Ծովիկ Կարապետեան։ ՈՐԲԱՑԱԾ ՑԱՒ

Պարապ սարապ, աննպատակ կը թափառէր Արմէնը անծանօթ, խորթ, անհարազատ փողոցի մը մէջ:

Տարբեր բնութիւն, այդքան ուրիշ որ քամին չէր փսփսար ականջին, թռչունները նոյնիսկ օտար վարդապետութիւն կը քարոզէին կարծես:

Արմէնը չէր ուզեր վերադառնալ արցունքի խոնաւ հոտով սենեակը, որ ունէր չորս վրան յարձակող պատեր, առաւել հինգերորդ պատը, որ իր եւ իր մէջ՝ որբացած ցաւերուն պատն էր:

Շարունակեց քալել. մոխրագոյն ճամբաները կամաց-կամաց կը սահէին ոտքին տակէն. յանկարծ տարածուեցաւ էութեան մէջ քթին եկած մեղրածաղիկի բուրմունքը, յափշտակելով զինք տարաւ ծիածանի գոյներու ճանապարհէն:

Քայլերը արագացան, ծանօթ, շատ ծանօթ էր այս թաղը, նեղ ու երկար:

Աջին նստած էր դերձակ Անդրանիկը, իր խանութին առջեւ, աչքին սեւ ակնոց, ձեռքը ասեղ ու թել, ձախին վարպետ Վարդանը նարտի կը խաղար Սերոբին հետ, ու մէկ կողմէն կ’ըմպէին սուրճերնին: Արմէնին ոտքերը աւելի արագացան… քիթին կու գար Պարղուտին համեղ կարկանդակներուն հոտը:

Արմէնը Հոգետունէն անցնելով հասաւ հօրենական բակը:

Աչքերը խոշոր-խոշոր կը փայլէին, ձեռքերը քրտնած, իսկ սիրտը կարծես ցատկելով դուրս գար ու մագլցէր մեծ հօրը ցանած թութի ծառին վրայ:

Արեգակի նման յայտնուեցաւ բամպակէ, կլոր դէմքով, խնձորիկ այտերով, մխիթարական ժպիտով՝ մայրը… մէջքին կապած գոգնոցով ու ձեռքերուն վրայ՝ խմորի մնացորդներ:

Հոս թռչունները հայերէն կ’երգէին:

Արմէն անմիջապէս գոցեց աչքերը, պահելու համար դրախտային վայրկեանները յաւիտեան. երբ բացաւ զանոնք… ցնդած էին կախարդական աստղերը:

Կրկին մոխրագոյն էին ճամբաները ու ինք հասած էր իր հինգ պատնոց, արեւուն տակ նեխած սենեակը. հետը բերած էր մօրը պատրաստած նարինջի պաղ օշարակը։

«Հայրէնիք», 10 յունուար 2016

Շնորհաւոր Նոր Տարի և Սուրբ Ծնունդ

Շնորհաւոր Նոր Տարի և Սուրբ Ծնունդ

Merry Christmas and Happy New Year

Joyeux Noël et Bonne Année

Լօլա Գունտաքճեան/Lola Koundakjian
ArmenianPoetryProject[at]gmail[dom]com

Գեղամ Սարեան։ [Կը պո­կեմ ես այ­սօ­րուայ քո թեր­թի­կը, օ­րա­ցոյց]

Կը պո­կեմ ես այ­սօ­րուայ քո թեր­թի­կը, օ­րա­ցոյց,
Խին­դա­շա­ղախ թա­խի­ծով, հա­ճոյ­քով կը պո­կեմ ես,
Ինչ­պէս աշ­նան մէկ տե­րեւ ու վար­դի թու­փը ինչ­պէս
Կը պո­կեմ ես այ­սօ­րուայ քո թեր­թի­կը, օ­րա­ցոյց։
Ես կը տես­նեմ ա­նոր մէջ ժա­մե­րու վազ­քը վսեմ,
Մա­հա­ցում­ներ կը տես­նեմ ու ծնունդ­նե­րը բա­զում,
Ես կ՚օրհ­նեմ ա­նոնց մէջ գա­լիք մեր կեան­քը լու­սէ,
Այն­քան վստահ, այն­քան ջինջ, ինչ­պէս վճիտ ե­րա­զի մէջ։

Michael E. Stone: Winter in Armenia

The land has put on winter.
The poplars are naked.
Rounded mountain tops
snow white,
peek above
black ploughed fields
on rolling hills.

Scattered obsidian glints
catch the low western sun,
sparkle like Christmas lights,
on and off, on and off,
as the road winds.

The spirit of mist
descends
far off.


Michael E. Stone

ԻԳՆԱ ՍԱՐԸԱՍԼԱՆ: ԹԷ ԻՆՉՊԷՍ

Թէ ինչպէս անցաւ տարի մըն ալ

Թէ ինչպէս

Սալաճագի նաւամատոյցէն

Մայրամուտ մը անգամ չկրցանք դիտել

28.12.1979

Quote for the month of December 2015

«Ղարիպ, սիրտդ մի՛ նեղեր.
այս դժուար օրերս անցնի։

Շատ ղարիպ ի տուն դարձաւ,
մի՛ վախիր թէ քեզ չի լինի։»

Մկրտիչ Նաղաշ

Medieval Mystic Poet Mkrtich Naghash (c. 1394-c. 1475) was Archbishop of Diarbekr.

In [his] love songs, the Rose and the Nightingale whisper to each other fiery love speeches complaining of each other's cruelty. Then they admonish each other not to let their passion consume them, and sing each other's praises.

The New Armenia, Volumes 11-12, February 1919

Հրանդ Նազարեանց։ Սիկառը

A video treat for Christmas, enjoy!

Hrand Nazariantz, "Tre Poemi". Poeta bilingue armeno. Tre poemi tradusse dall'armeno. C. Giardini1924

Hrand Nazariantz, armeno di Costantinopoli, intellettuale di spicco della sua comunità, fugge dalla sua città, dal suo sobborgo di Uskudar costellato di moschee ma anche di chiese e sbarca a Bari sospintovi dalla Storia come un battello senza vela dal moto delle onde. È il 1913. La temperie che lo porta a queste rive è drammatica, ed è una persecuzione a un tempo etnica e politica. Del suo popolo non è il solo che fugge e non è il primo. L’esodo degli armeni dall’Impero Ottomano è cominciato dalla fine del secolo precedente, in un doloroso e costante stillicidio e riguarda soprattutto intellettuali come lui e la classe abbiente della comunità armena in Turchia. Per l’esule, Bari, per quanto piccola e marginale, diventa l’unica possibile “altra” Istambul-Costantinopoli, dentro una tensione al ritorno durata tutta la vita. E qui, oggi, riposa: nella Necro- poli di Bari, in un loculo anonimo che reca solo nome, data di nascita e morte, e la definizione di “Poeta”.

Nell`introduzione "Noi siamo armeni" del poeta sovietico armeno Paruyr Sevak. (for the Armenian original, please click here)

Prima parte

recitati da Lia Careddu e Marco Spiga con Irma Toudjian al pianoforte 

Mercoledì 17 ottobre 2012, ore 21 Minimax, via De Magistris 12 , Cagliari

Seconda parte
recitati da Lia Careddu e Marco Spiga con Irma Toudjian al pianoforte 

Armenian Poetry Project - Հայ Բանաստեղծութեան Համացանցը

As we approach the 10th anniversary of the Armenian Poetry Project,  we pledge to continue researching and sharing the best Armenian poetry, using state of the art technology. 

We remain the only website to provide audio and text RSS feeds of poems written by Armenians, as well as contemporary authors on Armenian subject matters. 


We continue providing all internet surfers free access to the webpage and audio downloads 24/7/365 via RSS, Twitter and iTunes.


One thing that won't change will be APP's broad spectrum:
- gems by authors from the 19th century to the present
- introduction to out of print books
- an index of authors and countries
- experimental works by contemporary authors
- introduction of budding authors, including the APP/ASA poetry competition winners.
- different languages of expression, mostly Armenian, English or French, with translations provided whenever possible


This project is curated and produced by Lola Koundakjian in New York. To contact APP, send an email to: ArmenianPoetryProject[at]gmail[dot]com.


Please consider making a donation via Paypal.com by clicking on the button below. Your donations help maintain the audio website, buy books and replace equipment for the recordings as well as research in libraries. 

հայերէն՝ To view the Armenian characters, setup your browser to view UNICODE (UTF-8) as the character's encoding.







This is a feedburner validator


We are proud to be ranked on the Hyetopia.com site.

Christmas break

Շնորհաւոր Նոր Տարի և Սուրբ Ծնունդ

Merry Christmas and Happy New Year

Joyeux Noël et Bonne Année

Sending you all wishes for world peace, 

sugarplum fairies and family joy.

I look forward to hearing from you. 

Until 2016, happy reading

Լօլա Գունտաքճեան/Lola Koundakjian
ArmenianPoetryProject[at]gmail[dom]com

անահիտ սարգիսեան։ Պատը

անցեալին

պատերը ականջ ունին`

կ’ըսէին,

աչքով յօնքով

գրեթէ անձայն

կը խօսէինք…

ներկայիս

ոտքով ձեռքով

կը խօսինք բարձրաձայն

անականջ պատերուն …

Դեկտեմբեր 7, 2015

աշխարհին ծայրն ես`

կ’ըսեմ.

կողքի սենեակն եմ,

պատին զարկ

կը լսեմ`

կը պատասխանէ…

ու այսպէս

պատ մը

եւ ուրիշ պատ մը

պատեր

պատերու ետեւ`

սիրելիներ,

իսկ ես

հազար ու մէկ սիրելիներով

պատերու միջեւ…

անահիտ սարգիսեան

Փարիզ, Դեկտեմբեր 9, 2015

Ծանօթ.- Այս քերթուածին տէրը կ’ուզէ որ իր անունը այսպէս ամբողջովին պարզ տառերով գրուի:

Թերթերէն քաղուածք մը…

Պուխարեստի Մէջ Կայացաւ Վարուժան Ոսկանեանի «Իմ Չգրուած Բանաստեղծութիւններու Գիրքը»ի Շնորհանդէսը

Պուխարեստի Գանտակուզինօ պալատին մէջ Դեկտեմբեր 14-ին տեղի ունեցաւ հայ գրող եւ քաղաքական գործիչ Վարուժան Ոսկանեանի՝ «Իմ չգրուած բանաստեղծութիւններու գիրքը»ի (Cartea poemelor mele nescrise, Ed. Polirom, Bucuresti 2015) շնորհանդէսը, որ հեղինակը բնութագրած է որպէս որոշ չափով ինքնակենսագրական:

Ձեռնարկին հրաւիրեալներուն մէջ  էին Ռումանիոյ Ծերակոյտի նախագահ Գալին Փոփեսկի Տարիչանուն, նախկին Արտաքին գործոց նախարար Թէոտոր Մելեշկանուն, Ռումանիոյ մէջ ՀՀ դեսպան Համլէտ Գասպարեան, Ռումանիոյ Հայոց թեմի առաջնորդ Տաթեւ Եպս. Յակոբեան, քաղաքական գործիչներ եւ մտաւորականներ: Շնորհանդէսը զուգակցուած էր երաժշտութեամբ եւ ասմունքով: Ելոյթներ ունեցան բանաստեղծ Մարիան Տրակիչը եւ գրաքննադատ Ալեքս Շտեֆանեսկուն: Վերջինս ընդգծեց Ոսկանեանի հանճարն ու հումորը ըսելով. «Ոսկանեանի հիմնական որակը իր եռացող հանճարն է: Չափազանց խելացի եւ ստեղծարար է: Կը թուի, որ անոր գիրը ֆոսֆոր  կը պարունակէ, փայլուն բան մը»:

Շտեֆանեսկուն գնահատեց նաեւ Ոսկանեանի ստեղծագործութեան մէջ հայկական մշակոյթի առկայութիւնը եւ նշեց, որ անոր գիրքերուն մէջ «կ՛արժեւորուի հայկական աւանդոյթի մոռցուած ֆոլքլորը»: «Մեր մօտ հայկական աւանդոյթները չափազանց քիչ գնահատուած են: Այդ պատճառով ալ հաւատացած եմ, որ «Շշուկներու մատեանը» արժանի է Նոպելեան մրցանակի, առանց որեւէ չափազանցութեան, քանի որ նորութիւն կը բերէ»,- աւելցուց գրաքննադատը: Անոր կարծիքով Վարուժան Ոսկանեան կը կենդանացնէ ռումանական մշակութային կեանքը:

«Իմ չգրուած բանաստղծութիւններու գիրքը» կը պատմէ պատերազմէն ետք  ծնած երախաներու տխուր սերունդին մասին, որոնց համար 1989թ. դէպքերը չեն թուլացուցած ողբերգութեան չափը, ինչպէս նաեւ կ՛ընդգծէ բանաստեղծութեան վիճակը իսկութենէ զուրկ աշխարհի մէջ:

ԾՈՎԻԿ ԿԱՐԱՊԵՏԵԱՆ։ Պարը

Կեանքի պարը պարեցի,
ձեռքերս էին հայկական նազանքով,
հայեացքս հպարտ ուղղուած դէպի վեր,
ժպիտ մը գծուած՝ զեղչուած, իսկ աչքերս արցունքով խեղդուած.
ոտքերս մերթ արեւելեան, մերթ արեւմտեան, շուարած.
հոգիս օտար էր այս պարին,
գաղթականին ճանկռտուած պարն էր պարեցի:

Տեն Հաակ

Լոյս տեսած Հայրէնիք շաբաթաթերթին մէջ 9 Դեկտ 2015 

Պոստոն ԱՄՆ

ԾՈՎՒԿ ԿԱՐԱՊԵՏԵԱՆ: ԾԱՌՍ

Աշխարհը ծառերը զարդարեց։
Ծառս ու ես զիրար կը փնտռենք.

Տէն Հաակի շուկաներուն մէջ,

շուարած ոտքերով, խելառ, մոլոր աչքերով, ծառս կը փնտռեմ։

Ահա՛ այս է… գտայ…, մօտենալով դպայ իրեն, 

գլուխը վեր առնելով, հեգնանքով չափչփեց զիս. 

սխալաձ եմ, այս չէ, հեռացայ.

հեռուէն տեսայ աւելի համեստ ծառ մը, որ զիս կը կանչէր. նիհար, պզտիկ, խեղճ.

մօտեցայ, ակնարկ մը նետելով հեռացայ, ներէ ինծի, երբեք յարմար չես հայու նկարագրին։ 

Սկսայ երեւակայել ձառս։ 

Հաստարմատ, բարձրացօղուն, բազմաճիւղ, հպարտ, արի, մեղմ նայուածքով,
հոտաւէտ, դարերէ ի վեր չսասանող, հուժկու, խիզախ ծառս ո՞ւր ես։

Օտար հողի վրայ, անարմատ, անտէր, լացող, գաղթական, հօրենական, հայրենի ծառս կը փնտռեմ։

Տէն-Հաակ

Լոյս տեսած է ԺԱՄԱՆԱԿ օրաթերթին մէջ, 17 Դեկտ , 2015

Helene Pilibosian (1933-2015)

It is with great sadness that we relay the news of the death of author, editor and publisher Helene Pilibosian whose work appeared on numerous occasions in the pages of the Armenian Poetry Project. She died from complications after surgery for a brain tumor. Her son, Bob Sarkissian, will continue managing Ohan Press.

Helene was born in Boston, Massachusetts, to survivors of the Armenian Genocide. After graduating from Watertown High School, she attended Harvard University and graduated with a degree in humanities in 1960, before marrying Hagop Sarkissian. She was the first woman editor of The Armenian Mirror-Spectator. She was 82 years old and is survived by her husband, children and grandchildren.

The full obituary in the Mirror-Specatator

ԱՐՏԵՄ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ։ ԵՍ ԴԵՌ ՉԵՄ ՎԵՐԱԴԱՐՁԵԼ ԵՐԿԻՐՍ

ԵՍ ԴԵՌ ՉԵՄ ՎԵՐԱԴԱՐՁԵԼ ԵՐԿԻՐՍ

Ես դեռ չեմ վերադարձել երկիրս, թափառում եմ արյանս բաց երակներով։

Շուշի քաղաք, մրաքարեր,

այսօր թռչունը կբարձրանա ավերակների վրայից,

նա կվերապրի սկիզբը հրդեհի,

նա չի տեսնի ոչինչ

ավերակներից, օշինդրից բացի,

նա կթևածի կորուստների մեջ բարձր երկնքի։

Մի երեխա նայեց հրդեհի խորքից,

ձուլվելով մոր քնքշանքին,

մենակ, պատառոտված քամու մեջ,

ես ազատ էի մեռնելու համար։

Տեսնում եմ հիմա Արցախի խաչված թթենին,

գամված ափերից հոսում է ավիշը

սիրո – եղբայրության

և ձուլվում հազարավոր տերևների խշշոցին։

Աստվածային բարձրախոսը մեր ծիծաղը

փոխում է հեկեկոցի։

Ես դեռ չեմ վերադարձել երկիրս,

թափառում եմ արյանս բաց երակներով,

տեսնում հրդեհը հինավուրց հողի։

Ես դեռ չեմ վերադարձել,

եթե վերադառնամ` չեմ գտնի ինքս ինձ,

կտեսնեմ լռությունը սփռված Երկրի,

դռան ծանր փականքը գրանիտե,

թթենիների մետաքսը կանաչ,

որով հողը գործում է ծիսական իր հագուստը

և չունի փույթը ապրողի։

Շուշի քաղաքի ավերակների միջից

անթարթ նայող եղեռնի ծաղիկ,

սրբիր արցունքդ հույսի,

անմահության փշուրը համտեսելով։

Ես դեռ վերադառնում եմ Արցախ երկիրս,

թափառում արյանս բաց երակներով,

տեսնում հրդեհը հինավուրց հողի,

կտրուկ ճիչը արթնացող քաղաքների,

և թանձր սկիզբը միայնակ բաղեղի,

որ ստվեր է դառնում օրեցօր

և ծածկում սկիզբ ու ավարտ։

ԱՐՏԵՄ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ, ՆԱՄԱԿ ՆՈՅԻՆ

I'M STILL RETURNING

I.

Shushi City, ash-stones.

Today the bird fliesover the ruins,
it forgets the start of the holocaust,
it recalls nothing but the wormwood;
alone, shredded in the wind,
I was free to die.
A lone night drew a new sun and life.
A child watched from the window
melding into the mother's gaze.
I beseech you
my dear friends,
roots of plans and dying trees,
turn at last into my dwelling place.

II.

Now that years have passed,I can say --
Blessed be the one, in hospital, in stadium,
in the orgies of private fantasy,
Blessed be the one living in shadows,
and the core of the blinding light,
The one with sunken hips and mighty loins,
whose grave has the measurements 
of the universe,
Blessed, with and without tears in the eyes;
the divine loudspeaker turns our laughs 

to sobs.

III.

I have yet to return to my land;
if I return I will not find me.
I shall see the silence over the country spread,
the heavy granite padlock of the door,
the green silk of the mulberry trees,
with which the land weaves its
ceremonial garb,
without the cares of those who live.
I'm still returning to my land;
Wandering with open arteries
I see the burning of the ancient soil,
the sharp cry of cities awakening,
and the dense beginnings of abandoned ivy,
turning to shadow from day to day,
covering the beginning as well as the end.
Tasting the crumbs of immortality,
I wipe away tears of hope.

Today the bird fliesover the ruins of Shushi,
no longer alone in the shredding wind.
I was free to die.

Translated by Tatul Sonentz.

Shahé Mankerian: Dear Teacher

Do not tell us about the ribcage

shielding the sinuous chambers

of Aristotle. He did not snuff

the internal lamp or allow

the woman’s heart to beat faster

than the man’s. Let the French

invent the stethoscope to avoid

placing the ear on the cleavage.

We've heard it before: "Grab

a tennis ball and squeeze it

tightly: that’s how hard the beating

heart labors." We’re more likely

to have cardiac arrests

on Monday mornings. You told us,
the heart rate of a horse mirrors

the human subject touching it,
then will a cracked mirror echo
the broken heart scraping it?

*Published in Altadena Poetry Review / Anthology 2015, this poem was nominated
for the prestigious Pushcart Prize in the same year.

Shahé Mankerian: When Jaws Premiered in Beirut

Father didn’t go to work and schools closed

temporarily because looters raided the port

the night before. We walked fast and Father

stopped once on the steep steps of Ashrafieh

to smoke a cigarette. The burning cargo

in the distance didn’t derail us. Father

purchased two tickets and held my hand

before walking into the lobby. The smell

of burning crates permeated

the half-empty theatre. The lights deemed,

credits flickered, and we plunged underwater.

The hum of ominous cello signaled

another explosion. Someone whispered,

“That’s the last of the silos.” We all knew

something threatening was getting closer and closer.

This poem appeared in Lightning Key Review 

Shahé Mankerian: Dear Mr. President:

There was a time when my family was happy.
Father played the violin on Sundays, and sunlight

filled the living room of my memory. Mother fried
eggplants in the kitchen. She hummed like Fairuz.

My brother read books on the Arabian Nights
on the red couch. I rolled on the Persian rug

until I felt dizzy. Then a bomb exploded near the souk.
Our windowpanes shattered. The mosque collapsed

on the bridge. The violin broke from the neck.
The eggplants charred. Brother bled on the couch.

I waited for the rug to magically rise
and take flight into the night.

This poem appeared in the online journal WORLDPEACE, a literary journal to promote peace and justice.https://wordpeace.co

Վահէ Վահեան։ ՄԻ ՏՐՏՄՆՋԱՐ

Մի տրտմնջար, անտէր հոգի,

Թէ չունիս զենք ու պաշտպան.

Գանձերդ չեն խորած ոսկի,

Որ վրադ աչք ուենան։

Հոգիդ անդուռ շտեմարան,

Բերքերդ անկեղծ, անկապուտ.

Բաշխէ առատ եւ անվարան,

Մինչեւ վախճանն օրերուդ։

Վահէ Վահեան, 1967

DON”T GRUMBLE

Don’t grumble, you restless soul,

That you don’t sit in a guarded fortress,

Yes – your pockets are not lined with gold,

But you are free from greed’s grasp.

And so, your soul remains a doorless warehouse,

Your fruit pure, untainted,

Spread it far and wide without hesitation,

Until your final breath.

Vahe Vahian, 1967

Վահէ Վահեան։ Հին ալպոմի մը էջին

Որքան յոյգեր անխօստուաե, 

Որքան երազ, կարօտ, ու սեր, 

Որքան խոհեր իմաստութեան 

Ու թառամած որքան յոյսեր 

Կը ննջեն ծոցն այս թերթերուն 

Ծաղիկներու նման դժգոյն։

Բայց կը դողան ու կ՚արթննան 

Յոյս ու երազ, կառօտ ու սեր, 

Որպես թէ մատն հպեր գարնան՛ 

Կառնեն իրենց կոպերը վեր, 

Երբ կը նայիմ այս թերթերուն, 

Արտասուքով հոգիս լեցուն։

Ու կը խորհիմ...Ով պիտի, ո՞վ, 

Այստեղ ննջող եւ իմ յուշին, 

Տարիներ ետք, կեանք տայ կրկին, 

Գարնանաբոյր իր արցունքով։

Վահէ Վահեաև Պեյրութ, 1955

To the pages of an old photo album…

How many unspoken emotions,

How many dreams of yearning and of love,

And how many overripe hopes,

Sleep within the bosom of these pages,

Like an a flower that has never blossomed ?

But they begin to tremble, they wake !

Hopes and dreams, yearning and love,

Just as Spring fills the gnarled branches of oak with vibrant green youth,

I give new life to these shadows of the past…

My soul fills with tears..

And I begin to think…Who,

After many years have passed,

Will give these slumbering pages life once more,

And give these fading shadows another Spring…

Vahe Vahian, 1955

Lisa Carducci: Spitak

Au-delà des sinistres galaxies
Spitak était son nom
La terre a grondé dans la ville-désert
Béante, affamée
Préciptée dans les abimes secoués
Des yeux noirs dans le ténèbres
Cherchant froidement Leninakan
Attachée au piere du tumulte sismique

Eux d'ici
Eux d'ailleurs
Enfants d'ici et d'ailleurs
Ils n'ont plus la force de crier
Leurs yeux fouillant la misère
de Kirovakan
Enfin sur un cheval de vent

Voyage (2006)

Lisa Carducci, Voyage, Lyon : Ville de Lyon, 2006

ISBN : 2-9519696-8-6

Notes : Prix de l'édition de la ville de Dijon.

Անուշ Գրիգորեան։ ԱՍՏՂԵՐ ԴԱՐՁԱՆՔ

Չարէն զարկուած 

Ու հալածուած, 

Դարձանք թափառ 

Հողմահալած, 

Մեր սեփական

Հարազատ Մայրենի հողից 

Մենք անջատուած,

Դարձանք ցրօնք, Դարձանք ցրուած,

Աշնան թուփեր 

Երկրագունդի 

Չորս ծագերուն։ 

Մեր մտքերի 

Լոյսն ու տաղանդ՝ 

Մենք բաշխեցինք 

Օտարնհրուն: 

Մոռցանք լեզուն 

Մեր Մայրենի,

Բարբառեցինք 

Կարկտած լեզւով 

Օտարների։

Վատէն զարկուած 

Ու հալածուած 

Որպէս թուփեր 

Մեր Հայրենի 

Ծառէն պոկուած, 

Արնոտ ձեռքով 

Մեր թշնամու,

Մեր հայ ծառէն 

Մենք անջատուած, 

Դարձանք լոյսեր, 

Դարձանք աստղեր, 

Օտարի մութ 

Երկինքներու։

Անուշ Գրիգորեան, Վերջին Շողեր, Արտաշէս Հրատարակչատուն, 1992

Les oeuvres de Nigoghos Sarafian lu à Genève

Lors des "Rencontres poétiques" co-organisées par le Département des langues méditerranéennes, slaves et orientales de l'Université de Genève, lecture et présentation de l'œuvre poétique de Nigoghos Sarafian, avec une attention particulière au poème Quatorze (1933).

Valentina Calzolari

Professeure associée de langue et littérature arméniennes

Directrice du Département MESLO

Université de Genève

22, Bd des Philosophes

CH-1205 Genève 

Tél. +41 22 379 72 10

Fax +41 21 802 55 43

Անուշ Գրիգորեան։ ՍԻՐՏ ՄԻՏՔ ՈԻ ՀՈԳԻ

Ո՞րն է արդեոք

Մեր այս կեանքը

Ղեկավարող։

Եւ մեր ճամբան 

Լուսաւորող։

Սի՞րտն է արդեօք,

Որ կը տրոփէ 

Մեր կրծքի տակ. 

Արդեօք հոգի՞ն է 

Անյատակ։

Թէ՜ միտքը մեր 

Մեզ ճանապարհ, 

Լուսաւորող 

Լուսաճրագ։

Ու չը գիտեմ 

Ես ո՞ր մէկին

Ապաւինիմ։

Սրտի՞ս, մտքի՞ս

Թէ թեւաւոր

Իմ հոգիի՞ս։

Անուշ Գրիգորեան, Վերջին Շողեր, Արտաշէս Հրատարակչատուն, 1992

Անուշ Գրիգորեան։Գիշեր

Գիշեր է լուռ, 

Գիշեր մթին, 

Արար աշխարհ

Քնած է խոր։ 

Իսկ իմ հոգին 

Միշտ մշտարթուն, 

Ու լուսաւոր։ 

Հոգիս երբէք 

Իր քունն չունի, 

Ոչ ցերեկի

Ոչ գիշերի։

Հագար թեւով

Հագար ու մի 

Խորհուրդներով

Հոգիս իր հետ

Անլսելի

Զրոյց ունի։ 

Գիշեր է մութ

Աշխարհն համայն 

Մէջ խոր քունի։ 

Բայց իմ հոգին, 

Յար մշտարթուն 

Իր քունն չունի։

Անուշ Գրիգորեան, Վերջին Շողեր, Արտաշէս Հրատարակչատուն, 1992

Անուշ Գրիգորեան։ ՔԱՆԻ ԴԵՌ ԿԱՅ

Քանի դեռ կայ 

Այս աշխարհի 

Սրտի վրայ, 

Այս հողածին,

Անմիտ մարդու

Սեւ գործերով 

Սրատում ու 

Խոշտանգում։ 

Արիւն, աւեր, 

Խաչելութիւն,

Անիրաւութիւն,

Անարդարութիւն,

Մարդու հոգիի 

Մէջ անթեղուած 

Սեւ ժանգ ու թոյն։

Այս աշխարհի

Սրտի վրայ,

Երբէք պիտի չըլլայ, 

Ո՛չ բարութիւն,

Ոչ արդարութիւն, 

Եւ ոչ ալ իսկ

Ազատութիւն։

Անուշ Գրիգորեան, Վերջին Շողեր, Արտաշէս Հրատարակչատուն, 1992

Ծանօթանանք ամերիկահայ բանաստեղծ Անուշ Գրիգորեանին (1903-2004)

ԱԶԳԱՅԻՆ ՅՈՒՂԱՐԿԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ

Յովհաննէս Ասպետ։ Սիրոյ Ցաւը

Ձօնուած է օրիորդ Մարի Գէշիշեանին

Յամրագին օրերը միապաղաղ անցնում են,
Ու քանի նրանք անյոյս ու անհետք կորում են,
Սիրտս անգոհ նրանց պէս լուռ դատարկվում է,
Իմ հոգում նրա ցաւը՝ անդարման աճում է։

Խամրում են սիրոյ ծաղիկները նրա հոգում,
Նրա սիրատենչիկ հայեացքների շուքին տակ,
Ու նրա վհատող հոգու անծիր խորքերում,
Ցամաքում է յոյսերով կուտակուած մի սիրուն ակ։

Հորիզոնում ինձ կանչում են հարազատ ձայներ,
Իսկ նրա թաքուն սէրը՝ օրէ օր հիւծում է,
Քանի ես տարտամ գնում եմ անյայտ հեռուներ,
Ա՜հ, նրա հոգու ցաւը՝ անդարման աճում է։

Յովհաննէս Ասպետ
20/05/1966 Այնճար, Լիբանան

«ՆՈԹՈՍ» ՀԱՆԴԷՍԸ ՅԱՏՈՒԿ ԹԻՒ ՄԸ ՁՕՆԱԾ Է ՀԱՅ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԵԱՆ

Ժամանակ թերթին մէջ կը կարդանք՝

«Նոթոս» գրական հանդէսը Դեկտեմբեր 2015-Յունուար 2016 թուակիր, 55-րդ թիւը նուիրած է հայ գրականութեան։ Այս երկրին մէջ ապրուած մեծ ցաւերէն առաջ եւ յետոյ տեղի ունեցած

փոփոխութիւնները եւ հնագոյն լեզւի մը գրականութեան ներկան, համաշխարհային

գրականութեան մէջ ունեցած տեղը կը ջանայ ցոյց տալ «Նոթոս»ի այս թիւը՝դառնալով հիմնաւոր ուղեցոյց մը բոլոր հետաքրքիրներուն համար։ Յօդւածներ ստորագրած են Մեհմէտ Ֆաթիհ Ուսլու, Սեւան Տէյիրմենճեան, Ազիզ Կէօքտեմիր, Մարալ Աքթոքմաքեան, Մուրատ Ճանքարա, Արարատ Շեքերեան, Հազալ Հալավութ, Նազան Մագսուտեան, Քարին Քա րաքաշլը, Վահրամ Դանիէլեան եւ Սօնա Մնացականեան։

Shmavon Azatyan: BIRD IN A PARCEL

Why do you send me

a “Bird of Happiness?”

a porcelain red creature,

perching on a bough.

I remember

when you were

a taxi ride away,

you never mentioned

happiness. 

We drank wine, 

you gave me beautiful eyes

and told me nice words,

and an opportunity 

to splice my and your 

fingers together.

And in the night, 

when our hearts raced, 

you didn’t even think

that there was happiness,

our bodies 

tightly loving each other,

pivoted 

into completion.

(2005)