Զարէհ Խրախունի: ՄԱԿՈՅԿԸ

Ծովուն վրայ մակոյկ մը կայ
Մակոյկ մը փոքր ու թեթեւ
Տղայ մը կայ մէջը նստած
Պզտիկ տղայ մը նիհար.
Նաւուն թիերը բարակ են
Նուրբ են թեւերը տղուն:
Կը թիավարէ ան շարունակ
Հոսանքն ի վեր, հոսանքն ի վեր -
Ո’չ թիզ մը առաջ, ո’չ թիզ մը ետ...
Կը թիավարէ ան շարունակ:
Մենք ծովեզրէն կը ձայնենք-
-Տղա’ս, ի՞նչու կը ճգնիս
Երբ տե’ս - այնքա”ն դիւրին է
Հոսանքն ի վար ընթանալ...
Նայէ’, ինչպէս քովէդ կ’անցնին
Ղեկը բռնել կը բաւէ....
- Ես ղեկ չունիմ, ղեկ չունիմ
Կը գոչէ ան հեւիհեւ
- Հոսանքն ուժով է, ուժով
Եթէ ձգեմ‘ ը տանի...
Մենք կը նայինք իր թեւերուն
Թիերուն եւ հոսանքին -
Կա’մ ծովուն դէմ կը հայհոյենք
Կա’մ ծովուն մէջ կը թքնենք
Ճակատագրէն խօսք կը բանանք
Յետոյ կ’առնենք կը քալենք...



THE BOAT
There is a boat on the sea,
It is small and light.
There is a boy in that boat,
A skinny, little boy.
The oars are thin,
His arms are delicate.
He endlessly rows
Against the tide, against the tide,
Moves neither forward nor back,
He endlessly rows.
We shout to him from the shore,
–Son, what good are your efforts,
Don’t you see, it’s so much easier
To let the current carry you...
Look, how others pass you by,
Just hold on to the helm...
–I do not have one, I do not have one,
The boy exclaims wearily,
–The current is strong, it is so very strong,
If I let go it will take me...
We look at his arms,
We look at the oars, at the current–
And we curse the sea,
Or spit into it,
Then drop a few words about destiny,
And we each go our own way...

Zareh Khrakuni (Arto Djumbushian) 1926-


translation by Berge Turabian

Armine Iknadossian: Too Warm to Write a Love Poem

I can hear the words
in the whirring of the fan
or the leaf blower five houses down.

There’s a word: interior
and then another word: fracture
before I sigh and shift in my chair.

When will I write
to reveal my wounds
as if unveiling pieces of art?

I move the fan closer.
It insists on sacrifice and eyelash
but all those poems are taken.

I go to the kitchen.
It is too warm
to write a love poem.

The tea kettle sings like Tosca
before she hurls herself
off the rampart.


Copyright Armine Iknadossian.
Used here by kind permission of the author.

Ռուբէն Սեւակ: ՍԻՐՈՅ ՄՐՄՈՒՆՋ

Անոնք գացի՜ն խորհուրդով ու գաղտնիքով բեռնաւոր,
Գացի՜ն նաւերը սիրոյս իմ աչքերուս առջեւէն,
Ցըռուկնին վեր, դէպի մո՜ւթ եզերքները հեռաւոր,
Առագաստնե՛րը գինով մայրամուտի գաղջ հովէն:
Ու տեսայ որ, հինաւուրց դիցուհիի պէս աղուոր,
Իրենց ձիւնի անարատ սրբութեան մէջ համօրէն,
Թեւերնին վեր, անծանօ՜թ ափունքներու ուխտաւո՜ր,
Անրջանքիս կարապնե՛րը սահեցան յամրօրէն...:
Իրիկուն է: Կը դիտեմ ես լո՜յծ անհունը ջուրի.
Հովը լըռիկ կը պատմէ ինծի յուշքեր երջանիկ,
Ու անպատո՜ւմ խորհուրդով անսահման ջո՛ւրը կ`ուռի:
Քար ու փրփուր ափին վրայ կը համբուրուին իմ առջիս...:
Ես կը դիտեմ հեռաւոր հորիզոններն ուր լըռի՜կ
Գացին նաւե՛րը սիրոյս ու կարապներն անուրջիս:
Անոնք գացին խորհուրդո՛վ ու գաղտնիքով բեռնաւոր...:

Whisper Of Love
They sailed away, loaded with mystery and secrets,
The ships of my love sailed away from my gaze,
Their prows high, facing dark and distant shores,
And their sails drunken with the warm sunset breeze.
And I saw how, like ancient and beautiful goddesses,
In their immaculate sanctity, pure as snow,
Wings high, like pilgrims to unknown lands,
The swans of my love silently glided away.
It is evening. I am watching the immense flow,
The sea-breeze is quietly recounting the happy memories
And the boundless waters are rising with an ineffable mystery.
In front of me, gravel and foam are kissing on the shore,
I am looking at the distant horizon beyond which
The ships of my love and the swans of my dreams have silently glided away.
They sailed away, loaded with mystery and secrets…

Rouben Sevak (1885-1915)

Translation by Berge Turabian

Sylva Péron-Berbérian: Mon Pays

Arménie devrait rimer
avec harmonie
pourtant lorsque je songe
à ma lointaine patrie
je n'entends pas le chant de la flûte
empreint de mélancolie
je n'aperçois pas l'hermine neigeuse
les roses soyeuses d'Erévan
ni les abricots parfumés
cueillis aux abords du lac de Van

J'évoque hélas
des hommes en armes
des femmes en larmes
et des enfants apeurés
terrés au fond des puits
j'évoque des villages en flammes
de longues colonnes de déportés
et des corps mutilés
des milliers de corps amoncelés
Arménie ô mon pays crucifié

Copyright Sylva Péron-Berbérian. This poem appears in the volume "Le collier inachevé" ISBN 978-2-9528647-0-1, Dorval Editions, France. Used here by kind permission of the author.

Many thanks to Louise Kiffer-Sarian.

William Michaelian: Sanctuary

Click here to hear the audio clip of Sanctuary read by the author William Michaelian.

At last you've found
my room, this sunless cave
with writing on
the walls.

Be careful, now,
don't disturb the bones.

But heed the moans,
heed the moans.


"Sanctuary" also appears in Another Song I Know, a collection of short poems by William Michaelian released in June 2007 by Cosmopsis Books in San Francisco.

Author's Note

When Lola asked me to read some of my poems for the audio portion of the Armenian Poetry Project, I was both flattered and thrilled. Since two of my sons are musicians, I knew their home studio equipment would be perfect for the job. With their help, I soon learned how to record, save, and send files. But when I was finally on my own and I began to read, I was appalled by the results. No matter what I tried, I ended up committing murder: tone of voice, emphasis, volume -- there was always something wrong. Then I remembered: when I was writing the poems, and testing them periodically with my voice as I always do, I was whispering them . . . which leads me to believe that this is the way they should be read -- at least by me. If someone else were to read them, I'm sure they would sound fine in full voice. Or, if I were to read them before a live audience -- but, because of the rather strange, reclusive life I lead, that is something I've never done. Oh, well. Now you know. So, on to the poems. . . .

ԵՂԻՇԵ ՉԱՐԵՆՑ: ՊԱՏԱՀԱԿԱՆ ԱՆՑՈՐԴԻՆ

Մենք երկու՛սս էլ, մենք երկու՛սս էլ անվերադարձ աշխարհում
Ապրում ենք, կանք, գնում ենք - ո՞ւր, միևնույնն է մեր հեռուն:
Կանգնիր, անցորդ: Կանգնիր: Նայենք: Նայենք իրար - գուցե մենք
Հանկարծ ժպտանք` չճանաչված մի բարեկամ ճանաչենք:
Կանգնի՛ր, կանգնի՛ր, ո՞ւր ես վազում, ո՞ւր ես գնում դու արագ.
Աչքերիս մեջ գուցե գտնես ոսկեԺպիտ մի կրակ:
Դու ուրախ չե՞ս, որ ապրում ենք - ու հանդիպել ենք իրար,
Ո՞ւր ես անցնում անվերադարձ, որպես անդարձ ճանապարհ
Ե՛ս էլ կանցնեմ - տրտում մենակ, - ու կգնամ իմ անծայր
Երազ - ճամփան, որով դու էլ այս իրիկուն կույր անցար:
Դու կույր անցար, չնայեցիր ու հեռացար մշուշում.
Բայց ես երկար քո անծանոթ, օտար դեմքը կհիշեմ:
Կհիշեմ, որ դեգերումիս ճանապարհին, որպես հուշ,
Մեկը անցավ, իրիկուն էր. իրիկուն էր ու մշուշ ...
1916

TO A CHANCE PASSERBY

The two of us, the two of us, in this world with no return,
Live, exist, wherever we go - the destination is the same.
Stop, traveler, wait, let's look at each other, stay there, stand.
Maybe we'll smile all of a sudden, as we recognize an unknown friend.
Stop. Stop. Where are you rushing, where are you running so fast?
Look closely, perhaps you will find the fire of a golden smile in my eyes.
Aren't you glad that we both lived and met each other in this world?
Stop, don’t go away, like an unreturning one-way road.
I too will go on, lonely and sad, down the endless path of dreams
Which this evening you have followed blindly and disappeared in the mist.
You passed by, you didn't look and disappeared in the haze,
But I will forever remember your unfamiliar, unknown face.
I will remember that somebody crossed my wandering path.
A chance passerby. It was evening, it was evening, misty and sad.
1916

YEGHISHE CHARENTS

Translated by Berge Turabian

ԳՐԻՇ ԴԱՎԹՅԱՆ: ԼՈՒՍՆԱՀԱՉ

Լուսնի բուրվառից երազ է ծորում,
Միրաժ է կապույտ.
Ճահճում փրփուրը մամուռ է ծամում,
Գեջ է ու տամուկ...

Ոսկեշողի մեջ մի ստվեր շարժվեց,
Լուսնոտ մի բիճ է.
Մութի ծալքերից հովը ցիր տվեց,
Ավազ ու խիճ է։

Երկինքը կործվել երկրի վրա
Պեծեր է բանտել.
Պսպղուն աստղեր առկայծ, հեռակա,
Տենչես են լուսեղ։

Իցի~վ կռանամ քո կրծքին սիրով
Ու կայծը փրթի.
Մեր սրտերի մեջ, ո~ղջ տիեզերքով
Եռքը կհորդի...

Ու տատանվում է հորիզոնը բիլ,
Մրափն է ընկնում.
Լուսնոտի երա՞զ, թե՞ կոշմար է շիլ,
Ոռնում է մթում...

Ռեխը դեմ արած լուսնի արծաթին
Ծմրում է շունը...
Հրայրքներս թեժ... ծոցդ ծիրկաթին...
Հևքդ... շրշյու~նը...


Գլենդեյլ, Կալիֆորնիա, 2006-11-12

Copyright Grish Davtian. Used here by kind permission of the author.

Gregory Djanikian Reads 'Geography Lesson' and Other Poems

Gregory Djanikian Reads 'Geography Lesson' and Other Poems | NewsHour Poetry Series | PBS


Watch the video clip by clicking on the link below from the NewsHour Poetry Series on PBS

Gregory Djanikian: Immigrant Picnic

It's the Fourth of July, the flags
are painting the town,
the plastic forks and knives
are laid out like a parade.

And I'm grilling, I've got my apron,
I've got potato salad, macaroni, relish,
I've got a hat shaped
like the state of Pennsylvania.

I ask my father what's his pleasure
and he says, "Hot dog, medium rare,"
and then, "Hamburger, sure,
what's the big difference,"
as if he's really asking.

I put on hamburgers and hot dogs,
slice up the sour pickles and Bermudas,
uncap the condiments. The paper napkins
are fluttering away like lost messages.

"You're running around," my mother says,
"like a chicken with its head loose."

"Ma," I say, "you mean cut off,
loose and cut off being as far apart
as, say, son and daughter."

She gives me a quizzical look as though
I've been caught in some impropriety.
"I love you and your sister just the same," she says,
"Sure," my grandmother pipes in,
"you're both our children, so why worry?"

That's not the point I begin telling them,
and I'm comparing words to fish now,
like the ones in the sea at Port Said,
or like birds among the date palms by the Nile,
unrepentantly elusive, wild.

"Sonia," my father says to my mother,
"what the hell is he talking about?"
"He's on a ball," my mother says.

"That's roll!" I say, throwing up my hands,
"as in hot dog, hamburger, dinner roll . . . ."

"And what about roll out the barrels?" my mother asks,
and my father claps his hands, "Why sure," he says,
"let's have some fun," and launches
into a polka, twirling my mother
around and around like the happiest top,

and my uncle is shaking his head, saying
"You could grow nuts listening to us,"

and I'm thinking of pistachios in the Sinai
burgeoning without end,
pecans in the South, the jumbled
flavor of them suddenly in my mouth,
wordless, confusing,
crowding out everything else.

This poem has appeared in the Poetry Anthology: Ninety Years of America's Most Distinguished Verse Magazine. Edited by Joseph Parisi and Stephen Young. Ivan R. Dee Publication, 2002.
Gregory Djanikian read the poem on July 4, 2007 NewsHour with Jim Lehrer (PBS) which can be accessed here.

Armine Iknadossian: Jerusalem Syndrome

like the others she only comes here
not Lourdes not Montserrat
thinks she’s the Prophetess of the Olive Tree
wanders deserts dressed in hotel bed sheets
crouches at the Church of the Holy Sepulcher
shaves all body hair and cuts her nails
stays outdoors to feed off the sun and the moon
washes her vagina at sunup and sundown
chants loudly for humanity to become calmer purer
is arrested for kicking people near the church
and when police question her she raises her arms
holds up the heavens as if welcoming the Messiah

Copyright Armine Iknadossian.
Used here by kind permission of the author.

Լօլա Գունտաքճեան: Երկու Անիներ

Սեղանիս վրայ են
Անի քաղաքէն կաւէ կտորներ։

Դարերէ ի վեր կը սպասէին
Որ հայ ձեռքեր հաւաքեն ու
Բերեն այս ափերուն սա իրերը։

Առաջին անգամ բռնեցի զանոնք ու ահա՜
Հեռուէն լուրե՜ր.
Ուրիշ Անի մը եւս կը կանգնի որբ ու քաջ։


Լօլա Գունտաքճեան

This poem has appeared in PAKIN Armenian literary journal in its September 2009 issue.

May 5, 2007

Copyright Lola Koundakjian

Լեւոն Շանթ: Ժանգը

Գզրոցիս մէջ գրիչս ինկած է հիմա
գրած-ջնջած թղթերուս մէջ ցանուցիր.
ժանգէ պատանք մը աճած է իր վրայ
ու ալ հպարտ չ՚առկայծիր։

Մինչ նայուածքս այդ հին գրչին է յառած,
մէջքս միտք մը զիկզակ կու տայ՝ մի՞ գուցէ
անշարժ կեանքէս զգացումներս ալ յանկարծ
ժանգի խաւ մը գայ գոցէ։



Levon Shant

Sonia Tashjian: ԱՆՁՆԱԳԻՐ/SELF - CERTIFICATE

Click here to hear SELF - CERTIFICATE read by the author, Sonia Tashjian.

ԱՆՁՆԱԳԻՐ

Բանաստեղծությունը դա մի անձնագիր է,
Անցագրի նման`
Հանձնվելու մարդկանց աչքերին,
և ներկայանալու նրանց աշխարհին:

Բանաստեղծությունը դա մի հևք է,
Շնչառությանս ռիթմից ծնված .
Դա այն կամուրջն է,
Որ հանգրվանում է քո հոգու մեջ,ընթերցող :
(Այդ անցագրով դու էլ կարող ես ինձ վերադառնալ,
կամրջի ճամբան երազ է,
բառերիս կենսունակությամբ լեցուն) :

Անձնագիրը Արարիչն է բաշխել ինձ,
Որպեսզի անցագիր նվիրեմ քեզ :



SELF - CERTIFICATE
Translate by Sonia Tashjian

The poetry is a self-certificate
Like a passport,
In order to devote to the people’s eyes
& to appear to their world.

The poetry is a panting,
Born from rythm of my breathing .
That is the bridge,
Which will last in your soul,Reader .
(With that passport you could also return to me,
the way of the bridge is a dream
fulled with vitality of my words).

The self-certificate is given to me by the Lord,
In order to offer you passport.

Copyright Sonia Tashjian 2004. Translated by the author from the original Armenian.

Բիւզանդ Թօփալեան: Ծովափնեայ մենութիւն

Դ.

Ու ես՝ ոտքի՝ գերագոյն մենութեան մէջ ծովափին
Կուրծքս այգային հովերուն դէմ բաց՝
Երազէն վերջ այս ճնշող,
Արշալոյսի անծանօթ խռովքներով լուսատենչ,
Հանդիսատես՝
Վերածնութեան մը վըսեմ։

Ու իմ դիմաց կը շաչեն
Փայլակներով ծիրանի,
Հերոսական ու առոյգ երիտասարդութեամբ հոգեկան
Արքայական նըժոյգներն,
Ըստեղծագործ բոլոր տենդերն յարաճուն
Վերածնութեան մը վըսեմ...

Ճառագայթի ողողում...
Գերիրական պահն է մեծ։

Փա՜ռք արարչութեան անսահման ուժին,
Փա՜ռք աստուածութեան,
Տիեզերական ներդաշնակ ուժին,
Անհուն հրաշքին...

Բիւզանդ Թօփալեան ՀԱՄԱՅՆԱԿԱՆ ՍԷՐ էջ 18
Փարիզ 1950 Puzant Topalian

Armine Iknadossian: Lost

in the cotton-mouthed morning
a red-crowned crane raises its beak,
watches the grey sky, recovers
from the miles left behind in the Far East

alone in the misty field of lilac,
today could be his last.
what wind could carry him home?
what promise of tomorrow?

Copyright Armine Iknadossian.
Used here by kind permission of the author.

Introducing Armine Iknadossian

Armine Iknadossian lives in Glendale, California and teaches high school English. She received her BA from UCLA and an MFA from Antioch University Los Angeles. She has just completed her first manuscript, Gnosis. Publications include Pasadena City College‘s Inscape, UCLA’s Wisteria, Cal State Northridge’s Edges, Lounge Lit: An Anthology of Poetry and Fiction by the Writers of Literati Cocktail and Rhapsodomancy and zaum.

“The Return” was a finalist in Backwards City Review’s annual poetry contest. “March Eulogy”, winner of Prose Poems at Work, and “Bodies of Water”, a featured poem of the month, can be viewed at www.writersatwork.com. Her poetry can also be viewed on line at www.litparlor.com, www.poeticdivesity.org, and, www.poetsagainstwar.org.

An interview with poet Eloise Klein Healy will be featured at www.mediacakemagazine.com this summer.

Peter Balakian: Some Flowers

Click the link to hear Peter Balakian's Some Flowers read by Lola Koundakjian.


Poppies

I.
Bright orange in the morning
cupping the fragrant air
of the upstate summer.

All my aunt remembered of Armenia.

In the hot sun,
I look them dead center --
papery petals streaked black
around the anther sacs;

pollen gets into my nose,
I should brush it from my face,

but when I look in
the flower's dark pit
the base of the pistil's missing.

II.
When the buttery
light of the moon
falls on them

I see into their eyes.

Men and women who bore my name
have gone from face to bone

with the quickness that night
has made my poppies
into nothing.

III.
Not only for Armenia
do these poppies give up their petals.

My eyes grow tight as a calyx.

IV.
Off long stems
black eyes sway
in the morning wind.

The anther sacs are busted --
filaments rise past my window
into nothing.


This poem has appeared in the volume "Reply from Wilderness Island", Sheep Meadow Press, 1988, and is used here by kind permission.

Geghard/Գեղարդ

Geghard/Գեղարդ
Originally uploaded by Lola Koundakjian

Photo by Lola Koundakjian

Celeste N. Snowber: Your Stones Wait

at Geghard Monastery

Your stones wait
for the faithful
to come and be
once again woed
into your womb.

starkness of ancient
stone bearing the walls
provides an empty space
for one to enter
and greet the holy.
Emptiness is the vessel
a room stripped of
all except one
opening for light
to break through.

I dance slowly-gently
in your crevices as
if a force moves my
limbs in damp air.
Knowing all along it
is the same Spirit which
has guided me all
these years, yet
a few moments birth
eternity on this ground.


Copyright Celeste N. Snowber. Used here by kind permission of the author.

William Michaelian: A Lesser Poet

I will be remembered
as a lesser poet,
if at all — a clumsy ox
who fell from my wobbly
ladder while picking apples
I thought were stars.

Pitied, perhaps, as one
not quite in my right mind,
condemned to spend
my days this way.

See him writing on his prison walls:
he thinks he's at the Parthenon,
poor fool, or that he's a holy beggar
wandering the sun-bleached ruins
of an abandoned Asia Minor town.

See him holding court
with no one in the room,
see him in the street
speaking languages unknown,
a child in ragged clothes,
an old man all alone,
see him in his field sowing
seeds on rocky ground.

As a lesser poet he is sadly unaware,
patience yields the richest gems:
he picks up any twig and calls it grand,
talks to spiders and grains of sand,
counts the fingers on each hand
and finds new meaning there.

If only he could see what's real
and frame it all in thoughtful words:
we might believe him then.

If only he would tell us what
we truly need to know: how to live,
how to be, what to think,
the meaning of our dreams,
then a greater poet he would be.

William Michaelian: New books announcements

William Michaelian, a regular contributor to the Armenian Poetry Project, has just announced the release of two new poetry collections by Cosmopsis Books, a publisher based in San Francisco.

You can read more about the books, Winter Poems and Another Song I Know, on William's website, and purchase them at a discount at the publisher's site.

Shahé Mankerian: Books

We didn’t go to school
that day because a bomb
was found still ticking near
the cafeteria.

We were euphoric–wild.
Who said war didn’t love
the children? We were free
to zigzag through parked cars,

climb over walls, and move
away from teachers who
pretended that they loved us
with their demonic rods.

We ran toward a dead-
end street where the trash rose
two stories high. The stench
fulfilled our wanderlust.

We stopped. We couldn’t wait
to start a bonfire. Books
of matches surfaced from
each pocket. Ready. Set.

An underfed cat strolled
between our matches and
the heap of trash. Our eyes
were burning. Someone kicked

the belly of the cat.
Another lit the pile
of Al Nahar, and some
fed textbooks to the fire.

We were the amber gods
that day; we turned away
from childhood, faced the smoke,
and screamed much louder than

the cat, the scorching rats,
the maggots fed on flesh;
and louder than the bomb
that stopped ticking at last.

Copyright Shahé Mankerian. Used here by kind permission of the author.

Sylva Péron-Berbérian: Guerre et paix

Je n’entends pas la colombe chanter
J’entends le merle des Indes
La mésange bleue et le roitelet
J’entends la pie boiteuse
La grive nerveuse le cuvelier
Et les oiseaux du monde entier
Mais je n’entends pas la colombe chanter
La colombe qui aimait
D’arbre en arbre voler
Et que l’on a froidement
Assassinée.
Je n’ai pas vu l’olivier
J’ai vu le laurier-rose
L’eucalyptus et le poivrier
J’ai vu le flamboyant
L’hibiscus le caroubier
Et les arbres du monde entier
Mais je n’ai pas vu l’olivier
L’olivier où venait
La colombe se poser
Et que l’on a lâchement
Incendié.

Copyright Sylva Péron-Berbérian. This poem appears in the volume "Le collier inachevé" ISBN 978-2-9528647-0-1, Dorval Editions, France. Used here by kind permission of the author.

Many thanks to Louise Kiffer-Sarian.

L'Âme arménienne: anthologie poétique et musicale

Un CD contenant des poésies et musiques par K.Beledian, Komitas, V.Derian, Ganatchian, Khatchaturian.

Voix : Alain Carré
Harpe : Martine Blot
Flûte : Pierre-Aram Nazarian

Langue d'écoute : Français
ISBN : 2-930335-55-6

Pour écouter un extrait aller au site: Autrement Dit

Place des archers, 3
B-7000 MONS - Belgique
+32 (0)476 64 49 88
+32 (0)65 31 73 76

Acheter le livre numérique ici ou chez Amazon.Fr

Ինգա Բրուտյան: Ինձ չեն հասկանում

Click here to hear the episode They Don't understand me read by the author, Inga Brutyan


Ինձ չեն հասկանում

Այս աշխարհում չկա մեկը,
Որ հասկանա իմ արարքը,
Մի՞թե այդքան դաժան եմ ես,
Որ չեմ ստանում քո ներումը:
Արյունով է լցվում սիրտս
Ու ցավով է լցվում հոգիս,
Արցունքով է լցվում աչքերս
Ու տխրում է իմ հայացքը:
Մի՞թե ես եմ սխալ գործում,
Թե՞ սխալ են ինձ հասկանում:
Ա~խ, տեր իմ Աստված,
Տուր ինձ գեթ մի ճամփա,
Որ ստանամ գեթ մի ներում:


Copyright Inga Brutyan

Ոստանիկ: Այս ես եմ

Այս ես եմ, ե՛ս եմ, նոյն ինքն իմ մէջ,
Տիեզերքն ամբողջ, ժամանակն անվերջ.

Որ կը ծաւալի ու կը ծանրանայ
Մշտնջենական պարապին վըրայ.

Որ կը դառնայ ձեւ, զանգուած ու շարժում.
Ինքն իրմով պարապ, ինքն իրմով լեցուն,

Կազմելով կեանքն այս - միրաժ ոչնչի,
Ուր իր մահովն ալ, կը վերածընի:

Այս ես եմ, ե՛ս եմ, ուրիշ ոչի՛նչ կայ,
Իմ մըշտահռչակ էութիւնն է սա...

Էջ 17 «ՄԵՆՔ» Թիւ 1, 1931

Ոստանիկ (1898-1953)


A second version of this poem, published in
ԱՐԴԻ ՀԱՅ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ (Ժողովածու), Ա. Հատոր, Արտասահմանի Գրողներ, ՀԱՅ ԳՐԱԳԷՏՆԵՐՈՒ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐ Մատենաշար 11, Փարիզ 1939, page 115.

Այս ես եմ, ե՛ս եմ, նոյն ինքն իմ մէջ,
Տիեզե՛րքն ամբողջ, ժամանակն անվերջ,

Որ կը ծաւալի ու կը ծանրանայ
Մշտնջենական պարապին վրայ…

Որ կը դառնայ ՁԵՒ, ԶԱՆԳՒԱԾ ու ՇԱՐԺՈՒՄ,
Ինքն իրմով պարապ՝ ինքն իրմով լեցուն, --

Կազմելով կեանքն այս - միրա՜ժն ՈՉՆՉԻ,
Ուր իր մահովն ալ, կը վերածնւի…

Այս ե՛ս եմ, ե՛ս եմ, ուրիշ ոչի՛նչ կայ,
Իմ ՄՇՏԱՀՈԼՈՎ էութիւնն է սա։

Նշան Պէշիկթաշլեան: Գետափին Մօտ

Մարմարալոյս զոյգ մը գետեր են թեւերդ՝
Ուր թերթ առ թերթ կրնան ձըգել ամէն բերդ.
Ու ձեռքերդ ալ թեւագետի տէլթաներ՝
Որոնցմէ մին շրթներուս նաւը տանէր
Նեղոսներուդ լուտասներուն մէկ քաղին...

Տիկի՜ն, ներէ', գետափին քով երգողին:


Նշան Պէշիկթաշլեան «ՄԵՆՔ» թիւ 3, եջ 171
20 մայիս 1932

Armenian Contemporary Poetry Reading in TriBeCa, New York

Announcing an evening of Armenian Contemporary Poetry Reading
to be held on October 5, 2007, at the Village Quill, TriBeCa, New York

Lola Koundakjian is curating the poetry section as a special edition of The Armenian Poetry Project

Anyone interested in participating in the poetry reading may contact Lola with a sample of their work prior to September 6, 2007, via email at armenianpoetryproject@gmail.com.

The poetry evening will be hosted by The Armenian Women's Art Exhibition (October 4 to November 3, 2007).

The venue address is:
The Village Quill
106 Franklin Street , 2nd Floor
New York, NY 10013

Wayne Nalbandian: American Portrait

He came to a country of roses
from a country of thorns
He knew thorns well
you grasped and you bled
this nourished the land
and there was a history
of tears and blight and stone churches
braced against the storms
of dreamers and poets

When he stood in the hall at Ellis Island
at the start of a permanent exile
he pondered the idea of roses.
I knew him only as an imposing old man
sitting in the front room, always reading
He died before I turned six.

Today his name is carved
in the wall at Ellis Island National Park
and his dreams carry in the air

Like a rose.

Wayne Nalbandian is a native of Worcester, where he lives with his wife and three children. He has been active in poetry groups since his student days. He worked with the Merrimack Poets in the 70's and in Poetry Oasis (Worcester) since it began in January, 1998.

Արուսյակ Օհանյան: Գունապնակից մինչ մտապնակ

Click to hear
Գունապնակից մինչ մտապնակ read by Narine Karamyan.

Արարած բարե 'վ, ես նկարիչ չեմ,
Որ իմ ակամա ձեռքի վարժանքով
Նկարեմ արեվ լալկան մանուկի լացը կտրելու,
Գերելու համար:
Արարած բարե 'վ, նկարիչ չեմ ես,
Ու այժմ չունեմ հին ներկապնակ,
Որ արագորեն սահեցնեմ թղթին կիսադեմը քո ...
Դրա փոխարեն, հատուկ քեզ համար
Մի գաղտնիք բացեմ`
Ես ունեմ մի մեծ, խոր մտապնակ,
Գուներանգի պես մտքերս եմ խառնում,
Հակադրում բարին վատ ու չարի հետ
Ու ամեն ծնվող իմ միտք-երանգներից
Քեզ թողնում բաժին բարի հետագիծ`
Համաձայնվելու, ժխտելու համար:
Եվ դու մանուկ չես,
Քեզ զարմացնելու ոչինչ չունեմ ես,
Պարզապես արի մտապնակիս
Տեղը քեզ ասեմ.
Այն իմ աչքերն են, խորն են ու տխուր,
Երբեմն թաց են, նաեվ ծիծաղկոտ,
Ու հենց թաց ու չոր շաղախումն է, որ
Մտապնակն իմ դարձնում է
Գործածված, բայց նոր ...

04.12.06
Copyright Arusyak Ohanyan

ԳՐԻՇ ԴԱՎԹՅԱՆ: ԸՆԿԱԾ ՀԵՐՈՍՆԵՐ

Լռության մեջ հավերժող հսկումի է ձեր ոգին
Հառնած ոգում Աստծուն, ազգին ու հայրենիքին,
Որոնց ձեր հուր արևը մատաղեցիք անսակարկ
Վեհորեն ու արժանի, նվիրումով բացարձակ։

Ո~վ դուք ընկած հերոսներ, որ բաշխեցիք մեզ ոգի
Կյանքի, սիրո, պայքարի, ստեղծագործ գալիքի.
Դուք եղաք կուռ պողպատը որով զոդված ամրացանք
Նորոգելու սուրբ ուխտը հանց անխափան դավանանք։

Ու սիրո լույսը եղաք, որ մենք տեսնենք ու սիրենք
Ազգը, որ ենք, ու երկիր, որ դեռ պիտի քանդակենք
Մեր ազգային երազի ու պատմության տարածքով,
Որ ազգուտակը մեր վեհ սնեցին հայ արյունով։

Արարատը ձյունափառ վեր խոյացած կենտրոնում,
Ճառագայթով է գծել սահմանները մեր սրտում,
Որ հայրենի լեռներով ու դաշտերով հայկական
Մեր հայրենիքն է իրավ, արմենական ու հայկյան։

Դա արյան գին է վայել, որ շահել ենք ձեր կյանքով,
Որով ապրել ենք ուզում մեր է՛լ արժանի կյանքով,
Որ դարերի ձգտումը և եռանդը բեղմնավոր
Պտղավորվի ազգային վայելչությամբ փառավոր։


Գլենդեյլ, Կալիֆորնիա, 2006-08-09

Mark Gavoor: Your Birthday Poem

It is not possible
To write the poem of you,
Since the you of you
Permeates the me of me
Creating the
Coital spider of us

It is not possible
To write the poem of you,
I am too consumed
Scribbling with
My penal pen filled
With invisible ink
In the velvety vaginal
Book of you

It is not possible
To write the poem of you,
Since I get lost in the
Thought, dream, psychosis
In the reverie, image, reflection
Of loving you

It is not possible
To write the poem of you,
For no poet can capture
That which has no bounds
No definition, no limits
In the core of the brain
Base of the spine
Ventricular aortic joy
Of loving you

It is not possible
To write the poem of you,
As the words
Might spontaneously
Combust these pages

It is not possible
To write the poem of you,
Because brain functions
Cease at these
Emotional depths

It is not possible
To write the poem of you,
As it would be a waste of time
Since no one else would
Ever, no how, know way
In Heaven or hell or
Other places, possibly
Conceive of this level of passion,
From the likes of us

It is not possible
To write the poem of you,
Because good poems
Demand the loss,
Absence, erosion,
Deterioration and general
Decay of love

Copyright Mark Gavoor
August 14, 2001
Miami

Shahé Mankerian: Educating the Son

I got my schooling at the morgue.
A summer job, my mother thought,
would keep the streets out of her son.
It was a booming business death.

The year was 1975.
A civil war was brewing and
morticians needed a better help.
I was in charge of clipping nails.

All toes and fingers had to look
pristine. With rubbing alcohol
and cotton balls, I cleaned and washed
dry blood from children with no legs,

from men who went to work at dawn
and never found their way back home;
their faces like shoes with no soles.
I smiled because I didn’t know

another way to deal with shock.
Some afternoons I sat on slabs
of marble eating feta cheese
on moldy bread and watching wives

identifying faceless men
as mates, and mothers who like doves
descended slowly on their sons’
decapitated corpses. Then,

I wondered if my mother would
look for me when the evening came.
Would she remember that I was
her only son and that I cleaned

boys my own age? I witnessed death
before I could live. “Mother, stay
awake. Don’t look for him among
the dead. He lives. He lives. He lives.”

Copyright Shahé Mankerian. Used here by kind permission of the author.

Արայիկ Մարգարյան: Անվերնագիր

Մարդկանց առջեւ եւ խոզերի
Թե' կույսերի, թե' բոզերի,
Մարգարիտներն իմ լուսեղեն
Շա~ղ տվեցի անփութորեն:

Թանկ էր, էժան,- ո՞վ իմանա,
Ձրի տրված` ձրի գնաց:
Ի՞նչ է մնում, որ դա մնա.
Մեկը` սիրեց, մյուսը` խնդաց:

Թե կարող ես` ներիր, Աստված,
Չունկնդրեցի խոսքերդ բաց,
Շաղ տվեցի անվերադարձ
Բայց մի էդքան դեռ ինձ մնաց:

Արայիկ Մարգարյան
Դեկտեմբերի 1, 2006, ՈՒոլթեմ

Copyright Araik Margarian. Used here by kind permission of the author.

Mariné Petrossian: ՋԻՎԱՆԻ/DJIVANI

Click the link to hear DJIVANI read by the author,Mariné Petrossian.

ՋԻՎԱՆԻ
DJIVANI

ձախորդ օրերս
ձմեռվա հետ
անցան գնացին
գարնանը
նորից եկան
ձախորդ օրեր
ոչինչ բան չկա
գարունը կանցնի
ձմեռ կգա
նորից կթվա
գարնան հետ գալու են
երջանիկ օրեր

From the volume Հայաստանի ծովափին (On the Armenian Shores), Actual Art, 2006.

Chahan CHAHNOUR - Շահան Շահնուր

Le poète Armen Lubin, connu sous le nom de Chahan CHAHNOUR.

Naissance le 3 août 1903, dans un faubourg d'Istanbul, en Turquie, décès le 20 août 1974, à l'hôpital de Saint-Raphaël, en France.

Chahan Chahnour, de son vrai nom Chahnour Kerestejian. Il termina ses études au Collège Berberian en 1921, et commença des contributions au journal "Vosdan", essentiellement des traductions.

En 1923 il vint à Paris, où il travailla comme photographe, et en 1929 il publia son premier roman écrit en arménien, Retraite sans chanson ("Նահանջը առանց երգի"), qui avait été publié en feuilleton dans le journal arménien "Haratch" à Paris. En 1933, il publia son second ouvrage, également écrit en arménien, "Le Retour des vampires", un recueil de nouvelles. En 1937 il fut victime d'une terrible maladie osseuse (ostéolyse) qui le rendit invalide et lui valut des souffrances le reste de sa vie, qu'il passa dans des hôpitaux après la perte de sa maison en 1939.

En 1945, s'étant partiellement remis de sa maladie, il commença à écrire en français, sous le nom d'Armen Lubin ; ce fut le début de sa grande célébrité comme écrivain et poète français qui lui valut de nombreux prix littéraires. Il publia en français LE PASSAGER CLANDESTIN, SAINTE PATIENCE, TRANSFERT NOCTURNE, LES HAUTES TERRASSES, et FEUX CONTRE FEUX. En 1962, un recueil de ses oeuvres en arménien fut imprimé à Erevan par Haybedhrad Press. En 1967 il publia DEUX CARNETS ROUGES en arménien, et en 1971 LE REGISTRE OUVERT également en arménien. Chahnour mourut le 20 août 1974, à l'hôpital de Saint-Raphaël, en France.


Auteur de Le passager clandestin (1948), Sainte patience (1951), les hautes terrasses (1957) aux editions Gallimard et Les logis provisoires, editions Rougerie, 1983

L’ETOILE SE MONTRE

Rien que cette terre, rien que cette sévérité première
Qui s’oppose à toute concession
Pour pouvoir rester barrière ;
Mais que le ciel nocturne s’arrondisse
Qu’il s’ouvre aux résonances,
Mais que le ciel nocturne résonne
Et que son battant de cloche s’appelle Espérance,
C’est en de telles aventures que l’étoile se montre sans défense.


extrait de "C'était hier et c'est demain", éd. Seghers, 2004

Armen Lubin: MINUIT

Le vent bouscule les plus gros déménageurs
Dont les meubles sortent en tumulte de la forêt.
A l'hôpital le silence s'étale plus qu'ailleurs
Quand l'homme se démeuble au dernier degré.

L'arrière-pays n'est plus pour l'homme,
Pour l'homme étalé. Il est la bête de surface
Descendu de ses hauteurs, remonté des profondeurs,
A l'hôpital il y a un mur plus qu'ailleurs.

Plus rien ne passe sinon l'attentat ultime
Qui colle les paupières pour qu'elles se suppriment,
Sinon la glace qui pose une bonne couche
Au-dessus du mal pour en cautériser la bouche.

Moi, je ne dis mot, pour garder l'espoir d'un accord.
Nous serions disposés à abandonner le corps
S'il n'était déjà si solitaire dans le drame,
Il fait toujours minuit lorsqu'on parle de l'âme.

Armen Lubin (SHAHAN SHAHNOUR/Chahan Chahnour 1903-1974)
Sainte patience [Extrait],
nrf, Poésie/Gallimard, préface de Jacques Réda, 2005, p. 127.

Եղ. Եր. Մէլէքեան։Ալիս, արդեոք կը յիշե՞ս

Ալիս, արդեոք կը յիշե՞ս
Լճափին վրայ այն քրմական ուռենին,
Որ ամառ մը ամբողջ եղաւ լուռ վըկան
Անմահական գիշերներու, եւ ծածկեց
Աշխարհին դէմ մեր սէրն իր լայն թեւերով,
Եւ հովին հետ մեզ օրօրեց բիւր անգամ
Երազներու քաղցրագոյնով...
Եւ կը յիշե՞ս ջուրի արծաթ հայելին,
Որ կը սիրէր լուսնի լոյսէն աւելի
Քու մարմինըդ իր ծոցին մէջ օրօրել,
Ուր շատ անգամ ան կը տենչար գիշերով
Աստղերուն հետ համբուրուիլ։

(excerpt)

Եղ. Եր. Մէլէքեան «Մոխիրներ եւ Կայծեր»
Տպարան Հայրէնիք
Պոսթըն
1945

We remember Rouben Melik (1921-2007)

We are sad to announce the passing of this great man of letters.

Shushanik Kurghinian: That’s Her, They Say

Click the link to hear the audio clip
That’s Her, They Say read by Shushan Avagyan.

Նա է, ասում են

Նա՜ է ասում են . . . բանաստեղծուհին -
Եվ լո՜ւռ, ակնապիշ նայում են դեմքիս.
Ոմանք հիասթափ մնում են՝ որ հին
Տձեւ ու անզարդ շորեր կան հագիս։

Նա՜ է ասում են . . . բանաստեղծուհին -
Անսովոր ոչինչ՝ կին է հողեղեն . . .
Օ՜ մարդիկ գուցե տեսնե՞լ կուզեին
Ուսերիս թեւեր, դեմքս՝ լուսեղեն . . .

Դու ոչի՛նչ չասիր . . . բայց դու տեսար ինձ.
Ձեռքս բռնեցիր դողդոջուն եւ հեզ -
Այդ ակնթարթում իմ անկեղծ սրտից
Այնպե՜ս ջերմագին սիրեցի ես քեզ . . .

10 հունիս, 1907


That’s Her, They Say
Translated by Shushan Avagyan

That’s her, they say, the poet,
and stare intensely at my face in silence.
Some are disappointed to see me
in my old, formless and plain dress.

That’s her, they say, the poet,
nothing unusual, she’s just a mortal woman.
Perhaps people would like to see
wings on my shoulders, my face luminescent.

You said nothing, but you noticed me,
you took my hand, trembling and docile.
At that instant, from the depths of my true heart
I loved you so. . .

Հիլտա Գալֆաեան։ Բանաստեղծը Միայն

Բոլորն ալ նոյն տեղերէն անցան
Սակայն բանաստեղծն է միայն
Որ տեսաւ ու բարբառեցաւ այն
Ինչ որ միւսներն իրմէ յետոյ
Հազիւ տեսան հասկցան
Ու բանաստեղծն է միայն
Որ առանց տեսնելու ալ իմացաւ ու բարբառեցաւ այն
Ինչ որ միւսներն իրմէ յետոյ ալ չհասկցան։



Հիլտա Գալֆաեան «Լեզուէն Անդին» Փարիզ 1980

Mariné Petrossian ԿԱՐՏՈՖԻԼՆԵՐ/POTATOES

Կարտոֆիլները
որ դրված են սեղանիս
նման են բանաստեղծությանը
որ ուզում եմ գրել։

Անլվա
ինչպես հոգիս
իրական
ինչպես մարմինս։

Կարտոֆիլները
որ դրված են սեղանիս
իմ մայրն են
ու իմ աճյունը։

From the volume Հայաստանի ծովափին (On the Armenian Shores), Actual Art, 2006.

Summertime

Michael E. Stone: Khor Virap

Khor Virap on a hill's shoulder,
not even reaching up to
near-far Ararat's ankles.
Its wall and dome
etched out.

Square gravestones scattered
at its foot,
Like so many children's blocks,

A boy sells doves,
(turtle doves?).

We bought ice cream and Coca Cola
by Gregory's vault-covered pit,
its wall engrooved
by ages' reverent kiss.

Copyright Michael E. Stone

Michael E. Stone is Gail de Nur Professor of Comparative Religion and Professor of
Armenian Studies at Hebrew University of Jerusalem. The poem appears by kind permission of the author.

Սիամանթօ: ԱՐՑՈՒՆՔՆԵՐՍ

«Եւ ասէին. Զի՜ քերթողին այսքան սուգ ...»
ԽՈՐԷՆ ԱՐՔԵՊՍ. ՆԱՐՊԷՅ

Ու մաքրաթեւ երազիս հետ մինակ էի, հովիտներուն մէջ իմ գիւղիս,
Քայլերս էին թեթեւ ինչպէս քայլերը խարտիշագեղ եղնիկին,
Եւ զուարթութեամμ կը վազէի, կապոյտէն եւ օրերէն μոլորովին գինով,
Աչքերս ոսկիով եւ յոյսով՝ եւ հոգիս աստուածներով լեցուն...
Եւ ահա μարեμեր Ամառն իր պտուղները զամμիւղ առ զամμիւղ,
Մեր պարտէզին ծառերէն դէպի հողը եւ դէպի զիս կ'ընծայէր,
Եւ ես լռութեամμ՝ գեղուղէշ ուռիին ներդաշնակ հասակէն,
Երգերս ստեղծելու համար խորհրդաւոր սրինգիս ճիւղը կը կտրէի...
Կ'երգէի... Ադամանդեայ առուակն եւ թռչուններն արփիագեղ.
Աստուածային աղμիւրներուն յստակահոս մեղեդիներն անդադրում.
Եւ առաւօտեան զեփիւռը, քրոջական գորովներու այնչափ նման,
Այս μոլորն իմ երջանիկ երգերուս թոթովումին կը ձայնակցէին...
Այս գիշեր երազիս մէջ, ձեռքս առի զքեզ, ո՜վ քաղցրախօս Սրինգ,
Շրթունքներս զքեզ ճանչցան՝ ինչպէս համμոյր մը հին օրերու,
Բայց շունչս՝ յիշատակներու զարթնումէն, յանկարծօրէն մեռաւ,
Եւ երգիս տեղ՝ շիթ առ շիթ, շիթ առ շիթ, արցունքներս էին որ ինկան վար...

Սիամանթո

Siamanto was the pen name for Atom Yarjanian (Ատոմ Եարճանեան) (1878 - 1915)

Artsvi Bakhchinyan: ՖՐԱՆՍԻԱԿԱՆ ՊՈՌՆԻԿ ՔԱՂԱՔՈՒՄ

Չլինենք պոռնիկ,
Ունենանք թոռնիկ:

Արամայիս Սահակյան

Ի՜նչ երջանկություն՝
ընկերական խմբով
բանից բեխաբար
հայտնվել օվկիանամերձ
Պոռնիկ քաղաքում:

Մեզնից շատերը կյանքում ծով չէին տեսել
ու միանգամից տեսան օվկիանո՜ս:
Այն էլ Պոռնիկի ավազուտ ափին:
Ինչպե՞ս չցնծալ, ինչպե՞ս չգժվել…

Էհ, ֆրանսիացիներ, հերիք զարմանաք
մեր այս խելագար հրճվանքի վրա:
Օվկիանոսից շատ
ձեր այս քաղաքի անվանումը մեզ գերեց ու ցնցեց:

Երբ որ ոտք դրինք Պոռնիկի վրա՝
աշխարհը մերն էր:
Անմահացանք խումբ-խումբ
«PORNIC CENTRE» ցուցանակի մոտ:
SMS-ներ թևածեցին դեպ Հայաստան՝
«Ողջույններ Պոռնիկից»:

Ոչինչ, որ չտեսանք
Պոռնիկի պատվավոր քաղաքացիների,
«միսս Պոռնիկ» մրցույթի հաղթողին,
և չհանդիպեցինք գոնե մեկ հատիկ
պոռնիկահայի:

3.12.2006
Պոռնիկ



Copyright Artsvi Bakhchinyan. Used here by kind permission of its author.

William Michaelian: To Ali Baba and the Shepherd on the Hill

I remember an old olive grove
north of the tiny town
of Sultana, California,
where Road 104
turns right and becomes
drowsy Floral Avenue
at the hill.
I wonder if the trees
are still there.
A beautiful grove it was,
muscular, sacred,
immaculately groomed,
a restful scene Jesus
could admire from
a rugged stone
on the grassy hill,
while the snakes coiled
and the buzzards circled
slowly overhead,
waiting for God
to sacrifice his son.

There were tomatoes
before the turn,
and oranges across the road.
Greek farmers on one side,
Armenian on the other.
Ali Baba, the champion wrestler,
held court in his house
hidden from the road,
rubbed the twisted backs
of tired, hurting men,
boiled weeds and wild herbs
to rid them of disease,
told stories to make them laugh
and ease their troubled minds.

His real name? Harry Ekizian.
An Old Country legend
who did two thousand
push-ups a day
and made cameo appearances
in his seventies wearing
swimming trunks
and a straw hat at the bank
a few miles west in Dinuba,
the town where I grew up,
thinking such things
were normal.

Now I wish they were.
Ali Baba, don't wake up.
If you do, stay home,
and I will bring your supper.
We'll sit in the dusk
and watch the pheasants scatter,
one shot of moonshine
at a time.
We'll remember the old names
come in anger,
then walk out to the olives
where they lay roaring
in unmarked graves.
Who knows?
It might even bring
a smile to the face
of the shepherd on the hill.
Something tells me
he is up there still,
crying for the strange, sad world
that is man.

May 23, 2005.

Copyright William Michaelian. Used here by kind permission of the author.

Փանոս Ճերանեան: Տարակոյս...

Ձիւնը կ՛իջնէ
Ու տարակոյսն ինձմէ ներս իր գոյները կը ձուլէ,
Թէ մերկացած ծառերով՝
Փողոցն անվերջ կ՛երկարի...
Ո՛չ մէկ հասցէ վաղուց գաղթած թռչուններէն։
Շարժումը հոս ձեւ չունի,
Զոր ես իբրեւ դիմակ կրեմ։
Թախծանուագ տերեւներու յուղարկաւոր ստուերները թանձրացան,
Մինչ դուն, սիրելիս,
Ապաստանած ժամանակի լռութեան՝
հայեացքիդ մէջ դեռ անվթար կը պահես
Ձիւնն որ կ՚իջնէ,
Մինչ տարակոյսն ինձմէ ներս իր գոյները կը ձուլէ...

+++

Օրերէս ետք անապաւէն,
Դուն հեռացար իբրեւ ստուէր,
Քայյլերուդ խուլ արձագանգէն
Հովը թօշնած վարդեր քաղեց։

Շշուկի մը ստուերին տակ
Կը հանդիպի՞նք արդեօք կրկին,
Ինչ փոյթ յայնժամ գիշերն իջնէր
Քեզ պարուրող աչքերուս մէջ...


Copyright Panos Jeranian

This poem has appeared in PAKIN/Բագին Armenian Literary magazine, in March 1983.
It appears here by kind permission of its author.

Tsovinar Chilingaryan: քո դիմացի մայթի աղջիկը/the girl on the opposite pavement

Click the link to hear
the girl on the opposite pavement read by the author, Tsovinar Chilingaryan.

քո դիմացի մայթի աղջիկը
քո կողքի սեղանի աղջիկը
քո բաժակ առ բաժակ աղջիկը
քո կաթիլ առ կաթիլ աղջիկը
քո անընդհատ նույն աղջիկը
քո միշտ ուրիշ աղջիկը
քո կյանքից բռնված աղջիկը
քո մահից բռնվող աղջիկը


Copyright Tsovinar Chilingaryan

the girl on the opposite pavement
the girl at the nearest table
the one you ingest bottle by bottle
the one you take in drop by drop
your girl-always the same
your girl-permanently different
the girl -caught hold of your life
the girl –caught hold of your death

Translation by the author

This poem has previously appeared in
Bnagir Literary Journal published in Armenia.

ԳՐԻՇ ԴԱՎԹՅԱՆ: ՆԱՀԱՏԱԿՆԵՐԻՆ

Մեր սրտերի մեջ բուսել են ծաղիկներ,
Ծաղիկները ձեր սիրո,
Նվիրումի ծաղիկները անթառամ
Ու բուրավետ,
Կյանքի, սիրո ու քաղցրության վայելքով։
Բայցև պատած
Ձեր սրբազան հուր վրեժի փշերով,
Զինավորված ու զինավառ
Ասպետական մեր ուխտով,
Որ տանում ենք
Ու կտանենք
Նվիրական մեր պայքարը
Ետ խլելու ձեզ մահից,
Ետ խլելու իրավունքը ձեր կյանքի,
Մեր կյանքի ու ժառանգության
Իրավունքը անժամանց,
Որով դոփում է մեր սիրտը,
Ընթացք տալիս մեր կյանքին,
Ոգի բաշխում
Հայրենիքին մեր ծաղկող,
Որ տարածվի
Ու ընդգրկի
Ձեր սուրբ արյաբ ոռոգված
Հայ դաշտերը,
Հայ սարերը,
Հայ ձորերը,
Հայաստանը ամբողջական փառապանծ։

Մեր սրտերի մեջ են բուրում
Ծաղիկները ձեր շնչի,
Ձեր խոսքի ու պատգամի,
Որով ձեր սերը խոստացաք
Ձեր սիրածին,
Մեր մայրերին,
Մեր հայրերին,
Հայրենիքին, հայրենիքին սիրասուն։

Ու բուրեցին ծաղիկները վարդացած,
Որ բուրում են ձեր իղձերով,
Որ բուրում են մեր կյանքում,
Իմաստ տալիս մեր սիրույն,
ժողովրդին, հայրենիքին,
Մեր սիրույն,
Եվ սերունդին,
Որ եղան մեր ծնողները,
Որ մենք եղանք
Ձեր հարազատ ժառանգորդ,
Ու սերունդին,
Որ ծաղկում են մեր սիրուց,
Ու տոնում են հայրենիքը
Հայրենական զեղումով,
Նվիրումով ամբողջական, սրբագին։

Մեր սրտերի լայն դաշտերը
Ծաղկավառ են
Ձեր երփներանգ գույներով,
Որ մեր կյանքի հենքն են լցնում
Ավանդական իմաստով,
Բովանդակությամբ բանի,
Ծիածանով կամարակապ,
Որ գրկում է հորիզոնը
Հայրենիքի բովանդակ։

Մեր սրտերի մեջ են բուսել
Ծաղիկները ձեր սիրո,
Զոհողության ու կտակի
Ծաղիկները անթառամ։

Copyright Grish Davtian

Գլենդել, Կալիֆորնիա, 2004-05-31

Gregory Djanikian at PENN SOUND

Gregory Djanikian reading to celebrate the publication of So I Will Till the Ground (Carnegie Mellon, 2007),
Kelly Writers House, University of Pennsylvania, February 20, 2007
Click here to hear them.

1. Introduction by Al Filreis (5:10)
2. Introduction by Sam Donsky (5:31)
3. Introduction by Greg Djanikian (1:15)
4. "The Aestheticians of Genocide" (3:01)
5. "History Test" (3:14)
6. "The Soldiers" (1:29)
7. "The Deportation Song" (1:47)
8. "Children's Lullaby" (1:44)
9. "Armenian Pastoral" (1:23)
10. "Covenant" (1:31)
11. "How My Grandfather Escaped" (0:50)
12. "In the City of Languages: Alexandria, 1955" (3:06)
13. "When I Saw My Grandfather Taking a Bath" (2:02)
14. "Suez War, Alexandria, 1956" (2:03)
15. "Deportation Schedule" (2:05)
16. "The Electrolook Salesman Visits Our Apartment" (1:59)
17. "How We Practiced Being American" (2:01)
18. "My Name Brings Me to a Notion of Splendor (2:25)
19. "Brief History of Border Crossings" (2:58)
20. "Immigrant Picnic" (2:26)
21. "Buying a Rug" (2:18)
22. "Armenian Primer" (1:55)
23. "So I Will Till the Ground" (1:11)

Karen Karslyan: Americanisms

You keep reminding me of the need to buckle up
Every single time you give me a ride

I know
You’re just trying to avoid problems with cops

But still

It’s comforting to hear you say it
As careless about oneself
As I am

You keep asking how I’m doing
Every time you see me

I know
What you give in response to my mumbling
Is just another perfunctory smile

But still

It’s comforting to see your beautiful smile
If not the whole world
Beauty saves my world

You keep telling me I shouldn’t curse so much

I know
You just hate to hear those words

But still
You help me think things are not as bad as I think

You keep asking me to roll you a cigarette
And the first time I asked if you minded
My licking the edge of the paper

You shook your head and said
It would boost your immune system

I know
Your concern about health is primary

But still
I’m happy you didn’t take me for another germ

You keep reminding me of the need to wear a rubber
Whenever you knock my door

I know
You’ve just chosen safe sex

But still

It’s comforting to realize
You’ve chosen me to have it with

You always say ‘thank you’
Following each of our copulations

Although it makes me feel I purchased a pound of sex
At a grocery store

But still
It’s comforting to hear you
Have a nice evening

You once said that I was a poet even if I’d never written a single poem

I know
You were just trying to comfort me during my writer’s block

But still

I suddenly realized
None of my poems had made me feel like a poet
Your words did
At least for a moment


Copyright Karen Karslyan

Վերճիհան Զիֆլիօղլու: Անանուն երազ

Անգոյն օրերուն
բանտարկուած ենք
մեր կապերը կտրենք
Ու կապոյտը կանանչին
կանանչը կապոյտին
Խառնելով
Անանուն երազները
իրական դարձնենք

Copyright Vercihan Ziflioğlu (Ziflian), published by ARAS PUBLISHING, Istanbul, 2000. Used here by kind permission.

Michael E. Stone: A Manuscript

Thick yellow paper, brown-flecked, thick,
Laid and polished by hand.
Small, blocky letters inscribed
by stylus in carbon ink.

A straightforward, modest book,
standing upright alongside
jewelled, gold-crusted treasures
made for bishops and kings.

Copied in a village church
by a priest, for the love of God;
bound with leather and twine,
over wooden boards, lovingly.

A note by a reader,
three centuries ago,
asks to remember his soul,
and that of his dead mother.

A later owner ransomed it,
he tells,
from the hands of "the others".

Cherished, it enfolds
the past and future hopes.

Copyright Michael E. Stone

Michael E. Stone is Gail de Nur Professor of Comparative Religion and Professor of Armenian Studies at Hebrew University of Jerusalem. This poem appears by his kind permission.

Երուանդ Կոպէլեան: Կեանքի Լուսանցքէն

Քար մըն է ան,
մենաւոր՝ ձմրան նման
օրերուն, որ կը դողայ,
կը դողդղայ։ Քար է ան,
չի վախնար ցուրտէն,
քամիէն, սառնամանիքէն,
ձիւնէն, մրրիկէն։


Երուանդ Կոպէլեան

Copyright Yervant Gobelian

Michael Minassian: CHERRY TREES

Click to hear
CHERRY TREES read by the author, Michael Minassian.

Down a foot worn path
on the outskirts of the forest
the cherry trees stood
surrounding an abandoned field
some farmer had left
to the sun, wild grain, and dandelion fuzz.

Picking cherries, the sun
beat on our backs
as my grandfather held me
among the branches, my limbs stained
red with cherry blood,
my shirt stuck to my skin
with the sun’s hot breath.

One day we took a different path home
our pails bumping together,
brimming with cherries
full of sun and juice and pits
to the home of a woman,
an old friend, my grandfather said,
and gave her a bag of our stolen fruit.

Later, I heard, this woman
would sing to her chickens
before she wrung their necks,
and bare her breasts to the sun,
loving life, she said;
then disappeared
from memory for thirty years,
until I brought her back,
wrinkled and naked,
yearning for the warm
juice of fresh-picked fruit, the skin
of old men, and young boys asleep
on the neck of a bird.

Copyright Michael Minassian

THIS POEM FIRST APPEARED IN KARAMU MAGAZINE IN SPRING-1995 and is reprinted here by kind permission of the author

Դանիէլ Վարուժան: Գեղեցկութեան Արձանին

Կ՚ուզեմ ըլլայ քու մարմարիո՛նդ պեղուած
Ոլիմպոսի ամեննէն խոր արգանդէն.
Եւ իմ մուրճիս տակ ըզգենու հրեղէն
Միս մը կնոչ, լոյսով, տենդով սրարբած:

Աչքերդ ըլլան վիհեր՝ ուր մարդ երբ սուզի՝
Հավերժին մէջ անմահացած ըզգայ զինք.
Գիծերդ անեղծ ըլլան, ըլլան քու ըստինք
Դաշնակութիւն մ՚ուր կենսահիւթը հուզի:

Մերկ ըլլաս դուն բանաստեղծի մ՚հոգվոյն պէս,
Եւ հեթանոս այդ մերկութեանդ ներքեւ
Տառապի՛ մարդն, ու չկրնայ դպչիլ քեզ:

Թէ հարկ ըլլայ զոհ մը ընել քեզ պարգեւ,
Բագինիդ ե՛ս պիտի ուզեմ մորթուիլ՝
Որպէսզի կուճդ ըմպէ արեանս հուսկ կաթիլ:

Mark Gavoor: Visitation for Diana Der Hovanessian

to the poet's home
across harvard yard
anticipation meeting
with the daughter of
my grandfather's friend,
a pilgrimage to see
to learn, absorb the
aura of her way

to the poet's home
a tea august afternoon
of melon and madeleines
(bought just for me)
discussing words
and ironies of
working in our
new native tongue

to the poet's home
that ordered clutter
of books and words
in stacks and shelves
a stark and rich
canonical equilibrium
of perfect entropy
balance and awe

to the poet's home...


Copyright Mark Gavoor, October 1986

Lorne Shirinian: identity papers

first there are the unnamed dead
and their voiceless stories
that vex the restless mind
family history mute
into the new world
lives abridged, discounted and disbelieved

then life in the shadows
an economy of words carefully measured
a thin mask of normalcy worn with inhibited pride
that cannot cover the wound
so many slaughtered
hope murdered
the future driven into exile

there is a map of mythologies
of towns and villages named only in tales
that always begin
once there was and there was not
and end
a curse drove the people from their homes
those who survived were scattered in the world
no one remained to mourn them

i¹ve been here for 61 years
anchored by the dead weight of harsh history
and i¹m still waiting for release

Copyright Lorne Shirinian.

This poem appears by kind permission of its author. It is part of an upcoming volume entitled RENDERING THE TIMELINE.

Sofia Kontogeorge Kostos: REMEMBERING (Haiku in Four Languages)

“Remembering”
Forget! Forget! Forget!
I close my eyes,
but cannot.

Mnhmosύnh ς
Ξέχασε! Ξέχασε! Ξέχασε!
Κλείνω τα μάτια μου,
mά δέν μπορώ.

—Σοφία Κοντογεώργου Κόστος

—Sofia Kontogeorge Kostos, English original and Greek translation.

Յիշում

Մոռցի՛ր Մոռցի՛ր Մոռցի՛ր
Ես կը փակեմ աչքերս,
Սակայն չեմ կարող:

Գրեց՝ Սոֆիա Քոնթոճեորճ Քոսթոս
Թարգմանեց՝ Տ. Հայր Տիրան Ա. Քհնյ. Փափազեան

— Armenian translation by Rev. Fr. Diran Papazian, Archpriest


— Sofia Kontogeorge Kostos

— Syriac translation by Fred Aprim, Author and Assyrian Historian.

Karen Karslyan: I love you according to Google

This poem appears by kind permission of its author.

Karen Karslyan's official website where this poem appears
can be viewed here.

Alan Whitehorn: Echmiadzin

Echmiadzin the holiest shrine for apostolic Armenian Christians.
So old, so traditional, so revered,
yet filled with contradictions.
A Christian Church, but built on pagan ruins.
A priest walking alone in black robe,
while talking on a cell phone.
A quiet contemplative garden,
yet just beside a children's brightly coloured amusement park.
Old traditional grave stones and khachkars
next to a newly-filled earthen grave,
which is adorned with 24 red carnations
and dedicated to "Bob".

From Ancestral Voices: Identity, Ethnic Roots and a Genocide Remembered, published by Hybrid Publishing. Used here by kind permission of the author.

Meredith Z Avakian: Picking Up the Pieces

Some call it a vase & some call it a vase
I alternate depending on what mood I’m in
I’ll choose to say vase today
But regardless, it’s symbolic of a people
A great people that were displaced
Like the pieces of this broken vase

Scattered & distorted
Picked up & aborted
Moved & confused
But they remain the same
Different pieces of the same vase
Many linking to one
One land. One nation. One people.
One greater whole.
That we’ll never know
But understand that it once was
It once was
It once was
And always will be
One beautiful vase

I am a piece of this broken vase
I may not look the same as the others
But the whole is incomplete without me
My matter is tattered
But that doesn’t matter
Because I am no less than the bigger pieces
Nor larger than those
Whole colors are exposed
And fit the unity of the once believed identity
From which eternity birthed infinity
Which calculates as the sum I’ll never know

Pick up the pieces
I challenge you to find one
From the same mold – young or old
That you’ll recognize as an equal…
Contribution without exclusion
Considered a mere sequal
Embrace the difference
And recognize the similarities
You’re part of the same vase

Yes, it may’ve been broken
Beaten, hidden & damaged
Some were lost along the way
And others seemed to manage
It’s not complete
Without unity
How can we recreate?
But if you constantly search
And pick up the pieces
One at a time
And keep them together
Bound by need
You’ll gather the remains and be amazed
When you start to see
What is still the makings of
One beautiful vase.

April 18, 2007
Copyright Meredith Z Avakian
Used here by kind permission of the author.

Alan Whitehorn: Atom Egoyan's Calendar

One calendar year in Hayastan;
twelve months, twelve churches, twelve photographs.
A husband and a wife and the ancient mountains.
With traditions so steep, so precipitous, so rocky.
A panorama so sweeping, so fear-gripping, so memorable.

One calendar year in the diaspora;
twelve months, twelve sanctuaries, twelve peoples met.
A man and a woman and an impersonal city.
Modernity, so alienating, so lonely, so paralyzing.
A nostalgia so deep, so profound, so unshakeable.

One calendar year after another
remembering Hayastan
and a loved one
far away.


From Ancestral Voices: Identity, Ethnic Roots and a Genocide Remembered, published by Hybrid Publishing. Used here by kind permission of the author.

Narine Karamyan: New poem

Անսովորն հենց այդպես էլ լինում է,
Ճիշտ կարծես սովորական`
Հորդառատ ձյան տեսքով իջնում է
Փաթիլներով օրհնության:

26/02/07

Helene Pilibosian: EARTHQUAKE MONUMENT

They ask me to be involved.
I send 50 blankets,
100 bars of unscented soap
and 1000 pencils for schoolchildren.
I can’t send my shock.
They ask me to shed tears.
My river overflows.
My dry eyes sigh.
My morning juice sours.
I see double sometimes.
They ask me to spread the word.
I type too fast.
My images are pasted on the past.
My daily trek is vexed.
Memory still consults my mind.
They want a monument.
Spitak and Gumri are still floss
on the mill of no response.
I hew names on the marble of thoughts.
This is too heavy to send.
They wish remembrance.
I name my poems for them.
I light 50,000 beeswax candles
in the church of national history.
My ideas are edged with commemoration.
They say I should listen.
The announcer of 1988 gave the news
loud enough for a century
of survivors and sympathizers.
I heard and continue to understand.

Time to turn from nature's mannerism, remembering earth is not an enemy; to recommend soil that gobbles seeds and gratifies us with plants; to plant our reprimands and gather the green of their leaves;
to suspend negative moments like dangling participles in a sentence;
to repair the crafts that need new glue, even flour mixed with water;
to repair ourselves and the twitch of face that happens after dearth;
to fill the lanterns outside ourselves with light and craved raves of esteem.


Copyright Helene Pilibosian
This poem appears by kind permission of its author.


Helene Pilibosian's work has recently appeared in such magazines as The Hampden-Sydney Poetry Review, Louisiana Literature, The Hollins Critic, North American Review, Seattle Review and is pending in Art Times. Some of her poems have won prizes or finalist status in competitions such as New Letters and Madison Review. She published her first book, Carvings from an Heirloom: Oral History Poems, in 1983, and the second, At Quarter Past Reality: New and Selected Poems, in 1998 under the imprint Ohan Press. The latter won an award from Writer’s Digest. Formerly she worked in journalism and editing at The Armenian Mirror-Spectator; now she is head of Ohan Press, a private bilingual micropress which has published seven books. The web site is at http://home.comcast.net/~hsarkiss.

William Michaelian: Armenian Music

If you could hear
someone's heart breaking,
it would sound like this.

Or a mythic waterfall,
splashing upon stones
near a hermit's cave.

Or a widow's sigh,
when war is done,
and she is all alone.

Copyright William Michaelian. This poem appears courtesy of the author.

Alan Semerdjian: Forensic Knot Analysis

Then, they taught me how to tie my shoes,
this band of migrant characters:
Monkey’s Fist, Sheetbend
Round Turn, Turk’s Head,
Prussick, Diamond
Rodi, Half-hitch.
One is a snake charmed in the grass.
One is a kneeling buddha,
one, directions for angels, and
another, a judaic priest lost in Williamsburg.
One is the captain of the
Harvard crew team.
One, a plowing tool.
There are llamas and cranes,
two swans on a lake,
kangaroos with celtic staffs-
workbooks of people- in my alphabet.
They parade around the incensed corners
Of my life freezing in tangled poses when I dare to look.
A musketeer’s ostrich plume hat-
tricorne cocked,
pomegranate seeds, halva manifested,
all a turn of the lip around the word
asvadtzim, my god. Jigsaw minded composition,
theater of angles, the soft script of candle and flame
alive in a night about to breeze,
alone on a page of resurrections,
you are the desert wizard in a sandstorm
conducting last dances
of a fading people in
secret evening gatherings of ink.

Copyright Alan Semerdjian
Used here by kind permission of the author

Յարվարդ: ԼԻ

ներկա ՛յ ներկա՛յ ներկա՛յ ներկա՛յ
ներկա՛յ ներկա՛յ ներկա՛յ ներկա՛յ
ներկա՛յ ներկա՛յ                 ներկա՛յ
ներկա՛յ ներկա՛յ ներկա՛յ ներկա՛յ
ներկա՛յ ներկա՛յ ներկա՛յ ներկա՛յ
ներկա՛յ ներկա՛յ ներկա՛յ ներկա՛յ

* Չորսով-վեց աղիւսակը պատահականութեան արդիւնք չէ: Ապրիլ 24: Վիճակագրութիւն է, կ'ուզենք գիտնալ վերապրողներուն թիւը: Ներկաները արդէն կ'ըսեն «ներկայ», քանի որ կան հիմա, ներկայիս, կը շեշտեն իրենց ներկայութիւնը: Միակ բացական զոհն է, ըսելիք չունի. եւ կամ, ըսելիքը՝ « »՝ մեծ ու ցաւալի լռութիւն մըն է, չակերտեալ: Բացակային զետեղումը պատահական չէ, «պաստառ»ի գեղագիտական կեդրոնն է, ըստ նկարչութեան: Քսանչորս հատ ներկայ՝ նուազ մէկ, կ'ընէ քսաներեք, Ապրիլ 23, Համաշխարհային Մանուկներու Օր, Թուրքիա... որ եւս պատահականութեան արդիւնք չէ... Մանուկներ, որ չեն գիտեր իրենց «ներկայութեան» բուն պատճառը:


Յարվարդ/Harout VARTANIAN, «ԼԻ», 2007

Alan Semerdjian: THE ARMENIAN ALPHABET

for Mesrop Mashtots- inventor of the Armenian alphabet

Font

It is not simple mathematics
and symbols, not just
characters on a page. Language
is an almanac.

My alphabet is a crew of dolphins,
a verdict of slanted joshua trees
in transmission,
in ocular mistrust of neighbor,
from the bellies of which spark sharp green fragments
and cadaverous song.

My alphabet is a tank of definitions
foliating like apricot leaves.
It haunts the hinting of its crescents,
the spaces that ellipse themselves
to ceiling of planetarium
to the nebulous of memory,
brazened photographs’ tapestry.

My grandfather taught me how to swim
with onions on his tongue.

I pried the index of his fingers free
to inked palms and shells of thumbs.

I was bent inside my mother
until they cut her open.

Someone told me four blind mice
lay down in somersaults across my name.

They each had a story to tell
about my mutation.

Copyright Alan Semerdjian
Used here by kind permission of the author

ԱՐԱՅԻԿ ՄԱՐԳԱՐՅԱՆ: Ա Ղ Ո Թ Ք Ն Ե Ր

Մի բան տալիս, մի բան առնում,
Մի բան առնում, մի բան տալիս,-
Ես չտեսա երբե՛ք, երբե՛ք,
Մեկտեղ լինի երկու երնեկ:

Հեշտ է տալիս, դժվար առնում,
Հեշտ է առնում, դժվար տալիս,
Տեր իմ, տուր ինձ գոնե մեկ-մեկ
Ամբողջական երկու երնեկ:

Ինչ որ չար է, թող որ գնա:
Ինչ որ լավ է, մնա՛, մնա՛:
Մի քսան տարի ինչ կատարվի
Թող որ լինի միայն բարի:

Չէ՞ որ մի պահ է քսան տարին
Անչափելի քո դարերին:
Մեկ էլ թույլ տուր քսան տարի անց
Նորից ուղղեմ ես քեզ մի հայց:

Մի բան տալիս, մի բան առնում,
Մի բան առնում, մի բան տալիս,-
Ես չտեսա երբե՛ք, երբե՛ք,
Մեկտեղ լինի երկու երնեկ:


Copyright Araik Margarian. Used here by kind permission of the author.

Alan Whitehorn: Armenia Between East and West

Armenia
so rooted in Christian Eastern religion
and now increasingly on Western technology,
Khachkars and cell phones.
The land of a unique Indo-European script,
but also with street signs in Cyrillic and English.
So much history, such dramatic current events, so hopeful a future.
Turn the street corner
and shift back or forward a century or two.
Elderly stone carver or middle-aged e-email businessman.
Old widow praying in a church
or high-heeled young lady strutting along the boulevard.
Armenia on the Silk Road
between East and West,
where caravans meander up and down,
along winding paths through rugged ancient mountains.
Armenia: between East and West.
Always between.


From Ancestral Voices: Identity, Ethnic Roots and a Genocide Remembered, published by Hybrid Publishing. Used here by kind permission of the author.

David Boyajian contributes a song for APP's first anniversary

Click to hear the special anniversary audio clipOLD BEGINNINGS sung by David Boyajian.

ՀԻՆ ՍԿԶԲՆԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆՆԵՐ

Ուտի ծանօթ ձայնանիշեր
որ հոգւոյն լոյսը կը բերեն,
լռման մէջ շուտ կը սողոսկին
ինչպէս հաւատք, տեղեր, անձեր:

Եար, ո՞ւր էիր, եկո՜ւր իմ մօտ,
զէյթուն աչքերուդ կը զմայլիմ.
ծիրան ուտենք ծառերէն, որ
այս դեռ օտար հողով ծաղկին :

Կռունկի անկաշկանդ թեւեր
ծովուն միւս կողմը չեն տանիր.
նոյնիսկ եթէ կարող ըլլան ,
հին ստուերներ խապրիկ չունին:

Եար, ո՞ւր էիր, եկո՜ւր իմ մօտ,
զէյթուն աչքերուդ կը զմայլիմ.
ծիրան ուտենք ծառերէն, որ
այս դեռ օտար հողով ծաղկին :


OLD BEGINNINGS

The familiar strains of the oud
that bring forth the light of the soul,
so quickly slip away into silence
like faith, places, and people.

Where were you my love, come close to me,
I am enchanted by your olive eyes.
Let us eat apricots from the trees
that would flourish in this still strange soil.

The broad wings of the crane
cannot carry him across the ocean,
but even if they could
old ghosts do not have new stories.

Where were you my love, come close to me,
I am enchanted by your olive eyes.
Let us eat apricots from the trees
that would flourish in this still strange soil.

David Boyajian: vocals, oud, cymbals;
Ara Dinkjian: guitar, bendir, organ.

Shahé Mankerian: Lord’s Prayer

Lord’s Prayer: Age 8

Dear Jesus, the monster
finally sleeps just around
sunrise. All night

he beds with me. I can’t
close my eyes; he touches me
all over. Mother thinks

I play with my flash-
light in the dark,
but I wiggle my toes

under the comforter in fear.
I want to make sure
he’s not there, poking

me with dirty fingernails
because I wet my bed. Jesus,
eat the monster

for dinner. I’ll give you
a fork, a knife. Slice him
to pieces before you

swallow. Use my blanket
as a napkin; clean your chin.
I’ll help you, bless you,

I won’t even chew
on the wafer and break
you like a wish bone.



Lord’s Prayer: Age 28

Dear Jesus, snap
the cables and let the box
full of monster fall.

I’m used to wearing
socks under the blanket,
but today I will stand

barefoot on the grass.
If he tries to crawl
back out, I won’t run.

Now, he’s so fat he can’t
fit under my bed, and
the closet is too dark.

The last time he fell
asleep, I wanted to steal
his dentures. He snored,

coughed foam full
of mucus, toy cars, slingshot,
then cursed you, Jesus.

That was the last time;
he puffed a lone breath
as his ribcage sank.

I feed him cakes
of dirt and watch the box
disappear from view.

Copyright Shahé Mankerian. Used here by kind permission of the author.

Պարույր Սևակ: Պատահաբար են պատահում կյանքում

Click to hear the audio clip
Պատահաբար են պատահում կյանքում read by Tamar Gasparyan-Chester.

Միշտ էլ սիրածին պատահաբար են պատահում կյանքում
Ու հրաժեշտ են տալիս սիրածին անհրաժեշտաբար…
Թե կուզես ՝ լռի՛ր,
Թե կուզես՝ ոռնա,
Թե կուզես՝ ծամիր սեփական լեզուդ,
Թե կուզես՝ խցիր բերանդ բարձով,
Թե կուզես՝ ոտքով հարվածիր բարձին.
Հավատացյալ ես՝ հայհոյիր աստծուն,
Հավատացյալ չես՝ աստծուն հավատա,
Թե կուզես՝ ուզիր է՛լ չուզել-իզուր,
Թե կուզես՝ ուզիր է՛լ չապրել- իզուր…
Ու եթե կուզես, ապրելն այս է հենց,
Եվ սերն իսկական հենց այս է որ կա.
-Պատահաբար են պատահում կյանքում,
Անհրաժեշտաբար հրաժեշտ տալիս…

Պարույր Սևակ
26.1.62 Երևան

Դանիէլ Վարուժան: Երեք Քոյրեր

Անոնք երեք քոյրեր էին
Նըման երեք Շընորհներուն.
Երեքն երեք ուխտեր ըրին
Առչեւն երեք բագիններուն:

Երէցն ըսաւ.- «Դի՛ք կայծակի,
Քե՛զ կը ձոնեմ մազերս ոսկի:»

Միջնեկն ըսաւ.- «Ըզգա՛ստ Հիմէն,
Քե՛զ կ՚ընծայեմ մատնիս հրեղէն:»

Կըրտսերն ըսաւ.- «Վաւա՛շ Աստղիկ,
Ա՛ռ իմ կոյսի գօտիս ծաղիկ:»-

Ո՛վ որ մազերն ձօնեց Զեւսի՝
Եօթը ազգի եօթ խոյր կապեց
Գահին վըրայ Արտաշէսի:

Ո՛վ որ մատնին տուաւ Հիմէնին՝
Եօթը չըքնաղ հերոս ծընաւ
Գերահըզօր Հայաստանին:

Ո՛վ կոյս գօտին մէջքէն ձըգեց՝
Ան՝ տառապեալ քոյրը եղաւ,
Եւ շուկային մէջ նուռ ծախեց:


Դանիել Վարուժան «Հեթանոս երգեր»

Դանիէլ Վարուժան: ԿԱՐՄԻՐ ՀՈՂԸ

Գրասեղանիս վրայ, սա
Սկաւառակին մէջ կայ բուռ մ ' հող , բերուած հոն
Հայրենիքի դաշտերէն:
Նուէր է ան . - Զայն ինձ ձօնողը կարծեց
Սիրտն իր տրուած, առանց երբեք գիտնալու
Թէ կու տար իր պապերունն ալ միասին:
Զայն կը դիտեմ . - մերթ ժամեր
Բիբերս անոր վրայ յառած կը մնամ
Լո՜ւռ եւ թախծո՜տ, իբր այդ հողին մէջ յուռթի
Նայուածքս արմատ արձակէր : -
Կը մտածեմ . - Գուցէ իր գոյնը բոսոր
Չէ պարգեւուած բնութեան ներհուն օրէնքէն .
Վէրքերու սպունգ մ ' ըլլալով
Խմած է մաս մը կեանքի, մաս մ ' արեւու .
Եւ իբր տարր անպաշտպան
Կարմիր հող մ ' է եղած, հայ հող մ ' ըլլալուն:
Գուցէ իր մէջ կը բաբախեն տակաւին
Դարերը հին-հին փառքին,
Կայծն ամրակուռ սմբակներու որոնց գոռ
Արշաւանքն օր մը ծածկեց
Հայկեան վաշտերն յաղթութեան տաք փոշիով:
Կ'ըսեմ . - Իր մէջ դեռ կ'ապրի
Ինքնատիպ ուժն այն որ կազմեց շունչ առ շունչ,
Կեանքս իմ , քու կեանքդ , ու տուաւ ,
Կարծես ձեռքով գիտակից ,
Նոյն թուխ աչուին նոյն եւ նման հոգիով
Կիրք մ ' Եփրատէն առնուած,
Սիրտ մը կամշոտ , թաքստոց
Ըմբոստանքի ու նաեւ բո՛ւռըն սիրոյ:
Իր մէջ, իր մէջ կը կայծկլտայ հոգի մ ' հին ՝
Հին դիւցազնի եղած փսոր մը գուցէ ՝
Կոյսի մ ' աղուոր արցունքով .
Հիւլէ մը կայ Հայկէն , փոշի մ ' Արամէն,
Անանիայէն բիբ մը դէտ ՝
Դեռ աստղերու ճաճանչներով թաթաղուն.
Ա՜զգ մը կայ հոն, սեղանիս վրայ ազգ մը հին,
Որ այսօր իր վերաշողշող այգուն մէջ,
Հողի բնատուր մարմնոյն տակ ինձ կը խօսի,
Կ՚ոգեզինէ - եւ աստղերու ինչպէս ցանն
Անհունութեան մէջ կապոյտ -
Փոշիներովն իր հրաբորբ
Հոգիս քաղցրիկ փայլակներով կ'ոռոգէ :
Ու այն ատեն լարը ջղերուս կը դողայ
Սարսուռով մ ' յորդ , ա՛յն սարսուռով ՝ որ մտքին
Հերկերուն վրայ աւելի՛
Ըստեղծիչ է քան գարնան հովն արփագաղջ:
Ու կը զգամ անցքն ուղեղէս
Նոր յուշերո՜ւ, հոգիներո՜ւ դեռ կարմիր
Խոր վէրքերովն իրենց, վրէժի՛ շրթունքներ.
Եւ այդ հողն, այդ փոշին, զոր ես կը պահեմ
Այնքա՜ն սիրով՝ որքան հոգիս պիտ՚ չընէր
Եթէ մարմնոյս աճիւններն
Օր մը մահէն վերջ հովերուն մէջ գտնար.
Այդ պանդուխտ մասն Հայաստանի, մասունքն այդ
Մնացած մեր յաղթ պապերէն,
Բժժանքն ու ձօնն այդ կարմիր,
Սիրտս սեղմած մագիլներով անծանօթ,
Երկինքն ի վեր, գըրքի մը վրայ, թանկագին
Ժամու մը մէջ ժպիտներու, սէրերու,
Կամ քերթուածի մը ծնած վեհ վայրկեանին
Զիս հապըշտապ կը մղէ
Մերթ լալու, մերթ մռնչելու,
Եւ զինելու բռունցքս, հոգիս բռունցքիս մէջ:

TERRE ROUGE

J’ai là, sur ma table, dans une coupe,

un peu de terre d’Arménie.

L’ami qui m’en a fait cadeau croyait

m’offrir son coeur — bien loin de se douter

qu’il me donnait en même temps celui

de ses aïeux.

Je n’en puis détacher mes yeux

— comme s’ils y prenaient racine…

Terre rouge. Je m’interroge :

d’où tient-elle cette rougeur ?

Mais s’abreuvant tout ensemble de vie

et de soleil, épongeant toutes les blessures,

pouvait-elle ne pas rougir ?

Couleur de sang, me dis-je,

terre rouge, bien sûr, car elle est arménienne !

Peut-être y frémissent encore des vestiges

de brasiers millénaires,

les fulgurances des sabots

qui naguère couvrirent d’ardente poussière

les armées d’Arménie…

Y subsiste peut-être un peu de la semence

qui me donna la vie, un reflet de l’aurore

à laquelle je dois ce regard sombre,

ce coeur que hante un feu surgi

des sources mêmes de l’Euphrate,

ce coeur couvrant l’amour non moins que la révolte…

Y scintillent peut-être

quelques paillettes, quelques bribes

de notre livre d’or : un atome de Haïk,

une particule d’Aram, un éclat chu

de l’oeil cosmique d’Anania…

Oui, devant moi, sur ma table, emplissant

à peine une coupe, cette poignée de terre

pourpre résume tout un peuple,

un pays mémorable aujourd’hui revêtu

d’une éclatante chrysalide ;

oui, par le truchement de ce corps minuscule

un pays tout entier me parle, m’interpelle

— comme les astres qui fécondent

les bleus labours de l’infini,

sa poussière de feu illumine mon âme …

Tressaille alors la lyre

de mon impatience et mon désert

soudain verdoie comme sous les caresses

d’un souffle printanier ;

des visages meurtris traversent ma mémoire,

des bouches vengeresses – mon coeur est la proie

de griffes inconnues …

Cette poignée de terre, cet amas de poudre,

je le conserve avec bien plus d’amour

que n’en aurait après la mort mon âme

en recueillant les cendres de mon corps

dispersées par le vent …

Terre rouge, exilée – héritage, relique,

offrande, talisman – alors

même que sous ma plume un poème

est en train de naître, souvent je pleure

à la vue de cet infime lambeau

d’Arménie, je rugis — me rivant l’âme

dans le creux de la main,

j’arme mon poing !

Traduit par Vahé Godel, La poésie arménienne du Ve siècle à nos jours. Anthologie, La Différence, 2006, p. 154-155

Rouben Melik

Rouben Melik. Homme de lettres – Conseiller littéraire – Critique.

Né le 14 novembre 1921 à Paris.

Études : Faculté des Lettres à Paris.

Résistance : Membre du Comité de Libération du 18ième Arrondissement de Paris.

Carrière : Rédacteur en chef adjoint de la revue « Regards », 1945 – Producteur d’émissions et chroniqueur à la radio (France-Culture) depuis 1952 – Chargé de mission au Ministère de l’Éducation Nationale puis au Ministère des Affaires Culturelles, 1954-1970 – Directeur littéraire aux Éditeurs Français Réunis, 1971-1981 – Sociétaire de la Société des Gens de Lettres de France – Membre de l’Union Internationale des critiques littéraires – Membre du Jury du Prix Apollinaire.

Rouben Melik: Berceuse

Mon enfant dort avec les fleurs
Elle a sa ville à décorer
Elle a son rêve à protéger
Prenez sa main
Elle a ses fleurs à partager
Mon enfant dort prenez sa main
Elle a pendu à un soleil
Un ruban rose et un nuage
Une enfant dort avec les fleurs
Sur l'oreiller de la misère
Elle a son rêve à découper
A petit jeu
Prenez sa main
Elle a construit au coin du feu
Une maison pour abriter
Toute la terre
Mon enfant dort avec les fleurs
Je coupe et lie à une fleur
Une autre fleur pour mon enfant
Elle a un parc à dessiner
Et sur l'étang
Une fleur prend soleil
De la mort à la vie

Copyright Rouben Melik
Used here by kind permission

Shushanik Kurghinian: I’m Deserting You

Click the link to hear
I’m Deserting You read by Shushan Avagyan.

Շեն շեմքի վրա դնում եմ ես քեզ իմ թշվառ զավակ,
Պառկիր դու խելոք մինչ անհայտանամ անմարդ փողոցից.
Հետո լաց, ճչա ինչքան ույժ ունես, լաց միանվագ
Ինչպես լալիս է շան անտեր լակոտն իր անբույժ խոցից։

Աղջամուղջի մեջ գուցե կդիպչես դու կոշտ ավելին,
Որ դռնապանը քնհատ պիտ շարժե սանդուխների մոտ.
Քեզ վեր կը տանեն. □ երբ արթնանա տիկին-նազելին
Թթու գգվանքով կը նայե դեմքիդ. կըտա ինձ ամոթ։

Քեզ ո՞վ պիտ սնե, ո՞րտեղ պիտ ապրես՝ մեկ է ինձ համար,
Վերջին համբույրս արդեն քեզ տված դիմում եմ մահին.
Ապօրեն կյանքի, ապօրեն զավակ մի՛ փնտրիր դու մայր
Այլ հիշիր նրան մանկական անբիծ աղոթքիդ պահին։

Գիտցիր որ անմեղ աղջիկ էի, երբ քաղաք եկա.
Մի բարի տիկին ինձ իրեն համար աղախին վարձեց.
Նրա մայրական հոգատարության դավերից ընկա
Թոռը, կրծքիս տակ, անզուսպ գարշանքով ինձ փողոց ձգեց։

Ես շատ շրջեցի, դռնե դուռ ընկա քեզ համար որդիս,
Ողջախոհ կանանց լսեցի անսիրտ շանթող մերժումներ.
Դաժան կարգերը խլում են քեզնից կաթ, սեր, չոր դիս
Ապրի՛ր իմ զավակ, հիշիր որ մայրդ անմեղ մի զոհ էր . . .



I’m deserting you, my ill-fated child, on a doorstep;
stay still so I can flee from this empty street,
then cry, scream as loud as you can, howl
like a bastard pup from its untended wound.

In the first fog the harsh broom may find you
as the drowsy servant sweeps the front porch;
they’ll take you upstairs, when the madam awakens
with sour pity she’ll glance at you, condemning me.

Who feeds you, where you may live, that’s not my concern;
blessing you with a last kiss, I head toward death.
Troubled life’s illegitimate child, don’t search for a mother,
only remember her in your angelic child’s prayers.

But know this: I came to the city an innocent girl,
a kind woman hired me as her maid,
but from her ensnaring motherly love, I fell. Intolerant
with rage, she threw me out, her grandson in my womb.

I wandered, knocking from door to door, for you my child,
bearing ruthless insults from respectable matrons.
This cruel order is taking my milk, love, and my gaunt body from you.
Live, my son, remember, your mother was innocent.


S. Kurghinian, 1908
Translation by Shushan Avagyan

First Anniversary Online Poetry Blast

The Armenian Poetry Project (Հայ Բանաստեղծութեան Համացանցը)
invites its friends and readers to a
First Anniversary Online Poetry Blast
on April 30, 2007

+ Suggestion for entries must be full poems by authors of Armenian origin whose language of expression is Armenian, English and/or French
+ Individuals may submit their own work or their favourite poems
+ Entries may include a short biography and pictures of the poet
+ All entries MUST provide online or print sources
+ Translations without original poems and translator's name will not be considered


Send all entries to armenianpoetryproject@gmail.com

Գուսան Շերամ: ԼԻՆԵՆՔ ԵՂԲԱՅՐՆԵՐ

Արի նվիրվենք անաչառ հոգով,
Վրեժով լեցուն հին շավղից ելնենք,
Դուրս գանք համերաշխ աննախանձ սրտով.
Պայծառ օրենքը բարձր վեհ պահենք:

Ռուսնե՛ր, հայե՛ր, վրաց՛ք, հույնե՛ր,
Աշխարհի բոլոր ազգեր զանազան,
Եվ դուք, հարևան պարսի՛կ եղբայրներ,
Լինենք գիտակից , փշրենք կույր շղթան:

Բոլորս ծնված՝ միակերպ մարդիկ,
Ուխտենք մեկմեկու սիրել հաստատուն,
Հերիք մեզ խաբեն Հուդայի որդիք,
Քանդեն, ավերեն երկիրն ու մեր տուն:

Պարգևեց աստված ամենայն բարիք,
Որ մենք վայելենք, ապրենք զերթ եղբայր,
Ուրեմն ինչո՞ւ միշտ գործել չարիք,
Նման նմանի զրկենք չարաչար:

Որքան կամենաս ՝ քո ազգդ սիրե,
Կուզես նվիրե ողջ կյանքդ, կայքդ,
Բայց օտարն էլ քեզ եղբայր համարե,
Զուր մի՛ նախանձիր, իզուր է ջանքդ:

Հերիք է ապրենք, եղբա՛յրք , կուրորեն,
Կորստյան շավղից փախչենք, ետ դառնանք,
Խուսափենք ընդմիշտ փորձանաց ձորեն,
Սերտ սրտով կապվենք, քեն ու ոխ մոռնանք:


1907

Գուսան Շերամ (1857 - 1938)

William Michaelian: How to Write a Poem, In Three Lessons

Lesson 1
Set aside paper and pen.
Peel an onion, then examine.
Lay a slice upon your tongue.
Close your eyes, then visualize
Your madness.

Lesson 2
Make a loaf of bread.
Converse with someone dead.
Remember what was said,
Then go about your business.

Lesson 3
Be kind to those you love
And true to all that matters.
When it’s easier said than done
And you find yourself alone,
Make the most of sadness.

Published here by kind permission of the author.

Artsvi Bakhchinyan: Be my lover/Ծըմփ

Click the link to hear the audio file Be my lover read by the author, Artsvi Bakhchinyan.

Եղիր իմ ծըմփը,
ասացի նրան։

Նա այդ օրը չասաց ոչինչ,
ու երեւի ուսումնասիրեց Մալխասյանցի բառարանը,

քանի որ միայն հաջորդ օրը
ինձ ասաց՝
ո՛չ։
/25 տ./

____________


Copyright Artsvi Bakhchinyan

This poem has previouly appeared in the BNAGIR literary journal and is reprinted by kind permission of its author.

To preserve freedom of expression at home & protect writers abroad

Over 60% of this blog's readers are in the United States. This entry is dedicated to them but some of the issues are worldwide.


1. Demand an end to government surveillance of bookstore and library records

Write a letter to Senator Patrick Leahy, Chairman of the Senate Judiciary Committee, urging him to convene hearings to investigate how the government has been using Section 215 of the Patriot Act, National Security Letters, and other surveillance powers in bookstores and libraries.

Senator Patrick Leahy
Chairman, Senate Judiciary Committee
433 Russell Senate Office Building
Washington, DC 20510


2. Support a Federal Shield Law to Protect Journalists

Write a letter to Congressman John Conyers, Jr., Chairman of the House Judiciary Committee, encouraging him in his efforts to advance a Federal Shield Law to help journalists protect confidential sources. This bill will extend confidentiality protections already available in many states to the Federal level.

Representative John Conyers, Jr., Chairman
House Judiciary Committee
2426 Rayburn Building
Washington, DC 20515


3. Help Restore the Most Basic Human Rights

Write letters to your U.S. Senator and Representative demanding that she or he repeal the Military Commissions Act of 2006 and restore full habeas corpus and due process protections of all detainees in U.S. custody.

For contact information for your representatives, see: www.senate.gov and www.house.gov


4. Press U.S. Internet Providers to Preserve Freedom of Expression on the Internet

Write to your U.S. Representative asking him or her to support the Global Online Freedom Act of 2007, a bill which prohibits U.S. Internet providers from cooperating with Authoritarian governments in censoring or monitoring the Internet.


5. Join PEN
To learn more about PEN's work, listen to Freedom to Write? Our Obligation to Protect Free Expression, a PEN panel.

ՀԱՄՈ ՍԱՀՅԱՆ: ԻՆՉ ԱՐԱԾ, ՄԱՐԴ ԵՄ

Ինձ ճանաչելը մի քիչ դժվար է,
Հասկացեք, էլի, ես մի քիչ բարդ եմ,
Քարի պես պինդ եմ, հողի պես փխրուն,
Ինչպես չլինի դեռ մի քիչ մարդ եմ։

Ես իմ իշխանն եմ, իմ գլխի տերը,
Եվ ինձ թվում է՝ մեծ ու անպարտ եմ,
Բայց ինչ-որ չափով և ինչ-որ մի տեղ
Դեռ թիապարտ եմ։

Մերթ ոտից գլուխ զարդեր եմ հագնում,
Մերթ այնպես անշուք, պարզ ու անզարդ եմ,
Մերթ քար ու քարափ, մերթ վայրի խոպան,
Մերթ կանաչ անտառ ու ցանած արտ եմ։

Հավիտենության լծորդն եմ անդուլ,
Բայց և կարճատև մի ակնթարթ եմ,
Փոթորիկներ են եռում հատակիս,
Թեև երեսից այսպես հանդարտ եմ։

Կյանքս ավարտելու վրա եմ արդեն,
Բայց ինքս, ավա՜ղ, դեռ անավարտ եմ...
Ինձ ճանաչելը մի քիչ դժվար է,
Հասկացեք, էլի, ի՞նչ արած, մարդ եմ։

Ղազարոս Աղայեան: Ամիսներ եւ չորս եղանակ

Մարտը տալիս է ձնծաղիկ,
Ապրիլը՝ կապույտ մանուշակ,
Մայիսին բացվում է վարդը,
Սոխակն երգում անուշակ:

Հունիսը մեզ խոտ է տալիս,
Իսկ հուլիսը՝ առատ ցորեն,
Օգոստոսը՝ տանձ ու խնձոր
Եվ ուրիշ շատ հասուն մրգեր:

Սեպտեմբերը մեզ տալիս է
Խաղողի բոլոր տեսակը.
Հոկտեմբերը՝ կարմիր գինին,
Նոյեմբերը՝ բողկն ու տակը:

Դեկտեմբերին ձյուն է գալիս,
Հունվարին ծածկվում սար ու ձոր,
Փետրվարին սկսվում է
Փոփոխակի ցուրտ ու տաք օր։

Ահա այսպես բոլոր տարին
Թավալվում է չորս շրջանում,
Այս պատճառով չորս ժամանակ,
Չորս եղանակ է մեզ բերում:

Ղազարոս Աղայեան (1840 –1911)