջույն

Ողջու՜յն կածանի վայրի հմայքին,
Ողջու՜յն լեռների բուրգերին պայծառ,
նրանց՝ երգ ու շող, խնդություն անգին,
նրանց՝ լավ խոսքեր ու սեր բաղձայնք:

Զեփյուռին քնքուշ, սեզին դողդոջուն,
Զվարթ խոհերին՝ ցնծագի՜ն ողջոյն:

Հրաչյա Հովհաննիսյան 1935

Tuesday, August 28, 2007

Յարութ Կոստանդեան: ԲԱՆԱՍՏԵՂԾԻ ԳԵՐԵԶՄԱՆԻՆ ԱՌՋԵՒ

Անձրեւն իջնում է հեղուկ երգի պէս,
Դուռը դամբանիդ բախելով ի զուր,
Սակայն յուսալով գուցէ ինձ լըսես`
Ահա` եկել ոմ, երկիւղած ու լուռ:

* * *
Վարպե~տ, այս ես եմ, անանուն մի ես,
Հոգիս վաճառած գրքիդ մէկ էջին,
Դու որ նիրհում ես, բա’ց աչքերդ ու տես,
Քանզի մարմնացած քո երգն եմ վերջին …

* * *
Իջնում է անձրեւն այտերիս վըրայ. _
Արցու՞նք է արդեօք, թէ` միայն անձրեւ.
Անձրեւ կամ արցունք նոյնըն է հիմա`
Հանգչում է մահը այս քարի ներքեւ …

* * *
Վարպե’տ, այս ես եմ, անանուն մի ես,
Եկած սեւ կաւովդ արձան կերտելու …
Ա~հ, ես անքուն եմ, իսկ դու ննջում ես,
Վարպե~տ, եկել եմ վիճակ փոխելու … :

Յարութ Կոստանդեան
Harout Kosdantyan, page 16, in his first volume, Paris, 1935.
Օրերի Իմաստութիւնը (Wisdom of the Days)

Monday, August 27, 2007

ԽԱՉԻԿ ՄՈՒՐԱՏԵԱՆ: ԳՈՂՈՒԹԻՒՆ

Պատուհանին տակ յաւերժի
Երջանկութեան կուսութիւնը գողցայ այսօր,
Եւ արեանս հոսանքին մէջ
Տռփանքը դեռ կը մխայ:
Բերէ՛ք բաժակները լոյսի, մինչ հրճուանքս
երեխայ՝
Կը խմէ յաղթանակի բորբ ստինքէն
կաթնածոր:

Պատուհանին տակ յաւերժի
Երջանկութեան կուսութիւնը գողցայ այսօր,
Վկա՛յ նախանձով կքած երդիքները
հարեւան...
Ու կը ծխեմ չիբուխն հիմա
Անվերադարձ վայրկեաններուն այդ բոսոր:

19 Ապրիլ 2000

Creeping up the window of Eternity
I just stole Joy's virginity.

Pour its Light into your glasses,
And while the smoke of desire
Is still rushing through my veins,
Let my ecstasy, like a newborn,
Drink right from the breasts of Victory...
And behold! The neighboring roofs
Hunched with envy
Bear witness to my glory:
Creeping up the window of Eternity
I just stole Joy's virginity...

Copyright 2002 Khatchig Mouradian
--
Khatchig Mouradian is a journalist, writer and translator. He was an editor of the Lebanese-Armenian Aztag Daily from 2000 to 2007, when he moved to Boston and became the editor of the Armenian Weekly. His articles, interviews and poems have appeared in a large number of publications in both Armenia and the Diaspora. Many of his writings have been translated into more than 10 languages. He also contributes to a number of U.S. and European publications. He has lectured extensively and participated in conferences in Armenia, Turkey, Cyprus, Lebanon, Syria, Austria and the U.S.
His translations include Paulo Coelho's "The Alchemist" published by Hamazkayin in 2004. The book was launched in Yerevan, Armenia in the presence of Coelho and Mouradian.

Sunday, August 26, 2007

Համո Սահյան: Լցված Աշխարհով

Lցված աշխարհի լայնություններով,
ես վերադարձել ու եկել եմ տուն,
Դարձել այնպես ներհուն ու ներող,
Դարձել այնպես ծանր ու իմաստուն։

Աշխարհն իմ մեջ է, եւ ես՝ աշխարհի,
Զրույց ենք անում աշխարհը եւ ես, -
Եվ ոչ ոք չկա, որ մեզ խանգարի,
Եվ ոչինչ չկա, որ խանգարի մեզ։


Համո Սահյան

Saturday, August 25, 2007

Armenian Mirror-Spectator publishes article about APP



Many thanks!

Helene Pilibosian from "With the Bait of Bread"

Click the link to hear With the Bait of Bread read by Lola Koundakjian.

Child, you were and
you learned to be.
For a while, Armenian was
a wish you could not fathom.
It is still a sea
and we fish in it for food
with the bait of forgotten bread.
The moon will be less specific
with the sun and the tides
if you wish it, Child.

You are yeast scattered upon
the ground and the rising dough
will grow into tomorrow.
You are the yeast of
your friends in one language
or another.
If not already, Armenian will
ring in one of your ears someday.


Copyright Helene Pilibosian

This poem was also published in Ararat Quarterly and in the Anthology of Magazine Verse & Yearbook of American Poetry, 1981. Reprinted here by kind permission of the author.

Friday, August 24, 2007

Alan Whitehorn: Struggling With Memories of a Genocide

My grandmother
an orphan child of the Armenian genocide
lost
her entire family,
Genocide Denial
and never knew her real name
or her true age.
She endured
five years in refugee camps
Genocide Denial
Genocide Denial
before traveling to Egypt
to be adopted by an Armenian family.
Now part of the scattered diaspora,
a marriage was arranged with an older man.
Genocide Denial
Genocide Denial
Genocide Denial
Metzmama’s first child
was a daughter -
my mother.
It was the beginning of a family.
Genocide Denial
Genocide Denial
Genocide Denial
Genocide Denial
Soon, a second child was expected,
but my grandfather
could not cope,
with the awful memories of genocide.
Genocide Denial
Genocide Denial
Genocide Denial
Genocide Denial
Genocide Denial
Grandfather committed suicide.
He became another victim
choosing to end his suffering.
Grandmother was now an orphan
turned widow.
Genocide Denial
Genocide Denial
Genocide Denial
Genocide Denial
Genocide Denial
Genocide Denial
Somehow,
Metzmama endured.
A child prematurely aged,
but still a survivor
with memories and responsibilities.
Genocide Denial
Genocide Denial
Genocide Denial
Genocide Denial
Genocide Denial
Genocide Denial
Genocide Denial
With the help of a new husband,
she raised three children
who, in turn, had four grandchildren,
and still more great grandchildren.
Genocide Denial
Genocide Denial
Genocide Denial
Genocide Denial
Genocide Denial
Genocide Denial
Genocide Denial
Genocide Denial
We live
We remember
We are even willing to forgive.
But first,
we demand one thing:
Stop genocide denial.



Alan Whitehorn



Unpublished poem, drafted while attending the Zoryan summer workshop on comparative genocide and human rights, Toronto, August, 2007.

Thursday, August 23, 2007

Տիգրան Գաբոյեան։ Սեղանէս չեմ կրնար հեռանալ

Սեղանէս չեմ կրնար հեռանալ,
Տունէս չեմ կրնար հեռանալ,
Թաղամասէս,
Տեղէս,
Քաղաքէս,
Երկրէս,
Ետքը ինչպէս
Այդպէս արագ,
Ջինջ շուքի պէս,
Պիտ հեռանամ աշխարհէն։